PLANTENWERKGROEP Plant van de maand februari 2014: Gevlekte aronskelk Tekst: Gerard te Dorsthorst Afbeeldingen: GtD GtD, Frans Boom, Wikipedia Algemeen: Wetenschappelijke naam Familie Geslacht Soort Bloemen Meeldraden Stampers Bloemkleur Bloeiwijze Bloeiperiode Hoogte Blad Bladkleur Bladafmeting Bladrand Bladstand Vrucht Wortels Groeiplaats Leefvorm Arum maculatum L. Araceae/Aronskelkfamilie Arum/Aronskelk Gevlekte aronskelk Eénhuizig - Eénslachtig Drie of vier, paars Enkele tientallen, zittend Bleekgroen Kolf, 3 tot 4 cm April - mei 15 tot 45 cm. Pijlvormig Donkergroen, soms paarse vlekken 10 tot 20 cm Gaaf Rozet Bes, oranjerood Knol, horizontaal Lichte schaduw, vochtige humusrijke grond Overblijvend Inleiding ”The Lord-and-ladies are quite above the ground now”, schrijft Edith Holden op 12 februari 1906. Zij – Edith – is een Engelse dame die in dat jaar haar dagboek: ’The country diary of an edwardian lady’ bij houdt. Zij - Lord–and-ladies - is de Gevlekte aronskelk. Naamgeving Arum heeft verschillende betekenissen, één ervan: in de bijbel loopt Jozef als verspieder met de staf van Aron naar het beloofde land. Toen die staf daar in de grond werd gestoken, kwam op die plaats een plant tevoorschijn. De Aronskelk. Waar de insecten terecht komen tijdens de bestuiving is de beker of kelk. Maculatum betekent gevlekt en wijst op de gevlekte bladen. Dit alles tezamen levert de Gevlekte aronskelk op. Gevlekte aronskelk. 5-03- 2012 Plaatsing Bij Heukels vinden we de plant in de Aronskelkfamilie, verder in het geslacht Aronskelk en de soort Gevlekte aronskelk. In dit geslacht wordt ook de Italiaanse aronskelk genoemd. Er zijn nog zes andere geslachten in de Aronskelkfamilie te weten: Slangenwortel en de kleine waterplanten Moeraslantaarn, Watersla, Wortelkroos, Eendenkroos en Veelwortelig kroos. Voor de liefhebber een mooie ontdekkingstocht aan de waterkant. Beschrijving Als Geofiet heeft de Aronskelk de winterknoppen op de knol onder de grond. Al vroeg in het voorjaar verschijnen de lang gesteelde forse glansgroene pijlvormige bladen. Achtereenvolgens zien we de bladschede, bijna rolronde bladsteel en driehoekige bladschijf met twee naar achter gerichte brede pijlpunten. De hele bladschijf krijgt daardoor een perfecte pijlvorm. De nervatuur van het blad is netvormig. Het blad kan tegen nachtvorst onder het motto: liggen en weer opstaan. De bloeistengel is korter dan de bladstelen. De grote bloeischede valt direct op en verder laten we wat de bloem betreft een motje aan het woord: ”Ik heet Psychoda phalaenoides, ben voor jullie een motmugje en vlieg naar die aantrekkelijke bloem toe. Daar land ik op de binnenkant en merk dat het er ge-olied glad is. Ook de kleine weerhaakjes laten me niet meer naar boven klimmen. Een tweede motje zie ik lan-den op de bruine knots, maar die kan evenmin weg, ook glad en kleine weerhaakjes. We belanden beide onder in de kelk/ketel en raken aardig in paniek. We kunnen niet ontsnappen. Het wordt nacht en weer dag. Mijn mede motje heeft te veel bedwelmende gas opgesnoven en ligt dood in de kelk. De helmknoppen zijn open gegaan en ik kan, bepoederd met stuifmeel, ontsnappen. De onvruchtbare haarvormige bloemen zijn verwelkt en ik vlieg weg, toch weer aangetrokken door de volgende bloem”. Die volgende bloem wordt nu bestoven. De knots verdroogt, Vrucht Italiaanse aronskelk. 8-10- 2012 later verwelkt de bloeischede en daarna ook de bladeren. Inmiddels ontwikkelen de vruchten zich, die een knotsje oranjerode bessen vormt. Nog even de grotendeels onzichtbare bloeiwijze van boven naar beneden: - Bruine knots (bij Italiaanse wit), geen bloemen. Groep haarvormige borstels. Mannelijke bloempjes. Vrouwelijke bloempjes. Groeiplaats De Gevlekte aronskelk groeit op vochtige voedselrijke, neutrale tot kalkrijke grond die een luchtige humuslaag bevat. Dit moet dan in een licht(beschaduwde) plaats zijn. Zo komen we al snel uit bij bosranden. In Europa komen we de plant tegen in het Zuiden, Midden en Westen met Zuid-Schotland en Denemarken als noordgrens. In Nederland vinden we de Gevlek- te aronskelk in Zuid-Limburg, binnenduinrand en natuurlijk in stinzenomgevingen. Aardig is nog de ’Sneeuwklokjesbossen’ op Texel als standplaats te noemen. Organismen op de Gevlekte aronskelk Voor de bestuiving zijn we het motje Psychoda phalaenoides al tegen gekomen. Verder kun je letten op de gelige sporenhoopjes op het blad van een roestzwam. Gebruik van de plant Grieken en Romeinen kenden de werking van de plant. Vastzittende hoest, mondontsteking en de zieke maag zouden met behulp van deze plant kunnen genezen. Hoewel de hele plant giftig is, is de knol na koken eetbaar. Tot slot De plant van deze maand blijft met een zachte winter het hele jaar in beeld. Zelfs langer. Het laatste fotootje van de Aronskelk is een nazaat van een 45jr. geleden gekregen Aronskelk. Toen op 8 februari als potplant in bloei, nu na een aantal verhuizingen, op 23 januari van dit jaar zelfs tussen de tegels een prachtplant.
© Copyright 2024 ExpyDoc