Spark nr. 1 - maart 2014

Jaarcijfers2013:
prima resultaat
In Rusland de vleugels
uitslaan met project WINGS
Kom op de koffie
in Aalter (B)
Spark nr.1
Maart 2014
Spark is het personeelsblad van FrieslandCampina
2 Spark
Maart 2014
Maart 2014
Column
‘We spelen goed op de bal’
Spark 3
10
Zoveel te leren in Dronrijp
Ruim twee weken geleden zijn we als onderneming naar buiten gekomen met
onze jaarcijfers. Als het goed is, ben je
daarover geïnformeerd in de bijeenkomsten die daar voor zijn gehouden. Die
jaarcijfers laten een klinkend resultaat
zien over het afgelopen jaar. Vijf jaar geleden, bij het ontstaan van FrieslandCampina, hadden we niet durven zeggen
dat het zó zou gaan: dat onze strategische keuzes zo goed zouden uitpakken
en dat onze ambities in dit tempo gerealiseerd worden. Ik ben er trots op dat we
deze prestatie met elkaar hebben neergezet. Er is hard gewerkt en er in de hele
onderneming goed op de bal gespeeld –
als ik deze voetbalterm mag gebruiken:
alert en gefocust op onze doelen.
ken. We zien dat veel melkveehouders investeren in een hogere melkproductie,
zoals je kunt verwachten bij het niveau
van de huidige melkprijs. Het is belangrijk
dat ze daarbij rekening houden met wensen uit de samenleving, van afnemers en
consumenten. De melkveehouderijsector
moet kunnen voldoen aan de voorwaarden die onze omgeving ons stelt om verantwoord te groeien. Er moet oog zijn
voor de vermindering van broeikasgas en
het verantwoord verwerken van de mest.
En de consument wil de koe in de wei
zien. Als sector zullen we ervoor moeten
zorgen dat we de sympathie voor ons
product niet verspelen door te snelle
groei en minder aandacht voor het welzijn van de koe.
Ieder jaar stellen we een overzicht op van
de onderwerpen die specifiek aandacht
verdienen en waarin we meer aandacht
en energie willen steken: onze 9-grid. In
2013 was Talent Management één van die
aandachtspunten. Het is ons streven om
zoveel mogelijk eigen medewerkers te selecteren voor benoemingen in het senior
management. In 2013 gold dat voor 70
procent van de benoemingen. Het aanstellen van zoveel mogelijk ‘eigen’ medewerkers vraagt om een kweekvijver aan
talent. Medewerkers die opgeleid en begeleid zijn op weg naar functies waarin
ze meer verantwoordelijkheid dragen. Investeren dus in talent- en leiderschapsontwikkeling. Om die reden hebben we
ervoor gekozen om voor 2014 meer aandacht te besteden aan het diversiteitsbeleid. Dat wil zeggen dat we graag meer
vrouwen en meer collega’s met een andere nationaliteit in de top van de onderneming willen hebben.
Er staan ons als onderneming spannende
jaren te wachten; de wereld waarin wij
ondernemen is volop in beweging. Een
derde onderwerp uit de 9-grid is het inspelen op die ontwikkelingen door onze
strategie route2020 aan te scherpen met
het programma 3S. Dat richt zich op het
verder versterken van onze markten, een
verdere professionalisering, het werken
met standaardprocessen en het versnellen van de besluitvorming. Wij hebben –
zeker het afgelopen jaar - met elkaar
laten zien dat wij een prestatie kunnen
neerzetten. Ik ga er vol vertrouwen van
uit dat we dat ook in 2014 zullen doen.
In 2014 gaan we ook verder met onze investeringen in productiecapaciteit: er
staat voor een bedrag van 650 miljoen
euro investeringen in – vooral – capaciteitsuitbreiding op het programma. Ook
dat is een van de punten uit de 9-grid. De
verwachte groei van de melkstroom
vraagt erom dat we voldoende productiecapaciteit hebben om de melk te verwer-
Cees ’t Hart
CEO Royal FrieslandCampina
14
Flinke stappen bij
FrieslandCampina Germany
16
Een dag op stap met
Cees ’t Hart
19
8
Nieuwe productiecapaciteit in Veghel
22
Veel bespaard in
Lochem
26
Maak kennis met
Foodservice
30
Eenvoudiger werken
binnen ‘Cheese’
32
Samenwerken in een
Financial Shared
Service Centre
34
De mogelijkheden
van technologie
28
Triyanto over
Summit in Indonesië
Het Dairy
Dilemma Game
36
Hulp aan de slachtoffers
in de Filippijnen,
wat is er gebeurd?
Bij de voorplaat:
FrieslandCampina Russia wil verder groeien.
In het grootste land ter wereld zijn er nog
volop kansen. Op de foto Boris Vorobyev,
marketing director, die werkt in Moskou. Zie
pagina 24
Foto: Ronald van den Heerik
Colofon:
Spark is het internationale personeelsblad van
Royal FrieslandCampina. Het wordt uitgegeven
in het Nederlands en het Engels in een oplage
van 15.000 exemplaren.
Eindredactie: Helma de Waardt, Suzanne van
Hattum. Met medewerking van Roy Ramaker,
Miriam Vijge, Luuk van der Veen en Marloes van
de Wolfshaar.
Vertaling: Bosch&Bosch, Amsterdam (Nederland)
en Lisé Nijman, Arnhem (Nederland).
Ontwerp: WAT ontwerpers, Utrecht (Nederland)
Druk: Bek grafische producties, Veghel
(Nederland)
Artikelen mogen worden overgenomen met
bronvermelding
4 Spark
Maart 2014
Maart 2014
Spark 5
CEO Cees ’t Hart
over de resultaten van 2013:
‘We hebben echt
een sprong gemaakt’
Vijf jaar na de fusie boekt FrieslandCampina het beste resultaat ooit.
Het jaar 2013 wordt afgesloten met een
historisch hoge garantieprijs en een
historisch hoge prestatietoeslag.
CEO Cees ’t Hart is tevreden en méér
dan dat: ‘Er is veel goed gegaan in 2013.
We hebben echt een sprong naar voren
gemaakt. Ik ben trots op de prestatie die
is neergezet.’
Cees 't Hart: 'Het wordt een uitdagend jaar' Foto: Harrie Meijer
Goodwill Impairment
In het jaarverslag wordt melding gemaakt van een zogenoemde goodwill impairment: een bijzondere waardevermindering die
FrieslandCampina in 2013 heeft gedaan voor een bedrag van 200 miljoen euro. Cees ’t Hart: ‘De impairment betreft een
deel van de goodwill die vooral betrekking heeft op de acquisitie van het voormalige Nutricia Dairy & Drinks in 2001 (met
onder meer de merken Chocomel, Fristi, Extran, Milli, Pöttyös en vestigingen in Nederland, België, Duitsland, Hongarije en
Roemenië). De reden voor de goodwill impairment is de economische situatie in Europa. Als gevolg van de aanhoudende
crisis zijn de resultaatverwachtingen in Europa naar beneden bijgesteld. Het bedrijfsresultaat van 513 miljoen euro voor 2013
wordt verminderd met 200 miljoen euro voor deze bijzondere afschrijving en komt uit op 313 miljoen euro. De vermindering
komt niet ten laste van de prestatietoeslag en de uitkering van ledenobligaties voor de leden-melkveehouders, maar komt
ten laste van de reservering in het eigen vermogen die we doen.’
‘Voor de leden-melkveehouders is dit een heel mooi jaar.
De garantieprijs is hoog: 39,45 euro per 100 kilo melk.
De hoogte van de garantieprijs is afhankelijk van marktontwikkelingen. De prestatie van de onderneming zit
hem daarin dat we – ondanks die hogere prijs voor melk
– een plus op de garantieprijs hebben kunnen verdienen
van 3,04 euro per 100 kilo melk: de prestatietoeslag en
de uitgifte van ledenobligaties. Daarmee komt de melkprijs uit op 42,49 euro per 100 kilo melk. Dat betekent
dat we er in geslaagd zijn de gestegen prijzen voor melk
door te vertalen in de meeste van onze markten.
‘In lijn met de strategie van de onderneming?’
‘We hebben in route2020 drie categorieën benoemd
waarin we sterk wilden groeien: kindervoeding, zuiveldranken en merkkaas. Met kindervoeding zijn we 10,8
procent gegroeid in volume. In zuiveldranken in Azië en
Afrika ook 10,8 procent en in merkkaas 9,5 procent. Dat
is substantiële groei. Zuiveldranken in Europa hadden
het moeilijker: het volume daalde met 3,4 procent.
De business groups Ingredients, Cheese, Butter & Milkpowder en Consumer Products Asia hebben goed gepresteerd. In Vietnam en Indonesië, waar we in 2012
minder sterk presteerden, is de situatie in 2013 verbeterd. De business group Cheese, Butter & Milkpowder
heeft een veel beter resultaat geboekt dan in 2012. Dat
heeft zowel te maken met gunstiger omstandigheden in
de markt, als ook met de strategie van de groep zelf. Binnen deze business group wordt de helft van onze melk
verwerkt, ruim 5 miljard kilo. Een betere opbrengst voor
kaas, maar ook voor boter en melkpoeder tikt natuurlijk
flink door. De business group Ingredients groeit consistent door. Ingredients verbetert de resultaten jaar op
jaar, en dat geldt ook voor 2013.’
‘Is het ook beter gegaan met consumentenproducten
in Europa?’
‘De resultaten van de business group Consumer Products Europe, Middle East & Africa stonden ook in 2013
onder druk. Europa blijft moeilijk. Economisch waait de
wind uit de verkeerde hoek. We verlagen de kosten, we
voeren een herstructurering uit – hoe moeilijk dat ook is
voor de betrokken collega’s – maar de dalende koopkracht speelt ons duidelijk parten. Voor FrieslandCampina zijn vooral Nederland, Duitsland en Griekenland
belangrijk, omdat we in die landen een groot volume afzetten. In alle drie wordt hard gewerkt aan verbeteringen, maar het is niet gemakkelijk.’
2013 was ook het jaar van de start van het nieuwe
Innovation Centre in Wageningen.
‘Een hoogtepunt’, aldus Cees ’t Hart. ‘Bijna de viering
van een lustrum. Door de aanwezigheid van Hare
Majesteit Koningin Máxima, maar ook door de videoboodschap van Kofi Annan, voormalig secretaris generaal van de Verenigde Naties, waarin hij FrieslandCampina
opriep een bijdrage te leveren aan het terugdringen van
de honger in de wereld. Het feit dat zij beiden een bijdrage wilden leveren aan de opening van ons Innovation
Centre zegt iets over de groeiende betekenis van onze
onderneming. Innovatie is van groot belang voor ons,
niet alleen vanuit Wageningen, ook vanuit het nieuwe
Development Centre in Singapore. In 2013 hebben we
een paar goede innovaties gehad op het gebied van kindervoeding (Dutch Lady Complete, Friso Mum) en in consumentenproducten, zoals Optimel Puur en Optimel
6 Spark
Maart 2014
Consumer Products Asia
Maart 2014
•
•
•
•
Cheese, Butter & Milkpowder
•
•
•
•
Ingredients
•
•
•
•
Consumer Products Europe,
Middle East & Africa
•
•
•
•
Het bedrijfsresultaat stijgt met 11,9 procent
Er is een volumegroei van 10,3 procent
Geografische uitbreiding van de distributie
van Friso kindervoeding
Het valuta-effect is negatief voor omzet en
resultaat
Herstel van de resultaten met foliekaas, boter en melkpoeder
De acquisities van Zijerveld, Den Hollander Food (2013) en Yoko Cheese
(2012) dragen bij aan de omzetgroei
Een sterke groei van de export van kaas, in het bijzonder naar Rusland
Investeringen in de capaciteitsuitbreiding
Omzet en resultaat zijn verder verbeterd
Verschuiving in het assortiment naar producten met
toegevoegde waarde
Positieve kasstroom bij een hoog investeringsniveau
Vanaf 2014 is er meer capaciteit voor groei beschikbaar door
investeringen
Resultaat onder druk door economische ontwikkelingen en een snelle
stijging van de garantieprijs
Groei in Nigeria blijft achter door hoge prijzen
Marktaandelen staan onder druk
Een herstructurering in Nederland (aangekondigd in oktober 2013);
de herstructurering in Duitsland op schema
Griekse yoghurt. Misschien minder in het oog springend
maar wel erg belangrijk: innovaties op het gebied van procestechnologie die ons helpen om duurzamer en efficiënter
te produceren. De innovaties zijn er, maar het tempo waarin
we innovaties op de markt brengen kan nog sneller.’
In het afgelopen jaar hebben onze leden-melkveehouders
ruim 4 procent meer melk aangeboden. De melkquota
worden pas in 2015 afgeschaft. Is de groei van de melkstroom nu al een verrassende ontwikkeling?
‘Dat die groei er nu is, verbaast me niet. De huidige melkprijzen maken het voor onze leden aantrekkelijk om meer te
produceren, zelfs als daar een superheffing over moet worden betaald. Het is moeilijk aan te geven wanneer de piek in
de melkaanvoer zal gaan plaatsvinden. In 2014, in 2015? We
zijn – samen met Milk Valorisation & Allocation en Cooperative Affairs - bezig daar nog sneller en beter inzicht in te
krijgen. We spelen daar al enkele jaren op in door de productiecapaciteit uit te bouwen. In 2013 is er voor 559 miljoen euro geïnvesteerd, in 2014 staat er voor 650 miljoen
euro aan investeringen op het programma. Begin 2014 zal
de nieuwe verwerkingscapaciteit voor kindervoeding in Beilen gereed zijn. Investeringen in Bedum, Borculo en Veghel
zijn in 2013 opgeleverd. De melkproductie zal toenemen,
daar is op gerekend. Er zijn verschillende scenario’s doorgerekend. We weten wat we moeten doen.’
Hoe kijk je naar het jaar dat voor ons ligt?
‘Het wordt een uitdagend jaar. Wat we eind 2013 zagen was
dat er wat wolken aan de hemel verschenen. We kregen te
maken met negatieve valuta-ontwikkelingen in een aantal
markten van Consumer Products Asia, maar ook in Nigeria.
Die lijken zich door te zetten en dat kost geld. De hoge
marktprijzen hebben nog een ander effect. Consumenten en
afnemers moeten bereid zijn én in staat zijn om hogere
prijzen te betalen. Dat kan leiden tot een verlies aan volume.
De markten zijn erg in beweging. De wereldzuivelmarkt is
een nerveuze markt, waar veel factoren in meespelen.
Droogte in het ene land, vraaguitval in het andere land, er
kunnen grenzen gesloten worden voor zuivelproducten, er is
veel dat van invloed kan zijn op de marktprijzen. Als je kijkt
naar de aanhoudend grote vraag naar zuivelproducten en –
ingrediënten, verwachten wij dat het hoge prijsniveau zich
voorlopig handhaaft. De jaren 2014 en 2015 zullen beide
spannende jaren worden. De klim naar de top van
route2020 gaat over pieken maar soms ook over een vlakker stuk. Ik heb gezien dat wij met elkaar een prestatie als in
2013 kunnen neerzetten. Dat geeft mij ook het vertrouwen
dat we het aankunnen als we tegenwind krijgen.’
Spark 7
Scope, Scale & Speed
De meest succesvolle, professionele en aantrekkelijke
zuivelonderneming worden. Dat is de ambitie van
FrieslandCampina. De onderneming is op de goede weg
om die ambitie waar te maken, maar het kan nog beter.
De strategie wordt aangescherpt en in een hogere
versnelling gebracht, want in de dynamische wereld
waarin we werken moeten we constant veranderen. Hoe
we dat doen? Door ons te richten op Scope, Scale &
Speed. Beter bekend als 3S.
Scope heeft alles te maken met de ambities voor onze
verschillende markten. Scope draait om het winnen in de
markt. Winnen met consumentenproducten door
marktleider of nummer twee in een marktsegment te
zijn. Dit kunnen we doen door die segmenten duidelijk te
definiëren en onderscheidend te zijn met onze
producten.
Wij willen ook winnen met onze afnemers door win-win
relaties verder te ontwikkelen en het aandeel van het
bedrijf in hun bestedingen te vergroten. Wij willen
winnen met basisproducten door kostleiderschap. Door
het aanscherpen van deze drie verdienmodellen zullen
we in staat zijn onze concurrenten achter ons te laten.
Scale gaat over onze wereldwijde organisatie, over het
voordeel halen uit onze gemeenschappelijke kennis en
mogelijkheden, het optimaal gebruiken van de
wereldwijde productiecapaciteit en het selecteren van de
juiste projecten: 350 Research & Development collega’s
werken aan de topprojecten van de toekomst. Zo kunnen
we beter presteren met ons category management en
brand management.
Speed komt neer op beslissingen nemen. Verbeter de
kwaliteit van informatie door systemen te koppelen –
zoals door Summit - en werk dat geen toegevoegde
waarde heeft te verminderen. Zo kan de ‘route to
market’ (producten op de meest winstgevende manier
naar op de markt brengen) versneld worden.
Scope, Scale en Speed bereiken we door projecten vorm
te geven, wereldwijd, maar ook per business group en
werkmaatschappij. Projecten die ons helpen om het
waarmaken van onze ambities sneller dichterbij te
brengen.
Meer weten?
Kijk op de intranetsite van 3S > FrieslandCampina > 3S
Hofleverancier
van room
DMV in Veghel:
8 Spark
Foto: Studio Van Assendelft en
Rob Oostwegel
Maart 2014
Ingredients
De 12 opslagtanks voor rauwe melk en
ondermelk (ontroomde melk) van elk 500 ton
steken 30 meter de lucht in. In en rond de
nieuwe fabriek lopen monteurs in en uit. Er
wordt hard gewerkt om de nieuwe unit voor de
ontvangst en verwerking van rauwe melk bij
FrieslandCampina DMV in Veghel (onderdeel van
de business group Ingredients) in april klaar te
hebben voor de eerste testruns.
FrieslandCampina DMV rondt project AMIGO af
en krijgt daarmee de mogelijkheid om op vier
productielijnen maximaal 220.000 liter melk per
uur te ontromen. De ontroomde melk is bestemd
voor de productie van caseïnaat in Veghel. De
room gaat rechtstreeks naar het productiebedrijf
in Lummen (België) waar allerlei producten voor
de professionele markt worden gemaakt. De
uitbreiding van de ontromingscapaciteit in
Veghel heeft alles te maken met de strategie
route2020 en de verwachte toename van de
melkstroom na 2015.
Maart 2014
Ingredients
Roel Oving, hoofd productie Melkeiwitfabriek Veghel
Spark 9
kader
‘Room leveren aan Lummen deden we al jaren. Maar als de nieuwe fabriek in gebruik wordt genomen,
zal dat alleen maar toenemen. Wij worden echt hofleverancier voor room! We zijn eind 2013 begonnen
om onze operators voor te bereiden op deze nieuwe fabriek. We willen ervoor zorgen dat we in staat
zijn om een hogere kwaliteit room (premium specificaties) aan Lummen te leveren. Om onze operators
voor te bereiden op deze nieuwe fabriek zijn we medio 2013 begonnen met een uitgebreid opleidingsprogramma. Tien weken lang, elke dinsdag zijn onze 30 operators en onze monteurs in training geweest
om de techniek, de processen, de controles, alles onder de knie te krijgen. We krijgen zoveel positieve
reacties van de operators en monteurs terug. Ze vinden het geweldig om dit te doen. Als je wilt dat medewerkers zich eigenaar voelen van hun werk, dan moet je ze ook meenemen in dit proces.’
Karel Bakker, groepsleider Melkeiwitfabriek, ploeg 5
‘Wij willen de operators echt goed voorbereiden op het werk in de nieuwe fabriek. Een externe firma
heeft voor ons een rondleiding in 3D gemaakt zodat wij de operators virtueel kunnen rondleiden in
de fabriek. We hebben tijdens de opleiding uitgebreid aandacht besteed aan de nieuwe installaties,
(centrifuges, warmtewisselaars, pompen en kleppen), de controles, de processen, aan IPC analyses
en nog veel meer. We hebben twee keer een dag training van de collega’s in Lummen gehad over de
kwaliteit van room. We besteden samen met de operators ook veel tijd aan het testen van de bedieningssoftware. Ik neem de operators geregeld mee naar de fabriek in aanbouw. Ze worden echt enthousiast van wat ze hier zien gebeuren. Dit is echt een heel mooi project om mee te maken.’
Willy Hermans, groepsleider Melkeiwitfabriek, ploeg 2
‘De samenstelling van de room krijgt veel aandacht in de opleiding, maar ook in het ontwerp van de fabriek. Onze collega’s in Lummen hebben behoefte aan room die zo onbeschadigd mogelijk door onze
fabriek heen gaat. Dat wil zeggen: wij moeten zorgen dat de vetbolletjes intact blijven. Dat betekent
dat je voorzichtig te werk moet gaan met de room. De hele groep operators is mee geweest naar Lummen in België waar Marc Custine (sr. Product developer) ons alles heeft verteld over de samenstelling
van room en wat wij daar aan kunnen doen. We vonden het natuurlijk ook mooi om de fabriek in Lummen eens van binnen te zien. De collega’s in Lummen zijn onze interne klanten. Het is goed om die te
kennen en te zien hoe belangrijk het is dat wij het product maken dat zij nodig hebben.’
Karen Knuts, verantwoordelijk voor QA suppliermanagement
bij FrieslandCampina Foodservice in Lummen
‘Veghel is onze belangrijkste leverancier van room. De kwaliteit en de samenstelling van de room is
voor ons erg belangrijk. Wij gaan die room verder verwerken voor onze klanten: afnemers in de professionele markt. Ja, de grootte van de vetbolletjes, maar ook het vetgehalte van de room en de temperatuur waarop wordt geleverd, voor ons telt het allemaal. Al veel eerder zijn wij met de engineers van
AMIGO in gesprek geweest over processen en pompen en leidingen, maar zo direct met de operators
aan tafel dat was voor het eerst. En toch is het zo van belang om begrip voor elkaar te krijgen over en
weer. Dat de operators uit Veghel hier een hele dag in Lummen waren, dat was ook voor ons heel positief. Het geeft ons het vertrouwen dat ze heel serieus werken aan de beste kwaliteit room voor ons.’
10 Spark
Maart 2014
Maart 2014
Spark 11
FrieslandCampina Dronrijp:
Het werkt wel: echte machines,
niet je eigen werkomgeving.
Ideaal om te oefenen.
Eerst kaasfabriek,
nu trainingscentrum
Vlnr: Rudi Roggen, Bert van
Wijk, Martien de Wit, bezig
met het maken van een
verliesanalyse.
Tot voort kort produceerde FrieslandCampina
er miljoenen kilo’s kaas. Nu rolt er expertise en
ervaring uit datzelfde gebouw: de voormalige
kaasfabriek in Dronrijp is omgebouwd tot
trainingscentrum.
‘Wel heftig om hier weer te zijn. Ik heb hier
vroeger heel wat dagen en nachten in de
productie gewerkt.’ Allround operator Jelle
Draaisma, tegenwoordig actief bij FrieslandCampina Cheese in Wolvega, was negen
jaar geleden nog operator op de plek waar
hij nu in de eerste groep een training
volgde: in de voormalige kaasfabriek in het
Friese Dronrijp.
Allround operator Jelle Draaisma (l) en teamleider
Pieter Nijs zoeken naar afwijkingen in de installatie; zoals
onveilige situaties, bronnen van vervuiling, ontbrekende
onderdelen, kapotte of beschadigde onderdelen.
Geen lawaai
De fabriek, medio 2011 gesloten en ontruimd, was in juni 2012 al eens gastlocatie
voor een training van het WCOM programma Management van Harco de Jager
van Corporate Supply Chain. Na een succesvolle week was het idee snel geboren.
Dat mensen zich hier zonder productiedruk, hygiëneregels en fabriekslawaai volledig kunnen richten op het World Class
leren maakte de plek als basis ideaal. Er
moest nog veel gebeuren: door de inzet
van een aantal enthousiaste mensen uit
Dronrijp, van Used Equipment en de Academy is er met een ‘nulbudget’ en vaak in
eigen tijd veel gerealiseerd.
Michael Helmes, Josefien Smedes en
Peter Kleis in overleg over de valkuilen
bij het toepassen van de 5 Waarom
analyse.
Foto’s: Marten Aukes
Eind januari ging de eerste training van
start onder leiding van Jacqueline Kerstma
en Paul Pauwels. Zestien collega’s uit Nederland, België en Duitsland beten het
spits af met hun training Kaizen Engineer.
In de vroegere productieruimte en in de
kelder staan nu installaties die tijdens de
trainingen worden gebruikt.
Echte machines
Cursist en Teamleider Pieter Nijs uit Lummen keek aanvankelijk verbaasd naar de
losse machines, die bij het begin van hun
training nog netjes in opslagfolie waren
verpakt. ‘Maar het werkt wel: echte machines, niet je eigen werkomgeving. Ideaal om
te oefenen.’ Dat de training op afstand van
zijn werkplek plaatsvindt en dat de meeste
deelnemers in de buurt in een hotel eten
en slapen maakt dat er snel een goede
band groeit in de groep.
FrieslandCampina Dronrijp is blij met de
nieuwe bestemming voor de kaasfabriek.
Het gebouw staat op hetzelfde terrein als
de DOMO-vestiging, die sterk in ontwikkeling is. ‘We waren een weiverwerkend bedrijf voor de foodsector. We zijn, sinds een
investeringsprogramma in 2012, ook gespecialiseerd in ingrediënten voor infant
nutrition’, vertelt locatiemanager Henk de
Vries. ‘Wij vinden het prachtig dat ons
‘buurpand’ een nieuwe functie heeft en
nuttig blijft voor FrieslandCampina.’
Jacqueline: ‘We gaan alle PKE-trainingen
(Process Kaizen Engineer) van de FrieslandCampina Academy hier concentreren.
Trouwens: ook mensen die hier andere trainingen willen verzorgen zijn welkom. De faciliteiten zijn er en in onze jaarplanning is
nog volop ruimte voor andere bijeenkomsten.’
Voor meer informatie mail naar:
[email protected]
12 Spark
Maart 2014
Maart 2014
Cheese, Butter & Milkpowder
Cheese, Butter & Milkpowder
Spark 13
Transparency in reporting:
The Circle
of Cheese
Van spaghetti
naar asperges
FrieslandCampina heeft een passie voor kaas. Om deze passie
te delen is ‘The Circle of Cheese’ gemaakt – een bijzondere
film die het hart van FrieslandCampina kaas tot leven brengt.
De film is volledig gemaakt met echte kaas; maar liefst 1.400
plakjes zijn er gebruikt!
Weten wat je aan welke klant verkoopt: aantal kilo’s, Goudse kaas, Edammers, kaas in plakjes; voorverpakt of hele kazen. Voor de
werkmaatschappij Cheese is dat sinds het eerste kwartaal van 2014 een stuk eenvoudiger geworden. Met project ‘Transparency in
reporting’ zijn de financiële processen binnen Cheese beter gestroomlijnd. ‘Tot voor kort betekende een analyse het ontrafelen van
een bord spaghetti: als je aan een kant begint is het lastig om een sliert (transactie) van begin tot einde te volgen. Nu is het een
bord asperges: rechttoe rechtaan en overzichtelijk’, vertelt controller Frits van Alem.
Je vindt de film op het FrieslandCampina kanaal op YouTube,
waar de film al zo’n 6.000 keer is bekeken. Ook kun je daar de
‘making of’ vinden, waarin te zien is hoe de echte kaas wordt
bewerkt voor de film.
‘circle of cheese’ the movie
‘circle of cheese’ the making of
Scan de QR code of ga naar
www.youtube.com/frieslandcampina
en zoek op ‘Circle of Cheese’.
Wil je meer weten? Neem dan contact op met
Inge Thijs-Verhoeven, marketing nutritionist:
[email protected]
‘Stel dat een sales manager van Cheese aan
het einde van een maand vroeg hoeveel kaas
er geleverd was aan een afnemer in het supermarktkanaal (Retail). Of aan een klant in
Duitsland, of Spanje. Dan konden we daar
geen pasklaar antwoord op geven. Dat antwoord kwam er wél, maar na een aantal behoorlijk complexe analyses. Nu weten we dat
wel: met ‘één druk op de knop’ weten we wat
we verkopen en aan welke klant.’ Frits van
Alem is controller bij de werkmaatschappij
Cheese. Samen met projectmanager Bart van
Velzen heeft hij de afgelopen tien maanden
samen met vele collega’s gewerkt aan ‘Transparency in Reporting’, ofwel : helderheid en
eenvoud in de financiële verslaglegging. ‘De
basis voor een nieuwe werkwijze is begin
2013 gelegd door de invoering van de business unit structuur binnen Cheese. Tot dan
toe misten we de aansluiting tussen ons financiële systeem (SAP) en de managementaansturing van onze business. Het sorteren
van de cijfers naar de verschillende onderdelen van Cheese, Cheese Specialties en CPE
kostte iedere maand vreselijk veel tijd en dus
geld. Het was hoog tijd voor eenheid in systemen en werkwijzen en een duidelijke structuur in al onze financiële systemen.’
Bron
‘Die helderheid in het systeem krijg je door
aan de bron vast te leggen welke factuur bij
welk organisatieonderdeel hoort. Dat is per 1
januari ingevoerd. We maken binnen Cheese
onderscheid in twee groepen klanten: Retail
en business to business. Heel veel partijen
binnen onze werkmaatschappij kregen met
dit project te maken: customer service, finance, sales, masterdata, Financial Shared
Services in Wolvega, en vooral het ICT-team
onder leiding van Anton de Gier heeft hier
hard aan gewerkt’, aldus Bart van Velzen.
‘Het komt aan op onderlinge samenwerking
en op de wil om mee te werken aan dit doel,
ook al heb je er zelf in eerste instantie geen
direct voordeel van. Maar uiteindelijk gaan al
deze afdelingen baat hebben bij de nieuwe
duidelijke structuur.’
Frits van Alem: ‘Het is voor ons echt heel belangrijk dat we inzicht hebben in onze cijfers,
in de ontwikkelingen per klant en per product, en in de overheads binnen de verschillende business units. Als laatste fase van dit
project zullen in het eerste kwartaal van 2014
ook de transacties van de Cheese onderdelen
die niet op SAP zitten (waaronder de recente
acquisities Yoko, Zijerveld en Den Hollander)
worden afgebeeld in de systemen. Voor
Cheese is ‘costleadership’ leidend: het produceren tegen zo laag mogelijke kosten. Binnen
onze discipline, finance, willen we toegevoegde waarde leveren voor onze collega’s
en onze kennis inzetten om onze doelen te
helpen bereiken. Met dit project verbeteren
we onze werkprocessen en we werken professioneler. Dat past allemaal in de strategie
van Cheese.’
Op de trap: Frits van Alem, voor hem Bart van
Velzen. Foto: William Hoogteyling
14 Spark
Maart 2014
Maart 2014
Consumer Products Europe, Middle East & Africa
Consumer Products Europe, Middle East & Africa
FrieslandCampina
Germany:
Markus Brettschneider:
Hoofdkantoor in Heilbronn,
productielocaties in Heilbronn,
Keulen, Gütersloh en Schefflenz
‘Weer op de rails’
Belangrijkste producten: melk,
zuiveldranken, yoghurt,
desserts, room, boter, kaas en
kwark
Begin 2013 startte in de bedrijven van FrieslandCampina Germany
het programma ‘Ready for Take-off’. In twee jaar tijd wilde managing
director Markus Brettschneider met zijn team de prestaties in
Duitsland flink verbeteren. Als hij begin januari 2014 de balans
opmaakt, is duidelijk dat het programma vruchten afwerpt. ‘Het
maakt me trots om te zien welke resultaten we in dit jaar hebben
geboekt. We zijn met vertrouwen 2014 ingegaan.’
Markus Brettschneider: 'Wij willen leidend zijn
in onze categorie'. Foto: Ronald van den
Heerik
Als je Bernd Philipp, director plan & deliver bij
FrieslandCampina in Heilbronn, naar de belangrijkste verandering bij FrieslandCampina
Germany vraagt, aarzelt hij geen moment. ‘De
mindset van de mensen hier. Er heerst een andere sfeer in dit bedrijf. Er is een enorme wil
om te presteren en onze doelen te bereiken.’
Dat succes komt er niet vanzelf. ‘Het moeilijkste stuk was het schrappen van ruim 200 arbeidsplaatsen’, aldus Markus. ‘We moesten dat
doen om de kosten naar beneden te brengen
en een aantal ‘lagen’ uit de organisatie weg te
halen. Nu we minder niveaus in de organisatie
hebben, maken we beter gebruik van de capaciteiten van onze mensen en kunnen we sneller beslissingen nemen. Medewerkers voelen
zich ook meer verantwoordelijk.’ ‘We weten allemaal dat we zelf een verschil kunnen
maken’, beaamt Bernd Philipp. ‘Wij vormen
steeds meer een eenheid. Wij zijn allemaal gemotiveerd om dezelfde doelen na te streven.’
Ready for Take-off:
Kosten verlagen en het verbeteren van de organisatie
Investeren in de verbetering van de installaties in de
Duitse productiebedrijven
Veranderingen tot stand brengen in de vaardigheden van
medewerkers en de cultuur van het bedrijf
Spark 15
Eenvoudiger
Verlaging van kosten was een ander doel uit
‘Ready for Take-off’. ‘We hebben flink geschrapt in het aantal recepturen, verpakkingen
en omverpakkingen’, aldus Markus Brettschneider. We hebben 150 projecten lopen om efficiënter te werken en kosten te verlagen. Dat
levert ons echt enorme besparingen op voor
de lange termijn.’ Bernd Philipp: ‘We zien dat
het rendement van onze productielocaties
verbetert. De OEE (Overall Equipment Effectiveness) is in alle locaties toegenomen. Het kan
nog steeds beter, maar er zit een duidelijk opgaande lijn in.’ Voor noodzakelijke verbeteringen in de productielocaties is een bedrag van
50 miljoen euro uitgetrokken. Markus
Brettschneider: ‘Deze investeringen waren alleen maar mogelijk door de steun die de leiding van de onderneming in ons heeft
uitgesproken en het vertrouwen dat het ons
zal lukken om een verandering tot stand te
brengen.’
Landliebe aan kop
‘Ready for Take-off’ gaat niet alleen om het
verlagen van kosten en het verminderen van
de complexiteit in de organisatie', vervolgt
Markus Brettschneider. 'Het gaat er net zozeer
om om samen nieuwe doelen na te streven als
om samen aan groei te werken. Voor FrieslandCampina Germany is onze gemeenschappelijke noemer het merk Landliebe. Niet alleen
het grootste zuivelmerk in Duitsland, maar
ook het meeste sympathieke en betrouwbare
merk in Duitsland, zo blijkt uit consumentenonderzoek. Terwijl we in een vrij hectische pe-
Merken Landliebe, Frico,
Optiwell en Puddis
1370 medewerkers
Bernd Philipp:'Er heerst een andere sfeer in het bedrijf. Foto: Studio K.D. Busch
riode zaten aan het begin van Ready for Takeoff, hebben we Landiebe Milchreis geïntroduceerd. Een jaar later is die introductie niet
alleen een commercieel succes, maar laat het
ook zien wat wij met FrieslandCampina willen
zijn: een leidende zuivelproducent met de
meest succesvolle merken.’
One-face-to-the-customer
De positie van FrieslandCampina als zuivelleverancier wordt ook versterkt door anders
samen te werken met de afnemers. Markus
Brettschneider: ‘We willen leidend zijn in onze
categorie en een professionele partner voor
de Duitse handel. De commerciële activiteiten
met Frau Antje boter en merkkaas zijn deel
gaan uitmaken van FrieslandCampina Germany. We opereren nu dus met ‘One face to
the customer’. Customer Development en
Shopper Marketing zijn veel belangrijker geworden en we werken op een ander niveau
met onze afnemers.’
‘We stellen ons ondernemender op’, aldus
Bernd Philipp. ‘In onze logistiek integreren we
de afzet van Bongrain kaas. Bongrain – een
toonaangevende producent van zachte kazen –
heeft zijn complete logistiek aan ons uitbesteed. Dat leidt tot synergie in opslag en transport en verlaagt daardoor onze kosten. We zijn
ook in staat om daardoor duurzamer te transporteren. We onderzoeken of we dat ook voor
andere producenten, zoals Danone, kunnen
doen. Deze logistieke dienstverlening is uniek
in de Duitse zuivelmarkt.’
Summit
Een laatste belangrijke pilaar onder het verbeterprogramma is de invoering van de Global
Solution Set (OBB en MOMS) van Summit. ‘Alweer een uitdaging’, lacht Bernd Philipp. ‘Wij
zijn de eerste werkmaatschappij in ‘business to
consumer’, met zo’n grote en complexe organisatie, die volledig overgaat op Summit. Vorig
jaar zijn wij gestart met S&OP. In november
2013 zijn we ‘live’ gegaan met Sales & Operations planning, een onderdeel van Summit. We
hebben nu een centraal planningssysteem
waarin we als collega’s samenwerken om de
meest optimale planning te maken voor productie. Iedereen had een eigen plan, nu hebben we één plan volgens de standaarden van
S&OP. Dat maakt dat we veel professioneler en
intensiever samenwerken.’
‘Al met al komen we via ‘Ready for Take-off’
weer op de rails met onze organisatie’, besluit
Markus. ‘Maar het jaar 2014 stelt ons opnieuw
voor voldoende uitdaging. We gaan goed gemotiveerd verder.’
16 Spark
Maart 2014
Maart 2014
Consumer Products Asia
Taeke Wiersma loopt een dag
mee met CEO
Nieuwe visie op winkels
versterkt groei
‘Ik vind
Cees ’t Hart een
bescheiden man’
Met eigen ogen zien wat CEO Cees ’t Hart doet in
zijn werk, dat was een vurige wens van Taeke
Wiersma, manager Warehousing in Leeuwarden.
Onlangs zag hij die wens in vervulling gaan toen hij
een dag lang mee kon kijken bij het werk van de
CEO. ‘Je hoopt in je werk ooit het hoogst haalbare
te bereiken, maar ik heb wel gezien dat er heel wat
bij komt kijken voordat je daar aan toe bent.’
Taeke (25 jaar) is in april 2012 begonnen als managementtrainee bij FrieslandCampina. Sinds
oktober 2013 is hij afdelingsmanager Warehousing in Leeuwarden. ‘Niet alleen vanuit mijn
agrarische achtergrond, maar ook vanuit de ambitie die FrieslandCampina heeft, spreekt het
bedrijf mij erg aan.’ Foto’s: William Hoogteyling
Spark 17
Een team van FrieslandCampina Hong Kong en het customer development & shopper marketing team voor
kindervoeding hebben samen een nieuwe strategie ontwikkeld voor kindervoeding. Die strategie is ontwikkeld
om zo de groei van de afzet te bevorderen. Belangrijke waarden voor (aanstaande) moeders als veiligheid,
alleen het beste voor hun kinderen, altijd beschikbaar zijn en gemak waren hierin de uitgangspunten. Maar
wat betekent dit voor de consument, de verkooppunten en de business in Hong Kong? En wat zie je ervan in
de winkels?
Het was tijdens een symposium voor de viering van het
100-jarig bestaan van het bedrijf in Leeuwarden, dat
Taeke zijn kans schoon zag om Cees ’t Hart aan te spreken. ‘Het viel mij op dat Cees (ik zei natuurlijk meneer ’t
Hart) zeer goed benaderbaar is. Ik vertelde hem over
mijn ambities en dat mondde uit in een uitnodiging’, vertelt Taeke enthousiast. ‘Mijn insteek was dat ik meer
wilde weten over zijn rol als CEO. Wat is bijvoorbeeld de
manier waarop hij communiceert? Met welke partijen is
hij in gesprek? Hoe acteert hij?’ Op een vrijdag in december meldde Taeke zich – strak in het pak – bij de CEO.
‘De werkdag begon met vergaderingen en eindigde met
bezoeken aan supermarkten. Op zo’n dag schakelt hij
van gesprekken over strategie en gesprekken met een
jonge groep ‘Academic potentials & Future Leaders’, van
coöperatie tot consument. Met een helikopterblik en tegelijkertijd met veel kennis van zaken op detailniveau.’
Werkt en praat
Taeke beseft dat de werkdag van de CEO er voor die dag
vast anders uitzag dan gewoonlijk. ‘Ik heb natuurlijk
geen vertrouwelijke of persoonlijke gesprekken bijgewoond, maar wel gezien hoe hij werkt en praat met heel
veel verschillende mensen. Ik vind Cees ’t Hart een bescheiden man, die gemakkelijk de mening van anderen
vraagt. Niet meteen wat je eigenlijk verwacht van iemand op het hoogste niveau. Ook in het gesprek met de
jongeren wil hij bijvoorbeeld graag weten hoe zij tegen
een onderwerp aankijken. In de middag hebben we supermarkten bezocht. Dat vond ik erg interessant, want
binnen mijn eigen functies heb ik nog niet eerder vanuit
zo’n écht consumentenperspectief gekeken.’
Een dergelijke meeloopdag is niet voor iedereen weggelegd, dat realiseert Taeke zich wel. ‘Ik ben echt dankbaar
dat ik dat heb mee mogen maken. De les die Cees mij gegeven heeft die dag: ‘Streef je ambities na, maar staar je
niet blind op een topfunctie. Vergeet vooral niet te genieten van de mooie en interessante dingen tijdens de
weg ernaartoe! En dat ga ik ook zeker doen’, aldus
Taeke.
In de middag tijdens
een bezoek aan een
Jumbo-supermarkt.
Frans van Rijnswou
(rayon manager),
Cees ‘t Hart, Take
Wiersma, Jan van
Dam (Jumbo ondernemer), Bas Roelofs
(director sales &
shopper marketing).
De invoering van de POP-visie (Point of Purchase) bij de
belangrijkste afzetkanalen heeft een grote bijdrage geleverd aan het behaalde succes binnen kindervoeding.
Het team uit Hong Kong heeft samengewerkt met twee
grote verkopers: Watsons Pharmacy en Manning Pharmacy en bij beide de nieuwe visie geïmplementeerd.
Baby- en kindervoedingsproducten zijn belangrijke aanjagers in deze winkels. ‘We hebben de winkeliers laten
zien hoe ze de moeders aan zich kunnen binden door de
manier waarop we de producten presenteren, met interactieve displays en informatie over baby- producten en
een betere beschikbaarheid van de producten’, zegt Michelle Sanguliano, manager customer development &
shopper marketing. ‘Met project Dragon hebben we de
winkel-ervaring in 50 winkels verbeterd. Friso is niet alleen een vertrouwd merk voor consumenten, het is nu
ook een sterke partner voor de winkeliers die waardevolle inzichten brengt en de groei van de categorie aanjaagt.’
Vertrouwd merk
‘Ons succes kun je zien in winkels zoals Watsons Shatin
Plaza. De hele sectie voor kindervoeding is veel overzichtelijker doordat we een ‘baby zone’ hebben gemaakt
met kleuren en beelden van Friso. Zo is het makkelijker
voor moeders om datgene te vinden wat ze zoeken. We
gebruiken beelden die moeders aanspreken en een verbinding met moeders tot stand brengen. ‘Project Dragon’ heeft ervoor gezorgd dat deze punten in meer dan
50 winkels zijn verbeterd. Friso is nu uitgegroeid tot een
vertrouwd merk voor de klant, maar tot een merk dat
waardevolle inzichten aan de winkeliers biedt en zo ook
zorgt voor omzetgroei bij hen.’
Wat is de volgende stap voor de strategie en de POP
visie in Hong Kong? De beide teams hebben samen met
Watsons en Mannings gewerkt aan joint business plans.
Michelle: ‘Onze laatste ontmoetingen hebben een fundament gelegd voor een aantal nieuwe en opwindende
initiatieven. Daar hoort een plan bij om het ‘Friso-winkel
in de winkel’ (Store in store) concept uit te rollen bij
Watsons en een partnerschap plus een verdere uitrol
van de ‘baby zones’ in beide winkelketens. Bij een volgende stap in onze verkoopstrategie zal ook i-farm
(waarmee consumenten via social media filmpjes van
Nederlandse melkveehouders kunnen zien) en i-POS
horen (bestellen via internet). Ons succes in Hong Kong
wordt ook gedeeld tijdens de regionale klantenbijeenkomsten. Zo laten we zien dat we gezien worden als een
merk dat een leidende rol in de categorie vervult.’
Friso’s baby-schap in apotheken als Watsons Shatin Plaza.
FrieslandCamina in Hong Kong:
De geschiedenis van FrieslandCampina
in Hong Kong gaat meer dan 70 jaar
terug. De kindervoeding van Friso staat
hoog aangeschreven en de
gecondenseerde melk van Black & White
vindt gretig aftrek. FrieslandCampina
heeft twee verkoopkantoren in Hong
Kong en importeert de producten van
de productielocaties in Maleisië en
Nederland.
18 Spark
Maart 2014
Maart 2014
Een bredere blik
met Summit
Na de aftrap in 2011, rolt het Summit-programma
gestaag verder en dieper FrieslandCampina in. Steeds
meer werkmaatschappijen sluiten aan op die ene set
van standaardprocessen, de Global Solution Set. Dat is
belangrijk omdat Summit de voorwaarden schept om
de doelen en ambities van route2020 waar te maken.
Langzaam worden de verwachte voordelen dagelijkse
realiteit. Steeds meer collega’s ervaren de professionalisering, de transparantie en het samenwerken door
alle lagen van de organisatie heen. Summit is in november
2013 niet alleen in Leeuwarden en Dubai live gegaan,
maar ook in Beijing & Shanghai. Lokale projectmedewerkers vertellen over 'hun' implementatie. Bij FrieslandCampina Rusland en bij Creamy Creation Rijkevoort
gebeurt dat dit jaar ook.
Jarig Langhout (Supply Chain
Director FrieslandCampina
Leeuwarden - NL), Summit
Project Principle:
Felix Fernandes (Supply Chain
manager FrieslandCampina
Middle East in Dubai, VEA),
lid van Summitimplementatie team:
Patty van den Berg-Verschoor
(FrieslandCampina DMV
order management key user
- NL), Summit team lead
order to cash delivery
‘De implementatie was een geweldige teamprestatie en een groot
succes, ondanks de verschillende
landen, handelspraktijken en uiteenlopende importregels binnen de
regio. De volledig geïntegreerde
structuur, faciliteert onze huidige en
toekomstige businessplannen. Nu
Leeuwarden en Dubai op één systeem
aangesloten zijn, kunnen we realtime bedrijfsinformatie delen over
prognoses, orders en zendingen.’
‘FrieslandCampina DMV en Nutrifeed hebben hetzelfde huidige systeem, daarom implementeren we
Summit gelijktijdig. Straks geef ik
ook training aan eindgebruikers.
Met een nieuwe tool, GT Nexus,
kunnen we na go-live rechtstreeks
containerboekingen doen in het
systeem van de vijf grootste rederijen. Leeuwarden werkt hier al
mee. Dat gaat in mijn werk verschil
maken.’
‘Als eerste Supply Point live! De praktijk
leert dat de onderlinge communicatie
simpeler en duidelijker is, als je de Summit-taal spreekt. De praktijk leert ook wat
nog beter kan, bijvoorbeeld leveringsdocumenten ook in het Spaans of Frans genereren. Summit is vooral een grote
gedragsverandering, dus zorg dat iedereen in je organisatie daar rijp voor is.’
tie
nta
me
e
l
p
Im
a
go
nd,
o
r
fge
Linda Verschuren
(FrieslandCampina Nutrifeed
project & demand
management officer- NL),
Summit team lead S&OP
demand planning
‘We staan aan de vooravond van
de functionele testfase. Dat betekent masterdata opvoeren, testscenario’s uitwerken en de
procesinrichting afronden. Door
Summit denk ik conceptueel na
over het proces en kijk over de
grenzen van organisaties heen.
Ons huidige forecastsysteem in
Infor en het separate planningsysteem in Excel worden straks
één geïntegreerd geheel in SAP,
mét meer analyse- en rapportagemogelijkheden.’
Gabriel Souca
(FrieslandCampina
Roemenië, technisch
inkoper voor Roemenië en
Hongarije), Summit
business vertegenwoordiger
in SmartBuy and Purchase
to Pay:
‘Door Summit heb ik meer collega’s leren kennen en begrijp ik ieders manier van werken beter,
ook tussen afdelingen. Verkoop is
niet als enige verantwoordelijk
voor een betere planning, inkoop
moet tijdig materialen leveren.
Samenwerken en communiceren
leidt echt tot verbetering. Nu
geef ik mijn collega wat hij nodig
heeft, niet wat ik dénk dat hij
nodig heeft.’
Thomas van den End (FrieslandCampina Dairy
Sourcing & Trading - NL), Summit key user
GSS en S&OP
‘Wij gebruiken een nieuwe module voor Summit, Global
Trade Management, omdat onze afdeling zowel inkoop
als verkoop administreert en monitort. Ik verwacht dat
dit nieuwe systeem mij helpt in plaats van ik het systeem.
Het nieuwe proces betekent ook een nieuwe taak erbij:
de financiële stroom van leveranciers betalen en betaald
krijgen door onze werkmaatschappijen.’ Door Summit
ben ik met een bredere blik naar mijn werk gaan kijken.’
4
01
ei 2
m
live
o
s, g
atie
t
n
4
me
01
ple
r2
e
m
i
b
e
em
end
nov
olg
e
v
v
t
i
s
l
eer
go
De
nd,
a
l
gep
ties
a
t
n
me
ple
m
I
Triyanto (FrieslandCampina
Friesche Vlag Indonesia), Summit
projectvoorzitter Onderhoud
Bernd Philipp (director Plan & Deliver
FrieslandCampina Germany, Heilbronn),
Summit business projectmanager
3
01
er 2
b
em
nov
e
v
i
l
Spark 19
‘Sinds november 2013 zijn we live met Sales en Operations Planning; een enorme stap voorwaarts in
onze activiteitenplanning. Dit jaar implementeren
we meer domeinen van de Global Solution Set.
Nogal een uitdaging vanwege het extra werk voor
onze organisatie. Tegelijkertijd geeft het me veel
energie om de vooruitgang te zien.’
'Wij implementeren Summit als eerst in
Azië binnen FrieslandCampina. Ik verwacht efficiencyverbeteringen in onze
twee fabrieken, Ciracas en Pasar Rebo,
in Jakarta. We zullen als een geïntegreerd team nauwer samenwerken met
andere afdelingen. Straks geen dubbele
gegevensinvoer meer want de inkooporders en financiële afhandeling gaan via
hetzelfde systeem. Daarmee wordt onze
onderhoudsafdeling ook professioneler.’
Durk Fopma (DFE Pharma supply
chain manager - Duitsland),
Summit team lead S&OP
‘Onze werkmaatschappij, een joint venture van FrieslandCampina en Fonterra,
gaat als eerste wereldwijd in één weekend live met de Global Solution Set. De
impact van de verandering is omvangrijk:
acht landen op vier continenten werken
nu ieder op hun manier met hun systeem.
Straks is dat voor iedereen hetzelfde. Met
de efficiency en transparantie die Summit brengt, kunnen we met dezelfde organisatie DFE Pharma’s groeiambitie
ondersteunen.’
Maart 2014
Maart 2014
Ingredients
Summit
Communication
Event
Het Summit-programma raakt steeds wijder verspreid binnen
FrieslandCampina. Dat bleek goed tijdens het tweede
Summit Communication Event op 28 januari. Er waren meer
collega’s dan tijdens het eerste evenement april vorig jaar,
en er was meer informatie over het ontwerp, het systeem en
de implementatie van de Global Solution Set.
Zo’n 250 managers werkzaam in de primaire productieprocessen uit Nederland,
Duitsland en België kwamen naar Leerhotel het Klooster in Amersfoort (Nederland). Medeorganisator Berend Meijerink
van Summit verklaart de interesse: ‘We
hebben inmiddels demo’s van het live
systeem in plaats van afbeeldingen in
PowerPoint en een implementatiepraktijkvoorbeeld van FrieslandCampina
Leeuwarden. Mensen willen weten hoe
Summit hun werk verandert en hoe zo’n
implementatie verloopt.’
Diepte
Om die redenen togen ook de managers
maintenance Joost Jonkers (locatie Rijkevoort) en Frank van den Mosselaar (locatie Nuenen) naar Amersfoort. ‘We
komen kijken wat Summit voor ons betekent’, zegt Jonkers. Zijn collega vult aan:
‘Vanochtend waren het algemeenheden;
vanmiddag verwacht ik de diepte in te
gaan.’ Wat ze nu al te weten zijn gekomen? In koor lachen ze: veel afkortingen. Dan serieus, vergelijken ze
aantekeningen. Ze noteerden vooral
praktische tips uit de presentatie van het
praktijkvoorbeeld door Jarig Langhout
Foto’s: Bram Petraeus
(supply chain director FrieslandCampina
Leeuwarden), zoals: zorg dat de uitrol
van Wi-Fi niet samenvalt met de Summitimplementatie.
Vertaalslag
’s Middags kozen bezoekers twee parallelsessies van Make to Demand, Order to
Cash Distribution, Sales & Operations
Planning en Beheer van master data.
Daar gingen Summit-experts in op de
details van het procesontwerp en demonstreerden scenario’s in het nieuwe
systeem. Uit alle vragen tijdens de parallelsessies bleek hoe bezoekers bezig
waren de vertaalslag te maken van hun
huidige werkwijze of systeem naar de
Global Solution Set. De dag was verhelderend, viel na afloop op de wandelgang
te beluisteren.
Gea Stevens, quality assurance manager
FrieslandCampina Domo: ‘Ik weet dat
Summit eraan komt, maar nog niet wat
zou veranderen. Nu heb ik een goed
beeld van hoe het straks werkt en hoe
belangrijk de business regels zijn voor
bijvoorbeeld de audits en het certificeren van leveranciers. Ik weet nu waar we
ons klaar voor moeten maken.’
Spark 21
Borculo kanshebber
landelijke leerbedrijf-prijs
FrieslandCampina in Borculo is één
van de drie kanshebbers voor de
landelijke titel Leerbedrijf van het
Jaar. De prijsuitreiking is in april. In
november werd Borculo in de eigen
sector al bekroond met een
vakjuryprijs. Opleidingscoördinator
Johan te Morsche: ‘We hebben de
plicht om een goed leerbedrijf te
willen zijn.’
‘In Borculo is sprake van een zeer
grote en warme betrokkenheid met
de leerling. Een hoge mate van professionaliteit en tegelijkertijd een
hoge mate van maatwerk voor de
studenten.’ Een fragment uit het juryrapport van kenniscentrum Aequor
dat Borculo in november tot winnaar
uitriep. Johan: ‘Er zijn zeventien van
zulke kenniscentra. Allemaal hebben
ze een leerbedrijf aangedragen voor
de overkoepelende, landelijke prijs.’
Visie
De locatie Borculo heeft een eigen
Learning & Development-team en
heeft een eigen visie op leren ontwikkeld. ‘Wij zien leren als een sociaal proces, waarbij vooral samen en
van elkaar wordt geleerd. Voor een
groot deel gebeurt dat spontaan en
ongepland op de werkplek; daarnaast via feedback en geplande
leertrajecten.’
De locatie maakt geen onderscheid
tussen eigen medewerkers, uitzendkrachten en stagiairs. ‘We zoomen in
op het zelfvertrouwen en de motivatie in het leerproces. Goede begeleiding door praktijkopleiders en tijd
nemen voor leren zijn basisvoorwaarden. Verder kiezen we voor
leerwerkplekopdrachten, waarbij de
behoeften van het bedrijf en de student op elkaar zijn afgestemd’, zegt
Johan. ‘In de FoQus QA-audit is onze
aanpak als best practice aangemerkt. Wellicht kunnen andere locaties er hun voordeel mee doen.’
Bewuster
Verpakkingsoperators Bas Tackenkamp (22) en Stephan Wentink (21)
begonnen beiden als uitzendkracht
aan een BBL-traject, (beroeps begeleidende leerweg) anderhalf jaar geleden. Bas is sinds kort in vaste
dienst. ‘Het was een opleiding voor
verpakkingsoperator, maar ook andere onderdelen in de fabriek kwamen voorbij. Daardoor ken je meer
het verhaal achter de producten die
we verpakken.’ Stephan knikt: ‘We
kennen nu het hele proces; van de
wei tot aan de verpakte zakken. Je
wordt er een stuk bewuster van.
Praktijkopleiding is de beste aanpak
die je kunt kiezen. Ik heb superveel
kennis opgedaan die relevant is voor
Borculo.’
Bas en Stephan zijn erg te spreken
over de begeleiding door praktijkopleider Henk Klein Haneveld. ‘We investeren veel tijd in de bijscholing
van ervaren krachten en de opleiding van jongeren’, zegt Henk. ‘Ik
neem de jongens mee het veld in,
zodat ze leidingen en drukmeters
kunnen aanwijzen en de werking
ervan kennen. Zo krijgen we operators die met andere ogen naar de
verpakkingslijn kijken en problemen
vroegtijdig vaststellen of weten te
voorkomen.’
Vlnr: Johan te Morsche, Bas Tackenkamp, Henk Klein
Haneveld, Stephan
Wentink
Foto: Robin Britstra
22 Spark
Maart 2014
Maart 2014
Cheese, Butter & Milkpowder
Fors besparen
dankzij focus
en slimheid
Concrete actie. Dat houdt het continuverbeterproject
‘Fast Forward Go!’ in voor FrieslandCampina Butter
& Milkpowder in Lochem. De hele organisatie helpt om
het verbeterpotentieel te benutten. Met resultaat: de
structurele besparing is al 1,7 miljoen euro per jaar.
Het project won de WCOM progress award 2013 van
Cheese, Butter & MilkPowder.
‘Continu verbeteren staat op ons netvlies, maar het bestaande programma Fast Forward had een nieuwe impuls nodig’, zegt WCOM-facilitator Sander Verhoef. ‘Binnen onze volledige productieketen hebben we
verliezen benoemd en verbeterpotentieel in kaart gebracht. Daar hebben
we voor 2013 en 2014 gerichte acties op gezet, vastgelegd in het operationeel plan.’
Diverse projectgroepen zijn begonnen met gerichte verbeteringen volgens de Plan, Do, Check, Act-cyclus. ‘Naast knelpunten analyseren en oplossingen invoeren is er veel aandacht voor de borging’, zegt Sander. De
introductie van een Performance Control System (PCS) was ook belangrijk. ‘Dit heeft veel impact op de overlegstructuur en de wijze van aansturing.’
Elke afdeling heeft KPI’s (Key Performance Indicators) op week- en dagniveau. Deze staan centraal in het dagelijkse werkoverleg. ‘Als normen niet
worden gehaald, herleiden we de oorzaak en hoe we herhaling voorkomen. De komende tijd bouwen we PCS verder uit. Ook komen er ploegleiders’, aldus Sander. ‘Dankzij PCS en de verbeterteams zitten we korter op
de bal. Veel besparingen hebben niks gekost, behalve focus en slimmer
zijn.’
Cheese, Butter & Milkpowder
Vet- & eiwitreductie poeder
Han Huiskamp, procestechnoloog:
‘Voor alles dat we produceren gelden specificaties, waaronder een minimaal vet- en eiwitgehalte.
Bestaande normen zijn tegen het
licht gehouden; we stopten vaak
meer eiwit in ons poeder dan nodig.
Vanaf 2013 hanteren we reële normen. Door apparatuur anders in te
stellen en continu scherp te zijn, is
de spreiding in vet- en eiwitgehalte
van ons magere en volle melkpoeder verlaagd. Daardoor kunnen we
dichter tegen de norm aan produceren: we besparen 500.000 euro. We
willen dezelfde benadering ook bij
boter inzetten.’
Temperatuur ijswater
Sip Bouma, technoloog en Martin
Brinkman, allround-storingsmonteur:
‘In onze voorfabriek wordt rauwe melk
ontroomd. De ondermelk gaat grotendeels naar de poederproductie; de
rest leveren we aan klanten. Dit product moet continu beneden een bepaalde temperatuur blijven. We koelen
het met ijswater, maar ondervonden
problemen met de ijswatertemperatuur. Samen met de leverancier hebben we problemen met de
koelmachines en de temperatuurmeting geanalyseerd. Diverse verbeteringen zijn doorgevoerd, zoals de
regeling van koelmachines en niveauregeling van de ijswaterbak. Het resultaat is een stabiel lage temperatuur.’
Hergebruik boter en room
Han Dikken, teamleider boterfabriek:
‘In ons productieproces ontstaat een
residu aan boter en room. Deze
komen via vetwagens in één grote
vettank. Deze tankinhoud is verwerkbaar in boterolie, maar erg efficiënt is dit niet. Ook bouwtechnische
redenen maakten een andere werkwijze nodig. De boter en room zijn
gescheiden. De room wordt met
water uit de silo’s en leidingen gespoeld en bevat geen toevoegingen.
We hebben oplossingen bedacht om
de room terug te leiden naar het
begin van het productieproces. Zo
beperk je het residu met 80 tot 90
procent. Het scheelt ook gezeul met
zware vetwagens.’
Spark 23
Reductie silo 0 & 9
Aard Nijmeier, voorman poederproductie:
‘Bij het opstarten en stoppen van
elke run ontstaat een hoeveelheid
poeder die onvoldoende voldoet
aan de specificaties. Die gaat naar
aparte silo’s; 0 en 9. Bij de productiestart neemt de ploegleider een
monster. Pas na diens goedkeuring
mag het poeder naar de reguliere
silo’s. Om sneller groen licht te hebben, is de afstand tussen monstername en onderzoek verkleind. Ook
zijn we alerter. De toename van
beide silo’s wordt geregistreerd; er
geldt een maximum. Overschrijding
wordt in het ochtendoverleg besproken. Twee jaar geleden ging 3,4
procent van het poeder naar silo 0
en 9; nu nog 1,3 procent. In 2013
hebben we daarmee 134.000 euro
bespaard.’
Besparing onderhoud
Bart Groeneweg, teamleider maintenance en Martijn Wittendorp, reliability engineer:
‘Iedere operator kon een werkopdracht bij de Technische Dienst indienen. De gewenste reparatie of
aanpassing van apparatuur werd
doorgaans klakkeloos uitgevoerd.
Soms keken operators uit een andere ploeg er heel anders tegenaan.
We zaten structureel boven ons onderhoudsbudget. Sinds begin 2013
checken we vooraf de kosten van
werkzaamheden en of ze strikt
noodzakelijk zijn. Een werkvoorbereider ziet eerst alle onderhoudsbonnen en voert overleg. Deze
aanpak vergroot het bewustzijn en
heeft ons al 137.000 euro bespaard.’
Vlnr: Sip Bouma, Martin Brinkman, Martijn
Wittendorp, Bart Groeneweg, Sander Verhoef,
Han Huisman, Han Dikken en Aard Nijmeijer.
Foto’s: William Hoogteyling
24 Spark
FrieslandCampina heeft
inmiddels haar bestaan
bewezen in Rusland.
1992
Al vanaf 1992 werd er door
het voormalige Südmilch in
Heilbronn yoghurt
geëxporteerd naar Rusland
onder het merk Fruttis.
1997
In 1997 is gekozen voor het
bouwen van een eigen
productiebedrijf in Stupino
(100 km. buiten Moskou)
waar sindsdien yoghurt en
drinks worden geproduceerd.
Het merk Fruttis staat nog
steeds op de verpakking.
De export van Nederlandse
kaas naar Rusland bestaat ook
al dik 15 jaar.
1998
In 1998 lag Frico voor het
eerst in een supermarkt in
Moskou met Maasdammer
kaas. Russische consumenten
vinden de Frico kaas van
uitstekende kwaliteit en dat
geeft een pré in de markt. Nu
vindt de marketing en sales
van yoghurt, drinks en kaas
plaats vanuit een
werkmaatschappij FrieslandCampina Russia. Ook Nutrifeed,
Creamy Creation en andere
onderdelen van de onderneming
zijn actief in Rusland, maar
maken geen deel uit van de
organisatie in Rusland.
Maart 2014
Maart 2014
Consumer Products Europe, Middle East & Africa
Consumer Products Europe, Middle East & Africa
Spark 25
FrieslandCampina Russia:
Met WINGS de
vleugels uitslaan
2014 belooft een uitdagend jaar te worden voor de collega’s van
FrieslandCampina Russia. Niet alleen in de markt wordt een ferme
inspanning geleverd om de posities te verbeteren, ook de interne
organisatie komt in een stroomversnelling door project WINGS. ‘We
hebben nog zoveel mogelijkheden om te groeien met onze
producten, daar hebben we een professionele organisatie bij nodig’,
vertelt managing director Karl Buiks.
Stel je de uitdagingen in Rusland voor: de afstand tussen Moskou (in het westen) en Vladivostok (helemaal in het oosten) is 11.000 km,
met negen verschillende tijdzones. Er wonen
140 miljoen mensen, waarvan 60 miljoen tot de
middenklasse behoren. Het land telt 15 steden
waar meer dan 1 miljoen mensen wonen. Moskou met zijn 17 miljoen inwoners, telt al net zoveel mensen als heel Nederland. ‘De
omstandigheden voor ons om te groeien zijn
volop aanwezig. Jazeker, er is een stevige concurrentie, maar we hebben het voordeel dat we
al langer op deze markt aanwezig zijn en dat de
Russen onze producten kennen’, aldus Karl
Buiks. Sinds vorig jaar zomer zwaait hij de scepter bij FrieslandCampina in Rusland, samen met
een nieuw managementteam, waar ook marketing director Boris Vorobyev deel van uitmaakt.
Boris is verantwoordelijk voor de marketing van
de kaas onder merk en voor alle yoghurt en
drinks die in de fabriek in Stupino worden gemaakt. (zie kader). ‘De Russische zuivelmarkt is
heel interessant’, beaamt Boris. ‘We zijn in het
hele land goed vertegenwoordigd met onze producten. Natuurlijk, de grootte van het land
maakt het niet altijd eenvoudig, maar we werken nauw samen met onze distributeurs die het
transport naar onze afnemers voor hun rekening nemen. Wij voorzien een groei van de zuivelmarkt van twee tot vijf procent per jaar.’
Focus op yoghurt
In de herfst van 2013 is het strategisch plan
voor Rusland gepresenteerd aan de Executive
Board. Dat laat duidelijk zien welke ambities er
zijn voor deze bijzondere consumentenmarkt.
‘We weten waar we heen willen, en we gaan ons
concentreren op onze doelen. Het gaat vooral
om de prestaties in de markt en om het verbeteren van ‘the Way we Work’. Dat doen we in
nauwe samenwerking en met de steun van de
collega’s in Amersfoort’, aldus Karl Buiks.
De verwachtingen voor de afzet van yoghurt
zijn hooggespannen. Yoghurt onder de merken
Fruttis en Nezny staan al jaren in de Russische
winkels. Boris: ‘Wij bezetten de nummer twee
positie met yoghurt en die positie willen we
handhaven.’
‘Onze doelstellingen voor kaas zijn nog ambitieuzer. ’Met kaas willen we op termijn de nummer 1 in de markt worden’, vervolgt Boris.
‘FrieslandCampina heeft een enorme ervaring in
het vermarkten van kaas, en andere uitstekende
zuivelproducten die erg gewaardeerd worden
door de Russische consument.’ ‘De markt voor
kaas is erg versnipperd in Rusland’, aldus Karl
Buiks. ‘Die zal zich gaan concentreren, waardoor wij juist op dit moment de kans hebben
een stevige positie in te nemen.’
Spannend
De ambities van FrieslandCampina Russia
vragen om een sterke organisatie, die in
staat is om goed op nieuwe plannen in te
spelen. ‘Ook in die zin zal 2014 – en daarna –
een uitdagend jaar worden. FrieslandCampina als onderneming wordt steeds professioneler en daarin gaan wij mee. We gaan aan
de slag met de invoering van Summit, dat we
in november zullen afronden. Ook andere
grote projecten die in de onderneming gaan
draaien worden dit jaar bij ons ingevoerd. Om
dit alles goed op elkaar af te stemmen, hebben we een Programme Management Office
ingericht onder de naam Wings. Zo willen we
ervoor zorgen dat we niet langs elkaar heen
werken en we een goede regie houden. Het
zal een spannend jaar worden maar we gaan
er met volle overtuiging tegenaan.’
Karl Buiks over zijn werk in
Rusland, sinds de zomer van 2013
‘Als gezin vinden we het geweldig om hier te wonen en
te werken. Jazeker, het is een
land met uitdagingen voor
een Nederlander. De winters
zijn nogal stevig, haha.
Maar ik vind Rusland echt
een aanrader. Je voelt hier de
energie van een ‘emerging
markehet is een land met
heel veel mogelijkheden.
Daarnaast genieten we van
de rijkecultuur en natuur.
Met de laatste politieke ontwikkelingen wordt de situatie
wellicht iets complexer, maar
vooralsnog gaat het dagelijks
leven in Rusland gaat gewoon
door.’
Links op de foto Boris Vorobyev, rechts Karls
Buiks. Foto: Ronald van den Heerik
26 Spark
Maart 2014
December 2013
Consumer Products Europe,
Middle East & Africa
Consumer Products Asia
Sinds 1 januari 2014 is de nieuwe
werkmaatschappij Foodservice Europe een
feit. Managing director Jack Castelein gaat
samen met Raymond Noordermeer,
business unit directeur Nederland, in op de
voordelen van de nieuwe organisatie en de
kansen voor groei.
Chinese thee met Kievit-creamers
Talrijke kleine thee-outlets, de opmars van koffie en UHT melkthee (thee met een creamer) in flessen. De markt
voor non-dairy creamers in China is enorm en groeit hard. Om mee te kunnen groeien, werkt FrieslandCampina
Kievit samen met de Chinese zuivelproducent Huishan.
Foodservice Europe
op jacht naar groei
‘In route2020 is Foodservice Europe
één van de zes groeicategorieën’, legt
Jack Castelein de strategisch keuze uit
om de verkooporganisaties en bedrijfsactiviteiten van Out of Home en Foodservice uit de landen los te weken en te
bundelen. ‘Nu de organisatie staat,
merk ik hoeveel energie dit de mensen
geeft: ons team heeft nu veel meer
focus en ziet volop kansen met het uitgebreidere portfolio richting hun klanten en kanalen.’
Raymond Noordermeer noemt de professionele buitenhuismarkt omvangrijk
en divers. ‘Foodservice Nederland bedient maar liefst 200.000 locaties met
24 merken: van pretparken ijsbanen en
tankstations, tot restaurants, gevangenissen en bakkerijen. Dat zijn heel verschillende type kanalen en klanten. De
ene klant is vooral kostenbewust, de
ander moeten wij met onze productportfolio ontzorgen. De volgende wil
meer omzet; dat spel is anders. Die dynamiek vraagt om expertise die nu samenkomt in een specifieke organisatie
voor Europa.’
Compleet portfolio
Een centrale organisatie heeft kritische
massa, die een land voorheen niet had.
Dat betekent schaalvoordeel en een betere regie, legt Jack Castelein uit. ‘In
België voeren we 80 procent van ons
huidige portfolio, in Frankrijk bijvoorbeeld nog niet de helft. Nu die kennis
en expertise samenkomt, stimuleert dat
groei en faciliteert innovatie. De infrastructuur ligt er; we hebben er een kantoor en eigen medewerkers. Die
beschikken met Foodservice Europe nu
over een compleet portfolio met zuivel-,
ook kaasproducten voor hun klanten.’
Noordermeer vult aan: ‘Met onze producten en merken willen we op elk moment van de dag overal buitenshuis
relevant zijn: ’s ochtends in de koffiebar
met Friesche Vlag of Nutroma in de
cappuccino of latte macchiato, ’s middags op de ijsbaan met Chocomel en ’s
avonds in het restaurant met Debic in
de tiramisu, crème brûlée of panna
cotta. Ons doel is dat meer mensen op
meer momenten van de dag buitenshuis meer van onze zuivel eten en drinken.’
Rusland
FoodService Europe opereert met 650
mensen in twaalf landen met productielocaties in Nederland, Frankrijk, België
en verkoop- en marketingorganisaties
in Italië, Duitsland, Tsjechië, Polen, Hongarije, Griekenland, Denemarken, Verenigd Koninkrijk en Zweden. ‘Aan die
dirty dozen”, grapt Castelein, ‘hebben
Spark 27
we net een dertiende toegevoegd door
een investering in quickservice restaurants in Rusland. Eind 2014 hebben we
daar ook eigen medewerkers.’
Het langetermijnplan, geïntroduceerd
onder de naam Safari, is onlangs tijdens de leiderschapsdagen van Foodservice Europe verder uitgewerkt.
Safari betekent lange wandeling of reis.
Castelein: ‘Deze veranderreis naar groei
maken we samen. We gaan met ons
hele portfolio Europa in, maar zijn selectief in welke landen en kanalen we
willen gaan groeien.’
Assortiment Foodservice Europa
Zuiveldranken als Vifit, Optimel en
Chocomel
Yoghurt en desserts, bijvoorbeeld
Optimel, Mona en Fristi
Koffieverrijkers, zoals Completa,
Nutroma en Friesche Vlag
Dranken en sappen, waaronder
Coolbest, Extran en Dubbelfrisss
Kaas, zoals Slankie, Milner en Frico
Keuken- en bakkerijproducten, zoals
Hollandia, Debic, Monchou en
Polderland
Rond 1994 begon Kievit met de export van non-dairy
creamers vanuit Meppel naar China. ‘In China is milk tea
erg populair. Via kleine straatwinkeltjes wordt deze thee
verkocht. Omdat verse melk slecht voorhanden is, zijn
creamers een uitstekende oplossing’, zegt market unit
manager Siang Hwee Yeo van FrieslandCampina Kievit.
‘De zakken met Kievit-creamers stonden vaak pontificaal
in de winkeltjes. Consumenten leerden zo ons merk kennen. Kievit werd synoniem voor kwaliteit en groeide uit
tot marktleider.’
draaiend te krijgen. ‘Dat was onze springplank voor 2014.
De productielocatie in Faku heeft nu een belangrijke plek
in onze wereldwijde supply chain en krijgt volop aansluiting met Kievit’, zegt Leon. Yeo: ‘Binnen ons Ingredientsverkoopkantoor in Beijing is volop specialistische kennis
aanwezig. Het Kievit Sales Team van vier mensen wordt
verder uitgebreid en richt zich op het herstellen en versterken van klant-relaties in de diverse sectoren.’
Kentering
Na de eeuwwisseling kwam er een kentering. ‘Door de opmars van lokale producenten en de sterke euro kwam
onze positie onder druk in Azië en China. In 2002 begonnen we met produceren bij Frisian Flag Indonesia waardoor we meer marktconforme prijzen konden hanteren;
twee jaar later begon de bouw van onze fabriek in Salatiga, Indonesië’, vult managing director Leon Coolen van
FrieslandCampina Ingredients Beijing aan. ‘In ZuidoostAzië hebben we onze positie met succes verdedigd en
uitgebouwd, maar voor China bestond onvoldoende aandacht. Ons marktaandeel liep fors terug.’ Intussen veranderde de Chinese markt. De kleine theewinkeltjes werden
grote franchiseketens, koffie werd populairder en er
kwam UHT-melkthee in flessen op de markt. Leon: ‘Kievit
wil wereldwijd een sterke positie innemen met creamers;
ook in China. Ondanks het lagere marktaandeel is Kievit
nog steeds een sterk merk.’
Impuls
In 2012 ontstonden contacten met Huishan; een vooraanstaande melkproducent in China, die een state-of-the-art
kindervoedingfabriek had gebouwd in de stad Faku. ‘Ze
hadden overcapaciteit en zijn uitstekend in staat om de
allerhoogste kwaliteit non-dairy creamers te produceren.
Dat maakt het mogelijk om onze positie met non-dairy
creamers een nieuwe impuls te geven’, zegt Leon.
Kwaliteit
In november 2012 is een langetermijn-productiecontract
met Huishan gesloten. Harriët van Genne (programme director Operations) is in China gestationeerd. Namens
Kievit ziet zij toe op onder meer de inkoop van grondstoffen, kwaliteitssystemen en de ontwikkeling van de organisatie. ‘Afgelopen najaar zijn we begonnen met de
productie van Kievit-creamers in China. Qua capaciteit
kunnen we de komende jaren vooruit’, constateert Leon.
In 2013 is veel gedaan om de Chinese creamerfabriek
Het complete R&D- en commerciële team voor de Kievit-plant in
Salatiga. Foto’s: FrieslandCampina
28 Spark
Maart 2014
Maart 2014
Spark 29
Dairy
Dilemma
Eén van de aspiraties van FrieslandCampina is mensen
wereldwijd voorzien van essentiële nutriënten uit
natuurlijke zuivel. Dagelijks verwerken we de stroom
van melk van de koeien van onze leden-melkveehouders tot waardevolle producten. Om dit optimaal te
kunnen doen, zijn onze productielocaties ook afhankelijk
van elkaar. Welke melk en welke ingrediënten uit melk
moeten naar welke locatie? En wat voor product
maken we ervan? Dit ingewikkelde planningsproces is
de dagelijkse praktijk van onze collega’s van de afdeling
Milk Valorisation & Allocation: het is hun dagelijkse
‘dairy dilemma’.
Collega’s van CPEMEA spelen het Dairy
Dilemma. Foto’s: Ronald van den Heerik
Een klein team, met Lieuwe
Montsma, technological valorisation
manager, en Jan Drenthen, category
manager dairy trading, heeft het
spel ‘Dairy Dilemma’ uitgedacht.
Lieuwe: ’We wilden een management game maken om collega’s te
laten begrijpen hoe onze afdeling
werkt én waarin je het hele plaatje
van FrieslandCampina ziet.’ Samen
met collega’s van Human Resources
en Corporate Social Responsibility
werd het spel ontwikkeld.
Boeren en klanten
Het spel is eigenlijk FrieslandCampina
in het klein: er is een boer in het
spel, de melk moet een bestemming
krijgen, verschillende fabrieken
maken producten en er zijn klanten
die hun wensen laten horen. De onderlinge afhankelijkheden en complexiteit komen duidelijk naar voren.
Daarnaast is er aandacht voor aspecten van duurzaamheid, zoals investeringen in biodiversiteit en
klimaat. ‘Het grootste inzicht dat het
spel ons geeft is de snelheid waarmee je via ‘serious gaming’ mensen
complexe zaken kunt laten inzien en
doen begrijpen. We kunnen nu in
een halve dag mensen duidelijk
maken hoe we in ons bedrijf de balans managen tussen het tot waarde
brengen van melk, gecombineerd
met maatschappelijk verantwoord
ondernemen,’ vertelt Lieuwe enthousiast.
You love it or you hate it
Jan legt verder uit: ‘Het mooie is dat
mensen volledig in het spel opgaan.
You love it or you hate it. Iedereen
maakt een leerproces door en gezamenlijk ga je naar de finale ontknoping. We gaan hier natuurlijk niet
precies verklappen hoe het gaat, dat
mag iedereen zelf gaan ervaren.’
Lieuwe: ‘Het zou natuurlijk super
zijn als straks heel veel mensen het
spel hebben gespeeld. Je leert er
ons bedrijf beter door kennen, maar
ook elkaar: je team en je collega’s.
Ook dat kan een reden zijn om het
spel te spelen.’
Meer weten over het Dairy Dilemma
game? Kijk op intranet:
Homepage > Disciplines > Milk
Valorisation > The Dairy Dilemma
30 Spark
Maart 2014
Maart 2014
Cheese, Butter & Milkpowder
Cheese: simpelweg
minder complex
Zo slim en efficiënt mogelijk kaas produceren, verpakken en afleveren. Het klinkt logisch, maar
talrijke productsoorten en verpakkingsvormen leiden tot veel complexiteit. FrieslandCampina
Cheese start daarom het grootschalige programma Simplicity. Doel is om complexiteit weg te
nemen om producten en processen continu te verbeteren.
Simplicity komt niet zomaar uit de lucht vallen. Het is een vervolg
op de strategie die met route2020 is ingezet. ‘Melkvalorisatie is
een belangrijke pijler, net als duidelijk zijn in wat je bent en doet’,
zegt Dick van der Kolk, programmamanager van Simplicity. ‘FrieslandCampina Cheese heeft gekozen voor kostleiderschap: optimale resultaten boeken met een hoge kwaliteit producten en services,
tegen zo laag mogelijke kosten, met een mentaliteit van continu
willen verbeteren.’
Projectmanager Dick van der Kolk
Foto: William Hoogteyling
‘Complexiteit
beperken
om zo voortgang
te boeken in
kostleiderschap.’
Beweging
De afgelopen jaren zijn diverse kostenbesparingen uitgevoerd of
in gang gezet, zoals Footprint en Value Engineering. ‘Je kunt
zeggen dat we het laaghangende fruit hebben geplukt. Ondertussen stond de wereld niet stil. De kaasmarkt kent toenemende
concurrentie. Ook hebben we enkele overnames gedaan’, zegt
Dick. ‘We hebben een zogeheten Plan To Accelerate gemaakt.
Kostleiderschap is onze basis en daarnaast stellen we nadrukkelijk onze klanten centraal. Simplicity is de vervolgstap: complexiteit beperken om zo voortgang te boeken in kostleiderschap.’
Complexiteit uit een organisatie halen is lastig en kent valkuilen.
‘Bedrijven leggen vaak te veel nadruk op beperking van het aantal verschillende producten’, zegt Dick. ‘Dat is beslist niet de
kern, temeer omdat klantbehoeften leidend zijn. De focus moet
juist liggen bij dat wat we goed doen, zodat we dat verder kunnen uitbouwen. Met hulp van consultants hebben we alle complexiteit blootgelegd. Het wegnemen daarvan zorgt overal in de
organisatie voor rust en een hogere First Time Right. Voorzichtig geschat kunnen we structureel zes tot tien miljoen euro per
jaar besparen.’
Vruchten plukken
Simplicity heeft oog voor de verschillende onderdelen van FrieslandCampina Cheese en hun eigenschappen, maar raakt bovendien
alle kaasactiviteiten van de onderneming. FrieslandCampina
Export en FrieslandCampina Branded (CPEMEA) zijn dan ook
volop aangesloten op de acht business-initiatieven binnen Simplicity. ‘Hoewel die werkmaatschappijen een andere strategie
hebben dan Cheese, plukken zij ook de vruchten van dit project’,
verwacht Dick.
Simplicity gaat anderhalf tot twee jaar duren. Voor elk businessinitiatief is er een multidisciplinaire projectgroep (zie kader voor
enkele voorbeelden). Sommige groepen hebben hun eerste successen al geboekt. Dick: ‘Er is een flink financieel voordeel te behalen, maar uiteindelijk draait alles om passie: de beste willen
zijn in wat we doen!’
Cheese, Butter & Milkpowder
Spark 31
Aantal
recepturen
optimaliseren
Complexiteit wegnemen gebeurt
overal in het proces: vanaf de
kaasproductie en de rijping tot en
met de verpakking. Dick: ‘We
beperken de variaties qua
recepturen. De allerkleinste halen
we eruit; soms zijn de onderlinge
verschillen miniem. We kijken
ernaar door de bril van de
toekomst, door rekening te houden
met trends zoals reductie van
zoutgehaltes.’ De projectgroep
heeft zo’n vijftig reducties op het
netvlies; dertig project van het
totaal. Inmiddels zijn er al 26
gerealiseerd. ‘Omdat je minder
vaak hoeft om te stellen, is er
minder verspilling en verbetert de
efficiency. Voortdurende
optimalisatie van het aantal
recepten biedt ruimte voor
vernieuwing en het optimaal
bedienen van klanten.’
Hoog- en laagvolumeproducten
splitsen
End-to-end
menukaart
De ‘end-to-end menukaart’ betekent dat een zo groot mogelijke
productstroom aan een standaard
voldoet. ‘Naast die standaard staan
er op de menukaart bepaalde keuzes of afwijkingen, waar dan wel
een kostenplaatje aan zit’, vertelt
Dick. ‘Niet alles heeft waarde voor
de klant. Neem bijvoorbeeld de
plaats van een label op een doos,
het gebruik van verschillende soorten dozen of het bieden van verpakkingsgewichten die onderling
slechts 5 gram afwijken. Door
standaardisatie is veel winst te behalen. De clou is het vinden van de
juiste standaarden.’
Foto: Marcel Bekken
FrieslandCampina Cheese heeft
negen productielocaties en enkele
verpakkingslocaties. ‘Splitsing van
hoog en laag volume betekent dat
we de fabrieken vooral datgene
laten doen waar ze goed in zijn’,
aldus Dick. ‘Naast het
optimaliseren van recepturen
kijken we heel goed welke
producten we waar produceren.’
Cheese wil in drie fabrieken de
grote volumes gaan draaien:
Bedum, Born en Workum. ‘Als we
daar het aantal recepten beperken,
kunnen we volop doordraaien. Dat
vergroot de efficiency en beperkt
de kans op verspilling en
afwijking’, legt uit. ‘In de andere
fabrieken kun je dan juist
investeren in vaardigheden als
flexibiliteit en snel wisselen.’
32 Spark
Maart 2014
Financial Shared Service Centre:
‘Goed
samenwerken
moet je goed
organiseren’
Met bijna 90 collega’s zijn ze nu grotendeels
gehuisvest in Wolvega (Noord-Nederland) en voor
een klein deel in Amersfoort: de medewerkers van
het Financial Shared Service Centre (FSSC). Sinds
medio 2013 wordt er hard gewerkt aan de vorming
van een Shared Service Centre voor financiële
diensten. ‘Als financiële discipline worden we
professioneler door onze krachten te bundelen en
meer als eenheid te gaan werken’, vertelt Rutger in
’t Hof, director van het FSSC. ‘Daarmee sluiten we
aan op de ontwikkeling die FrieslandCampina
doormaakt naar een steeds professionelere,
aantrekkelijker en succesvollere onderneming.’
De vorming van het FSSC is nog in volle gang. Maar intussen hebben
tientallen medewerkers er al mee te maken en dat worden er alleen
maar meer. Als het project in Nederland in 2015 helemaal is afgerond,
werken er ongeveer 140 mensen bij het FSSC. Rutger in ’t Hof: ‘Deze
medewerkers houden zich bezig met de financiële administratie: de verwerking van facturen (de crediteuren- en debiteurenadministratie), de
grootboekadministratie en de rapportage daarvan naar de werkmaatschappijen toe.’ Samen met Marieke van der Horst, projectmanager van
het FSSC project, heeft Rutger in 2012 een plan ontvouwd om de medewerkers uit financiële administraties samen te brengen. ‘Het ging ons
om het verbeteren van de kwaliteit, de service, de efficiency en om innovatiever te werken’, vertelt Marieke, terwijl ze snel een bloem tekent
met in ieder blad één van deze argumenten.‘ Maar in het hart van de
bloem bevinden zich de medewerkers. Die spelen de centrale rol in deze
overgang.’
Maart 2014
Kantelpunt
Tot medio 2013 waren alle medewerkers van financiële administraties verbonden aan hun eigen werkmaatschappij. Zo
voerde men bij Kievit de administratie voor Kievit en bij Export voor Export. Tot aan de zomer van 2013. ‘Toen hebben
we de organisatie gekanteld’, legt Marieke uit. ‘Nu werken
medewerkers in teams die naar proces zijn ingedeeld.’ Bij
het overplaatsen van de financiële administratie naar het
FSSC moet de werkmaatschappij al zijn overgestapt op
Summit. Dat maakt het mogelijk om op een uniforme manier
te gaan werken. ‘We zijn begonnen met een tweedaagse
startbijeenkomst. Om de medewerkers de kans te geven elkaar te leren kennen, om over de nieuwe organisatie te praten en de rol van de medewerkers daarin. Een verandering
wordt niet altijd als een verbetering gezien. We hebben de
medewerkers natuurlijk ook enthousiast willen maken voor
het nieuwe FSSC en dat is best goed gelukt. Ik weet wel dat
niet iedereen staat te juichen, maar tijdens die bijeenkomst
was er het vertrouwen dat we op de goede weg zijn.’ ‘Mensen vroegen zich af of hun werk eentoniger zou worden,
minder gevarieerd, strakker georganiseerd’, legt Rutger uit.
‘Dat kan het geval zijn, maar het kan ook zo zijn dat je meer
een specialist wordt in je vakgebied, dat je nieuwe werkzaamheden krijgt en meewerkt aan verbeteringen van het
proces.‘
Tweede fase
In 2014 gaat fase 2 van het project in werking. Dan zal het
werk van de financiële administratie uit Leeuwarden (SPL),
Veghel (DMV en Nutrifeed), Rijkevoort (Creamy Creation) en
de noordelijke productielocaties van Cheese deel gaan uitmaken van het FSSC. In 2015 volgen de werkmaatschappijen
Domo, Branded Netherlands en de overige productie- & verpakkingslocaties van Cheese. Rutger: ‘Medewerkers hebben
de mogelijkheid om mee te verhuizen naar het FSSC. Voor
de meeste medewerkers die niet heen en weer kunnen reizen naar Wolvega of Amersfoort is het intussen gelukt om
passend werk te vinden binnen FrieslandCampina. Controlling* blijft uiteraard wel bij de werkmaatschappijen. Op deze
manier kunnen zij zich meer dan voorheen richten op ondersteuning van de business.’ De hele overgang ademt een
sfeer van gedegen voorbereiding en van het meenemen van
de betrokken medewerkers in het hele proces. ‘Klopt’, aldus
Marieke. ‘ We willen goed samenwerken in onze discipline.
Goed samenwerken moet je goed organiseren. Het is niet alleen een proces van ons, maar ook van de werkmaatschappijen. We nemen samen de verantwoordelijkheid voor een
soepele overgang van het werk en van de mensen. En dat
blijkt prima te werken.’
•
Controlling: deze financiële functie houdt zich bezig met de planning
en control van de werkmaatschappij. Met analyses en doorrekeningen
ondersteunt controlling het besluitvormingsproces. Denk bijvoorbeeld
Spark 33
Simon Molenaar,
Finance Director
Butter&Milkpowder:
‘Goede onderlinge samenwerking met
Financial Shared Services is ook voor
ons als Butter & Milkpowder van groot
belang. We houden nu maandelijks een gezamenlijk
werkoverleg met de medewerkers van het Service Centre
en hebben duidelijke doelstellingen neergezet in
combinatie met meer openheid en transparantie in cijfers.
Wederzijdse verwachtingen zijn naar elkaar toe
uitgesproken en er zijn goede werkafspraken gemaakt. We
willen het werk onderling goed afstemmen maar er ook
voor zorgen dat er ruimte overblijft om fouten te maken.
Fouten maken mag, zolang we er maar van leren.
Uiteindelijk leidt deze werkwijze voor zowel het service
centre als Butter & Milkpowder tot het beste resultaat.’
Feike van Dijken, financial
accountant:
‘In oktober 2013 is de afdeling Finance
& Accounting van FrieslandCampina
Kievit verhuisd van Meppel naar het
Financial Shared Service Centre in
Wolvega. Voor mij betekent deze
verhuizing van standplaats een extra reistijd van ruim een
half uur per dag. Op wat kleine taakverschuivingen na zijn
mijn werkzaamheden niet veranderd. Ik werk nu in het
Record-to-Reportteam en zit met een aantal collega’s van
andere werkmaatschappijen op een kamer. Dit heeft als
voordeel dat kennis gemakkelijker gedeeld kan worden.
Dat komt de efficiëntie en kwaliteit ten goede.’
Gea Wobbes, bank officer:
‘Mijn werkzaamheden vinden plaats in
het nieuwe bankenteam binnen FSSC,
wij verzorgen de in- en uitgaande
betalingen van diverse locaties. In april
2013 ben ik vanuit Export naar het
FSSC gegaan. Het was even wennen, omdat je voor je
gevoel verder van de business af zit, maar de
werkzaamheden heb ik grotendeels meegenomen.
Persoonlijk houd ik wel van aanpakken en wat uitdaging
en binnen ons team is er wat dat betreft nog veel werk te
doen. Een voordeel van het FSSC is dat je kennis en
ervaring kunt delen met collega’s die hetzelfde werk doen
en elkaar kunt vervangen bij afwezigheid.’
aan een verklaring van de ontwikkelingen in de prestatie/cijfers van
de werkmaatschappij, het maken van doorrekeningen naar de toekomst voor plannen/contracten (forecast, budget), het voorbereiden
van investeringsvoorstellen, etc.
Foto’s: Yves Ryncki en Marten Aukes
34 Spark
Maart 2014
‘Technologie
biedt ongekende
mogelijkheden’
Technologie; daar waar het een kans krijgt, is het een
bewezen succes. Voor FrieslandCampina wordt
technologische kennis steeds belangrijker. Zo’n 160
technologen wisselen steeds meer kennis uit; onder
meer in expert-teams. ‘We willen mensen met elkaar
verbinden. Er is een enorm verbeterpotentieel.’
Karel Horn (Director Technology) en Tom van Hengstum (Director Research, Global Process Technology)
leggen het belang van technologie graag uit, want is
het groot. Ze signaleren dat FrieslandCampina sterk
product-georiënteerd was. ‘Voor technologen staat
juist het proces voorop. Hoe kun je processen zo efficiënt mogelijk inrichten en zo veel mogelijk uit melk
halen?’ De definitie van technologie is breed: alle processtappen die nodig zijn om melk om te zetten in producten.
Verbinden
Aanwezige technologische kennis is verspreid over de
onderneming. De ontwikkeling van technologie is ondergebracht bij R&D, implementatie ervan ligt bij de
Supply Chain, legt Karel uit. ‘We hebben een Technology Management Team opgericht, waarin R&D en de
business groups zijn vertegenwoordigd. Het doel is om
de technologen en hun kennis bijeen te brengen. Niet
fysiek, maar door mensen te verbinden.’
De mogelijkheden zijn enorm. ‘Dat komt omdat er een
flink verbeterpotentieel is, terwijl technologie de volle
breedte van het productieproces raakt’, legt Tom uit.
‘Vroeger had de zuivelsector nauwelijks technologische
kennis. Kocht je een indamper of sproeitoren, dan
haalde je de kennis bij de leverancier van het apparaat.
Gaandeweg leerden we steeds meer over processen en
de werking van apparatuur. De combinatie van producten proceskennis is uiteraard essentieel.’
Maart 2014
Spark 35
Links op de foto Tom van Hengstum, naast
hem Karel Horn, in de fabriek in Borculo.
Foto: William Hoogteyling
Resultaten
Technologie draagt bij aan compleet nieuwe productieprocessen en de verbetering van bestaande installaties.
Binnen de business group Cheese, Butter and Milkpowder leidt verbetering van de productieprocessen jaarlijks
tot substantiële besparingen. Ook binnen de business
group Ingredients is technologie al erg waardevol geweest. Karel noemt het Vivinal GOS-productieproces in
Borculo (Domo), het gerelateerde Koala-proces voor
GOS-grondstoffen in Australië en GOS 75; een verfijning
van het eerdere GOS-proces. ‘Die processen bewijzen
dat we het kunnen. Dat geldt ook voor MilkPrism in Lochem, waarbij we melk scheiden in productstromen met
geavanceerde membraantechnologie.’
Ook bestaande processen zijn verfijnd of verbeterd,
zoals de indampers bij DMV in Veghel (BEAST project),
verbeterde nozzles in Meppel (Kievit) en de efficiëntere
productie van de poedertorens in Beilen met behulp van
het Mollier-diagram. Tom: ‘Proceskennis draagt bij aan
betere procesbeheersing. Dat raakt de onze duurzaamheidsdoelstellingen. Er zijn gigantische besparingen mogelijk.’
Teams
Om stappen te zetten, zijn diverse Technology Expert
Teams opgericht, die zich met deelgebieden bezighouden: van drogen en indampen, tot membraantechnologie en verpakking. ‘De teams worden steeds effectiever’,
benadrukt Karel. ‘Uiteindelijk willen we dat alle technologen binnen FrieslandCampina onderling van gedachten wisselen, best practices delen en netwerken; ook
met andere sectoren. De animo om deel te nemen is
groot.’
Onder technologen is het imago van de zuivelsector verbeterd, zeggen Tom en Karel tot slot. ‘Op bepaalde gebieden hebben we nu wereldexperts in huis die hier
graag komen werken. Technologie is echt de ‘secret garden’ van FrieslandCampina. Er is nog veel onontgonnen
gebied en er is nog zo veel mogelijk!’
36 Spark
Maart 2014
Maart 2014
Consumer Products Asia
Spark 37
Hulp aan
slachtoffers
tyfoon Haiyan
“9 november 2013 -Tyfoon Haiyan heeft op de Filipijnen aan
minstens 1200 mensen het leven gekost, aldus collega's van het
Filipijnse Rode Kruis. Vrijwilligers in de hele regio melden een
aanzienlijke schade en een toenemend aantal doden. Terwijl de
volledige omvang van de verwoesting niet eens duidelijk is omdat
veel gebieden nog steeds ontoegankelijk zijn.”
Met dit bericht op de web site van
het Nederlandse Rode Kruis, ging in
november vorig jaar een grote inzamelingsactie van start voor de
slachtoffers van tyfoon Haiyan. Niet
alleen het Nederlandse Rode Kruis
zamelde geld in, het Filipijnse Rode
Kruis en tal van andere hulporganisaties wereldwijd zetten zich in voor
hulp aan de slachtoffers. In Nederland werd ruim 36 miljoen euro opgehaald door de samenwerkende
hulporganisaties waar ook het Rode
Kruis bij hoort. Medewerkers van
FrieslandCampina brachten met elkaar ruim 22.000 euro bij elkaar.
Collega’s uit Maleisië en Nigeria hielden acties en brachten grote bedragen bijeen. Al die acties van
FrieslandCampina collega’s (en
leden-melkveehouders) kwamen bij
elkaar op de actie site van FrieslandCampina voor het Nederlandse Rode
Kruis. Vanaf medio november zijn er
door het Nederlandse Rode Kruis
ruim een miljoen mensen bereikt
met hulpgoederen, drinkwater en
sanitaire voorzieningen, gezondheidszorg en medicijnen, met psychosociale steun en hulp bij
gezinsherenigingen. Vanaf het begin
is het de prioriteit geweest om zo
snel mogelijk voedsel en andere
hulpgoederen aan de mensen in de
zwaarst getroffen gebieden uit te
delen.
AMC
De collega’s van Alaska Milk Corporation in de Filipijnen zijn zelf direct
op de bres gesprongen voor hun getroffen landgenoten. Het bedrijf doneerde melkpoeder en drinkwater
voor de hulpoperatie via het Filipijnse Rode Kruis. Door in december
alle kerstfestiviteiten van het bedrijf
af te blazen kon er nog een aanvullend bedrag worden vrijgemaakt
voor hulp aan de slachtoffers.
Kijk voor de giften aan het Nederlandse Rode Kruis op:
www.starthelpingnow.rodekruis.nl/victimsoftyphoonhaiyan
‘Leren om te leren’
met FrieslandCampina
in Maleisië
FrieslandCampina Maleisië sloot
de festiviteiten rond de 50e
verjaardag vorig jaar af met het
organiseren van 50 ‘Inspire
Tomorrow Workshops’. In
november en december 2013
werden 288 kansarme kinderen
die in kindertehuizen wonen,
bereikt met deze workshops.
Kinderen aanmoedigen om hun droom na te
jagen en hun talenten te benutten. Dat was het
doel van deze workshops. Goed onderwijs en
effectief leren waren sleutelwoorden hierin. De
verschillende modules in de workshop waren
gebaseerd op drie pijlers: leren, inspireren en
voeding. Op interactieve en creatieve manieren leerden kinderen over ‘al het goede van
melk’ en manieren waarop zij zo effectief mogelijk konden leren.
Dutch Lady
De kinderen hadden veel energie en waren
zeer enthousiast over de activiteiten waarvan
zij spelenderwijs leerden. Zo konden zij hun
creativiteit uiten door te knutselen met gebruikte en schoongemaakte Dutch Lady verpakkingen.
‘Het was een goede workshop en ik merkte dat
de kinderen ervan hebben genoten. Het viel
me op dat de kinderen zich een week na de
workshop nog konden herinneren wat zij daar
geleerd hadden, aldus Kamariah, een verzorgster in een van de tehuizen. ‘Zulke workshops
zouden we veel vaker moeten organiseren.’
Niet alleen veel kinderen, maar ook jonge
mentoren en vrijwilligers waren bij de workshops betrokken. De kinderen luisterden vol interesse naar hun persoonlijke verhalen waarin
zij vertelden over hoe zij uitdagingen hebben
overwonnen.
Een ster op bezoek
Een aantal gelukkige kinderen uit twee tehuizen werd getrakteerd op een aangename verrassing, namelijk een bezoek van de actrice en
zangeres Ziana Zain. Ze kwam met de kinderen praten over haar persoonlijke ervaringen
en ontwikkelingen. Naast Ziana kwam opvoedkundige Zaid Mohamad langs om de kinderen
met zijn persoonlijke verhalen te inspireren.
Zangeres Ziana Zain met de kinderen. Foto:
FrieslandCampina
FrieslandCampina Maleisië hoopt
dat de kinderen uit de
kindertehuizen na afloop van de
workshop een blijvende les
hebben geleerd die hen
aanmoedigt om al hun talenten
te ontwikkelen.
‘Ik vond de workshop erg leuk.
Ik heb geleerd hoe ik dingen kan
onthouden en nog beter kan
leren. We hebben veel plezier
gehad’, zegt Devan, 12 jaar oud.
38 Spark
Maart 2014
Maart 2014
Consumer Products Europe, Middle East & Africa
Kom op
de koffie
in Aalter
De naambordjes, koffie en het gebak staan klaar in de vergaderzaal
op de productielocatie in Aalter (België). Het is weer maandag
13.00 uur en dat betekent tijd voor een goed gesprek tussen twee
leden van het management van de plant in Aalter en tien
genodigde medewerkers over onderwerpen die hier belangrijk zijn.
Foto’s: Kurt Vansteelant
‘We zijn in februari 2013 met ‘Kom op de koffie’ begonnen’, legt Patrick Muylle, HR manager Branded België, uit. ‘Aanleiding was de
uitkomst van de personeelsbevraging
Over2You: onze mensen voelden zich onvoldoende gehoord door het management. Daar
wilden we natuurlijk iets aan doen.’ Patrick
Muylle vertelt hoe CEO Cees ’t Hart tijdens
een bezoek aan Aalter destijds, naar FrieslandCampina Beilen verwees als voorbeeld waar
regelmatige gesprekken tussen leiding en
medewerkers plaatsvonden. Zo ontstond in
Aalter de formule van een wekelijkse koffiesessie. Inmiddels zijn 350 van de 450 medewerkers in Aalter op de koffie geweest.
‘Medewerkers ontvangen thuis een persoonlijke uitnodiging’, legt Muylle de aanpak uit,
‘met een lijstje van onderwerpen ter voorbereiding.’ De samenstelling van een groep is zo
dat alle afdelingen en niveau’s vertegenwoordigd zijn. Ook het achtkoppige management
wisselt per toerbeurt in een combinatie van
staf en medewerkers uit het bedrijf. De sessie
is geen overwerk, maar bewust onder werktijd gepland en daarmee niet vrijblijvend. Het
laatste uur van de ploegendienst worden
mensen hiervoor vrijgemaakt.’
Veilig werken
Deze maandag verwelkomen Ann Dierickx,
HR manager, en Filiep Lapauw, productiemanager, zeven medewerkers in blauwe of witte
werkkleding. Als leidraad voor het gesprek
liggen geplastificeerde A3’tjes met onderwerpen klaar, die destijds in Aalter het
slechtst scoorden in de medewerkersenquête. Veiligheid stond bovenaan en maakt
ook vandaag de tongen los. ‘Wat is de uitkomst van de evacuatie-oefening’, wil een
operator meteen weten. De ontruimingsoefening in december kwam er op verzoek van
medewerkers tijdens eerdere koffiesessies.
‘In de volgende reftersessie (townhall meeting) komen alle leermomenten aan de orde’,
Consumer Products Europe, Middle East & Africa
antwoordt Lapauw, die alvast kort ingaat op sirenegeluiden en aanwezigheidslijsten.
Vervolgens worden voorbeelden en tips uitgewisseld over het naleven van veiligheidsregels
en het aanspreken van collega’s daarop. Dat
laatste is niet altijd makkelijk en slechte gewoontes zijn soms moeilijk af te leren, erkent
Lapauw. ‘Maar het gaat steeds beter. Meld onveilige situaties en blijf elkaar op gedrag aanspreken. De aanhouder wint’, stimuleert hij.
Niet alleen de bewustwording rondom veiligheid is verbeterd, de realiteit ook. Twee jaar
terug telde Aalter nog 20 bedrijfsongevallen
per jaar, nu is een jaar voorbij zonder één bedrijfsongeval.
Tevreden gevoel
In het kader van het thema feedback, informeert Ann Dierickx naar de ervaringen met de
POP-gesprekken (POP staat voor persoonlijk
ontwikkelingsplan) voor productiemedewerkers. De meningen zijn verdeeld over deze evaluatiegesprekken die afgelopen jaar
nauwgezet gevoerd zijn. De een vond het niet
zinvol of niet lekker gaan. De ander ervoer het
als prettig dat hier tijd voor wordt vrijgemaakt.
Andere vaste thema’s zijn: waardering en erkenning, respect, ambassadeurschap en com-
Spark 39
municatie. Na een uur blijkt over en weer het
meeste besproken en overheerst een tevreden
gevoel.
Na afloop beamen Ann Dierickx en Filiep Lapauw dat het soms balanceren is tussen de inmiddels overbekende thema’s of terugkerende
aandachtspunten en persoonlijke ‘verzuchtingen’ van sommigen. Duidelijk is dat collega’s
van verschillende afdelingen elkaar en het management op deze manier leren kennen in
plaats van soms enkel een beeld van de ander
te hebben. Het laagdrempelig bespreken van
belangrijke zaken, doet bovendien duidelijk
een beroep op alle aanwezige kennis en energie. Dat maakt Aalter nog beter. En daarom
gaat ‘Kom op de koffie’ door. Een nieuwe koffieronde biedt ruimte voor nieuwe onderwerpen. De groep vandaag opperde terloops
klantklachten te bespreken; Muylle noemt de
maandcijfers en resultaten van de plant als
voorbeeld. Animo en onderwerpen genoeg in
Aalter om op deze manier met elkaar in gesprek te blijven.
40 Spark
Maart 2014
trots op...
Jouw werk bij FrieslandCampina,
waar ook ter wereld. Maakt het
je trots? En wat draagt het bij
aan wat FrieslandCampina wil
bereiken? Tanja Herold vertelt.
Tanja Herold (22),
laborante bij
FrieslandCampina
Germany in Heilbronn
‘Wij maken erg mooie en lekkere
producten. Als ik bij kennissen of
vrienden ben, en ik zie daar producten van ons, dan ben ik echt heel
trots. Trots dat ik daar ook aan meewerk. Ik ben verantwoordelijk voor
de kwaliteitsbewaking op het microbiologisch laboratorium. Wij controleren onze yoghurts, desserts,
puddinkjes, alles wat wij hier in Heilbronn produceren. Bij microbiologische controle kijk je naar eventuele
besmetting door micro-organismen.
Tijdens mijn dienst neem ik monsters mee uit de fabriek, wel een supermarktwagentje vol en die gaan
wij hier testen. Ik werk hier graag, ik
heb fijne collega’s en ik denk dat ik
me hier goed kan ontwikkelen. Het
werk is veelzijdig, geen dag is hetzelfde. Er wordt wel hard gewerkt in
dit bedrijf, maar het gebeurt in een
goede sfeer. Verder ben ik lid van de
Young Professionals in Duitsland.
Wij komen als groep een paar keer
per jaar bij elkaar, ook met collega’s
uit Keulen en Gütersloh, met mensen uit allerlei disciplines. Zo ontmoet je elkaar en krijg je begrip
voor het werk dat andere mensen
doen. Dat is belangrijk: dat je je
samen met je collega’s inzet voor
een doel: het succes van dit bedrijf.’
Foto: Studio K.D. Busch