Agroforestry in Vlaanderen 2 en 5 september 2014 - Inspiratiedagen www.agroforestryvlaanderen.be Agroforestry: wat is het? Agroforestry (boslandbouw) = telen van landbouwgewassen (of dieren) en houtachtige gewassen op eenzelfde perceel ‘Agroforestry is het cultiveren van de bodem met een simultane of sequentiële associatie van bomen en gewassen of dieren voor het bekomen van producten en diensten die nuttig zijn voor de mens’ (Torquebiau, 2000) Agroforestry: wat is het? Varianten op basis van voorkomen van bomen en gewassen in f(tijd) (Tallieu, 2011) Agroforestry: wat is het? Varianten op basis van voorkomen van bomen en gewassen in f(ruimte) (Smith, 2010) Agroforestry: wat is het? Agroforestry: wat is het? Agroforestry: wat is het niet? Korte Omloophout (KOH) Systemen waarbij gewas- en boomcomponent naast elkaar (maar niet samen) voorkomen Wat heeft het te bieden? 1+1 > 2: aanwezigheid positieve interacties tussen bomen en gewassen als uitgangspunt (Verheyen, 2010) Wat heeft het te bieden? • Is de totale opbrengst van de bomen en gewassen in een agroforestrysysteem hoger dan de gecombineerde opbrengst van de gewassen in reincultuur? Is 1+1 > 2? • Kwantificeren met ‘Land Equivalent Ratio’ (LER): • LER kan geïnterpreteerd worden als % land dat minder (LER > 1) of meer (LER < 1) nodig is bij agroforestrysystemen om eenzelfde opbrengst te realiseren als bij de samenstellende reinculturen Wat heeft het te bieden? • LER: een simulatie-oefening (Tallieu, 2011): Houtopbrengst Gewasopbrengst LERrotatie = 1.36 Wat heeft het te bieden? • Talrijke studies vinden LER’s > 1: agroforestrystemen lijken dus inderdaad productiever dan combinaties van reinculturen • Naast positieve impact op productie wordt ook het verband gelegd met positieve impact op talrijke andere, belangrijke ecosysteemdiensten: – Habitatdiensten: • (functionele) biodiversiteit – Regulerende diensten: • • • • • Koolstofvastlegging en –opslag Waterkwantiteit en –kwaliteit (uitspoeling van nutriënten) Erosiecontrole Bestuiving Plaagcontrole – Culturele diensten • Recreatie Waarom nu dit project? • Huidige en toekomstige uitdagingen in de Vlaamse landbouw Socio-economische uitdagingen – schokvastheid Ecologische uitdagingen Bron: Vanderploeg • Klimaat • Milieukwaliteit (bodem, water en lucht) • Biodiversiteit • Trade-offs – geen evidentie om diverse uitdagingen in synergie aan te pakken én te rijmen met productiviteit… Agroforestry als opportuniteit? Hogere totale (biomassa) opbrengst? Realisatie van brede range aan ESD? Agroforestry Interessante lange termijn investering? Risicospreiding door diversificatie, verbreding en differentiatie? Projecthypothese: agroforestry kan tegemoet komen aan de maatschappelijke vraag naar efficiënte agro ecologische productiemethodes, de veerkracht van bedrijven positief beïnvloeden én rendabel zijn Maar in de praktijk… … is de adoptie van en ervaring met agroforestry (in Vlaanderen) bijzonder beperkt… Juridische en administratieve knelpunten Landbouwtechnische en bedrijfsorganisatorische onzekerheden Bedrijfseconomische onzekerheden Beperkte toepassing van agroforestry tot op heden “Agroforestry is the ideal agricultural system, but no one is applying it…” IWT project Agroforestry (2014-2019) Doel: doorbraak op relatief korte termijn van haalbare, rendabele en effectieve agroforestrysystemen in Vlaanderen • Participatief “co-development” traject met relevante stakeholders doorheen de hele keten (grondgebonden landbouwsector, maar ook andere schakels, van boomkwekerij tot hout- en biomassaverwerkende bedrijven) • Kennisopbouwend onderzoek en praktijkervaring • Effectieve kennisontsluiting en –verspreiding IWT project Agroforestry (2014-2019) Projectaanpak? Drie grote luiken binnen dit project Kennisopbouw • Opportuniteiten & drempels • Ecologische interacties & Ecosysteemdiensten • Bedrijfsopportuniteiten • Hoe staat agroforestry er voor (kennis, ervaring, areaal, diversiteit, beleid, attitude, …)? Participatief traject Kennisverspreiding • Interacties tussen boom, bodem, gewas en omgeving? • Begeleiding • Studiedagen, excursies, demo • Gewasopbrengst, bodemkwaliteit, waterhuishouding, ziektes• & plagen, nuttige Pers & media • Co-development organismen, landschappelijke waarde? • Website Teelttechnische impact • Gericht op •• Consultatie landbouwers, beleid en • Kosten-baten analyse voorandere typische bedrijven • … belanghebbenden IWT project Agroforestry (2014-2019) Projectaanpak? Drie grote luiken binnen dit project Kennisopbouw • Opportuniteiten & drempels Participatief traject • Begeleiding • Co-development • Ecologische interacties & Ecosysteemdiensten • Bedrijfsopportuniteiten • Consultatie • Advies over bv perceelsgeschiktheid, Kennisverspreiding boomsoorten- en gewaskeuze, inrichting, • Studiedagen, excursies, onderhoud, kostprijs demo • Ondersteuning • Pers & media subsidieaanvraag • Website Praktijktesten, •• Gericht op bevraging, landbouwers, beleid en focusgroepen andere • belanghebbenden Controle op resultaten onderzoek • Kenniscirkel • … IWT project Agroforestry (2014-2019) Projectaanpak? Drie grote luiken binnen dit project Kennisopbouw • Opportuniteiten & drempels Participatief traject • Begeleiding • Co-development • Ecologische interacties & Ecosysteemdiensten • Bedrijfsopportuniteiten • Consultatie Kennisverspreiding • Studiedagen, excursies, demo • Pers & media • Website • Gericht op landbouwers, beleid en andere belanghebbenden Focus op systemen relevant voor de Vlaamse landbouw Finaal: beslissingsondersteunend instrument (geschiktheid op regionaal & bedrijfsniveau) Projectgroep Erwin Bert Lieve Paul Bert Victoria Kris Sander Tom Dirk Jan Bart Annemie Pieter Pieter Consortium Erwin Bert Lieve Paul Bert Victoria Kris Sander Tom Dirk Jan Bart Annemie Pieter Pieter We nodigen ook jou uit Erwin Bert Lieve Paul Bert Victoria Kris Sander Tom Dirk Jan Bart Annemie Pieter Pieter We vernemen graag van jou… • Met welke motivatie je naar hier gekomen bent • Of je met agroforestry plannen zit • Of je reeds agroforestry percelen hebt en interesse hebt in opvolging, demonstratie, etc. • Of je actief mee wenst na te denken over mogelijkheden, knelpunten en concrete vragen • Of je jouw ervaring wenst te delen • Of je met bepaalde vragen of bedenkingen zit • … 22 Hartelijk dank Nog vragen? [email protected] www.agroforestryvlaanderen.be
© Copyright 2024 ExpyDoc
