Psychologie, medische (volwassenen) Psychologie en bariatrie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: [email protected] PSV009 / Psychologie en bariatrie / 27-11-2014 2 Inhoud Inleiding............................................................................................... Screening............................................................................................. Voortraject.......................................................................................... Natraject.............................................................................................. 9 maanden groep................................................................................ Terugvalpreventie groep...................................................................... Privacy................................................................................................. Klachten............................................................................................... Vragen................................................................................................. Contactgegevens................................................................................. Registreren van uw eetpatroon........................................................... 3 4 4 5 6 7 7 7 8 8 8 9 Psychologie en bariatrie Om een bariatrische ingreep te laten slagen, is het belangrijk om ook uw leefstijl blijvend te veranderen. Zo voorkomt u een terugval na de operatie. In deze folder over het psychologische voortraject leest u op welke manier het Obesitascentrum dit samen met u wil bereiken. Overgewicht ontstaat niet ‘zomaar’, het wordt voor een belangrijk deel bepaald door uw eigen gedrag. Vaak heeft het overgewicht te maken met gewoontegedrag. Gedrag dat u waarschijnlijk wel herkent: meer eten in de weekenden, als er visite is of op verjaardagen. Maar het komt ook voor dat emotionele of psychische problemen de oorzaak zijn van uw eetgedrag. Als u niet aan deze risicofactoren werkt, is de kans groot dat de bariatrische ingreep minder succesvol is. U kunt bijvoorbeeld terugvallen in oud (eet)gedrag en weer aankomen. Dat kan weer een negatieve invloed hebben op onder andere uw stemming. Het belangrijkste is om uw leefstijl blijvend te veranderen, ook na de operatie. Als u weet waarom u bijvoorbeeld emotioneel eetgedrag vertoont, kunnen we daar samen aan werken en de risico’s op terugval na de operatie verkleinen. Vaak zijn mensen teleurgesteld nadat ze van de chirurg hebben gehoord dat er een psychologisch voortraject wordt gestart. Maar wanneer u beter bent voorbereid en en zelfinzicht heeft, is de kans groter dat uw gedrag blijvend verandert en u een gezond gewicht behoudt na de ingreep. Screening De psychologische screening is niet bedoeld om mensen die een bariatrische ingreep willen af te wijzen. Wij zijn namelijk van mening dat bariatrische chirurgie een heel goed hulpmiddel is om een gezond gewicht te krijgen en te behouden. Maar ondanks dat de ingreep een heel goed hulpmiddel is, werkt deze niet bij iedereen op de manier zoals het zou moeten of zoals het gewenst is. Waarom niet iedereen evenveel succes heeft met een bariatrische ingreep weten we niet precies. Wel 4 weten we dat er bepaalde risicofactoren zijn die er voor zorgen dat de kans op succes na een bariatrische ingreep kleiner is. Risicofactoren Tijdens het screeningsgesprek proberen wij dan ook helder te krijgen of er in uw situatie risicofactoren zijn. Bijvoorbeeld: • onvoldoende inzicht in uw eetpatroon; • gestoord eetgedrag; • psychische problemen; • persoonlijkheidsproblematiek; • onvoldoende vaardigheden om om te gaan met moeilijke situaties; • middelengebruik en dergelijke. Als er sprake is van risicofactoren adviseren wij u om daar eerst iets aan te doen voordat u de ingreep ondergaat. Nu kunnen wij ons voorstellen dat u niet staat te wachten op het starten van een voortraject en dat het verleidelijk is om een ideaalbeeld van uw situatie te schetsen. De kans is dan groot dat u op korte termijn wordt geopereerd. Maar is dat eigenlijk een kans of een risico? De kans op succes op lange termijn is namelijk kleiner als de risicofactoren blijven bestaan. Daarom willen wij u met het hele team helpen om de kans op succes zo groot mogelijk te maken. Dat kan soms betekenen dat u eerst de risicofactoren aanpakt voordat u wordt geopereerd. Voortraject In een psychologisch voortraject werken wij samen met u aan het verminderen van de risicofactoren die het uiteindelijke effect van de operatie negatief kunnen beïnvloeden. We besteden onder andere aandacht aan: • het vergroten van inzicht in de functies van uw eetgedrag; • het aanleren en toepassen van actieve vaardigheden; • het anders omgaan met negatieve emoties om emotioneel eetgedrag te voorkomen; • het invoeren van een gezond eet- en leefpatroon; • het onderzoeken en behandelen van stemmingsproblematiek; • het vergroten van zelfcontrole en dergelijke. 5 De duur van een voortraject is afhankelijk van de risicofactoren, uw inzet en de vorderingen die u maakt tijdens het voortraject. Het kan gebeuren dat wordt besloten dat u tijdens het voortraject niet meer in aanmerking komt voor de ingreep omdat u uw gedrag niet verandert of kunt veranderen. Ook zijn er mensen die succesvol een voortraject afronden en dan besluiten zelfstandig zonder een operatie verder te gaan. Heeft u het voortraject succesvol afgerond, dan volgt een gesprek bij één van de chirurgen. Deze chirurg bespreekt het vervolg met u en plant samen met u de operatiedatum. Als wij verwachten dat de voorbereiding een lange tijd in beslag gaat nemen of als u al ergens anders in behandeling bent, dan kunnen we een traject buiten het ziekenhuis adviseren. Na afronding van dit traject vragen wij informatie op bij de desbetreffende behandelaar en daarna bekijken we tijdens een tweede gesprek opnieuw of u in aanmerking komt voor de ingreep. Natraject Ondervindt u na de operatie psychische en/of sociale problemen, dan heeft u de mogelijkheid om met ons in gesprek te gaan. Enkele problemen waar u aan kunt denken zijn onder andere: • terugval naar oud eetgedrag; • beperkte gewichtsreductie; • gewichtstoename; • verstoord eetpatroon (bijvoorbeeld grazen); • eetstoornis (eetbuien, emotioneel eetgedrag); • overdreven angst voor gewichtstoename; • stoornis in de lichaamsbeleving; • sociale beperkingen; • opmerkingen van anderen/schaamte; • wens tot plastische chirurgie; • relationele problemen; • identiteitsproblemen en dergelijke. 6 U kunt verwezen worden door de chirurg, verpleegkundige of diëtiste, maar u kunt ook zonder verwijzing een afspraak met één van ons maken. 9 maanden groep In het natraject vinden ook groepsgesprekken plaats, bijvoorbeeld de 9 maanden groep. De groepsgesprekken vinden, zoals de naam al zegt, negen maanden na de operatie plaats en worden geleid door één van onze psychologen. Tijdens de groepsgesprekken wordt aandacht besteed aan de veranderingen die zich na de operatie hebben voorgedaan, zowel in positieve als negatieve zin. In de 9 maanden groep zullen wij inventariseren en bespreken of u meer hulp kunt gebruiken. Als u bepaalde zaken niet in de groep wil bespreken, is een individueel gesprek na de groep ook mogelijk. Terugvalpreventie groep Voor velen is de bariatrische ingreep een hulpmiddel om het eetgedrag te veranderen. Echter, op den duur neemt de werking van dit hulpmiddel af. Regelmatig zien wij dat mensen dan terugvallen in het oude (eet)gedrag, bijvoorbeeld bij stabilisatie van het gewicht, stress, verlies van motivatie of tegenslagen. Het terugkomen van ingesleten (eet)gedrag (zoals emotioneel eetgedrag, eten als we iets te vieren hebben, voor de gezelligheid, uit eenzaamheid, uit verveling, om onszelf te belonen enzovoort) kan moeilijke situaties veroorzaken. Om terugval naar oud eetgedrag te voorkomen en uw (eet)gedrag blijvend te veranderen, bieden wij de Terugvalpreventie Groep aan. De groepsgesprekken helpen u om in het dagelijks leven toe te passen wat u tijdens het bariatrisch traject en in de groep heeft geleerd. U leert wat voor u risicosituaties zijn en hoe u met die situaties om kunt gaan. Ook leert u wat u moet doen als u toch terugvalt en uw eetgedrag weer zo snel mogelijk weer wil ombuigen naar eetgedrag dat past bij een bariatrische ingreep. 7 Privacy Zodra u zich meldt in het ziekenhuis, leggen wij uw persoonlijke gegevens vast. Die gegevens zijn geheim. Alleen de arts die u behandelt en ziekenhuismedewerkers die bij uw behandeling betrokken zijn, mogen uw gegevens inzien. Zonder uw toestemming verstrekken wij geen informatie aan derden en/of artsen die niet bij uw behandeling betrokken zijn. Klachten Bent u ontevreden over de zorg door de psychologen van het Obesitascentrum? Dan willen we graag dat u dit met ons bespreekt zodat we tot een oplossing kunnen komen. Is dit niet voldoende voor u, dan kunt u contact opnemen met bureau Patiëntenbelangen. Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Dan kunt u contact opnemen met het Obesitascentrum. Contactgegevens Catharina Ziekenhuis Telefoon 040 - 239 91 11 www.catharinaziekenhuis.nl Obesitascentrum 040 - 239 98 50 Routenummer(s) en overige informatie over het Obesitascentrum kunt u terugvinden op www.catharinaziekenhuis.nl/obesitascentrum 8 Registreren van uw eetpatroon Voordat u uw eetpatroon gaat veranderen, moet u eerst weten hoe uw huidige eetpatroon eruit ziet: wat u eet, hoeveel u eet, hoe u eet, waarom u eet, wanneer u eet, waar u eet, enzovoort. Pas wanneer u dat allemaal weet, kunt u echt goed richting geven aan het veranderingsproces. Om inzicht in uw eetpatroon te vergroten, werken wij met registratie-opdrachten. Registreren betekent dat u nauwkeurig bijhoudt wat, hoeveel, hoe, waarom, wanneer en waar u eet en drinkt. Het registreren heeft mogelijk al enige invloed op uw eetpatroon. Als u er bewust bij stil staat wat en hoeveel u eet, zal dit bewustwordingsproces alleen al er aan kunnen bijdragen dat u wat minder of anders gaat eten. Registreren kan ook na de ingreep zinvol zijn. Wanneer u namelijk na de ingreep nogmaals registreert, kunt u precies zien wat er wel en wat er niet is veranderd in uw eetpatroon, of waar/wanneer/waardoor u eventueel weer terugvalt in uw oude (eet) patronen. Hoe gaat dat registreren nu in zijn werk? Het is in de eerste plaats belangrijk dat u alles, maar dan ook echt alles, opschrijft wat u eet en drinkt. Wanneer u dingen weglaat, al dan niet opzettelijk, houdt u zichzelf alleen maar voor de gek en is de kans op succes kleiner. Houdt u ook precies bij waar en wanneer u iets eet of drinkt en in wat voor situaties. Het is daarbij belangrijk dat u al die dingen zo snel mogelijk opschrijft. Wanneer u dat bijvoorbeeld pas ’s avonds doet, is de kans groot dat het niet erg nauwkeurig is, dat u dingen vergeet, of dat de situatie waarin u iets at of dronk, en wat u toen dacht en deed, toch net iets anders was. Dit betekent wellicht dat u een notitieboekje op zak hebt om meteen aantekeningen te maken of dat u notities maakt in uw mobiele telefoon. Zo gauw u daartoe de mogelijkheid hebt, werkt u die aantekeningen uit in uw registratielijst. Beter is het om meteen uw registratielijst in te vullen, maar dat is misschien niet altijd mogelijk. Een registratielijst is een hulpmiddel om al de benodigde informatie overzichtelijk op te schrijven. Het is de bedoeling dat u voor elke dag van de registratieweken zo’n lijst invult. Een voorbeeld van een ingevulde registratielijst vindt u hieronder. Bijgevoegd is tevens een lege registratielijst. 9 Voorbeeld van een ingevulde registratielijst Tijdstip Situatie Wat Trek (1-10) Gedachten Gevoel 10.30 Er wordt op 1 gebakje 7 Ik heb Korte het werk nog niets termijn: getrakteerd gegeten, voldaan het kan Lange geen termijn: kwaad! schuldig Ik vind het Lekker 12.20 Kantine 1 kop 7 kippensoep gezellig 2 pistoletjes om met 1 kroket anderen te 2 plakken eten. kaas 13.15 Achter mijn 1/2 zak bureau drop 9 Ik heb nu Korte zin in iets termijn: lekkers. voldaan Lange termijn: boos 15.00 7 koekjes 8 Morgen doe Boos ik weer m'n best 17.30 Tankstation 2 8 kassa 19.30 Thuis Ik moet iets hebben. pizza 8 Ik heb geen Moe zin meer om te koken. 20.30 10 grote zak Het is Korte chips 8 gezellig om termijn: blij kaas even wat Lange lekkers te termijn: eten. boos 11 Michelangelolaan 2 – 5623 EJ Eindhoven Postbus 1350 – 5602 ZA Eindhoven
© Copyright 2024 ExpyDoc
