Directeur GVB Mevr. A. van Huffelen Postbus 2131 1000 CC

aan
Directeur GVB
Mevr. A. van Huffelen
Postbus 2131
1000 CC AMSTERDAM
datum
uw kenmerk
ons kenmerk
Verpl.nr.
bijlage(n)
onderwerp
inlichtingen
:
:
:
:
:
:
:
29 april 2014
2014/7104/bm-rar
Advies vervoerplan 2015 GVB Amsterdam
020 – 5273 713
Geachte mevrouw van Huffelen,
De Reizigers Advies Raad (RAR) voor het openbaar vervoer in de concessie gebieden van de Stadsregio Amsterdam heeft begin maart van GVB het verzoek ontvangen mee te denken over het op te
stellen Vervoerplan Amsterdam 2015. Het in zo’n vroeg stadium betrekken van de reizigers wordt
door de RAR zeer gewaardeerd.
Het resultaat is een definitief concept Vervoerplan 2015 waarover nu een advies van de RAR wordt
gevraagd.
Hoewel er veel overleg is geweest, heeft de RAR op een aantal punten geen overeenstemming
kunnen bereiken. In het advies motiveert de RAR haar standpunten in de verwachting dat dit alsnog
leidt tot aanpassingen ten voordele van de reizigers.
Het Vervoerplan omvat een viertal onderdelen, te weten: algemeen, opheffen haltes, frequentie
aanpassing en overige zaken.
Algemeen:
Het is goed te vernemen dat het openbaar vervoer in Amsterdam zich gunstig ontwikkelt waardoor
het aantal reizigers toeneemt. Het is dan ook terecht dat GVB hierop inspeelt door aanpassingen in
de dienstregeling. Bepaald niet tevreden is de RAR met het steeds verder snijden in de minder
drukke lijnen waardoor dan wel de frequentie dan wel de exploitatietijd verder wordt beperkt.
Zowel GVB als Stadsregio dienen het maatschappelijke karakter van deze zwakke lijnen in het oog te
houden. De RAR pleit dan voor het handhaven van deze lijnen ook in de stillere uren waarbij een
frequentie van 2/uur de ondergrens moet zijn.
Reizigers Advies Raad Stadsregio Amsterdam
Voor wat betreft het opheffen van haltes zou de RAR graag, onderbouwd met cijfers, willen weten
wat de bij ingang van de dienstregeling 2014 opgeheven haltes, aan reistijdwinst hebben opgeleverd
en of die winst ook verwerkt is in de dienstregeling.
Lijnennet
Het voornemen is de route (het ‘ommetje’) van lijn 21 door de wijk De Eendracht te laten vervallen.
De RAR heeft geconstateerd dat de loopafstanden naar de Aalbersestraat hier door te lang worden
en de in het PvE opgenomen 400 meter grens ruim wordt overschreden. Voorts worden er slechts
weinig doorgaande reizigers gedupeerd door dit “ommetje” omdat lijn 21 hier al vlak bij het eindpunt
aan De Savornin Lohmanstraat is. Uit de voorgelegde aantallen reizigers op dit traject blijkt dat per
saldo meer reizigers worden benadeeld, dan er voordeel van ondervinden. Om deze reden adviseert
de RAR het ‘ommetje’ in stand te houden.
Het is de RAR bekend dat er vele buslijnen vanuit West naar Schiphol rijden en begrijpen de wens
om te komen tot afstemming en integratie.. De RAR adviseert hier wel de tijd voor te nemen zodat
in een goed en constructief overleg tussen GVB, Connexxion en de Stadsregio waarbij de reiziger niet
de benadeelde derde wordt. Bij deze integratie tussen GVB en Connexxion gaat de RAR er vanuit dat
ook gekomen wordt een tarief waarbij ook de losse kaartjes bij elkaar wordt geaccepteerd.
Ditzelfde geldt voor de aanpassing van de route van lijn 62 in Buitenveldert Deze is alleen
aanvaardbaar als met Connexxion overeenstemming wordt bereikt over een routeaanpassing van lijn
199 en ook hier sprake zal zijn van tariefintegratie.
De RAR verwacht op een later tijdstip een uitgewerkt voorstel ter beoordeling voor zowel de lijn
integratie vanuit West als Buitenveldert.
Metro
Het verbaast de RAR dat deze zogenaamde ruggengraat van het lijnennet te maken krijgt met
frequentie-verlagingen in de weekeinden en avonden, juist nadat in het vorige vervoerplan in de
weekeinden in de ochtenduren de frequenties waren verhoogd. Met GVB moet de RAR concluderen
dat in de avonduren de metro, bij een 10-minutendienst, inderdaad slecht bezet is. Dat geldt in de
weekenden overigens niet tijdens de ochtenduren. De RAR adviseert :
Avonden:
de frequentieverlaging van 10 naar 15 minuten te laten ingaan na 20.00 uur,
Weekeinden: de frequentieverlaging van 10 naar 15 minuten te beperken tot de uren voor 09.00
uur.
De RAR constateert dat de inzet van het nieuwe lange M5-materieel in de stillere uren tot overcapaciteit leidt. GVB zou op deze tijdstippen kunnen volstaan met kortere eenheden.
Net als bij de maatregelen tijdens de zomerdienst is het van groot belang dat bij een kwartierdienst
de overstap tussen de lijnen 50 en 53 aan het station Van der Madeweg wordt gegarandeerd. Wij
willen hiervoor graag een sluitende procedure voorgelegd zien.
Helaas ziet het er naar uit dat ook in de zomer van 2015 de metroverbinding in Zuid tussen Station
Zuid en station Overamstel voor maar liefst een periode van zeven weken wordt onderbroken in
verband met de aansluiting van de Noord-Zuidlijn. Het is voor de reizigers een lange periode waarin
Pagina 2
Reizigers Advies Raad Stadsregio Amsterdam
men vaak twee maal moet overstappen hetgeen een reistijd toename van een half uur kan
opleveren.
De RAR vraagt zich ernstig af of er geen andere werkmethode mogelijk is waarbij de overlast voor de
reiziger veel minder ingrijpend wordt.
Ook de start in 2016 van de renovatiewerkzaamheden aan de Oostlijn (vernieuwen stationshallen)
zal betekenen dat een aantal stations langere tijd (drie tot vier maanden) worden afgesloten, wat
vanuit het reizigersstandpunt onacceptabel is. De RAR verzoekt zowel de Stadsregio, GVB als de
Dienst Metro om in overleg de negatieve gevolgen voor de reizigers tot een aanvaardbaar niveau
terug te brengen. De RAR zal dit onderwerp ook onder de aandacht van het gemeentebestuur
brengen. De RAR zou graag tijdig de voorstellen voor het vervangend vervoer en de tijdstippen van
de werkzaamheden willen ontvangen.
De RAR vreest dat de voortdurende exploitatieproblemen op langere duur zal leiden tot verlies van
reizigers in de metro.
Tram
Dat de frequentie van lijn 4 in de winterdienst in de middagspits wordt verhoogd tot 7½ minuut is
prima, maar een frequentieverlaging van lijn 9 in de avonduren van de winterdienst is niet
acceptabel.
De frequentieverhoging van de lijnen 1 en 26 van do t/m za is noodzakelijk gezien de gestegen
reizigersaantallen, maar de RAR wijst er wel op dat er, in de avonduren met name op de lijnen 1, 2 en
5, geen sprake meer is van een afstemming op de frequenties.
Bus
De RAR heeft bezwaar tegen het geheel laten vervallen van de lijnen 36 en 61 alsmede de beperking
van lijn 63 op zondagen. Ook met het laten vervallen tijdens het 2e deel van de avond op de lijnen 36
(ma t/m vr) en lijn 63 (ma t/m vr en za) kan niet worden ingestemd. Het is het begin van een neerwaartse spiraal; eerst wordt de frequentie verlaagd, neemt het aantal reizigers af en dat is dan een
reden om de lijn maar te staken. Hierdoor wordt het fijnmazige OV-net in Amsterdam steeds
grofmaziger.
Na de opheffing van de lijnen 25 en 46 in 2014 lijkt nu lijn 64 het volgende slachtoffer te worden. De
RAR vindt dit uit sociaal oogpunt volstrekt verwerpelijk.
De frequentieverlaging van lijn 22 tussen de spitsuren op ma t/m vr en za overdag is eveneens
onaanvaardbaar. Bij de aanpassingen in oost (verdwijnen lijn 42 en 43) is de route van lijn 22 verlegd
en werden de bewoners “lekker gemaakt” met een frequentieverhoging van 10 naar 7½ minuut ter
compensatie van de opheffing van de lijnen 42 en 43. Door deze frequentie nu weer te verlagen
verloochent GVB zijn eerdere beloften.
De terugkeer van de hogere frequentie van lijn 33 in de tegenspitsrichting wordt door de RAR zinvol
gevonden , zeker in verband met de voorstellen van EBS om een aantal lijnen in te korten tot het
Buikslotermeerplein.
Pagina 3
Reizigers Advies Raad Stadsregio Amsterdam
Nachtbus
Opheffing van de nachtbuslijnen in de nachten van zo/ma t/m wo/do is, gelet op het zeer beperkte
gebruik, bespreekbaar. De RAR adviseert wel om ter compensatie bij tram, bus en metro weer
vroege en late ritten in te voeren. Voor de lijnen die daarbij NS-stations aandoen dient er rekening te
worden gehouden met de aankomst tijden van de laatste treinen en met het vertrek en aankomst
van vroege treinen.
De RAR ziet graag een overzicht tegemoet van aankomsttijden van de treinen op de vijf knooppunten
(OV-poorten) en de vertrekkende tram-, bus- en metrolijnen.
Haltes
In het advies over het Vervoerplan 2014 heeft de RAR duidelijk aangegeven geen voorstander te zijn
van het opheffen van haltes. Het betekent voor de reiziger dat deze verder moet lopen naar de
volgende halte hetgeen vooral voor ouderen vaak problematisch is. Daarnaast wordt er altijd
uitgegaan van een 400-meter hemelsbrede afstand terwijl er in de praktijk de looproute veel langer
is vanwege obstakels in de vorm van grachten, kanalen, huizenblokken, verkeerslichten e.d.
Hierdoor kan de looptijd worden verdubbeld. Voorts leidt het opheffen van een halte lang niet altijd
tot de beoogde versnelling; maar al te vaak ontstaat daardoor op de volgende halte een grotere
groep instappers en is de winst op de reistijd minimaal. Daarnaast komt er in de praktijk van de
rijtijdwinst maar bitter weinig terecht doordat er geen infrastructurele maatregelen worden
genomen en ook verkeerslichten installaties nog op de oude manier in bedrijf blijven. Een voorbeeld
hiervan is de opgeheven halte Elisabeth Wolffstraat in de De Clercqstraat waarbij de trams niet meer
halteren maar wel elke keer toch moeten wachten voor het verkeerslicht. Vervolgens komende
trams vast te staan op het stukje richting Bilderdijkstraat omdat daar het autoverkeer naar de
trambaan is verdreven. De reizigers moeten nu of naar de halte Bilderdijkstraat lopen met een
tijdrovende oversteek bij de verkeerslichten of naar de halte Willem de Zwijgerlaan met de Wiegbrug
als barrière. Daarnaast blijkt dat uit veiligheidsoverwegingen het openen van de deuren van de
Combino’s bij het halteren 4 seconden langer duurt dan voorheen, hetgeen op een rit tot extra
minuten leidt.
Veel meer dan op het opheffen van haltes zou GVB zich moeten inzetten voor:
- Het verkorten van de halteringstijd door de vermindering van de kaartverkoop op de wagen
dat tot minutenlang oponthoud leidt;
- Het beter afstellen van de verkeerslichten waardoor er ook daadwerkelijk prioriteit voor het
openbaar vervoer wordt geboden;
- Het treffen van infrastructurele maatregelen waardoor het tram- en busverkeer ook
daadwerkelijk kan doorrijden en niet het terugdraaien van maatregelen waardoor vrije
banen weer plaatsmaken voor autoverkeer;
- Het weren van niet noodzakelijk verkeer van de vrije banen; Wie een keer op het Leidseplein
gaat staan verbaast zich over het aantal auto’s (niet noodzakelijke hulpdiensten, taxi’s,
horeca-bevoorraders, gemeentelijke diensten, enz. ) die over de vrije baan rijden.
De RAR adviseert dat er van het opheffen van haltes, om een kortere reistijd te bereiken, geen
sprake kan en mag zijn. GVB dient zich te concentreren op de hierboven vermelde punten om de
noodzakelijke verhoging van rijsnelheid te bevorderen.
Pagina 4
Reizigers Advies Raad Stadsregio Amsterdam
De RAR maakt een uitzondering voor de haltes :
Martelaarsgracht, doch uitsluitend na de aanpassing van het Prins Hendrikplantsoen en de
verplaatsing van de bushaltes naar het busstation IJzijde.
Samenvoegen van de haltes Van Heekweg en Mariendaal op de Van Heekweg,
Tenslotte wordt GVB verzocht in overweging te nemen om een onderzoek te starten naar de
exploitatiekosten van de lijnen 230 en 269 en of die kunnen worden verminderd door bijdragen van
de organisaties waaraan deze lijnen hun bestaan ontlenen [Crowdfunding / adoptie].
Tot slot
Veel aanpassingen in de routes, frequenties, opheffen van haltes en de opheffing van lijn 64 worden
voorgesteld zonder onderbouwing met cijfers. De RAR mag voor haar beoordeling en advisering van
GVB toch wel verwachten dat die informatie in het vervolg beschikbaar wordt gesteld. Zonder deze
kennis kan de RAR over een aantal voorstellen geen onderbouwd advies geven. In het laatste
overleg met de voormalig portefeuillehouder openbaar vervoer, de heer Wiebes, is nog toegezegd
dat de RAR over deze informatie zou moeten kunnen beschikken.
Wij hebben veel tijd geïnvesteerd in het opstellen van dit advies en verwachten van GVB ook op
korte termijn een onderbouwde en gemotiveerde reactie. Voorts vernemen wij graag wanneer GVB
met het vervoerplan 2015 in de publiciteit wil treden.
Hoogachtend,
Namens de consumentenorganisaties in de Reizigers Advies Raad
Rudy Schoonveld, voorzitter
Pagina 5

Download Report