Atal-Medialwijzer eerstelijns aanvragers regio Hoofddorp/Haarlem

Atal-Medialwijzer
Bloedafname Laboratorium en Trombosezorg
Voor: 1e lijnsaanvragers
Regio: Hoofddorp/Haarlem
Informatie en richtlijnen voor
het optimaal gebruik
van de diensten van
Atal-Medial
versie 8
oktober 2014
1
Inhoudsopgave
1
2
3
4
5.
6.
7.
8.
9
10
11
12
13
Voorwoord
Klinisch chemici Atal-Medial
2.1
Overzicht namen klinisch chemici
2.2
Telefoonnummers en e-mailadressen specialisten klinische chemie
Aanvragen en bloedafname
3.1
Aanvraagformulieren
3.2
Afnamelocaties
3.3
Bloedafname aan huis
3.4.
Cito- en doorbel aanvragen
3.5
Benodigde gegevens patiënt
3.6
Nuchter
Instrueer patiënten, die nuchter moeten worden geprikt, dat zij tot ± 10.00 uur nuchter
moeten blijven. Nuchter houdt in dat 12 uur vóór de bloedafname niets meer gegeten
of gedronken mag worden. Het drinken van water is wel toegestaan.
Speciale onderzoeken
4.1
Allergie-onderzoek
4.1.1
Advies en interpretatieteksten allergie-onderzoek
4.2
Bloeddrukmeting (Ambulant)
4.3
Cervix-onderzoek
4.4
Diabetesdienst
4.5
Externe kwaliteitsbewaking glucose- en Hb-meters: huisartsenQC.nl
4.6
Glucosemetercontroledagen voor diabetespatienten
4.7
ECG’s
4.8
Functieonderzoek
4.9
Hartritmediagnostiek
4.10 Sperma onderzoek
4.11 Urineonderzoek
4.12 Dysmorfe erytrocyten
Bestellingen
Bepalingsfrequentie
Bepalingenklapper
Tarieven
Toelichting ratio’s, klaring, verzadigingen, etc.
9.1
Cholesterol/HDL ratio
9.2
Kreatinineklaring en schatting van de glomerulaire filtratie snelheid m.b.v. de
MDRD
formule)
9.3
Micro-albumine kreatinine ratio
9.4
PSA ratio
9.5
Semenonderzoek
9.5.1
Semenonderzoek i.v.m. mogelijke infertiliteit
9.5.2
Semenonderzoek na vasectomie
9.6
Transferrine saturatie
9.7
Vitamine D Totaal
9.8
Coeliakie onderzoek
Allergenentabel
Automatismen
Doorbellen van sterk afwijkende resultaten
Trombosezorg
2
13.1 Bereikbaarheid
13.2 (Her)aanmelden van trombosepatiënten
13.3 Instellen op orale antistolling
13.4 De startdoseringen:
13.5 De onderhoudsdoseringen:
13.6 Zelfmeten en zelfdoseren door patiënten
14 Wet persoonsregistratie
15 BurgerServiceNummer (BSN)
16 Suggesties
3
1
Voorwoord
Atal-Medial
Atal-Medial is het regionale laboratorium voor klinische chemie.
Naast huisartsen, verloskundigen, GGZ instelling Rivierduinen en InGeest,
verzorging- en verpleeghuizen uit de regio Amsterdam, Zuid-Kennemerland,
Haarlemmermeer,de Bollenstreek en regio Leiden besteden ook specialisten van
Kennemer Gasthuis, Spaarne ziekenhuis, Rijland Ziekenhuis Leiderdorp en
Diaconessenhuis Leiden hun klinisch chemisch onderzoek uit bij Atal-Medial.
Ook de Trombosedienst uit deze regio is een onderdeel van Atal-Medial.
Klik hier voor meer informatie over Atal-Medial.
Het vak klinische chemie
De klinische chemie is gericht op diagnostisch onderzoek aan de hand van analyse
van lichaamsmateriaal. Bloed en urine zijn de bekendste voorbeelden, maar het
kan ook gaan om feces, zweet, beenmerg, uitgeademde lucht of diverse vochten.
In het lichaamsmateriaal kunnen allerlei lichaamseigen componenten worden
bepaald zoals eiwitten, vetten, koolhydraten, vitaminen, mineralen, elektrolyten,
metabolieten en antistoffen, maar ook cellen of DNA.
De hoeveelheid en samenstelling van deze componenten in het lichaamsmateriaal
geeft informatie over het functioneren van lichaam, weefsels en organen. Hiermee
levert het vakgebied klinische chemie en laboratoriumgeneeskunde een cruciale
bijdrage aan vaststellen en monitoren van ziekten en is daarmee een onmisbare
discipline in de medische praktijk.
Kwaliteitsborging
Atal-Medial onderhoudt een systeem van integrale kwaliteitsborging en streeft
ernaar aan u, als aanvrager, klant en collega, diensten en producten te leveren
die beantwoorden aan uw wensen. Wij stellen kritiek en suggesties te allen tijde
op prijs. U kunt onze medewerkers en klinische chemici daarover aanspreken.
Opmerkingen en/of suggesties over deze labwijzer kunt u richten aan de afdeling
Kwaliteitszorg, T: 088 - 0037 660 | E: [email protected].
Atal-Medial is gecertificeerd met het kwaliteitskeurmerk CCKL.
2
2.1
Klinisch chemici Atal-Medial
Overzicht namen klinisch chemici
drs. F.J.M. (Ferry) Bergkamp, klinisch chemicus
dr. B.A. (Bauke) de Boer, klinisch chemicus
dr. M.M. (Madelon) Buijs, arts, klinisch chemicus
dr. J (Jeannette) Gootjes, klinisch chemicus
dr. M.H. (Martien) Herruer, klinisch chemicus
dr. J.A. (Jurgen) Kooren, klinisch chemicus
dr. C.J. (Claudia) Pronk-Admiraal, MBA klinisch chemicus
drs. R.C. (Reni) Rotteveel, klinisch chemicus
dr.ir. H.N. (Hong) Bui, klinisch chemicus in opleiding
dr. S.M.I. (Susan) Goorden, klinisch chemicus in opleiding
Op werkdagen is één van de klinisch chemici dienstdoend voor het beantwoorden van
vragen. Het kan zijn dat er al doorschakeling plaatsvindt terwijl u nog wacht op telefonisch
contact.
4
2.2
Telefoonnummers en e-mailadressen specialisten klinische chemie
Telefoonnummer
Fax
Secretariaat Raad van
Bestuur Atal-Medial
088 0037 703
088 0037 879
[email protected]
Medische administratie/
opvragen uitslagen
088 0037 710
088 0037 798
[email protected]
Telefoonnummer
Mobiel nummer
E-mailadres
21
58
66
75
10
19
75
28
06 518 545 19
06 510 618 77
06 141 898 94
06 300 121 28
06 471 479 96
06 537 612 55
06 178 829 96
06 224 879 29
06-110 393 14
06-523 52098
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
(023)-890 86 22
06 446 512 77
[email protected]
Klinisch chemicus van
dienst (08.00-17.00
uur)
Buiten kantooruren
drs. F.J.M. Bergkamp
dr. B.A. de Boer
dr. M.M. Buijs
dr. S.M.I. Goorden
dr. J. Gootjes
dr. M.H. Herruer
dr. J.A. Kooren
dr. C.J. Pronk-Admiraal
drs. R.C. Rotteveel
dr.ir. H.N. (Hong) Bui
E-mailadres
(023) 890 86 98
Via portier
ziekenhuis
(023) 545 63
(071) 582 83
(023) 890 89
(023) 890 92
(023) 545 63
(023) 890 86
(023) 890 92
(023) 890 85
Medisch Leider
Trombosedienst
drs. F.L. (Lous) Schouten
5
3
3.1
Aanvragen en bloedafname
Aanvraagformulieren
Voor laboratoriumaanvragen wordt gebruik gemaakt van een optisch leesbaar
formulier. Vul aanvraagformulieren goed en volledig in. Als patiëntengegevens
niet volledig of slecht leesbaar zijn kunnen de laboratoriumuitslagen niet
administratief worden verwerkt. Naast aan te vragen onderzoek zijn de volgende
gegevens nodig:
geboortenaam + voorletters, geboortedatum, adres, wijze van betaling
(verzekering, inschrijfnummer) en het burgerservicenummer (BSN), gegevens
aanvrager, verplichte identificatie.
Vanaf versie 6 (2012) beschikt het aanvraagformulier over de mogelijkheid om
probleemgericht laboratoriumonderzoek te laten verrichten.
3.2
Afnamelocaties
De adresgegevens en openingstijden van de afnamelocaties van Atal-Medial
staan, per plaats, gerubriceerd op onze website.
Voor de Trombosedienst geldt - in verband met het versturen van de
doseeradviezen per post- per regio verschillende tijden:
Regio Hoofddorp/Haarlem: controles vinden alléén in de ochtenduren plaats.
3.3
Bloedafname aan huis
Een bloedafname aan huis kan alleen op medische indicatie door een arts.
Een bloedafname thuis kan op de volgende manieren worden aangevraagd:
Telefonisch 088 0037 710
Op werkdagen van 8.00 tot 15.00 uur: voor aanvragen voor de volgende dag
Op werkdagen van 8.00 tot 17.00 uur: voor aanvragen voor de overige dagen
Voor 8.30 uur en na 17.00 uur: door het inspreken van de aanvraag in de
telefoonbeantwoorder
Per fax 088 0037 798 of per e-mail ([email protected]) op werkdagen van 8.00
tot 15.00 uur: voor aanvragen voor de volgende dag.
-
NB. Om redenen van logistieke aard is het niet mogelijk om na 15.00 uur nog
aanvragen voor ‘nuchtere’ onderzoeken te doen voor de daaropvolgende dag.
3.4.
Cito- en doorbel aanvragen
Een aanvrager uit de eerste lijn kan bij uitzondering en uitsluitend een verzoek
indienen voor cito-onderzoek na overleg met de dienstdoende klinisch chemicus
op nummer 023 890 8698.
Een aanvrager uit de eerste lijn kan wel verzoeken uitslagen voor het eind van de
middag door te laten faxen/bellen. Dit betreft alleen die onderzoeken welke op het
aanvraagformulier met een D zijn gemarkeerd. Op het aanvraagformulier dient
tevens het fax/telefoonnummer waarnaar de uitslagen doorgegeven moeten
worden, genoteerd te worden.
Naast het op verzoek doorfaxen/doorbellen van uitslagen worden sterk afwijkende
resultaten op eigen initiatief van het laboratorium doorgebeld. Zie hiervoor
paragraaf 13.
3.5
Benodigde gegevens patiënt
Gegevens die onze medewerkers naast aan te vragen onderzoek nodig hebben,
zijn: geboortenaam + voorletters, geboortedatum, adres en wijze van betaling
(verzekering, inschrijfnummer) en het BurgerServiceNummer (BSN).
6
3.6
Nuchter
Instrueer patiënten, die nuchter moeten worden geprikt, dat zij tot ± 10.00 uur
nuchter moeten blijven. Nuchter houdt in dat 12 uur vóór de bloedafname niets
meer gegeten of gedronken mag worden. Het drinken van water is wel
toegestaan.
De aan-huis visites vinden alleen op medische indicatie plaats en zijn van circa
08.00 uur tot circa tot 12.30 uur; licht de patiënt in dat de Atal-Medial
medewerker vroeg kan komen. In het kader van de Ramadan kunnen afwijkende
afspraken worden gemaakt. Neem hiervoor contact op met onze medische
administratie.
4
Speciale onderzoeken
4.1
Allergie-onderzoek
Atal-Medial doet alle in-vitro allergiediagnostiek zelf op het ‘Immunocap-systeem’
van Phadia.
T.b.v. doelmatigheid bij allergie-onderzoek is het advies om gericht allergieonderzoek aan te vragen op basis van een correcte anamnese en
familiegeschiedenis. Vraag specifiek IgE daarom gericht aan. Er kan echter ook
gekozen worden voor een drietal screeningspakketten voor de meest
voorkomende inhalatie- of voedingsallergenen of een combinatie hiervan voor
kinderen < 4 jaar. Bij positieve screening volgt automatisch onderzoek op een
aantal specifieke IgE's en enkele mix-pakketten. Alleen na contact met de
dienstdoende klinisch chemicus (023-890 86 98) kan een positief mixresultaat
(bijv. boompollen) verder uitgetypeerd worden (bijv. els, berk etc.). IgE tegen een
specifiek allergeen kan ook separaat worden aangevraagd.
Het meten van totaal IgE heeft geen toegevoegde waarde in allergiediagnostiek
en wordt derhalve niet standaard meer bepaald bij een Phadiatop, Phadiatop
Infant of Voedselscreening. In-vitro allergieonderzoek is al vanaf 0 jaar mogelijk
(er is geen leeftijdsbeperking).
Relatie klassen en kwantitatief IgE:
Klasse
kU/l
interpretatie
0
1
2
3
4
5
< 0.35
0.35-0.7
0.7-3.5
3.5-17.5
17.5-50
50-100
negatief**
zwak positief
positief
sterk positief
zeer sterk positief
extreem positief
6
> 100
extreem sterk positief
** = ook waarden <0,35 kunnen indicatief zijn voor een allergische reactie.
4.1.1 Advies en interpretatieteksten allergie-onderzoek
Atal-Medial levert bij de resultaten van allergie-onderzoek automatisch advies en
interpretatieteksten. Indien u geen advies en interpretatieteksten wenst te
ontvangen kunt u dit kenbaar maken bij de Medische Administratie, T. 088 0037
710. Het interpreteren van specifiek IgE resultaten dient altijd in het licht van de
kliniek te gebeuren. Het vinden van specifiek IgE in een patiënt geeft aan dat de
patiënt gesensibiliseerd is, maar betekent niet dat er een daadwerkelijk
allergische reactie is
Interpretatie van resultaten van in-vitro allergie-zonderzoek is mede afhankelijk
van het klinische beeld en de mogelijke kruisreactiviteit. Resultaten van in-vitro
allergiediagnostiek kunnen vergezeld gaan van interpretatie en adviezen, gegeven
7
op basis van het resultaat en eventueel aangestreepte klachten op het
aanvraagformulier. Dit commentaar is opgesteld in overleg met de allergoloog van
het Kennemer Gasthuis. Als u prijs stelt op deze vorm van feedback hoeft u alleen
onder het kopje “allergie” op het aanvraagformulier aan te geven wat de
belangrijkste klacht(en) is (zijn).
4.2
Bloeddrukmeting (Ambulant)
Uitsluitend op de locatie Hoofddorp (Spaarnepoort) kunnen patiënten uitgerust
worden met apparatuur voor de 24-uurs bloeddrukmeting. Afspraken hiervoor
kunt u maken op telefoonnummer 088 0037 710 (Medische administratie)
4.3
Cervix-onderzoek
Vul formulieren volledig en duidelijk in, zo mogelijk met een naamstempel en
vermeldt het BSN van de patiënt. In verband met mogelijke verwisseling en het in
de post soms gescheiden raken van materiaal en aanvraagformulier wordt u
dringend verzocht tenminste naam, voorletters en geboortedatum op het
afgenomen materiaal te vermelden. Sure path potjes en combibrushes kunnen
besteld worden op de website. Deze potjes kunnen ook gebruikt worden voor HPV
diagnostiek. Verpak de HPV potjes met een absorptievel in een ‘safety bag’ en
verzend het samen met het aanvraagformulier in een ritsenvelop naar Atal-Medial.
Afleveren op een prikpost is eveneens mogelijk.
4.4
Diabetesdienst
De dienstverlening houdt in dat patiënten jaarlijks door Atal-Medial worden
opgeroepen voor bloedonderzoek (HbA1c, Micro albumine, Kreatinine, Cholesterol,
HDL cholesterol, LDL cholesterol, Triglyceriden, Glucose oriënterend, Chol/HDL
ratio). Desgewenst worden patiënten driemaandelijks opgeroepen voor ‘klein’
bloedonderzoek, bestaande uit: glucose nuchter en HbA1c. In overleg kan dit
onderzoek worden uitgebreid met bijvoorbeeld de meting van de buikomvang en
de bloeddruk. Patiënten worden jaarlijks opgeroepen voor het maken van
fundusfoto’s.
Deze foto’s worden beoordeeld door oogartsen van het Kennemer Gasthuis en het
Spaarne Ziekenhuis. Zij geven een advies over de termijn waarop de volgende
fundusfoto wenselijk is, zonder uw tussenkomst volgen wij dit advies.
Wanneer fundusfotografie niet gewenst is, bijvoorbeeld omdat de patiënt al onder
controle van een oogarts is, wordt u verzocht dit aan te geven op de aanvraag bij
de eerste aanmelding.
Aanmelden van patiënten voor de diabetesdienst kan door een aanvraagformulier,
met daarop de gegevens van de patiënt, te zenden aan:
Diabetesdienst Atal-Medial
Postbus 231
2130 AE Hoofddorp
U kunt het formulier ook faxen naar (023) 890 86 20, onder vermelding van:
Diabetesdienst.
Aanmelden kan ook per e-mail: [email protected].
4.5
Externe kwaliteitsbewaking glucose- en Hb-meters: huisartsenQC.nl
Atal-Medial biedt huisartsen de mogelijkheid om hun praktijk-glucose en Hbmeters meerdere malen per jaar te laten controleren middels de HuisartsenQC
kwaliteitsrondzending. Meer informatie is te vinden op onze website.
4.6
Glucosemetercontroledagen voor diabetespatienten
Atal-Medial biedt in samenwerking met het Kennemer Gasthuis, de organisatie
ZorgBalans en diverse apotheken, diabetespatiënten de mogelijkheid om
bloedsuikermeters te laten controleren. Jaarlijks worden er
meerdere bloedsuikermeter-controledagen georganiseerd. Meer informatie is te
vinden op onze website.
8
4.7
ECG’s
Aanvragen voor ECG’s in Hoofddorp (locatie Toolenburg, Markenburg), Haarlem
(locatie ’de Koningin’, Koninginneweg) of Hillegom (Gezondheidscentrum
Garbialaan 2) kunnen gedaan worden op telefoonnummer: 088 0037 710.
Het is ook mogelijk om een afspraak te maken voor ECG aan huis (niet spoed).
De ECG’s worden beoordeeld door de cardiologen van het Kennemer Gasthuis.
Wanneer de cardioloog van mening is dat onmiddellijke verwijzing geïndiceerd is,
neemt hij zelf contact op met de huisarts.
Spoed ECG’s kunnen rechtstreeks via het ziekenhuis worden aangevraagd.
4.8
Functieonderzoek
OGTT’s, ontbijtcurves, lunchcurves en H2-ademtesten worden met name
uitgevoerd op bloedafnamepoli’s in de ziekenhuizen. Het verschilt per locatie of er
vooraf een afspraak gemaakt moet worden. Voor H2-ademtesten moet er altijd
een afspraak gemaakt worden op de desbetreffende bloedafnamepoli's van het
Spaarne Ziekenhuis en het Kennemer Gasthuis.
Zie voor meer informatie onze patiëntenfolders op onze website.
4.9
Hartritmediagnostiek
Op uw verzoek kunnen wij patiënten uitrusten met een event recorder. Bij
problemen kan een episode telefonisch worden doorgegeven aan een ter zake
kundige medewerker die kan adviseren over de verdere handelwijze. Het
aanleggen van de recorder en de instructie gebeurt door Atal-Medial
medewerkers.
Afspraken kunt u maken op T. 088 0037 710.
4.10
Sperma onderzoek
Gebruik voor sperma onderzoek het hiervoor bestemde opvangmateriaal. Dit kunt
u bestellen bij Atal-Medial via de website. Het sperma dient op specifieke
tijdstippen ingeleverd te worden met een Atal-Medial aanvraagformulier en een
ingevulde patiënteninformatiefolder.
Zie voor meer informatie de informatiefolders ‘Sperma onderzoek’ en ‘Sperma
onderzoek na vasectomie’ op onze website.
4.11
Urineonderzoek
Aanvraag voor een urinesediment wordt alleen geaccepteerd indien urine binnen
1 uur na productie is ingeleverd bij de bloedafnamepoli in Kennemer Gasthuis
locatie zuid of Spaarne Ziekenhuis locatie Hoofddorp met daarbij een van
onderstaande vraagstellingen: dysmorfe erytrocyten (niet uit ochtendurine),
Trichomonas, cilinders aminozuurkristallen of UWI in catheterurine.
Urine kan niet worden ingeleverd op een prikpost.
4.12
Dysmorfe erytrocyten
Bij een microscopische hematurie kan onderzoek naar dysmorfe erytrocyten
worden gedaan ter onderscheid van een nefrologische of een urologische oorzaak.
Resultaten van dysmorfe erytrocyten in urine worden gerapporteerd als
percentage van het totaal aantal erytrocyten. Interpretatie volgens Snoek et al,
NTvG 1994: 138; 721 – 726 met een afkappunt van 40% voor een urologische
oorzaak (aanwezigheid van ≥40% dysmorfe erytrocyten sluit een urologische
oorzaak van de hematurie uit). Voor dit onderzoek is 1ste ochtendurine niet
geschikt. Tevens dient minimaal 3 ml urine te worden ingeleverd voor dit
onderzoek. Urine kan alleen worden ingeleverd op de prikpoli van Atal-Medial in
het Kennemer Gasthuis locatie Zuid of het Spaarne Ziekenhuis locatie Hoofddorp
van maandag t/m zondag tussen 08.00 en 16.30 uur.
Met het onderzoek naar dysmorfe erytrocyten zal de urine ook beoordeeld worden
op aanwezigheid van erytrocyten- en leukocytencilinders. De kans op het vinden
van deze cilinders is het grootste vlak na mictie. Wanneer erytrocyten- en/of
leukocytencilinders aanwezig zijn, is ook bij minder dan 40% dysmorfe
erytrocyten een nefrologische hematurie vrijwel zeker. Katheterurine kan ook voor
dit onderzoek gebruikt worden, mits urine < 1 uur oud is.
De bepaling wordt niet uitgevoerd:
9
-
-
Bij < 2 erytrocyten per gezichtsveld
Bij macroscopisch bloed
Wanneer urine bij aankomst op het lab ouder dan 1 uur na mictie is (of geen
mictietijd is vermeld).
5.
Bestellingen
Bestellingen van aanvraagformulieren, benodigdheden voor onderzoek,
voorschriften e.d. kunnen op onze website geplaatst worden.
De bestellingen worden afgeleverd door medewerkers van de afdeling Transport &
Logistiek. In het algemeen zult u de bestelling binnen 3 à 5 werkdagen in huis
hebben. U bewijst ons een grote dienst wanneer u de bestelfrequentie laag houdt
door bestellingen via zorgvuldige inventarisatie van uw voorraad te combineren.
6.
Bepalingsfrequentie
De bepalingen op het aanvraagformulier ten behoeve van huisartsen worden in
principe binnen 24 uur na binnenkomst van het monster gerapporteerd. Het
rapport wordt verzonden wanneer de laatste uitslag van de groep binnen is.
Indien een uitslag eerder gewenst is, dient contact te worden opgenomen met een
van de klinisch chemici.
7.
Bepalingenklapper
In de bepalingenklapper van Atal-Medial vindt u alle bepalingen die door AtalMedial uitgevoerd worden, inclusief informatie over doorlooptijd en de
referentiewaarden.
De bepalingenklapper vindt u op onze website.
8.
Tarieven
Laboratoriumdiagnostiek op aanvraag van de huisarts valt onder de
basisverzekering van de zorgverzekering. Dit geldt ook voor onze trombosezorg
en zelf meten. De kosten hiervoor worden volledig vergoed, maar onze zorg gaat
wél ten laste van het eigen risico. Dit geldt voor alle zorgverzekeraars. Heeft uw
patiënt het eigen risico* dit jaar al betaald, dan is laboratoriumdiagnostiek,
trombosezorg en zelf meten op verwijzing van de huisarts kosteloos.
Dit geldt echter niet voor bepalingen die NIET op de ELD-lijst staan.
Het tarief van onze diagnostiek en de vergoeding hiervoor is afhankelijk van de
afspraken tussen zorgverzekeraars en ons laboratorium. Als maximum voor iedere
zorgverzekeraar gelden de tarieven die landelijk zijn vastgesteld door de
Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Deze maximumtarieven zijn opgenomen in een
overzicht die u kunt downloaden op onze website.
De tarieven die voor uw patiënt gelden zijn dus afhankelijk van zijn/haar
zorgverzekeraar. Wij raden uw patiënt aan contact op te nemen met de
zorgverzekeraar voor meer informatie over zijn/haar individuele situatie.
Deze tariefinformatie is onder voorbehoud van wijzigingen en uitsluitend ter
indicatie. Derhalve kunnen er geen rechten aan worden ontleend.
Het microbiologisch onderzoek wordt door Stichting Streeklab Kennemerland
(SSKL) uitgevoerd. Voor de tarieven van microbiologisch onderzoek adviseren we
u om contact op te nemen met SSKL via telefoonnummer 023-5307800 of bezoek
de website van het Streeklab Haarlem voor overige contactgegevens.
* Per kalenderjaar geldt een verplicht eigen risico. Wij adviseren de patiënt om
contact op te nemen met zijn/haar zorgverzekeraar indien er vragen zijn over de
hoogte van het eigen risico.
10
9
Toelichting ratio’s, klaring, verzadigingen, etc.
9.1
Cholesterol/HDL ratio
Cholesterol/HDL ratio en het risico op het ontstaan van coronaire hartziekten.
(CBO Consensus Cholesterol 1998).
Zie www.hartstichting.nl voor meer informatie.
9.2
Kreatinineklaring en schatting van de glomerulaire filtratie snelheid m.b.v. de
MDRD
formule)
De kreatinineklaring geeft een globale schatting van de nierfunctie. Voor de
berekening van de klaring is het nauwgezet verzamelen van 24 uurs urine vereist.
De klaring kan bij benadering worden geschat uit alleen het plasma-kreatinine
gehalte, de leeftijd en het geslacht, m.b.v. de MDRD formule:
186 x (plasma kreatinine in µmol/l x 0.0113)
-1.154
x (leeftijd in jaren)
-0.203
(x 1.212 indien negroïde ras) (x 0.742 indien vrouw)
Bij elke plasmakreatinine bepaling bij een volwassene wordt automatisch een
MDRD klaring berekend. Een MDRD klaring onder 90 ml/min. wordt numeriek
gerapporteerd. Hogere klaringen worden gerapporteerd als > 90 ml/min.
De MDRD klaring is niet bruikbaar bij een snel veranderende nierfunctie, extremen
in spiermassa (bodybuilders, spieratrofie) en bij kinderen.
Als ondergrens wordt een leeftijd van 18 jaar gehanteerd.
9.3
Micro-albumine kreatinine ratio
Wanneer albumine in zeer geringe hoeveelheden door de nier wordt uitgescheiden
wordt dit micro-albuminurie genoemd.
Micro-albuminurie duidt op (beginnende) nierbeschadiging.
Micro-albumine wordt bij voorkeur bepaald in 24 uurs urine. Een goed alternatief
is de bepaling van de albumine / kreatinine ratio in de overnacht geproduceerde
urine (gewassen, midstream).
Streefwaarden:
V:
< 3.5 mg/mmol kreatinine
M:
< 2.5 mg/mmol kreatinine
9.4
PSA ratio
Een licht verhoogde PSA (<13 μg/l) duidt veelal op een benigne
prostaathypertrofie. Om in dit grijze gebied beter te kunnen differentiëren tussen
benigne en maligne wordt gebruik gemaakt van de PSA ratio.
PSA komt in het bloed voor in vrije en in gebonden vorm. Bij prostaatcarcinoom
neemt vooral de gebonden fractie toe.
Hierdoor neemt de
groter de kans op
ratio af; hoe lager de ratio, hoe
maligniteit.
Bij een licht verhoogde PSA (< 13 μg/l) en een ratio < 0.10 ligt de kans op een
maligniteit in de buurt van de 50%, bij een ratio > 0.25 in de buurt van de 10%.
11
9.5
Semenonderzoek
9.5.1 Semenonderzoek i.v.m. mogelijke infertiliteit
Passend bij de NHG standaard subfertiliteit wordt bij een volledige semenanalyse
ook altijd een VCM berekend. De VCM is een maat voor het aantal progressief
bewegende spermacellen (x 106) en wordt berekend met de volgende formule:
Deze VCM vormt in belangrijke mate de semenconclusie. Een VCM ≥ 10 geeft als
conclusie: “geen aanwijzingen voor verminderde kwaliteit semen”. Een VCM < 10
geeft als conclusie een oligozoöspermie (concentratie < 15 x 10 6
spermacellen/ml), een asthenozoöspermie (A + B motiliteit < 32%), een
teratozoöspermie (< 4% normale vormen) of combinaties hiervan bij meerdere
afwijkingen. De afwijking kan mild (VCM 3 – 10), matig (VCM 1 – 3) of extreem
(VCM < 1) zijn. Worden géén spermacellen in het monster gevonden, dan is de
conclusie een azoöspermie en kan geen VCM berekend worden.
NB:
Gezien de beperkte waarde van de morfologie wordt deze bij een VCM ≥
10 niet beoordeeld.
9.5.2 Semenonderzoek na vasectomie
De criteria voor “steriliteit” volgens de Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU) zijn:
een azoöspermie of een concentratie van minder dan 100.000 niet-bewegende
zaadcellen per milliliter ejaculaat (herziene richtlijn “vasectomie” van de NVU, NTvG,
2005; 149: 2728 – 2731). (Zie ook paragraaf 4.10 in deze labwijzer).
9.6
Transferrine saturatie
De transferrine-saturatie wordt berekend m.b.v. onderstaande formule:
Transferrine saturatie = ( ( FE * 0.5 ) / ( TRANS3 * 12.6 )) waarbij FE in umol/L
en TRANS3 in g/l wordt uitgedrukt.
De transferrine-saturatie speelt naast de ferritine- en ijzerconcentratie een
belangrijke rol bij de differentiaaldiagnose van een aantal aandoeningen, zoals te
zien is in onderstaande tabel die ontleend is aan Diagnostisch Kompas 2003.
12
9.7
Vitamine D Totaal
Het referentiegebied van Vitamine D Totaal ligt tussen 30 en 130 nmol/l, zeker in
de winter komt de gevonden waarde vaak niet boven de 50 nmol/l uit.
De aanbevolen grenzen zijn echter 80 – 220 nmol/l zoals beschreven in het
Nederlands Tijdschrift voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde
(NTKCL) 2007;32:3:150-158 en het New England Journal of Medicine (NEJM)
2007;357:3 266.
9.8
Coeliakie onderzoek
Bij een aanvraag t.b.v. uitsluiten coeliakie doet Atal-Medial de 2 bepaling IgA
antistoffen tegen tissue Transglutaminase (IgA anti-tTG2).
- Indien deze negatief is dan is coeliakie serologisch op dat moment uitgesloten.
- Indien het resultaat >10x ULN (upper limit van normaal; d.w.z. > 70 kU/l) dan
wordt tevens de bepaling IgG antistoffen tegen gedeamineerd Gliadine (IgGdGliadine) ter confirmatie ingezet. Indien deze ook positief dan is er serologisch
aanwijzingen voor coeliakie.
- Indien het resultaat 7<x<70 kU/l ligt dan is herhaling van het onderzoek of
doorverwijzing naar locale MDL-arts of kinderarts geindiceerd. HLA-typering voor
DQ2/DQ8 kan overwogen worden (negativiteit voor HLDQ2/DQ8 maakt een
(toekomstige) ontwikkeling van coeliakie onwaarschijnlijk).
Bij de bepaling IgA-tTG2 wordt automatisch getest op IgA deficiëntie (immers bij
een IgA deficiëntie kan het resultaat van de IgA-tTG2 vals negatief zijn). Bij een
aantoonbare IgA deficientie zal verder getest worden op coeliakie middels de IgGdGliadine)
Eventueel kan, bijvoorbeeld na overleg met kinderarts of MDL-arts besloten
worden tot het bepalen van de bepaling IgA-antistoffen tegen endomysium (IgAEMA).
10
Allergenentabel
Op onze website vindt u de meest recente versie van de allergenentabel >>
11
Automatismen
Bij de volgende uitslagen wordt automatisch een vervolgonderzoek gedaan:
Uitslag
ANCA positief (voor de eerste keer)
ENA positief (voor de eerste keer)
IgG >18, IgA >4 of IgM > 4 g/l
TE > 90 g/l
Eiwitscreening in urine positief
Phadiatop, Phadiatop Infant of
Voedselscreening positief
TSH < 0.5 of > 4.2 mU/l
Vervolgonderzoek
as-MPO en as-PR3
Uittypering SSA, SSB, Sm, RNP of Scl70
Eiwitspectrum
Eiwitspectrum
Kwantificering eiwit in urine
Uittypering (zie paragraaf 10
FT4
13
12
Doorbellen van sterk afwijkende resultaten
Het laboratorium geeft in de volgende gevallen op eigen initiatief de sterk
afwijkende resultaten telefonisch aan de arts door:
14
15
Voor een volledig overzicht van de referentiewaarden wordt verwezen naar de
bepalingenklapper, zie de pagina met downloads voor zorgverleners op onze
website.
16
13
Trombosezorg
13.1
Bereikbaarheid
De Trombosedienst is voor intercollegiaal overleg telefonisch bereikbaar op
werkdagen van 8:00-12:30 en van 13.30-16.30 uur op T. 06 44 73 69 61.
Buiten deze uren is de Trombosedienst voor spoedgevallen bereikbaar op
telefoonnummer 071 - 5262 449. Volg de instructie op de meldingstekst.
13.2
(Her)aanmelden van trombosepatiënten
De (her) aanmelding van patiënten geschiedt door het faxen van het
aanmeldingsformulier naar het nummer (023) 890 86 97 en het daarna opbellen
naar de dienst via 06 44 73 69 61 ter controle van de
(her) aanmelding op juistheid en compleetheid en het maken van een afspraak
voor een controle t.b.v. de patiënt.
Deze eerste controle geschiedt, indien mogelijk, bij voorkeur, op een centrale
vestiging in verband met het instrueren (intake gesprek) van de patiënt.
De naar de dienst verwijzend arts beslist alleen gedurende de eerste weken van
de controles over de noodzakelijkheid van huiscontroles, daarna beslist de
Trombosedienst.
Een goed mobiele patiënt wordt bij de eerste (her)controle al op een polikliniek
gecontroleerd.
Controles voor de Trombosedienst geschieden op alle afnameposten (zie 4.2) doch
uitsluitend in de ochtenduren.
13.3
Instellen op orale antistolling
De onderstaande adviezen houden geen rekening met de klinische situatie en de
mogelijk met de antistolling interfererende medicatie van de patiënt. Met beide
dient terdege rekening te worden gehouden.
Zie ook “De kunst van het doseren” een uitgave van de Federatie van Nederlandse
Trombosediensten, te bereiken en te downloaden via de Website van de
Federatie: www.fnt.nl
13.4
De startdoseringen:
Normaal:
Coumarine
Fenprocoumon
(Marcoumar)
Aantal
4,2 tabletten
Acenocoumarol
6,4 tabletten
Opmerkingen
Bij voorkeur dan controle van INR
Eventueel 1 of 2 dagen langer met 1 of
½ tablet fenprocoumon
Bij voorkeur dan controle van INR
Eventueel 1 of 2 dagen langer met 2 of
1 tablet Acenocoumarol
Aangepast (bijvoorbeeld bij oudere, zieke of gedecompenseerde patiënt)
Fenprocoumon
(Marcoumar)
3-1-H tabletten
Acenocoumarol
4-2-1 tabletten
17
Bij voorkeur dan controle van INR
Eventueel 1 of 2 dagen langer met ½
tablet fenprocoumon
Bij voorkeur dan controle van INR
Eventueel 1 of 2 dagen langer met 1
tablet Acenocoumarol
13.5
De onderhoudsdoseringen:
De gemiddelde dagelijkse onderhoudsdosering is individueel sterk verschillend.
Om toch enig houvast te geven voor de vervolgdosering na de startdosering kan
het volgende schema gehanteerd worden:
preparaat
gemiddelde
dagdosering
in tabletten
leeftijd
8 - 39 jaar
Fenprocoumon
Acenocoumarol
40 - 59 jaar
60 - 79 jaar
79 jaar
1
0.8
0.6
0.4
3
2.4
1.8
1.2
Informeer bij de Trombosedienst naar de historische onderhoudsdosering, indien
van toepassing en noodzakelijk; dit is vaak een steun bij het herstarten van de
dosering.
De instelling op fenprocoumon duurt soms 10 - 14 dagen. Het effect op de INR
van een dosering met fenprocoumon is pas na enkele dagen merkbaar.
De Trombosedienst geeft de voorkeur aan gebruik van fenprocoumon boven
acenocoumarol. Patiënten met fenprocoumon zijn stabieler ingesteld en hun INR
uitslagen bevinden zich vaker in de therapeutische range dan bij behandeling met
acenocoumarol.
Mutaties die belangrijk zijn voor de orale antistollingstherapie en het staken van
de behandeling dienen schriftelijk doorgegeven te worden, waarbij gebruik
gemaakt moet worden van het mutatieformulier.
13.6
Zelfmeten en zelfdoseren door patiënten
Patiënten die een langdurige (> 6 maanden) antistollingsindicatie hebben wordt
de mogelijkheid geboden met in bruikleen gegeven apparatuur bij zichzelf de
stollingstijd te meten en zichzelf te doseren.
De Trombosedienst verzorgt de opleiding en de begeleiding en verstrekt, naast de
apparatuur, de meetstrips en priklancetten.
18
14
Wet persoonsregistratie
Atal-Medial beschikt over een privacy-reglement. Zie hiervoor onze website
www.atal-medial.nl. Hierin is onder andere het volgende beschreven:
-
Welke gegevens worden opgeslagen en hoelang;
Wie inzage hebben of krijgen in de gegevens;
Wat er gebeurt met het afgenomen materiaal;
Hoe men een verzoek kan indienen tot verwijdering van persoonsgegevens.
15
BurgerServiceNummer (BSN)
Het gebruik van het BSN is bij Atal-Medial verplicht. Op de website, maar ook op
prikposten wordt duidelijk gecommuniceerd dat een officieel identiteitsdocument
(paspoort, rijbewijs, identiteitskaart) moet worden meegebracht/getoond bij
bloedafname en het inleveren van monsters voor onderzoek. Informatie voor
patiënten over het BSN is te vinden op onze website.
16
Suggesties
Wij stellen het zeer op prijs als u klachten, opmerkingen en suggesties voor
verbetering van de dienstverlening van Atal-Medial aan ons doet toekomen.
Graag horen wij van u, als gebruiker van deze Atal-Medial wijzer, of u ideeën en
suggesties heeft die deze informatiefolder kunnen verbeteren
Reacties kunnen worden doorgegeven aan:
Kwaliteitszorg Atal-Medial
T:088 - 0037 660 | E: [email protected]
19