FNV IN BEWEGING VOOR EEN SOCIALER EUROPA

Omslag A5 Europavisie_Opmaak 1 08-05-14 10:26 Pagina 1
FNV IN BEWEGING
VOOR EEN SOCIALER
EUROPA
Europavisie in het kort
www.fnv.nl
Mei 2014
Sociaal Europa A5_A5-boekje 08-05-14 10:18 Pagina 1
FNV IN BEWEGING
VOOR EEN SOCIALER EUROPA
Sociaal Europa A5_A5-boekje 08-05-14 10:18 Pagina 2
COLOFON
Deze FNV Europavisie is tot stand gekomen onder redactie van Marjolijn Bulk,
Sascha Meijer en Catelene Passchier. Met dank aan de leden van de Commissie
Internationale Zaken van het FNV Ledenparlement.
Uitgave Stichting FNV pers
Productie en eindredactie FNV Marketing en Communicatie
Vormgeving Bataafsche Teeken Maatschappij, Rotterdam
Opmaak Paula Aelberts
2
Sociaal Europa A5_A5-boekje 08-05-14 10:18 Pagina 3
FNV IN BEWEGING
VOOR EEN SOCIALER
EUROPA
Samen met de Europese vakbeweging staat de FNV voor een koerswijziging: weg van de dominante neoliberale agenda, en vóór een
investeringsplan om de Europese economie op een duurzame en
sociale manier uit het slop te halen. Wij zijn voor koopkracht, echte
banen en een socialer Europa. Dat vraagt om een stevige vakbondsvisie op waar we staan in Europa, en hoe te komen tot een krachtige
inzet op het opbouwen van Europese vakbondsmacht.
EUROPEES VAKBONDSWERK IS GEWOON VAKBONDSWERK
Bedrijven waarin we ons brood verdienen, opereren over de landsgrenzen heen.
Steeds meer regelgeving die ons leven en werk beïnvloedt komt uit Brussel. Europa?
Dat zijn wij zelf. Veel FNV sectoren richten hun pijlen daarom ook op ‘Brussel’. Dit leidt
tot geslaagde actie- en lobbytrajecten. Het heeft dus zin om in beweging te komen
voor werknemersbelangen en voor een socialer Europa. Op de werkvloer, in Den Haag
en in Brussel.
KOERSWIJZIGING IS NODIG
De positie van werknemers en vakbonden staat in steeds meer landen van Europa
onder druk. De nationale welvaart wordt steeds sterker beïnvloed door Europees
economisch beleid. Europese leiders hebben enkel oog voor overheidsfinanciën en
begrotingstoezicht, zonder respect voor democratische en sociale waarden.
De FNV vindt het onacceptabel dat lidstaten hun sociale stelsels, arbeidsvoorwaarden
en arbeidsomstandigheden uitkleden. Daarmee worden de welvaart en het welzijn van
de eigen bevolking, Europese solidariteit en de Europese sociale dimensie opgeofferd
3
Sociaal Europa A5_A5-boekje 08-05-14 10:18 Pagina 4
aan begrotingsevenwicht. Laat de aanpak van de bankencrisis (die geleid heeft tot
een crisis in de overheidsfinanciën) niet ten koste gaan van burgers en werknemers!
Europese vakbonden werken samen om een krachtig tegengeluid te laten horen.
En dat moet ook. Na vijf jaar crisisaanpak, nu er meer dan 25 miljoen mensen werkloos
zijn in de Unie, nu armoede en sociale uitsluiting oplopen, nu de toegang tot publieke
voorzieningen in gevaar komt, is het noodzakelijk om een andere koers te varen naar
een socialer Europa.
GEVRAAGD: EEN SOCIALER EUROPA
Europese Spelregels tegen sociale dumping
De vrije markt en een gebrek aan sociale regelgeving hebben het lidstaten mogelijk
gemaakt werknemers tegen elkaar op te zetten, om economische groei te verwezenlijken
door te concurreren op lage lonen en slechtere arbeidsomstandigheden (sociale
dumping). En daarom hebben we Europese sociale (minimum)normen en sociale spelregels nodig, en grensoverschrijdende handhaving daarvan. De sociale dimensie vormt
het fundament van de vrije markt.
De FNV eist:
• stop de botte liberalisering, deregulering en loondevaluatie;
• zorg voor gelijke toegang voor iedereen tot goede en betaalbare publieke diensten;
• eis sociale en milieunormen voor overheidsopdrachten en aanbestedingen;
• bestrijd onzeker werk en maak werk van echte banen;
• verbeter de rechten van gedetacheerde werknemers. Versterk handhaving en
controle;
• stop de neerwaartse druk op arbeidsvoorwaarden voor alle werknemers in Europa
• bestrijd zwart werk, onderdrukking en uitbuiting;
• versterk de informatie en consultatierechten van werknemers in Europese
bedrijven en bij bedrijfsactiviteiten over de grenzen;
• bescherm de gezondheid en veiligheid van alle werknemers, ook in kleine
bedrijven;
4
Sociaal Europa A5_A5-boekje 08-05-14 10:18 Pagina 5
• voer het Europese kader voor gezondheid en veiligheid op de werkplek zo snel
mogelijk in. Bestraf bedrijven die een loopje nemen met hun werkgeverschap en
die de Europese minimumnormen onvoldoende naleven.
Gewoon goed werk betekent gelijk loon voor gelijk werk. Of Jan, Jose of Janek nu
de Nederlandse, Spaanse of Poolse nationaliteit heeft, als hij in de Eemshaven werkt,
heeft hij recht op hetzelfde loon en dezelfde bescherming op de werkplek.
RESPECT VOOR GRONDRECHTEN
Burgers en werknemers hebben recht op bescherming van hun grondrechten door hun
overheid. Bedrijven en werknemers kunnen overal in Europa aan de slag. Dan moeten
werknemers ook overal actie mogen voeren om op te komen voor hun belangen, dus
ook als er sprake is van werkzaamheden waarbij buitenlandse bedrijven of arbeidsmigranten betrokken zijn, als er sprake is van werk met een grensoverschrijdende
dimensie. Dus ook in de vleesindustrie, of de Tweede Maasvlakte, als de belangen
van Nederlandse, Portugese en Poolse werknemers in het geding zijn. En dus mogen
vakbonden daar ook stakingen uitroepen. Net als bij ieder ander bedrijf. Staken is
namelijk een grondrecht.
Door de crisis is het aantal schendingen van grondrechten fors toegenomen. Lidstaten
vinden de bescherming van de sociale en economische grondrechten van burgers
klaarblijkelijk minder belangrijk dan het nastreven van begrotingsevenwicht.
Het Europees Comité voor Sociale Rechten (ECSR) constateerde in 2014 niet minder
dan 180 gevallen van schending van sociale grondrechten, van de gezondheid, en
sociale zekerheid van burgers en werknemers door de lidstaten.
Daarom eist de FNV:
• geen concurrentie op fundamentele sociale rechten (waaronder werknemersrechten)
in de interne markt;
• toetreding van de EU tot het Europees Sociaal Handvest (ESH) om daadwerkelijke
vooruitgang binnen de lidstaten en de EU op sociaal terrein te realiseren, en als
bescherming tegen (nationale) araak van sociale verworvenheden;
5
Sociaal Europa A5_A5-boekje 08-05-14 10:18 Pagina 6
• ratificatie van de Verdragen van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO);
• een ‘Social Progress Clause’ (sociaal vooruitgangsprotocol) aan het Europees
Verdrag, zodat dit Verdrag expliciet niet alleen een economische maar ook een
sociale opdracht voor de EU vastlegt.
DEMOCRATISCHE RECHTSSTAAT
Steeds vaker zien we maatregelen om (de gevolgen van) de crisis te bezweren die niet
door nationale parlementen of het Europees parlement zijn goedgekeurd. De FNV
vindt dat een economische crisis nooit een excuus mag zijn voor het voorbijgaan aan
de beginselen van democratie en rechtsstaat.
INVESTEER IN GEWOON GOED WERK
Met meer dan 25 miljoen werklozen, enorme percentages jeugdwerkloosheid (63% in
Spanje), volstaan nationale banenplannen niet meer. Een Europees investeringsplan is
hard nodig, want dergelijke omvangrijke problemen lossen zich niet ineens op als de
economie een beetje gaat aantrekken. De FNV wil een Europees investeringsplan met:
• een stevige inzet op koopkracht en echte banen;
• een echte aanpak van de jeugdwerkloosheid, met aandacht voor herverdeling van
werk tussen jong en oud;
• een goeie mix van korte- en lange termijn beleid;
• fiscale aanmoedigingsmaatregelen die groei en duurzame, echte banen bevorderen
en die bedrijven aansporen om maatschappelijk verantwoord te ondernemen;
• een keurmerk Goed Werk voor kleine bedrijven, dat hen makkelijker toegang biedt
tot financiering;
• maatregelen om scheve inkomens- en vermogenseffecten aan te pakken, om
ongelijkheid en armoede tegen te gaan;
• bestrijding van belastingontduiking en -ontwijking;
• versterking van de sociale dialoog, collectieve onderhandelingen en de zeggenschap van werknemers.
6
Sociaal Europa A5_A5-boekje 08-05-14 10:18 Pagina 7
EUROPEES VAKBONDSWERK
De FNV Europavisie biedt een basis voor concrete actieplannen voor vakbondsmacht
in Europa, gericht op realisatie van de FNV inzet. Samen met onze Europese partners.
Europees vakbondswerk is gewoon vakbondswerk! Doet u mee?
Dit is een samenvatting van de FNV Europavisie die staat voor een
andere koers voor Europa: een Europa van solidariteit en samenwerking in plaats van sociale dumping. Met een democratische economie
van en voor de mensen, met gewoon goed werk, duurzame banen van
hoge kwaliteit, behoud van koopkracht, publieke diensten van goede
kwaliteit en respect voor fundamentele sociale rechten, waaronder
vakbondsrechten. Dat is de visie van de FNV in beweging. Op naar een
socialer Europa.
7
Omslag A5 Europavisie_Opmaak 1 08-05-14 10:26 Pagina 1
FNV IN BEWEGING
VOOR EEN SOCIALER
EUROPA
Europavisie in het kort
www.fnv.nl
Mei 2014