Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000

Onderbouwing zelfverklaring
ISO 26000
Meerlanden
Leeswijzer
Voorwoord
Meerlanden gelooft in het nut en de noodzaak van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Voor u ligt onze
Zelfverklaring ISO 26000 voor 2014 waarin wij verslag doen van onze ambities en activiteiten.
Als beheerder van de openbare leefomgeving en van afval (en dus van grondstof en energie!) leveren wij een bijdrage
aan een leefbare aarde voor huidige en komende generaties. We brengen afval zoveel mogelijk terug in de kringloop en
gebruiken innovatieve en duurzame middelen in de openbare leefomgeving. Meerlanden behoort inmiddels tot de top van
de meest duurzame bedrijven in Nederland. Laten wij een paar voorbeelden van onze inzet noemen:
In hoofdstuk 1 maakt u kennis met onze organisatie. U leest hier wat wij doen, wat onze missie, visie en strategie zijn en
waarom wij investeren in maatschappelijk verantwoord ondernemen.
In hoofdstuk 2 leest u meer over onze stakeholders; wie zij zijn en welke relatie wij met hen hebben.
•Met bewustwordingscampagnes bereiken wij dat inwoners en bedrijven hun afval gescheiden aanleveren. Vervolgens
zorgen wij ervoor dat we hieruit zoveel mogelijk nuttige materialen als hernieuwbare grondstof terugwinnen. Onze
milieustraten zijn in feite recyclepleinen.
In hoofdstuk 3 leggen wij uit wat onze MVO-ambitie is en met welke activiteiten wij deze ambitie willen bereiken.
In hoofdstuk 4 leest u hoe wij de internationale richtlijn voor maatschappelijke verantwoordelijkheid van ondernemingen
toepassen. Deze richtlijn staat bekend als ISO 26000.
•Een ander voorbeeld is onze unieke vergistingsinstallatie. Die maakt groengas van groente-, fruit- en tuinafval. Nu al rijdt
een derde van ons wagenpark op het groengas uit de vergister. In 2016 moet ons gehele wagenpark waar mogelijk op
‘eigen’ gas rijden.
•Wij zijn continue op zoek naar nieuwe, milieuvriendelijke manieren om de leefomgeving te onderhouden en proberen
hierbij de kringloop zo veel mogelijk te sluiten. Zo gebruiken we proceswater uit de vergister om straten schoon te spuiten
en passen wij een combinatie van milieuvriendelijke technieken toe in strijd tegen onkruid.
•En door de veelzijdigheid aan werk op verschillende doe- en denkniveaus, bieden wij werk aan iedereen: ook voor
wie moeilijk aan de slag komt. Sociale inclusie en het in stand houden van werkgelegenheid zijn voor ons belangrijke
uitgangspunten.
Meerlanden zet zich in voor een duurzame maatschappij. Dit kan alleen als ons bedrijf financieel gezond is. Daarom werken
wij voortdurend aan een meer doelmatige dienstverlening. Zo versterken ondernemerschap, milieu, mensen en maatschappij
elkaar. Samen met buurtbewoners, gemeenten en bedrijven creëren wij meer waarde.
Ger de Jong
Algemeen Directeur Meerlanden
Angeline Kierkels
Directeur Publieke Sector
2
Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000
Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000
3
Onze duurzaamheidsdoelstellingen in vogelvlucht
Missie
Samenwerken aan een schone,
groene en veilige buurt
1. Maak kennis met Meerlanden
Visie: Meer Waarde met Meerlanden
Meerlanden richt zich op een gezonde bedrijfsvoering waar ondernemerschap, milieu
en mensen een centrale plaats innemen. Vanuit de kringloopgedachte streven wij ernaar
om maatschappelijke relevantie te ontwikkelen
MVO-ambitie 2020
Meerlanden werkt mee aan een circulaire maatschappij gebaseerd op hernieuwbaarheid en hergebruik
Strategisch
speerpunt/
ambitie
Meer winnen uit afval
Omschrijving
4
Meer betrokkenheid bij
de buurt
Meer groene energie
en warmte
Meer mogelijkheden
voor mensen
Meerlanden werkt samen met gemeenten, bedrijven en bewoners aan een duurzame leefomgeving. Dat doen
we door afval in te zamelen en een gedeelte hiervan zelf te verwerken tot nieuwe producten. Daarnaast houden
we de buitenruimte schoon, heel en veilig. Meerlanden is een overheidsgedomineerde N.V. Onze aandeelhouders
zijn de gemeenten waarin wij actief zijn: Aalsmeer, Bloemendaal, Diemen, Haarlemmerliede & Spaarnwoude,
Haarlemmermeer, Heemstede, Hillegom, Lisse en Noordwijkerhout.
Activiteiten
Het meest zichtbare deel van wat wij doen, is de afvalinzameling bij negen gemeenten en 4.000 bedrijven. We beheren
milieustraten en verwerken afval tot nieuwe grondstoffen en energie. Daarnaast zorgen wij voor de openbare ruimte. Dat
doen we bijvoorbeeld door gladheidbestrijding, straatreiniging, rioleringswerken, groenonderhoud en onderhoud van
straatmeubilair. Verder worden we ingeschakeld voor ongediertebestrijding en het beheer van bedrijvenparken.
Hoewel onze kerntaak
afvalverwerking is, noemen
we dat liever ‘terugwinnen van
grondstof en energie’. Want hoe
meer herbruikbare materialen
we uit afval winnen, hoe beter.
Meerlanden werkt aan een
steeds betere afvalscheiding
aan de bron bij huishoudens en
bedrijven. En ook dankzij onze
eigen kringloopwinkel krijgen
afgedankte spullen een nieuw
leven.
Door op lokaal niveau samen
te werken met bewoners,
gemeenten en bedrijven
kunnen we ervoor zorgen
dat steeds meer kringlopen
worden gesloten: ecologisch,
economisch en sociaal.
Door het samen op te
pakken bevorderen we de
saamhorigheid in de buurt.
Groente-, fruit- en tuinafval
staat bij de meeste mensen
bekend als gft. Maar het is
meer dan dat. Want brood,
pasta, visgraten, eierschalen en
koffiedik behoren ook tot gft.
Meerlanden haalt het op om ze
op innovatieve wijze tot nieuwe
producten te verwerken.
Zo dragen we bij aan een
duurzame regio.
Een bedrijf als Meerlanden
biedt kansen voor iedereen.
Onze 9 vestigingen bieden
werkgelegenheid aan 450
mensen op alle denkniveaus.
Sociale inclusie is een belangrijk
uitgangspunt voor ons. Werk
biedt immers zelfstandigheid.
Van afval maken wij grondstof
Afvalpreventie heeft bij ons hoge prioriteit. Ingezamelde spullen die nog goed bruikbaar zijn, brengen we dan ook naar de
Meerwinkel, ons eigen kringloopwarenhuis. Het meeste afval bevat nog waardevolle materialen. Daarom maken wij ons ook
sterk voor recycling. Afval dat gescheiden wordt ingezameld, verwerken wij gescheiden en wordt als grondstof hergebruikt.
Zo helpen wij de uitputting van grondstoffen te verminderen en sluiten wij kringlopen.
Activiteiten die
bijdragen aan het
behalen van onze
MVO-ambitie
INVLOED IN DE KETEN
SAMEN BOUWEN AAN EEN
CIRCULAIRE SAMENLEVING
DUURZAME ENERGIE UIT
GFT-AFVAL
SOCIALE PARTICIPATIE
Zie paragraaf 3.2
Zie paragraaf 3.3
Wat doen we
daarvoor?
Samen met burgers, gemeenten
en ketenpartners in de
afvalverwerking willen we
bereiken dat zoveel mogelijk
afval aan de bron wordt
gescheiden en in de kringloop
blijft. Hiermee kunnen
we grondstof en energie
terugwinnen, verbranden we
minder restafval en verminderen
we de uitstoot van CO2.
Op allerlei manieren betrekken
we lokale ondernemers bij
onze werkzaamheden. We
werken samen met gemeenten
en burgers om de wijken
schoner, mooier en groener te
maken. Ook zijn we actief als
het gaat om educatieprojecten
op scholen en ondersteuning
van verenigingen en lokale
initiatieven.
Meerlanden zet gft om in vijf
nuttige producten: brandstof,
groeiverbeteraar, compost,
verwarming en water. Dat doen
we door het afval te vergisten
en daarna te composteren.
Vergisten levert brandstof en
meststof op. Composteren
levert compost, warmte en
water.
Door opleiding en training
kunnen mensen zich bij ons
verder ontwikkelen. Samen
met de sociale werkvoorziening
bieden we werk op verschillende
niveaus. Bijvoorbeeld in onze
kringloopwinkel, in de groenvoorziening en in de gemeenten
voor klein onderhoud, toezicht
en het opruimen van zwerfafval.
Eigen energieproductie
Om groene energie een impuls te geven, hebben we geïnvesteerd in het vergisten van gft-afval. Sinds 2011 levert onze
innovatieve vergistingsinstallatie maar liefst vijf nuttige producten op; naast groengas, ook warmte, water, compost en CO2.
Warmte en CO2 worden gebruikt in nabijgelegen kassen. Compost gaat naar de tuinbouw en terug naar de inwoners van
ons verzorgingsgebied. Water gebruiken we in onze veegwagens en bij gladheidbestrijding. En het groengas is een perfecte
brandstof voor onze inzamelwagens.
Betrokken
stakeholders
Inwoners, gemeenten
en ketenpartners in de
afvalverwerking.
Inwoners, gemeenten, scholen,
verenigingen en lokale
ondernemers.
Inwoners, gemeenten, Liander
en CNG.
Gemeenten, sociale
werkvoorziening en mensen
met een afstand tot de
arbeidsmarkt.
Doelstelling
Voor huishoudelijk afval gelden
de volgende doelstellingen:
• 2015: 60% nuttige
toepassing
• 2020: 75% nuttige
toepassing
• Aangaan van partnerships
en samenwerkingsverbanden
op lokaal niveau,
educatieprojecten op scholen
en ondersteuning van
verenigingen.
• Jaarlijks budget
Meerlandenfonds € 50.000
• Het uit gft produceren
van groengas, groene
CO2, compost, warmte en
water (hoeveelheden staan
hieronder).
• Het gehele wagenpark rijdt
in 2016 op groengas uit de
vergister.
Mogelijkheden bieden aan
participatiemedewerkers.
Realisatie 2013
‘Geef afval een toekomst’
• Ontwikkeling adviestool en
ECO-test met ketenpartners
• Bronscheiding
verzorgingsgebied gemeenten
varieert van 32% tot 60%
Jaarlijks terugkerende
activiteiten:
• S amenwerking met bedrijven
voor gladheidbestrijding
• Educatieprojecten op
scholen: dode hoeklessen,
zwerfafvalacties en
rondleidingen
• Meerlandenfonds: € 50.000
voor ondersteuning van goede
doelen en verenigingen
Ingekomen gft: 53 kton
Productie groengas: 2 mln m3
Groene CO2: 1,5 mln m3
Compost: 2,5 mln zakken
Warmtelevering: 3.000.000 kWh
Condenswater: 4.380.000 liter
Inzet participatiemedewerkers:
60 fte
Planning 2014
• Voortzetting publieks­
campagne ‘Geef afval een
toekomst’
• Gerichte campagne ‘Mogen
wij bij u komen tanken? Van
gft maken wij groengas’
• Toepassing adviestool en
ECO-test
• Voortzetting samenwerking
en ondersteuning van lokale
initiatieven.
• Nieuwe activiteit is
het scholenproject,
ter bevordering van
afvalscheiding op scholen
• Meer en betere kwaliteit gft:
55 kton
• Productie groengas: 2,4
mln m3
• Onderzoek naar
afzetmogelijkheden groene
CO2
• Nieuwe partners voor afzet
restwarmte
10% toename
participatiemedewerkers
Zie paragraaf 3.1
Zie paragraaf 3.4
Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000
Onze missie, visie en strategie
Missie: Samenwerken aan een schone, groene en veilige buurt.
Visie: Meer Waarde met Meerlanden. Meerlanden richt zich op een gezonde bedrijfsvoering waar ondernemerschap, milieu
en mensen een centrale plaats innemen. Vanuit de kringloopgedachte streven wij ernaar maatschappelijke relevantie te
ontwikkelen.
Strategie: op weg naar 2016 hebben we vijf strategische speerpunten geformuleerd. Hier maken we ons hard voor, om ook
op langere termijn een waardevolle afval- en milieupartner in de regio te blijven. We willen:
1 meer winnen uit afval
2meer betrokkenheid bij de buurt
3meer groene energie en warmte
4meer mogelijkheden voor mensen
5 meer financiële waarde
Meer winnen
uit afval
Meer betrokkenheid
bij de buurt
Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000
Meer groene
energie en warmte
Meer mogelijkheden
voor mensen
Meer financiële
waarde
5
2.Stakeholders
De omwonenden van Meerlanden worden tijdens informatieavonden specifiek geïnformeerd over
organisatieontwikkelingen en -plannen.
Meerlanden heeft relatief gezien een zeer breed arsenaal aan stakeholders. Dit komt onder meer door onze concernstructuur,
brede dienstverlening, de geografische verspreiding en de verschillende maatschappelijke domeinen waarin we actief zijn. De
wederzijdse belangen en invloeden verschillen per stakeholder. Wij hebben onze stakeholders, belangen en invloeden in kaart
gebracht met de Mutual Sustainability Tool.
Meerlanden heeft een onafhankelijke Raad van Commissarissen. Deze houdt toezicht op het beleid van de directie en op
de algemene gang van zaken in de vennootschap plus de daaraan verbonden ondernemingen. Ook het uitoefenen van de
goedkeuring- en instemmingbevoegdheden van de Raad van Commissarissen conform de statuten maakt daar onderdeel van uit.
De medewerkers van Meerlanden vormen het belangrijkste kapitaal van onze organisatie.
De provincies Noord-Holland en Zuid-Holland zijn wetgevers.
De aandeelhoudende gemeenten zijn naast eigenaar van Meerlanden ook onze belangrijkste klanten. Wij trekken als
samenwerkingspartners op in het verbeteren van de dienstverlening.
De belangrijkste concurrenten van Meerlanden zijn vooral de grote spelers met een landelijk dekkend logistiek netwerk in
de private sector en in de dienstverlening richting bedrijfsmatige klanten.
Meerlanden Bedrijfsafval biedt bedrijven (advies over) inzameling en verwerking van hun afval op een duurzame manier
en met een hoge servicegraad. Meerlanden werkt samen met verschillende ketenpartners. De bewoners van de
aandeelhoudende gemeenten vormen hierin de grootste groep. Met samenwerkingspartners als Midwaste (coöperatieve
vereniging) wisselen wij kennis uit en sluiten wij door schaalvoordeel gezamenlijk betere contracten af. Met lokale sociale
werkbedrijven als de AM Groep, Mare Groep en Paswerk werkt Meerlanden op operationeel gebied samen. Op strategisch
gebied wordt gezamenlijk opgetrokken naar de gemeenten. Meerlanden ziet producentenbelangenorganisaties, zoals
Wecycle en Nedvang, ook als ketenpartners. Ook scholen zien wij als ketenpartners. Wij betrekken ze bij onze missie via ons
Scholenconcept en via educatieve programma’s.
De contacten met de lokale en regionale media en pers zijn goed. Wij benaderen journalisten proactief en open.
Meerlanden is aangesloten bij de Nederlandse Vereniging voor Afval en Reinigingsmanagement (NVRD). Deze
branchevereniging richt zich vooral op gemeenten, afval en beheer openbare ruimte. Ook zijn wij aangesloten bij de
Vereniging Afvalbedrijven (VA). Deze organisatie behartigt op nationaal en internationaal niveau de belangen van bedrijven
die actief zijn in de totale afvalketen. Ger de Jong, algemeen directeur van Meerlanden, is voorzitter van de afdeling
Bioconversie.
Afval scheiden kun je leren
Leerlingen van groep 8 van basisschool De Brandaris in Hoofddorp buigen zich over de speelkaarten ‘Wat mag er mee
in het gft’. De teams strijden om de meeste goede antwoorden - en dat is nog niet zo eenvoudig! “Waarom kunnen
caviakeutels wel in het gft en hondenpoep niet?” vraagt een leerling. “Takken komen uit de natuur, dan mogen ze toch
bij het gft?” stelt een ander. Met het Meerlanden lespakket ‘Wij rijden op jouw bananenschillen’ leren kinderen wat gft
is, wat wel en niet bij het gft mag en welke grondstoffen wij uit gft halen.
Leerlingen van de Sparrenbosschool in Bennebroek maken met Meerlanden inzamelbakken in hun klas een dagelijkse
gewoonte van afval scheiden. Wat ze op school leren, passen ze ook thuis toe. Het gescheiden aanbieden van afval is
voor de school bovendien goedkoper. Met de besparing kan de school straks investeren in andere duurzame initiatieven.
6
Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000
Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000
7
3. Maatschappelijke verantwoordelijkheid: onze MVO-activiteiten
Maatschappelijk verantwoord ondernemen is het basisprincipe van al onze activiteiten. Onze klanten vragen
erom, zelf vinden wij het belangrijk en bovendien mag van een publieke onderneming worden verwacht dat
maatschappelijk verantwoord ondernemen in de bedrijfsvoering wordt opgenomen. Wij voeren dan ook een
actief beleid gericht op maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzaamheid en gezond ondernemerschap.
Dit doen wij bij al onze werkzaamheden, op alle niveaus en in alle sectoren.
MVO passen we toe op:
• onze bedrijfsvoering, door efficiënt te werken
• ons sociaal beleid, door mensen werk te bieden en ze daarin te laten groeien
• ons maatschappelijk beleid, door lokaal initiatieven te ondersteunen, door zustersteden in ontwikkelingslanden te
adviseren, door zwerfafvalacties en dode hoeklessen op basisscholen te organiseren
• ons milieubeleid, door het terugwinnen van grondstoffen, energie te maken en emissies te verminderen
ISO 26000
Om onze MVO-activiteiten te borgen en structureren, passen wij de internationale richtlijn van ISO 26000 toe. Ook zijn we
partner van MVO Nederland.
Onze MVO-ambitie voor 2020 luidt: “Meerlanden werkt mee aan een circulaire maatschappij
gebaseerd op hernieuwbaarheid en hergebruik”. Vanuit onze vijf strategische speerpunten ondernemen we activiteiten die
bijdragen aan het behalen van onze MVO-ambitie.
Marie Louise Huiskamp (Bedrijfsleider kringloopwarenhuis de Meerwinkel):
“De Meerwinkel is ontstaan doordat Meerlanden actief meewerkt aan een zo groot mogelijke
afvalpreventie en aan nuttig hergebruik van afval. Met de inzameling en verkoop van
tweedehands artikelen gunnen we deze goede producten een tweede leven en verminderen we
de afvalberg.”
Advisering van gemeenten met hulp van adviestools
De gemeentelijke verantwoordelijkheid om de CO2-uitstoot terug te dringen en het huishoudelijk afval beter te recyclen,
neemt toe. In samenwerking met onder andere onze ketenpartners Midwaste en FFact Management Consultants hebben
wij daarom de ‘afvalscheidingsadviestool’ en de ‘ECO-test’ ontwikkeld. Hiermee kunnen wij alternatieve inzamelmethodes
onderzoeken voor de hoofdstromen van huishoudelijk afval: restafval, gft, oud papier en karton, glas, kunststof en textiel.
De tools vullen elkaar aan en geven per gemeente een compleet inzicht in de effecten van verschillende inzamelscenario’s
op het scheidingsrendement, op kosten en baten en op de CO2-emissiebesparing in de keten van inzameling, overslag en
recycling.
3.2Meer betrokkenheid bij de buurt
‘Think global, act local.’ Dat geldt zeker voor Meerlanden. Juist door op lokaal niveau samen te werken met
bewoners, gemeenten en bedrijven kunnen we er regionaal voor zorgen dat de kringloop sociaal, economisch en
ecologisch gesloten wordt.
MVO-activiteit: samen bouwen we aan een circulaire samenleving
We betrekken regionale ondernemers op allerlei manieren bij onze werkzaamheden. Ook zijn wij samen met gemeenten
en burgers actief om woonwijken schoner, mooier en groener te maken. Wij zamelen niet alleen afval in, maar houden
bijvoorbeeld ook de straten schoon, de plantsoenen mooi en we onderhouden het straatmeubilair. Dat zorgt bovendien voor
een gevoel van veiligheid, saamhorigheid en trots in de buurt.
Ieder jaar stort Meerlanden € 50.000,- in het Meerlandenfonds om sportverenigingen en goede doelen te ondersteunen.
Vrijwilligers van goede doelen en sportverenigingen uit ons verzorgingsgebied kunnen tussen 1 oktober en 1 november een
aanvraag indienen via www.meerlanden.nl/inschrijven.
Meerlanden is ook actief in educatie op scholen. Wij verzorgen bijvoorbeeld dode hoeklessen, zwerfafvalacties en
rondleidingen. Vrijwilligers van onze kringloopwinkel de Meerwinkel organiseren fietscontroles en bandenplakcursussen
zodat scholieren veilig aan het verkeer deel kunnen nemen.
Wij betrekken scholen ook via ons Scholenconcept. Dit concept heeft als doel scholen duurzamer te maken op het gebied
van afval en leerlingen op een interactieve manier te onderwijzen in het belang van een circulaire economie. Het concept
houdt in het kort het volgende in:
3.1 Meer winnen uit afval
Onze kerntaak is afvalinzameling en -verwerking. Wij profileren ons echter steeds meer als leverancier van
grondstoffen. Vanuit onze ambitie om bij te dragen aan een circulaire economie streven wij naar 100%
recycling. Bij de huishoudens en bedrijven in ons verzorgingsgebied werken wij dan ook aan een steeds betere
afvalscheiding aan de bron. Zo houden we afvalstromen gescheiden van restafval en kan dit afval weer gebruikt
worden als grondstof voor nieuwe producten. Hergebruik is beter dan recycling, dus afgedankte maar nog goed
bruikbare spullen krijgen een nieuw leven dankzij ons eigen kringloopwarenhuis, de Meerwinkel.
edewerkers van Meerlanden voeren op school een Afvalscan uit. Ze bekijken waar en hoe de school beter afval kan
M
scheiden en dus geld kan besparen. Voorwaarde in dit concept is dat de school actief aan natuur- en milieueducatie doet.
Het geld dat ‘verdiend’ wordt, gaat in een Groene School Fonds. Hieruit kan de school vervolgens investeringen betalen om
de school duurzamer of groener te maken.
Gerard Vossen (directeur Sparrenbosschool)
‘’De Sparrenbosschool werkt samen met Meerlanden aan
het beter scheiden van afval. Op de school scheiden we
het afval en Meerlanden komt het gescheiden ophalen.
Het is leuk om te zien hoe enthousiast leerlingen ermee
bezig zijn.’’
MVO-activiteit: invloed in de afvalketen
Samen met bewoners, gemeenten en ketenpartners in de afvalverwerking willen we bereiken dat zoveel mogelijk afval aan
de bron wordt gescheiden en in de kringloop blijft. Hiermee kunnen we grondstof en energie terugwinnen, verbranden we
minder restafval en verminderen we de uitstoot van CO2. We bereiken dit bijvoorbeeld door:
‘Geef afval een toekomst’, onze voorlichtingscampagne voor bewoners
Met onze doorlopende voorlichtingscampagne ‘Geef afval een toekomst’ informeren wij de inwoners uit ons verzorgings­
gebied over het belang van afvalscheiding. Met gerichte campagnes zoals ‘Mogen wij bij u komen tanken? Van gft maken
wij groengas’ maken wij inzichtelijk welke nieuwe grondstoffen wij uit afvalstromen halen en zetten wij inwoners aan tot het
gewenste scheidingsgedrag.
8
Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000
Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000
9
3.3 Meer groene energie en warmte
3.4Meer mogelijkheden voor mensen
Groente- fruit- en tuinafval staat bij de meeste mensen bekend als gft-afval. Maar het is meer dan dat. Want
brood, pasta, visgraten, eierschalen en koffiedik behoren ook tot gft. Het wordt allemaal opgehaald door
Meerlanden om op innovatieve wijze tot nieuwe producten te worden verwerkt. Uit de enorme hoeveelheid
groente-, fruit- en tuinafval die wij bij bewoners inzamelen, produceren we onder meer warmte en groengas. Zo
dragen we bij aan een duurzame regio.
Verspreid over negen vestigingen bieden wij werkgelegenheid aan 450 mensen op alle denkniveaus. Ruim 85 van
onze werknemers hebben een WSW-indicatie. Meerlanden biedt dan ook kansen voor iedereen. Sociale inclusie
is een belangrijk uitgangspunt voor ons. Werk biedt mensen immers zelfstandigheid.
MVO-activiteit: duurzame energie uit gft-afval
Door opleiding en training geven wij onze medewerkers de mogelijkheid zich verder te ontwikkelen. In samenwerking met de
sociale werkvoorziening bieden wij daarnaast leerwerkplekken aan mensen die anders moeilijk aan de slag zouden komen.
Dit doen wij bijvoorbeeld in ons kringloopwarenhuis de Meerwinkel, in de groenvoorziening en in de gemeenten voor klein
onderhoud, toezicht en het opruimen van zwerfafval.
Verwerking tot vijf producten
Meerlanden zet gft om in vijf nuttige
producten: brandstof, groeiverbeteraar,
compost, verwarming en water. Dat
doen we door het afval te vergisten en
daarna te composteren. Vergisten levert
brandstof en meststof op. Composteren
levert compost, warmte en water.
In 2013 zijn wij gestart met een proef
om fietspaden met pekelwater te
besproeien. Hiervoor is minder zout
nodig dan voor zout strooien - en is
dus beter voor het milieu. De proef was
zo succesvol en werd zo goed door
bewoners ontvangen dat wij de proef
dit seizoen uitbreiden naar een aantal
wegen. We maken het pekelwater
zelf door industriezout te mengen met
condenswater uit de vergister. Door het
condenswater opnieuw te gebruiken,
hebben wij geen leidingwater nodig.
Daarnaast richten we ons op een pilot
met bio-zout, een restproduct van de
productie van biodiesel dat op deze
manier opnieuw als grondstof wordt
ingezet.
Mogen wij bij u komen tanken?
MVO-activiteit: sociale participatie
Van GFT naar energie
In 2013 hebben wij
Groente,
Fruit en
Tuinafval
53.000 TON
GFT opgehaald
3.000 TON
STAP
1
biogas
30.000 TON
20.000 TON
vervuild GFT naar de
verbrandings oven van het
AEB Amsterdam
direct naar de
composteerhal
Babette: “Ik voelde me ontzettend rot. Ik wilde zo graag werken, het
liefst buiten en met m’n handen. Meerlanden heeft mij deze kans
gegeven. Iedereen zag me opbloeien! Nog steeds ben ik elke dag
dankbaar dat ik bij Meerlanden kon werken. Een baan geeft ritme,
structuur en een doel in het leven.”
34.000 TON
Vergister
digestaat
3,5
STAP
2
Groengas /
CO2
3
compost
STAP
4
miljoen m3 biogas
2 mln m groengas
1,5
3
350 x
14
mln
autokilometers =
STAP
2,5
5
CO2
20.000 TON GFT
miljoen
ZAKKEN
COMPOST
bijmengen in composteerhal
bij digestaat uit de vergisters
10.000.000
kWh warmte
3.000.000 kWh
500.000 liter
Opgevangen en transporteren
RESTWARMTE vanuit compostering
Warmtewisselaar
geleverd aan glastuinbouw
= 355.000 m3 fossiel aardgas
STAP
miljoen m3
Nu vrij in de lucht als
kortcyclische CO2. In
2014 onderzoek
naar afzet kwekerijen.
TFG
Kwekerijen gezocht
voor de overige
7.000.000 kWh!
warmte
Uit de bijstand, in het groen
Babette Hoekstra is opgeleid tot goudsmid, maar kon in haar vakgebied geen baan vinden. Ze werd timmervrouw,
hondenuitlater, koerier - en raakte uiteindelijk in de bijstand. Nu is ze één van de gelukkigen die via een samenwerking
tussen Meerlanden, AM Groep en gemeente Aalsmeer een leerwerkplek voor zes maanden bij het team openbare ruimte
Aalsmeer kreeg. Ze is nu uit de bijstand.
1.100.00 liter
gebruikt voor veegwagen (straatreiniging)
water
4.380.000 liter
minimaal gebruikt
voor pekelwater
gladheidbestrijding
condenswater
3.5Meer financiële waarde
Meerlanden is een financieel gezond bedrijf dat een redelijke winst maakt. Dit is de basis voor het in stand
houden van werkgelegenheid, duurzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid.
Continu zoeken we naar efficiëntie, afstemming van activiteiten en nieuwe kansen om onze financiële resultaten te
verbeteren. We voldoen aan onze verplichtingen richting financiers en aandeelhouders. Tegelijk denken wij mee met onze
klanten om besparingen te realiseren. Zo werken we aan continuïteit en binding op de lange termijn. We willen ook groeien.
Groei geeft meer stabiliteit en betere kansen voor medewerkers. Ook kunnen we daarmee de dienstverlening aan onze
klanten, gemeenten en bedrijven uitbreiden en aanpassen - en ons duurzaamheidsbeleid verder ontwikkelen.
Voor financiële informatie kunt u ons jaarverslag bekijken op jaarverslag.meerlanden.nl
Wagens rijden op banket en oud brood
Steeds meer horecabedrijven en bakkers laten hun oude brood en banket apart inzamelen door Meerlanden. Het brood
verwerken wij vervolgens in onze vergistingsinstallatie. Omdat brood zeer calorierijk is, levert vergisting ervan veel
warmte, compost en groengas op. “Meerlanden vuilniswagens die bij ons het oude brood en etensresten ophalen, rijden
op het groengas dat hiervan wordt gemaakt. Wij onderzoeken nu of wij onze pendeldienst ook op groengas kunnen
laten rijden,” aldus chef-kok Charlie Beyhan van Van der Valk Hotel Schiphol A4.
10
Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000
Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000
11
3.6SPEERPUNTEN 2014 - 2016
4 Meerlanden en ISO 26000
Uiteraard heeft Meerlanden speerpunten voor de komende periode bepaald. We geven u graag een overzicht:
4.1Algemeen
1. Duurzaam beheer van de openbare ruimte
In het kader van de participatiesamenleving bekijken we samen met gemeenten en bewoners hoe we meer bewoners
actief bij het beheer van de buitenruimte kunnen betrekken. Daarnaast zoeken we constant naar duurzame concepten die
bijvoorbeeld toepasbaar zijn in het beheer van de openbare ruimte en gladheidbestrijding.
ISO 26000 geeft richting bij het maken van keuzes over maatschappelijke verantwoordelijkheid1.
Meerlanden past ISO 26000 dan ook toe bij het nemen van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het uitgangspunt
van de richtlijn is:
• dat een organisatie vanuit een bepaalde basishouding
• samen met haar omgeving
• bepaalt met welke maatschappelijke thema’s (7 kernthema’s en 37 onderwerpen) zij aan de slag gaat
2.Productinnovaties
Wij onderzoeken naar afzetmogelijkheden van groene CO2, één van de vijf producten die wij produceren met het vergisten
en composteren van gft-afval. In de openbare ruimte testen we daarnaast mogelijkheden voor duurzame onkruidbestrijding.
In samenwerking met de gemeente Heemstede, Loonbedrijf Roodenburg, Ecostyle en Wageningen University & Research
Centre hebben wij onderzocht of het ecologisch verantwoorde onkruidbestrijdingsmiddel ‘Ultima’ een goed alternatief voor
Roundup kan worden. Bovendien onderzoeken we de mogelijkheden voor kleinschalige waste-to-energy oplossingen. Het
uitbreiden van de vergistingscapaciteit, op eigen locatie of elders, is ook één van onze doelstellingen.
3. Activiteiten gericht op bedrijven
Door afval gescheiden in te zamelen, blijven materialen in de kringloop. Afval is dan geen afval meer, maar grondstof en
energie. Met onze bedrijfsafvalactiviteiten willen we ons daarom meer richten op het inzamelen en verwerken van bruikbare
stromen en de reductie van restafval. Dit doen wij door onze klanten te adviseren zo verstandig mogelijk met afvalstromen
om te gaan. Eerst brengen we afvalstromen in kaart. Vervolgens maken we samen met onze opdrachtgevers een plan van
aanpak om afval te voorkomen, afvalstromen te scheiden en een duurzame oplossing voor restafval te bieden. Dat draagt bij
aan lagere kosten en een duurzamere uitstraling van het bedrijf. Gescheiden afval heeft meer waarde:
• Lagere verwerkingskosten
• Als grondstof herbruikbaar
• Minder milieubelasting
In dit hoofdstuk kunt u lezen waar Meerlanden ten opzichte van de richtlijn staat en met welke maatschappelijke thema’s wij
aan de slag zijn gegaan.
4.2Meerlanden en de principes van maatschappelijke verantwoordelijkheid
De zeven principes van maatschappelijke verantwoordelijkheid volgens ISO 26000 zijn rekenschap, transparantie,
ethisch gedrag en respect voor de rechtsorde, internationale gedragsnormen, mensenrechten en de belangen van
stakeholders. We hebben deze voor ons belangrijke principes verankerd in onze manier van werken.
Omdat MVO onderdeel uitmaakt van onze bedrijfsstrategie, hebben we dit onderwerp geïntegreerd in ons jaarverslag.
Daarin onderbouwen we dus zowel onze financiële resultaten als onze MVO-resultaten. Vanuit onze ISO 9001 en 14001
certificeringen vermelden we onze maatregelen om herhaling van negatieve effecten op milieu en maatschappij te
voorkomen. Zo leggen we rekenschap af over onze impact op de maatschappij, de economie en het milieu.
Wij zijn transparant over besluiten en activiteiten die een effect hebben op onze omgeving. Via verschillende kanalen
communiceren we dan ook met onze stakeholders, zodat zij weten waar wij voor staan en wat Meerlanden doet.
4. Samenwerking en partnerships met maatschappelijke organisaties
Waar mogelijk bevorderen wij MVO in de gehele keten. Dit doen wij door samenwerking en partnerships aan te gaan met
verschillende maatschappelijke organisaties. Naast partnerships met afvalverwerkers, leveranciers en producentenorganisaties
zijn wij ook partner van MVO Nederland en De Normaalste Zaak. We willen er door middel van strategische allianties en
samenwerking voor zorgen dat er een netwerk van bedrijven ontstaat dat energie en warmte levert, zodat we regionaal
burgers en bedrijven van energie en warmte kunnen voorzien.
5.Innovatieraad
Meerlanden is koploper op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Om die positie
te behouden, is het zaak op de hoogte te blijven van ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid. De directie van
Meerlanden wil zich dan ook laten inspireren door toonaangevende wetenschappers en ondernemers die een expertrol
vervullen. Daarom hebben we een Innovatieraad geformeerd. Deze bestaat uit voorzitter Jolande Sap (duurzaam ondernemer
/ voormalig fractievoorzitter GroenLinks), Joop Schippers (Hoogleraar Economie Universiteit Utrecht), Anne Walraven
(duurzaam ondernemer futurefuel.nu en Duurzame Jonge 100) en Paul Bos (coach/adviseur en boer).
Jolande Sap (voorzitter Innovatieraad)
“Koplopers met lef en visie dagen de hele sector uit om sneller te verduurzamen.
Als Innovatieraad willen wij Meerlanden inspireren om deze koplopersrol met verve te
blijven vervullen.”
• Op www.meerlanden.nl, in onze jaarverslagen en via sociale media als Facebook en Twitter geven we openheid over
bijvoorbeeld:
- het doel, de aard en de plaatsen van onze activiteiten
- wie onze aandeelhouders zijn
- hoe onze organisatie in elkaar zit
- onze financiële en MVO-prestaties
- waar onze middelen vandaan komen
• Met onze gemeenten houden we periodieke overleggen op operationeel, tactisch en strategisch niveau. We organiseren
themamiddagen voor hen, waarin we een actueel onderwerp of nieuwe ontwikkelingen uitdiepen. Vanaf 2014 verzenden
we periodiek ook een digitale nieuwsbrief met actuele informatie en ontwikkelingen.
• Wij informeren omwonenden van onze vestiging in Rijsenhout over wijzigingen in onze bedrijfsvoering die impact op hun
leefomgeving kunnen hebben. Dit doen wij via informatieavonden en via www.deburenvandemeerlanden.nl.
• Onder andere via ons personeelsblad Meernieuws, intranet, het handboek Meerlanden en kantinebijeenkomsten houden
wij onze medewerkers op de hoogte van relevante ontwikkelingen.
• Wij communiceren regelmatig met lokale media en met voorlichters van gemeenten over activiteiten of veranderingen
binnen de verschillende gemeenten.
• Onze afdeling Publieksinformatie is op werkdagen telefonisch en per e-mail bereikbaar voor vragen en klachten van
inwoners.
1
12
Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000
Bron: NEN-ISO 26000:2010, Richtlijn voor maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties (november 2010). De hoofdstukverwijzingen in de
figuur hebben betrekking op de betreffende NEN-publicatie.
Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000
13
We willen ethisch gedrag bevorderen. Voor onze medewerkers hebben wij daarom een competentiehandboek en
functieprofielen opgesteld waarin veiligheid, gezondheid, milieu en MVO apart zijn benoemd. We hebben ook een
vertrouwenspersoon, een klokkenluidersregeling en een regeling ongewenste omgangsvormen zodat onze medewerkers
onethisch gedrag veilig kunnen melden. Onze bestuursstructuur is ingericht op een manier die ethisch gedrag bevordert en
voor ethische dilemma’s in het inkoopproces hanteren we de NEVI gedragscode. Bovendien staat veiligheid bij ons hoog in
het vaandel. Alle medewerkers en leidinggevenden voor wie dit relevant is, hebben daarom het VCA-certificaat behaald.
Of het nu gemeenten, bedrijven, medewerkers of omwonenden zijn - wij hebben respect voor de belangen van onze
stakeholders en we spelen er dan ook zoveel mogelijk op in. Meerlanden heeft bovendien respect voor de rechtsorde.
We zijn een overheidsgedomineerd bedrijf met gemeenten als aandeelhouder. Dat betekent dat de Nederlandse wet- en
regelgeving sterk verweven is met onze kernactiviteiten. Vanzelfsprekend voldoen wij aan belangrijke wetten, zoals de Wet
milieubeheer en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. Maar we gaan ook een stap verder. Wij willen onze negatieve
milieu-impact verminderen en onze positieve impact versterken.
Hoewel ons werkterrein zich binnen Nederland bevindt, hebben wij daar waar van toepassing respect voor internationale
gedragsnormen. Dit kan bijvoorbeeld een rol spelen bij grensoverschrijdend transport van afval.
Tenslotte heeft Meerlanden respect voor mensenrechten. Wij volgen de Nederlandse wet- en regelgeving, waarin
mensenrechten zijn opgenomen.
4.3Meerlanden en de kernthema’s van maatschappelijke verantwoordelijkheid
ISO 26000 onderscheidt zeven kernthema’s waarmee organisaties zich bezig horen te houden als het gaat om
maatschappelijke verantwoordelijkheid. Deze thema’s staan in verband met elkaar en bestaan uit verschillende
onderwerpen. Met deze thema’s en onderwerpen kunnen organisaties hun focus benoemen en prioriteiten
stellen. Ook wij hebben prioritering aangebracht in onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. In hoofdstuk 2
las u al meer over onze activiteiten. Hieronder lichten wij graag onze keuze vanuit de ISO 26000 systematiek toe.
maatschappelijkebetrokkenheid
milieu
mensenrechten
Meer groene energie en warmte: duurzame energie uit gft
Met het vergisten van gft en de productie van duurzame energie dragen wij bij aan een duurzame regio. Ook hier speelt het
kernthema milieu een voorname rol, maar ook betrokkenheid bij en ontwikkeling van de gemeenschap.
Meer mogelijkheden voor mensen: sociale participatie
We bieden mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt leerwerkplekken aan. Dit heeft met name een relatie met de
kernthema’s mensenrechten, arbeidspraktijk en betrokkenheid bij en ontwikkeling van de samenleving.
4.4Meerlanden en integratie van maatschappelijke verantwoordelijkheid
Meerlanden past ISO 26000 toe volgens de Nederlandse Praktijk Richtlijn NPR 9026. Onze vorige zelfverklaring,
met bijbehorende onderbouwing, dateert uit 2012. Na die tijd is er veel gebeurd. We hebben nieuwe stappen
gezet om maatschappelijke verantwoordelijkheid verder in onze organisatie te integreren. Zo hebben we
gewerkt aan het ontwikkelen van MVO- bewustzijn en competenties bij onze medewerkers. Maatschappelijke
verantwoordelijkheid is nu onderdeel van ons inkoopbeleid. En we hebben we een regiegroep en een
projectgroep ISO 26000 ingesteld om verdere integratie en voortgang te bewaken.
Daar willen we in de toekomst mee doorgaan. Maatschappelijke verantwoordelijkheid is een breed begrip en
vereist een continu leer- en groeiproces. Het is nooit af.
In het kort: Maatschappelijke verantwoordelijkheid is sterk verweven met onze kernactiviteiten en is verwerkt in
onze missie, visie, strategie en beleidsstukken (hoofdstuk 1). Wij respecteren de zeven principes van maatschappelijke
verantwoordelijkheid en vullen deze binnen onze mogelijkheden aan (paragraaf 4.2). Wij hebben onze stakeholders
in kaart gebracht (hoofdstuk 3) en hebben aan de hand van de zeven kernthema’s en onderwerpen beoordeeld welke
onderwerpen voor ons relevant zijn (paragraaf 4.3). Wij gebruiken onze invloed op verschillende manieren om positieve
effecten op duurzaamheid te vergroten (onder andere paragraaf 2.2). En ook in onze communicatie-uitingen hebben wij
veel aandacht voor duurzaamheid.
arbeidsomstandigheden
MIJN BEDRIJF
klant/consumentaangelegenheden
Meer betrokkenheid bij de buurt: samen bouwen aan een duurzame samenleving
Samen met externe stakeholders, waaronder scholen, verenigingen en regionale ondernemers, bouwen wij verder we aan
een duurzame samenleving. Naast het kernthema milieu speelt hier vooral ook het kernthema betrokkenheid bij en
ontwikkeling van de gemeenschap een rol.
eerlijk
zaken
doen
Meer winnen uit afval: invloed in de keten
Bij deze activiteit betrekken wij meerdere stakeholders (inwoners, gemeenten en ketenpartners) om te bereiken dat zoveel
mogelijk afval aan de bron wordt gescheiden en in de kringloop blijft. Deze activiteit raakt met name aan de kernthema’s
milieu en consumentenaangelegenheden.
14
Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000
Onderbouwing zelfverklaring ISO 26000
15