02.0 DS wijziging vaste gedragslijn

provinsje fryslân
provincie fryslân b
postbus 20120
8900 hm leeuwarden
tweebalcsmarkt 52
telefoon: (058) 292 59 25
telefax: (058) 292 51 25
www.fryslan.nl
provincie@fryslan ni
www.twitter.com/provfryslan
Provinciale Staten van Fryslan
Postbus 20120
8900 HM LEEUWARDEN
Leeuwarden, 22 april 2014
Verzonden, 22 APR. 2014
Ons kenmerk
: 01129343
Afdeling
: Stêd en Plattelân
Behandeld door : H. Denters /(058) 292 54 78 of [email protected]
Uw kenmerk
Bijlage(n)
Onderwerp
: Wijziging vaste gedragslijn vergunningverlening ingevolge de Natuurbe
schermingswet 1998 voor uitbreiding van veehouderijen in Fryslân.
Geachte Statenleden,
Ter kennisneming informeren wij u hierbij over de vergunningverlening in het kader van de
Natuurbeschermingswet 1998 (hierna: Nb-wet).
Deze is opgedragen aan het college van GS. Het staat het College vrij om over de afweging
van belangen, de vaststelling van feiten en de uitleg van wettelijke voorschriften binnen de
grenzen van het recht een eigen beleid te voeren.
Drie jaar geleden is er een vaste gedragslijn ingezet voor de vergunningverlening aan vee
houderijen die willen uitbreiden, maar mogelijk zorgen voor een lichte toename van de depo
sitie van stikstof op daarvoor gevoelige natuur.
Deze vaste gedragslijn kan worden afgeleid uit de motivering van de tot nu toe genomen
besluiten op vergelijkbare aanvragen.
Die vaste gedragslijn is tot voor kort nooit in bezwaar en beroep betwist. Alle 105 vergunnin
gen die v66r oktober 2013 op basis van die gedragslijn zijn verleend kunnen niet meer in
rechte worden aangevochten.
Door de gedragslijn was het mogelijk om dergelijke uitbreidingen al voor de inwerkingtreding
van de Programmatische Aanpak van Stikstof (hierna: PAS) te vergunnen. Deze Aanpak
beoogt zowel het Natura 2000 gebied te beschermen als tegelijkertijd ervoor te zorgen dat
bedrijven zich kunnen blijven ontwikkelen.
Wij konden in redelijkheid van oordeel zijn dat een zeer geringe depositietoename ecolo
gisch gezien geen betekenis toekomt.
-
1/5
Ons kenmerk: 01129343
provinsje fryslân
provincie fryslân
Zeer recente jurisprudentie van de Raad van State én bezwaren tegen tot nu toe 17 door ons
verleende vergunningen
1 geven aanleiding deze vaste gedragslijn te heroverwegen en een
nieuwe beslissing op de aanvragen te nemen met inachtneming van de recente jurispruden
tie.
Wij informeren U omdat U daarover vragen kunt verwachten van de betreffende vergunninghouders, hun belangenbehartigers en anderen.
Door de voorgestelde wijziging zullen aanvragers moeten wachten tot de PAS weer ruimte
voor hun uitbreiding biedt. Dat valt niet voor 1januari 2015 te verwachten. Een alternatief is
er alleen voor bedrijven die er in slagen om met extra maatregelen elke toename te voorko
men, hoe gering dan ook.
Het rapport van de Noordelijke Rekenkamer
2 signaleert dat een aantal veebedrijven ten on
rechte heeft uitgebreid zonder te beschikken over een Nb-wetvergunning. Die zouden alsnog
een vergunning moeten aanvragen om rechtsongelijkheid te voorkomen. De aanvragers van
de door ons vergunde uitbreidingen behoren niet tot deze categorie. Het Rekenkamer onder
zoek noemt de vergunningverlening aan deze groep van ruim 100 verleende vergunningen
op hoofdlijnen bevredigend en vermeld dat er in onze provincie geen sprake is van stagnatie.
Hieronder gaan wij kort in op de wijze waarop tot nu toe met uitbreiding van veehouderijen
werd omgegaan, de betekenis van hiertegen ingebrachte bezwaren en de gewijzigde juris
prudentie, het voornemen om de gedragslijn aan te passen en de consequenties daarvan.
Toelichting vaste gedragslijn
Anders dan bij een beleidsregel gaat het bij deze gedragslijn niet om een openbaar bekend
gemaakt schriftelijk besluit over de wijze waarop wij de bevoegdheid tot verlenen van Nbw
vergunningen uitoefenen, maar om een vaste gedragslijn, die blijkt uit de motivering van een
(groot) aantal vergunningen.
De gedragslijn is gebaseerd op een interpretatie van een wettelijk voorschrift.
Uitbreiding van een veehouderij kan gevolgen hebben voor stikstofgevoelige Natura 2000gebieden door de neerslag van stikstof (stikstofdepositie)
Het voorschrift
3 dat in onze gedragslijn wordt geïnterpreteerd regelt dat deze gevolgen in
bepaalde gevallen niet bij de Nbw vergunning betrokken worden. Dit is het geval als de ge
troffen maatregelen bij een uitbreiding ervoor zorgen dat de stikstofdepositie niet toeneemt..
In de vaste gedragslijn wordt ervan uit gegaan dat zeer geringe depositietoenames tot 0,49
mol N/haljr.
4 geen gevolgen hebben voor stikstof gevoelige habitats in een Natura 2000gebied.
1
De bezwarentermijn van nog eens 12 verleende vergunningen is nog niet verstreken. Na 4april 2014 zijn geen nieuwe ver
unningen meer verleend met toepassing van de vaste gedragslijn.
Decentralisatie Natuurbeleid: Noordelijke provincies aan zet, 24 maart 2014.
3 Artikel 1 gkd, eerste lid aanhef en onder b.
4 N= stikstof
-2/5
Ons kenmerk: 01129343
provinsje fryslân
provincie fryslân
b
De groep van 105 vergunde bedrijven heeft zich op deze wijze kunnen ontwikkelen en be
antwoordt daarmee aan de eisen die dierenwelzijn en het landelijke ammoniakemissie-beleid
aan de huisvesting van vee stellen.
In de motivering van deze gedragslijn in de betreffende vergunningen hebben wij meegewo
gen dat:
•
het rekenmodel Aagrostacks, waarmee toenames in stikstofdepositie worden uitge
drukt (in mol N/haljr. onnauwkeurigheden en onzekerheden kent;
•
berekende waarden, welke na afronding naar boven kleiner zijn dan het aantal 1 mol
N/ha/jaar/jr., niet als een meetbaar effect beschouwen. Voor uitbreidingen van vee
houderijen werd daarom een Nbw vergunning verleend indien door te treffen maatre
gelen de toename van stikstofdepositie 0,49 mol/ha/jr. of minder bedraagt.
•
met rekenmodellen tot op kilometers afstand nog verwaarloosbare effecten berekend
kunnen worden, die geen fysische en ecologisch betekenis meer hebben.
Wellicht ten overvloede willen wij erop wijzen dat tegenover deze zeer geringe berekende
toenames van depositie grote afnames staan als gevolg van bedrijfsbeëindigingen en stalmaatregelen bij andere veehouderijbedrijven. Dit heeft per saldo voor een afname van de
depositie vanuit veehouderijen gezorgd. Ook andere sectoren als verkeer en industrie dra
gen bij aan deze dalende lijn.
Toelichting aanleiding voor wijziging vaste gedragslijn
Een landelijke Organisatie (Mobilisation for the Environment, hierna: MOB) vecht deze ver
gunningen stelselmatig aan. Sinds februari dit jaar is MOB ook in onze provincie actief. In
middels zijn er 17 bezwaarschriften m.b.t. de vaste gedragslijn in behandeling genomen.
Uit zeer recente advisering over de voorgenomen wijziging van de Natuurbeschermingswet
geving en uitspraken in beroepsprocedures tegen vergunningen van andere provincies (d.d.
9 april 2014) blijkt dat de Raad van State geen ruimte meer biedt voor interpretatie van het
begrip “toename”.
In deze jurisprudentie legt de Raad van State uit dat voor elke toename boven de 0
mol/ha/jr., hoe gering dan ook, slechts toestemming mag worden geven, als uit een onder
zoek (een zogenaamde Passende Beoordeling) blijkt dat er wetenschappelijk gezien redelij
kerwijs geen twijfel bestaat dat er geen schadelijke gevolgen zijn.
Voorzorg
De bedrijven die willen uitbreiden en ook de provincie lopen bij ongewijzigde toepassing van
de gedragslijn grote juridische en financiële risico’s. Uit voorzorg hebben wij sinds vrijdag 4
april geen nieuwe vergunningen meer verleend met toepassing van deze gedragslijn. Daar
mee blijven de te verwachten gevolgen van eerdergenoemde jurisprudentie van de Raad van
State voorlopig beperkt tot de tweede groep van 17 vergunninghouders die nog niet over een
onherroepelijke vergunning beschikken, zodat ze nog in beroep bij de Raad van State kun
nen worden vernietigd
.
5
Van 12 tussen 14 maart en 4april 2014 verleende vergunningen is de bezwarentermijn nog niet verstreken.
-3/5
Ons kenmerk: 01129343
provinsje fryslân
provincie fryslân
1
Toelichting nieuwe (gewijzigde) gedragslijn
In het licht van het voorgaande zien wij ons genoodzaakt om een nieuwe gedragslijn in te
zetten bij de motivering van toekomstige besluiten. Deze nieuwe gedragslijn houdt in dat
voor elke toename boven de 0 mol/haljr. als gevolg van uitbreiding van veehouderij, hoe
gering dan ook, een Passende Beoordeling zal worden gevraagd.
Consequenties gewijzigde gedragslijn
In de praktijk is het, gelet op eerdergenoemde onnauwkeurigheden en onzekerheden, niet
altijd goed mogelijk in een Passende Beoordeling de vereiste wetenschappelijke zekerheid te
bieden.
Uitbreidingen die tot een berekende toename, hoe gering dan ook leiden zullen niet langer
kunnen worden vergund.
Dat betekent dat alleen vergunning kan worden verleend als een mogelijke toename volledig
teniet wordt gedaan door stalmaatregelen, of het uit gebruik nemen door overdracht van
vergunde depositie van andere bedrijven. Alleen in die situatie is verzekerd dat er per saldo
geen sprake is van welke toename dan ook.
Aanvragen zonder Passende Beoordeling die per saldo nog tot een depositie toename
aanleiding kunnen geven moeten worden beschouwd als onvolledige aanvragen. Ze worden
niet in behandeling genomen als de aanvraag niet (tijdig) wordt aangevuld met een
Passende Beoordeling.
Toepassing van de gewijzigde gedragslijn betekent ook dat de 17 reeds verleende
vergunningen waartegen bezwaar is gemaakt opnieuw zullen moeten worden beoordeeld
(heroverweging in het kader van bezwaarprocedure). Omdat er sprake is van een geringe
toename zullen deze 17 verleende vergunningen moeten worden ingetrokken en de
aanvragen worden afgewezen. In de motivering van de besluiten op bezwaar wordt de
nieuwe gedragslijn dan voor het eerst toegepast.
Conform de Algemene wet bestuursrecht zullen we de aanvrager echter eerst in de
gelegenheid stellen zijn zienswijze naar voren te brengen nu we overwegen de aanvraag af
te wijzen.
De onafhankelijke Commissie voor bezwaarschriften, beroepen en klachten geeft ons
normaliter een inhoudelijk advies over bezwaarschriften. Wij hebben de Commissie een
afschrift van deze brief gezonden en in overweging gegeven de behandeling van de liggende
bezwaarschriften uit te stellen.
De vergunninghouders zullen worden uitgenodigd om op 8 mei a.s. eerder bedoelde
zienswijze naar voren te brengen inzake ons voorgenomen besluit op de betreffende
bezwaarschriften.
-4/5
Ons kenmerk: 01129343
provinsje fryslân
provincie fryslân
1
1
rj
r
--t:1
Publiciteit
Wij zullen op passende wijze bekendheid geven aan de nieuwe gedragslijn.
Gedeputeerde Staten van Fryslân,
J.A. Jorritsma, voorzitter
drs. A.J. van den Berg, secretaris
voor deze 0. Bijlsma,
-5/5
Ons kenmerk: 01129343