3 4 5 6 3 4 5 6Innovatie 3 4 5 6 Innovatie 3 4 5 6

Nieuwsbrief
Salute
September
2014
#1
Preventie
De strijd voor schone lucht
IN DIT NUMMER
3 34 4
35 3
5
46 4
6
5 56 6
De strijd tegen
fijnstof
Schone lucht
noodzaak voor
gezondheid
Innovatie
stamceltherapie
Innovatie
medicijngebruik
vraagt om
nieuwe regels
OVER ONS
Chiesi nieuwsbrief
2
D
e gezondheidszorg is ontegenzeggelijk aan het veranderen. Stijgende
zorgkosten dwingen de politiek in te grijpen om de kosten beheersbaar
te houden en daarmee de toegang tot betaalbare zorg veilig te stellen. De
uitgaven voor geneesmiddelen zijn vorig jaar met 7% gedaald. Farmaceutische
bedrijven, zoals Chiesi, dragen dus niet bij aan de stijging van de zorgkosten
maar zorgen juist voor een beheersing van de kosten. Door de inzet van
innovatie en veel onderzoek zijn wij als Chiesi in staat om vernieuwingen op
de markt te brengen en de effectiviteit van behandelingen te vergroten. Dat
doen we al meer dan 75 jaar en zullen dat ook in de toekomst met passie en
enthousiasme blijven doen. In de zeven jaar dat we nu in Nederland actief
zijn hebben wij laten zien wat ondernemerschap, innovatie en gedrevenheid
voor de patiënt kan betekenen. Niet alleen door de juiste producten en
behandelingen te leveren en ondersteuning te bieden, maar ook door ons in te
zetten voor schone lucht. Als initiatiefnemer van de stichting Schone lucht voor
iedereen willen we voorkomen dat mensen ziek worden door het inademen
van vervuilde lucht. Tevens willen we longpatiënten een betere kwaliteit
van leven geven. Dat zien wij als een integrale gezondheidszorg. Zorg waar
mensen om vragen en die Chiesi wil leveren. Nu en in de toekomst.
Maurits Huigen
Directeur Chiesi Nederland
Internationaal
Chiesi heeft vorig jaar de overname afgerond van Cornerstone
Therapeutics, een Amerikaanse medicijnfabrikant. Chiesi was
al voor 58 procent eigenaar van deze onderneming. Tevens
heeft Chiesi overeenstemming bereikt over de overname van
het Deense biofarmaceutische bedrijf Zymenex. Dit bedrijf
is gespecialiseerd in onderzoek naar extreem zeldzame
stofwisselingsziekten.
Chiesi-College
De beschikbaarheid van medicijnen gaat samen met actuele
kennis van de geneeskunde en de gezondheidszorg.
Chiesi-College faciliteert op verzoek van artsen met
onafhankelijke nascholingen en diverse services te weten:
Huisartsenpraktijk Service
Het ondersteunen van nieuwe ontwikkelingen op het
gebied van de zorg voor astma en COPD patiënten. Denk
hierbij aan de praktijkanalyse en het implementeren van de
zorgstandaarden.
Spirometerie Service
Deze ondersteuning biedt de huisartsenpraktijk de
gelegenheid om bij te scholen en om met de juiste,
gevalideerde apparatuur de spirometriemetingen uit te voeren.
Lifestyle Service
Interactieve training gericht op gedragsverandering en
ambivalentie van zowel de zorgverlener als de patiënt.
Chiesi Pharmaceuticals
Chiesi is wereldwijd vertegenwoordigd in 65 landen en sinds
2007 gevestigd in Rijswijk waar in totaal 48 mensen werken.
Chiesi is een Italiaans farmaceutisch familiebedrijf, opgericht in
1935. Naast astma/COPD, allergie, cystic fibrosis en neonatologie
heeft Chiesi ook producten op het gebied van zeldzame ziekten
in de pijplijn. In Nederland staat Chiesi inmiddels op de 32e
plaats op de ranglijst van farmaceutische bedrijven.
Consultancy service
Het ondersteunen door middel van onafhankelijke
informatieverschaffing over personeel, juridisch
advies, overheidsbeleid en alle organisatie rond
ketenzorg.
Educatie Service
Het vergroten van de deskundigheid via onder
andere de geaccrediteerde Caspir cursus,
Spirometrie op maat en de Masterclass Longgeluiden.
Chiesi Pharmaceuticals BV
Lange Kleiweg 52 J
2288GK Rijswijk
Telefoon: +31 7 041 320 80
Email: [email protected]
Website: www.chiesi.nl
Redactie & Ontwerp:
Het NRI
Salute is een uitgave van Chiesi
Pharmaceuticals Nederland en
verschijnt drie keer per jaar.
Hoofdredactie: Remco Hofman
Mobiel: +31 6 108 768 45
Email: [email protected]
PREVENTIE
3
Fijnstof dodelijker dan gedacht
L
angdurige blootstelling aan fijnstof heeft meer
gezondheidsrisico’s dan aanvankelijk werd
gedacht. De Europese norm moet daarom
omlaag. Staatssecretaris Mansveld van Milieu pleit
voor aanvullende maatregelen tegen fijnstof.
Nieuwe inzichten in het effect van fijnstof staan in een studie
onder ruim 360.000 Europeanen in 13 landen, uitgevoerd onder
leiding van de Universiteit Utrecht. De uitkomsten van deze
studie zijn gepubliceerd in het Britse medisch tijdschrift The
Lancet.
De onderzoekers hebben ontdekt dat ook bij lage concentraties
fijnstof het risico op longkanker en andere longaandoeningen
groot is. De norm voor fijnstof in de atmosfeer is veel te hoog
vastgesteld.
Europese norm
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelt een grens aan
van 10 microgram per kubieke meter. In Europa is de norm
gesteld op 25 microgram. Uit het onderzoek is echter gebleken
dat 15 microgram per kubieke meter al gezondheidsrisico’s
heeft. Per 5 microgram extra fijnstof neemt de kans op
longkanker toe met 18 procent.
Maatregelen
Al langer is bekend dat iedereen in ons land in aanraking
komt met fijnstof. Ook mensen die ver van de snelweg of de
fabriek wonen. Ook is bekend dat beleid tegen fijnstof moeilijk
uitvoerbaar is. Drie jaar geleden constateerde TNO dat de
woonomgeving ondanks maatregelen last blijft houden van
fijnstof.
Het langdurig inademen van fijnstof is vooral schadelijk voor
mensen met long- en luchtwegaandoeningen en hart- en
vaatziekten. Hun klachten verergeren en het aantal gevallen
van vroegtijdige sterfte neemt toe. Ook belemmert fijnstof de
ontwikkeling van de longen bij kinderen.
Maximum snelheid
Het is op basis van deze gegevens dat Milieudefensie een
rechtszaak heeft aangespannen tegen het ministerie van
Infrastructuur en Milieu vanwege de snelheidsverhogingen die
de minister heeft toegestaan op snelwegen. Omwonenden
langs de snelwegen zullen gemiddeld 79 dagen korter leven
door de hogere snelheden van het autoverkeer.
Of de maximaal toegestane snelheden alsnog zullen worden
verlaagd is niet zeker. In januari bepaalde de rechter dat de
minister haar besluit beter moet motiveren. De minister heeft
aangekondigd dat zij dat zal doen.
Op basis van deze studie dringt staatssecretaris Mansveld
van Milieu aan op verlaging van de Europese fijnstofnorm
naar 20 microgram per kubieke meter. Ze wil ook andere
maatregelen, zoals schonere auto’s, het plaatsen van roetfilters
en het verminderen van uitstoot van de industrie. Biodiesel in
autobrandstof bijvoorbeeld geeft fijnstof dat nog even giftig is
als overige fijnstof.
Dit is fijnstof
Fijnstof in Nederland bestaat uit diverse stofsoorten. Het
anorganische deel bevat stofdeeltjes die in de atmosfeer
worden gevormd uit gassen die vrijwel allemaal het
resultaat zijn van menselijke activiteiten.
Koolstofdeeltjes, onder andere roet. Het bestaat uit
zuivere koolstof en gebonden koolstof en bevat ook
polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK).
Zuivere koolstof en PAK worden door menselijke
activiteiten in de atmosfeer gebracht.
Zeezout is ook een bestanddeel van fijnstof. Het
zeezoutaerosol is van natuurlijke oorsprong en ontstaat
wanneer de wind over zeewater strijkt.
Oxiden van silicium en metalen, met name aluminium,
calcium, ijzer, en kalium. Zij komen in de lucht door
opwaaiend bodemstof, voornamelijk veroorzaakt door
menselijke activiteiten.
Water, vooral anorganische fijnstofdeeltjes kunnen
chemisch gebonden water bevatten. Dit is 10 tot- 15
procent van de totale fijnstofconcentratie.
www.chiesi.nl
GEZONDHEID
Save the date: 1 oktober 2014
Symposium ‘Luchtkwaliteit en
longziekten; beter voorkomen dan
genezen’
L
uchtvervuiling kan chronische en ernstige
longaandoeningen veroorzaken en
misschien minder bekend, ook hart- en
vaataandoeningen. Sterker nog: luchtvervuiling zorgt
jaarlijks voor een op de acht doden wereldwijd.
Nederland is een van de gebieden in Europa waar
de luchtkwaliteit slecht is.
Longartsen worden dagelijks met de gevolgen hiervan
geconfronteerd in hun praktijken. Maar is proberen te genezen
niet zoiets als dweilen met de kraan open? Zouden we ons niet
veel meer op preventie moeten richten? Hoe is dat te realiseren?
Over deze en andere aanverwante vragen organiseert Chiesi
op 1 oktober 2014 in samenwerking met de stichting Schone
Lucht voor Iedereen een symposium. Artsen, beleidsmakers,
wetenschappers, politici en non governmental organisations
(NGO’s) gaan met elkaar in debat over welke acties ondernomen
moeten worden om het probleem effectief aan te pakken. Aan
welke oplossingen moeten we denken om te voorkomen dat
er nieuwe patiënten als gevolg van luchtvervuiling ontstaan?
En aan welke knoppen moet er gedraaid worden om de
luchtvervuiling terug te dringen? Welke rol kunnen artsen daarbij
vervullen?
Het symposium vindt plaats op 1 oktober 2014 van 14.00 – 17.30
uur in Collegezaal 4 van het Academisch Medisch Centrum in
Amsterdam.
Belangstellenden kunnen zich voor deze bijeenkomst
aanmelden via www.chiesi-college.nl of een e-mail sturen naar
[email protected].
4
Programma
Symposium “Luchtkwaliteit en longziekten, beter
voorkomen dan genezen”
13.30 Ontvangst en registratie
14.00 - 14.05 Opening
Prof.dr. Elisabeth Bel, Hoogleraar Longziekten, AMC
14.05 - 14.15 Introductie door de dagvoorzitter
Tom van ’t Hek
14.15 - 15.00 Luchtkwaliteit en gezondheid; De
epidemiologische inzichten
Prof.dr. Bert Brunekreef, Hoogleraar Milieuepidemiologie en
directeur van het Institute for Risk Assessment Sciences,
Universiteit Utrecht
15.00 - 15.30 Luchtvervuiling en gezondheidsrisico’s; De
klinische inzichten
Dr. Renée van Snippenburg, Longarts Diakonessenhuis
Utrecht
15.30 - 16.00 Koffie/Thee pauze
16.00 - 16.30 Luchtvervuiling en gezondheid; De
mechanistische inzichten
Dr.ir. Frans de Jongh, Longfysioloog verbonden aan het
AMC
16.30 - 17.00 Paneldiscussie
17.00 - 17.15 Afsluiting
Prof.dr. Elisabeth Bel, Hoogleraar Longziekten, AMC
Volgende bijeenkomsten
24 november, Rotterdam. De bijeenkomst staat in
het teken van de luchtvervuiling veroorzaakt door de
industrie.
www.schoneluchtvooriedereen.nl
Patiënt aan het woord
“Na een stukje fietsen ben ik buiten adem”
“J
e kunt over astma heen groeien. Maar dat is bij mij niet gebeurd. Mijn zoontje van
zeven heeft ook astma. Ik woon in Dordrecht, een stad met bijna 120.000 inwoners.
Een natuurrijke omgeving zou beter voor me zijn. Maar ons huis en onze schoolgaande
kinderen binden ons aan deze stad. Helaas heb ik medicijnen nodig. Ik heb geprobeerd om
zonder medicijnen te leven, maar na een paar dagen word ik benauwd. Van fietsen word ik
al kortademig. Van verontreinigde lucht kan ik nog lang last houden. Zelfs als ik buiten sta en
iemand blaast rook in mijn gezicht, dan word ik al benauwd. Gelukkig is roken nu verboden in
restaurants en kroegen. Ik weet niet waardoor ik een aanval krijg, waarschijnlijk een combinatie
van verkoudheid, allergie en slechte luchtkwaliteit. Eens in de twee jaar is het weer raak en dat is
echt verschrikkelijk. Je bent dan zo benauwd, het lijkt wel alsof je stikt.”
Anna de Jong (38), Dordrecht
INNOVATIE
5
Innovatie stamceltherapie
Stamceltherapie
D
e laatste tien jaar is onderzoek naar
stamceltherapie in een stroomversnelling
gekomen. De verwachting is dat sommige
ernstige ziekten en aandoeningen in de toekomst
hersteld kunnen worden. In 2015 hoopt Chiesi een
stamceltherapie te presenteren.
Het onderzoek vindt plaats in Italië in het Holostem Terapie
Avanzate. Dit is een spin-off van de universiteit van Modena
en Reggio Emilia en één van de grootste onderzoeksinstituten
in Europa op het gebied van advanced therapies. De
wetenschappelijke kennis van de onderzoekers van het
Centrum voor regeneratieve geneeskunde ‘Stefano Ferrari’ van
de universiteit van Modena en Reggio Emilia gaat hand in hand
met de technologische en farmaceutische kennis van de Chiesigroep. Holostem Terapie Avanzate is een prototype van een
moderne, innovatieve samenwerking. Hier lopen onderzoeken
naar stamceltherapie voor verschillende ziektebeelden. Het
instituut is een alliantie van Chiesi met de universiteit van
Modena.
Stamceltherapie is het kweken van cellen of
weefsels in het laboratorium. Deze nieuwe
weefsels en cellen kunnen de beschadigde
weefsels en cellen herstellen of vervangen
en bepaalde aandoeningen genezen. In het
Italiaanse stamceltherapiecentrum werkt Chiesi
aan de ontwikkeling, productie en distributie
van epitheliale weefsels van de stamcelcultuur
voor geavanceerde cel- en gentherapie.
Uitreiking awards tijdens Longdagen
Chiesi wil graag een bijdrage leveren aan de verbetering van patiëntenzorg en steunt daarom initiatieven die hier aan
bijdragen. Op 24 april zijn de Chiesi gesponsorde awards uitgereikt aan de winnaars. Marlies Zwerink kreeg de publieksprijs
voor haar onderzoek ‘Zelfbehandeling van aanvallen van benauwdheid met behulp van een actieplan’ en Carian Boorsma
kreeg de Chiesi Young Investigator award voor het abstract ‘The RANK/RANKL/OPG-axis in pulmonary fibrosis: which cell
types are involved?’
ZORGBELEID
Innovatie medicijngebruik vraagt om
nieuwe regels
D
e farmaceutische industrie doet steeds
meer onderzoek naar betere toediening
van bestaande medicijnen. Kosten voor
medicijngebruik kunnen hierdoor significant dalen.
Toch wordt nog niet iedereen hier beter van.
Aanpassing in de regelgeving zal verdere innovatie
sterk stimuleren.
Betere toediening van medicijnen is al jaren een bron van
onderzoek. Zo meldden de TU Eindhoven en Philips in
2011 een doorbraak op het gebied van toediening van een
kankermedicijn. Hierbij maakten zij gebruik van MRI-geleide
lokale geneesmiddeltoediening.
Ook bij de behandeling van astma en COPD zijn er
vernieuwingen op het gebied van de toediening. Zo is er nieuwe
toedieningapparatuur ontwikkeld voor astmapatiënten waarbij
de inhalatieapparatuur in staat is om de werkzame stof ook aan
de kleine luchtwegen af te geven.
Onderzoek naar efficiëntere toediening van medicijnen richt zich
op de vraag hoe de werkzame stof in medicijnen meer effect
heeft op patiënten. Waar dat lukt is minder van deze werkzame
stof nodig voor het beoogde effect. Wat ook daalt zijn de kosten
voor medicijngebruik, soms met tientallen procenten. Bij de
luchtwegaandoeningen is al aangetoond dat een verbeterde
inhalatieroute en –techniek kan leiden tot een vermindering van
de benodigde werkzame stof per patiënt.
Regelgeving zorg
Met dit soort innovatie geeft de farmaceutische industrie
antwoord op de gestaag stijgende zorgkosten. RIVM voorspelde
vorig jaar dat de kosten die samenhangen met astma en COPD
de komende twintig jaar zullen stijgen met respectievelijk 150
procent en 220 procent.
Toch zijn sommige farmaceutische fabrikanten
nog terughoudend om te investeren in verbeterde
toediening van medicijnen. Deze houding komt door
de regelgeving voor de zorg, met name die van het
geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS).
Werkzame stof
Dit systeem bepaalt dat medicijnfabrikanten betaald krijgen
voor de geleverde werkzame stof. Farmaceutische fabrikanten
die dankzij succesvolle innovatie de vraag naar werkzame stof
reduceren, zien derhalve hun omzet dalen. Dit vooruitzicht
ontmoedigt innovatie in efficiënt medicijngebruik.
6
Dit is niet alleen een gemiste kans voor de zorg en voor
patiënten, maar ook voor de Nederlandse economie. De
farmaceutische industrie investeert in Nederland voor
ongeveer een half miljard euro aan onderzoek. Farmaceutische
fabrikanten willen hier graag ook zelf van profiteren.
Het vraagstuk van de regelgeving en de innovatie in de
farmaceutische industrie vraagt om een oplossing waar alle
betrokken partijen zich op moeten oriënteren. De zorg van de
toekomst is een verantwoordelijkheid van ons allemaal.
LONGZORG
7
Alliantie tegen chronische longziekten
O
p vrijdag 10 januari is het Nationaal
Actieprogramma Chronische Longziekten
(NACL) van start gegaan. Dit programma is
bedoeld om de zorg voor chronische longziekten
binnen vijf jaar beter, doelmatiger en goedkoper
te maken. Onder andere door 20 procent meer
rendement van inhalatiemedicatie te behalen, een
doel waar Chiesi zich al jaren voor inzet.
In het Nationaal Actieprogramma Chronische Longziekten
werken organisaties van medisch specialisten,
patiëntenverenigingen, zorgverzekeraars, onderzoekers en
bedrijven samen. Het programma wordt gecoördineerd door De
Long Alliantie Nederland (LAN), een netwerkorganisatie in de
longzorg.
Ook Chiesi stelt haar expertise beschikbaar en is partner van
het NACL. Al lange tijd zet Chiesi zich in om de technologie van
inhalatiemedicatie te verbeteren. Nu dit is opgenomen in het
NACL kunnen we gezamenlijk nog meer vooruitgang boeken,
waardoor een miljoen longpatiënten meer profijt kan hebben
van hun geneesmiddel.
Luchtwegaandoeningen
7,4 procent van de Nederlanders heeft last van astma,
chronische bronchitis of CARA. Meer dan 60 procent
van de vrouwen met een luchtweg- of longaandoening
is jonger dan 40 jaar, terwijl bij de mannen het aandeel
boven de 40 jaar juist het hoogst is, zo blijkt uit cijfers
van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten
(NCiB). De grootste risicogebieden op het gebied
van luchtkwaliteit zijn de grote steden, de intensieve
landbouw in bijvoorbeeld Noord-Brabant en de havens in
Rotterdam, Amsterdam en IJmuiden.
Ambitie
Het NACL heeft vijf ambitieuze doelen
geformuleerd die dit bedrag in vijf jaar moet
terugdringen:
•
25 procent minder
ziekenhuisopnamedagen astma en
COPD
•
15 procent vermindering verloren werkdagen
door astma en COPD
•
20 procent meer rendement van
inhalatiemedicatie,
•
25 procent minder kinderen die beginnen
met roken
•
10 procent minder doden door astma en
COPD
RESEARCH & DEVELOPMENT
Wereldwijde research
Volgens een recente studie van de Europese Federatie van Astma- en Allergieverenigingen (EFA)
leven zowat 1,5 miljoen Europeanen met de vrees door een astma-aanval om het leven te komen.
Elk uur sterft in Europa bovendien iemand aan de gevolgen van astma of kortademigheid. In Europa
bedrage de kosten van de ziekte 17,7 miljard euro. De productiviteit die als gevolg van de ziekte
verloren gaat, beloopt zowat 9,8 miljard euro per jaar. In Nederland zijn de directe ziektekosten van
astma en COPD ruim 1,5 miljard euro.
Chiesi investeert jaarlijks 16 procent van haar omzet in Research & Development (170 miljoen euro).
In het laboratorium in Parma (Italië) worden nieuwe spraytechnieken onderzocht. Daarnaast doet
Chiesi onderzoek naar veelvoorkomende luchtwegaandoeningen zoals astma, naar complexe
ziektebeelden die een zware therapielast hebben en naar zeldzame (long)aandoeningen, de
zogenaamde orphan diseases.
Naast het laboratorium in Parma, doet Chiesi onderzoek in één van de grootste onderzoeksinstituten
in Europa op het gebied van advanced therapies: Holostem Terapie Avanzate. Het instituut is een
alliantie met de universiteit van Modena en doet onderzoek naar stamceltherapie voor verschillende
ziektebeelden.
8