Mediawijsheid
Voortgezet Onderwijs
2014
Inhoud
Voorwoord ............................................................................. 3
1. Gamen ................................................................................ 5
1.1 GameMaker .................................................................... 5
1.2 Gamesatelier ............................................................... 10
2. Informatievaardigheden .................................................. 15
2.1 Beeld en Geluid ............................................................ 15
2.2 Digibewust ................................................................... 19
2.3 Digin ............................................................................ 20
2.4 Digital Playground ....................................................... 25
2.5 Gamesatelier ............................................................... 31
2.6 KoppieCopy .................................................................. 36
2.7 Nieuws in de klas ......................................................... 40
2.8 Naar een leerlijn Informatievaardigheden ................... 45
2.9 Media Connection ........................................................ 47
2.10 Met de brugklas naar de bieb ..................................... 52
2.11 Movietrader ............................................................... 56
2.12 Slimmerkunde............................................................ 60
2.13 Visuele Geletterdheid ................................................. 64
2.14 Webdetective ............................................................. 69
2.15 Webkwestie ............................................................... 72
2.16 Whodunnit ................................................................. 75
1
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.17 Zoeken vinden kiezen ................................................ 79
2.18 Sterren dansen op de sites ........................................ 83
2.19 My Life Story .............................................................. 87
3. Veilig internet .................................................................. 92
3.1 Databaas...................................................................... 92
3.2 Wifiwijs in Duckstad (Donald Duck)............................. 95
3.3 Suske en Wiske: de sinistere site ................................. 99
Bijlages .............................................................................. 103
Bijlage 1: Mediacoaches bibliotheken in Zeeland ............. 103
2
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Voorwoord
Nieuwe media hebben gezorgd voor een enorme toestroom van
informatie.
Het is belangrijk dat leerlingen in staat zijn om snel en effectief,
bewust, kritisch, verantwoord en actief met media kunnen omgaan.
De Raad voor Cultuur heeft geadviseerd het thema mediawijsheid 1
een plek te geven in het onderwijs. Het advies staat in haar rapport
uit 2005 Mediawijsheid, de ontwikkeling van nieuw burgerschap
(pdf-bestand, 3,9 Mb).
De bibliotheken in Zeeland, SCOOP, het RPCZ (Regionaal
Pedagogisch centrum Zeeland) en de Centra voor Kunst- en Cultuur
educatie willen de scholen daarbij graag ondersteunen. De
mediacoaches in de bibliotheken selecteerden in overleg met het
onderwijs bruikbare producten.
U kunt zoeken op onderwerp:
- Gamen
- Informatievaardigheden
- Veilig internet
Per product vindt u een algemene omschrijving. Informatie over
doel, de doelgroep, suggesties voor inzet in relatie tot de
1
Onder mediawijsheid wordt verstaan ‘het geheel van kennis, vaardigheden en
mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een
complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde wereld’ .
3
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Kerndoelen, facilitaire en technische zaken, bruikbaarheid en kosten.
Bij ieder product is verder aangegeven waar het verkrijgbaar is.
De leerlijn mediawijsheid is mede mogelijk gemaakt door een
subsidie van de Provincie Zeeland.
J.C. (Hannie) Bruijnooge
Zeeuwse Bibliotheek
Tel: 0118-654317
E-mail: [email protected]
4
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
1. Gamen
1.1 GameMaker
Met GameMaker kan zonder kennis van
programmeertaal een uitdagende game gemaakt
worden.
Doel
GameMaker leert leerlingen zelf computerspelletjes maken. Al
doende krijgen ze meer inzicht in hoe games gemaakt worden.
Doelgroep
Gamemaker is geschikt vanaf onderbouw voortgezet onderwijs.
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
Kerndoel: De leerling leert…
 door het gebruik van elementaire vaardigheden de
zeggingskracht van verschillende kunstzinnige disciplines te
onderzoeken en toe te passen om eigen gevoelens uit te
drukken, ervaringen vast te leggen, verbeelding vorm te geven
en communicatie te bewerkstelligen (Kerndoel 48).
 eigen kunstzinnig werk, alleen of als deelnemer in een groep,
aan derden te presenteren (Kerndoel 49).
5
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
 mondeling of schriftelijk te reflecteren op eigen werk en werk
van anderen, waaronder dat van kunstenaars (Kerndoel 52).
Met Gamemaker leren leerlingen zelf een spel ontwerpen. Ze maken
zich spelenderwijs het denkpatroon eigen, dat nodig is om te kunnen
programmeren. Ze leren calculeren, gevolgtrekkingen te maken en
als-dan en zo-niet-dan constructies te bedenken. Ze kunnen
makkelijker overstappen op daadwerkelijk programmeren in code,
omdat de denkpatronen hetzelfde zijn.
Facilitaire & technische zaken
Minimale computer eisen:
Videokaart met minimaal 16MB. Voor de simpelste spellen kan
worden volstaan met een videokaart met 8MB.
Monitor: minimaal een resolutie van 800x600, met 65000 (16-bit)
kleuren, DirectX versie 8.0.
RAM geheugen minimaal 64 MB, echter hoe meer hoe beter.
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
GameMaker bestaat uit een software programma om games te
maken en diverse handleidingen.
b. Werkvorm
Leerlingen kunnen individueel of in groepjes met het programma
aan de slag.
c. Voorbereiding
GameMaker en DirectX installeren.
Leerkrachten en docenten kunnen zich met behulp van het lespakket
6
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
voor het onderwijs en de uitgebreide handleiding eerst zelf
oriënteren op het maken van het spel. Voor de leerlingen is er een
online cursus.
d. Resultaten
De leerlingen hebben zelfstandig een game gemaakt.
Organisatie aspecten
Het programma moet eerst gedownload worden. Alle leerlingen
moeten de beschikking hebben over een pc.
Kosten
De Lite versie is gratis onbeperkt te gebruiken en bedoeld voor
beginnende spel ontwerpers.
De Standard versie 8.1 van GameMaker biedt meer mogelijkheden.
Aan deze versie zijn eenmalige kosten verbonden.
Wie, wat, waar
a. Organisatie / uitgever
Game Maker is ontwikkeld door Mark Overmars, professor
informatica. Uitgegeven door YoYoGames Inc.
b. Waar is het product te vinden
Officiële GameMaker site:
http://www.yoyogames.com/gamemaker/studio
De Nederlandse game-maker community: http://www.gamemaker.nl/
De Nederlandse Game Maker Community is een initiatief dat niet
wordt ondersteund door YoYoGames.
Op de community zijn een uitgebreide handleiding en informatie
7
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
voor het onderwijs te vinden.
Het programma is te downloaden op http://www.gamemaker.nl/download.
c. Meer informatie
De versies tot versie 8 hebben kleine (layout) verschillen. Tot deze
versie kunnen alle handleidingen gebruikt worden. Alle games
kunnen in eerdere versies worden gespeeld.
In versie 8.1 is binnen de software veel veranderd. Games kunnen
worden opgeslagen als html5, waardoor de games online (ook op
ipad) kunnen worden gespeeld zonder te downloaden.
Games gemaakt in 8.1 kunnen niet gespeeld worden voorgaande
versies
Er moet een keus worden gemaakt: starten met de 8.1 versie of
blijven werken met 8.0 en ouder.
Het programma is te downloaden van http://www.gamemaker.nl/download
Boeken:
 Games ontwerpen met Game Maker / Mark Overmars. – 2007.
Met cd GameMaker 6.1
 Zelf spannende games maken met GameMaker / Peter
D’hollander. – 2007
 GameMaker4you : een boek waarmee je zelf een computerspel
leert maken / Pauline Maas. – 2008, geschreven voor kinderen
vanaf 10 jaar
 GameMaker4School / Pauline Maas. – 2011 (versie 8.1): Een
lesmethode om in de onderbouw van het voortgezet onderwijs
te leren omgaan met GameMaker, Gamedesign en
Gamegeschiedenis.
8
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Diverse handleidingen en lesbrieven:
 Lesbrieven waarmee u eenvoudig met het boek
GameMaker4you aan de slag kunt.
http://www.4pip.nl/gamemaker4you_lesbrieven.html
 Een uitgebreide handleiding (versie 6.1) door Mark Overmars
(ontwerper Game Maker), vertaald door Piet Geelen en de
Nederlandse Game Maker Community.
http://gamemaker.info/nl/manual
 Handleiding van Nienke Lurvink.
http://www.game-maker.nl/downloads/gamemakerlespakket.zip
Gamescool leert deelnemers te werken met GameMaker.
 Gameskool is bedoeld voor iedereen die gamedesign en
gamedevelopment wil leren.
http://www.gameskool.nl/index.php
 Gamescool (http://www.gamescool.nl) is bedoeld voor leraren
en andere mensen die werken met jongeren en richt zich ook
op zogenaamde serious games. Er is ook een Lerarencursus
gamesmaken voortgezet onderwijs (vo) te vinden
(http://gamescool.nl/leraren/leraren_voortgezetonderwijs_cursus.php)
9
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
1.2 Gamesatelier
Games Atelier sluit aan bij de belevingswereld
van leerlingen in het voortgezet onderwijs.
Leerlingen gebruiken mobiele telefoons
uitgerust met GPS en internet om samen
spellen te maken, te spelen, te delen en
achteraf te bekijken. Het gaat hierbij niet om online
computergames, maar om spellen die gekoppeld zijn aan de fysieke
werkelijkheid: locatiegebaseerde spellen.
Het uitgangspunt van Games Atelier is dat onderwerpen beter
beklijven wanneer leerlingen ze zelf in spelformats omzetten en
wanneer ze op authentieke locaties worden ervaren.
Doel
Leerlingen leren in hun eigen omgeving op een constructieve
samenwerkende manier educatieve games beheersen.
Doelgroep
Leerlingen in het voortgezet onderwijs
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
Games Atelier is klein of groot in te zetten in de les en als brede
school activiteit. Voor vakken als geschiedenis, aardrijkskunde, CKV
en talen is Games Atelier een optie. Het is ook een aanrader voor
projectweken.
Het programma vervangt geen methode, maar kan bij elk vak
ingezet worden als extra middel om leerstof over te brengen,
10
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
discussie los te maken of onderwerpen aan te snijden en uit te
diepen.
Kerndoel: De leerling leert…
 taalactiviteiten planmatig uit te voeren (Kerndoel 9 /
Nederlands onderbouw VO).
 door het gebruik van elementaire vaardigheden de
zeggingkracht van verschillende kunstzinnige disciplines te
onderzoeken en toe te passen om eigen gevoelens uit te
drukken, ervaringen vast te leggen, verbeelding vorm te geven
en communicatie te bewerkstelligen (Kerndoel 48 / Kunst en
cultuur onderbouw VO)
 eigen kunstzinnig werk, alleen of als deelnemer in een groep,
aan derden te presenteren (Kerndoel 49 / Kunst en cultuur
onderbouw VO)
 mondeling of schriftelijk te reflecteren op eigen werk en werk
van anderen, waaronder dat van kunstenaars (Kerndoel 52 /
Kunst en cultuur onderbouw VO)
Facilitaire & technische zaken
Voor het meedoen aan Games Atelier zijn een computer, mobiele
telefoons en GPS nodig. Daarnaast een aantal softwareprogramma’s.
Deze kunnen zowel gekocht als gehuurd worden.
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Games Atelier is een online omgeving met toegang tot digitale
spellen. Voor deelname hieraan moet worden aangemeld. Leerlingen
of docenten kunnen kiezen uit drie spelgenres met verschillend
niveau: Secret trail, Adventure of Collect & Trade. Men kan zelf
11
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
spellen maken of voorbeeldspellen gebruiken.
Er is een gebruikershandleiding beschikbaar.
b. Werkvorm
De spellen worden gemaakt in een online omgeving. Om een spel te
maken, bedenken leerlingen een concept en spelverhaal. Dit doen ze
met behulp van ‘gameboards’. Ze werken spelregels uit en plaatsen
media en opdrachten op een digitale kaart. Ze spelen het spel in de
eigen leefomgeving. Met behulp van een mobiele telefoon met GPS
navigeren ze door hun omgeving op zoek naar opdrachten of
spelaanwijzingen. Leerlingen maken zelf media en versturen die met
de telefoon naar de webomgeving.
c. Voorbereiding
Als voorbereiding op deelname moet gezorgd worden voor een
aantal software pakketten en voldoende mobiele telefoons en GPS
systemen. Voor een goede implementatie zijn diverse workshops
voor docenten en leerlingen ontwikkeld.
d. Resultaten
Elk spel kan na afloop worden bekeken. Leerlingen kunnen hun
ervaringen uitwisselen en reflecteren.
Organisatie aspecten
De lesduur hangt af van het gekozen spel en of leerlingen zelf een
spel gaan maken of gebruik maken van een voorbeeld spel. Een
eenvoudig spel is in al in twee lesuren te bouwen en in de volgende
les te spelen. Grotere spellen kunnen tijdens de les, een serie lessen
of in projecten worden ontwikkeld. Een bepaald onderwerp kan
worden uitgediept en/of gekoppeld aan veldonderzoek.
12
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Kosten
Bij deelname aan Games Atelier is de toegang tot de Games Atelier
omgeving gratis. De bijbehorende didactische hulpmiddelen,
handleiding en lesbrieven zijn gratis te downloaden. Voor het spelen
van de games is echter wel specifieke hardware nodig. Scholen
kunnen deze aanschaffen of huren.
Scholen en culturele instellingen kunnen 7scenes op basis van een
maandlicentie afnemen. Deze licentie leent zich goed voor de
invulling van projectweken of als aanvulling op verschillende
vakgebieden (geschiedenis, aardrijkskunde, biologie, etc.). Bij de
licentie zijn dertig accounts inbegrepen. Hiermee kan een onbeperkt
aantal spellen worden gemaakt en gespeeld.
Wie, wat, waar
a. Uitgever
Games Atelier is ontwikkeld door Waag society, Montessori
Scholengemeenschap Amsterdam, Open Schoolgemeenschap
Bijlmer, DMO gemeente Amsterdam.
b. Waar is het product te vinden
Voor meer informatie of voor deelname zie www.gamesatelier.nl
c. Meer informatie
www.7scenes.org of www.waag.org
Ervaringen
TV Walcheren op bezoek bij een pilot van Games Atelier in
samenwerking met Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ),
Kunsteducatie Walcheren (KEW), de Zeeuwse Bibliotheek en Scoop.
Leerlingen van de CSW gingen tijdens de Cultuurdagen aan de slag
13
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
met het (vergeten) bombardement van Middelburg.
Bekijk een filmpje van TW Walcheren op
http://www.youtube.com/watch?v=fzi-RdIj_o8
14
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2. Informatievaardigheden
2.1 Beeld en Geluid
Beeld en Geluid beheert het grootste
audiovisuele archief van Nederland. Met dit
archief als uitgangspunt zijn verschillende
educatieve arrangementen ontwikkeld,
bedoeld om actief, creatief en kritisch om te
leren gaan met media. Bij alle educatieve
activiteiten vormt het archief van Beeld en Geluid de basis. Deze
schatkamer van verhalen biedt leerlingen de mogelijkheid eigen
(audiovisuele) verhalen te vertellen. Een klassikaal bezoek aan Beeld
en Geluid is alleen mogelijk gekoppeld aan een educatief
arrangement.
De educatieve producten zijn een uitgebalanceerde mix van educatie
en entertainment en nauwkeurig afgestemd op de leeftijd en de
interesse van de leerlingen.
Voor het voortgezet onderwijs biedt Beeld en Geluid verschillende
audiovisuele activiteiten aan. Zo zijn er de workshops Soap en
Nieuws, waarbij leerlingen in teamverband een volwaardige
soapcliffhanger of een nieuwsuitzending schrijven, filmen en
monteren.
Doel
Leerlingen leren creatief en kritisch omgaan met audiovisuele
materialen en middelen.
15
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Doelgroep
Leerlingen voortgezet onderwijs
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
De arrangementen van Beeld en geluid sluiten goed aan bij de CKV
vakken.
Kerndoel: De leerling leert …
 taalactiviteiten planmatig uit te voeren (Kerndoel 9 /
Nederlands onderbouw VO)
 door het gebruik van elementaire vaardigheden de
zeggingskracht van verschillende kunstzinnige disciplines te
onderzoeken en toe te passen om eigen gevoelens uit te
drukken, ervaringen vast te leggen, verbeelding vorm te geven
en communicatie te bewerkstelligen (Kerndoel 48 / Kunst en
cultuur onderbouw VO)
 eigen kunstzinnig werk, alleen of als deelnemer in een groep,
aan derden te presenteren (Kerndoel 49 / Kunst en cultuur
onderbouw VO)
 mondeling of schriftelijk te reflecteren op eigen werk en werk
van anderen, waaronder dat van kunstenaars (Kerndoel 52 /
Kunst en cultuur onderbouw VO)
Facilitaire & technische zaken
Een pc met digibord/beamer is nodig bij de voorbereiding.
16
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Het lesmateriaal dat u ter voorbereiding op een workshop kunt
behandelen met de leerlingen, bestaat uit lesbladen, een
docentenhandleiding en archiefmateriaal. Deze materialen kunt u op
de website bekijken en downloaden.
http://www.beeldengeluid.nl/dossier/4858/lesmateriaal-nieuws
http://www.beeldengeluid.nl/dossier/4857/lesmateriaal-soap
b. Werkvorm
Er worden verschillende arrangementen aangeboden, waaronder een
workshop soap en nieuws. De workshops staan uitgebreid
beschreven op de site. Er wordt gewerkt in groepjes van 3 leerlingen
en de school moet zorg dragen voor voldoende begeleiders.
c. Voorbereiding
Het lesmateriaal dat u ter voorbereiding op een workshop kunt
behandelen met de leerlingen kunt u op de website bekijken en
downloaden.
http://www.beeldengeluid.nl/dossier/4858/lesmateriaal-nieuws
http://www.beeldengeluid.nl/dossier/4857/lesmateriaal-soap
Verder zal de reis naar het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid
te Hilversum geregeld moeten worden.
d. Resultaten
Bij aanvang van het bezoek ontvangen de leerlingen bij Beeld en
Geluid een ring, hun toegangsbewijs tot de Beeld en Geluid
experience. Deze ring gebruiken de leerlingen in de Beeld en Geluid
experience om de door hen gemaakte resultaten later weer terug te
17
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
kunnen kijken en luisteren. Bij de workshops wordt de ring gebruikt
om de resultaten thuis of in de klas weer terug te kunnen kijken.
Organisatie aspecten
Afhankelijk van het gekozen arrangement kunnen er per groep
maximaal 30, 60 of 90 leerlingen deelnemen. De arrangementen
duren tussen de 2 en de 4 uur. De voorbereiding op school bestaat
uit 2 keer een les van 45 minuten.
Kosten
De kosten zijn per arrangement verschillend en zijn te vinden op de
website.
Wie, wat, waar
a. Uitgever
Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid te Hilversum.
b. Waar is het product te vinden
www.beeldengeluid.nl
18
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.2 Digibewust
Digibewust is een website met
achtergrondinformatie, tips, protocollen en
checklists over onderwerpen als:




 Veilig chatten
 Profielsites
Veilig surfen op het internet
Omgaan met digitaal pesten
Tips tegen phishing
Veilig gamen
Digibewust bevat geen lesmateriaal voor de leerling.
Doelgroep
Docenten
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Website met achtergrondinformatie, tips, protocollen en checklists.
Wie, wat, waar
a. Uitgever
Digibewust is een samenwerkingsverband tussen overheid en
bedrijfsleven dat in Nederland het 'digibewustzijn' wil stimuleren en
vergroten.
b. Waar is het product te vinden
http://www.mijndigitalewereld.nl/index.php/
19
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.3 Digin
Het digitale programma helpt leerlingen bij het
efficiënt en effectief zoeken naar informatie. In
zes stappen: starten, vragen, zoeken, vinden,
kiezen en terugkijken, verzamelt de leerling
informatie voor zijn presentatie (werkstuk,
spreekbeurt, power point, website, etc.). Aan het eind van het
proces stuurt de leerling het digitale logboek naar zijn docent, zodat
deze online het proces van informatievaardigheden dat de leerling
doorlopen heeft, kan volgen en beoordelen.
Doel
Het aanleren van informatievaardigheden.
Leerlingen kunnen informatie zoeken via internet, maar kunnen ook
zoeken in boeken en interviews afnemen; leerlingen kunnen
informatie verwerken en een presentatie maken van het verslag,
werkstuk of opdracht; leerlingen kunnen reflecteren op hun eigen
werk en plan van aanpak.
Doelgroep
Onder- en bovenbouw van het voortgezet onderwijs.
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
Kan worden gebruikt bij alle vakken waar een werkstuk of ander
soort van presentatie gemaakt moet worden.
20
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Kerndoel: De leerling leert …
 zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken
(Kerndoel 1 / Nederlands voor de onderbouw VO)
 strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit
gesproken en geschreven teksten (Kerndoel 4 / Nederlands;
voor de onderbouw VO)
 in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te
ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf en anderen
(Kerndoel 5 / Nederlands voor de onderbouw VO)
 strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit
gesproken en geschreven Engelstalige teksten (Kerndoel 13 /
Engels voor de onderbouw VO)
 in Engelstalige schriftelijke en digitale bronnen informatie te
zoeken, te ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf
en anderen (Kerndoel 14 / Engels onderbouw VO)
Facilitaire & technische zaken
Voldoende computers
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Digin is een digitaal programma dat alle resultaten en vorderingen
van de leerlingen digitaal vastlegt. Deze resultaten zijn daarmee ook
weer op een later moment beschikbaar. Docenten kunnen alle acties
van de leerlingen volgen via de docentenpagina. Er is geen
handleiding aanwezig.
21
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
b. Werkvorm
Digin is een methodiek, geen methode. Het programma kan gezien
worden als een hulpmiddel om zoekvaardigheden te oefenen of toe
te passen. De leerling staat centraal. De docent heeft de functie van
kundig begeleider. De leerlingen kunnen zelfstandig of in kleine
groepjes aan de slag. Begeleiding van de docent is gewenst.
Het programma volgt zes stappen van informatievaardigheden:
plannen, vragen, zoeken, vinden, kiezen en terugkijken.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Formuleer je informatiebehoefte
Bepaal de bronnen waar je gaat zoeken
Zoek de informatie die je nodig hebt
Beoordeel je informatie op nut en betrouwbaarheid
Verwerk je informatie tot een presentatie
Evalueer je werk
Langs dit stappenplan leren leerlingen informatievaardigheden
gestructureerd toe te passen en te verbeteren.
c. Voorbereiding
Voordat het programma gebruikt kan worden is het nodig om een
account aan te maken via de site. Ook kan elke leerling zijn eigen
account aanmaken. Het is verstandig van te voren het product te
bekijken om op de hoogte te zijn van de zes stappen die de
leerlingen doorlopen.
Ter voorbereiding op het werken met dit product kan gebruik
gemaakt worden van het boek: Goochelen met
informatievaardigheden. In dit boek leren aankomende leerkrachten
en leraren hoe zij hun leerlingen informatievaardig kunnen maken.
22
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
d. Resultaten
Alle vorderingen van de leerlingen worden vastgelegd in het
programma. Na bepaalde stappen zet de docent een paraaf. Daarna
kan de leerling verder.
Elke stap wordt in een logboek opgeslagen. Aan het eind wordt
aangegeven wanneer de leerling voor het laatst aan de presentatie
heeft gewerkt. De leerling reflecteert zelf op de uitgevoerde stappen.
Het tastbare resultaat van Digin is een werkstuk of spreekbeurt over
een zelf gekozen onderwerp.
Organisatie aspecten
De tijdsduur is afhankelijk van het gekozen onderwerp, de omvang
en het gewenste resultaat. Het product is een hulpmiddel om
informatievaardigheden te oefenen en systematisch en planmatig tot
een werkstuk te komen. Het programma kan individueel of per
groepje gebruikt worden. Afhankelijk van het aantal leerlingen dat
aan hetzelfde werkstuk werkt.
Kosten
Digin wordt gratis aangeboden door het Instituut voor Media en
Informatievaardigheden.
Van Digin is ook een betaalde versie beschikbaar. Deze versie die in
licentie verkrijgbaar is, biedt de mogelijkheid om eigen
lesopdrachten in te lezen en de leerlingen online te begeleiden. Via
een gesloten berichtensysteem kunnen de leerlingen met de docent
communiceren over de voortgang van het werk.
23
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Wie, wat, waar
a. Uitgever
Digin is ontwikkeld door het Instituut voor Media en
Informatievaardigheden in opdracht van het Ruud de Moor Centrum.
b. Waar is het product te vinden
http://www.digin.nl
c. Meer informatie
www.ivmi.nl en http://www.informatievaardig.nl/
Ervaringen
Op het Montaigne College in Den Haag zijn leerlingen aan de slag
gegaan met Digin. Na een uurtje hebben ze een keurig plan met wat
ze willen bespreken, de taakverdeling en een lijstje met
verschillende onderwerpen die ze willen behandelen en de
afbeeldingen die ze willen gebruiken. En leerlingen kunnen op school
en thuis gewoon verder werken.
Reactie van leerlingen:
Je bent veel bewuster bezig om te formuleren wat je wilt bespreken.
Het zoeken daarna ging veel gerichter, ik dwaalde niet zo snel af als
anders wanneer ik gewoon met google werk. Je raakt niet zo snel op
een zijspoor en vergeet ook niets. Je wordt eerst gedwongen om
precies op te schrijven wat hoofd- en deelvragen zijn.
Meer informatie in:
Goochelen met informatievaardigheden, Peter den Hollander
Uitgeverij Coutinho
24
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.4 Digital Playground
Digital Playground organiseert multimediale
workshops. De workshops bieden een
combinatie van kunst, cultuur en digitale media.
Door de lens van een digitale camera kijken de
leerlingen naar kunst en cultuur in hun eigen
stad of in een kunstinstelling.
In korte workshops werken de leerlingen met laagdrempelige
digitale middelen om verhalen te vertellen of op creatieve wijze
verslag te doen. Centraal staat het experiment en ‘zelf doen’.
Leerlingen bedenken de inhoud, maken opnamen en bewerken deze.
In de meeste projecten wordt direct samengewerkt met kunst- en
cultuurinstellingen. Naar aanleiding van tentoonstellingen,
gedichten, architectuur of bijvoorbeeld historische routes, maken
leerlingen een mediawerkstuk in de discipline film, fotografie, geluid,
webdesign of animatie. Het is een formule waarin receptieve
kunstbeleving op actieve wijze wordt teruggekoppeld.
Digital Playground presenteert zich met: Media Moet je Maken! Er
zijn drie kernproducten die in samenhang te gebruiken zijn:
Shop4Media, multimediale workshops in Rotterdam en in heel
Nederland en de reflectie-tool DPages.
Bij diverse workshops hoort een webwalk.
Een Webwalk neemt leerlingen mee langs een route op internet en
vraagt ze daar op verschillende webpagina’s iets te lezen, te
bekijken of te beluisteren. Om de kennis van leerlingen te toetsen,
wordt hen tussentijds een aantal vragen gesteld.
Wanneer de workshop met de Webwalk wordt gecombineerd komen
25
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
alle onderdelen van mediawijsheid aan bod; kennis, vaardigheden
en mentaliteit. Elke workshop heeft een eigen Webwalk ter
voorbereiding en ter reflectie. De voorbereidende Webwalk geeft de
leerlingen achtergrondinformatie en helpt hen vooraf actief over de
opdracht na te denken. Deze voorbereiding helpt leerlingen in de
workshop een optimaal resultaat te behalen. De Webwalk ter
reflectie laat leerlingen hun eigen werkstuk nogmaals bekijken.
Vervolgens beoordelen zij het werkstuk van henzelf en van hun
klasgenoten.
Doel
Ontdekken hoe beelden in de wereld in elkaar zitten en hoe media
(boodschappen) werken. De werkstukken staan na afloop direct op
de website van Digital Playground.
Doelgroep
Leerlingen voortgezet onderwijs
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
De Digital Playground workshops passen perfect binnen het vak
CKV.
Kerndoel: De leerling leert…
 taalactiviteiten planmatig uit te voeren (Kerndoel 9 /
Nederlands onderbouw VO).
 door het gebruik van elementaire vaardigheden de
zeggingskracht van verschillende kunstzinnige disciplines te
onderzoeken en toe te passen om eigen gevoelens uit te
drukken, ervaringen vast te leggen, verbeelding vorm te geven
26
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
en communicatie te bewerkstelligen (Kerndoel 48 / Kunst en
cultuur onderbouw VO).
 eigen kunstzinnig werk, alleen of als deelnemer in een groep,
aan derden te presenteren (Kerndoel 49 / Kunst en cultuur
onderbouw VO).
 mondeling of schriftelijk te reflecteren op eigen werk en werk
van anderen, waaronder dat van kunstenaars (Kerndoel 52 /
Kunst en cultuur onderbouw VO).
Facilitaire & technische zaken
Ter voorbereiding op de workshop zijn computers nodig om gebruik
te kunnen maken van Shop4Media en Dpages. Vooraf moet een
registratie worden aangemaakt.
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Digital Playground organiseert multimediale workshops. Door de lens
van een digitale camera kijken de leerlingen op een andere manier
naar kunst en cultuur in hun eigen stad of in een kunstinstelling. De
tijdens de workshop opgenomen beelden en geluiden worden
verwerkt tot een digitaal werkstuk. Dit kan een korte film zijn, een
fotocollage, een geluidsreportage of een website. Zo ontdekken
leerlingen zelf hoe beelden in de wereld om hen heen in elkaar zitten
en hoe media (boodschappen) werken.
Digital Playground hanteert drie stappen in het educatieve proces:
receptie, actie en reflectie. Gebleken is dat deze drie stappen het
leerproces bevorderen. Het gehele aanbod van Digital Playground is
dan ook toegesneden op dit drie-stappenplan.
27
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
1. Receptie is de overdracht van informatie. Dat kan
inhoudelijke informatie zijn over het gebruik van media,
maar ook een rondleiding in een museum. Een voortraject
op school waarbij een specifiek thema wordt uitgewerkt, of
waarbij de docent de leerlingen voorbereidt op de workshop
maakt ook onderdeel uit van receptie.
2. Actie is wanneer de leerlingen zelf aan de slag gaan. Al
doende leren zij de principes van media en mediagebruik
kennen.
3. Reflectie vindt veelal op school plaats en behelst de
motivatie van de keuzes die de leerling heeft gemaakt bij de
totstandkoming van zijn of haar werkstuk.
Daarnaast hanteert Digital Playground drie stellingen die van
toepassing zijn op alle uitingen en projecten: peer-education,
learning by doing en aansluiting bij de belevingswereld van
jongeren. Deze ingrediënten worden ingebed in de drie hierboven
beschreven stappen.
Deze theorie wordt ingezet in het hele scala aan producten van
Digital Playground. Ook in de onderlinge samenhang tussen
Shop4Media, de workshops en DPages zijn deze drie stappen terug
te vinden. Shop4Media wordt gebruikt om de leerlingen kennis te
laten maken met media en mediagebruik. Tijdens de workshops
maken zij een eigen mediale werkstuk en met behulp van DPages
kunnen zij reflecteren op hun eigen media-uiting.
b. Werkvorm
Een workshop bestaat altijd uit twee onderdelen: de leerlingen
maken zelf digitale opnamen (beeld en/of geluid) en verwerken deze
met behulp van de computer tot een eigen digitaal werkstuk.
28
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Digital Playground biedt vier disciplines aan:




Still – het bewerken van foto’s
Moving – het maken van een korte film
Global – het maken van een website
Sound – het bewerken van geluidsopnamen/interviews
c. Voorbereiding
De school (mentor of vakdocent) bereidt de leerlingen voor met
behulp van Shop4Media. De school zorgt voor 1 begeleider per 15
leerlingen.
d. Resultaten
Een korte film, een fotocollage, een geluidsreportage of een website.
Organisatie aspecten
De workshop kan zowel op locatie als bij Digital Playground zelf
worden gevolgd. De groepsgrootte zal in overleg bepaald worden.
Standaard geldt een maximum van 40 deelnemers.
De DP workshop duurt 3 uur en laat de deelnemers, naar aanleiding
van een vooraf bepaald thema, in de buurt van de workshoplocatie
opnamen maken van kunst en/of (straat)cultuur etc. Bij een DP+
workshop (3,5 uur) maken de deelnemers hun opnamen tijdens een
bezoek aan een museum of tijdens het lopen van een kunst- of
architectuurroute in de stad.
Kosten
Voor meer informatie zie
http://www.digitalplayground.nl
29
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Digital Playground kan betaald worden vanuit de cultuurkaartgelden.
Wie, wat, waar
a. Uitgever
Digital Playground is onderdeel van Stichting Hal 4.
b. Waar is het product te vinden
http://www.digitalplayground.nl
30
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.5 Gamesatelier
Games Atelier sluit aan bij de belevingswereld
van leerlingen in het voortgezet onderwijs.
Leerlingen gebruiken mobiele telefoons
uitgerust met GPS en internet om samen
spellen te maken, te spelen, te delen en
achteraf te bekijken. Het gaat hierbij niet om online
computergames, maar om spellen die gekoppeld zijn aan de fysieke
werkelijkheid: locatiegebaseerde spellen.
Het uitgangspunt van Games Atelier is dat onderwerpen beter
beklijven wanneer leerlingen ze zelf in spelformats omzetten en
wanneer ze op authentieke locaties worden ervaren.
Doel
Leerlingen leren in hun eigen omgeving op een constructieve
samenwerkende manier educatieve games beheersen.
Doelgroep
Leerlingen in het voortgezet onderwijs
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
Games Atelier is klein of groot in te zetten in de les en als brede
school activiteit. Voor vakken als geschiedenis, aardrijkskunde, CKV
en talen is Games Atelier een optie. Het is ook een aanrader voor
projectweken.
Het programma vervangt geen methode, maar kan bij elk vak
ingezet worden als extra middel om leerstof over te brengen,
31
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
discussie los te maken of onderwerpen aan te snijden en uit te
diepen.
Kerndoel: De leerling leert…
 taalactiviteiten planmatig uit te voeren (Kerndoel 9 /
Nederlands onderbouw VO).
 door het gebruik van elementaire vaardigheden de
zeggingkracht van verschillende kunstzinnige disciplines te
onderzoeken en toe te passen om eigen gevoelens uit te
drukken, ervaringen vast te leggen, verbeelding vorm te geven
en communicatie te bewerkstelligen (Kerndoel 48 / Kunst en
cultuur onderbouw VO)
 eigen kunstzinnig werk, alleen of als deelnemer in een groep,
aan derden te presenteren (Kerndoel 49 / Kunst en cultuur
onderbouw VO)
 mondeling of schriftelijk te reflecteren op eigen werk en werk
van anderen, waaronder dat van kunstenaars (Kerndoel 52 /
Kunst en cultuur onderbouw VO)
Facilitaire & technische zaken
Voor het meedoen aan Games Atelier zijn een computer, mobiele
telefoons en GPS nodig. Daarnaast een aantal softwareprogramma’s.
Deze kunnen zowel gekocht als gehuurd worden.
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Games Atelier is een online omgeving met toegang tot digitale
spellen. Voor deelname hieraan moet worden aangemeld. Leerlingen
of docenten kunnen kiezen uit drie spelgenres met verschillend
niveau: Secret trail, Adventure of Collect & Trade. Men kan zelf
32
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
spellen maken of voorbeeldspellen gebruiken.
Er is een gebruikershandleiding beschikbaar.
b. Werkvorm
De spellen worden gemaakt in een online omgeving. Om een spel te
maken, bedenken leerlingen een concept en spelverhaal. Dit doen ze
met behulp van ‘gameboards’. Ze werken spelregels uit en plaatsen
media en opdrachten op een digitale kaart. Ze spelen het spel in de
eigen leefomgeving. Met behulp van een mobiele telefoon met GPS
navigeren ze door hun omgeving op zoek naar opdrachten of
spelaanwijzingen. Leerlingen maken zelf media en versturen die met
de telefoon naar de webomgeving.
c. Voorbereiding
Als voorbereiding op deelname moet gezorgd worden voor een
aantal software pakketten en voldoende mobiele telefoons en GPS
systemen. Voor een goede implementatie zijn diverse workshops
voor docenten en leerlingen ontwikkeld.
d. Resultaten
Elk spel kan na afloop worden bekeken. Leerlingen kunnen hun
ervaringen uitwisselen en reflecteren.
Organisatie aspecten
De lesduur hangt af van het gekozen spel en of leerlingen zelf een
spel gaan maken of gebruik maken van een voorbeeld spel. Een
eenvoudig spel is in al in twee lesuren te bouwen en in de volgende
les te spelen. Grotere spellen kunnen tijdens de les, een serie lessen
of in projecten worden ontwikkeld. Een bepaald onderwerp kan
worden uitgediept en/of gekoppeld aan veldonderzoek.
33
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Kosten
Bij deelname aan Games Atelier is de toegang tot de Games Atelier
omgeving gratis. De bijbehorende didactische hulpmiddelen,
handleiding en lesbrieven zijn gratis te downloaden. Voor het spelen
van de games is echter wel specifieke hardware nodig. Scholen
kunnen deze aanschaffen of huren.
Scholen en culturele instellingen kunnen 7scenes op basis van een
maandlicentie afnemen. Deze licentie leent zich goed voor de
invulling van projectweken of als aanvulling op verschillende
vakgebieden (geschiedenis, aardrijkskunde, biologie, etc.). Bij de
licentie zijn dertig accounts inbegrepen. Hiermee kan een onbeperkt
aantal spellen worden gemaakt en gespeeld.
Wie, wat, waar
a. Uitgever
Games Atelier is ontwikkeld door Waag society, Montessori
Scholengemeenschap Amsterdam, Open Schoolgemeenschap
Bijlmer, DMO gemeente Amsterdam.
b. Waar is het product te vinden
Voor meer informatie of voor deelname zie www.gamesatelier.nl
c. Meer informatie
www.7scenes.org of www.waag.org
Ervaringen
TV Walcheren op bezoek bij een pilot van Games Atelier in
samenwerking met Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ),
Kunsteducatie Walcheren (KEW), de Zeeuwse Bibliotheek en Scoop.
34
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Leerlingen van de CSW gingen tijdens de Cultuurdagen aan de slag
met het (vergeten) bombardement van Middelburg.
Bekijk een filmpje van TW Walcheren op
http://www.youtube.com/watch?v=fzi-RdIj_o8
35
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.6 KoppieCopy
KoppieCopy is een lessenserie over auteursrecht.
Uitgangspunt is de jongeren op een mediawijze
manier te laten zien wat er allemaal mag en kan.
Bijbehorende site biedt informatie over
auteursrecht en bronmateriaal, zoals allerlei video's, foto's, muziek,
audio en animatie.
Doel
KoppieCopy probeert jongeren wegwijs te maken op het terrein van
auteursrechten, met als doel om hen te leren hoe zij bij het maken
van eigen media-uitingen materiaal kunnen downloaden, knippen,
plakken en remixen zonder daarbij buiten de kaders van de wet te
treden. De jongeren leren daarbij ook een eigen mening te vormen
over het vrije hergebruik van andermans eigendom, en eigen werk
door anderen.
Jongeren worden mediawijzer op het gebied van uploaden en
downloaden, maken kennis met de basisprincipes van
auteursrechten en leren wat het betekent om eigen werken te
publiceren via Creative Commons.
Doelgroep
Leerlingen bovenbouw HAVO en VWO en de op creatieve beroepen
gerichte opleidingen in het MBO.
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
36
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Koppie Copy kan ingezet worden bij de vakken Nederlands,
Maatschappijleer en Culturele en kunstzinnige vorming (CKV)
Kerndoel: De leerlingen leren …
 zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken
(Kerndoel 1 / Nederlands)
 strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit
gesproken en geschreven teksten (Kerndoel 4 / Nederlands;
voor de onderbouw VO)
 in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te
ordenen en te beoordelen op waarde voor zichzelf en anderen
(Kerndoel 5 / Nederlands voor de onderbouw VO)
 door het gebruik van elementaire vaardigheden de
zeggingskracht van verschillende kunstzinnige disciplines te
onderzoeken en toe te passen om eigen gevoelens uit te
drukken, ervaringen vast te leggen, verbeelding vorm te geven
en communicatie te bewerkstelligen (kunst en cultuur,
Kerndoel 48)
 eigen kunstzinnig werk, alleen of als deelnemer in een groep,
aan derden te presenteren (kunst en cultuur, Kerndoel 49)
 mondeling of schriftelijk te reflecteren op eigen werk en werk
van anderen, waaronder dat van kunstenaars (Kunst en
cultuur, Kerndoel 52)
Facilitaire & technische zaken
Computerlokaal met minimaal één computer per twee leerlingen.
37
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Er is een docentenhandleiding http://www.koppiecopy.net/wpcontent/uploads/2011/01/zelfstudiepakket.pdf die ondersteuning
biedt bij het geven van de lessen. Leerlingen werken online met het
materiaal.
b. Werkvorm
De leerlingen kunnen de opdrachten individueel of in groepjes
maken met als eindproduct een voorlichtingsfilmpje over
auteursrecht.
De docent of mediacoach kan zelf met KoppieCopy aan de slag of er
kan een workshop worden aangevraagd.
KoppieCopy bestaat uit drie lessen:
Les 1: De leerlingen doorlopen de Webwalk zelfstandig
Les 2: Discussie en debat n.a.v. casussen in de docentenhandleiding
Les 3: Tijdens dit blokuur gaan de leerlingen aan de slag met
Creative Commons en maken hun eigen remix.
c. Voorbereiding
Les 1: Een klassencode bij Digital Playground aanvragen: daarmee
krijgt de docent extra mogelijkheden om de antwoorden van
leerlingen in te zien en te beheren.
Les 2: De casussen in de bijlage doorlezen
Les 3: Blokuur inroosteren. Doornemen van
videobewerkingsprogramma’s als iMovie (Apple) of Moviemaker
(Windows).
Vimeo account aanmaken.
Smartbord of beamer regelen.
38
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
d. Resultaten
Met KoppieCopy hebben de leerlingen geleerd hoe het auteursrecht
in elkaar zit. En met een zelfgemaakt voorlichtingsfilmpje over
auteursrecht brengen ze de opgedane kennis en vaardigheden in
praktijk.
Organisatie aspecten
Het hele lespakket beslaat 4 lesuren (2 lesuren van 50 minuten, en
1 blokuur).
Kosten
De webwalk en docentenhandleiding zijn vrij te gebruiken.
De workshop KoppieCopy wordt aangeboden in Rotterdam en kost
een bedrag per leerling.
Wie, wat, waar
a. Organisatie/uitgever
KoppieCopy is een initiatief van Stichting Nederland Kennisland;
DOK-Delft; Digital Playground en Waag Society.
b. Waar is het product te vinden?
www.koppiecopy.net
39
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.7 Nieuws in de klas
Nieuws in de Klas heeft een opdrachtenwebsite
ontwikkeld die de leerlingen wegwijs maakt in
het online nieuwsaanbod. De site is
onderverdeeld in 10 thema’s die elk opdrachten
bevatten over specifieke internetkranten. De
leerlingen beantwoorden de vragen op antwoordformulieren die ze
downloaden. Van de antwoordformulieren bestaan twee versies. De
uitgebreide versie bevat extra opdrachten.
Nieuws in de klas heeft als doel het bevorderen van het kritisch
kranten lezen op school. De opdrachtensite heeft als doel leerlingen
inzicht te geven in de wijze waarop online kranten nieuws brengen,
hoe zij hun aanbod afstemmen op de behoefte van de gebruiker en
welke gevolgen dit heeft voor de relatie tussen krant en lezer.
Doel
 De leerlingen leren dat online kranten zorg dragen voor online
informatievoorziening en hoe deze aansluit bij de papieren
krant
 De leerlingen leren het onderscheid tussen de diverse kranten
en krijgen inzicht in de mate waarin kranten via hun site een
relatie met de gebruiker opbouwen
 De leerlingen leren gericht informatie te zoeken via de online
krantenarchieven. Hoe ze moeten zoeken, hoe de gevonden
informatie te beoordelen en op welke manier online kranten
informatie bieden die relevant is
 De leerlingen herkennen de overeenkomsten en het
onderscheid tussen verschillende vormen van
informatievoorziening
40
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Doelgroep
Onderbouw voortgezet onderwijs
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
Nieuws in de klas kan ingezet worden bij de vakken Nederlands,
mens en maatschappij, economie, geschiedenis en aardrijkskunde,
tweede fase maatschappijleer/maatschappijwetenschappen, vmbo
bovenbouw Nederlands, vmbo bovenbouw maatschappijleer.
Het gebruik van kranten in de les draagt bij aan taal- en
informatievaardigheden, burgerschap en ‘mediawijsheid’. (Online)
kranten kunnen gebruikt worden als informatiebron, maar ook als
oefenmateriaal voor allerlei vaardigheden.
Kerndoel: De leerling leert …
 zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken
(Kerndoel 1 / Nederlands onderbouw VO)
 strategieën te gebruiken bij het verwerken van informatie uit
gesproken en geschreven teksten (Kerndoel 4 / Nederlands
onderbouw VO)
 in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te
ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf en anderen
(Kerndoel 5 / Nederlands onderbouw VO)
 eenvoudig onderzoek uit te voeren naar een actueel
maatschappelijk verschijnsel en de uitkomsten daarvan te
presenteren (Kerndoel 39 / mens en maatschappij onderbouw
VO)
41
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Facilitaire & technische zaken
Geen bijzonderheden
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Nieuws in de klas bestaat uit zowel een webpagina als papieren
invulformulieren en kranten. De site is opgedeeld in 10 stappen
waarbij iedere stap één internetpagina beslaat. Elke pagina bevat
twee of meer opdrachten. De antwoorden kunnen genoteerd worden
op de antwoordformulieren. De site en de antwoordformulieren zijn
op elkaar afgestemd en zijn beide nodig. Er bestaat een basis en een
uitgebreide versie. De uitgebreide versie bevat extra opdrachten
voor de leerlingen. Krant in de klas bevat een duidelijke en
overzichtelijke docentenhandleiding.
b. Werkvorm
Via www.dedigitalekrant.nl kunnen leerlingen zelfstandig met het
lesmateriaal aan het werk. De opdrachtenwebsite is gericht op
leerlingen en zijn zelfstandig uit te voeren. Antwoordformulieren zijn
beschikbaar. Naast de zelfstandig te maken opdrachten bevat het
lesmateriaal ook klassikale onderdelen.
c. Voorbereiding
Nieuws in de klas bevat kant en klaar lesmateriaal voor 10 lessen.
Ondanks dat de 10 lessen op elkaar zijn afgestemd is het mogelijk
om onderwerpen afzonderlijk te bespreken. Belangrijk is rekening te
houden met de 3 weken levertijd van de benodigde kranten en de
aanvraag van de nodige inlogcodes. Daarnaast bestaat de
voorbereiding uit het downloaden en kopiëren van de
antwoordformulieren.
42
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
d. Resultaten
Als afsluiting van de les of lessenserie kunnen de leerlingen een
werkstuk, website, of presentatie maken op basis van de opdrachten
die zij gemaakt hebben. Ook is het mogelijk om de leerlingen
wekelijks één van de opdrachten te laten maken en aansluitend een
(klassikale) discussie te laten voeren: bij alle thema’s wordt sterk
aangestuurd op meningsvorming. Daarnaast biedt Krant in de klas
maandelijks een nieuwsquiz aan op hun website, deze kan ook
gebruikt worden als toets.
Organisatie aspecten
Elke les bestaat uit 2 of 3 opdrachten en vraagt een tijdsinvestering
van maximaal een half uur. De opdrachten kunnen zowel
individueel, als in tweetallen of in kleine groepjes worden
uitgevoerd.
Kosten
Er zijn geen kosten verbonden aan dit project. Docenten en
leerlingen kunnen gratis toegang krijgen tot de online
krantenarchieven. Een gratis inlogcode moet worden aangevraagd.
Evenals de benodigde kranten. De voorwaarden staan in de
handleiding.
Wie wat waar
a. Uitgever
Stichting Nieuws in de Klas is de educatieve organisatie van de
Nederlandse dagbladen. De stichting bevordert het kritisch kranten
lezen op school: het is niet alleen de bedoeling dat leerlingen vaker
de krant lezen (online of offline), maar ook dat ze begrijpen hoe
nieuws ontstaat en waarom dat belangrijk is voor hun eigen situatie.
43
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
b. Waar is het product te vinden
Surf naar www.nieuwsindeklas.nl en kies voor VO. Hier zijn zowel de
docentenhandleiding als de antwoordvellen voor de leerlingen te
downloaden.
Op www.dedigitalekrant.nl staat het lesmateriaal.
Op www.krantenmaken.nl is de informatie te vinden om zelf met het
maken van een krant aan de slag te gaan.
c. Meer informatie
www.dedigitalekrant.nl
44
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.8 Naar een leerlijn Informatievaardigheden
Een beschrijving van de opzet van een leerplan
informatievaardigheden rond vijf onderscheiden stappen in mediaeducatie. Het is een uitgebreide handreiking voor docenten om stap
voor stap en gefaseerd met informatievaardigheden aan de slag te
gaan. Deze beschrijving gaat uit van de gehele taakbenadering. In
de bijlagen staat een test met de vraag ‘Hoe vaardig ben ik'. Het is
een test die leerlingen zelf kunnen doen. Daarnaast zijn er diverse
checklists opgenomen voor docenten en worden diverse voorbeelden
voor opdrachten gegeven.
Doel
Doelgroep: Docenten
Facilitaire & technische zaken
Geen bijzonderheden
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
PDF-file met achtergrond informatie over informatievaardigheden,
geschikt voor docenten die meer willen weten over dit onderwerp en
stap voor stap werk willen maken van informatievaardigheden in de
school.
Wie, wat, waar
a. Uitgever
Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO)
45
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
b. Waar is het product te vinden
Het product is te vinden via de website van Stichting Leerplan
Ontwikkeling.
http://www.slo.nl/downloads/archief/http______www.slo.nl__voortg
ezet__tweedefase__themas__Geschiedenis__leerlijninfo.pdf/
c. Meer informatie
Het leerplan baseert zich op de suc6matrix, een stappenplan dat is
afgeleid van de standaard voor informatievaardigheden van de
American Library Association.
46
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.9 Media Connection
Media Connection is een samenwerkingsvorm
tussen docenten uit het voortgezet onderwijs en
kunstenaars/vormgevers die werken met
audiovisuele media. Gezamenlijk werken zij aan
de ontwikkeling en uitvoering van een
lesproject. De kunstenaar brengt zijn expertise in op het gebied van
ideeën, werkwijze en techniek. De docent draagt bij met zijn
deskundigheid op pedagogisch-didactisch gebied en kennis van het
niveau van de leerlingen. De docent is degene die de lessen
daadwerkelijk uitvoert met aanvullende inbreng van de kunstenaar.
Deze kortdurende samenwerking laat een structureel resultaat
achter: een deskundige docent en een ontwikkelde lesmodule die
gebruikt kan worden voor andere groepen leerlingen.
Doel
Het structureel bevorderen van het gebruik van audiovisuele en
nieuwe media in de kunstvakken van het voortgezet onderwijs door
het creëren van samenwerking tussen nieuwe
mediakunstinstellingen/kunstenaars en scholen/docenten.
De leerling:
 Leert hoe een creatief proces in werking gezet kan worden van
schets tot eindproduct
 Leert ideeën om te zetten in beeld en geluid
 Leert samenwerken met medeleerlingen
 Leert gebruik maken van AV middelen en ontwikkelt hierbij z’n
artistiek vermogen
 Leert hoe een professional te werk gaat en hoe dit te gebruiken
is voor de eigen situatie
47
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
 Leert analyseren, experimenteren, keuzes maken, uitwerken,
verslag uitbrengen, problemen oplossen en presenteren
Leert te reflecteren op het werk van andere leerlingen
Doelgroep
Voortgezet onderwijs
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
De projecten van Media Connection passen perfect binnen het vak
CKV.
Kerndoel: De leerling leert …
 taalactiviteiten planmatig uit te voeren (Kerndoel 9 /
Nederlands onderbouw VO)
 door het gebruik van elementaire vaardigheden de
zeggingskracht van verschillende kunstzinnige disciplines te
onderzoeken en toe te passen om eigen gevoelens uit te
drukken, ervaringen vast te leggen, verbeelding vorm te geven
en communicatie te bewerkstelligen (Kerndoel 48 / Kunst en
cultuur onderbouw VO)
 eigen kunstzinnig werk, alleen of als deelnemer in een groep,
aan derden te presenteren (Kerndoel 49 / Kunst en cultuur
onderbouw VO)
 mondeling of schriftelijk te reflecteren op eigen werk en werk
van anderen, waaronder dat van kunstenaars (Kerndoel 52 /
Kunst en cultuur onderbouw VO)
48
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Facilitaire & technische zaken
Afhankelijk van de gekozen opdracht: computer, mobiele telefoon
met camera, digitale videocamera, geluidsapparatuur enzovoort.
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
De reeds uitgevoerde projecten zijn kant en klare lessen. Elk project
bestaat uit een korte projectbeschrijving en resultaten van
leerlingen. Het lesontwerp en de lesbrief zijn te downloaden voor
eigen gebruik. Per project zijn achtergrondinformatie en
contactgegevens van de participerende kunstenaar of vormgever
gegeven.
Media Connection daagt docenten en kunstenaars uit om zelf een
media connection-project te initiëren en deze op hun site te
plaatsen.
b. Werkvorm
Media Connection is een project dat op verschillende scholen in
Nederland is uitgevoerd. Deze projecten zijn in lesvorm beschreven
en de resultaten zijn te bekijken op www.media-connection.nl. Er
bestaat ook de mogelijkheid contact te leggen met een kunstenaar
en zelf een project te starten. De resultaten van dit project kunnen
op de site worden weergegeven zodat deze herhaald kan worden
door andere groepen leerlingen. Afhankelijk van de het gekozen
project werken leerlingen in kleine groepen, de docent en
kunstenaar treden op als begeleider.
49
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
c. Voorbereiding
De voorbereiding is afhankelijk van de keuze voor een kant en klaar
project of een zelf op te starten project. Een onderdeel van de
voorbereiding is het leggen van contact met een kunstenaar of
vormgever. Het is ook mogelijk om eigen gegevens op deze site te
plaatsen zodat kunstenaars via www.media-connection.nl contact
met u kunnen leggen.
Een voorbeeld:
Voorbereidingsuren/deskundigheidsbevordering 10 uur
Uitvoeringstijd (tijdens de les) 10 uur
Evaluatie 2 uur
d. Resultaten
Het resultaat van dit project is bijvoorbeeld een videofilmpje,
muziekclip enzovoorts.
Organisatie aspecten
De tijdsduur en de groepsgrootte is afhankelijk van het gekozen
project. Het project beslaat minimaal 2 lesuren en over het
algemeen wordt gewerkt in kleine groepjes van ongeveer 5
leerlingen.
Kosten
Bij het opstarten van een project en het eerste contact met een
kunstenaar worden afspraken gemaakt over vergoeding en
uitvoering. Op de site staan de richtlijnen.
Beschrijvingen van uitgevoerde projecten zijn gratis te downloaden.
50
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Wie, wat, waar
a. Uitgever
Media Connection is een initiatief van de Vereniging voor
audiovisuele educatie.
In samenwerking met AHK, De Waag en KPC.
Media Connection is een initiatief van Vereniging voor audiovisuele
educatie.
In samenwerking met AHK, De Waag en KPC.
b. Waar is het product te vinden
www.media-connection.nl.
51
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.10 Met de brugklas naar de bieb
Met de brugklas naar de bieb is een modulair
opgezet lesprogramma voor leerlingen uit de
brugklas (met name havo/vwo). De modules zijn
ontwikkeld voor groepsbezoeken aan de openbare
bibliotheek, maar er kan ook op school mee
gewerkt worden.
De modules zijn verdeeld over twee thema’s: informatie-educatie
(zoeken, vinden, kiezen) en leesplezier (lekker lezen).
Thema I: Zoeken vinden kiezen
Module A: Wat zoek je?
Module B: Vinden in de bibliotheek, hoe doe je dat?
Module C: Vinden op de computer, hoe doe je dat?
Module D: Hoe kies je de juiste informatie?
Module E: Hoe maak je een bronnenlijst?
Thema II: Lekker Lezen
Module F: Wat lees je?
Module G: Vinden in de bibliotheek, hoe doe je dat?
Module H: Hoe kies je een leuk boek voor jezelf?
Doel
 Leerlingen maken kennis met de mogelijkheden van de
bibliotheek
 Leerlingen leren zoeken, vinden, kiezen en beoordelen van de
juiste informatie in boeken, kranten, tijdschriften, artikelen en
op internet
52
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
 Leerlingen leren leuke boeken kiezen in bibliotheek en
mediatheek en krijgen meer plezier in het lezen
Doelgroep
Leerlingen brugklas HAVO / VWO
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
Sluit aan bij het vak Nederlands en bij alle vakken waarbij een
werkstuk of ander soort van presentatie gemaakt moet worden.
Kerndoelen: De leerling leert …
 zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken
(Kerndoel 1 / Nederlands voor de onderbouw VO)
 strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit
gesproken en geschreven teksten (Kerndoel 4 / Nederlands;
voor de onderbouw VO)
 in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te
ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf en anderen
(Kerndoel 5 / Nederlands voor de onderbouw VO)
 strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit
gesproken en geschreven Engelstalige teksten (Kerndoel 13 /
Engels voor de onderbouw VO)
 in Engelstalige schriftelijke en digitale bronnen informatie te
zoeken, te ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf
en anderen. (Kerndoel 14 / Engels onderbouw VO)
Facilitaire & technische zaken
Bezoek(en) aan de bibliotheek of mediatheek is / zijn vastgelegd.
Voor de presentaties is een beamer of digibord noodzakelijk.
53
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Werkmappen met achtergrondinformatie, handleiding en bijlagen,
opdrachtkaarten en een usb stick met Powerpointpresentaties bij de
modules A, D, F, H.
b. Werkvorm
De groepsbezoeken zijn modulair opgebouwd. Elke module duurt
ongeveer 20 minuten. Per groepsbezoek kunnen maximaal twee
modules aan de orde komen. Het bezoek duurt een uur en wordt
verzorgd door 2 bibliothecarissen.
c. Voorbereiding
Bibliothecaris/schoolmediathecaris en docent kiezen in overleg de
modules en maken een taakverdeling. Leerlingen die nog geen lid
zijn van de bibliotheek worden ingeschreven.
De bibliothecaris/schoolmediathecaris neemt vooraf de materialen
door en selecteert wat nodig is voor de module(s). De
Powerpointpresentatie moet vooraf worden doorgenomen.
De site www.zoekenvindenkiezen.nl kan direct (op school) gebruikt
worden. De informatiekaarten zijn door leerlingen zelfstandig te
raadplegen. De docent en bibliothecaris/schoolmediathecaris zijn
verantwoordelijk voor het inpassen in een les.
d. Resultaten
Leerlingen zijn na het doorlopen van de modules beter in staat
informatie te zoeken en te beoordelen.
Leerlingen kunnen een goede bronnenlijst maken.
Leerlingen weten na het doorlopen van de modules hoe ze gebruik
54
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
kunnen maken van de bibliotheek, kunnen leuke (lees)boeken op
hun niveau kiezen en weten hoe ze de catalogus van de bibliotheek
kunnen raadplegen.
Organisatie aspecten
Met de brugklas naar de bieb is zowel op school door de
schoolmediathecaris en docent te gebruiken als door de
bibliothecaris tijdens een bezoek aan de bibliotheek. De tijdsduur is
afhankelijk van het aantal modules waarmee gewerkt wordt.
Kosten
“Met de brugklas naar de bieb” is te leen bij de bibliotheek.
Wie, wat waar
Organisatie / uitgever
Met de brugklas naar de bieb is in 2008 ontwikkeld door DOB Den
Haag in samenwerking met de bibliotheken van Den Haag,
Leidschendam-Voorburg, Rijswijk en Wassenaar.
Het materiaal wordt voortdurend geactualiseerd.
b. Waar is het product te vinden
Het materiaal is te leen bij de bibliotheek
c. Meer informatie
www.zoekenvindenkiezen.nl
De informatiekaarten zijn te bestellen via 0118-654317.
55
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.11 Movietrader
Movietrader Mediawijsheid is een crossmediale
quiz, waarin leerlingen op een speelse manier
mediawijs worden. De Movietrader spaarkaart
bestaat uit 9 videoquiz widgets bij elkaar gebracht
op een digitale spaarkaart. Elk filmpje eindigt met
een onderzoeksvraag, waarbij de leerlingen op het
web en in de bibliotheek op zoek naar
antwoorden. Na een goed antwoord kunnen ze
verder met het volgende filmpje. Als alle quizzen op de spaarkaart
gespeeld zijn dan volgt een eindscore.
Voorbeelden van onderwerpen zijn: twitteren, online reputatie,
beeldmanipulatie, invloed van soaps, internetgevaren en youtube.
Doel
Leerlingen worden al spelenderwijs mediawijs
Doelgroep
VMBO, HAVO, VWO leerjaar 1 – 2 – 3
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
Kerndoelen: De leerling leert …
 zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken
(Kerndoel 1 / Nederlands voor de onderbouw VO)
 strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit
gesproken en geschreven teksten (Kerndoel 4 / Nederlands;
voor de onderbouw VO)
56
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
 in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te
ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf en anderen
(Kerndoel 5 / Nederlands voor de onderbouw VO)
Facilitaire & technische zaken
De game wordt in de bibliotheek gespeeld. Duur 2,5 uur.
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
 Het materiaal bestaat uit 9 filmpjes met opdrachten (digitale
spaarkaart)
 Uitvoeringstips voor de bibliothecaris
 Werkboek voor de leerlingen
b. Werkvorm
Movietrader is een quiz. Leerlingen starten een filmpje op een
website. Op bepaalde momenten stopt de Movietrader-film
automatisch. Er verschijnt dan een meerkeuzevraag over datgene
dat daarvoor te zien was. Als de leerlingen de vragen in de filmpjes
goed beantwoorden, krijgen ze punten. Leerlingen vinden de
antwoorden op het web en in de bibliotheek. Als alle filmpjes zijn
bekeken en alle vragen zijn beantwoord, zien de leerlingen hun
eindscore en weten ze hoe mediawijs ze zijn in vergelijking met hun
medeleerlingen en leerlingen van andere scholen.
Aan het eind van de Movietrader vinden de leerlingen een
eindwidget (mini-movietrader) die ze kunnen verspreiden via sociale
media.
57
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
c. Voorbereiding
Voor de Movietrader Mediawijsheid spaarkaart is op school geen
voorbereiding nodig.
Met de Movietrader applicatie (CMS) kunnen scholen ook zelf op een
eenvoudige manier een onbeperkt aantal quizzen aanmaken over
een willekeurig onderwerp.
d. Resultaten
Uit universitair onderzoek blijkt dat bewegend beeld een grote
impact heeft op mensen. Bovendien blijkt dat door interactiviteit in
bewegende beelden, de boodschap beter overkomt en beter blijft
hangen. Leerlingen zijn in staat om nieuwe media
(internettoepassingen) te gebruiken en ontwikkelen een gezonde
mentaliteit ten opzichte van deze media.
Organisatorische aspecten
De leerlingen worden in de bibliotheek begeleid.
De bibliothecaris houdt een korte inleiding over de bibliotheek en
mediawijsheid en daarna gaan de leerlingen in tweetallen aan de
slag.
Kosten
Movietrader wordt aangeboden via de openbare bibliotheek. Kijk
hiervoor in het educatieve aanbod van uw bibliotheek in de buurt.
Wie, wat, waar
a. Uitgever
Movietrader is gemaakt door Laika in opdracht van Camera Works
met ondersteuning van het ministerie van Economische zaken. De
Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) heeft de Movietrader gevuld
58
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
met filmpjes, meerkeuze- en onderzoeksvragen over het thema
mediawijsheid.
b. Waar is het product te vinden
Movietrader is beschikbaar via de site http://www.movietrader.nl/.
Hier zijn ook voorbeelden is te zien in de quiz en via Youtube.
c. Meer informatie
Het product wordt aangeboden door Bibliotheek Vlissingen.
59
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.12 Slimmerkunde
Slimmerkunde leert leerlingen en docenten over slim
gebruik van internet en sociale media bij studie en
geeft tips om slimmer te leven. De lesmethode
informeert over o.a. het zoeken van informatie, omgaan
met blogs of veilig internetten.
Doel
Leerlingen kunnen efficiënter, slimmer en sneller werken door
gebruik te maken van de nieuwste internettools
Leerlingen ontwikkelen een attitudeverandering
Docenten worden meer mediawijs
Doelgroep
Leerlingen bovenbouw PO en VO
Leerkrachten en docenten
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
Slimmerkunde is voor leerlingen in het voortgezet onderwijs een
handreiking om hun digitale vaardigheden (internettools) verder te
ontwikkelen en zo op een veilige, snelle efficiënte en leerzame
manier te studeren en te leven.
Het materiaal kan ingezet worden bij alle vakken waarbij een
werkstuk of ander soort van presentatie gemaakt moet worden.
60
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Kerndoel: de leerlingen leren…
 zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken
(Kerndoel 1 / Nederlands voor de onderbouw VO).
 strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit
gesproken en geschreven teksten (Kerndoel 4 / Nederlands;
voor de onderbouw VO).
 in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te
ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf en anderen
(Kerndoel 5 / Nederlands voor de onderbouw VO).
Facilitaire & technische zaken
Per leerling of per groepje een internet-pc
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
De methode bestaat uit een boekje met opdrachten en een website.
Vier virtuele gidsen leiden de gebruiker aan de hand van thema’s op
een prikkelende manier door het boek. Deel 1 gaat over slimmer
leren met internet en het beter benutten van sociale media. Deel 2
gaat over slimmer leven. De website biedt meer informatie, links en
tips, nieuwe thema’s, een handleiding en workshops voor docenten.
b. Werkvorm
De methode Slimmerkunde kan flexibel ingezet worden. Het
materiaal kan gebruikt worden in verschillende vakgebieden. Het
kan in zijn geheel worden gebruikt. Maar het is ook mogelijk om met
onderdelen aan de slag te gaan. Leerlingen kunnen zelfstandig
werken aan deel 1. Ze worden met de lesstof uitgedaagd om zich
nieuwe vaardigheden eigen te maken. De lessen in deel 2 zijn
geschikt om klassikaal te bespreken, bijv. in mentorlessen.
61
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
c. Voorbereiding
De leerlingen kunnen direct met het boek en de website aan de slag.
De thema’s in deel 2 vragen voorbereidingstijd van de docent voor
bespreking in de klas.
d. Resulataten
Leerlingen nemen een andere houding aan ten op zichtte van
Internet na het doorlopen van de cursus. Leerlingen kunnen hun
eigen tips rondom de mogelijkheden van internet zoveel mogelijk
delen met andere mensen. De beste inzending krijgt de
Slimmerkunde Award.
Organisatorische aspecten
De methode is zeer geschikt om flexibel in te zetten. Zelfstandig
werken staat centraal.
Kosten
Een Slimmerkunde-les proberen met een gratis download via
http://www.malmberg.nl/Voortgezet-onderwijs/Methodes/MensMaatschappij/Slimmerkunde/LesmethodeSlimmerkunde/Slimmerkunde_download.htm
Het leerlingkatern is te bestellen via
http://www.malmberg.nl/Voortgezet-onderwijs/Webshop/MensMaatschappij/Slimmerkunde.htm
Wie wat waar
a. Uitgever
Slimmerkunde is een uitgave van Malmberg in ’s Hertogenbosch.
62
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
b. Waar is het product te vinden
www.slimmerkunde.nl
c. Meer informatie
Filmpje over slimmerkunde:
http://www.youtube.com/watch?v=z7IFqHoMc9o
U kunt het materiaal ook lenen in de Zeeuwse bibliotheken.
63
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.13 Visuele Geletterdheid
Visuele geletterdheid is het proces van
betekenisgeving; begrijpen op welke wijze
beeldbetekenissen tot stand kunnen komen en
hoe deze geconstrueerde betekenissen invloed
hebben op jezelf, de groep, gemeenschap of
maatschappij waarin ze voorkomen. Dit
bewustzijn stelt de leerling in staat op een kritische en actieve
manier naar beelden te kijken, beelden te gebruiken en beelden te
produceren.
Het lesmateriaal is gebaseerd op vijf vragen over een beeld:
1. Van wie? (wie is de maker of opdrachtgever
2. Wat is het doel? (waarom is het beeld gemaakt?)
3. Wat is de boodschap? (welke waarden en normen zijn te
herkennen?)
4. Hoe is het gemaakt? (welke technieken zijn gebruikt?)
5. Voor wie? (wie is de doelgroep?)
Les 1 en 2 gaan over de vraag: Van wie? Wie is de maker of
opdrachtgever? Het doel van deze lessen is dat leerlingen zicht
krijgen op de invloed van de maker op het eindproduct.
Les 3 en 4 gaan over de vraag: Hoe is het gemaakt? Welke
technieken zijn gebruikt? Doel van deze lessen is de juiste
technieken te kiezen en te beheersen om een boodschap over te
brengen.
In les 5 en 6 gaan over de vraag: Voor wie? Leerlingen gaan zich
realiseren dat ze zowel individu zijn als doelgroep.
Les 7 en 8 gaan over de vraag: Wat is de boodschap? Welke
waarden en normen zijn te herkennen? De leerlingen gaan op zoek
naar (impliciete) waarden en normen in verschillende afbeeldingen
en kunstwerken.
64
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Les 9 en 10 gaan over de vraag: Wat is het doel? Waarom is het
beeld gemaakt?
Doel
Leerlingen leren op een kritische en actieve manier naar beelden te
kijken, beelden te gebruiken en beelden te produceren. Per les zijn
specifieke leerdoelen geformuleerd.
Doelgroep
Onderbouw voorgezet onderwijs
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
In eerste instantie zijn de lessen ontwikkeld bij de Kerndoelen voor
het nieuwe leergebied kunst en cultuur. In de praktijk is echter
gebleken dat ook docenten Nederlands of andere talen goed met de
lessen uit de voeten kunnen. Zij vinden in de lessenserie aansluiting
bij de inhoud van hun eigen vak. Datzelfde geldt ook voor de mensen maatschappijvakken: veel van de opdrachten en technieken
kunnen bij deze vakken een plek krijgen. Omdat het belangrijk is
aan alle vijf vragen aandacht te besteden, en liefst ook alle tien
lessen uit te voeren, is het praktisch om de lessen te verdelen over
verschillende vakken en leerjaren.
Kerndoelen: De leerling leert…
 taalactiviteiten planmatig uit te voeren (Kerndoel 9 /
Nederlands onderbouw VO)
 door het gebruik van elementaire vaardigheden de
zeggingkracht van verschillende kunstzinnige disciplines te
onderzoeken en toe te passen omeigen gevoelens uit te
drukken, ervaringen vast te leggen, verbeelding vorm te geven
65
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
en communicatie te bewerkstelligen (Kerndoel 48 / Kunst en
cultuur onderbouw VO)
 eigen kunstzinnig werk, alleen of als deelnemer in een groep,
aan derden te presenteren (Kerndoel 49 / Kunst en cultuur
onderbouw VO)
 mondeling of schriftelijk te reflecteren op eigen werk en werk
van anderen, waaronder dat van kunstenaars (Kerndoel 52 /
Kunst en cultuur onderbouw VO)
Facilitaire & technische zaken
Voor de eerste les moeten de leerlingen zich aanmelden bij
Websitemaker. Dit is een programma van Kennisnet. Doe dit
vóórdat de eerste les begint. Misschien zelfs al een week van
tevoren om computerstoringen of eventuele overbelasting te
vermijden!
Voor de overige lessen zijn voor het maken van de opdrachten een
fotocamera, internet, fotobewerkingssoftware, tijdschriften en een
videocamera nodig. Eventueel een tv en dvd- of videospeler om
vooraf gekozen film-/tv fragmenten, te laten zien . En voor de 2e
opdracht eventueel decorspullen, kleding, accessoires.
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Het lesmateriaal bestaat uit 10 lessen. Deze gaan over de 5 vragen
die geformuleerd zijn bij de omschrijving. Bij elke vraag zijn twee
leskaternen gemaakt. De lessen bestaan in vrijwel alle gevallen uit
een introductieles die wat meer beschouwend van aard is, en een
praktische vervolgopdracht. Er is een handleiding en de 10 lessen
zijn voorzien van kant en klare leerling-werkbladen. Hiermee kunnen
leerlingen onder begeleiding zelfstandig aan het werk. Daarnaast
66
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
geeft de handleiding veel achtergrondinformatie over beeldcultuur in
het algemeen en bevat achtergrond informatie. De handleiding
bevat verder praktische informatie voor het uitvoeren van de lessen.
Per les werken de leerlingen aan de hand van een werkblad. De
opdrachten zijn allemaal van creatieve aard en hebben een product
(poster, filmpje etc.) als resultaat.
b. Werkvorm
Tijdens de lessen wordt er zowel individueel, in groepjes als
klassikaal gewerkt. De leerlingen kunnen zelf aan de slag met de
werkbladen. De docent treedt op als begeleider.
c. Voorbereiding
Het leerlingenmateriaal en de handleiding zijn te downloaden van de
website van het SLO. In de handleiding is per les beschreven welke
voorbereiding en materialen er nodig zijn.
d. Resultaten
Het resultaat van les 1 is een website, van les 2 een korte film, van
les 3 een foto van iemand zoals hij echt is, van les 4 een
reclameboodschap in de vorm van een collage, van les 5 een
onderschrift bij een foto of een filmpje, van les 6 een verpakking
voor een relatiegeschenk voor de open dag van de school, van les 7
een gemanipuleerde foto, les 8 gaat over het ontdekken van het
onderscheid tussen stereotypen en 'echte mensen’, van les 9 is het
resultaat een werkstuk en les 10 resulteert in een poster voor een
reclamecampagne.
Organisatie aspecten
Omdat het belangrijk is aan alle vijf vragen aandacht te besteden,
en liefst ook alle tien lessen uit te voeren, is het praktisch om de
67
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
lessen te verdelen over de verschillende vakken en leerjaren.
Elke les heeft een tijdsduur van 4 weken met elke week een blokuur.
Bij de meeste lessen moeten leerlingen in groepjes samenwerken.
Kosten
Het lesmateriaal is gratis te downloaden.
Wie, wat, waar
a. Uitgever
SLO Stichting leerplan ontwikkeling.
b. Waar is het product te vinden
http://mediageletterdheid.slo.nl/lessen/slo/
68
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.14 Webdetective
Webdetective is een online leeromgeving
die leerlingen leert kritisch te kijken naar
de betrouwbaarheid van websites.
Doel
Leerlingen leren op verschillende manieren kritisch te kijken naar de
betrouwbaarheid van bronnen op het internet.
Doelgroep
Onderbouw voorgezet onderwijs
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
Sluit aan bij alle vakken waarbij gezocht wordt naar betrouwbare
informatie.
Kerndoel: De leerling leert…
 in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te
ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf en anderen
(Kerndoel 5 / Nederlands onderbouw VO)
Facilitaire & technische zaken
Per leerling is een internetaansluiting nodig.
69
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Het is een digitale leeromgeving. Een docentenhandleiding is niet
beschikbaar.
b. Werkvorm
Webdetective is een internetcursus waarbij leerlingen zelfstandig
een aantal stappen doorlopen om informatie op het internet op
betrouwbaarheid te toetsen. De cursus bevat uitleg en aansluitend
daarop vragen die beantwoord kunnen worden. Ze ontvangen
daarop feedback en nadere uitleg. Leerlingen kunnen alleen verder
met het programma als de vorige vraag beantwoord is. Aan het eind
kunnen ze zelf webpagina’s gaan beoordelen.
c. Voorbereiding
Het lesmateriaal is kant en klaar en kan direct gebruikt worden.
d. Resultaten
Het eindresultaat is een certificaat en een checklist voor het verder
verkennen van het internet.
Organisatie aspecten
Leerlingen werken individueel met het materiaal.
Kosten
Het materiaal is gratis.
70
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Wie, wat, waar
a. Uitgever
De WebDetective is ontwikkeld door het Directie Overleg
Bibliotheken Overijssel (DOBO) in het kader van het project
'Samenhang & Kwaliteit'.
b. Waar is het product te vinden
http://www.webdetective.nl
c. Meer informatie
De Webdetective is een vrije bewerking van de Internet Detective
(gemaakt door de Koninklijke Bibliotheek, Den Haag).
71
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.15 Webkwestie
De website van Webkwestie bevat
uiteenlopende webkwesties.
Onderzoeksgerichte opdrachten waarbij de
informatie voor het grootste deel afkomstig is
uit internetbronnen. De gevonden informatie
wordt verwerkt in een eindproduct. Dit kan zijn een oplossing voor
een probleem, een hypothese, een ontwerp voor een poster of een
maquette. Er zijn webkwesties voor verschillende vakken en over
uiteenlopende onderwerpen. Allemaal met de vaste opzet: een
uitdagende taak, informatiebronnen, een beschrijving van het te
doorlopen proces, ingebouwde begeleidingscomponenten en een
afsluiting.
In een inleiding wordt doel en achtergrond van de opdracht
uitgelegd. De opdracht wordt in een context geplaatst en heeft een
duidelijke plaats in het curriculum. De opdracht bevat een overzicht
van de te raadplegen informatiebronnen. Leerlingen presenteren de
resultaten van het onderzoek in de vorm van een schriftelijk verslag,
een mondelinge presentatie, een PowerPointpresentatie of een
internetsite.
Doel
Leerlingen leren aan de hand van gerichte vragen en gerichte
bronnen informatie te selecteren, beoordelen en verwerken.
72
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Doelgroep
Voortgezet onderwijs
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
Het werken met een webkwestie kan bij verschillende vakken
toegepast worden. Op de website zijn de webkwesties gegroepeerd
per vakgebied.
De volgende kerndoelen zijn bij alle webkwesties van toepassing.
De leerling leert…
 De leerling leert zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit
te drukken (Kerndoel 1 / Nederlands onderbouw VO)
 De leerling leert in schriftelijke en digitale bronnen informatie
te zoeken, te ordenen en te beoordelen op waarde voor
hemzelf en anderen (Kerndoel 5 / Nederlans onderbouw VO)
Facilitaire & technische zaken
Computers met internetverbinding.
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Website. Bij iedere webkwestie hoort een docentenpagina. De
informatie is per webkwestie verschillend.
b. Werkvorm
De webkwesties zijn zo opgezet dat ze zonder tussenkomst van de
docent door leerlingen uitgevoerd kunnen worden.
73
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
c. Voorbereiding
Leerlingen kunnen zelfstandig aan de slag. Voor gebruik zal de
docent zich moeten verdiepen in de werking van webkwesties.
Als alle leerlingen met een zelfde webkwestie gaan werken moet
vooraf tijd genomen worden om een webkwestie uit te kiezen.
d. Resultaten
Alle webkwesties leveren een eindresultaat op. De verzamelde
informatie wordt verwerkt tot een eindproduct.
Organisatie aspecten
De leerling besteedt gemiddeld één tot drie lesuren aan een
webkwestie.
Kosten
Geen
Wie, wat, waar
a. Uitgever
John Demmers
b. Waar is het product te vinden
www.webkwestie.nl, klik op Voortgezet onderwijs
c. Meer informatie
Webkwesties worden door verschillende mensen gemaakt.
Eigengemaakte webkwesties kunnen aangemeld worden op de
website.
74
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.16 Whodunnit
Jongeren kijken graag detectiveseries zoals CSI,
Bones en Baantjer. Het multimediaal
bibliotheekbezoek Who dunnit? speelt in op deze
interesse voor spanning, onderzoek en sensatie.
Tijdens een klassenbezoek aan de bibliotheek
staat het oplossen van een moord centraal. Na de
voorbereiding op school gaan de leerlingen in
kleine teams op onderzoek uit.
Elk team wordt gekoppeld aan een verdachte en
door het uitvoeren van verschillende opdrachten vinden zij
gezamenlijk de dader.
Doel
Leerlingen leren met behulp van diverse media een onderwerp te
onderzoeken.
Leerlingen maken kennis met de mogelijkheden van de bibliotheek.
Doelgroep
Leerlingen onderbouw VMBO leerjaar 1 en 2
Leerlingen HAVO/VWO leerjaar 1
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
Op een bijzondere en interactieve wijze maken leerlingen kennis met
de bibliotheek. Het klassenbezoek ‘oude stijl’ wordt een
klassenbezoek ‘nieuwe stijl’ en speelt in op actuele, digitale
ontwikkelingen.
Kerndoelen: De leerling leert …
75
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
 zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken
(Kerndoel 1 / Nederlands voor de onderbouw VO)
 strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit
gesproken en geschreven teksten (Kerndoel 4 / Nederlands;
voor de onderbouw VO)
 in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te
ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf en anderen
(Kerndoel 5 / Nederlands voor de onderbouw VO)
Facilitaire & technische zaken
Het moordspel “Whodunnit” wordt in de bibliotheek gespeeld.
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Het project Whodunnit? bestaat uit een handleiding voor de
bibliotheek, een handleiding voor de school, een koffer met
materialen, een PowerPoint presentatie en toegang tot een online
databank met bestanden.
b. Werkvorm
Na de voorbereiding op school, onderzoeken de leerlingen in kleine
teams een net gepleegde moord in de bibliotheek. Elk team wordt
gekoppeld aan een verdachte en door het uitvoeren van
verschillende opdrachten vinden zij gezamenlijk de dader. De
onderzoeksopdrachten zijn vooral gericht op het vinden van
aanwijzingen in de bibliotheek. Leerlingen zoeken in de kasten van
de bibliotheek, in de catalogus en de digitale bestanden van de bieb.
Ook kijken ze naar filmpjes op Youtube en zoeken ze aanwijzingen
op een blog. De bibliothecaris wordt ´rechercheur´ en leidt het
onderzoek dat door de klas wordt uitgevoerd.
76
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
c. Voorbereiding
Bibliothecaris: Bereidt in overleg met de docent het bezoek voor en
spreekt af wie de voorbereidende les in de klas verzorgd.
Docent: De leerlingen bekijken als voorbereiding op school een
PowerPoint-presentatie ter introductie en maken een aantal
opdrachten die onder andere gaan over het zoeken naar boeken en
het interpreteren van informatie.
d. Resultaten
Leerlingen zijn in staat om nieuwe media (internettoepassingen) te
gebruiken en ontwikkelen een gezonde mentaliteit ten opzichte van
deze media. Hierbij zijn de leerlingen zich bewust zijn van de
mogelijkheden en van de context van de informatie.
Organisatorische aspecten
Een goede voorbereiding is noodzakelijk, omdat deze bijdraagt aan
de betrokkenheid van docent en leerling en aan een optimaal
resultaat van de uitvoering van het project.
De bibliotheekmedewerker maakt met de docent afspraken over de
rolverdeling. Tijdens het spelen van het spel in de bibliotheek wordt
een actieve rol van de docent verwacht. De regie van het
klassenbezoek is in handen van de bibliotheekmedewerker. De
bibliotheekmedewerker en de docent zijn beide onderzoeksleiders.
Kosten
De materialen Whodunnit worden aangeboden door diverse
bibliotheken. Zie hiervoor het educatief aanbod van de bibliotheek
bij u in de buurt.
77
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Wie, wat, waar
a. Uitgever
Whodunnit? is ontwikkeld door Saskia Dellevoet van bibliotheek
Midden-Brabant en door Cubiss geschikt gemaakt voor het gebruik
in andere bibliotheken.
b. Waar is het product te vinden
Meer informatie over het product:
www.cubiss.nl
c. Meer informatie
Het product wordt aangeboden door de Zeeuwse Bibliotheek,
Bibliotheek Oosterschelde, Bibliotheek Zeeuws Vlaanderen en
Bibliotheek Vlissingen.
78
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.17 Zoeken vinden kiezen
Zoeken vinden kiezen biedt toegankelijke
informatie aan leerlingen over het zoeken,
vinden en kiezen van informatie voor
bijvoorbeeld een werkstuk. Leerlingen krijgen
informatie over het vaststellen van de
informatiebehoefte, het zoeken, selecteren en beoordelen van
informatie.
Doel
Het leren zoeken, vinden, kiezen en beoordelen van de juiste
informatie in boeken, kranten, tijdschriften, artikelen en op internet.
Doelgroep
Voortgezet onderwijs
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
Sluit aan bij alle vakken waarbij een werkstuk of ander soort van
presentatie gemaakt moet worden.
Kerndoelen: De leerling leert …
 zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken
(Kerndoel 1 / Nederlands voor de onderbouw VO)
 strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit
gesproken en geschreven teksten (Kerndoel 4 / Nederlands;
voor de onderbouw VO)
79
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
 in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te
ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf en anderen
(Kerndoel 5 / Nederlands voor de onderbouw VO)
 strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit
gesproken en geschreven Engelstalige teksten (Kerndoel 13 /
Engels voor de onderbouw VO)
 in Engelstalige schriftelijke en digitale bronnen informatie te
zoeken, te ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf
en anderen (Kerndoel 14 / Engels onderbouw VO)
Facilitaire & technische zaken
Zoeken vinden kiezen bestaat uit: Informatiekaarten.
Voor de website is een computer met internetverbinding nodig.
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
De website en de informatiekaarten zijn overzichtelijk en bieden
compacte informatie over het zoeken, vinden en kiezen en
beoordelen van informatie. Leerlingen kunnen zelf in eigen gewenste
volgorde informatie en tips vinden over het zoeken, vinden, kiezen
en beoordelen van informatie in kranten, boeken, artikelen en op
internet. Het is kant en klaar materiaal maar bevat geen
opdrachten. Een handleiding is niet aanwezig. Voor leerlingen zijn
informatiekaarten te bestellen. Er zijn kaarten voor onderbouw VO,
bovenbouw vmbo en bovenbouw havo/vwo.
b. Werkvorm
De site en de informatiekaarten zijn door leerlingen zelfstandig te
raadplegen. De docent is verantwoordelijk voor het inpassen in een
les. Ook de schoolmediathecaris kan met de informatie aan de slag.
80
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
c. Voorbereiding
De site kan direct gebruikt worden en vereist geen voorbereiding.
Het is verstandig de site en de kaarten in een bredere context te
gebruiken. Bijvoorbeeld door een koppeling te maken met een
concrete opdracht.
d. Resultaten
Leerlingen zijn door het gebruik van de website en de
informatiekaarten beter in staat informatie te zoeken en te
beoordelen.
Organisatie aspecten
De tijdsinvestering is afhankelijk van de gezochte informatie en de
eigen lesinvulling.
Kosten
De website is gratis via het internet te gebruiken. De
informatiekaarten voor leerlingen zijn tegen betaling te bestellen.
Voor meer informatie 0118-654317.
Wie, wat, waar
a. Uitgever
De bibliotheken in de regio Den Haag, de Koninklijke Bibliotheek en
de Haagse Hogeschool werkten samen aan de ontwikkeling van het
materiaal.
b. Waar is het product te vinden
Het product is te vinden op www.zoekenvindenkiezen.nl. De
informatiekaarten zijn te bestellen via 0118-654317.
81
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
c. Meer informatie
Behalve Zoeken Vinden Kiezen is nu ook 'Met de brugklas naar de
bieb' beschikbaar. Een lessenserie gebaseerd op onderdelen van
Zoeken Vinden Kiezen. De materialen daarbij zijn te leen bij de
Onderwijsbibliotheekdienst van de Zeeuwse Bibliotheek.
82
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.18 Sterren dansen op de sites
Wat is een goede website voor
kinderen? En hoe beoordeel je dat
eigenlijk? De leerlingen mogen hun
waardering, uitgedrukt in sterren,
geven aan websites die ze vaak
bezoeken. Welke website krijgt de
meeste sterren?
Doel
 Leerling kritisch leren kijken naar websites
 Leerling kent de verschillende criteria om websites te beoordelen
 Leerling vormt een oordeel over websites
Doelgroep
Leerlingen groep 7/8 basisonderwijs, bovenbouw speciaal onderwijs
en leerlingen onderbouw van het voortgezet onderwijs.
Suggestie voor inzet & relatie kerndoelen
Voor het voortgezet onderwijs kan de les worden ingezet tijdens
informatica, algemene mentorlessen of maatschappijleer.
Kerndoelen: De leerlingen leren ...
 zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken
(Kerndoel 1 / Nederlands voor de onderbouw VO)
 strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit
gesproken en geschreven teksten (Kerndoel 4 / Nederlands
voor de onderbouw VO)
83
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
 in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te
ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf en anderen
(Kerndoel 5 / Nederlands voor de onderbouw VO)
 deel te nemen aan overleg, planning, discussie in een groep
(Kerndoel 6 / Nederlands voor de onderbouw VO)
 een mondelinge presentatie te geven (Kerndoel 7 / Nederlands
voor de onderbouw VO)
 een eigentijds beeld van de eigen omgeving, Nederland,
Europa en de wereld te gebruiken om verschijnselen en
ontwikkelingen in hun omgeving te plaatsen (Kerndoel 38 /
Mens en Maatschappij)
 een eenvoudig onderzoek uit te voeren naar een actueel
maatschappelijk verschijnsel en de uitkomsten daarvan te
presenteren (Kerndoel 39 / Mens en Maatschappij)
Facilitaire & technische zaken
 Een (digi)bord voor het maken van een schema met favoriete
sites.
 Per groep van 4 à 5 leerlingen een computer + een werkblad
voor de notulist.
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Het lespakket bestaat uit een handleiding voor de leerkracht die
downloaden is via www.goudenapenstaart.nl/voor-scholen. Daar is
ook een werkblad voor de leerlingen beschikbaar.
b. Werkvorm
De leerkracht heeft een begeleidende taak, dient door te vragen,
samen te vatten en terug te koppelen.
84
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Bij deze lessen wordt gebruik gemaakt van de volgende
werkvormen:
 Zelfstandig werken
 Samenwerken in groepjes waarin een aantal leerlingen een
taak heeft (notulist, voorzitter). In deze fase zullen de
leerlingen bezig zijn met meningsvorming en argumentatie.
 Klassikaal bij de instructie en afsluiting. Bij de afsluiting is ook
ruimte voor discussie. Hierin kunnen de leerlingen hun mening
herzien.
c. Voorbereiding
De leerlingen moeten zich thuis voorbereiden door een lijstje te
maken met hun 3 favoriete website. De leerkracht zet deze
vervolgens in een schema waar een top 5 uit komt. Deze top 5 moet
op het bord worden gezet.
Verder zorgt de leerkracht voor werkbladen en maakt stemborden.
Het heeft de voorkeur dat de leerkracht zich verdiept in de criteria
die op de site worden genoemd.
d. Resultaten
De leerlingen leren kritisch kijken naar websites die ze zelf als
favoriet hebben aangewezen. Door bepaalde criteria te gebruiken
leren ze beargumenteren en daardoor een oordeel te vormen.
Organisatie aspecten
De handleiding bevat een lijst met benodigdheden, een duidelijk
stappenplan voor de opbouw van de les, de benodigde tijd per
onderdeel enz.
De les duurt ca. 50 min.
85
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Kosten
De les is gratis te downloaden.
Wie, wat, waar
a. Organisatie / uitgever
De les is ontwikkeld door Stichting ‘Mijn kind online’.
b. Waar is het product te vinden
www.goudenapenstaart.nl/voor-scholen
86
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
2.19 My Life Story
My Life Story is een lessenserie over
informatievaardigheid, mediabewustzijn en
mediavaardigheid. Het omhelst een volledig lespakket
van de bibliotheek voor de school om mediawijsheid bij
jongeren te vergroten en te ontwikkelen. In de lessen
staat het leven van de leerling centraal, vandaar de
naam My Life Story. Kennis, kunde en reflectie op het
gebied van informatie en media worden in één volledig
pakket aangeboden.
Doel
Het doel van dit product is om leerlingen:
 een stappenplan aan te bieden om gestructureerd informatie te
zoeken en selecteren
 te stimuleren tot bewust, kritisch en doelmatig gebruik van de
media
 te ondersteunen bij het ontwikkelen van mediavaardigheid
Doelgroep
Leerjaar 1 VMBO, niveau basis beroeps (bb) en basiskader (bk )
Een lessenserie voor leerjaar 1 HAVO/VWO en VMBO theoretische
leerweg is in voorbereiding.
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
De leerlingen leren…
87
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
 zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken
(Kerndoel 1 / Nederlands)
 strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit
gesproken en geschreven teksten (Kerndoel 4 / Nederlands;
voor de onderbouw VO)
 in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te
ordenen en te beoordelen op waarde voor zichzelf en anderen
(Kerndoel 5 / Nederlands voor de onderbouw VO)
 een eenvoudig onderzoek uit te voeren naar een actueel
maatschappelijk verschijnsel en de uitkomsten daarvan te
presenteren (Kerndoel 39 / Mens en maatschappij)
Facilitaire & technische zaken
De lessen vinden plaats in het klaslokaal. Voor veel opdrachten
hebben de leerlingen een internetverbinding nodig.
Een opdracht is het maken van een film. Hiervoor gaan de leerlingen
in groepjes aan de slag op een door hen gekozen locatie. Hiervoor
dienen ze te beschikken over een camera (evt. op mobiel/Ipad).
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
My life story bestaat uit 3 modules:
 Informatievaardig
 Mediabuwust
 Mediavaardig
My Life Story maakt gebruik van verschillende materialen en media:
 Een leerling katern per module
88
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
 Een persoonlijk weblog per leerling en docent/mediacoach
 Docentenhandleiding inclusief kopieerbladen en een
PowerPointpresentatie per les
b. Werkvorm
My Life Story wordt in overleg tussen bibliotheek en school ingezet.
De school bepaalt welke modules zij wil gebruiken. Ook de mogelijke
inzet van een mediacoach wordt in samenspraak tussen school en
bibliotheek geregeld.
My Life Story maakt gebruik van verschillende materialen en media:



Een leerlingkatern per module.
In dit werkboek maken de leerlingen de opdrachten. Een deel
van de opdrachten voeren ze zelfstandig uit, andere in
groepjes en voor een deel is er een klassikale nabespreking.
Voor de verschillende werkvormen zijn duidelijke
pictogrammen aanwezig bij elke opdracht.
Een persoonlijk weblog per leerling en docent/mediacoach.
Leerlingen werken zelfstandig aan hun weblog. De opdrachten
voor het bijhouden van de weblog staan in het werkboek.
Medeleerlingen, docenten en mediacoaches kunnen op het
weblog op eenvoudige wijze digitaal feedback op geven.
Een docentenhandleiding en een PowerPointpresentatie per les.
c. Voorbereiding
My Life Story wordt in overeenstemming met de school en de
bibliotheek ingezet. Hierbij worden de volgende dingen vastgelegd:


De implementatie van het lessenpakket (klassen, tijdsplanning,
inroostering, toetsen etc.)
De rolverdeling tussen de school (de docent) en de bibliotheek
(de mediacoach)
89
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●

Afspraken over de overlegstructuur, presentaties en
informatieoverdracht
De dienstverlening van de bibliotheek aan de school bestaat uit de
begeleiding door mediacoaches. Zij ondersteunen de docenten en
helpen bij de lesvoorbereiding.
d. Resultaten
Leerlingen kunnen na het afronden van de lessenreeks:
 aan de hand van een vaste zoekmethode informatie vinden,
beoordelen en gebruiken.
 bewust en kritisch verschillende media gebruiken en zijn zich
bewust van de consequenties van hun gedrag online.
 in een nieuwe context een mediaproductie maken.
Organisatie aspecten
My life story (de drie modules samen) bestaat uit 25 lessen van 90
minuten.
Het product is aan te passen aan de situatie en de behoeften op
school.
Kosten
De openbare bibliotheek is de leverancier van My Life Story en levert
aanvullende diensten op school. De lessenserie kan dus alleen in een
samenwerkingsverband tussen bibliotheek en school worden
gebruikt.
U kunt bij de plaatselijke bibliotheek navragen of de bibliotheek
dienstverlening biedt voor My Life Story en navragen wat de kosten
zijn.
90
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Wie, wat, waar
a. Uitgever
Biblioservice Gelderland en Gelders Bibliotheek netwerk
b. Waar is het product te vinden
http://www.my-life-story.nl/
c. Meer informatie
De leerlingen moeten een account aanmaken voor hun blog op
www.blogger.com.
91
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
3. Veilig internet
3.1 Databaas
Databaas is een lessenserie voor kinderen en jongeren
over online privacy. De lessenserie is ontwikkeld door
de Nationale Opleiding MediaCoach (NOMC). Centraal
staat de vraag: “Ben jij je eigen databaas?”. Het
bijzondere van de lessen is dat ook de ouders er bij
betrokken worden.
Doel
Databaas biedt voorlichting over online privacy voor kinderen en
jongeren, van profielsites tot games.
Doelgroep
Er zijn 4 versies: voor kinderen in de leeftijd 10-13 jaar (versie
school en versie bibliotheek) en jongeren in de leeftijd 13-15 jaar
(versie school en versie bibliotheek).
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
De leerling leert…
 zorgen voor zichzelf, anderen en zijn omgeving, en hoe hij de
veiligheid van zichzelf en anderen in verschillende leefsituaties
(wonen, leren, werken, uitgaan, verkeer) positief kan
beïnvloeden (Kerndoel 35, Zorg en veiligheid)
92
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Facilitaire en technische zaken
De lessen vinden plaats in de school of in de bibliotheek.
Voor de lessen zijn nodig: een computer en beamer of smartboard
om de powerpointpresentatie te laten zien.
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Scholen die aan de slag willen met Databaas kunnen een afspraak
maken met een mediacoach in de bibliotheek.
b. Werkvorm
Databaas wordt online aangeboden aan de mediacoaches. Op het
besloten deel van de website www.nomc.nl kunnen de
handleidingen, werkschriften en andere materialen worden
gedownload.
Het materiaal bevat ook een te printen brief voor de ouders, om hen
te informeren en te betrekken – niet in de laatste plaats m.b.t. het
huiswerk dat door de kinderen wordt gemaakt.
Leerlingen kunnen klassikaal, individueel of in tweetallen aan de
slag. De rol van de leerkracht is het geven van instructie en het
begeleiden van de leerlingen. De lessen kunnen ook gegeven
worden door de mediacoach.
c. Voorbereiding
Het product biedt 4 kant- en-klare lessen. De voorbereiding bestaat
uit overleg met de mediacoach van de bibliotheek, het doornemen
van de handleiding en het downloaden en vermenigvuldigen van de
werkschriften en het doornemen van de PowerPoint presentatie.
93
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
d. Resultaten
De leerlingen leren hoe ze problemen voorkomen die te maken
hebben met het vrijgeven van privé gegevens. De leerlingen leren
hoe ze om moeten gaan met iemand die misbruik maakt van hun
privégegevens.
Organisatie aspecten
De 4 lessen van Databaas duren elk ongeveer 1 uur. Ook ouders
doen mee. Het project kan worden uitgevoerd op school of in de
bibliotheek.
Kosten
Neem hiervoor contact op met de bibliotheek.
Wie, wat, waar
a. Organisatie / uitgever
Op de website www.jeeigendatabaas.nl staat alle informatie, terwijl
de website www.nomc.nl in het besloten deel voor mediacoaches het
materiaal aanbiedt.
b. Waar is het product te vinden
De algemene website is: www.jeeigendatabaas.nl
Op www.nomc.nl is op het besloten deel materiaal van Databaas te
vinden: alle werkschriften, de handleiding en poster.
c. Meer informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de mediacoach
(zie bijlage 1) in Bibliotheek Vlissingen, Bibliotheek Zeeuws
Vlaanderen, Bibliotheek Oosterschelde en de Zeeuwse Bibliotheek.
94
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
3.2 Wifiwijs in Duckstad (Donald Duck)
Wifiwijs in Duckstad is een speciale bijlage van
Donald Duck gemaakt in opdracht van Stichting
Mediarakkers en Stichting De Kinderconsument.
Wifiwijs in Duckstad gaat over hoe kinderen zo
veilig mogelijk kunnen omgaan met het mobiele
internet. Naast de strips is er veel nuttige
informatie te lezen. De uitgave maakt deel uit van
het educatieve multimedia programma Wifiwijs,
met boek, lesbrief, bijbehorende website én
Twitteraccount. Op de website zijn behandelde onderwerpen en
extra informatie terug te vinden.
Doel
Kinderen voorlichten over het veilig omgaan met het mobiele
internet.
Doelgroep
Bovenbouw basisonderwijs en brugklas voortgezet onderwijs
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
Het pakket is bedoeld om kinderen te leren over het gebruik van
hun mobiele telefoon. Ze leren over ICE nummers, het registreren
van de mobiel, wat te doen bij diefstal en over vrijgeven van
persoonlijke gegevens.
Kerndoel. De leerling leert…
95
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
 te reflecteren op de manier waarop hij zijn taalactiviteiten
uitvoert en leert, op grond daarvan en van reacties van
anderen, conclusies te trekken voor het uitvoeren van nieuwe
taalactiviteiten (vak: Nederlands / Kerndoel 10)
Facilitaire & technische zaken
Wifiwijs kan zelfstandig gebruikt worden, maar ook in klaslokaal.
Een internetverbinding is wenselijk.
Eventueel een digibord.
Bruikbaarheid
a. Vorm van het materiaal
Wifiwijs in Duckstad is een bijlage van de Donald Duck, die kinderen
zelfstandig kunnen gebruiken. Naast het boekje kunnen kinderen en
leerkrachten naar de speciale website www.wifiwijs.nl
Hier is extra informatie te vinden. Ze kunnen bijvoorbeeld interactief
hun wachtwoorden testen, kijken hoe ICE nummers moeten worden
opgeslagen, twittertips vinden en samen met hun ouders bekijken
wie het meeste weet van mobiel internet.
b. Werkvorm
De leerlingen kunnen onder begeleiding van de leerkracht of een
mediacoach het boekje door werken. Maar het materiaal is ook
zelfstandig te gebruiken.
c. Voorbereiding
Het materiaal is kant-en-klaar.
De site is bruikbaar als bron bij het maken van de opdrachten.
96
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Wie de lessen wil laten verzorgen door een mediacoach kan
informeren bij de bibliotheek.
d. Resultaten
De leerlingen weten wat ICE nummers zijn en hoe ze deze opslaan,
hoe ze moeten handelen wanneer de mobiel is gestolen; wat de
IMEI en Yunu nummers van hun mobiel zijn; hoe ze het mobieltje
registreren; wat een veilig wachtwoord is; welke gegevens privacy
gevoelig zijn; ze leren dat mobiel telefoneren geld kost en wat de
“Mobiquette” is.
Organisatie aspecten
Wifiwijs behandelt het onderwerp Veilig omgaan met mobiel Internet
en is in 1 a 2 lesuren uit te voeren.
Kosten
Het Wifiwijspakket kost 60 euro (exclusief verzendkosten à 8 euro)
bestaat uit het volgende:
 Speciale Donald Duck uitgave: Wifiwijs in Duckstad, 30
exemplaren.
 Boek: De WIFI-generatie, vliegensvlug en vogelvrij - jeugd op
het mobiele internet (boek voor opvoedprofessionals en
ouders).
 Lesbrief: Voor leerkrachten, bibliothecarissen en anderen die
met kinderen werken uit de groepen 6, 7 en 8 en docenten in
de brugklas van het Voortgezet onderwijs
97
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Wie wat waar
a. Organisatie / uitgever
Wifiwijs is gemaakt in opdracht van Stichting Mediarakkers en
Stichting De Kinderconsument door Sanoma Uitgevers.
b. Waar is het product te vinden
Het is online te lezen op www.wifiwijs.nl en ook uitprinten is
mogelijk.
En te bestellen op: www.mediawijsheidswinkel.nl
Op de website www.nomc.nl kunnen mediacoaches in het besloten
deel de lesbrief vinden.
c. Meer informatie
Voor ouders en (opvoed)professionals is ook het boek "De
WifiGeneratie" met tips over de begeleiding en opvoeding van de
jeugd op het mobiele internet beschikbaar. Kijk voor meer
informatie op www.wifigeneratie.nl
Wifiwijs in Duckstad en De Wifigeneratie zijn ook te leen in de
bibliotheek.
98
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
3.3 Suske en Wiske: de sinistere site
Suske en Wiske en de sinistere site is een
stripverhaal over Suske en Wiske. Wiske is
onvoorzichtig met internet en komt in de
problemen. Het album sluit af met praktische tips
over veilig internetten.
Doel
Leerlingen laten nadenken over hun internetgedrag
Leerlingen ontwikkelen ander gedrag op het internet
Doelgroep
Leerlingen vanaf groep 5 basis onderwijs t/m leerjaar 2 voortgezet
onderwijs
Suggestie voor inzet & relatie Kerndoelen
Suske en Wiske en de sinistere site is voor leerlingen een instrument
om te leren voorzichtiger om te gaan met de informatie die ze op
internet prijsgeven. Ze leren zo problemen te voorkomen.
Het materiaal kan ingezet worden bij lessen over nieuwe media. Er
kan een koppeling gemaakt worden met burgerschapskunde en het
materiaal past in de mentorlessen.
Kerndoel: De leerling leert …
99
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
 te reflecteren op de manier waarop hij zijn taalactiviteiten
uitvoert en leert, op grond daarvan en van reacties van
anderen, conclusies te trekken voor het uitvoeren van nieuwe
taalactiviteiten (Nederlands, Kerndoel 10).
Facilitaire & technische zaken
Per leerling of groepje leerlingen is het volgende nodig:
- een exemplaar van het stripalbum
- lesbrieven voor de leerlingen
- pennen en kleurpotloden
- computers met internet
- toegang tot de website http://bitstrips.com/create/comic/
- hulp bij het opslaan van de strips met de Print Screen knop en
opslaan, printen met Word of Paint.
Bruikbaarheid
a. vorm van het materiaal
Speciale uitgave van de strip Suske en Wiske voor de leerlingen.
Er zijn twee lesbrieven met docentenhandleiding voor de
verschillende doelgroepen .
De lesbrieven zijn gratis te downloaden.
Lesbrief A: groep 5,6,7
Lesbrief B: Groep 8 en 1e en 2e leerjaar voortgezet onderwijs.
b. Werkvorm
De lesbrief bestaat uit een deel waarmee leerlingen zelfstandig
kunnen werken en een gedeelte waarin in groepjes wordt gewerkt.
Ze maken dan online een stripverhaal waarin ze laten zien wat ze
hebben geleerd over het internet.
100
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
c. Voorbereiding
Er is beperkt tijd nodig voor het doornemen van de lesbrieven.
Toegang tot de website
http://bitstrips.com/create/comic/ is noodzakelijk.
d. Resultaten
Suske en Wiske geven tips en hints om ervoor te zorgen dat
leerlingen veilig gaan surfen, e-mailen en chatten. Hierdoor groeit
de bewustwording van de risico's en gevaren van onzorgvuldig
gebruik van media en het internet. Het werken met het album
maakt mediawijsheid en veilig internetten bespreekbaar. Leerlingen,
leerkrachten en docenten kunnen met behulp van de strip met
elkaar in gesprek gaan over dit onderwerp.
Organisatorische aspecten
De lessenserie bestaat uit 2 lessen van ongeveer 1,5 uur.
Kosten
Voldoende exemplaren om met een hele klas te kunnen werken zijn
(inclusief de lesbrieven) te leen bij de bibliotheek /
Onderwijsbibliotheekdienst.
Wie wat waar
a. Organisatie/uitgever
Het stripverhaal is een uitgave van Standaard Uitgeverij. Het album
kwam tot stand op initiatief van Prima, hét platform voor alle
professionals in het onderwijs en Mediawijzer.net. De praktische tips
zijn gemaakt door Digivaardig&Digibewust en de netwerkpartners
van Mediawijzer.net.
101
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
b. Waar is het product te vinden
De lesbrieven: https://www.mediawijzer.net/mediawijzeopdrachten-maken-met-suske-wiske/
102
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Bijlages
Bijlage 1: Mediacoaches bibliotheken in Zeeland
Zeeuwse Bibliotheek:
-
-
-
-
Afdeling Jeugd- en Jongeren:
Marjon Mutsaers,
[email protected], tel: 0118-654318
Afdeling Informatiediensten & Collecties:
Ricardo Maas
[email protected], tel: 0118-654344
Marleen Bimmel
[email protected], tel:0118-654268
Afdeling Bibliotheekadvies, Educatie & Ontwikkeling:
Hannie Bruijnooge,
[email protected], tel: 0118-654317
Bibliobussen:
El Cornelissen,
[email protected], tel: 0118-654308
Bibliotheek Vlissingen:
-
Karien Krijt,
[email protected], tel: 0118-422100
Bibliotheek Zeeuws Vlaanderen:
-
-
Marleen Lammens-Dhuyvetter,
[email protected],
tel: 0115-641543/ 0115-648411
Pleunie de Pree
[email protected], tel: 0115-641542
103
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●
Bibliotheek Oosterschelde:
-
-
Saskia den Otter
[email protected], tel: 0113-217885/
0683235630
Elsemarie Valstar [email protected], tel:
0113-217885/0657542243
104
Meer informatie: www.zeeuwsebibliotheek.nlpagina/30832.mediawijsheidvo.html
● Zeeuwse Bibliotheek ● Kousteensedijk 7 ● 4331 JE Middelburg ● Postbus 8004 ● 4330 EA
Middelburg ● T 0118- 654000 ● [email protected] ● www.zeeuwsebibliotheek.nl ●

vacature - Bibliotheek Barneveld

Uitnodiging dorpstafel Nieuw en Sint Joosland 25 november 2014

BZO_AdvertentieBB_Middelburg_DRUK DEF

weekoverzicht halteplaatsen

Betoog SP over angstcultuur bij Orionis

14.002141 Gemeente Reimerswaal Postbus 70 4416 ZH

het format - Bibliotheek Rotterdam

P R O T e c t iv e E Y E w e a r

19 november 2014 pagina 3

vacature administratief medewerker bibliotheek (gesco)