Presentaties (4957.1 Kb)

Groeien met gezond verstand
• 13u45: Inleiding - Hendrik Vandamme (voorzitter ABS)
• 14u00: Vooruitblik op de zuivelmarkt - Mark
Voorbergen (onafhankelijk zuivelexpert)
• 14u45: Getuigenis van een jonge melkveehouder
• 15u00: Economische getallen in de melkveehouderij Niels Achten (adviseur LIBA)
• 15u30: Toespraak minister Schauvliege + overhandiging
van 1e exemplaar ‘Economie & melken’
• 15u45: Slot - Luc Versele (CEO Crelan)
Groeien met gezond verstand
• 13u45: Inleiding - Hendrik Vandamme (voorzitter ABS)
• 14u00: Achter de wolken schijnt de zon; een
vooruitblik op de zuivelmarkt - Mark Voorbergen
(onafhankelijk zuivelexpert)
• 14u45: Getuigenis van een jonge melkveehouder
• 15u00: Economische getallen in de melkveehouderij Niels Achten (adviseur LIBA)
• 15u30: Toespraak minister Schauvliege + overhandiging
van 1e exemplaar ‘Economie & melken’
• 15u45: Slot - Luc Versele (CEO Crelan)
Achter de wolken schijnt de zon
Mark Voorbergen
Email: [email protected]
Tel: +31612446854
NACVZW Studiemiddag, 16 januari 2015, Gent
19 januari 2015
Inhoud
Sectie 1:
Een korte terugblik op de wereldzuivelmarkt
Sectie 2:
Korte termijn verwachtingen: regen
Sectie 3:
Verwachtingen voor de lange termijn: zonneschijn?
Sectie 4:
Uw melkprijs: steeds meer bepaald door uw wereldmarktpositie
6
Melkproductiegroei normaliseert naar langjarig gemiddelde
Gemiddelde productiegroei in de grote 6 export regio’s (1000t meq en %)
Meerjarig gemiddelde
•
Medio-2014 had het melkaanbod in de grote exportlanden het gat van de zwakke 2012-2013 periode opgevuld
•
De eerste groeiers in 2013 – Nederland en Ierland – zitten alweer in de krimpfase …
•
…. terwijl de VS pas sinds kort meer produceert dan de lokale behoefte
7
Invoer met name in H1 2014 erg sterk, daarna minder
Januari t/m September invoer (2012 – 2014, 1,000t meq)

Lagere prijzen en lagere China volumes stonden landen als Algerije, Filippijnen en andere in 2013
weggedrukte importeurs toe hun voorraden weer aan te vullen

In H2 viel Rusland weg, was China zwak en waren de meest voorraadniveaus weer normaal

Tweede helft van 2014 ontwikkelde de invoer zich zeer zwak
8
Prijzen bewegen richting de bodem van de post-2007 range
Zuivel commodity prijzen (FOB W-Europe, USD/t)

GDT-prijzen zijn al sinds November ongeveer op 2009-niveau

Prijzen in Europa en met name de VS hebben in December het gat met GDT verkleind

Op dit moment stabiliseren de prijzen in de EU omdat veel melkveehouders in
“bovenquota” landen remmen: Ierland, Nederland en sinds kort ook Duitsland en Frankrijk

De melkproductie in Belgie is op maandbasis ook bijna terug op 0% groei
9
Conclusies omtrent de huidige stand van de markt
•
Wereldwijd melkaanbod blijft vooralsnog sterk, ondanks beginnend remgedrag in West
Europa
•
De VS voegen sinds een paar maanden ook melk aan het wereldwijde export surplus toe
•
Grote kopers anders dan China hebben hun voorraden in de eerste drie kwartalen van 2014
fors aangevuld
•
GDT prijzen zijn al op 2009 niveau, andere regio’s hebben nog een stap te gaan
Veel onzekerheid, maar de voortekenen voor de eerste helft van 2015 zijn niet positief
10
Inhoud
Sectie 1:
Een korte terugblik op de wereldzuivelmarkt
Sectie 2:
Korte termijn verwachtingen: regen
Sectie 3:
Verwachtingen voor de lange termijn: zonneschijn?
Sectie 4:
Uw melkprijs: steeds meer bepaald door uw wereldmarktpositie
11
EU melkprijs alleen niet laag genoeg om het aanbod te remmen
- maar in combinatie met de dreigende superheffing mogelijk wel

Melkprijzen zijn in December/Januari naar
break even niveau of lager gegaan

Nieuw Zeelandse melkprijs zal mogelijk leiden
tot krimp in de staart v/h huidige seizoen (er lijkt
Melkprijsniveaus in de EU, VS en Nieuw Zeeland
bovendien een droogte aan te komen)

EU melkprijs zal in 2015 verder zakken naar een
niveau dat het eerste quotumloze jaar tot een
uitdaging maakt

VS melkveehouders melken nog alsof er niet
aan de hand is

Alleen eventuele extreme weersinvloeden lijken
de wereldwijde melkproductie in de komende
maanden af te kunnen remmen
12
China heeft nog een zwak half jaar te gaan
China in 2014:
•
In de eerst 11 mnd van 2014 telde de Chinese invoer
op tot iets onder de 10 mrd kg
•
De traditionele eindejaarspiek was echter zwak
Aannames voor de komende periode:
•
2014 invoer zal optellen tot ca 10.5 md kg MEQ
•
In 2015 wordt er wederom ca 1 md MEQ aan de
invoer toegevoegd
•
In H1 2015 zal China haar voorraden consumeren
die opgebouwd zijn in KW4 2013 en KW1 2014
•
In H2 2015 komt de Chinese invoer weer op gang
Overigens blijft China een “black box” en zijn verrassingen niet uit te sluiten!
13
GDT: grotendeels gedreven door NZL/EU aanbod en Chinese vraag
Eerste klap omlaag: Tweede klap omlaag:
Chinese invoer zakt verbetering in H2
in na een goed KW1 blijft uit
Chinees
absorptievermogen zal in
H1 2015 ook teleurstellen
14
Conclusies voor de korte termijn
Tijdlijn voor 2015 prijsrichting, opwaartse en neerwaartse invloeden
Opwaartse
invloeden
•
Quotumjaar tactieken om superheffing te verminderen
•
Chinese import
leeft weer op
• Kansen op een oplossing voor EU-Rusland nemen toe
• Vroege afvoer laagproductieve koeien door droogte en lage melkprijs in NZL
Jan
Mrt
Feb
•
Neerwaartse •
invloeden
•
Zuidelijk halfrond blijft fors produceren
Meeste importeurs en large corporates zijn goed gecovered voor kw1 en kw2
Chinese invoervraag blijft laag vanwege
voorraden en goede lokale productie
•
EU aanbod blijft sterk op prijzen rond break even
Chinese import is seizoensmatig laag
• Lage olieprijs verlaagt de koopkracht van de OPEC landen
Prijzen
Juni
VS melkaanbod vertaalt zich in export druk
•
•
Mei
April
Inhoud
Sectie 1:
Een korte terugblik op de wereldzuivelmarkt
Sectie 2:
Korte termijn verwachtingen: regen
Sectie 3:
Verwachtingen voor de lange termijn: zonneschijn?
Sectie 4:
Uw melkprijs: steeds meer bepaald door uw wereldmarktpositie
16
Zuivelconsumptie verschuift naar de nieuwe economieën
 In 2020 zijn de zuivelmarkten in Overig Azië, India,
Groei van de zuivelmarkt tussen 2014 en 2020
Afrika en China gezamenlijk met 66 md kg gegroeid
 Met uitzondering van India kunnen deze markten
slecht voor een beperkt deel in hun eigen groeiende
zuivelbehoefte voorzien
 Na 2020 wordt Afrika de belangrijkste groeimotor
van de wereldwijde zuivelvraag
 Ondanks tijdelijke vertragingen door politieke
onrust, hoge marktprijzen en economische crises,
kan de groei over de totale periode van 10 jaar
nauwelijks afgestopt worden
Source: Voorbergen s/d model, 2015
Voorlopig genoeg melk
- na 2016 komt de behoefte aan nieuw exportaanbod terug
Gemodelleerde groei van de aanbodoverschotten importbehoeften in de
belangrijke import- en exportregio’s (2012 – 2020)
EU neemt in 2014
60% van de groei van
het export-surplus
voor haar rekening

Zowel aanbod als vraag zullen toenemen maar het exportaanbod loopt in de traditionele exportregio’s tegen
fysieke grenzen aan

De wetten van de economie dicteren dat de vraag nooit harder kan groeien dan het aanbod maar de vraagpush
zal de prijzen na 2016 weer onder opwaartse druk zetten
Lange termijn prijsrichting, opwaartse en neerwaartse invloeden
• Wereldwijde invoervraag is
sterk
• Wereldwijde invoervraag is
sterk
•
•
Opwaartse
invloeden
Neerwaartse
invloeden
Jan
2014
•
•
•
•
EU aanbodgroei loopt terug
Periode van sterke volumegroei in
NZL loopt ten einde
Jan
2017
Europese post 2015-groei is sterk
Westerse zuivelvraag is verzadigd
VS aanbodgroei versnelt door
toenemende exportoriëntatie
NZL productiegroei is sterk doordat
productiviteit op geconverteerde
bedrijven toeneemt
•
•
Afrika lost Azië af als primaire
motor van de
consumptiegroei
Jan
2020
VS aanbod blijft groeien
•
•
Aziatische per capita
consumptie nadert het
verzadigingsniveau
Lokale productiegroei in
China versnelt
Inhoud
Sectie 1:
Een korte terugblik op de wereldzuivelmarkt
Sectie 2:
Korte termijn verwachtingen: regen
Sectie 3:
Verwachtingen voor de lange termijn: zonneschijn
Sectie 4:
Uw melkprijs: steeds meer bepaald door uw wereldmarktpositie
20
De internationale concurrentiepositie heeft veel facetten
De uitdagingen voor
de melkveehouderij
Stabiel
melkaanbod
Efficiënte en
flexibele
melkproductie
Duurzame,
kwalitatief
hoogstaande
keten
Internationale
concurrentiepositie
Toegang tot
groeimarkten
Sterk
zuivelimago
De juiste
producten voor
de
internationale
consument
De uitdagingen voor
de rest van de keten
Flexibiliteit: hebben we het varen op de golven al onder de knie?

De jaren na 2015 worden een interessante
periode om het groei en krimpgedrag van
de Europese melkveehouders te
monitoren

Volatiliteit blijft
‒
Het gewicht van volatiele importlanden neemt binnen
de vraag en aanbod dynamiek toe
% melk dat verhandeld wordt neemt toe maar blijft
gering tov de totale consumptie
Extreme weersomstandigheden blijven
Markt wordt steeds transparanter en prijsbewegingen
verlopen sneller
Importerende noch exporterende regio’s geven blijk
van “leren van lessen uit het verleden”
‒ US
‒ China
‒
‒
‒
‒
Perfecte
varkenscyclus? 
22
“Leren van de lessen uit het verleden”, hoe zit het met Europa?
Productie-ontwikkeling in verschillende lidstaten en de VS in
relatie tot de marktontwikkeling (2013-2014)

Nederland en België gaven blijk
van relatief snel reageren op
marktveranderingen

Frankrijk heeft de handicap van
haar eigen melkprijssysteem

De VS-productie kwam zeer
laat op gang

Wat zou de rol van de
verwerkers moeten zijn?

In principe heeft elke schakel in
de keten baat bij een snelle
reactie van het melkaanbod op
de vraagsituatie
23
Conclusies

Het is moeilijk om voor de korte termijn lichtpuntjes te ontwaren

EU melkaanbod neemt na kwartaal 1 waarschijnlijk weer snel toe en de importvraag maakt een zwakke
periode door

In de loop van 2015 draaien de fundamentele krachten echter weer om

Hoewel een al te forse groei in het eerste quotumloze jaar in de EU de druk op de ketel kan houden

Na 2016 komen de uitdagingen in de wereldwijde zuivelmarkt weer boven:
‒
‒
‒
Exportaanbod is in handen van een beperkt aantal kleine exportlanden
Importvraag wordt voortgedreven door zeer grote economieën
Die de fysieke omstandigheden ontberen om ooit zelfvoorzienend in zuivel te worden

Op termijn heeft de wereldmarkt aanbod uit nieuwe potentiële exportgebieden nodig

Tot die tijd gaan de huidige exporteurs goede tijden tegemoet

Mits de waardeketen de golven van de markt beter in de vingers krijgt ..

… en er geïnvesteerd is/wordt in een duurzame positie op de wereldmarkt
24
Groeien met gezond verstand
• 13u45: Inleiding - Hendrik Vandamme (voorzitter ABS)
• 14u00: Achter de wolken schijnt de zon; een
vooruitblik op de zuivelmarkt - Mark Voorbergen
(onafhankelijk zuivelexpert)
• 14u45: Getuigenis van een jonge melkveehouder
• 15u00: Economische getallen in de melkveehouderij Niels Achten (adviseur LIBA)
• 15u30: Toespraak minister Schauvliege + overhandiging
van 1e exemplaar ‘Economie & melken’
• 15u45: Slot - Luc Versele (CEO Crelan)
Getuigenis van jonge melkveehouder
Kristof Boussery – 29 jaar
Woonachtig in Peer
Bedrijf Peer:
Bedrijf Kemmel:
Typisch West-Vloams:
- Akkerbouw
- Melkvee (60
melkkoeien +
jongvee)
- Vleesvee
Typisch Kempen:
- Intensief
melkveebedrijf
- 90 koeien +
jongvee
Samenvoeging + overname
Pijnpunten
- Samenwerking – 50% overname
- Beperkte plaats voor 150 melkkoeien
- Beperkte capaciteit melkstal
- Quotumoverdracht
- Dommelvallei - habitat
Samenvoeging + overname
Bedrijfsplan
- Is dit project haalbaar?
- Wat kost mijn liter melk?
- Hebben wij een leefbaar bedrijf?
Samenvoeging + overname
Oplossingen
- Opmaken bedrijfsinventaris
- Vennootschap of maatschap
- Bouw nieuwe stal + melkstal
- Overleg met VLIF
- Navraag bij het toenmalig RUP
Aandachtpunten bij bedrijfsplan
- Melkprijs
- onvoorspelbaar
- Jan ‘14 tov Nov ’14 = 25% daling
- Voerkosten
- Perspulp:
- Soya:
- ‘07: 25€/ton
- ‘06 : 200€/ton
- ’14 : 47€/ton
- ‘09 : 340€/ton
- ‘14 : 420€/ton
- Aankoop maïs
Aandachtpunten bij bedrijfsplan
- Vaste kosten
- 3% inflatie/jaar
- Inschatten kostprijs stal
- Offertes op voorhand
- Toekomstige investeringen
- Bedrijfskapitaal
Stappenplan Milieu –en bouwvergunning
-
Opmaken bedrijfsplan (winter 2008)
Aanvraag bouwvergunning (juni 2008)
Aanvraag milieuvergunning (juni 2008)
Oprichting LV (zomer 2008)
Opstalrecht nodig zodat LV kan bouwen (zomer 2008)
LV bouwt stal (begin nov 2009)
Opmaken bedrijfsinventaris (dec 2009)
VLIF dossier opmaken (dec 2009)
Bedrijfsinventaris omzetten in aandelen (dec 2009)
Effectieve overname – overname met aandelen (1 april 2010)
Overdracht milieuvergunning (april 2010)
Overdracht NER’s (april 2010)
Overdracht Melkquotum (april 2010)
LV begint te boeren
Resultaat
Streefdoel na bouw
- Optimalisatie binnen bestaande stallen
- Stal volledig benutten
- Streven naar goede technische cijfers:
- Productiestijging
2011: 8458 l/koe – 2013: 9011l/koe
- Koeien snel drachtig
- Vroeg afkalven vaarzen
- Rantsoen berekenen
- Kengetallen opvolgen
Knelpunten na bouw
- Plaatsgebrek voor vee
- Huurstal voor vaarzen
- Schuur omgebouwd voor kalveren
- Verbouwing voor stierkalveren
- Tijdsgebrek
- Zelfrijdende mengwagen
- Tweedehands drinkautomaten
- Voer
- TGC
- Aankoop maïs
Toekomstvisie
- Optimalisatie binnen bestaande structuur
- Technische resultaten
- Hogere productie per koe= kg vet + eiwit
- Schuld afbouw
- 2de fase overname
Bedankt voor uw aandacht!
Groeien met gezond verstand
• 13u45: Inleiding - Hendrik Vandamme (voorzitter ABS)
• 14u00: Achter de wolken schijnt de zon; een
vooruitblik op de zuivelmarkt - Mark Voorbergen
(onafhankelijk zuivelexpert)
• 14u45: Getuigenis van een jonge melkveehouder
• 15u00: Economische getallen in de melkveehouderij Niels Achten (adviseur LIBA)
• 15u30: Toespraak minister Schauvliege + overhandiging
van 1e exemplaar ‘Economie & melken’
• 15u45: Slot - Luc Versele (CEO Crelan)
Economie & melken
Praktijkgids voor een winstgevend melkveebedrijf
Niels Achten
[email protected]
49
Inhoud
1.
2.
3.
4.
Niels Achten
Economie & melken
Toepassingen “Economie & melken”
Vervolg
50
Niels Achten
51
Niels Achten
52
Economie & melken
Idee
 Economisch boek met een laag ‘droge
stof’ gehalte




Praktisch
Toepasbaar door melkveehouders
Gebruiksvriendelijk
Wetenschappelijk correct
 Primeur in de economische literatuur
 Kijk-leer-doe-principe van koesignalen©
53
Economie & melken
Met medewerking van:
54
Economie & melken
55
Wat is ‘economisch succesvol’?
Streven naar maximale winst / cashflow
Voldoende investeren in het voortbestaan
van je bedrijf over de generaties heen
 Zonder dat je productiefactoren uitput
56
Metafoor van de tafel
57
Management
 Melkveehouder is een speciale ondernemer!
 3 niveaus in 1 persoon
58
Management
59
Toepassing boek
Strategische beslissingen
 Hoofdstuk 3
60
Vlaamse landbouwer wordt sedert 2010
voorzichtiger
60
Investeringsplannen (Vlaanderen) :
Binnen 1 jaar
Binnen 2 à 5 jaar
50
50
42
40
34
30
33
31
30
25
24
26
26
29
27
24
19
20
10
0
2008
(n=670)
2009
(n=799)
2010
(n=752)
2011
(n=717)
2012
(n=764)
% OP BASIS: ALLEN
p. 61
Crelan Vertrouwensindex land- en tuinbouw 2014
in samenwerking met TNS
2013
(n=745)
2014
2014
(n=705)
De helft zou een bedrijfsplan
opstellen bij een grote investering.
2
10
7
Weet niet
2
10
9
31
27
51
52
Vlaanderen
(n=705)
Wallonië
(n=468)
Zeker niet
Waarschijnlijk niet
Waarschijnlijk wel
Zeker wel
% OP BASIS : ALLEN
p. 62
Crelan Vertrouwensindex land- en tuinbouw 2014
in samenwerking met TNS
Strategische beslissingen
Bedrijfsplan is basis voor beslissing




Bedrijfseconomische boekhouding
Investeringsplan
Productiedoelen stellen
Inkomsten, variabele en vaste uitgaven worden
ingeschat
 Financieringslasten
 Evolutietabel


Evalueer de financiële consequentie en de risico’s
GO, NO GO of GO mits aanpassingen
63
Evalueren
-
Op basis van de boekhouding
Belangrijke kengetallen




KOP en BOP
Solvabiliteit: % eigen vermogen
Rendement: opbrengsten / kosten
Reserveringscapaciteit: aflossen – sparen –
investeren
64
Lage KOP en BOP
Liba 2009-2013
65
Hoge KOP en BOP
Liba 2009-2013
66
Gevolg van geen/slecht plan
 Punt 1
 Punt 2
 Punt 3
Hier kan weer tekst komen
 Punt 4
 Punt 5
67
Toepassing boek
Tactische beslissingen
 Hoofdstuk 4
68
Tactische beslissingen
Effect van één maand tot één jaar






Teeltplan
Voer aankopen
Arbeidsorganisatie
Protocolmatig werk
Kasplanning
Diergezondheidsmanagement
 PLANNEN
69
Actueel voorbeeld: kasplanning
Melkprijs 2015
 Korte termijn

+/- 28 euro/100 l FPCM (4% vet; 3,3% eiwit)
 Gemiddelde KOP in Liba-boekhouding


2013: 30,5 euro/100 l FPCM
Eerste gem. 2014: 29,5 euro/100 l FPCM
 Meer dan de helft van bedrijven liquiditeitstekort
Opmerking: lange termijn positief
32-33 euro/100 l FPCM
KWIN en EU-rapport
Hoge volatiliteit
70
Kasplanning
71
Stresstest
Buffer aanhouden afhankelijk van de KOP:




KOP: 33,5 euro/100 l FPCM
Melkprijs: 28 euro/100 l FPCM
Bedrijf: 100 koeien
Jaarleverantie: 950.000 l FPCM
 4.400 euro/maand liquiditeitstekort
72
Stresstest
Duur melkprijsdip in maanden
6
12
18
Buffer
26.400
52.800
79.200
Buffer/koe
264
528
792
 Gezonde buffer = +/- 750 euro/koe
 Opvolgen aan de hand van een kasplanning
73
Toepassing boek
Operationele beslissingen
 Hoofdstuk 5
74
Operationeel management
Succesfactor 1: hoge melkproductie/koe
75
Operationeel management
Succesfactor 2: correct voeren
76
Operationeel management
Succesfactor 3: opbrengst van eigen land
77
Operationeel management
Succesfactor 4: gezonde, vruchtbare koeien
78
Hoe meten en evalueren?
Wekelijks volgende kengetallen





Voersaldo/koe en per 100 l FPCM
Melkproductie per koe
Voerefficiëntie (l FPCM/kg ds voeropname)
Dagen in lactatie/tussenkalftijd
Celgetal
Moeilijk te monitoren maar toch zeer belangrijk
 Opbrengst van eigen land
79
Relatie saldo - voersaldo
Bron: Cowdashboard 2014
80
Hoe hoog voersaldo?
Bron: Cowdashboard 2014
81
Conclusie
 Management: juiste keuzes maken
 Dit op alle managementniveaus
 Tafelblad
 Melkveehouder = ondernemer + planner +
uitvoerder
 Ieder managementniveau vereist een
andere aanpak
 Strategisch: bedrijfsplan
 Tactisch: planningen maken
 Operationeel: monitoren kengetallen
82
Vervolg
83
Quickscan




www.liba.be
9 meerkeuzevragen
Contactgegevens invullen
Crelan agent bezorgt boek
84
Lezingen/trainingen
 Lezing van 1, 2 of 3 uur
 Titel: “Economie & melken”
 Actualiteiten
 Training
 Halve of gehele dag
 Op locatie
 Praktisch toepassen
85
Economie & melken
Bedankt voor uw aandacht
Veel leesplezier!
86
Groeien met gezond verstand
• 13u45: Inleiding - Hendrik Vandamme (voorzitter ABS)
• 14u00: Achter de wolken schijnt de zon; een
vooruitblik op de zuivelmarkt - Mark Voorbergen
(onafhankelijk zuivelexpert)
• 14u45: Getuigenis van een jonge melkveehouder
• 15u00: Economische getallen in de melkveehouderij Niels Achten (adviseur LIBA)
• 15u30: Toespraak minister Schauvliege +
overhandiging eerste exemplaar ‘Economie & melken’
• 15u45: Slot - Luc Versele (CEO Crelan)
Groeien met gezond verstand
• 13u45: Inleiding - Hendrik Vandamme (voorzitter ABS)
• 14u00: Achter de wolken schijnt de zon; een
vooruitblik op de zuivelmarkt - Mark Voorbergen
(onafhankelijk zuivelexpert)
• 14u45: Getuigenis van een jonge melkveehouder
• 15u00: Economische getallen in de melkveehouderij Niels Achten (adviseur LIBA)
• 15u30: Toespraak minister Schauvliege + overhandiging
van 1e exemplaar ‘Economie & melken’
• 15u45: Slot - Luc Versele (CEO Crelan)