Startnotitie - Gemeente Bussum

Startnotitie
Aan
:
Fractievoorzitters Bussum, Muiden, Naarden
Van
:
Griffiers Bussum Muiden Naarden
Onderwerp
:
Startnotitie Herindeling voor Gemeenteraden
(Notitie over Rol van raden bij herindeling)
Datum
:
16 januari 2014
Inleiding
Op 5 november 2013 heeft Gedeputeerde staten van Noord Holland een advies gestuurd aan de
minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) over de bestuurlijke toekomst van
de regio Gooi en Vechtstreek. Daarmee is de procedure gestart om de Gooise gemeenten Naarden,
Muiden en Bussum samen te voegen. Het streven is dat de nieuwe gemeente per 1 januari 2016
een feit is. De gemeentebesturen zijn conform de Wet Arhi gehouden de fusie daadwerkelijk voor
te bereiden. Aan de gemeenteraad van Muiden, Naarden en Bussum wordt een
voorbereidingsbudget gevraagd om een start te kunnen maken met de voorbereidingen van het
herindelingstraject. De benodigde voorbereidende activiteiten zijn benoemd en gepland in het door
de colleges van B&W vastgestelde plan van aanpak Herindeling NMB. Dit plan wordt bij het
raadsvoorstel voorbereidingskrediet ter informatie aangeboden.
De griffiers stellen voor de raadseigen aspecten een aparte notitie voor. Deze notitie ligt nu voor u.
Hierin wordt beschreven welke rol raadsleden/raden hebben in de projectorganisatie om te komen
tot een nieuwe gefuseerde gemeente.
Besluitvorming in korte lijnen en zoveel mogelijk gemeenschappelijk
Bij fusies moet er ontzettend veel in gang worden gezet. Het is gewoon een intensief proces. Doel
is dan ook om de drie raden goed ‘in stelling te brengen’ voor de noodzakelijke besluitvorming. Er
wordt ingezet op een besluitvormingsstructuur (en cultuur) die zoveel mogelijk uitgaat van:
1. gemeenschappelijk proces van advisering en besluitvorming door (vertegenwoordigers van)
de drie raden; tenslotte gaan we gezamenlijk een fusie in;
2. optimale aansturing en invloed van de raad op de ‘raadseigen’ onderwerpen;
3. een per fusieonderwerp zorgvuldig en efficiënt besluitvormingstraject en bijbehorende
doorlooptijd.
Wij stellen ons de volgende projectorganisatie voor:
Let op: deze wijkt af van het schema in het Plan van Aanpak; daarin komt het besluitvormingsproces door de
raden wat ons betreft niet goed naar voren en is verwarring over de positie van GO/BOR die aan dezelfde kant
als raden staan ipv colleges en raden aan dezelfde kant.
140204 2014-01 Startnotitie Herindeling voor Gemeenteraden BuMuNa v1 2 (2)
1
Werkgroepen
raadseigen producten
Lijnorganisaties
Burgers,
Bedrijven,
Instellingen
Gezamenlijk
Presidium
Raden
Gemeensch.
Overleg 3
Raden
Griffiers
Bijzonder
Georganiseerd Overleg
Stuurgroep
Bijzondere
Ondernemingsraad
Projectgroep
Colleges
Management
Werkgroepen
Medewerkers
besluitvormend
voorbereiden
informeren
adviseren
De twee centrale besluitvormingslijnen in de projectorganisatie zijn die tussen Project- en
Stuurgroep (“intern”) en die tussen het Gezamenlijk Presidium en de drie
afzonderlijke Raden (“extern”). De eindverantwoordelijkheid van de drie gemeenteraden komt
hiermee nadrukkelijk tot uitdrukking.
Gemeenschappelijk Overleg 3 Raden
Normaal loopt de besluitvorming via een presidium/agendacommissie/seniorenconvent,
raadscommissie danwel voorronde, en daarna raad. Nu wordt voorgesteld een Gezamenlijk
Presidium in te stellen. Dit gez. Presidium stuurt voorstellen vervolgens rechtstreeks naar de drie
raden. Ter voorbereiding op de besluitvorming in de drie afzonderlijke raden, kan het gez.
Presidium een Gemeenschappelijk Overleg 3 Raden bijeenroepen om hen te informeren en te
overleggen. Burgerparticipatie vindt in een eerder stadium plaats (zie schema bij Burgers,
Bedrijven, Instellingen). Het gemeenschappelijk overleg 3 raden wordt voorgezeten door een van
de huidige raadsvoorzitters (burgemeesters) (en deze is ook voorzitter van het Gez. Presidium).
Om de gezamenlijkheid en doorlooptijd te optimaliseren wordt voorgesteld om een gezamenlijk
vergaderschema op te stellen voor de voorstellen die de herindeling betreffen. Dit schema fungeert
dus parallel aan de schema’s van de afzonderlijke raden. Daarbij kunnen op één avond voorstellen
eerst in het gezamenlijk Overleg 3 Raden worden besproken. Als dit afdoende besproken is,
kunnen direct aansluitend (na een korte schorsing) drie aparte raadsvergaderingen plaatsvinden
(parallel of opeenvolgend) waarin besluitvorming over de voorstellen kan plaatsvinden.
Onverlet wordt steeds gestreefd naar eenduidige informatie en voorstellen/stukken voor de 3 raden
en ook naar besluitvorming die in de 3 gemeenten zoveel als mogelijk qua datum en tijdstip dicht
bij elkaar vallen.
Rol Gezamenlijk Presidium
De individuele raden kunnen te allen tijden zelfstandige beslissingen nemen. Zij zijn
eindverantwoordelijk. Het gez. Presidium fungeert als belangrijke intermediair hierin. De colleges
van burgemeester en wethouders zijn normaliter verantwoordelijk voor de informatievoorziening
aan hun gemeenteraad. Waar het de herindeling betreft, is een vorm van gezamenlijkheid tussen
140204 2014-01 Startnotitie Herindeling voor Gemeenteraden BuMuNa v1 2 (2)
2
de gemeenteraden wenselijk. Het gez. Presidium komt periodiek bijeen om bijgepraat te worden
over de stand van zaken en de adviezen die aan de afzonderlijke Raden worden voorgelegd. De
voorstellen kunnen komen vanuit de Stuurgroep (‘gezamenlijk college’) of via de eigen
werkgroepen van de raden (waar het de raadseigen producten betreft). Het gez. Presidium geleidt
de voorstellen door naar het gemeenschappelijk overleg 3 Raden en naar de afzonderlijke Raden.
Uiteraard zullen de raden, daar waar er op grond van het dualisme een rol is weggelegd, ook in het
voorbereidingsproces zelf worden betrokken. De informatie die de leden van het Gez. Presidium
ontvangen zal in principe gelijktijdig aan de overige raadsleden ter beschikking worden gesteld.
Doel Gezamenlijk Presidium:
1. Agendacommissie voor besluitvormingstraject naar afzonderlijke raden, zowel voor stukken die
vanuit de stuurgroep komen als de raadseigen stukken die vanuit werkgroepen van de raden
komen.
2. Eenduidige besluitvorming in de afzonderlijke gemeenteraden voorbereiden en bewerkstelligen.
Voor de nieuwe gemeente van belang dat belangrijke besluiten op een breed politiek en
bestuurlijk draagvlak kunnen rekenen.
Formele besluitvorming vindt plaats in afzonderlijke raden.
3. Fungeren als klankbord voor de Stuurgroep waar het (politiek/bestuurlijk) gevoelige
onderwerpen betreft (vooral op proces!)
Samenstelling en eigenschappen Gezamenlijk Presidium:
•
2 vertegenwoordigers (fractievoorzitters) per gemeenteraad, liefst coalitie én oppositie
•
Griffiers zijn adviseur van het gez. Presidium.
•
Gez. Presidium vergadert in openbaarheid, tenzij beslotenheid vereist is (‘broedplaats’); de
besluitenlijsten van Gez. Presidium zijn openbaar.
•
De voorzitter is een van de huidige raadsvoorzitters (burgemeesters); deze is tevens voorzitter
Overleg 3 Raden
Gez. Presidium bereidt in ieder geval de besluitvorming van de raden voor op de volgende
onderwerpen:
o Werkwijze gemeenteraad / vergaderstructuur (al dan niet vorm van politieke markt,
commissies)
o Huisvesting nieuwe gemeenteraad
o Inrichting griffie
o Werving, selectie, (voorbereiden) benoeming (beoogd) griffier
o Reglement van Orde gemeenteraad
o Zonodig Verordening op commissies (afhankelijk van werkwijze/vergaderstructuur)
o Invulling / harmonisatie rekenkamerfunctie
o Overige raadseigen verordeningen (fractieondersteuning, ambtelijke bijstand, …. )
o Aanstelling accountant (kan nog na fusiedatum)
o Voorbereiding start nieuwe raad (verkiezingen, inwerkprogramma etc)
Voor al deze onderwerpen zal een separate werkgroep ingericht worden langs de volgende lijnen:
(nader in te vullen in werkplan griffiers)
Doelstelling
Producten
Planning
Inhoudelijke kaders
Organisatie/aanpak
Bezetting, personele inzet/ondersteuning
Benodigde tijd en middelen
Trekker
Overige aspecten
Daarnaast: Gez. Presidium kan fungeren als klankbord voor de Stuurgroep waar het
(politiek/bestuurlijk) gevoelige onderwerpen betreft. Overigens is voor deze aspecten meestal ook
besluitvorming door de raden nodig maar de voorbereiding vindt plaats in werkgroepen onder
stuurgroep/projectgroep. Dit in tegenstelling tot de raadseigen producten (zie hierboven).
Gez. Presidium kan bijvoorbeeld als klankbordgroep fungeren bij:
o Visie op de nieuwe gemeente (al dan niet in samenspraak met inwoners)
o Dienstverleningsconcept (visie op kernenbeleid): is mede uitwerking van visie op de nieuwe
gemeente (zie boven)
o Voorbereiding op naamgeving nieuwe gemeente (evt. wapen/logo)
140204 2014-01 Startnotitie Herindeling voor Gemeenteraden BuMuNa v1 2 (2)
3
Er kan uiteraard ook voor worden gekozen om bij een aantal onderwerpen vertegenwoordigers van
raden in het totstandkomingsproces mee te nemen.
Communicatie / bijeenkomsten Raden
Er komt tijdens een herindeling veel op de gemeenteraden danwel de fracties/raadsleden af.
Daarnaast moeten ze gaan samenwerken met raadsleden uit de andere gemeenten die zij minder
goed of vaak helemaal niet kennen. Daarom is het goed om meerdere informele en formele
contactmomenten te organiseren tussen de verschillende raden. Wij stellen de volgende eerste
stappen voor:
• Februari/Maart 2014: gezamenlijke bijeenkomst van de raden waarin aandacht is voor
(nadere) kennismaking met elkaar, met de externe voorzitter van de stuurgroep en zo
mogelijk met de externe projectleider. Daarin kan een presentatie gegeven worden van
deze startnotitie herindeling gemeenteraad (griffiers).
o Optie in alle raadsagenda’s is maandagavond 3 maart 2014
Vanwege de gemeenteraadsverkiezingen in maart is het aan te bevelen om de kandidaatraadsleden bij deze startbijeenkomst te betrekken; alternatief is dat deze bijeenkomst 2x
gehouden wordt: voor de ‘oude’ raden en voor de ‘nieuwe’ raden.
• Maart 2014: gemeenteraadsverkiezingen en installatie nieuwe raden
• Maart 2014: vaststellen Startnotitie herindeling voor gemeenteraden (deze notitie)
• April/Mei 2014 Vaststellen Werkplan ter uitvoering van Startnotitie); benoemen leden Gez.
Presidium
• Mei 2014: benoemen leden werkgroepen
• Vanaf Mei 2014: diverse excursies, werkbezoeken, presentaties over herindelingszaken én
lopend beleid voor de drie raden gezamenlijk organiseren (of vertegenwoordigers daarvan).
Dat is zowel efficiënt als goed voor de onderlinge contacten.
Volgende stappen volgen bij uitwerking in werkplannen.
Aan de gemeenteraden wordt voorgesteld:
1. In te stemmen met de startnotitie Herindeling voor gemeenteraden BuMuNa
2. De griffiers te vragen de verdere uitwerking zoals in de notitie genoemd, ter hand te
nemen
140204 2014-01 Startnotitie Herindeling voor Gemeenteraden BuMuNa v1 2 (2)
4