VBC-Newsletter-sep13 - BearingPoint Caribbean

Tel.: 461-1210
Fax: 461-5422
Newsletter
VERENIGING BEDRIJFSLEVEN CURAÇAO
NEWSLETTER SEPTEMBER 2013
1.EDITORIAL
2.ECONOMIE
 Beleid Regering 2014, uitgesproken door de Wnd.Gouverneur
 Resultaten Financiële Management Rapportage 1ste helft 2013
 Vrijstelling OB uitvaartverzekeringen
3.RAPPORTEN
 Position Paper Veiligheid en aanpak criminaliteit
 Lijst meest concurrerende landen van de wereld, World Economic Forum
4.(Nieuwe)Wetgeving
5.ECONOMISCHE INDICATOREN
1.EDITORIAL
De resultaten van de meest recente Financiële Management Rapportage (FMR)
betreffende de periode januari tot en met juni 2013 duiden in de richting dat in 2013
evenwicht op de begroting zal worden bereikt. Dit zou een keerpunt betekenen daar de
jaren 2010, 2011 en 2012 ondanks gemaakte afspraken, met tekorten afsloten.
Deze ontwikkeling is positief en zal bijdragen tot het verbeteren van de macroeconomische stabiliteit waardoor het vertrouwen kan toenemen. De vraag is of hier
inderdaad sprake is van het begin van een tijdperk van structurele verbetering en
stabiliteit van de overheidsfinanciën of is er sprake van een toevalstreffer?
In ieder geval heeft de verbeterde situatie in 2013 ertoe geleid dat het College Financieel
Toezicht goedkeuring heeft verstrekt aan Curaçao om een lening aan te gaan.
De hoofdreden waarom het in 2013 vermoedelijk wel zal lukken om een evenwichtige
begroting te krijgen is het nemen van een aantal zware lastenverzwarende maatregelen
volgens de zgn. “cold turkey” aanpak. Het verhogen van de belastingen en premies
sociale verzekeringen in combinatie met verhoging van de premie loongrenzen en de
pensioengerechtigde leeftijd is zonder veel maatschappelijke strubbelingen doorgevoerd.
Kennelijk leeft bij grote delen van de samenleving het besef dat deze maatregelen hoewel
pijnlijk en hard, noodzakelijk zijn.
Deze aanpak heeft echter ook een keerzijde. De lastenverzwarende maatregelen hebben
onder meer geleid tot economische krimp, verslechtering van de concurrentiepositie,
aantasting van de koopkracht en verlies aan arbeidsplaatsen.
1
De regering is zich hiervan bewust en heeft aangekondigd maatregelen te zullen nemen
om deze negatieve effecten te mitigeren. Bij de opening van het nieuwe zittingsjaar 20132014 heeft de waarnemend Gouverneur namens de Regering aangekondigd dat in het
komend jaar onder meer de volgende maatregelen zullen worden uitgevoerd: verlaging
van de belastingen ( verlagen “costs of doing business”, verbeteren concurrentiepositie en
koopkracht) uitvoeren aanbevelingen Transparency International ( deugdelijk bestuur ) en
afhandeling van vestigingsvergunningen binnen 4 weken ( reduceren van de
bureaucratie).
De VBC juicht deze toezeggingen uiteraard toe en dringt aan op daadwerkelijk
implementatie hiervan. Indien dit niet gebeurt, doch wederom sprake is van gebruikelijke
retoriek en uitspreken van intenties dan bestaat het gevaar dat bovengenoemde acceptatie
van de zware lastenverzwarende maatregelen om kunnen slaan in protest, verzet,
wantrouwen en verdere aantasting van het investeringsklimaat.
Het is van essentieel belang dat investeringen van de grond komen opdat perspectieven
en banen worden gecreëerd. Zonder verder uitstel moet gestart worden met projecten als
de bouw van het nieuw ziekenhuis en Aqualectra Dokweg teneinde de
basisvoorzieningen beschikbaarheid adequate gezondheidszorg en utiliteiten te kunnen
garanderen. Deze vormen ook het fundament voor het ontplooien van andere
economische activiteiten en investeringen, kortom voor duurzame economische groei. En
zoals bekend is groei nodig om de macro-economische stabiliteit ( evenwichtige
begrotingen ) structureel te kunnen waarborgen. Om dit proces te ondersteunen is het van
belang dat ook het financieel beheer verbeterd wordt. Dit impliceert tijdig opstellen en
vaststellen van begrotingstukken evenals jaarrekeningen en afleggen van verantwoording
hiervan.
De conclusie welke thans getrokken kan worden is dat er progressie geboekt is in het
streven om tot duurzame evenwichtige begrotingen te komen en dat de Regering goede
intenties heeft uitgesproken om dit proces te continueren. Of de status van duurzaamheid
bereikt zal worden zal afhangen in hoeverre deze voornemens ( o.a. “good governance”,
aanpak bureaucratie, verbeteren concurrentiepositie, productieve investeringen) ook
daadwerkelijk worden uitgevoerd.
2.ECONOMIE

Beleid Regering 2014 uitgesproken door de Wnd. Gouverneur
Uit de toespraak van de wnd. Gouverneur van Curaçao welke gehouden is ter
gelegenheid van de opening van het nieuwe zittingsjaar 2013-2014 van de Staten kan
worden afgeleid welke de prioriteitsterreinen van de Regering zullen zijn in het komende
jaar.
Puntsgewijs kunnen deze als volgt worden samengevat:
Openbaar bestuur:
- Implementatie aanbevelingen scan Transparency International;
2
-
Invoering landsverordening om via elektronische weg alle nieuwe wetgeving
officieel bekend te maken;
- Duurzaam economisch herstel en investeringen;
- Verhogen van de kwaliteit van het leven;
- Bevorderen van goed bestuur;
- Bevorderen van een verantwoord en behoedzaam begrotingsbeleid;
- Bevorderen van sociale cohesie door middel van “nation building”;
- Opstellen van een gezamenlijke Visie en Nationaal Masterplan voor Curaçao;
- Effectief, efficiënt en transparant werkend overheidsapparaat welke hoogwaardig
en effectieve diensten aan de burger zal leveren;
Onderwijs:
- Zware investeringen in onderwijs evenals gezin en wijken;
- Einddoel onderwijs: een vaderlandslievende, zelfbewuste en kritisch “team”
spelende Yiu di Korsou ( landskinderen);
Gezondheidszorg:
- Bevorderen en bewust maken van de bevolking over de voordelen van een gezond
leef-gedrag en vooral het nemen van eigen verantwoordelijkheid;
- Faciliteren komst van een nieuw ziekenhuis op korte termijn;
- Invoering en implementatie milieuwetgeving onder andere terugdringen
verontreiniging, honoreren van het Ramsar verdrag, invoeren Fytosanitaire
wetgeving en erop toezien dat het multidisciplinaire projectteam haar
werkzaamheden over de toekomst van de raffinaderij verricht;
Veiligheid:
- Nastreven goede en optimale samenwerking tussen alle “stakeholders” bij
preventie, bestrijding en vervolging van criminaliteit;
- Betere uitrusting van alle justitiële diensten, politie wordt zichtbaarder voor het
publiek en justitie zal een betere relatie creëren met de burgerij en het
bedrijfsleven;
- Aandacht vroegtijdig signaleren van criminaliteit bij risicokinderen tussen de 12
en 18 jaar en multidisciplinaire samenwerking ter voorkoming van huiselijk
geweld en kindermishandeling;
Financiën:
- Realistische begroting waarbij voorgenomen uitgaven dienen aan te sluiten op de
financieringen en voldaan wordt aan de financiële normen;
- Duurzame sanering van de overheidsfinanciën waarbij begrotingstekorten
structureel geëlimineerd zullen worden door enerzijds inkomstenverhogende en
anderzijds uitgaven verlagende maatregelen;
- Verbeteren van de concurrentiepositie via belastingverlaging waardoor de export
van vooral (financiële) diensten aantrekkelijk wordt gemaakt;
- Besluiten betreffende vestigingsvergunningen dienen binnen 4 weken te zijn
genomen;
Economie:
- Het buitenlands economisch beleid zal gericht zijn op economische positionering
van Curaçao in de internationale economische markt d.w.z. intensiveren van
contacten met handelspartners en landen in de regio, aanboren van netwerken en
3
-
-
-
uitbreiden Curaçaose vertegenwoordigers op Koninkrijk ambassades alsook het
toetreden tot internationale en regionale organisaties;
Ruimte geven aan bedrijven om te ondernemen, innoveren en exporteren want het
zijn bedrijven die risico’s nemen, kansen benutten en werkgelegenheid en
welvaart creëren;
Voor het binnenlands economisch beleid zal met de United Nations een nationaal
plan worden opgesteld waarbij een duurzame economische strategie en een
integrale ontwikkeling ten grondslag ligt;
Ontwikkelen van een sterke lucht- en scheepsvaart branche;
Forse investeringen in verbetering en onderhoud van de fysieke infrastructuur;
Redactioneel commentaar:
De zes hoofdgebieden en de daarbij aangegeven uitgangspunten waarop de Regering zich
het komend jaar zal concentreren zijn allen terecht en noodzakelijk. Vanwege het feit dat
deze op een enkele uitzondering na vooralsnog algemeen en abstract van aard zijn is het
noodzakelijk dat concrete invulling hiervan nog plaatsvindt.
Verlaging van de belastingen in 2014 om de concurrentiepositie te verbeteren wordt
zonder meer toegejuicht, echter er moet nog concreet worden aangegeven om welke soort
belastingen het gaat. Ook is het gewenst dat de Regering duidelijkheid verstrekt hoe
invulling van het uitgangspunt nemen van enerzijds inkomstenverhogende en anderzijds
uitgaven verlagende maatregelen om begrotingsevenwicht te bereiken krijgen zal
plaatsvinden. Het kan namelijk niet de bedoeling zijn dat belastingen worden verlaagd,
doch tegelijkertijd allerlei andere inkomstenverhogende maatregelen worden genomen
die dit effect weer teniet zullen doen ( een stap vooruit en twee achteruit). De burger
moet per saldo een reële koopkrachtverbetering ervaren.
De toezegging dat een ondernemer binnen 4 weken een vestigingsvergunning zal krijgen
is concreter en een hele vooruitgang. Waarom ook geen invoering van deadlines voor
andere vergunningen zoals werk en verblijf, bouw, ontslagaanvrage etc.?
Uiteraard is het een goede zaak dat nadruk gelegd gaat worden op het bevorderen van
deugdelijk bestuur waarbij het rapport van Transparency International als inspiratiebron
en leidraad zal dienen.
Ook het opstellen van een gezamenlijke visie en nationaal masterplan is een goed plan.
Het bevreemdt echter dat de United Nations (UNDP) hiervoor wordt ingehuurd terwijl al
jaren lokale organisaties onder meer Kolaborativo concrete initiatieven hebben ontplooid
en concrete voorstellen hiertoe hebben geformuleerd.
De aankondiging dat zware investeringen gedaan zullen worden om het leefklimaat (
onderwijs, gezondheidszorg en veiligheid) te verbeteren is terecht. De vraag rijst echter
of het generieke concept van “gratis onderwijs” het beste en meest rechtvaardig stelsel is
voor Curaçao. Waarom niet een “individueel subsidie- model” gebaseerd op draagkracht?
Niet alleen kan hiermee gerichter beleid worden uitgestippeld maar het kost ook minder
4
waardoor meer middelen vrijkomen voor het structureel verbeteren van andere
onderdelen van het leefklimaat.
Ten aanzien van de bouw van een nieuw ziekenhuis behoeft het uitgangspunt dat de
regering faciliterend te werk zal gaan nadere (concrete) invulling. Wat houdt dit in temeer
nu blijkt dat er geen middelen op de begroting 2014 voor dit project zijn opgenomen?

Resultaten Financiële Management Rapportage juni 2013
De financiële management rapportage (FMR) wordt maandelijks opgemaakt door de
Minister van Financiën. Het primaire doel van de FMR is om inzicht te verschaffen in de
actuele ontwikkelingen van de baten/inkomsten en de lasten/uitgaven en de balanspositie
van het land Curaçao in het beschouwende jaar evenals de verdere financiële afwikkeling
van het vorige dienstjaar. De FMR vloeit voort uit de Rijkswet financieel toezicht
Curaçao en Sint Maarten.
Resultaten:
Het tekort op de begroting 2012 bedroeg ANG 73,1 miljoen wat een daling is van de
laatste raming die ANG 89,6 miljoen bedroeg. De jaarrekening 2012 dient nog te worden
vastgesteld. De afspraak die gemaakt is dat na het schuldsanering proces in 2010
begrotingstekorten tot het verleden zouden gaan behoren, is niet nagekomen. Zowel in
2010, 2011 en 2012 is er sprake van tekorten. Deze tekorten zullen conform afspraak in
de komende jaren, doch uiterlijk 2015 gecompenseerd moeten worden.
De eerste zes maanden van 2013 laten een positief beeld zien.
Op de gewone dienst is sprake van een overschot van ANG 90,9 miljoen ( begroot was
47,3 mln.). De verklaring van dit overschot moet gezocht worden in het achter blijven
van de uitgaven aan goederen en diensten bij de prognoses. Er is in de eerste helft van
2013 voor ongeveer ANG 45 miljoen minder aan deze post uitgegeven. De reden hiertoe
is het voorafgaand toezicht door de minister van Financiën ( strengere controle op
uitgaven). Voorts is sprake dat de uitgaven ten behoeve van de sociale zekerheid
enigszins onder het begrotingsniveau liggen.
Tegenover de lagere lasten staan ook lagere baten. Hoewel de belastinginkomsten
gedurende de eerste helft van 2013 op het niveau is van wat begroot is (ang 766 miljoen),
loopt vooral de post andere baten ( dividenduitkeringen, verhuur en rente, verkoop van
goederen en diensten) achter. Ten opzichte van de begroting is er sprake van achterstand
van ANG 25 miljoen.
Op de kapitaaldienst is er sprake van een ontwikkeling waarbij de uitgaven achter blijven
bij de begroting. De investeringen lopen met andere woorden achter. Er wordt geen
redenen gegeven voor deze ontwikkeling. Wel is sprake dat er reeds verplichtingen zijn
aangegaan ten bedrage van ANG 21 miljoen het geen kan impliceren dat in de tweede
helft van het jaar 2013 investeringen zullen plaatsvinden.
Ten aanzien van de balanspositie is de meest opvallende wijzing dat deelnemingen per
2012 niet langer worden gewaardeerd tegen de werkelijke vermogenswaarde, maar tegen
de historische kostprijs. Deze herwaardering zorgt voor een daling in het bedrag aan
vastgelegde middelen opgenomen in de balans.
5
Met betrekking tot het onderdeel financieel beheer moet worden geconstateerd dat er nog
sprake is van niet tijdige opstelling en/of vaststelling van begrotingsstukken evenals
tijdige verantwoording over de overheidsfinanciën aan de Staten. Zo zijn de
jaarrekeningen 2010, 2011 en 2012 nog altijd niet vastgesteld en is 2013 begonnen
zonder vastgestelde begroting.
De relatief positieve uitkomsten van de FMR eerste helft 2013 vormt voor het College
Financieel Toezicht (CFT) reden om ervan uit te gaan dat in 2013 een sluitende begroting
een realistisch scenario wordt. Op basis hiervan heeft het CFT positief geadviseerd ten
aanzien van het leningsverzoek van de regering van Curaçao.

Vrijstelling OB uitvaartverzekeringen
De uitvaartverzekeringssector heeft via Extura en Entiero na Kuota in juni j.l. de
Minister van Financiën schriftelijk benaderd met het verzoek om uitvaartverzekeringen
vrij te stellen van OB. Ondermeer zijn hierbij de navolgende argumenten ter
onderbouwing van dit verzoek gehanteerd.
In de onlangs gepubliceerde aangepaste tekst van de Landsverordening omzetbelasting
1999 (PB 2013 no 52) wordt bij afdeling 4, Vrijstellingen bij artikel 7 lid 1 j melding
gemaakt dat levensverzekeringen, ziektekostenverzekeringen, herverzekeringen en
diensten door tussenpersonen vrijgesteld zijn van OB belasting. Onder levensverzekering
wordt verstaan een verzekering die uitsluitend of nagenoeg uitsluitend ten doel heeft een
of meerdere termijnen van uitkering te verzorgen, en welke afhankelijk is van het leven
van de verzekerde, daaronder niet begrepen uitvaartverzekeringen, ongeacht de wijze
van uitkering.
Dat uitvaartverzekeringen niet gerekend worden tot levensverzekeringen en daardoor
onderhevig zijn aan omzetbelasting bevreemdt voornoemde uitvaartverzekeraars. Niet
alleen voldoen uitvaartverzekeringen geheel aan de definitie van levensverzekeringen,
doch de uitsluiting is ook niet in lijn met eerdere hier te lande geldende en toegepaste wet
en regelgeving, evenals de praktijk die in overige delen van het Koninkrijk worden
toegepast.
-
-
-
Uit bijgevoegde correspondentie blijkt duidelijk dat sinds 1999 uitvaartverzekeringen
fiscaal gelijk gesteld zijn aan levensverzekeringen en het vrijstellingsregime OB ook voor
uitvaartverzekeringen van toepassing is. Gerefereerd wordt naar het schrijven van de
toenmalige Minister van Financiën d.d. 30 maart 2000 alsmede de brieven van de
Inspecteur der Belastingen d.d. 9 mei 2001 en 3 mei 2006.
In Nederland worden uitvaartverzekeringen gerekend tot levensverzekeringen en zijn de
premies die voor deze typen verzekeringen worden geheven vrijgesteld van
assurantiebelasting ( deze is vergelijkbaar met de OB).
OP de BES eilanden is het proces gaande om uitvaartverzekeringen gelijk te stellen als
levensverzekeringen en daarmee vrij te stellen van heffen ABB.
6
Op basis van deze praktijken en ontwikkelingen zijn uitvaartverzekeraars van mening dat
het consequent en consistent zou zijn om op Curaçao uitvaartverzekeringen als
levensverzekeringen te blijven aanmerken.
Voorts is aangehaald dat het vrijstellen van omzetbelasting op uitvaartverzekeringen in
het bijzonder de minder draagkrachtigen ten goede zal komen. Het streven van deze
groep die via eigen verantwoordelijkheid invulling tracht te geven aan een noodzakelijke
voorziening dient gestimuleerd te worden. Vrijstelling van OB draagt hiertoe bij.
De minister van Financiën heeft op 10 september 2013 positief gereageerd en
goedgekeurd dat uitvaartverzekeringen vrijgesteld zijn van OB. Voor details vide brief
van de Minister.
Het is zeer positief dat de Minister opent staat voor steekhoudende en onderbouwde
argumenten en op basis daarvan besluiten neemt. Een pracht voorbeeld van deugdelijk
bestuur.
7
8
3.RAPPORTEN

Position paper veiligheid en aanpak criminaliteit
De VBC heeft in augustus 2013 een aanvang gemaakt met besprekingen met de
Minister van Justitie waarbij het onderwerp “Veiligheid en aanpak criminaliteit”
centraal staat. Voor dit doel is een “Position Paper” opgesteld welke als leidraad
gebruikt wordt voor de besprekingen. Het eerste gesprek was zeer constructief en
partijen hebben afgesproken om gezamenlijk concreet aan dit vraagstuk te werken.
Hieronder volgt de inhoud van de “position paper”.
Position Paper VBC Veiligheid en aanpak Criminaliteit
Veiligheid en een lage criminaliteitsgraad vormen essentiële onderdelen van een gezond en
aantrekkelijk leef- en investeringsklimaat. Omgekeerd draagt duurzame economische groei bij
tot het vergroten van de veiligheid en vermindering van criminaliteit.
De VBC pleit dan ook voor een beleid welke gericht is op toename van de veiligheid en afname
van de criminaliteit.
Anno juli 2013 is er in grote delen van de wereld sprake van een vermindering van de
criminaliteit. Op Curaçao overheerst het gevoel dat deze juist aan het toenemen is in combinatie
met verharding en verruwing. Het wordt gewelddadiger.
Een zeer ongewenste trend dat ombuiging behoeft.
In deze “position paper” wordt op beknopte wijze een aantal voorstellen gedaan met als doel een
bijdrage te leveren om het vraagstuk veiligheid en aanpak criminaliteit te helpen beheersen
respectievelijk op te lossen. De problematiek wordt benaderd via de invalshoeken voorstellen
voor de korte en middellang/lange termijn enerzijds en anderzijds preventieve en repressieve
maatregelen.
Voorstellen korte en middellange/lange termijn:
Korte termijn:
- Zero tolerance aanpak: meer “blauw” op straat, intensiveren politiecontroles, opvoeren
preventief fouilleren, plaatsen van meer opname apparatuur op strategische plaatsen, lik
op stuk aanpak, inschakelen hulp van derden.
9
-
-
-
Vanwege onvoldoende middelen ( op financieel, technisch,expertise en know-how
gebied) assistentie vragen aan derden (waaronder internationale organisatie, Nederland,
USA)
Invoeren “neighbourhood watch” waarbij gewerkt wordt aan hechtere samenwerking
tussen samenleving en politie
Gezien de vele uitgebrachte rapporten ( Plan van aanpak criminaliteit, plan van aanpak
Politie en Gevangenis, Plan Veiligheid, Defensa Sivil etc) bestaat de indruk dat op gebied
van verbetering kwaliteit van “policing” ( management ) nog veel ruimte is. Deze moet
zo snel mogelijk worden benut en ingevuld.
Er zullen ongetwijfeld extra (financiële) middelen nodig zijn voor verbetering van de
veiligheid. Deze middelen dienen via herallocatie van overheidsinkomsten en NIET via
verhogen respectievelijk invoeren van additionele belastingen te worden verkregen.
Middellange en lange termijn:
Enkele kern componenten die bij plan aanpak middellange en lange termijn geïncorporeerd
moeten worden:
- Herstel respect voor het openbaar gezag. Derhalve geen publieke aanvallen op het
justitiële apparaat en het openbaar ministerie door de politiek. Veeleer versterken en
respecteren van de leer en het functioneren van de trias politica alsmede opvoeren
integriteit en deugdelijk bestuur.
- Invoeren rouleersysteem politie, recherche, bewakingspersoneel ( wellicht alle
geuniformeerde diensten) binnen het Koninkrijk;
- Goede educatie met als kernpunt dat cultuur van integriteit en eerlijkheid wordt
aangemoedigd en beloond terwijl crimineel gedrag niet wordt getolereerd en afgestraft.
- Criminaliteitsbestrijding mede financieren door intensievere toepassing plukze wetgeving
en opgelegde boetes aan overtreders en veroordeelden. Intensiever gebruik maken van
financiële strafmaatregelen.
- Het in kaart brengen van de impact van informele economische activiteiten ( onder
andere de zgn. narco-economie alsmede de illegale wapenhandel en witwaspraktijken) op
de formele financieel en sociaal- economische situatie. Alles wijst namelijk in de
richting dat het overgrote deel van de harde criminaliteit haar oorsprong vindt in het
drugs en wapengebeuren.
- Het afgeven van duidelijke signalen door de Regering en alle politieke partijen dat
illegale (drug, wapen en “money laundry”) handel keihard zal worden aangepakt.
- En public tekenen van een gedragscode door alle politieke partijen waarin wordt
verklaard dat op geen enkele wijze banden onderhouden wordt met illegale praktijken.
- Aanscherpen wetgeving landloperij ter aanpak van het choller’s vraagstuk.
- Ontwikkelen flankerend beleid om gevolgen aanpak drugshandel op te vangen.
- Opzetten van een criminele inlichtingendienst.
- Wat is de stand van zaken met betrekking tot het invoeren van het plan om Curaçao
virtueel af te sluiten ten aanzien van import van illegale goederen (installeren radar- en
infrarood apparatuur op strategische locaties om bewegingen op zee, in de lucht en op
land nauwlettend te kunnen volgen)?
Voorstellen op preventief en repressief gebied:
Preventief:
- Gezonde en duurzame economische groei is het middel bij uitstek om werkgelegenheid
te creëren en daarmee de armoede structureel te bestrijden. Hiermee wordt een
belangrijke oorzaak van criminaliteit aangepakt. Om deze groei te bewerkstelligen is het
noodzakelijk dat het investeringsklimaat aantrekkelijk wordt gemaakt;
10
-
Aangaan partnership tussen Politie en bedrijfsleven in het bijzonder security bedrijven,
toeleveranciers en installateurs van beveiligingsapparatuur en systemen
Instellen (verplichte) jeugd of ontwikkelingsbrigade ;
Verantwoordelijk stellen van ouders voor daden van hun minderjarige kinderen
Middag onderwijs/ Naschoolse opvang en activiteiten ;
Wijkverbetering;
Stimuleren sport en culturele activiteiten;
Bonus aan politie bij het opsporen en in beslagnemen van illegale wapens;
Opzetten adequaat data bestand (zowel kwantitatieve als kwalitatieve gegevens);
Adequaat informeren van de samenleving;
Repressief:
- Het afwikkelen van zaken door OM ( voor het gerecht brengen) dient sneller en
efficiënter plaats te vinden.
- Uitbreiden mogelijkheid van eigen verdediging in eigen huis ( uitbreiden noodweer
wetgeving);
- Meer aandacht voor rechten van slachtoffers en minder aandacht voor rechten van
plegers van strafbare feiten. Onder meer kan worden gedacht aan toekennen financiële
schade vergoeding van slachtoffers en hun familie te betalen door de dader en/of zijn
familie;
- Aanscherpen straffen verkeersovertreders en agressie in het verkeer;
- Intensiever toepassen van straffen waarbij de dader deze direct in zijn/haar portemonnee
voelt. In beginsel dient de dader financieel verantwoordelijk te worden gesteld voor het
herstel van toegebrachte schade;
- Intensiever toepassen van alternatieve straffen b.v. schoonmaken van straten en
openbare ruimtes waarbij de overtreders in voor ieder herkenbare kleding hun straf
uitvoeren;
- Afschaffen VI voor zware criminelen;
Curaçao, augustus 2013

Lijst meest concurrerende landen van de wereld, World Economic Forum
De World Economic Forum heeft recent de lijst van meest concurrerende landen ter
wereld periode 2013-2014 gepubliceerd. Deze lijst is op basis van de Global
Competitiveness Index (GCI) samengesteld.
De GCI is een samengestelde index welke uit 12 concurrentie pilaren bestaat. Deze index
bestaat uit een set van “factor, - efficiency, - en innovation driven” factoren die het
concurrentie en productiviteitsniveau van een land determineren.
De 12 pilaren die volgens de World Economic Forum grotendeel de concurrentie van een
land bepalen zijn:
- Instituties. Het betreft hier onder meer het juridisch en administratief kader waar
binnen de overheid, bedrijven en individuen in wisselwerking met elkaar staan om
inkomsten en rijkdom in de economie te genereren. De kwaliteit en soliditeit van
de instituties zijn bepalend voor de concurrentie en groeikracht. Naast het legale
framewerk speelt ook het optreden en de houding van de overheid ten opzichte
van het fungeren van markten en het managen van de overheidsfinanciën een
grote rol. Bureaucratie, transparantie en behoorlijk en deugdelijk bestuur zijn
11
-
-
-
-
-
-
-
-
-
bepalend voor het vertrouwen en het verloop van het economisch
ontwikkelingsproces.
Infrastructuur. Uitgebreide, goed ontwikkelde en efficiënte infrastructuur vormt
een essentieel onderdeel voor een evenwichtige en gezonde economische groei.
Het bevordert de toegang tot markten, de integratie van regio’s en verlaagt de
transportkosten voor zowel de bedrijven als de werknemers. Onder infrastructuur
moet niet alleen gedacht worden aan het fysieke gebeuren zoals wegen, zee en
luchthaven en treinverbindingen maar ook aan een modern en goed
functionerende utiliteit stelsel (elektra en water) alsmede een uitgebreide en solide
telecommunicatie netwerk.
Macro economische stabiliteit. Hieronder wordt evenwichtige overheidsfinanciën
verstaan alsmede beheersbare inflatie.
Gezondheidszorg. Een gezonde beroepsbevolking is van vitaal belang voor de
concurrentiepositie van een land. Slechte gezondheidszorg leidt tot hoge kosten
en lage productiviteit.
Adequaat onderwijs en trainingen. Kwalitatief goed onderwijs en trainingen zijn
van cruciaal belang om productiviteit te verbeteren en duurzame economische
groei te bewerkstelligen.
Efficiënt werkende goederen en dienstenmarkt. Optimale productie en allocatie
van producten en diensten wordt verkregen bij markten waar vraag en aanbod
goed op elkaar zijn afgestemd. Gezonde concurrentie en minimale
overheidsinterventie zijn voorwaarden die hiertoe bijdragen. Protectie werkt
verstorend en leidt tot vermindering van economische groei.
Efficiënt werkende arbeidsmarkt. De arbeidsmarkt dient de nodige flexibiliteit te
omvatten opdat het mogelijk wordt dat werknemers snel en tegen lage kosten van
baan kunnen wisselen en ingezet kunnen worden.
Efficiënt werkende kapitaalmarkt. Een goed en effectief werkende financiële
sector is van essentieel belang voor een juiste allocatie van fondsen evenals het
beschikbaar stellen van kapitaal ter financiering van investeringen. Adequate
supervisie ter bescherming van de spaarders en investeerders is eveneens een
vereiste alsook het feit dat banken transparant moeten zijn en het vertrouwen niet
mogen beschamen.
Beschikbaarheid van techniek. Met name geldt dit voor de meest actuele en
gehanteerde informatie en communicatie technologie (ICT).
Grootte van de markt. Om “economies of scales” te realiseren speelt de omvang
van de markt een rol. Hierbij gaat het niet alleen om de lokale markt maar
buitenlandse markten vervullen steeds vaker een belangrijke functie.
Internationale handel en export zijn hierbij de voorname vehikels die ontwikkeld
moeten worden.
Kwaliteit van het bedrijven en zaken netwerk. De kwaliteit van bedrijven en het
zaken netwerk meer in het bijzonder de wijze van opereren en de toegepaste
strategieën bepalen mede de concurrentiekracht en sterkte van het land.
Innovatie. Vernieuwingen en meegaan met de tijd is van essentieel belang voor
behoud en verbetering van de concurrentiepositie. Investeringen in “research en
development” is van cruciaal belang.
12
De 12 concurrentie pilaren moeten niet als losse op zich zelf staande elementen worden
gezien maar zijn nauw aan elkaar gerelateerd. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om
innovatie van de grond te krijgen als er geen instituten zijn die auteursrechten
beschermen en waar onderwijs en training op een laag pitje staat.
Uit de GCI lijst 2013-2014 welke uit 148 landen bestaat blijkt dat Zwitserland,
Singapore en Finland wereldwijd de top drie plaatsen bezetten van meest concurrerende
landen. De USA is terug in de top 5 terwijl Nederland teruggevallen is van plaats 5 naar
plaats 8.
Guinea en Chad staan op de laatste twee plaatsen genoteerd.
In de Caribische regio staat Puerto Rico het hoogst genoteerd (30ste plaats) gevolgd door
Barbados ( 47ste plaats), en Trinidad and Tobago (92ste plaats).
Voor verdere details vide bijgevoegde 2013-2014 GCI lijst.
13
14
4.(Nieuwe)Wetgeving
Beknopt overzicht recente (initiatief) wetsvoorstellen/aanpassingen op sociaaleconomisch gebied welke door de Regering dan wel als initiatief ontwerp van de Staten
aan de wetgevende macht ter behandeling zijn aangeboden en waar de SER advies over
dient uit te brengen (periode aug 2013 t/m sept 2013).
In de betreffende verslagperiode heeft de regering geen nieuwe stukken wetgeving aan de
SER ter advisering aangeboden.
5.ECONOMIC INDICATORS
Foreign Exchange Position (x mln) : Aug 2013 : NAƒ 1,894
definition IMF
Aug 2012 : NAƒ 2,071
Consumer Price Index (Oct 2006 = 100)
July 2013
July 2012
Change
Average inflation past 12 months
15
:121,5
:121.0
: 0,4%
: 2,1%
Population and Employment
Curaçao
Total population
Employed population
Unemployed population
Labor Force
Unemployment rate
:
2011
150,563
62,042
6,721
68,763
9.8%
2009
146,426
59,453
6,325
65,778
9.6%
Stay over tourism no of visitors
: Jan-June 2013 year to date :215.447
Jan-June 2012 year to date: 201.137
Change : 7%
Cruise tourism no. of passengers
: Jan-June 2013 year to date : 584.113
Jan- June 2012 year to date : 506.004
Change: 15%
Stay over nights
Occupancy rate Hotels
Aug
Average YTD Jan-Aug
Shipping
Freight
Tanker
Cruise
Others
Jan-June 2013 year to date: 1,821,780
Jan-June 2012 year to date: 1,801,326
Change: 1%
2013
67,70 %
68,46 %
: Jan - July 2013
560
671
181
218
Jan-May 2013
Cargo movements, metric tons
Unloaded
Loaded
249.399
99,299
16
2012
72,20%
74,21%
Jan - July 2012
628
679
148
180
Jan-May 2012
269,388
87,257
Total companies Commercial Register
Local
International
Total
August 2013
August 2012
23,663
14,838
38,501
23,309
15,481
38,790
Source: Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten, Central Bureau of Statistics,
Curaçao Tourism Development Foundation, Curaçao Port Authority, MEO,
CHATA, Chamber of Commerce Curaçao
17