Download publicatie

Ontwikkelingen
Principes
Digitaal leren & werken
Business
Businessmodel
Studentmobiliteit
Onderzoeksdata
Cloud computing
Informatievoorziening
Enterprise-architectuur
Technologie
Informatie
Applicatieplatform
Bedrijfsfuncties
Bedrijfsprocessen
Integratie
Applicaties
Gebruik van HORA
HORA in de praktijk
Competentieontwikkeling
De docenten
Danny Greefhorst
Directeur en enterprise-architect
ArchiXL
Frank Snels
Informatiemanager en enterprise-architect
Universiteit Twente
2
Joyce Nijkamp
IT en Enterprise architect
Universiteit van Amsterdam
Voorstelronde
• Vertel kort wie je bent, wat je rol is en bij welke instelling
je werkt en specifieke verwachtingen die je hebt
3
Leerdoelstellingen
Kennen
• beter begrijpen wat de HORA is en waarom het belangrijk is
• leren hoe architectuur kan worden gebruikt in projecten
Kunnen
• aan collega’s uit kunnen leggen wat HORA is en waarom het voor de
instelling belangrijk is er aandacht aan te besteden
• met collega’s binnen de instelling in gesprek kunnen gaan over hoe je
HORA toepast binnen projecten
Mee naar huis nemen
• individuele leerpunten
• mini-actieplan met wat je gaat doen als je weer terug bent binnen je
instelling
4
Agenda
09:00 – 09:45 Algemene inleiding HORA en casusbeschrijving
09:45 – 11:00 Scoping van project met HORA
11:00 – 11:15 Koffiepauze
11:15 – 12:30 Vertaling van principes naar projectcontext
12:30 – 13:15 Lunch
13:15 – 14:30 Statusbepaling met HORA
14:30 – 14:45 Koffiepauze
14:45 – 16:15 Impactbepaling met HORA
16:15 – 16:45 Delen inzichten van de dag
16:45 – 17:00 Afronding
5
Inleiding HORA en casusbeschrijving
Architectuur en referentie-architectuur
Wat is een architectuur?
• Een architectuur vertaalt doelstellingen naar een voorgestelde
inrichting van organisatie, processen en systemen.
– Verhoogt de alignment tussen strategie-operatie en business-technologie
– Geeft inzicht in huidige en gewenste inrichting
– Verhoogt de kwaliteit van oplossingen en de inpasbaarheid in het grotere geheel
Wat is een referentie-architectuur?
• Een referentie-architectuur is een generieke architectuur gebaseerd
op best-practices.
–
–
–
–
–
7
Versnelt het opstellen van specifieke architecturen (instellingsarchitectuur)
Verhoogt de kwaliteit van specifieke architecturen
Maakt het mogelijk organisaties te vergelijken
Geeft inzicht in mogelijkheden voor samenwerking
Eenduidiger communicatie naar leveranciers
De drie onderdelen van HORA
Ontwikkelingen
Principes
Architectuurvisie
Digitaal leren & werken
Studentmobiliteit
Business
Businessmodel
Referentiemodellen
8
Informatievoorziening
Enterprise-architectuur
Cloud computing
Integratie
Technologie
Informatie
Applicatieplatform
Bedrijfsfuncties
Bedrijfsprocessen
Implementatiehulpmiddelen
Onderzoeksdata
Applicaties
Gebruik van HORA
Competentieontwikkeling
Bedrijfsfunctiemodel
Sturing
Strategie en
governance
Beleid en
planvorming
Verbeter
management
Verander
management
Onderwijs
Onderwijs
ontwikkeling
Onderwijs
uitvoering
Onderzoek
Deelnemer
begeleiding
Toetsing
Deelnemer
werving
Roostering
Inschrijving
Deelnemer
counseling
Valorisatie
Onderzoeks
ontwikkeling
Onderzoeks
opzet
Onderzoeks
uitvoering
Onderzoeks
publicatie
Onderzoeksondersteuning
Onderwijsondersteuning
Verantwoording
Onderwijs
planning
Kennis
uitnutting
Informatie
ontsluiting
Informatie
levering
Onderzoeks
administratie
Onderzoeks
assistentie
Diplomering
Informatie
doorlevering
Bedrijfsvoering
Human
Resource
Management
9
Financieel
management
Facilitair
management
Informatie en
Technologie
management
Inkoop
management
Contact
management
Communicatie
management
Juridisch
management
Informatiemodel
Sturing
onderwijs
instelling
organisatie
onderdeel
doelstelling
indicator
beleids
uitgangspunt
Onderwijs
architectuur
Onderzoek
leermateriaal
leeractiviteit
toetsactiviteit
subsidie
programma
onderzoeks
object
minor
toetsmateriaal
stage/afstudeer
organisatie
toetsresultaat
subsidie
overeenkomst
publicatie
onderwijs
eenheid
leergroep
stage/afstudeer
opdracht
onderwijseenheid
resultaat
samenwerkings
verband
onderzoeks
gegevens
onderwijs
programma
deelnemer
stage/afstudeer
activiteit
competentie
(deelnemer)
onderzoek
examen
programma
werkproduct
campagne
onderwijs
overeenkomst
octrooi
Informatieontsluiting
publicatie
(gepubliceerd)
onderz.geg.
(gepubliceerd)
manifestatie
rooster
werk
uitleen
inzetplanning
expressie
Onderwijsondersteuning
onderwijseenheid
uitvoering
onderwijseenheid
deelname
onderwijs
activiteit
resultaat
Valorisatie
opleiding
prospect
plan
lesgroep
Onderzoeks
ondersteuning
waarde
document
item
Bedrijfsvoering
10
inkomende
betaling
uitgaande
betaling
kostenplaats
leverancier
gebouw
applicatie
werkorder
dienst
betrekking
werk
activiteit
vordering
inkoop
contract
ruimte
systeem
software
contact
medewerker
beoordeling
journaalpost
verplichting
bedrijfseis
voorwerp
apparaat
alumnus
formatieplaats
competentie
(medewerker)
activum
begroting
organisatie
melding
individu
configuratie
item
Sturing
Project Programma
en Portfolio
management
systeem
Management
informatie
systeem
Onderwijs
Onderzoek
Educatieve
applicatie
Learning content
management
systeem
Plagiaatdetectie
systeem
Onderzoeks
meetsysteem
Learning
management
systeem
Digitaal portfolio
systeem
Digitaal
toetssysteem
Onderzoeks
gegevensbeheer
systeem
Video
management
systeem
Video
streaming
systeem
Stage en
afstudeer
systeem
Onderwijsondersteuning
Student
informatie
systeem
Inzet
plannings
systeem
Gezondheid
Veiligheid en
Duurzaamheid
systeem
Kwaliteits
management
systeem
Architectuur
beheersysteem
Gegevens
analyse
systeem
Valorisatie
Gegevens
visualisatie
systeem
Onderzoeksondersteuning
Rooster
systeem
Informatieontsluiting
Onderzoeks
informatie
systeem
Onderzoeks
publicatie
repository
Bibliotheek
systeem
Promotie
volg
systeem
Onderzoeks
gegevens
archief
Wetenschappelijke
zoekmachine
Bedrijfsvoering
Personeels
systeem
Tijdregistratie
systeem
Financieel
systeem
Facilitair
systeem
Inkoop
systeem
CRM systeem
Salaris
verwerkings
systeem
Betaalsysteem
Kaartbeheer
systeem
Aanbestedings
systeem
Software
ontwikkel
omgeving
IT management
systeem
Service
management
systeem
Corporate LMS
Unified
communications
systeem
Generieke applicaties
Zoekmachine
Portaal
Narrowcasting
systeem
Online
kennisbank
Enquete
systeem
Formulieren
generator
Samen
werkings
systeem
E-mail systeem
Business process
management
systeem
Web content
management
systeem
Document
management
systeem
Office
suite
Input
management
systeem
Enterprise output
management
systeem
Inleiding casus
• Universiteit van Harderwijk
• Meerdere projectvoorstellen m.b.t. relatiebeheer
–
–
–
–
–
–
14002 Vervanging Centrale Adressen Bestand (CAB)
14003 introductie Marketing Relatie Beheer (MRB)
14004 opschonen debiteuren administratie (OCA)
14006 Beheer Alumni Bestand (BAB)
14007 Studie Keuze Advies (SKA)
14008 upgrade Wereld Werving Web (WWW)
• Synergie op gebied van relatiebeheer gewenst
12
Scoping van project met HORA
Architectuur in context
Strategie en beleid
doelstellingen, roadmap
Enterprise
architectuur
principes,
modellen
Programma’s en projecten
14
Programma en project
portfoliomanagement
De duivelsdriehoek
15
Architectuur in projecten
Afhandelen issues en
excepties uit
architectuurreviews
Gebruik enterprise-architectuur
voor afbakenen van project
Bepalen of er nog
openstaande issues zijn m.b.t.
de enterprise-architectuur
Opstellen afspraak (PSA)
tussen architectuurfunctie
en ontwikkelpartners
Genereren afwijkingenplan
voor architectuurissues die
tot extra werk leiden
Informele
architectuurreview van
projectdocumenten
Formele
architectuurreview van
projectdocumenten
16
Opdracht
• In deelgroepen (45 minuten):
– bepaal wat voor gemeenschappelijk project op het gebied van
relatiebeheer wenselijk is bij de universiteit van Harderwijk
– doe dat door aan te geven aan welke bedrijfsfuncties geraakt
zullen worden in het project (bedrijfsfunctiemodel)
– als je tijd over hebt: doe dit ook voor gegevens (informatiemodel)
en applicaties (applicatiemodel)
• Schrijf het resultaat op flip-over zodat deze
gedeeld kan worden met de anderen
17
Koffiepauze
18
Vertaling van principes naar
projectcontext
Algemeen stappenplan
Principes zijn de basis
20
Architectuurprincipes
“Principles are general rules and guidelines, intended to be
enduring and seldom amended, that inform and support the
way in which an organization sets about fulfilling its
mission.”
TOGAF
“Een declaratieve uitspraak die normatief een eigenschap
van een artefact voorschrijft die noodzakelijk is om te
voldoen aan de essentiële eisen.”
D. Greefhorst, E. Proper
21
Principes beschrijven fundamentele
overtuigingen
22
Eisen zijn zowel input als output van
architectuur principes
eisen
“De vertrouwelijkheid van
informatie moet worden
bewaakt”
23
architectuur
principes
“Gevoelige informatie
wordt versleuteld tijdens
transport”
eisen
“Het systeem moet in staat
zijn om communicatie te
versleutelen”
Projectstartarchitectuur (PSA)
•
•
•
•
•
•
•
24
De PSA is een document, waarin de architectuur is beschreven zoals
deze geldt bij de start van een project.
Het document is bedoeld als verbinding tussen de architectuur aan de
ene kant en een project aan de andere kant.
De PSA is een stuurinstrument dat de architectuur concreet maakt om
de veranderingen in een organisatie te faciliteren.
De PSA is een vertaling van de algemene principes en beleidslijnen
naar een projectspecifiek kader.
Relevante onderdelen uit de algemene (referentie)architectuur worden
toegesneden op de scope en de specifieke problematiek van het
project.
Ook projectoverstijgende ontwerpkeuzes worden in de PSA vastgelegd.
De PSA geeft dus de context en de richting weer, maar niet de
oplossing zelf; het is geen 'solution architectuur'.
Principes voor informatievoorziening
•
•
•
•
•
•
•
•
•
25
Onderwijs en onderzoek staan centraal
De informatievoorziening is geïntegreerd
De informatievoorziening is onafhankelijk van organisatiegrenzen
Gebruikers hebben toegang tot de informatievoorziening op elk
moment, op elke plaats en vanaf elk apparaat
Informatietechnologie wordt duurzaam ingericht
Archiefwaardige informatie wordt in aangewezen applicaties
gearchiveerd
De kwaliteit van gegevens wordt expliciet geborgd
Gegevens zijn beveiligd op basis van hun risicoclassificatie
Applicaties voor bedrijfsvoering zijn gestandaardiseerd
Voorbeeld: De informatievoorziening is
geïntegreerd
Implicaties:
• Informatie is geïntegreerd beschikbaar in een gepersonaliseerd
portaal.
• Applicaties zijn geïntegreerd met andere applicaties die voor de
gebruiker relevante gegevens of functionaliteit bevatten.
• Applicaties halen gegevens uit de authentieke bron met de vanuit
het proces gewenste actualiteit.
• Applicaties bieden gestandaardiseerde koppelvlakken (services) op
basis van open of de facto standaarden.
• Applicaties die zelf geen gestandaardiseerde koppelvlakken bieden
worden geïntegreerd middels integratievoorzieningen (Enterprise
Service Bus) conform een goed gedefinieerd gegevensmodel.
• Applicaties ondersteunen het proces of maken gebruik van een
Business Process Management systeem.
• Alleen de functionaliteit die in een bepaalde processtap noodzakelijk
is wordt aangeboden vanuit een applicatie.
26
Opdracht
• In deelgroepen (45 minuten):
– selecteer de vijf principes die de meeste impact hebben op het
voorgestelde project
– vertaal de beschreven implicaties naar eisen die worden gesteld
aan het project
• Schrijf het resultaat op flip-over zodat deze gedeeld kan
worden met de anderen
27
Lunchpauze
28
Statusbepaling met HORA
Een belangrijke waarde van architectuur is het
bieden van inzicht in de huidige situatie
Purchased Packages
Legacy
Applications
E-Marketplaces
HTTP/XML
Autonomous Divisions
Message
queue
Download
file
FTP
Download
file
Screen
scrape
CICS gateway
Transaction
file
Gateway
Screen
scrape
Transaction
file
Sockets
RPC
ORB
E-mail
Applications in Trading Partners
Message
queue
Transaction
file
SMTP
Transaction
file
CICS gateway
Message
queue
XML/
HTTP
Browser
End-User Development
Message
Download
file
APPC
Outsourced and ASP Applications
Applications From Mergers and Acquisitions
Bron: Gartner Group
30
Voorbeeld (gemeente)
31
Algemeen stappenplan
Eerst huidige situatie
begrijpen
32
Opdracht
• In deelgroepen (45 minuten):
– beschrijf de huidige situatie van de instelling op het gebied van
relatiebeheer door aan te geven welke applicaties hiervoor
worden gebruikt
– geef per applicatie aan welke gegevens er nu in worden beheerd
– gebruik daarbij het informatiemodel en je kennis over het
applicatielandschap van je instelling
– beschrijf de knelpunten en risico’s in de huidige situatie
• Schrijf het resultaat op flip-over zodat deze
gedeeld kan worden met de anderen
33
Koffiepauze
34
Impactbepaling met HORA
Architectuur geeft inzicht in de
samenhang der dingen
Informatie-architectuur
Productarchitectuur
Procesarchitectuur
Applicatie-architectuur
Technische architectuur
Bron: ArchiMate
36
Verrichten
Inrichten
Richten
Architectuur gaat over vertalen en
daarmee ook over impact
Business
37
Informatie
Technologie
Algemeen stappenplan
Principes en veranderfactoren
hebben impact op de huidige situatie
De gewenste situatie
beschrijft het streefbeeld
38
De HORA kan gezien worden als een
generiek streefbeeld (gewenste situatie)
Object
identificatie
systeem
Onderzoek
Student
informatie
systeem
deelnemer
Gegevens
analyse en
visualisatie
systemen
onderzoeks
gegevens
Onderzoeks
gegevens
archief
onderzoeks
gegevens
publicatie
(meta-data)
Onderzoeks
gegevens
beheersysteem
Management
informatie
systeem
Informatie
ontsluiting
DOI
onderzoeks
gegevens
(meta-data)
publicatie
(meta-data)
Onderzoeks
publicatie
repository
publicatie
publicatie
onderzoeks
gegevens
publicatie
onderzoeks
gegevens
Wetenschappelijke
zoekmachine
publicatie
(meta-data)
publicatie
werk
manifestatie
expressie
medewerker
Promotie
volg
systeem
onderzoek
medewerker
deelnemer
Onderzoeksondersteuning
39
e-Depot
(KB)
resultaat
Onderzoeks
meetsystemen
Personeels
systeem
Extern
onderzoeks
portaal
Auteur
identificatie
systeem
DAI / ORCID
Onderzoeks
informatie
systeem
subsidie
overeenkomst
Onderzoeks
subsidieaanvraag
systeem
Bibliotheek
systeem
kostenplaats
inkomende betaling
Externe
gegevens
bronnen
Financieel
systeem
vordering
werk,
manifestatie,
expressie,
item
Nederlandse
bibliotheek
catalogus (GGC)
onderzoek
Opdracht
• In deelgroepen (45 minuten):
– geef per bedrijfsfunctie, bedrijfsobject en applicatie die aangepast zal
worden in het project kort aan welke verandering hierin nodig is
– schets de gewenste situatie die ontstaat na het uitvoeren van het
project:
• de gewenste applicaties en de informatiestromen ertussen
• de relatie van de applicaties met de gegevens en de bedrijfsfuncties
• Schrijf het resultaat op flip-over zodat deze gedeeld
kan worden met de anderen
40
Delen inzichten van de dag
Opdracht
• Individueel:
– geef aan wat de drie belangrijkste zaken zijn die je vandaag hebt
geleerd
– schrijf deze op een post-it en plak deze op de muur
• We zullen gezamenlijk een discussie voeren over alle post-its
42
Afronding
Leerdoelstellingen
Kennen
• beter begrijpen wat de HORA is en waarom het belangrijk is
• leren hoe architectuur kan worden gebruikt in projecten
Kunnen
• aan collega’s uit kunnen leggen wat HORA is en waarom het voor de
instelling belangrijk is er aandacht aan te besteden
• met collega’s binnen de instelling in gesprek kunnen gaan over hoe je
HORA toepast binnen projecten
Mee naar huis nemen
• individuele leerpunten
• mini-actieplan met wat je gaat doen als je weer terug bent binnen je
instelling
44
Opdracht
• Individueel (10 minuten):
– schrijf op vel papier op wat je zelf de komende tijd gaat doen met wat je
vandaag geleerd hebt
– schrijf op een ander vel papier wat je van vandaag vondt en wat je
eraan zou veranderen in een volgende lichting
• Het eerste vel papier neem je mee naar huis, de tweede geef je aan
de docent
45
http:://www.wikixl.nl/wiki/hora
46
Danny Greefhorst
[email protected]
06-45239926
Frank Snels
[email protected]
06-29525825
Joyce Nijkamp
[email protected]
06-11619552