1124361 reuma ustekinumab (Stelara).indd

Ustekinumab
(Stelara®)
Ustekinumab (Stelara®)
U heeft in overleg met uw dermatoloog of reumatoloog
besloten ustekinumab (Stelara®) te gebruiken. Deze
folder geeft u informatie over dit geneesmiddel.
Hoe werkt ustekinumab?
Ustekinumab behoort tot de groep van de zogenoemde ’biologicals’ en komt voort uit de biotechnologie.
Ustekinumab is een medicijn dat het effect van interleukines 12 en 23 blokkeert. Deze stoffen komen voor
bij psoriasis en veroorzaken ontsteking in de huid en/
of gewrichten. Ustekinumab wordt via injecties toegediend en wordt gebruikt bij volwassenen voor de
behandeling van:
- psoriasis (matig tot ernstige plaque)
- artritis psoriatica
Psoriasis
Psoriasis is een huidaandoening, die ontsteking van
huid en nagels veroorzaakt. Ustekinumab vermindert
de psoriasis. Stopt u met het gebruik van ustekinumab, dan is de kans groot dat de psoriasis terugkomt.
Ustekinumab wordt gebruikt bij volwassenen die de
medicijnen ciclosporine, methotrexaat en lichttherapie
niet kunnen verdragen of bij wie deze behandelingen
niet werken.
Artritis psoriatica
Artritis psoriatica is een ontstekingsziekte van de
gewrichten die in de meeste gevallen voorkomt bij
psoriasis. In eerste instantie worden andere antireumamedicijnen voorgeschreven. Werken de middelen niet
of ervaart u bijwerkingen, dan kan de arts overwegen
u ustekinumab voor te schrijven.
Effectiviteit
De effecten van ustekinumab kunnen binnen enkele
weken merkbaar zijn. Soms laat het effect langer op
zich laat wachten.
1
Voordat u begint
U krijgt eerst een afspraak bij de reumaconsulent van
het ziekenhuis. Zij is gespecialiseerd in het geven van
instructies en adviezen. Ook beoordeelt zij of er contra-indicaties zijn en of u geen infectie heeft. U wordt
daarom, voordat u start met het medicijn, onderzocht
op tuberculose, leverontsteking (hepatitis B en C) en
zo nodig op hiv.
Tuberculose
Het is belangrijk te weten of u in het verleden tuberculose (TBC) heeft gehad of ermee in contact bent
geweest. De behandeling met ustekinumab kan er
namelijk voor zorgen dat de TBC terugkomt. Om een
infectie uit te sluiten krijgt u een verwijzing voor het
maken van een longfoto, een mantouxtest en een
bloedonderzoek. De onderzoeken worden uitgevoerd
door een longarts. Een mantouxtest is een huidtest
waarbij een kleine hoeveelheid vloeistof in de huid
wordt geïnjecteerd. Na drie dagen wordt gekeken of
er een huidreactie is. Wanneer uit de test blijkt dat u
vroeger TBC heeft gehad of dat u ermee in aanraking
bent geweest, kan uw arts in overleg met de longarts
besluiten u uit voorzorg medicijnen te geven tegen
TBC. Het is belangrijk dat u uw behandelend arts op de
hoogte stelt van mogelijke infecties en risicofactoren.
Bijwerkingen
Zoals elk geneesmiddel kan ook ustekinumab bijwerkingen veroorzaken. Gelukkig krijgt niet iedereen daarmee te maken. De meest voorkomende bijwerkingen
zijn jeuk, gevoeligheid, roodheid en/of pijn rondom de
injectieplaats. Over het algemeen komen deze reacties na de eerste maand van de behandeling minder
frequent voor. Neem contact op met uw arts of reumaconsulent wanneer deze reactie niet vanzelf binnen
enkele dagen verdwijnt of erger wordt.
Andere bijwerkingen zijn: infectie van de keel of luchtwegen, depressie, duizeligheid, hoofdpijn, pijnlijke
2
keel-, verstopte neus, diarree, jeuk, rug- of spierpijn,
moeheid, ontsteking van het weefsel onder de huid
(met verschijnselen zoals warmte, zwelling, roodheid
en pijn). Treden bijwerkingen op, neem dan contact op
met uw arts of reumaconsulent. Indien dit buiten kantoortijden is, neemt u contact op met uw huisarts of
huisartsenpost.
Bij een infectie
Uw afweer tegen bepaalde infecties is minder goed tijdens de behandeling met ustekinumab. Overleg daarom met uw behandelend arts wanneer u een infectie
heeft. U moet stoppen met de injecties bij:
• ernstige infecties zoals bloedvergiftiging (sepsis), een
abces, tuberculose, ernstige terugkerende oorontsteking, longontsteking;
• infecties door parasieten;
• (hoge)koorts en/of het starten van antibiotica.
U kunt doorgaan met de therapie bij virusinfecties en/
of verkoudheid. Na behandeling van de infectie kan in
overleg met uw arts ustekinumab worden hervat.
Stel uw arts op de hoogte als u tekenen van een infectie heeft, zelfs als het om een zeer lichte infectie gaat.
Tekenen zijn bijvoorbeeld koorts, hoesten, diarree,
tandproblemen en een brandend gevoel bij het plassen.
Wanneer u een ernstige infectie krijgt terwijl u ustekinumab gebruikt (bijvoorbeeld een longontsteking of
hoge koorts die niet overgaat), neem dan altijd contact
op met uw arts. In bijna alle gevallen moet u tijdelijk
stoppen met ustekinumab om uw afweersysteem de
kans te geven de infectie te bestrijden. Uw arts geeft
aan wanneer de infectie over is en u weer kunt beginnen met ustekinumab.
U mag niet met ustekinumab beginnen als u een infectie of ‘vieze’ wondjes heeft (wondjes met pus).
3
Meer kans op kanker?
Biologicals zoals ustekinumab verzwakken een deel
van het afweersysteem. Dit kan het risico op kanker
vergroten. De kans is echter klein. Onderzoeken tonen
aan dat bij het gebruik van ustekinumab een iets vergrote kans bestaat op het ontwikkelen van huidkanker.
Als u ooit enige vorm van kanker heeft gehad, is dit
belangrijk om met uw arts te bespreken voordat u met
de behandeling start.
Operatie/ tandheelkundige ingrepen
Ondergaat u een operatie, dan moet u tijdig voor de
operatie stoppen met het gebruik van ustekinumab.
Geef een eventuele operatie op tijd door aan uw reumatoloog of dermatoloog. Wanneer de operatiewond
genezen is, kan ustekinumab in overleg worden hervat.
Bij geplande tandheelkundige ingrepen moet u ook tijdig stoppen met ustekinumab. Stel de kaakchirurg of
tandarts daarom goed op de hoogte van uw medicijngebruik. Bij spoedingrepen moet ustekinumab zo snel
mogelijk worden gestopt en eventueel een behandeling
met antibiotica worden geadviseerd. Dit alles gaat in
overleg met uw behandeld arts en/of tandarts.
Zwangerschap, anticonceptie, borstvoeding
Vrouwen mogen tijdens het gebruik van ustekinumab niet zwanger raken. Er is onvoldoende informatie
bekend over de eventuele schade voor het ongeboren
kind. Anticonceptie is daarom belangrijk. Overleg een
zwangerschapswens met uw arts. U moet minimaal 15
weken gestopt zijn met ustekinumab voordat u zwanger wordt. U mag tijdens het gebruik van ustekinumab
géén borstvoeding geven.
Vaccinaties
Gebruikt u ustekinumab, dan mag u niet worden ingeënt met een levend of verzwakt levend vaccin, zoal
gele koorts, bof, mazelen, rode hond (BMR), poliomyelitis, oraal tyfus of BCG. De therapie dient 15 weken
4
gestopt te zijn voor de toediening. De griepprik of vaccinaties met dode of niet-actieve bacteriën of virussen
mag u wel krijgen. De griepprik wordt bij gebruik van
ustekinumab aanbevolen. Reisadvies en uitleg over
vaccinaties krijgt u via de reumaconsulent of de
reizigerspolikliniek.
Het gebruik
Zorg ervoor dat kinderen niet bij ustekinumab kunnen
komen. Bewaar ustekinumab bij een temperatuur van
2 tot 8º C (in de koelkast). U mag ustekinumab niet
invriezen en dient de flacon in de buitenverpakking te
bewaren om te beschermen tegen licht. U mag de flacon niet schudden. Langdurig hevig schudden kan het
geneesmiddel aantasten. Gaat u op vakantie, bewaar
ustekinumab dan gekoeld tijdens de reis en op uw
vakantieverblijf bij een temperatuur van 2 tot 8º C.
Bij reizen heeft u een medicijnpaspoort, een douaneverklaring en een koeltasje nodig. Overleg hierover
met de reumaconsulent.
Het toedienen
Ustekinumab wordt één keer per 3 maanden onderhuids geïnjecteerd, tenzij uw behandelend arts anders
heeft voorgeschreven. U kunt hiervoor een vaste dag
kiezen. Tussen de eerste en tweede injectie zit een
kortere tijd, namelijk 4 weken. U kunt ustekinumab
zelf toedienen, maar ook laten toedienen, bijvoorbeeld
door uw partner of een ander familielid. De reumaconsulent leert u of uw partner de eerste injectie toedienen. Raadpleeg uw arts of reumaconsulent als u vragen heeft over het toedienen.
Dosering
Uw arts beslist hoeveel ustekinumab u nodig heeft en
voor hoelang. De dosering hangt af van uw gewicht.
De gebruikelijke begindosis is 45 mg. Na de begindosis
dient u de volgende injectie na 4 weken toe en vervolgens elke 12 weken. Patiënten die meer wegen dan
100 kg kunnen 90 mg krijgen in plaats van 45 mg.
5
Probeer toediening in huidzones met tekenen van psoriasis te vermijden.
Houdbaarheid
U kunt ustekinumab gebruiken tot de uiterste gebruiksdatum (EXP) die op de verpakking staat. U moet het
dan wel volgens de voorschriften bewaren (zie de alinea over het gebruik).
Wat moet u doen als u een dosis bent vergeten?
Vergeet u de ustekinumab toe te dienen, neem dan
contact op met uw arts of reumaconsulent. Neem nooit
een dubbele dosis om een overgeslagen dosis in te
halen.
Andere medicijnen
Licht iedere arts die u bezoekt in over uw behandeling
met ustekinumab. Vertel uw huisarts, uw apotheker,
uw tandarts en uw specialist altijd welke medicijnen u
gebruikt. Denk hierbij ook aan het eventuele gebruik
van zelfzorgmedicatie.
Heeft u vragen?
Misschien heeft u na het lezen van deze folder nog vragen. Aarzel dan niet om contact op te nemen met uw
arts of reumaconsulent. De consulent is bereikbaar op
telefoonnummer van de polikliniek reumatologie:
(023) 545 3170 / 3090.
Januari 2014 vakgroep reumatologie Kennemerland
C. Lauppe, huisarts in opleiding
Dr. K.S.S.. Steen, reumatoloog
6
Kennemer Gasthuis
Locatie noord
Vondelweg 999
2026 BW Haarlem
Locatie zuid
Boerhaavelaan 22
2035 RC Haarlem
Telefoon(023) 545 35 45
Website www.kg.nl
e-mail [email protected]­­­
1124361-20-4-2014
Postadres
Postbus 417
2000 AK Haarlem