Programmakrant | FFZ ≡ 2015 | 27 januari 2015
Festival Forensische Zorg
Welkom
Welkom op het Festival Forensische Zorg 2015. We verheugen ons op een energiek festival met een veelzijdig aanbod van
interactieve workshops, talks en debatten. Nieuw tijdens deze zevende editie zijn de Cirkelgesprekken: in deze gesprekken
pitcht één persoon een probleem waarna de overige deelnemers reflecteren op de casus. Uiteraard kunt u ook weer volop
informatie halen en brengen op het Ervaringsterras. Maak uw keuze en laat u inspireren!
Goedemorgen festivalgangers,
Met groot genoegen zie ik ernaar uit om jullie vandaag te
ontmoeten tijdens het jaarlijkse Festival Forensische Zorg. Ook
deze zevende editie belooft weer een dag vol informatie,
inspiratie en ontmoeting te worden.
Dit jaar hebben we gekozen voor het thema Kwaliteit in Praktijk.
Daarbij sluiten we aan bij het vernieuwende programma
Kwaliteit Forensische Zorg. Binnen dit programma werkt het
forensische veld aan meer kwaliteit en effectiviteit van
behandelingen. Met als hoofddoel betere zorg en een veiliger
samenleving. Het KFZ is vandaag prominent aanwezig en laat de
resultaten zien van verschillende lopende onderzoeken.
Hoe werk jij aan kwaliteit? Die vraag stelden we voorafgaand aan
FFZ 2015. De oproep om met ideeën te komen voor het programma
van vandaag bracht vele enthousiaste reacties los. Al snel werd
duidelijk dat er op allerlei manieren aan kwaliteit wordt gewerkt.
Met innovatieve therapieën, nieuwe risicotaxatie-instrumenten
of originele manieren van samenwerking in zorgketens. Dankzij
de bijdragen van vele collega’s in het veld kunnen we vandaag
weer een interessant programma presenteren. Van de werking
van muziektherapie bij PTSS en de inzet van ervarings­
deskundigen tot wetenschappelijk onderzoek naar het agressieve
brein. Het geheel wordt afgesloten met een slotdebat over een
actueel thema: welke rol heeft de forensische zorg bij patiënten
die radicaliseren?
Rode draad: Kwaliteit in Praktijk
Het thema dit jaar is: Kwaliteit in Praktijk. Dagelijks werken honderden medewerkers in de forensische
zorg aan de verbetering van kwaliteit. Bijvoorbeeld door gebruik van nieuwe behandelmethodes, door
betere samenwerking en het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek. Zo zetten instellingen in het
hele land stappen naar verbetering van zorg en een veilige samenleving.
Hoe doen we dat en wat kunnen we daarbij van elkaar leren? En hoe brengen we onze professionele
werkwijze nog beter op het netvlies van politici, zorginkopers en cliënten? Op deze vragen proberen
we tijdens deze conferentie gezamenlijk een antwoord te formuleren.
We gaan vandaag niet alleen luisteren. Veel interactieve workshops
bieden de gelegenheid zelf behandelonderdelen te ervaren en er
is ook volop ruimte voor discussie en debat. Deel je kennis en
ervaringen met collega’s in het hele land, zodat we samen verder
kunnen werken aan kwaliteit in de forensische zorg.
Ik wens alle deelnemers een inspirerende dag.
Plenaire opening:
10.30 uur in de Perserij
Plenaire afsluiting:
18.40 uur in de Perserij
Het Festival Forensische Zorg 2015 staat in het teken van KFZ:
kwaliteit forensische zorg. Tijdens de opening zal directeur
forensische zorg Goof van Gemert een toelichting geven op KFZ
en de eerste resultaten presenteren in samenwerking met Joep
Verbugt (Voorzitter Raad van Bestuur GGzE) en Ruud Rutten
(Bestuurder Tactus Verslavingszorg).
We sluiten het Festival gezamenlijk af met het debat:
Goof van Gemert
directeur Forensische Zorg
.................................................................................
Radicalisering
.................................................................................
Het voorkomen en bestrijden van radicalisering is een actueel
maatschappelijk onderwerp. Ook in situaties binnen de
forensische zorg hebben hulpverleners te maken met deze
problematiek. Hoe ga je om met patiënten die radicaliseren?
Welke methodes en programma’s bestaan er op dit moment om
het risico op radicalisering te verkleinen, en welke
ontwikkelingen maken deze methoden door? Hoe hoog is de
kans eigenlijk op het rekruteren van ‘terroristen’ in een detentie
omgeving? Kortom: welke rol heeft de forensische zorg in het
tegengaan van radicalisering en wat gaat de sector hierin doen?
Deze vragen zijn leidend bij het ontwikkelen en implementeren
van effectief beleid en werkzame methoden binnen de
forensische zorg. Tijdens het debat Radicalisering wordt hierover
gesproken met experts en professionals die dagelijks met deze
problematiek bezig zijn.
3
Ervaringsterras
Thema: Samenwerking (ook in de keten)
.................................................................................
.................................................................................
Tactus kan u adviseren in de zoektocht naar een passend aanbod
voor behandeling en begeleiding. Tactus heeft een uitgebreid
forensisch circuit, met de Piet Roordakliniek en polikliniek
JusTact. Daarnaast heeft Tactus reguliere (klinische)
verslavingsbehandelingen in vele vormen en een Intensieve
Behandelkliniek (IBK) voor dubbeldiagnose-problematiek.
•Interessant omdat: Tactus een zeer breed aanbod heeft en veel
mogelijkheden biedt voor vervolgzorg (klinisch, wonen,
ambulant) in passende combinaties.
•Sprekers: Tiemenna Oosterhof (Piet Roordakliniek, Tactus
verslavingszorg), Agnes de Vries (Piet Roordakliniek, Tactus
verslavingszorg)
Heb je weleens last gehad van een schuldgevoel? Of je ergens
voor geschaamd? Dan is denken aan wat je hebt gedaan soms al
te veel. Daders van delicten vermijden of bagatelliseren de
gevolgen vaak. Voor het herstel van een patiënt is inzicht in de
gevolgen van het delict echter van wezenlijk belang. En voor de
verwerking van het slachtoffer is het essentieel om een beeld van
de dader te krijgen. Contact met het slachtoffer helpt de dader
bij de verwerking van zijn schuldgevoel. Als medewerker in de
forensische zorg kan je bijdragen door slachtofferdaderbemiddeling te integreren in je werk.
Bij de stand van Slachtoffer in Beeld kun je een Hersteltest doen.
Hoe herstelgericht ben je? Wat weet je over herstelbemiddeling?
En hoe breng je dit ter sprake? Ga in gesprek met SiBbemiddelaars en ontvang adviezen hoe je herstelbemiddeling in
de praktijk kan inzetten.
•Interessant omdat: het thema herstelbemiddeling voor veel
medewerkers in de forensische zorg nog onbekend is; de inzet
van herstelbemiddeling direct bijdraagt aan het zelfherstel van
de patiënt; je praktische handvatten krijgt om slachtoffer­
bewust te werken en bij te dragen aan maatschappelijk herstel.
•Sprekers: Marielle van den Berg (Slachtoffer in Beeld), Lily
Gruitrooij (Slachtoffer in Beeld)
Tactus denkt met u mee!
.................................................................................
Het sociale netwerk opbouwen met vrijwilligers
Vanaf 09.30 uur: Ervaringsterras (Loods 5, Loods 6 en Loods 7)
Thema: Professionalisering op de werkvloer
.................................................................................
De Forensische Studiedag
De Forensische Studiedag voor werkers in de forensische
psychiatrie bestaat al 21 jaar. Ieder jaar wordt er een onderwerp
behandeld dat de werkers van de werkvloer bezighoudt. Wat
maakt deze dag zo uniek? Je krijgt het antwoord in een korte
presentatie op het ervaringsterras. Je kunt ook ervaringen
uitwisselen over verschillende werkmethodieken.
•Interessant omdat: de Forensische Studiedag al 21 jaar een
succesvolle manier is om te praten over onderwerpen die
medewerkers écht bezighouden. Ook de ónmogelijkheden
komen ter sprake!
•Sprekers: Herbert Wemelink (GGZ Noord-Holland), Femmy
Visser (GGZ Friesland)
.................................................................................
Mentale weerbaarheid en hartcoherentie
Hoeveel medewerkers lopen op hun tenen in uw organisatie?
Lukt het u om overeind te blijven in een organisatie die
gekenmerkt wordt door reorganisaties, werkdruk en
toegenomen agressie? Zo ja, voor hoelang nog? Bij de stand
Mentale Veerkracht leren medewerkers zich te ontspannen, hun
emoties en gevoelens te controleren en de regie te houden onder
druk. Gebaseerd op de onderzoeken van Csikszentmihalyi gaan
we op zoek naar ‘flow’. Het is de kunst om uitdagingen te blijven
zoeken in combinatie met het continue ontwikkelen van
vaardigheden. Dat kan onder andere met ‘hartcoherentie’. Bij de
4
stand ervaar je dat je hart gevoelig is voor emotionele
veranderingen. Lukt het jou om “in het groen’’ te komen en
coherent rustig, helder, alert en gefocust te blijven onder druk?
Doe de test!
•Interessant omdat: mentale veerkracht bijdraagt aan het
gevoel van veiligheid, trots, werkplezier, balans en regie. Alleen
met mentale veerkracht kun je voldoen aan de vragen vanuit
privé- en werk-omgeving. Fit for the job & fit for life!
•Spreker: Jan Sleijfer (Opleidingsinstituut DJI)
.................................................................................
Inzet e-learning bij scholing medewerkers
GGZ Ecademy is een coöperatieve vereniging, waarin 34
GGZ-instellingen samenwerken aan scholing van medewerkers
door middel van e-learning. Ook verschillende instellingen voor
forensische zorg doen mee. Naast modules over generieke
GGZ-onderwerpen, zijn specifieke modules ontwikkeld voor de
forensische zorg. Zo is een juridische module in ontwikkeling
over de Wet forensische zorg. En in januari 2015 komt een
module beschikbaar die zich richt op de implementatie van
risicotaxatie-instrumenten.
•Interessant omdat: e-learning mogelijkheden biedt bij de
scholing van medewerkers. In tijden van teruglopende
opleidingsbudgetten biedt samenwerking kansen.
•Sprekers: Arjan Pronk (GGZ Ecademy), Kees van de Wal (GGZ
Ecademy)
Vrijwilligers van Gevangenenzorg Nederland bezoeken al jaren
gedetineerden en patiënten in penitentiaire inrichtingen en
tbs-klinieken. Vrijwilligers werken samen met behandelaars aan
het sociale netwerk van een patiënt, vooral van degenen die
bijna geen bezoek ontvangen. In samenwerking met FPC De
Oostvaarderskliniek doen we dit sinds 2014 binnen de pilot
‘netwerkcirkels’. Samenwerking met mensen in tbs-inrichtingen
is voor ons erg belangrijk, omdat behandelaars beter kunnen
inschatten welke patiënt gebaat is bij bezoek. Wij hebben veel
ervaring opgedaan in de aansturing van vrijwilligers. Tijdens het
festival ontmoeten we graag mensen van de werkvloer om
ervaringen te delen rondom de inzet van vrijwilligers.
•interessant omdat: We informeren de professionals van de
klinieken graag over de mogelijkheden van vrijwilligerswerk in
de forensische zorg.
•Sprekers: Christiaan Verschoor (Gevangenenzorg Nederland),
Kees van der Linden (Gevangenenzorg Nederland)
.................................................................................
Bouwen aan een zorgketen met perspectief
Palier, Kijvelanden en Altrecht Aventurijn presenteren in een
gezamenlijke stand hun samenwerking. De drie instellingen
hebben de afgelopen jaren expertise ontwikkeld op het gebied
van forensische en intensieve zorg. Ze hebben voorzieningen,
personeel en kennis die goed bij elkaar passen. Met elkaar
bouwen ze verder aan een zorgketen die perspectief biedt aan
iedere patiënt en de zorg naar een nog hoger niveau tilt. Met
daarin zowel poliklinische zorg, als diverse niveaus van
beveiligde forensische zorg en zorg voor specifieke doelgroepen,
zoals verstandelijk beperkten. De samenwerking maakt het
mogelijk om de veranderingen in de markt goed op te vangen en
een complete forensische zorgketen aan te bieden.
•Interessant omdat: drie organisaties samenwerken om een
keten te vormen. Bezoekers van het festival kunnen langslopen
en alle vragen kwijt over de forensische doelgroep.
•Sprekers: Marcel Woord (Palier), Floor van Dijk (Altrecht
Aventurijn)
Besef je wel wat je hebt gedaan?
.................................................................................
Re-integratie van (ex-)gedetineerden
DJI en gemeenten werken samen bij de nazorg van (ex-)
gedetineerden die terugkeren naar de samenleving. In december
2014 maakten zij via een convenant nieuwe afspraken over de
re-integratie van (ex-)gedetineerden. Elke gedetineerde die
daarvoor in aanmerking komt kan met behulp van
terugkeeractiviteiten werken aan de vijf basisvoorwaarden: werk/
inkomen, onderdak, schulden, zorg en identiteitsbewijs.
•Interessant omdat: alle bezoekers aan dit festival aan de
terugkeer naar de samenleving en re-integratie van justitabelen
werken. Vertel ons je ervaringen over de samenwerking met DJI
en gemeenten. Wij zijn op zoek naar lokale best-practices voor
een website van het convenant.
•Sprekers: Mascha Beentjes (DJI Hoofdkantoor Sectordirectie
GW), Natascha de Raaf (DJI Hoofdkantoor Sectordirectie GW)
5
Ervaringsterras
Ervaringsterras
Thema: Samenwerking (ook in de keten)
Thema: Onderzoek / Kennis delen
.................................................................................
Gesprekspartner op inspiratieterras
Komt bij ons langs op het ervaringsterras! Wij vertellen je graag
meer over ontwikkelingen op het gebied van ICT voor de GGZ en
forensische zorg. Daarnaast tonen wij hoe onze slimme
oplossingen in het elektronisch patiëntendossier (EPD)
werkprocessen optimaal ondersteunen.
Wij zijn dé gesprekspartner als het gaat over:
- gestroomlijnde cliëntenlogistiek door de gehele keten;
- cliëntparticipatie in het zorgproces door middel van e-health
- kostenbeheersing door optimale financiële afhandeling
- innovatieve tools voor juridische registratie / BOPZ
De administratieve lasten in de zorg nemen toe en krimpende
budgetten bij zorgverzekeraars dwingen instellingen ertoe nóg
efficiënter te werken. Aan de hand van een cliëntcasus
demonstreren wij graag hoe ons EPD behandelaars stimuleert
om efficiënt te werken en optimale zorg te leveren.
•Interessant omdat: wij dé gesprekspartner zijn op het gebied
van dossiervoering, zorglogistiek, juridische registraties,
e-health en financiële afhandeling. De GGZ staat momenteel
voor veel uitdagingen. Wij bieden hiervoor innovatieve
oplossingen.
•Sprekers: Rens Eising (ChipSoft), Sicco de Vries (ChipSoft)
.................................................................................
New kid in town: Transfore
Maak kennis met Transfore, een stichting voor forensische
psychiatrie in Oost-Nederland. Door de sluiting van FPC
Oldenkotte leek in deze regio een ‘blinde vlek’ te ontstaan voor
behandelmogelijkheden voor forensische patiënten. De missie
van Transfore is het realiseren van een forensisch circuit
Oost-Nederland. We ontwikkelen een nieuwe organisatie die in
samenwerking met ketenpartners hoogwaardige behandelingen
biedt aan patiënten met forensische problematiek. Op het
ervaringsterras laten we zien hoe we onze missie samen met het
forensische werkveld realiseren.
•Interessant omdat: Transfore een voorbeeld is van Forensische
GGZ nieuwe stijl. De gedwongen sluiting van een FPC heeft ons
niet bij de pakken neer doen zitten. Integendeel!
•Sprekers: Eric Stoppels (Transfore), Ilze ten Hove (Transfore)
.................................................................................
Vijf jaar PPC ‘de brug tussen binnen en buiten’
Het penitentiair psychiatrisch centrum (PPC) is opgericht in 2009
en kent vier locaties: Amsterdam, Den Haag, Vught en Zwolle. De
kerntaak is ‘het bieden van verantwoorde tweedelijns
forensische zorg aan gedetineerden met ernstige psychische
problemen en psychiatrische stoornissen’. De zorg wordt
geboden binnen een penitentiaire setting. Het veiligheidsaspect
is expliciet verweven in de zorgverlening. De kwaliteit van zorg is
gelijkwaardig aan de zorg in de vrije samenleving, rekening
houdend met de beperkingen van de detentie. De afgelopen zes
jaar hebben alle PPC-medewerkers meegeholpen om onze
kerntaak door te ontwikkelen. Door gedetineerde patiënten te
motiveren voor verdere behandeling en voor te bereiden voor
6
zorg na detentie, is het PPC een aanvulling op de reguliere zorg
en geen vervanging daarvan. Het PPC is verbindend in een
samenwerkingsverband en slaat een brug tussen ‘binnen’ en
‘buiten’.
•interessant omdat: De PPC’s werken nauw samen met elkaar
en met de keten. Binnen onze ‘gesloten’ omgeving willen we
graag transparant zijn. Het PPC kijkt naar buiten, durf jij met
ons naar binnen te kijken? Bezoek ons op het ervaringsterras!
•Sprekers: Wendy Voets (PPC Vught), Denise Kremers (PPC Vught)
.................................................................................
Forensische zorg binnen de Kessler Stichting
De Kessler Stichting (maatschappelijke opvang in Den Haag) is in
2011 in samenwerking met Reclassering Nederland begonnen
met het project Forensische Zorg. Per locatie zijn
aandachtsfunctionarissen aangesteld en opgeleid. De afgelopen
vier jaar is het aantal aanmeldingen van cliënten met een
forensische indicatie toegenomen. Er is gewerkt aan meer
deskundigheid in de begeleiding met de methodiek
Competentie Gericht Begeleiden en de uitstroommogelijkheden
van de cliënten is vergroot door de betere samenwerking met de
reclassering.
•Interessant omdat: we zoveel mogelijk professionals in het
forensische veld willen attenderen op ons aanbod en onze
succesvolle manier van samenwerking in de regio.
•Sprekers: Wim van Lierop (Kessler Stichting), Erna de Leeuw
(Kessler Stichting)
.................................................................................
Verdiepingsdiagnostiek: tussen reclassering en
psychiatrie
Verdiepingsdiagnostiek is uniek in het forensische veld. Sinds
2013 bestaat de mogelijkheid voor reclasseringsmedewerkers om
DSM-classificatie, diagnostiek en een behandeladvies aan te
vragen bij een instelling voor forensische zorg. Dat kan op
verschillende momenten, bij zowel een adviesrapportage als
lopend toezicht. Dit screenende onderzoek zorg voor meer
probleembesef bij cliënten en reclassering en maakt forensisch
psychiatrische behandeling toegankelijker.
Vanuit de Pompestichting hebben we ervaring met een
uiteenlopende populatie. De professionals bij onze stand
werken in detentie en de tbs, bij een ambulante polikliniek en in
dienst van een ForFACT-team. Wij lichten het idee achter
Verdiepingsdiagnostiek graag toe aan bezoekers van het festival.
Kom langs en we vertellen je meer over praktische werkwijze, de
knelpunten en de vernieuwende aspecten.
•Interessant omdat: het project relatief nieuw is en daardoor
ook nog vrij onbekend. Het ontwikkelt zich nog steeds en vult
een leemte binnen het werkveld. Verdiepingsdiagnostiek
bevindt zich op het snijvlak van recht en psychiatrie en is
relevant voor medewerkers van allerlei instellingen.
•Sprekers: Philo Holvast (De Pompestichting / Kairos
Nijmegen), Janneke Kemperman (De Pompestichting / Kairos
Arnhem), Joeri Pisart (De Pompestichting / Kairos Nijmegen)
.................................................................................
.................................................................................
Het WODC presenteert zijn laatste onderzoeken op het gebied
van de forensische zorg. Aan bod komen onder meer
recidivecijfers en onderzoek naar de tbs-maatregel.
•Interessant omdat: je na een bezoek op de hoogte bent van
het meest recente onderzoek op forensisch psychiatrisch
gebied door het WODC.
•Sprekers: Marleen Nagtegaal (WODC), Cyril Boonmann
(WODC)
De afdeling Onderzoek van FPC dr. S. van Mesdag is
gespecialiseerd in de ontwikkeling van methoden en technieken
voor de forensische praktijk. De focus van ons onderzoek ligt op
het transparanter maken van de behandelresultaten voor de
patiënt en zijn netwerk, voor de individuele professional, voor
het team en voor de instelling. Kernpunten uit onze aanpak zijn
de ontwikkeling van statistische methoden ter ondersteuning
van de klinische teambesluitvorming, de implementatie van een
werkend patiëntvolgsysteem met de Instrument Forensische
Behandel Evaluatie (IFBE: de HKT-ROM) en de Forensisch Sociale
Netwerk Analyse (FSNA).
De ondersteuning van personeel bij het gestructureerd denken
over ethische vraagstukken en het onderzoek naar de
bruikbaarheid van fysiologische parameters in
risicomanagement passen goed in de traditie van het
Mesdagonderzoek. Kom kennismaken met (de mensen achter)
de HKT-R, IFBE, Verslaving&Neurofeedback, Moreel Beraad in
een FPC en de FSNA!
•Interessant omdat: iedere aanbieder van klinische forensische
zorg per 2015 verplicht is de K-items van de HKT-R aan te
leveren. Hoe vang je risicosignalen uit het netwerk? Wat doet je
brein als je verslaafd bent? Welke ethische vraagstukken kom je
tegen? Wij delen onze ervaringen.
•Sprekers: Petra de Maar (FPC Dr. S. van Mesdag), Marinus
Spreen (FPC Dr. S. van Mesdag), Sandra Fielenbach (FPC Dr. S.
van Mesdag), Erwin Schuringa (FPC Dr. S. van Mesdag)
Het WODC houdt je op de hoogte
.................................................................................
Bejegenen, behandelen, beveiligen bij De Borg
Bejegenen, behandelen, beveiligen. Die elementen komen
bijeen in de behandelmethoden die de instellingen van De Borg
aanbieden aan SGLVG(+)-cliënten. Onder de vlag van De Borg
doen zij onderzoek om nog betere behandelingen te
ontwikkelen en te implementeren.
Bij onze stand vind je informatie over:
- behandelmethodieken forensische SGLVG-cliënten;
- het nieuwe kwaliteitsnetwerk De Borg (samen met EFP);
- in-, door- en uitstroom van cliënten;
- onderzoek en kennisdeling?
Ga in gesprek met medewerkers van De Borg en van de
aangesloten instellingen Trajectum (Zwolle), Altrecht: Wier (Den
Dolder), Ipse de Bruggen: behandelcentrum en dependance
(Zwammerdam en Poortugaal), Dichterbij: Stevig (Venray).
•interessant omdat: een groot deel van de forensische cliënten
een lichte verstandelijke beperking heeft en daarom baat heeft
bij een gespecialiseerde behandeling.
•Sprekers: Pauline Olislagers (Ipse de Bruggen), Marja van
Leeuwen (De Borg), Adri Benschop (De Borg)
.................................................................................
Beloningen in de forensische psychiatrie?
Wat vind je werkelijk belonend aan je werk in de forensische
psychiatrie? Bezoekers kunnen een cijfer geven aan verschillende
beloningen. Aan het eind van de dag wordt duidelijk welke
aspecten van het werk we het meest en het minst als belonend
ervaren. Mogelijk kunnen we in die voorkeuren ook subgroepen
van bezoekers onderscheiden. Deze ‘resultaten’ koppelen wij
uiteraard graag terug aan de deelnemers.
Bij onze stand vertellen we ook graag over een wetenschappelijk
onderzoek in de Pompestichting. In een reeks studies proberen
wij relevante bekrachtigers voor patiënten te vinden die de
kwaliteit van behandeling en zorg verbeteren. Wij geven
informatie over de klinische en neurowetenschappelijke
achtergrond en het verloop van deze studies.
•Interessant omdat: het natuurlijk razend interessant is om te
ontdekken wat mensen drijft in hun werk in de forensische
psychiatrie en hoe je eigen drijfveren zich verhouden tot die
van anderen. Bovendien geven wij een inkijkje in ons
onderzoek. Ervaar zelf wat we onze patiënten vragen!
•Sprekers: Michelle Janssens (Pompestichting), Johanna
Glimmerveen (Pompestichting)
Mesdag-onderzoek: verbeter de behandeling
.................................................................................
Veiligheid binnen het wijkteam
Binnen de forensische academie komen twee werelden samen:
veiligheid en behandeling. Hoe kun je binnen een wijkteam het
veiligheidsdenken integreren naast de principes van eigen
kracht? Wij geven hierover advies op maat. Daarnaast kunnen we
je onder andere meer vertellen over de uitvoering van
risicotaxatie bij zedendelinquenten, stalking en psychopathie.
We nemen je als behandelaar, recherche-psycholoog of werker
binnen de gemeente mee in het perspectief van zowel
behandeling als veiligheid. Kom langs en maak kennis met onze
onderzoekers en docenten.
•Interessant omdat: er veel vragen zijn over veiligheidsenken
in relatie met herstel en rehabilitatie (leefklimaat). Recent
onderzoek heeft twee effectieve risicotaxatie-instrumenten
opgeleverd. Vraag ernaar bij onze stand!
•Spreker: Roderick Jansen Jansen (RINO Groep), Anne Burer
(RINO Groep)
7
Ervaringsterras
Ervaringsterras
Thema: Behandeling / Interventies
Thema: Organisatie
Thema: Anders
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
Het landschap van de forensische tak binnen de geestelijke
gezondheidszorg is sterk aan het veranderen. Om deze
veranderingen het hoofd te bieden is de inzet van
ervaringsdeskundigen nodig. Dankzij hun inzet kunnen we
creatief blijven en het werk met plezier uitvoeren. Wij zijn er
trots op dat binnen onze programmaraad een
ervaringsdeskundige deelneemt. Hij denkt mee over ons beleid,
inhoudelijke behandelaspecten en hoe we als professionals
beter kunnen aansluiten bij onze cliënten. Tijdens het festival
laten we zien hoe we binnen de GGZ Breburg werken aan de
implementatie van ervaringsdeskundigheid.
•Interessant omdat: de inzet van ervaringsdeskundigheid een
onderbelicht onderwerp is binnen onze sector. Wij kunnen er
niet meer omheen. Ze hebben ons heel veel te bieden!
•Sprekers: Andy Schoutens (GGz Breburg), Sammy Peter (GGZ
Breburg)
Binnen de Pompestichting werken we hard aan
kwaliteitsverbetering. Zo ontwikkelen we innovatieve middelen
voor verhoging van ‘treatment readiness’ en onderzoeken we of
deze middelen daadwerkelijk bijdragen aan verbetering van de
zorg. Tijdens het festival kun je ervaren wat dit betekent. We
bieden je de mogelijkheid om ‘Keer je Kans’ te spelen. KJK is een
e-health toepassing ontwikkeld voor het forensische veld. In een
interactieve game worden patiënten uitgedaagd om na te
denken over hun probleemgebieden, vaardigheden en hun
doelen voor de toekomst. Probeer het zelf ook eens! Nog niet
uitgespeeld? Dan dagen we je uit voor een Impliciete Associatie
Test (IAT), die je eigen impliciete houding meet ten opzicht van
behandeling.
•Interessant omdat: we bezoekers een echte ervaring bieden
op het gebied van e-health en praktijkonderzoek.
•Sprekers: Meike de Vries (Pompestichting), Hans Hendriks
(Pompestichting)
Sinds jaar en dag is de Stichting Verslavingsreclassering GGZ
(SVG) grootverbruiker van forensische zorg. Onze
reclasseringswerkers doen jaarlijks duizenden plaatsingen en
indicaties en leiden zo veel cliënten toe naar de zorg. Alles
volgens het motto ‘reclasseren met zorg’. De afgelopen jaren
werkte de reclassering aan een eigen kwaliteitssysteem, de
HKZ-R. Tijdens het festival vertellen we bezoekers wat dit
betekent voor de reclassering. Hoe borgen wij de kwaliteit van
ons werk op het snijvlak van zorg en strafrecht? Karin Klaassen
kan alle vragen over de reclassering in het algemeen en ons
kwaliteitssysteem in het bijzonder beantwoorden.
•Interessant omdat: de verslavingsreclassering een bijzondere
positie inneemt in de forensische zorg. Door kennis uit de
werelden van zorg en strafrecht te bundelen leveren we
kwaliteit. Dat delen we graag met de aanwezige
festivalbezoekers.
•Sprekers: Karin Klaassen (Stichting Verslavingsreclassering
GGZ), Ilonka Verkade (Stichting Verslavingsreclassering GGZ)
Het Dok is een forensisch psychiatrische polikliniek, onderdeel
van FPC De Kijvelanden, met vestigingen in Rotterdam,
Dordrecht, Breda, Tilburg en Den Haag. Bij onze stand vind je
uitgebreide informatie over ons behandelaanbod, gericht op het
voorkomen van recidive in delictgedrag.
•Interessant omdat: wij graag onze ketenpartners willen laten
kennismaken met het behandelaanbod en de werknemers van
het Dok.
•Sprekers: Hans Vermeulen (Polikliniek het Dok), Jacobien van
de Garde (Polikliniek het Dok)
De inzet van ervaringsdeskundigen
Hoe sta jij ten opzichte van behandeling?
.................................................................................
Zorgvernieuwing in de forensische
verslavingszorg
Bij onze stand presenteren we de nieuwe mogelijkheden van
neuromodulatie en andere neuropsychologische interventies in
de forensische verslavingszorg (klinisch en ambulant). Deze
worden onder andere toegepast bij de forensische keten van
Bouman GGZ.
•Interessant omdat: het behandelaars aanspoort om nieuwe
wegen te bewandelen in de behandelpraktijk van de
forensische verslavingszorg.
•Sprekers: Diederik Geijs (Bouman GGZ), Ron van Outsem
(Bouman GGZ)
“We bieden bezoekers
een ervaring op het
Reclasseren met kwaliteit
.................................................................................
Vaktherapie kan het!
Vaktherapeuten behandelen patiënten met psychosociale
problemen en psychiatrische stoornissen. Zij maken daarbij
gebruik van onder andere dans, drama, beeldende therapie of
muziek. Vaktherapie streeft gedragsverandering na langs de
niet-cognitieve en non-verbale weg en doet minder een beroep
op verbale en cognitieve vermogens.
Uit onderzoek blijkt dat vaktherapie een grote bijdrage kan
leveren aan de behandeling van licht verstandelijk
gehandicapten (LVG) en de doelgroep SGLVG (sterk
gedragsgestoord en licht verstandelijke gehandicapt). In de
forensische setting zien we deze cliënten steeds vaker. Juist
omdat vaktherapieën meer gericht zijn op ervaring dan
cognitieve vermogens, zijn ze zo geschikt voor genoemde
doelgroepen. Bij onze stand op het ervaringsterras vertellen we
meer over recente onderzoeken en onze eigen ervaringen.
•Interessant omdat: vaktherapie werkt! Lang niet iedereen
binnen de forensische zorg kent de kracht van vaktherapie bij
moeilijke doelgroepen. Wij kunnen meer vertellen over de
betekenis van non-verbale interventies voor verschillende
doelgroepen in het forensische werkveld.
•Sprekers: Yvon Westerveld (FPC Veldzicht, FPC Oostvaarders),
Gemmy Willemars (Hogeschool Utrecht en Polikliniek de
Tender)
.................................................................................
Informatie NIFP
Wil je nou eindelijk weleens weten wat het NIFP allemaal doet?
Op het ervaringsterras krijg je alle informatie over de
verschillende diensten van het NIFP.
•Interessant omdat: onze informatie een goed beeld geeft waar
het NIFP voor staat.
•Sprekers: Fred Oudenbroek (NIFP), Marleen Omlo (NIFP)
Maak kennis met het Dok
.................................................................................
Leef. Veilig. Samen.
De Forensische Zorgspecialisten (voorheen de Van der Hoeven
Stichting) biedt menselijke oplossingen voor een veiliger
samenleving. Hiervoor leveren we een breed palet aan kennis en
diensten in de forensische zorg. Wij bieden onderwijs en
training, we doen letseldiagnostiek bij kinderen, we bieden
ambulante forensische zorg en we bieden klinische zorg aan
TBS-gestelden en BOPZ-patiënten. Ook leveren we een bijdrage
aan het voorkomen van kindermishandeling en het voorkomen
van seksueel misbruik.
•Interessant omdat: de Forensische Zorgspecialisten op deze
dag graag kennis maakt met bekende en nieuwe ketenpartners
en collega’s. Belangstellenden kunnen we informeren over de
kennis en diensten van De Forensische Zorgspecialisten.
•Sprekers: Milo Oudenhoven (De Forensische Zorgspecialisten),
Monique Uijen (De Forensische Zorgspecialisten)
gebied van e-health
en praktijkonderzoek”
8
9
Kalvermelk 1: KFZ
Thema: Onderzoek / Kennis delen
.................................................................................
Kwaliteitsnetwerken: een kijkje in elkaars
keuken
Het kwaliteitsnetwerk is een methode om kwaliteit van zorg te
verhogen. Het wordt gedragen door professionals en leren staat
voorop. In een kwaliteitsnetwerk ga je op zoek naar best
practices (‘parels’) in het veld. Het is een cyclische methode.
Startpunt is het gezamenlijk bepalen van standaarden waarop
professionals van instellingen elkaar bevragen. Op basis van die
uitkomsten ga je aan de slag met verbeteringen en evaluatie, om
vervolgens weer een nieuwe cyclus te starten.
Het kwaliteitsnetwerk is een Engelse methode. De gezamenlijke
FPA’s hebben het vertaald naar de Nederlandse forensische
context. Zij zijn daarbij ondersteund door het EFP, met budget
van het programma KFZ. Iedereen in het veld kan de methode
van het kwaliteitsnetwerk gebruiken.
•interessant omdat: De eerste ervaringen met het werken
volgens de methode zijn erg positief zijn. Hoe het werkt, en of
jij mogelijk iets aan deze methode hebt, kun je ervaren tijdens
dit festival. Bezoek onze informatiebalie op het ervaringsterras
van KFZ!
•Sprekers: Diewke de Haen (EFP), Jeantine Stam (EFP)
.................................................................................
De Lerende Praktijk
Bij alle patiënten in de forensische psychiatrie worden
risicotaxaties afgenomen. Sinds 2008 worden de risicotaxaties
van de tbs-klinieken verzameld in een landelijke databank. Vaak
blijft onduidelijk of onze voorspellingen van het delictrisico
correct zijn. Ook missen we antwoord op de vraag waarom juist
die ene persoon, in die context, met dat delict, op dat moment
gerecidiveerd is, en een ander persoon niet. Dieper inzicht is
nodig in de relatie tussen de geboden behandelcontext en
recidivecijfers. Daarmee kunnen we leren van onze fouten en
bekijken wat beter kan. ‘De Lerende Praktijk’ kan de koppeling
maken tussen de risicotaxaties en recidive per casus naar de
directe inhoud van de behandeling. Met een kwalitatieve
methodische blik op recidive verwerven we meer inzicht in de
risicofactoren die hebben geleid tot het delict.
•Interessant omdat: deze feedback-lus uniek is in de wereld en
van een grote innovatieve waarde voor de behandeling van
deze moeilijke patiëntenpopulatie.
•Sprekers: Marenne de Boer (EFP), Denise van Eeden (EFP)
.................................................................................
E-learning voor risicotaxatie
Om de kans op recidive in te schatten, wordt gebruik gemaakt
van risicotaxatie-instrumenten. In het klinische forensische veld
worden deze taxaties vanaf 2015 verplicht uitgevoerd met de
gereviseerde versies van de HCR en de HKT, namelijk de HCR-20
V3 en de HKT-R. Daarnaast wordt het scoren van de K-items van
de HKT-R voor de instellingen verplicht gesteld vanaf januari
2015. Door de overgang naar de nieuwe versie van de
instrumenten en de toegenomen vraag naar de toepassing van
dit instrumentarium is er veel vraag naar informatie over het
10
gebruik. In opdracht van de programmacommissie KFZ
ontwikkelen de GGZ-Ecadame en TinQwise een e-learning
applicatie voor de HCR-20 V3 en de HKT-R. Op ons eigen
ervaringsterras is al deze informatie beschikbaar.
•Interessant omdat: goed gebruik van risicotaxatieinstrumenten steeds belangrijker is voor de behandeling en het
beperken van de risico’s van patiënten.
•Sprekers: Inge Koomen (EFP), Arjan Pronk (GGZ E-cademy)
.................................................................................
E-Health: apps voor de forensische geestelijke
gezondheidszorg
Nederland is koploper in smartphonegebruik en is gidsland op
het gebied van e-health. Toch komen mobiele
internettoepassingen binnen zorg en welzijn nog nauwelijks van
de grond. Apps kunnen veel te bieden hebben. Met zorg buiten
de behandelkamer via e-health kan de cliënt in ambulante
forensische zorg alternatieve gedragingen en oefeningen
toepassen. De transfer naar de ‘echte’ wereld wordt zo
makkelijker. Uit onderzoek blijkt dat het op deze manier
aanleren en oefenen van nieuw gedrag betrouwbare informatie
verschaft en goede resultaten oplevert. Voor de ontwikkeling van
apps is een KFZ-project opgezet. Op het ervaringsterras in de
KFZ-zaal zijn ontwikkelaars en onderzoekers van deze e-health
apps aanwezig om vragen te beantwoorden.
•Interessant omdat: op het gebied van e-health in combinatie
met forensische behandeling nog een wereld te winnen valt.
•Sprekers: Ruud ter Horst (EFP), Malu Landman (EFP)
.................................................................................
Leren & Implementeren
Alle vanuit het programma KFZ ontwikkelde producten zijn
kosteloos beschikbaar voor het hele forensische veld. Om te
zorgen dat de producten voor iedereen te gebruiken zijn,
besteden we in 2015 meer aandacht aan de implementatie. Zo
gaan we een toolkit inrichten voor de ondersteuning van
implementaties. Er worden pilots uitgevoerd om (verschillende)
implementatiemethodieken te testen voor een aantal concrete
producten uit KFZ. We brengen de effectiviteit van diverse
implementatiemethodieken in kaart en gaan inventariseren voor
welke andere ontwikkelingen pilots gewenst zijn. Denk
bijvoorbeeld aan de implementatie van zorgprogramma’s en
zorgpaden. Tijdens het KFZ ervaringsterras bespreken we alle
mogelijkheden.
•Interessant omdat: we ervoor willen zorgen dat het hele veld
profiteert van de KFZ-producten, zodat de kwaliteit van zorg
verbetert.
•Sprekers: Inge Koomen (EFP), Riëlle Mohr (EFP)
Vanaf 11.45 uur: Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Thema: Professionalisering op de werkvloer
.................................................................................
Onderzoek je morele intuïtie
WORKSHOP | 11:45 - 12:45 uur
.................................................................................
In deze workshop bespreken we met behulp van het stappenplan
van Dorine Bauduin een moreel dilemma. Een stappenplan
helpt om gedachten te ordenen en om te komen tot de (minst
kwalijke) oplossing voor een moeilijk probleem. Het gaat niet
om goed of fout, maar om het structureren van het eigen
denkproces.
In FPC Dr. S. van Mesdag zijn in 2014 zestien medewerkers uit
verschillende functies opgeleid tot gespreksleider moreel
beraad. Vanaf 2015 begeleiden zij in ieder sociotherapeutisch
team iedere zes weken tijdens een gangbare werkbespreking een
moreel beraad. De nieuwe werkwijze wordt structureel ingebed
in een reguliere vergadering. Doel is verdere professionalisering
van de sociotherapie en daarmee verbetering van de
patiëntenzorg.
•Interessant omdat: Altijd al benieuwd geweest of je morele
intuïtie je ‘goed’ advies geeft? Neem dan deel aan de workshop
moreel beraad. Ter plekke denken we samen op een
systematische manier na over een morele kwestie uit de
dagelijkse forensische praktijk.
•Sprekers: Swanny Kremer (FPC dr. S. van Mesdag), Guy
Widdershoven (VUmc)
•Zaal: Jutekelder
.................................................................................
Samen werken aan het leefklimaat in de
justitiële jeugdinrichtingen
WORKSHOP | 11:45 - 12:45 uur
.................................................................................
Het leefklimaat is een belangrijk begrip geworden binnen de
residentiële zorg. Instellingen streven naar een omgeving met
voldoende ondersteuning van medewerkers voor de jongeren,
mogelijkheden tot groei, een prettige sfeer en zo min mogelijk
repressie. De JJI’s voeren elk jaar onderzoek uit naar het
leefklimaat. De resultaten kunnen aanleiding zijn voor nader
onderzoek of verbeterplannen. In deze sessie gaan we in op deze
leefklimaatonderzoeken en de inzichten die ze opleveren.
Daarnaast vertellen we vanuit de praktijk hoe je met
medewerkers kan werken aan een positief en open leefklimaat.
Dit verkleint de kans op incidenten en vergroot de kans op een
succesvol behandeltraject.
•Interessant omdat: het inzicht biedt in de toepasbaarheid van
de resultaten van een leefklimaatonderzoek. Hoe breng je een
proces op gang dat bijdraagt aan een positievere beleving van
het klimaat? We praten erover in deze workshop.
•Sprekers: Ellen Eltink (Amsterbaken), Jaap Nagtegaal
(Hunnerberg en Den Hey-Acker), Evelyn Heynen (Mondriaan
kinderen en jeugdigen), Veronique van Miert (Hogeschool
Leiden)
•Zaal: Kalvermelk 2c
11
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Thema: Professionalisering op de werkvloer
Thema: Professionalisering op de werkvloer
.................................................................................
Beschermende factoren voor geweld bij
jongeren: de SAPROF jeugdversie
WORKSHOP | 13:45 – 14:45 uur
.................................................................................
Beschermende factoren zijn belangrijk in het voorkómen van
gewelddadig gedrag bij jongeren. Het accuraat inschatten van
beschermende factoren kan van grote waarde zijn in de
behandeling van jongeren in de forensische psychiatrie.
Veelgebruikte risicotaxatie-instrumenten, zoals de SAVRY, zijn
hoofdzakelijk risicogericht. Terwijl juist bij jongeren nog veel
positieve ontwikkeling mogelijk is. Om meer balans te brengen in
de risicotaxatie en behandeling van jongeren in JJI’s, jeugdzorg+
en ambulante behandelcentra is een nieuw instrument
ontwikkeld: deze Structured Assessment of Protective Factors for
violence risk - Youth Version. Deze SAPROF-YV is een positieve
aanvulling op bestaande risicotaxatie-instrumenten. Het
instrument bevat zestien beschermende factoren die waardevol
zijn bij het voorkomen van gewelddadig gedrag. Alle factoren zijn
dynamisch en kunnen dienen als positieve doelen in de
behandeling van jongeren in de klinische en ambulante
forensische psychiatrie. In deze workshop presenteren we de
SAPROF-YV en oefenen we in het gebruik van het instrument.
•Interessant omdat: meer aandacht voor beschermende
factoren in de risicotaxatie en behandeling van jongeren
gewelddadig gedrag kan voorkomen.
•Sprekers: Miranda Geers (Parnassia Groep), Michiel de Vries
Robbé (De Forensische Zorgspecialisten)
• Zaal: Silo61
.................................................................................
Interculturalisatie in de geestelijke
gezondheidszorg
DEBAT | 14.45-15.30 UUR
.................................................................................
De toename van etnische- en culturele diversiteit in de bevolkings­
samenstelling is ook merkbaar in de geestelijke gezondheidszorg.
Niet alleen in omvang, maar ook in verscheidenheid neemt het
aantal allochtone hulpvragers toe. Hoe om te gaan met deze
verschillende culturele achtergronden is een zeer relevant
vraagstuk voor professionals binnen de zorg. Verwaarlozing van
dit vraagstuk kan ernstige gevolgen hebben. Zo wijzen
onderzoeken uit dat allochtone patiënten bijvoorbeeld vaker het
label ‘ crimineel’ toebedeeld krijgen, waar autochtone patiënten
als ‘ziek’ worden aangemerkt. Deze onbedoelde discriminatie
heeft een grote impact op de behandeling en het leven van de
patiënt. Hoe kunnen professionals binnen de forensische zorg
deze onbedoelde discriminatie signaleren en tegengaan? Wat zijn
de veelvoorkomende verschillen tussen patiënten van
verschillende culturele achtergronden en moeten standaarden en
richtlijnen voor diagnosestelling en behandeling aangepast
worden aan deze verschillen? En wat kan er gedaan worden om de
kwaliteit van zorg voor iedereen te garanderen? Over deze en
andere vragen debatteren we binnen het debat Interculturalisatie
in de geestelijke gezondheidszorg.
•Sprekers: Indra Boedjarath (MHC Beeklaan), Nienke Feenstra
(FCP Veldzicht)
•Zaal: Perserij
12
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
WORKSHOP | 14:45-15:45 uur
DEBAT | 15:45-16:30 uur
WORKSHOP | 16:30-18:00 uur
Iedereen kan de kwaliteit van een appel inschatten. Het is een
vaardigheid die je beheerst en die je verder kan ontwikkelen. Of je
nu een appel bij de supermarkt koopt of een vis uitzoekt bij de
visboer op de markt, je weet precies met welke appel of vis jij wilt
thuiskomen. Je zoekt automatisch die appel of vis eruit, die jij het
beste vindt.
Maar hoe doe je dat op je werk en binnen je team? Hoe weet je
waar daar de kwaliteit zit? En waaruit blijkt dan wat kwaliteit is? In
deze workshop staan we stil bij de impliciete keuzes die je maakt
in je werk als professional. Aan de hand van een casus gaan we
oefenen om meer expliciete keuzes te maken. Door een relatief
kleine verandering in je inzet kan je beter functioneren. En dan
lever jij meer kwaliteit!
•Interessant omdat: de workshop je helpt na te denken over je
eigen werkwijze en kwaliteiten. Nadenken over je handelen
helpt en leidt tot meer kwaliteit.
•Sprekers: Tom Deenen (FPC Veldzicht), Rob Ziel (FPC Veldzicht)
•Zaal: Kalvermelk 2a
De commissie ‘Ethiek in de forensische psychiatrie’ bevordert
reflectie op ethische dilemma’s in de forensische zorg. Tijdens
dit festival staan we stil bij de nieuwe Wet forensische zorg en de
betekenis hiervan voor de doorstroom van patiënten. De
afstemming van forensische zorg en GGZ is de komende tijd een
belangrijk onderwerp. Kan de GGZ forensische patiënten
opvangen? Kan de forensische zorg profiteren van
ontwikkelingen in de GGZ op het gebied van terugdringen van
dwang? Wat kan de GGZ met patiënten met
persoonlijkheidsstoornissen die gedeeltelijk
toerekeningsvatbaar zijn? Weten strafrechters en officieren van
Justitie dat de Wet verplichte GGZ in principe ambulant
plaatsvindt? Welke afwegingen maakt de officier van justitie?
Een debat tussen verschillende deskundigen met verschillende
invalshoeken.
•Interessant omdat: dit debat de deelnemer meer zicht biedt
op de mogelijke effecten en consequenties van de nieuwe Wet
forensische zorg.
•Sprekers: Tineke Stikker (GGZ Nederland), Yvo van Kuijck
(Gerechtshof Arnhem), Frans Koenraadt (UvU), Ton-Peter
Widdershoven ( stichting PVP)
•Zaal: HetMagazijn
In detentie wordt veel voor een cliënt besloten: de bejegening is
directief en gericht op beheersing en dwang. Er bestaat een
sterke discipline en een dagstructuur waaraan gedetineerden
zich niet kunnen onttrekken. Binnen RIBW’s (begeleid wonen) is
de werkwijze anders. Er is veel vrijheid. Uitgangspunt is de eigen
verantwoordelijkheid van cliënten en de nadruk ligt op de
toekomst, krachten en mogelijkheden.
RIBW’s boeken met deze aanpak successen bij forensische
cliënten. Het brengt echter ook ingewikkeldheden met zich mee.
Binnen deze interactieve workshop bespreken we de zorg binnen
RIBW’s. We doen dit aan de hand van twee vormen van opvang
en begeleiding van forensische cliënten bij Lister Utrecht en
HVO-Querido Amsterdam. Zowel de successen als de risico’s en
ingewikkeldheden komen aan bod. De resultaten van het
onderzoek naar forensische zorg in RIBW’s door het Trimbos
Instituut komen ook aan bod.
•Interessant omdat: het voor medewerkers van Justitie én
RIBW’s inspirerend is om good practices binnen RIBW’s te
delen. Door vanuit onze eigen invalshoeken te kijken naar
oplossingen voor eventuele risico’s, versterken we de kwaliteit
van RIBW’s.
•Sprekers: Caroline Place (Trimbos Instituut), Harry Ietswaard
(Lister), Martin Kok (Hvo-Querido)
•Zaal: Jutekelder
Kwaliteit begint bij jezelf
.................................................................................
.................................................................................
Sociale media in de reclassering
WORKSHOP | 15:00-16:00 uur
.................................................................................
Hoe zet je sociale media in tijdens de begeleiding van forensische
klanten? Voor die vraag staan vrijwel alle organisaties in het veld
van de forensische zorg. De SVG Verslavingsreclassering begon in
2014 twee pilots om te testen hoe Facebook en Whatssapp kunnen
bijdragen aan het reclasseringsproces.
Anno 2015 móet je wel nadenken over het gebruik van nieuwe
media in je primaire proces. Tegelijkertijd stellen de sociale media
professionals ook voor nieuwe vragen. Wat kan je als
reclasseringswerker met informatie die je online over een cliënt
vindt? Hoe communiceer je met hem/haar via Facebook of
Whatssapp? En op welke manier hou je daarbij de privacy in het
achterhoofd? Tijdens een interactieve workshop vertellen
reclasseringswerkers over de pilots en hun bevindingen.
•Interessant omdat: vrijwel alle (zorg)organisaties in de
justitiële sector kampen met de vraag hoe ze sociale media
kunnen inzetten. Deze workshop geeft inzicht over hoe de
verslavingsreclassering daarmee om gaat.
•Sprekers: Jonathan Douma (Stichting Verslavingsreclassering
GGZ (SVG), Bouke Venema (Tactus)
• Zaal: Meelzolder
Ethiek in de forensische zorg
.................................................................................
.................................................................................
Taskforce behandelduur TBS
TALK | 16:15-16:45 uur
.................................................................................
Bas Eenhoorn is voorzitter van de Taskforce TBS. Het doel van de
taskforce is de verkorting van de gemiddelde behandelduur van
de tbs-maatregel. De taskforce heeft een uitgebreide ronde door
het forensisch veld gemaakt. De rapportage is opgeleverd en
aangeboden aan de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie. De
aanbevelingen zijn helder, nu gaan we over op de uitvoering.
Tijdens het festival willen we de plannen graag toetsen aan alle
ketenpartners en zo veel mogelijk ideeën verzamelen uit de zaal.
•Interessant omdat: kwaliteit van de behandeling een
belangrijk onderdeel is van het succes van de Taskforce TBS. Bas
Eenhoorn deelt vandaag zijn ervaringen na één jaar
voorzitterschap.
•Sprekers: Rianne Kasander (GGZ Nederland), Sophie Koek
(DForZo), Bas Eenhoorn (nvt)
•Zaal: Perserij
Forensische zorg in RIBW’s
.................................................................................
.................................................................................
Op weg naar een beter werkklimaat
WORKSHOP | 17:15-18:15 uur
.................................................................................
In deze workshop zoomen we in op een van de units van FPA
Roosenburg. De patiënten zijn tevreden over het leefklimaat,
maar de medewerkers ervaren een minder positief werkklimaat.
Om dit te verbeteren vindt elke twee maanden een onderzoek
plaats naar het werkklimaat. Het team gaat met de resultaten aan
de slag en maakt verbeterplannen. Zo wordt het onderzoek
ingezet als interventie. We kijken daarbij niet alleen naar de
kritische factoren, maar vieren ook successen. Daarmee
stimuleren we groei, betrokkenheid en de bereidheid tot
ontwikkeling en reflectie. Hoe het werkt in de praktijk? Dat hoor
je onder andere van een betrokken medewerker.
•Interessant omdat: het inzicht biedt in een nieuwe manier van
reflecteren waarmee teams aan de slag kunnen.
•Sprekers: Veronique van Miert (Hogeschool Leiden), Henrike
van Kruistum (FPA Roosenburg), Peer van der Helm
(Hogeschool Leiden)
•Zaal: Douchelokaal
13
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Thema: Samenwerking (ook in de keten)
.................................................................................
.................................................................................
DEBAT | 11.45-12.30 UUR
WORKSHOP | 13:30-14:30 uur
Een vrijwilliger kan veel betekenen voor patiënten binnen de
forensische zorg. Mensen die te maken hebben met langdurige
opsluiting en isolatie kunnen hebben baat bij maatjesprojecten,
waarbinnen er individuele begeleiding plaatsvindt tussen een
vrijwilliger en patiënt. Maar ook de dagelijkse activiteiten, het
geven van cursussen en hulp bij nazorg en re-integratie in de
samenlevingen na detentie zijn activiteiten waarbij vrijwilligers
waardevolle ondersteuning kunnen bieden. Dagelijks zetten vele
vrijwilligers door het hele land zich in binnen de forensische zorg.
Wat is de toekomst van vrijwilligerswerk in de forensische zorg en
zal de inzet van vrijwilligers gaan toe- of afnemen de komende
tijd? Waar ligt de grens tussen het ondersteunen van professionals
en het overnemen van taken en hoe wenselijk is de inmenging van
vrijwilligers in het dagelijks werk binnen de forensische zorg? En
hoe garanderen vrijwilligersorganisaties en instellingen de
veiligheid en professionaliteit van vrijwilligers? Over deze en meer
vragen gaan we in gesprek binnen het debat ‘Vrijwillige Zorg’.
•Sprekers: Jacco Groeneveld (Reclassering Noord), Hans
Barendrecht (Gevangenenzorg Nederland)
•Zaal: Perserij
De vissenkom. Zo noemen cliënten ons kantoor. Ze voelen zich
bekeken en ervaren het verpleegkantoor als een enorme drempel
tot contact met de medewerker. Om te onderzoeken hoe we hier
anders mee kunnen omgaan is Inforsa begonnen met het project
‘drempels weg’. In deze interactieve workshop á la het Lagerhuis
gaan we met medewerkers én cliënten in discussie. Wat zijn de
drempels? Wat is de betekenis van de drempel voor mij en voor
de ander? Wat houdt de drempels in stand? Is een kantoor
opheffen een oplossing of slechts een lapmiddel? Dit thema gaat
over laagdrempelige zorg, afstand en nabijheid, aansluiting.
Maar ook over aanwezige drempels die we zelf creëren.
•Interessant omdat: zowel medewerkers als cliënten drempels
kunnen ervaren. Wat houdt de drempels in stand? Welk belang
hebben we erbij? Een oplossing kan bijdragen aan
kwaliteitsverbetering van de zorg.
•Sprekers: Mart van Dongen (Inforsa), Minco Ruiter (Inforsa/
Arkin), twee cliënten
•Zaal: Kalvermelk 2a
.................................................................................
CIRKELGESPREK | 15:30-16:15 uur
Vrijwillige zorg
.................................................................................
Thema: Samenwerking (ook in de keten)
.................................................................................
FPT: spiegelen, inkleuren & combineren
CIRKELGESPREK | 11:45-12:30 uur
.................................................................................
Het succes van het forensisch psychiatrisch toezicht (FPT) lijkt
weg te zakken. Dit is jammer! Dat blijkt uit de tussenevaluatie
van het FPT die onlangs is afgerond. De reclassering (3RO) heeft
daarvoor in samenwerking met DForZo en GGZ Nederland met
een enquête het klinisch FPT onderzocht. Daarnaast loopt er een
onderzoek van het EFP naar het FPT.
Uit de evaluatie blijkt dat het beleidskader goede contouren
geeft, maar dat de inkleuring niet voldoet. Zowel bij klinisch als
bij ambulant FPT komt het neer op elkaar kennen en flexibel
samenwerken. In deze workshop bespreken we de resultaten van
deze evaluatie en gaan we in op werkafspraken die nodig zijn om
invulling te geven aan het FPT. Ketensamenwerking staat
centraal. Hoe doe je dit? Hoe kan het FPT goed tot zijn recht
komen? Wat hebben ketenpartners nodig? Kom met ideeën hoe
we het FPT weer kunnen aankleden!
•Interessant omdat: Het FPT is een succesvol instrument. De
aandacht is echter wat weggezakt, doordat functionarissen
elkaar minder makkelijk weten te vinden. Wij zijn benieuwd
hoe dit komt en zoeken naar succesverhalen uit andere ketens.
•Sprekers: Sophie Koek (DForZo), Vanessa van Zaanen (Directie
Sanctie en Preventiebeleid, ministerie van Veiligheid en
Justitie), Roeland Driessen (3RO)
•Zaal: Douchelokaal
.................................................................................
Kwaliteitsnetwerk: kijkje in elkaars keuken
WORKSHOP | 11:45-12:45 uur
.................................................................................
Het kwaliteitsnetwerk is een positieve insteek voor en door
professionals en met de patiënt als volwaardig partner. Kern is
het reviewbezoek. Daarbij komt een reviewteam, bestaande uit
één patiënt en vier professionals vanuit verschillende FPA’s, een
dag lang op bezoek. In gesprekken met patiënten, behandelaars,
verpleegkundigen en managers gaan zij op zoek naar een
antwoord op de vraag: wat doen jullie op deze FPA uitzonderlijk
goed? Wat zijn ‘parels’ waarvan andere FPA’s kunnen leren? De
FPA’s hebben het afgelopen jaar proefgedraaid met het
kwaliteitsnetwerk. In deze sessie geven we je een voorproefje en
vertellen we meer over de methodiek en de eerste ervaringen.
14
•Interessant omdat: Het kwaliteitsnetwerk is als het FFZ: kennis
en ideëen delen staat voorop. Wil je weten hoe je ook na het
festival met andere professionals in contact kunt blijven? Kom
naar de sessie!
•Sprekers: Karen Hermanns (Altrecht), Diewke de Haen (EFP)
•Zaal: Kalvermelk 2b
.................................................................................
De magie van transitie
WORKSHOP | 11:45-12:45 uur
.................................................................................
Komt dat zien! Tijdens deze workshop wordt je aan het denken
gezet door een professioneel illusionist. Tijdens een levendige
en humorvolle interactieve presentatie passeren actuele thema’s
de revue. Zoals de overgang van de klinische plaatsingstaak van
het NIFP/IFZ naar het hoofdkantoor van DJI. Visuele, magische
trucs illustreren het loslaten van oude patronen en het
openstaan voor nieuwe uitdagingen. Je staat niet verwonderd
aan de kant, maar het publiek doet mee!
•Interessant omdat: alle medewerkers binnen de forensische
zorg met de transitie te maken krijgen. Deze magische,
interactieve vorm spreekt tot ieders verbeelding.
•Spreker: Jan Reinder (Magic Minded)
•Zaal: Het Magazijn
.................................................................................
Keer je je wang nog een tweede keer toe?
Debat | 11:45-12:30 uur
.................................................................................
Het thema van deze gecombineerde lezing/debat is
barmhartigheid in de strafrechtketen. Dit lijken twee
tegengestelde grootheden te zijn. Historische gegevens zijn daar
ambigue over. Bij de strafoplegging is altijd rekening gehouden
met de context. In deze sessie lopen we door de geschiedenis
heen van de verschillende antwoorden rondom criminaliteit en
daarmee gerelateerde strafopleggingen. We eindigen bij het
Exodus van vandaag. Daarbij zullen we zien dat de laatste tijd de
barmhartigheid en rekening houden met de context van de
gedetineerde onder druk staan. Is daar nog wat aan te doen?
•Interessant omdat: het een actueel thema betreft dat voor
iedereen in de forensische zorg interessant is.
•Sprekers: Lara van Well (Exodus Nederland), Jan Molmans
(Exodus Den Bosch)
•Zaal: Havenmeester
Triadisch werken met naastbetrokkenen als
bondgenoot
WORKSHOP | 13:30-14:30 uur
.................................................................................
Naastbetrokkenen hebben een directe relatie met de cliënt. Dit
kan een familielid of partner zijn, maar ook een goede vriend(in)
of iemand anders die zich betrokken voelt bij de cliënt. Triadisch
werken is het actief betrekken van naasten van de cliënt bij de
samenwerking tussen de cliënt en de hulpverlener. Triadisch
werken en denken betekent samenwerking van drie partijen:
cliënt, hulpverlener én naastbetrokkene. Samen werken ze aan
het herstel van de cliënt. Deze manier van werken heeft een
positieve invloed op de kans van herstel, kwaliteit van leven,
sociaal functioneren, integratie en therapietrouw. Een belangrijk
onderdeel van triadisch werken is herstelgericht werken. Hoe
werkt het precies? Je hoort het in deze workshop van een
justitieel ervaringsdeskundige, een familielid en professional.
Hun ervaringsverhalen laten het nut en de kansen zie van
triadisch werken.
•Interessant omdat: triadisch werken binnen zorgpaden steeds
zichtbaarder naar voren komt. Aan de hand van
ervaringsverhalen laten we zien hoe waardevol de
samenwerking met naastbetrokkenen is voor het herstel van
cliënten.
•Sprekers: Tineke Welling (naastbetrokkene), Toon Walravens
(De Woenselse Poort), Matty Timmermans (De Woenselse Poort)
• Zaal: Kalvermelk 2c
Drempels weg
.................................................................................
.................................................................................
De ambulante FPA: kwaliteit van herstel
.................................................................................
Een ambulante FPA: kans of kramp? Forensische ambulante zorg
is heel belangrijk. Voor steeds meer cliënten is ambulante
behandeling de optie bij uitstek. De klinische fase van
behandeltrajecten is ondersteunend aan ambulante
hulpverlening. De forensisch psychiatrische afdelingen hebben
hierin een voortrekkersrol. In dit cirkelgesprek zetten we vanuit
de FPA’s van de Kijvelanden, Palier en Altrecht Aventurijn neer
waar wij aan denken bij ambulante hulpverlening. Met de groep
belangstellenden denken we na over dit probleem: hoe kun je
als FPA de ‘ambulantisering’ van forensische zorg mogelijk
maken?
•Interessant omdat: ambulante zorg een speerpunt is, zowel
vanuit zorginhoudelijk als beleidsmatig oogpunt. Alle werkers
in de forensische zorg hebben ermee te maken, dus praat mee!
•Sprekers: Martijn Koerhuis (Palier), Jasper Schetters (De
Kijvelanden), Marieke Raedts (Altrecht Aventurijn)
•Zaal: DeGarage
15
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Thema: Samenwerking (ook in de keten)
.................................................................................
De zwakste schakel?
CIRKELGESPREK | 15:45-16:30 uur
.................................................................................
Inforsa (Arikin Amsterdam) werkt sinds een aantal jaren intensief
samen met de forensische ambulante zorg (FAZ) en de
verslavingsreclassering GGZ. We beginnen deze workshop met
een inleiding over de obstakels die je tegenkomt op weg naar de
forensische ketenzorg. Aan de hand van een voorbeeld laten we
zien welke hobbels er allemaal zijn voordat een forensische cliënt
is opgenomen in een kliniek. Daarna gaan we met deelnemers in
discussie. Hoe verbeteren we de samenhang en samenwerking in
het forensische proces? Hangt het af van de individuele
medewerker? En als de forensische hulpverlening in gang wordt
gezet, stopt dan de vrijwillige hulpverlening? Er liggen
uitdagende stellingen klaar om tot een stevig debat te komen
tussen de deelnemers.
•Interessant omdat: elke afdeling/medewerker/ketenpartner/
rechter/officier van justitie/politieagent zichzelf de deskundige
vindt om een cliënt te verwijzen. Hoe gaat dat in de
samenwerking met (al) die instellingen. En heeft de cliënt er
baat bij?
•Sprekers: Joris Letanche (Triage & Zorgtoeleiding Arkin), Gea
IJzerman (Verslavingsreclassering GGZ Inforsa), Robert Mandjes
(Verslavingsreclassering GGZ Inforsa)
• Zaal: Postkamer
.................................................................................
Gezinsgericht werken in de forensische
jeugdzorg
WORKSHOP | 16:30-17:30 uur
.................................................................................
De Academische Werkplaats Forensische Zorg voor Jeugd is een
multidisciplinair samenwerkingsverband van twee GGZinstellingen, twee forensische praktijkinstellingen, twee
universiteiten en twee hogescholen. Het doel is om met elkaar de
zorg te verbeteren voor jongeren in de forensische jeugdzorg. Elk
concreet resultaat, bijvoorbeeld een behandelmethode, wordt
ondersteund door wetenschappelijk (promotie)onderzoek en
vertaald naar onderwijs voor studenten en training voor
personeel. In deze workshop staat het concrete resultaat centraal
van de AWFZJ: een programma voor gezinsgericht werken in
residentiële forensische jeugdzorg. Een workshop vol tips en
tricks voor multidisciplinaire samenwerking.
•Interessant omdat: deelnemers worden geïnformeerd over de
laatste stand van zaken van praktijk en onderzoek met
betrekking tot gezinsgericht werken in de residentiële
forensische jeugdzorg.
•Sprekers: Kees Mos (De Jutters), Eva Mulder (Intermetzo), René
Breuk (Intermetzo), Inge Simons (Teylingereind)
• Zaal: Kalvermelk 2b
16
.................................................................................
Yes we can. Strategisch samenwerken binnen de
Top600
TALK | 16:45-17:15 uur
.................................................................................
Een aanpak voor jonge veelplegers: durf jij het aan? Echte
veranderingen en oplossingen vragen om bondgenoten,
creativiteit en voldoende middelen. Amsterdam heeft inmiddels
drie jaar ervaring met de Top 600-aanpak voor deze moeilijke
doelgroep. Zorgpartijen in de stad op het gebied van forensische
zorg, kinder- en jeugdpsychiatrie en LVB hebben de handen ineen
geslagen. Ons doel: door behandeling en begeleiding de
recidivecijfers terugbrengen. De GGD voert bij alle ‘Toppers’ een
psychiatrische screening uit. Overleg tussen betrokken
zorgpartijen leidt tot een behandeladvies. Daarna gaan de
individuele GGZ-instellingen aan de slag met
behandelinitiatieven die helemaal zijn toegespitst op de Top 600.
Ende aanpak werkt! In deze FFZ-talk vertellen we meer over de
resultaten van de screeningen en hoe we onze zorg speciaal
anders hebben ingericht.
•Interessant omdat: de Top 600-aanpak laat zien dat
strategische samenwerking tussen ketenpartners een
meerwaarde heeft bij het behandelen van een moeilijke
doelgroep. Met richtlijnen en protocollen alleen redden we het
vaak niet. De aanpak laat zien hoe hete hangijzers als medisch
beroepsgeheim een plaats kunnen krijgen in ketenzorg.
•Sprekers: Christel Grimbergen (GGD Amsterdam), Sifra
Tigchelaar (Inforsa (onderdeel van Arkin) Forensisch Ambulante
Zorg)
•Zaal: HetMagazijn
.................................................................................
Waar is het feestje?
TALK | 17:30-18:00 uur
.................................................................................
Sinds enkele jaren is de Wet voorwaardelijke sancties in werking.
Een verandering van denken in het Nederlandse veiligheidsbeleid,
met meer aandacht voor persoonsgerichte oplossingen en
kwalitatieve zorginterventies. De verslavingsreclassering en de
forensische zorg zijn hierdoor beiden succesvoller dan ooit.
Maar in plaats van dit succes te vieren gaat het debat over
geldgebrek, plaatsentekorten en enorme werkdruk. Waar we
moeten kijken hoe we het succes kunnen voortzetten, gaat het
onder druk van bezuinigingen over andere zaken. Tijdens deze
workshop brengt de Stichting Verslavingsreclassering GGZ (SVG)
daar verandering in. Samen met ketenpartners, zoals het OM en
zorgpartners, zorgen we een uur lang voor een positief geluid. In
een mix van lezingen, stellingen en discussie vieren we het succes
van de forensische zorg. Voor de workshop geldt één contraindicatie: over geld wordt niet gepraat.
•Interessant omdat: je na deze sessie de workshopruimte met
een trots gevoel verlaat. ‘Waar is het feestje?’ helpt je te
herinneren en te vieren dat we de afgelopen jaren veel
successen hebben bereikt.
•Sprekers: Erik Lanting (Openbaar Ministerie), Edwin ten Holte
(Stichting Verslavingsreclassering GGZ), Ellen Verbeem
(Openbaar Ministerie)
•Zaal: Meelzolder
Thema: Onderzoek / Kennis delen
.................................................................................
Zijn straffen binnen instellingen effectief?
WORKSHOP | 11:45-12:45 uur
.................................................................................
Medewerkers van (forensische) instellingen voor geestelijke
gezondheidszorg hebben vaak te maken met patiënten die zich
agressief en gewelddadig gedragen. Agressie heeft een grote
impact op het professioneel handelen van medewerkers. Door
agressie zijn medewerkers soms geneigd om beheersmatiger te
gaan werken of zelfs patiënten te straffen om controle over de
leefgroep te behouden. Bestraffing van gedrag van patiënten, zo
denken medewerkers, werkt beter dan ondersteuning van
patiënten in een moeilijke situatie. Dat leidt vaak tot negatieve
reacties en contactafname bij patiënten. Waar komt het idee
vandaan dat straffen helpt? Is er een alternatief? Aan de hand
van uitdagende stellingen bespreken we de eerste resultaten
binnen instellingen. Deelnemers doen actief mee met een
stem-app.
•Interessant omdat: inzicht in eigen handelen en in
alternatieve interventies straf kan voorkomen. Door patiënten
te straffen wekken medewerkers mogelijk nog meer agressie
op. Het is belangrijk deze negatieve spiraal te doorbreken.
•Sprekers: Marjorie Beld (Hogeschool Windesheim), Sophie de
Valk (Hogeschool Leiden), Peer van der Helm (Hogeschool
Leiden), Anna Dekker (Hogeschool leiden)
•Zaal: Silo61
.................................................................................
Verslaafdenprotocol Leefstijltraining
Justitiabelen (LSTJ)
KFZ TALK | 11:45-12:05 uur
.................................................................................
Cognitieve gedragstherapie is bewezen effectief voor de
behandeling van middelengebruik en crimineel gedrag. De
Leefstijltraining is gebaseerd op cognitieve gedragstherapie en
wordt in het justitiële veld wijdverbreid toegepast. Toch valt circa
50% terug. De Leefstijltraining Justitiabelen is daarmee voor
verbetering vatbaar. Er zijn nieuwe gedragstherapeutische
methodieken beschikbaar. De belangrijkste daarvan is
contingency management. Dit gedragstherapeutische
programma is gericht op systematische contingente
bekrachtiging (met geld of vouchers) van vooraf vastgelegd
doelgedrag. In deze presentatie laten we zien dat het toevoegen
van contingency management aan een cognitief
gedragstherapeutische interventie op diverse terreinen succesvol
is gebleken. Wetenschappelijk onderzoek laat de meerwaarde in
de praktijk zien. De therapietrouw stijgt, er is minder
middelengebruik en daardoor minder recidive. Contingency
management is in het bijzonder ontwikkeld voor ambulante
situaties en vooral geschikt voor psychiatrische cliënten en
justitiabelen.
•Interessant omdat: de evidentie over contingency
management in kaart wordt gebracht. Met deze methode
pakken we een belangrijk knelpunt aan in de behandeling van
problematisch middelengebruik bij cliënten in een
(ambulante) forensische setting.
•Spreker: Maarten Merkx (AMC/ UvA)
•Zaal: Kalvermelk 1
17
PROGRAMMA
10.30
Perserij
Plenaire
Opening
DeGarage
Douchelokaal
Havenmeester
HetMagazijn
Jutekelder
Kalvermelk 1
Kalvermelk 2a
Kalvermelk 2b
Kalvermelk 2c
Meelzolder
Postkamer
Silo61
Loods 5, 6 & 7
KFZ >
11.45
12.00
Professionalisering op de werkvloer
12.30
12.15
12.45
13.00
13.15
13.30
13.45
14.00
14.15
14.30
Samenwerking (ook in de keten)
14.45
15.00
15.15
15.30
Behandeling / Interventies
16.00
15.45
16.15
16.30
Onderzoek / Kennis delen
16.45
17.00
17.15
17.30
17.45
18.00
18.15
Vrijwillige zorg
Uit hetzelfde hout gesneden? Genderverschillen in de forensische psychiatrie
Interculturalisatie in de
geestelijke gezondheidszorg
Behandeling en Herstel kunnen samen door
één deur
Debat
Talk
Debat
Workshop
Verhalen maken het leven
Muziektherapie &
PTSS: nieuwe
inzichten
Probleemgedrag in de
context van de
forensische zorg
De ambulante FPA: kwaliteit van
herstel
5 jaar
ForCaobservatieafdeling
Teylingereind
Risicomanagement door het informeel
netwerk
Workshop
Talk
Workshop
Cirkelgesprek
Talk
Workshop
FPT: spiegelen, inkleuren &
combineren
Cliënttevredenheid 2.0
Zedenbehandeling forensische LVB
Perspectief op zorg
Op weg naar een beter werkklimaat
Cirkelgesprek
Workshop
Workshop
Workshop
Workshop
Keer je je wang nog een tweede
keer toe?
Een dagindeling zonder drugs en delicten, het
kan
Muziektherapeutische
woederegulatie voor
forensisch psychiatrische
patiënten
Gaan dwang en zorg samen?
Wetenschappelijk
onderzoek naar
agressief gedrag
Kwetsbare mensen
in transitie: een
interventie voor
ex-gedetineerden
Debat
Workshop
Talk
Workshop
Talk
Talk
Alle Dagen Heftig. Drugs, Drank & Drama:
ADHDDD
Nazorg: duurzame
verbinding met de
cliënt
Ethiek in de forensische zorg
Yes we can.
Strategisch
samenwerken binnen
de Top600
FPC Gent: een uniek kijkje over
de landsgrenzen
Workshop
Workshop
Talk
Debat
Talk
Talk
Onderzoek je morele intuïtie
Verslaafde justitiabelen in een spiraal naar
boven
De 14 K-indicatoren: meer dan een
invuloefening
Forensische zorg in RIBW's
Workshop
Workshop
Workshop
Workshop
Verslaafdenprotocol
Leefstijltraining
Justitiabelen
(LSTJ)
De
delictanalyse in
de forensische
zorg
Psychoeducatie voor
LVB
Forensische
sociotherapie,
wat is dat?
Richtlijn voor
verslavingsproblemen voor
forensische
klinieken
Ambulante
verdiepingsdiagnostiek
Rehabilitatie en
herstel van forensische patiënten
met een psychotische stoornis
ARopMaat
reguleert
agressie
Diagnose en
delictgevaar van
forensische
patiënten met
een ASS
Meten en behandelen van
seksuele preoccupatie bij zedendelinquenten
KFZ Talk
KFZ Talk
KFZ Talk
KFZ Talk
KFZ Talk
KFZ Talk
KFZ Talk
KFZ Talk
KFZ Talk
KFZ Talk
Groepsbehandeling na winkeldiefstal
Drempels weg
Kwaliteit begint bij jezelf
Leren & Implementeren
Weet wat je kan: psycho-educatie over LVB
Workshop
Workshop
Workshop
Cirkelgesprek
Workshop
Kwaliteitsnetwerk: kijkje in elkaars keuken
Metabole screening:
aandacht voor
voeding
Sociaal maatschappelijk aanpassingsvermogen als voorspeller
van recidive
Het beste idee van het festival
Gezinsgericht werken in de forensische
jeugdzorg
Een half jaar
e-health: een
sneller en beter
intakeproces
Workshop
Talk
Talk
Workshop
Workshop
Talk
Samen werken aan het leefklimaat in de
justitiële jeugdinrichtingen
Triadisch werken met naastbetrokkenen als
bondgenoot
Voorwaardelijke
beëindiging van
dwangverpleging in
de praktijk
Maar dan anders: behandeling in de LFPZ
Vagebonden als voorlopers van forensisch
psychiatrische
patiënten
Krijgen ambulant
behandelde delinquenten de zorg die
ze nodig hebben?
Workshop
Workshop
Talk
Workshop
Talk
Talk
Interculturele communicatie: INTERCOM
LVG en verslaving
Sociale media in de reclassering
Bestaat het
agressieve brein?
Waar is het feestje?
Workshop
Workshop
Workshop
Talk
Talk
Kwaliteit van leven: toespitsing
op het individu
Workshop
Cirkelgesprek
Family Motivational Interviewing
Workshop
De zwakste schakel?
Verandering na lange tijd: door
persoonlijke of omgevingsfactoren?
Cirkelgesprek
Cirkelgesprek
Zijn straffen binnen instellingen effectief?
Beschermende factoren voor geweld bij
jongeren: de SAPROF jeugdversie
ForACT in beeld
Taskforce
behandelduur TBS
Neurologische muziektherapie bij schizofrene
tbs-patiënten
Workshop
Workshop
Workshop
Workshop
Workshop
Ervaringsterras >
Lunch
18.40
19.15
Plenaire
Afsluiting
De magie van transitie
Zedendelinquenten: behandeling van
dynamische risicofactoren
Anders
Organisatie
Aangeklede
Borrel
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Thema: Onderzoek / Kennis delen
Thema: Onderzoek / Kennis delen
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
KFZ TALK | 12:15-12:35 uur
TALK | 13:30-14:00 uur
WORKSHOP | 13:30-14:30 UUR
KFZ TALK | 14:00-14:20 uur
Impulsiviteit, verslaving, stress, depressie, het wegvallen van een
partner. Dit zijn slechts enkele factoren die kunnen bijdragen
aan het plegen van een delict. Hoe maak je in deze veelvoud van
factoren een verantwoorde keuze voor behandeling? Welke
factoren speelden voor de patiënt een rol en welke niet? Om
antwoord te geven op dit soort vragen, maakt de forensische
zorg onder andere gebruik van de delictanalyse. Hoewel dit
klinkt als een eenduidig begrip, blijkt de delictanalyse in de
praktijk bijna net zo divers te zijn als verscheidenheid aan
risicofactoren. Verschillende werkwijzen, begrippen en definities
worden gehanteerd en we weten niets over de effectieve bijdrage
hiervan aan behandeling. Hoe kunnen we dit in de toekomst
(beter) aanpakken?
•Interessant omdat: de gehele forensische zorg te maken heeft
met de uitdagingen omtrent delictanalyse. In dit KFZ-project
wordt een richtlijn ontwikkeld voor het eenduidiger opstellen
van de delictanalyse.
•Sprekers: José Muller (FPC Pompestichting), Manouk Vrinten
(FPC Pompestichting)
•Zaal: Kalvermelk 1
Hoe is muziektherapie inzetbaar bij de behandeling van een
posttraumatische stress-stoornis (PTSS)? In deze talk hoor je de
(promotie)onderzoeksresultaten uit PPC Vught. Het onderzoek
richt zich op de ontwikkeling van een kortdurende
traumagerichte muziektherapie voor volwassen, mannelijke
patiënten. Binnen een PPC is de behandelduur kort en niet alle
patiënten zijn geschikt voor EMDR, een behandeling voor
traumaverwerking. Daarom is er behoefte aan andere
kortdurende behandelinterventies voor PTSS. De
muziekinterventie is losjes gebaseerd op het ‘neurosequential
model of therapeutics’ van Bruce Perry. Voor de interventie is
ook gebruik gemaakt van inzichten vanuit de muziekneurowetenschappen en de kennis over het effect van PTSS op
het brein.
•Interessant omdat: onbehandelde PTSS een hoog
recidiverisico met zich meebrengt, zowel binnen de PI (agressie
en middelenmisbruik) als na detentie. Muziektherapie biedt
mogelijkheden.
•Sprekers: Clare Macfarlane (PPC Vught), Maartje Lavrijsen (PPC
Vught)
•Zaal: DeGarage
GGZ Noord-Holland Noord wil graag weten of en in welke mate
onze cliënten tevreden zijn over hun behandeling. Metingen met
de cliëntthermometer leverden te weinig op: er kwam
onvoldoende respons en de vraagstelling bleek in het algemeen
te ingewikkeld voor onze doelgroep. Bovendien verliep de
terugkoppeling traag. In een pilot binnen het ambulante
forensische veld is onderzoek gedaan naar een nieuwe manier
van het meten van cliënttevredenheid. Dit gebeurde met Voyse,
een tablet app die een korte digitale vragenlijst toont. De app
kan heel snel data genereren en deze aantrekkelijk presenteren.
In de workshop kijken we terug op de pilot. We horen graag van
deelnemers of deze meetmethode voldoet, of ze aansluit bij de
forensische populatie en waar kansen liggen.
•Interessant omdat: je kennis maakt met een vernieuwende
manier om cliënttevredenheid te meten. Bovendien is er
gelegenheid om met elkaar te sparren over wat we willen weten
van onze cliënten, waarom we dat willen en hoe vraagstelling
er idealiter uitziet.
•Sprekers: Jade van der Woude (GGZ Noord-Holland-Noord),
Gert Franke (Ontwerpbureau CLEVER°FRANKE), Bianca
Roelofsen (GGZ Noord-Holland-Noord)
• Zaal: Douchelokaal
Centraal in deze talk staat een literatuurstudie naar de werkzame
elementen van sociotherapie. Zijn er modellen die werken? Wat
is het belang van de therapeutische relatie? En in hoeverre zijn
overige afdelingsfactoren van invloed? Tijdens de presentatie
gaan we samen aan de slag met de bevindingen uit het
onderzoek. Welke elementen werken en wat is hierin
voornamelijk van belang? En als we dat weten of niet (kunnen)
weten, welke initiatieven heeft ons vak dan nodig? Op zoek naar
manieren om de kwaliteit van de 24-uurs forensische zorg verder
te verbeteren.
•Interessant omdat: over sociotherapie en de begeleiding van
cliënten weinig eenduidigheid bestaat. Invulling en werkwijze
zijn vaak verschillend er is geen sociotherapeutische richtlijn.
Meer focus en inzicht in de werkzame elementen van
sociotherapie kan de zorg mogelijk verbeteren.
•Spreker: Petra Schaftenaar (Arkin/Inforsa)
•Zaal: Kalvermelk 1
.................................................................................
.................................................................................
De delictanalyse in de forensische zorg
.................................................................................
.................................................................................
Psycho-educatie voor LVB
KFZ TALK | 13:30-13:50 uur
.................................................................................
Het bespreken van beperkingen is niet eenvoudig, zeker niet met
personen met een licht verstandelijke beperking (LVB). Maar
voor een goede toekomst (zonder recidive) is het belangrijk dat
de cliënt weet wat hij kan en waarbij hij hulp nodig heeft. In
opdracht van KFZ hebben Trajectum en De Tender een module
psycho-educatie voor LVB ontwikkeld. De module richt zich tot
de cliënt en zijn naasten en begeleiders. Tijdens dit festival
hebben we de primeur met twee presentaties over de resultaten
van het project: op deze plek, en in een uitgebreide workshop. In
de workshop kun je oefenen met de module, en ervaren hoe het
is om op beperkingen te worden aangesproken. Zowel in de talk
als in de workshop leggen we het gebruik van deze module uit.
•Interessant omdat: deze module de (on)mogelijkheden bij de
LVB-populatie inzichtelijk kan maken. Dit biedt handvatten
voor het omgaan met beperkingen en de behandeling van
LVB-cliënten.
•Spreker: Marsja Mulder (Kenniscentrum Trajectum)
•Zaal: Kalvermelk 1
20
Muziektherapie & PTSS: nieuwe inzichten.
.................................................................................
Kwaliteit van leven: toespitsing op het individu
CIRKELGESPREK | 13:30-14:15 uur
.................................................................................
Twee psychologen leggen kort uit hoe het onderzoek naar de
kwaliteit van leven vorm krijgt binnen de langdurig forensisch
psychiatrische zorg van de Pompestichting (FPC). Wat zijn hun
bevindingen en hoe dragen deze bij aan het vergroten van de
kwaliteit van leven van de individuele bewoners? Hoe kan dit
onderzoek naar kwaliteit van leven vorm krijgen in andere
forensische psychiatrische instellingen? Waar lopen de
onderzoekers in de praktijk tegenaan? Met de discussie in dit
cirkelgesprek hopen we te komen tot prikkelende en innovatieve
ideeën en adviezen voor andere instellingen.
•Interessant omdat: deelnemers op de hoogte raken van de
voordelen en kansen die onderzoek naar kwaliteit van leven
met zich meebrengt. Samen komen we tot nieuwe ideeën en
inzichten.
•Sprekers: Sandra Schel (Pompestichting), Mareike Eckert
(Pompestichting)
•Zaal: Postkamer
Cliënttevredenheid 2.0
.................................................................................
Uit hetzelfde hout gesneden? Genderverschillen
in de forensische psychiatrie
TALK | 13:30-14:30 uur
.................................................................................
Onderzoekers uit verschillende forensische instellingen werken
sinds 2012 samen om de relatief kleine, maar groeiende groep
vrouwen in de forensische psychiatrie beter in beeld te krijgen.
Om te beginnen zijn aan de hand van een uitgebreide vragenlijst
en diverse risicotaxatie-instrumenten dossiers gescoord. Het
gaat om dossiers van meer dan 300 vrouwen en 275 mannen die
tussen 1984 en 2014 zijn opgenomen in één van vijf forensische
instellingen (Van der Hoeven Kliniek, Oldenkotte, FPK Assen,
Woenselse Poort en Trajectum). Met de verzamelde gegevens
worden diverse deelonderzoeken uitgevoerd, onder andere naar
delicttypen en psychopathologie. In deze talk presenteren we de
resultaten van drie deelonderzoeken: 1. Genderverschillen in
slachtofferschap zowel tijdens als na de kindertijd en de relatie
met persoonlijkheidsstoornissen. 2. Risicofactoren
(slachtofferschap) bij vrouwen met een licht verstandelijke
beperking (LVB). 3. Genderverschillen in motieven voor delicten.
Bij deze laatste studie wordt een innovatieve methode
ontwikkeld om motieven te categoriseren.
•Interessant omdat: deze talk unieke nieuwe
onderzoeksbevindingen levert en voortkomt uit een bijzondere
samenwerking tussen onderzoekers van verschillende
instellingen. Er is bijvoorbeeld niet eerder onderzoek gedaan
naar risicofactoren bij vrouwen met LVB of naar de relatie
tussen slachtofferschap en persoonlijkheidsstoornissen.
•Sprekers: Marjolijn de Jong (Trajectum), Susanne de Haas (Van
der Hoeven Kliniek), Vivienne de Vogel (De Forensische
Zorgspecialisten), Anouk Bohle (Van der Hoeven Kliniek)
•Zaal: Perserij
Forensische sociotherapie, wat is dat?
.................................................................................
.................................................................................
Sociaal maatschappelijk aanpassings­vermogen
als voorspeller van recidive
TALK | 14:15-14:45 uur
.................................................................................
De mate waarin iemand zich in onze moderne samenleving kan
handhaven en zo nodig kan ontwikkelen wordt gezien als een
positief equivalent van de kans op recidive. Iemand met meer
sociaal maatschappelijk aanpassingsvermogen zal minder snel
recidiveren.
Deze hypothese is in de penitentiaire psychiatrische centra
(PPC’s) getoetst tijdens een vierjarig onderzoek (2010-2014).
Vanuit vijf dynamische persoonlijkheidskenmerken is een
meetinstrument ontwikkeld: de Maatschappelijk
Aanpassingsvermogen Lijst- observatie. Dit instrument is
vervolgens gebruikt om de relatie tussen sociaal maatschappelijk
aanpassingsvermogen en gangbare recidivemarkers vast te
stellen. In deze talk staan we stil bij de resultaten en de
mogelijke implicaties. Het onderzoek draagt bij aan het kerndoel
van de forensische psychiatrie: het verminderen van recidive in
crimineel en gewelddadig gedrag.
•Interessant omdat: je inspiratie opdoet voor lopende
behandelingen en interventies. Daarnaast maak je kennis met
een kort en eenvoudig te hanteren meetinstrument dat de
mate van sociaal maatschappelijk aanpassingsvermogen meet.
•Spreker: Ilona De Boer (Penitentiair Psychiatrisch Centrum
Haaglanden)
•Zaal: Kalvermelk 2b
21
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Thema: Onderzoek / Kennis delen
Thema: Onderzoek / Kennis delen
.................................................................................
Richtlijn voor verslavingsproblemen voor
forensische klinieken
Voorwaardelijke beëindiging van
dwangverpleging in de praktijk
KFZ TALK | 14:30-14:50 uur
TALK | 14:45-15:15 uur
Middelenproblematiek komt veel voor onder forensische
patiënten en gewelddadig delictgedrag hangt nauw samen met
middelengebruik. Een dubbele diagnose waar middelengebruik
onderdeel van is, kan de behandeling van patiënten bemoeilijken.
Het kan leiden tot een langere opnameduur, een hoger risico op
recidive en een snellere terugval in criminaliteit. Voor het
verkleinen van het recidiverisico van patiënten is inzicht in de
relatie tussen middelengebruik en delictgedrag van groot belang.
Daarvoor is allereerst een betrouwbare en valide assessment van
de middelenproblematiek nodig en inzicht in het recidiverisico.
Vervolgens is het zaak te bepalen wat de consequenties zijn voor
de verdere behandeling en inzet van de verloffase bij patiënten.
Dit KFZ-project moet een eenduidige benaderingswijze rond
middelenproblematiek opleveren voor klinieken.
•Interessant omdat: problematisch middelengebruik bij
forensische patiënten de behandeling bemoeilijkt en gepaard
gaat met een hoger recidiverisico. Deze richtlijn helpt de praktijk
om op eenduidige wijze middelengebruik en de verslavings­
behandeling te integreren bij diagnostiek, risicotaxatie,
behandeling en verlof, afgestemd op het individu.
•Sprekers: Elske Wits (Instituut voor Onderzoek naar Leefwijzen
en Verslaving (IVO), Marije Lans (Victas verslavingszorg)
•Zaal: Kalvermelk 1
Uitvoeringsinstanties in het forensische veld, vooral de
reclassering, ervaren problemen bij de tenuitvoerlegging van de
‘contraire voorwaardelijke beëindiging van de tbs met
dwangverpleging’ (VB). Daarnaast kan de rechter sinds medio
2013 in een verlengingszitting na vordering van de officier van
justitie niet meer tot onvoorwaardelijk ontslag beslissen: er
moet ten minste een jaar VB hebben plaatsgevonden. Het aantal
(contraire) VB’s neemt hierdoor naar verwachting toe. Deze
ontwikkelingen vormden de aanleiding voor een onderzoek naar
VB, de relatie met strafrechtelijke recidive en de
uitvoeringspraktijk. In deze FFZ-talk worden de resultaten van dit
recente onderzoek gepresenteerd. Het onderzoek is gebaseerd
op 447 dossiers van tbs-gestelden en verschillende
werkbezoeken, onder meer aan de reclassering. De resultaten
zijn interessant voor beleidsmakers, maar bieden ook
handvatten voor forensische zorgaanbieders in de praktijk.
•Interessant omdat: het inzicht geeft in de contraire
voorwaardelijke beëindiging van de tbs met dwangverpleging
(VB) en de relatie met recidive. We staan stil bij feiten en cijfers,
maar zeker ook bij de praktische tenuitvoerlegging, inclusief
problemen en oplossingen.
•Sprekers: Cyril Boonmann (WODC), Marleen Nagtegaal
(WODC)
•Zaal: Kalvermelk 2c
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
Muziektherapeutische woederegulatie voor
forensisch psychiatrische patiënten
Ambulante verdiepingsdiagnostiek
TALK | 14:45-15:15 uur
KFZ TALK | 15:00-15:20 uur
Laurien Hakvoort werkte jaren als muziektherapeut met daders
van gewelddadige misdrijven. Een forensisch psychiatrisch
patiënt leert tijdens muziektherapie onder andere hoe hij woede
kan hanteren en agressieve impulsen kan ombuigen. Laurien is
in april gepromoveerd aan de Universiteit van Tilburg op een
studie naar de invloed van muziektherapie op woederegulatie en
coping gedrag bij forensisch psychiatrische patiënten. Dit
onderzoek heeft zij uitgevoerd met financiële ondersteuning
vanuit ArtEZ conservatorium en FPC Oostvaarderskliniek. Vijf
muziektherapeuten uit het forensisch werkveld deden mee aan
dit onderzoek (vanuit De Oostvaarderskliniek, Kijvelanden,
Veldzicht en Oldenkotte). In deze talk licht Laurien de resultaten
van het promotieonderzoek toe. Daarnaast vertelt ze waar en
wanneer muziektherapie een bijdrage kan leveren aan de
behandeling van forensisch psychiatrische patiënten.
•Interessant omdat: het praktijk met onderzoek verbindt. Het
onderzoek komt daarmee onder de aandacht van de mensen
die (niet) dagelijks met muziektherapie te maken hebben. Er zit
muziek in muziektherapie.
•Sprekers: Laurien Hakvoort (ArtEZ Conservatorium / FPC
Oostvaarderskliniek)
•Zaal: Havenmeester
Voor het adviesproces bij de reclassering is tien jaar geleden de
RISc (Recidive Inschattingsschalen) ingevoerd. De RISc maakt
criminogene factoren van verdachten inzichtelijk en laat zien
welke factoren een hoofdrol spelen in herhaald daderschap.
Wanneer sprake is van psychiatrische- of verslavingsproblematiek,
is verdiepingsdiagnostiek nodig om tot een onderbouwd oordeel
en advies te komen. Hoe moeten professionals uit forensische
poliklinieken invulling geven aan vragen vanuit de reclassering?
Dit vraagt om een nadere uitwerking, normering en
standaardisering van de verdiepingsdiagnostiek, die voldoet aan
de eisen van de diverse stakeholders. De diagnostiek moet van
gedegen forensisch-psychiatrische kwaliteit zijn, voldoen aan de
behoeften van de reclassering en in lijn zijn met eisen vanuit
DForZo. Dit KFZ-project werkt aan de uitwerking, normering en
standaardisering van deze verdiepingsdiagnostiek.
•Interessant omdat: verdiepingsdiagnostiek
reclasseringswerkers de mogelijkheid biedt om voor de
rechtszitting meer kennis te krijgen van psychopathologie van
de verdachte (buiten een PJ-rapportage). Tijdens het reclasserings­
toezicht kunnen zij adviezen ontvangen omtrent bejegening.
•Spreker: Eric Blaauw (Verslavingszorg Noord Nederland)
•Zaal: Kalvermelk 1
.................................................................................
22
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
Nazorg: duurzame verbinding met de cliënt
TALK | 15:00-15:30 uur
.................................................................................
Onze forensische cliënten die zijn opgenomen met een ‘artikel
37’, hebben in hun leven veel hulpverlenerscontacten gehad. De
geboden zorg is vaak gefragmenteerd en sluit niet op elkaar aan.
Wanneer een behandeling stopt, begint ergens anders een
nieuwe. Uit eerder onderzoek is bekend dat recidive onder deze
groep cliënten hoog is. Sinds 1 september 2012 spant FPK Inforsa
Arkin zich maximaal in om met iedere ontslagen patiënt contact
te houden. Zo brengen we duurzame verbindingen tot stand. Het
opgebouwde vertrouwen tijdens de behandelrelatie zetten we
daarna vrijwillig voort om de moeilijke periode van ‘opnieuw
beginnen’ te overbruggen.
In deze sessie presenteren wij de eerste resultaten van deze
nieuwe werkwijze en kun je vragen stellen aan cliënten die
nazorg ontvangen.
•Interessant omdat: we laten zien wat de toegevoegde waarde
is van nazorg voor de cliënt en welk effect het heeft op de
recidive.
•Sprekers: Susan Boogaard-Klinkien (FPK Inforsa Arkin), Anique
Jansen (FPK Inforsa Arkin)
•Zaal: HetMagazijn
.................................................................................
De 14 K-indicatoren:
meer dan een invuloefening
WORKSHOP | 15:00-16:00 uur
.................................................................................
Behandelinstellingen zijn vanaf 1 januari 2015 verplicht ieder jaar
de veertien klinische indicatoren van de HKT-R te ‘scoren’.
Tijdens deze sessie introduceren we de nieuwe K-indicatoren en
lichten we deze toe. In hoeverre kunnen deze klinische
indicatoren behandelprogressie meten en recidivisten van
niet-recidivisten onderscheiden? De veertien K-indicatoren van
de HKT-R zijn niet alleen voor risicotaxatie geschikt maar ook
voor behandelevaluatie. Er komen twee casussen aan de orde. De
eerste casus, uit de Woenselse Poort, gaat over de terugkoppeling
van de K-indicatoren naar patiënten (HKT-spin). De tweede
casus, uit de Mesdag, gaat over het gebruik van de K-indicatoren
in behandelbesprekingen als onderdeel van een ROM-systeem
(Instrument voor Forensische Behandel Evaluatie).
•Interessant omdat: alle instellingen moeten leren omgaan
met de K-indicatoren uit de nieuwe HKT-R. Deze zijn niet alleen
geschikt voor risicotaxatie maar ook voor behandelevaluatie.
•Sprekers: Marinus Spreen (FPC dr S. van Mesdag), Paul ter
Horst (FPK De Woenselse Poort), Erwin Schuringa (FPC dr S van
Mesdag)
•Zaal: Jutekelder
.................................................................................
Rehabilitatie en herstel van forensische
patiënten met een psychotische stoornis
KFZ TALK | 15:30-15:50 uur
.................................................................................
Binnen de psychiatrie is van oudsher ‘herstel’ gelijkgesteld aan
genezing van de stoornis en primair gezien als wenselijke
uitkomst van behandeling. In de jaren tachtig ontstond vanuit
de cliëntenbeweging een tweede betekenis. Herstel moet niet
alleen gericht zijn op behandeling van de stoornis, maar ook op
het goed invulling kunnen geven aan het leven met een stoornis.
Herstel en herstelondersteunende zorg zijn inmiddels leidend
principe geworden binnen de GGZ en verslavingszorg en deden
recentelijk hun intrede in de maatschappelijke opvang en
binnen justitie. Herstelondersteunende zorg dient bij te dragen
aan een waardevol leven en de vervulling van betekenisvolle
rollen. Ondersteuning bij het algemeen functioneren en
functioneren in sociale en maatschappelijke rollen is hier
onderdeel van. Hierbij wordt de omgeving van de patiënt actief
betrokken. Bij de behandeling van forensische patiënten met
psychotische stoornissen is echter nog onvoldoende kennis
voorhanden over effectieve herstelondersteunende (behandel)
interventies.
•Interessant omdat: het de wetenschappelijke kennis vergroot
op het terrein van rehabilitatie en herstel van forensisch
psychiatrische patiënten met psychotische stoornissen. Het is
een aanvulling op het huidige Zorgprogramma Psychotische
Stoornissen.
•Sprekers: Sonja van Rooijen (Trimbos Instituut), Hanneke van
Gestel (GGzE)
•Zaal: Kalvermelk 1
“Als je PTSS niet
behandelt is de kans
op recidive hoog.
Muziektherapie biedt
mogelijkheden”
23
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Thema: Onderzoek / Kennis delen
Thema: Onderzoek / Kennis delen
.................................................................................
.................................................................................
KFZ TALK | 16:00-16:20 uur
TALK | 16:30-17:00 uur
In deze inspirerende talk krijg je informatie over de voorlopig
erkende gedragsinterventie ARopMaat Ambulant voor
Volwassenen. Dit behandelprogramma is ontwikkeld door de
Waag, het DOK en de Universiteit van Tilburg met ondersteuning
van KFZ. Het is bedoeld voor mannen en vrouwen met (ernstige)
agressieproblematiek binnen een forensische setting. De
ARopMaat bestaat uit verschillende zinvolle, leuke en boeiende
oefeningen en modules die je afhankelijk van de soort
problematiek van de cliënt, kunt aanbieden. Er zijn elf modules,
onder andere gericht op stressreductie, versterking van de
impulscontrole en vermindering van huiselijk geweld (partner in
beeld). Tijdens deze talk krijg je in vogelvlucht informatie over
de inhoud van dit programma. Daarna volgt een impressie van
de oefeningen aan de hand van voorbeelden en korte
filmfragmenten. Tot slot gaan we in op de effectiviteit.
•Interessant omdat: Met dit project voorziet KFZ in een volledig
en erkend zorgprogramma voor de behandeling van
agressieregulatieproblematiek, op maat en voor een brede
doelgroep. Het materiaal is prettig in gebruik en zowel
individueel als systemisch gericht. Daarnaast zijn
onderzoeksresultaten over de werking van het programma bij
jongvolwassenen veelbelovend.
•Spreker: Larissa Hoogsteder (De Waag)
•Zaal: Kalvermelk 1
Mensen met afwijkingen in het voorste gedeelte van de hersenen
hebben moeite met het beheersen van gedrag, zo blijkt uit
onderzoek. Veel onderzoekers denken dan ook dat een afwijking
in het voorste gedeelte van de hersenen, het remmen, plannen
en organiseren van gedrag bemoeilijkt. Dat kan leiden tot
agressieproblemen en impulsief gedrag. Toch is weinig
onderzoek gedaan naar de directe relatie tussen
agressieproblemen, impulsief gedrag en de hersenwerking.
Het FMRI-onderzoek meet de hersenactiviteit tijdens de
provocatie van agressie. Bestaat het agressieve brein? Is er een
verschil in reactie tussen forensische patiënten met
agressieproblemen en gezonde mensen? Welke hersengebieden
spelen hierin een rol en wat kunnen we hiervan leren? Tijdens
dit festival hoor je de eerste resultaten van dit baanbrekende
onderzoek. Het is gericht op de mechanismen van impulsieve
agressie, maar ook op de regulatie ervan.
•Interessant omdat: er nog nooit eerder agressie is
geprovoceerd in een hersenscanner bij forensische patiënten.
Wat betekenen de unieke resultaten voor toekomstige
behandeling? Vandaag hoor je het.
•Sprekers: Franca Tonnaer (FPC De Rooyse Wissel/Universiteit
Maastricht)
•Zaal: Meelzolder
ARopMaat reguleert agressie
.................................................................................
.................................................................................
Leren & Implementeren
CIRKELGESPREK | 16:15-17:00 uur
.................................................................................
Hoe geven we het opleidingsaanbod voor sociotherapeuten
vorm en hoe verhogen we de kwaliteit van hun werk? Die vraag
staat centraal in dit cirkelgesprek. Aanleiding is de
werkconferentie over Leren & Implementeren op 31 oktober. Het
Forensisch Netwerk heeft het advies dat daaruit is gekomen
overgenomen. Over onderdelen is nadere input nodig uit het
zorgveld. Er komen vragen aan de orde als:
- Over welke competenties beschikt ‘de ideale sociotherapeut’?
- Welke standaardtrainingen en opleidingen zijn nodig naast de
verplichte bij- en nascholing?
- Hoe breng je kennis en vaardigheden uit een training in de
praktijk? Schuif aan en praat mee!
•Interessant omdat: iedereen kan meepraten over het
vormgeven van opleidingsaanbod voor sociotherapeuten en
verhoging van de kwaliteit van hun werk.
•Spreker: Inge Koomen (Expertisecentrum Forensische
Psychiatrie (EFP)
•Zaal: Kalvermelk 2a
24
Bestaat het agressieve brein?
.................................................................................
.................................................................................
5 jaar ForCa-observatieafdeling Teylingereind
TALK | 16:30-17:00 uur
.................................................................................
Korte presentatie over ontstaan, multidisciplinaire werkwijze,
ervaringen en ontwikkelingen van de observatieafdeling (ForCa)
in Teylingereind. De sprekers gaan in op de bouwstenen in de
observatie van jeugdigen en adolescenten, waaronder onderwijs,
groepsobservatie in gezelschap van leeftijdgenoten en
systeemobservaties. De ForCa-observatieafdeling heeft
inmiddels ruim 250 onderzoeken verricht. De verkregen kennis
en ervaring delen is een van de doelstellingen. Daarmee helpen
we mee aan de kwaliteitsverbetering van vervolgtrajecten en
behandeling van jeugdigen en adolescenten.
•Interessant omdat: het voor kwaliteitsverbetering van
behandeling van jeugdigen en adolescenten belangrijk is om
kennis en ervaring te delen. ForCa draagt daar haar steentje aan
bij.
•Sprekers: Mick Haveman (Forensisch Centrum Teylingereind),
Medy Hulshof (Forensisch Centrum Teylingereind)
•Zaal: DeGarage
.................................................................................
.................................................................................
KFZ TALK | 16:30-16:50 uur
TALK | 17:00-17:30 uur
Binnen de forensische psychiatrie zien we steeds meer het
belang van het adequaat diagnosticeren van een
autismespectrumstoornis (ASS). Personen met ASS hebben vaak
een hoogontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel, zijn recht door
zee, kunnen zich met volle overtuiging voor iets inzetten. Aan de
andere kant hebben ze moeite met overzicht houden, zijn ze
onhandig in sociale contacten en hebben ze vaak een opvallend
beperkt aantal interesses of activiteiten. De aanwezigheid van
ASS heeft belangrijke implicaties voor de inschatting en
management van het delictrisico en voor de indicatiestelling
voor therapie en begeleiding. De diagnostiek moet nauwkeurig
gebeuren. In dit KFZ-project heeft een groep experts een
handelingsprotocol geformuleerd voor de diagnostiek van ASS in
de forensisch psychiatrische setting. Voorts is onderzocht hoe
specifieke criteria van ASS samenhangen met het delictrisico. Zij
presenteren in deze talk de resultaten.
•Interessant omdat: ASS vaak te laat wordt onderkend.
Hierdoor krijgen patiënten niet altijd de juiste behandeling.
Belangrijk is de ‘gevoeligheid’ voor de stoornis te vergroten,
evenals de kennis in het veld over de beste individuele zorg en
begeleiding bij ASS.
•Spreker: Robbert-Jan Verkes (FPC Pompestichting en
Radboudumc)
•Zaal: Kalvermelk 1
Ongepast agressief gedrag is één van de belangrijkste redenen
voor verwijzing naar forensisch psychiatrische instellingen.
Agressie zorgt jaarlijks voor veel slachtoffers en brengt veel
kosten met zich mee. De behandeling van agressie is doorgaans
effectief maar niet iedereen heeft er evenveel baat bij. Wij
onderzoeken daarom voor wie deze behandeling het meest
geschikt is. Bij deze doelgroep is echter vaak sprake van
persoonlijkheidsproblematiek. Patiënten komen vaak niet
opdagen bij afspraken en hebben een geringe motivatie voor
verandering. Hoe voer je wetenschappelijk onderzoek uit met
deze doelgroep? Waar lopen we tegenaan? Hoe kunnen
resultaten in de praktijk worden gebruikt en hoe kan een
klinische indruk leiden tot nieuwe onderzoeksinstrumenten?
Ben je nieuwsgierig naar deze praktische kant van onderzoek,
dan geven wij graag een kijkje in deze wonderlijke wereld.
•Interessant omdat: het een kijkje geeft in een praktijkgericht
onderzoek naar een complexe doelgroep. Deelnemers horen
hoe ze de resultaten kunnen gebruiken in de praktijk en hoe
een klinische indruk kan leiden tot nieuwe
onderzoeksinstrumenten.
•Sprekers: Danique Smeijers (Pompestichting Nijmegen /
Radboud UMC), Kirsten Smeets (Radboud UMC / Karakter
Nijmegen)
•Zaal: Havenmeester
.................................................................................
.................................................................................
KFZ TALK | 17:00-17:20 uur
TALK | 17:00-17:30 uur
Diagnose en delictgevaar van forensische
patiënten met een ASS
.................................................................................
Meten en behandelen van seksuele preoccupatie
bij zedendelinquenten
.................................................................................
Seksuele preoccupatie of hyperseksualiteit is één van de
belangrijkste risicofactoren voor recidive bij zedendelinquenten.
Nog niet duidelijk is wat seksuele preoccupatie precies is en hoe
je dit het beste kunt meten en behandelen. In de praktijk staat
bij het meten van preoccupatie het verhaal van de patiënt
centraal. Als behandeling wordt regelmatig libidoremmende
medicatie ingezet. Dit onderzoek gaat over een alternatieve
manier om seksuele preoccupatie te meten en te verminderen:
door een approach/avoidance taak. Hiermee worden mensen
getraind om seksuele prikkels (plaatjes) van zich af te bewegen
en neutrale plaatjes naar zich toe te halen. Deze methode is
eerder succesvol toegepast bij mensen met een langdurige
alcoholverslaving. De methode kan relatief gemakkelijk ingepast
worden in de behandeling van zedendelinquenten.
•Interessant omdat: deze gericht is op een gedegen assessment
en behandeling van een zeer belangrijke risicofactor, wat onze
core-business is. Bovendien leunt de assessment niet op
zelfrapportage en is de ontwikkelde behandeling vrij van
negatieve bijwerkingen.
•Spreker: Wineke Smid (De Forensische Zorgspecialisten)
•Zaal: Kalvermelk 1
Wetenschappelijk onderzoek naar agressief
gedrag
.................................................................................
Vagebonden als voorlopers van forensisch
psychiatrische patiënten
.................................................................................
Zwerven (landlopen), bedelen en openbare dronkenschap
worden door de eeuwen heen als hinderlijk en soms gevaarlijk
gezien. Dit trio komt ook in de beeldende kunst regelmatig voor.
Het gaat om deviant gedrag dat afwisselend gezien wordt als
delinquentie of psychische afwijking. De ene keer wordt zo’n
persoon opgenomen in een gevangenis, de andere keer in een
krankzinnigengesticht. In de loop der tijd tekent zich een
kentering af: waar de armen, bedelaars en landlopers in de
Middeleeuwse samenleving nog aanvaard werden, ontwikkelt
zich nadien een vroegmoderne afkeuring en uitsluiting.
Marginalisering leidt aanvankelijk tot een grootschalige
opsluiting, later tot een differentiatie in afzonderlijke
instellingen. Meer weten over de wortels van de hedendaagse
forensische GGZ? Deze talk biedt je een historische en culturele
achtergrond.
•Interessant omdat: Wars van de hedendaagse waan van de dag
wordt een indringend beeld geschetst van de voorlopers van
delinquenten en patiënten. Dat gebeurt onder meer aan de
hand van beeldmateriaal uit criminologie, forensische
gedragskunde en (kunst)historische bronnen.
•Spreker: Frans Koenraadt (UU / NIFP / PBC / FPK Assen)
•Zaal: Kalvermelk 2c
25
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Thema: Onderzoek / Kennis delen
.................................................................................
.................................................................................
CIRKELGESPREK | 17:15-18:00 uur
TALK | 17:45-18:15 uur
Hoe verbetert de situatie van langverblijvende tbs’ers: door de
patiënt of door de omgeving? Deze vraag staat centraal in dit
debat. Hoe komt het dat een langverblijvende tbs-patiënt soms
na vele jaren alsnog in beweging komt? Milieufactoren?
Therapeutische vernieuwingen? Ouderdom? Wie het weet mag
het zeggen. Waarom wordt dat niet onderzocht? Hoe zou je dat
kunnen onderzoeken? Wij hebben daar ideeën over maar horen
graag ideeën uit het veld. Tijdens dit debat verdelen we de zaal in
twee groepen. De ene groep verdedigt de omgevingsfactoren, de
andere de persoonlijke factoren in de vorm van een
cirkelgesprek. Waar denk jíj dat het vooral aan ligt? Verdedig je
keuze en word je bewust van de mogelijkheden en beperkingen.
•Interessant omdat: we een internationaal onderzoeksnetwerk
hebben opgezet waaraan in negentien Europese landen
forensische instituten deelnemen. Doel is de mogelijkheden te
bezien om in de praktijk onderzoek te doen naar verbetering
voor langverblijvende forensische patiënten.
•Sprekers: Peter Braun (Pompestichting), Erik Bulten
(Pompestichting)
•Zaal: Postkamer
De RNR-principes (risk, need, responsivity) worden steeds
belangrijker geacht voor effectieve forensische zorg. In theorie
klinkt het logisch dat hoog risico delinquenten langer en
intensiever behandeld moeten worden (risicoprincipe). En dat
de behandeling gericht moet zijn op risicofactoren die
samenhangen met delictgedrag (needprincipe). Maar gebeurt
dat ook in de praktijk? Om deze vraag te kunnen beantwoorden
houden we de recidiverisico inschattingen en de criminogene
factoren van 8.307 recidiverende en niet-recidiverende
delinquenten tegen het licht van deze twee principes. Het
indexdelict wordt daarbij gebruikt om onderscheid te maken in
delinquenttypen. De resultaten zullen uitwijzen of ambulant
behandelde delinquenten de zorg krijgen die ze nodig hebben
(matched care). Het onderzoek laat zien waar de zorg
onvoldoende aansluit bij het risico- en needprincipe. Hierdoor
krijgen behandelaars meer zicht op de vraag bij welke type
delinquenten de zorg kan worden verbeterd.
•Interessant omdat: Ben je geïnteresseerd hoe matched care is
toegepast bij 8.307 ambulant behandelde delinquenten? En wil
je weten bij welke type recidiverende en niet-recidiverende
delinquenten dat beter kan? Luister dan naar deze talk!
•Sprekers: Mara Eisenberg (De Waag, onderdeel van De
Forensische Zorgspecialisten)
•Zaal: Kalvermelk 2c
Verandering na lange tijd: door persoonlijke of
omgevingsfactoren?
.................................................................................
.................................................................................
Kwetsbare mensen in transitie: een interventie
voor ex-gedetineerden.
TALK | 17:45-18:45 uur
Krijgen ambulant behandelde delinquenten de
zorg die ze nodig hebben?
.................................................................................
.................................................................................
Critical Time Intervention (CTI) is een evidence based interventie
voor sociaal kwetsbare mensen die een kritische transitie
doormaken. Een voorbeeld van een kritische transitie is de
overgang van een institutionele setting, zoals de gevangenis,
naar begeleid of zelfstandig wonen. Een transitieperiode kan
veel spanning veroorzaken, maar het kan tegelijkertijd de
bereidheid om te veranderen vergroten. CTI biedt cliënten in
deze periode emotionele en praktische steun. Daarnaast is CTI
erop gericht om verbindingen van de cliënt met zijn sociaal en
professioneel steunsysteem te ontwikkelen en te versterken.
Uit onderzoek blijkt CTI effectief te zijn. Een pilot naar CTI bij de
begeleiding van ex-gedetineerden leverde positieve resultaten
op. In deze talk een toelichting van de uitgangspunten en
kenmerken van CTI toe. Daarnaast een presentatie van de
belangrijkste bevindingen van de onderzoeken uit Nederland.
•Interessant omdat: CTI aantoonbaar effectief en toepasbaar is.
Ook begeleiders en cliënten zijn enthousiast: “Dat bij mekaar
heeft er eigenlijk voor gezorgd dat ik het laatste half jaar de
beste hulpverlening heb gehad die ik me kon denken. Als ik
haar een cijfer moet geven: een tien-plus!”
•Sprekers: Judith Wolf (Radboud UMC), Renée de Vet (Radboud
UMC)
•Zaal: Havenmeester
26
Thema: Behandeling / Interventies
.................................................................................
Zedendelinquenten: behandeling van
dynamische risicofactoren
WORKSHOP | 11:45-12:45 uur
.................................................................................
“Wij zetten ons
maximaal in om met
iedere ontslagen
patiënt contact te
houden. Zo komen
duurzame
verbindingen tot
stand”
De What Works-principes zijn gemeengoed geworden binnen
het forensische veld en risicotaxatie-instrumenten zijn niet meer
weg te denken. Maar hoe kunnen we deze kennis en
instrumenten concreet toepassen in de behandeling van
zedendelinquenten? Deze workshop gaat in op deze veel
gestelde vraag.
Na het volgen van deze workshop:
- Ben je op de hoogte van de voor zedendelinquenten specifieke
dynamische risicofactoren.
- Ben je nog beter in staat om behandeldoelstellingen voor de
dynamische risicofactoren te formuleren.
- Ken je een aantal concrete (psychotherapeutische) interventies
om deze doelstellingen te bereiken.
Tijdens deze workshop bespreken we een casus en twee recent in
Nederland verschenen instrumenten (STATIC-99R en
STABLE-2007). Deze brengen de statische en dynamische
risicofactoren van zedendelinquenten in kaart.
•Interessant omdat: de toewijzing van behandeling en de
behandeling van zedendelinquenten relatief eenvoudig te
verbeteren is. In deze workshop krijg je hiervoor concrete
handvatten.
•Sprekers: Marloes Vos (Van der Hoeven Kliniek), Jan Willem
van den Berg (Van der Hoeven Kliniek)
•Zaal: Postkamer
.................................................................................
Interculturele communicatie: INTERCOM
WORKSHOP | 11:45-12:45 uur
.................................................................................
In deze workshop presenteren wij de ervaringen en bevindingen
van het project INTERCOM. Dit project heeft als doel om de
(interculturele) communicatie tussen sociotherapeut en patiënt
te verbeteren en zodoende de behandeling. INTERCOM staat
onder andere stil bij je eigen cultuur in de communicatie met
patiënten. Allochtone patiënten worden uitgenodigd om deel te
nemen aan het trainingsprogramma om ervaringen te delen. Zij
moeten zich vaak aanpassen aan de westerse bejegening in de
tbs-klinieken. Hoe sluiten we beter aan bij de achtergrond van
allochtone patiënten, zodat we elkaars taal leren spreken en
elkaar beter leren begrijpen?
•Interessant omdat: meer begrip voor tbs-patiënten met een
niet-westerse achtergrond een boeiend onderwerp is voor een
boeiende workshop.
•Sprekers: Folkert Helmus (Expertisecentrum Pompeii,
Pompestichting), Diana Thomas (Expertisecentrum Pompeii,
Pompestichting)
•Zaal: Meelzolder
27
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Thema: Behandeling / Interventies
Thema: Behandeling / Interventies
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
WORKSHOP | 11:45-12:45 uur
TALK | 13:30-14:00 uur
WORKSHOP | 13:45-14:45 uur
De Waag Rijnmond is begonnen met een aparte
groepsbehandeling voor vrouwen die winkeldiefstal plegen.
Onderwerpen die binnen deze behandeling onder andere aan de
orde komen zijn: risicofactoren, denkfouten, ontremmers en
achterliggende factoren. Zowel de deelnemers als de
groepstrainers zijn enthousiast over deze behandeling. De
deelnemers geven aan dat ze er veel van leren en minder stelen.
De groepstrainers merken op dat er al lange tijd vraag was naar
een dergelijke groepsbehandeling. Eindelijk is deze er nu.
•Interessant omdat: het gaat om een unieke, succesvolle
groepsbehandeling. Mogelijk is hier ook op andere plaatsen in
het land vraag naar.
•Sprekers: Nyomi Cairo (De Waag Rijnmond), Floor Frederix (De
Waag Rijnmond)
•Zaal: Kalvermelk 2a
Antipsychotica worden frequent voorgeschreven aan forensisch
psychiatrische patiënten. Ze zijn vaak een belangrijk onderdeel
van de behandeling, maar zoals alle geneesmiddelen hebben ze
ook bijwerkingen. Sommige antipsychotica kunnen het
‘metaboolsyndroom’ veroorzaken. Deze patiënten hebben een
toegenomen eetlust, worden zwaarder en vertonen bij
bloedonderzoek een verhoogd cholesterol en verhoogde
bloedsuiker. Hierdoor lopen deze patiënten op termijn een sterk
verhoogd risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten.
Ernstige bijwerkingen voor chronische psychiatrische patiënten
die toch vaak al meer lichamelijke ziekten hebben dan anderen.
PPC Vught heeft een protocol ontwikkeld om deze bijwerkingen
tijdig in beeld te brengen en te bestrijden. In de praktijk blijkt het
grootste probleem de motivatie en samenwerking van de vele
disciplines die bij dit complexe probleem zijn betrokken.
•Interessant omdat: het de kennis vergroot over een belangrijk
probleem. Deze talk draagt bij aan de gezondheid van forensisch
psychiatrische patiënten en nodigt uit tot reflectie over de
problemen bij het in de praktijk brengen van goede voornemens.
•Sprekers: Roxane Scholten (medische dienst PI Vught), Hans
Hulsbos (PPC Vught), Toos Franken (medische dienst PI Vught)
•Zaal: Kalvermelk 2b
Middelengebuik is bij de groep cliënten met een (licht)
verstandelijke beperking een (extra) risico met kans op
problematisch gebruik en afhankelijkheid. Hoe behandelen we
deze doelgroep? Wat zijn de mogelijkheden en beperkingen?
Landelijk erkende centra (verenigd in de Borg) voor mensen met
SGLVG-problematiek (sterk gedragsgestoord licht verstandelijk
gehandicapt) bieden de modules Middelengebruik en Verslaving.
In deze workshop krijg je een kijkje in de keuken.
•Interessant omdat: de modules Middelengebruik en Verslaving
meehelpen in de problematiek van problematisch gebruik en
afhankelijkheid binnen de SGLVG-doelgroep. Ervaar mee!
•Sprekers: Geertje Valkenburg (Aventurijn B.V. Afdeling Wier),
Carina Middelburg (Aventurijn B.V. Afdeling Wier), Irene
Lesterhuis (Aventurijn B.V. Afdeling Wier)
•Zaal: Meelzolder
Groepsbehandeling na winkeldiefstal
.................................................................................
.................................................................................
Een dagindeling zonder drugs en delicten,
het kan
WORKSHOP | 13:30-14:30 uur
.................................................................................
De ergotherapeut is de specialist in het handelen van de mensen.
Deze unieke discipline in het werkveld van de forensische
psychiatrie levert een belangrijke bijdrage aan het proces van
resocialisatie. Centraal staat een delict- en verslavingsvrije
dagindeling. In alle behandelfasen is zowel aandacht voor het
vaardigheidsniveau en wordt gewerkt aan inzicht. Het
uiteindelijke doel is dat de cliënt zo zelfstandig mogelijk kan
participeren in de samenleving. Uitgangspunten hierbij zijn drie
levensgebieden: wonen, werken en vrije tijd en het evenwicht
tussen deze drie. We vragen van cliënten geen drugs meer te
gebruiken en geen delicten meer te plegen. Dit betekent dat zij
een dag van 24 uur heel anders moeten invullen. Hoe doe je dat
als je nooit anders hebt gekund? Kom naar onze presentatie en
maak kennis met een nog (helaas!) onbekende discipline in het
forensische werkveld.
•Interessant omdat: ergotherapie wel de ‘missing link’ in het
behandelaanbod wordt genoemd. Door de praktische insteek
kan ergotherapie de behandeling optimaliseren. Na deze
presentatie weet je hoe en waarom.
•Sprekers: Marlou Stijnen (Radix - onderdeel van Mondriaan),
Bjorn Frissen (Radix - onderdeel van Mondriaan)
•Zaal: Havenmeester
28
Metabole screening: aandacht voor voeding
.................................................................................
.................................................................................
Alle Dagen Heftig. Drugs, Drank & Drama
ADHDDD
WORKSHOP | 13:45-14:45 uur
.................................................................................
Volwassenen met ADHD hebben een lager opleidingsniveau en
een lager inkomen en maken vijf keer zo vaak gebruik van een
zorgvoorzieningen dan volwassenen zonder ADHD. Daarnaast
bestaat er een duidelijk verband tussen ADHD en criminaliteit:
25% van de gedetineerden heeft ADHD Sterker, de ernst van de
ADHD en de aanwezigheid van gedragsproblemen bepalen mede
de mate van criminaliteit. ADHD combineert moeiteloos met
MDMA, XTC en GHB, maar ook met cocaïne, cannabis en craving.
Volwassenen met ADHD hebben 100% meer kans op een stoornis
in het gebruik van middelen. Kortom, ADHD, criminaliteit en
verslaving vormen een gevaarlijke driehoek met een potentieel
ontwrichtende uitwerking op de cliënt en zijn omgeving. Deze
workshop confronteert de aanwezigen met de maatschappelijke
gevolgen van ADHD én confronteert hen met de ADHD’er in
zichzelf: immer op jacht naar een kick
•Interessant omdat: een beter begrip van de ADHD-patiënt hard
nodig is. Deelnemers van deze workshop werken actief mee via
hun smartphone of tablet. Het doel is om de kwaliteit van
diagnostiek en behandeling van ADHD te verbeteren, met
speciale aandacht voor verslaving en agressieregulatie.
•Sprekers: Fleur de Reus (Forensisch Psychiatrische Polikliniek
het Dok), Marijn du Prie (Forensisch Psychiatrische Polikliniek
het Dok)
•Zaal: HetMagazijn
LVG en verslaving
.................................................................................
.................................................................................
Verslaafde justitiabelen in een spiraal naar
boven
WORKSHOP | 13:45-14:45 uur
.................................................................................
Het programma ‘In een spiraal naar boven’ gaat over meer
zelfcontrole bij alcohol- en druggebruik. In het programma staat
het begrip ‘kwaliteit van leven’ centraal. We vragen deelnemers
hoe ze tegen de kwaliteit van hun huidige leven aankijken en
hoe hun toekomstige leven eruit zou moeten zien. Samen
bekijken we welke regels en afspraken ze, vaak onbewust, met
zichzelf gemaakt hebben over hun gebruik. Hoe kunnen ze
geleidelijk veranderingen aanbrengen in de kwaliteit van hun
leven? Tijdens deze workshop laten we zien hoe je mensen tijdens
zo’n ontdekkingsreis kunt begeleiden naar een nieuw leefregel­
patroon. We nemen kort de ontwikkelingsgeschiedenis van het
programma onder de loep en doen verslag van diverse onder­
zoeken. Vervolgens gaan we in op praktijkervaringen binnen de
ISD Tafelbergweg en het woonzorgcomplex Domus Plus.
•Interessant omdat: het handvatten biedt om je eigen kwaliteit
van werken in de forensische zorg op een vrij eenvoudige
manier te verhogen.
•Sprekers: Hans Oud (ISD-inrichting Tafelbergweg), Lousje
Koning (Domus Plus Amsterdam), Nienke Krugers (Inforsa),
Edith Cramer (AMC / AIAR), Xander de Visser (Inforsa)
•Zaal: Jutekelder
.................................................................................
Probleemgedrag in de context van de
forensische zorg
WORKSHOP | 14:15-15:15 uur
.................................................................................
Het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) heeft ruime
ervaring en expertise opgebouwd met consultatie in de
langdurige zorg. Een externe blik van deskundige consulenten
kan helpen om vastgelopen situaties weer vlot te trekken en
onbegrepen functioneren van cliënten te (leren) begrijpen.
Het CCE ziet probleemgedrag als het resultaat van een
verstoorde, negatieve interactie tussen de cliënt en zijn context.
De problemen zijn vaak een wisselwerking tussen cliëntfactoren
én omgevingsfactoren. Onze deskundigen kijken ‘breed’ en
‘meervoudig’ naar alle factoren. Zo ontstaat een beeld van deze
unieke cliënt in deze unieke situatie.
In deze workshop illustreren we het gedachtegoed van het CCE
aan de hand van casuïstiek. ‘We’ zijn consulenten met ervaring
in de forensische zorg en CCE-coördinatoren. Je kunt ook zelf
situaties inbrengen waarin je bent vastgelopen.
•Interessant omdat: binnen de forensische zorg risico’s vaak
worden gewogen vanuit de stoornis van de cliënt. Dit kan het
zicht op de achtergrond van de problematiek en de invloed van
de context op het voorkomen van probleemgedrag
vertroebelen. Het CCE helpt je blik te verbreden.
•Sprekers: Erwin van Huigenbosch (CCE / Oostvaarderskliniek),
P.A. van Lier (CCE: Centrum voor Consultatie en Expertise),
Paul Vleeshouwers (CCE), Eline Muller (CCE / NIFP)
•Zaal: DeGarage
.................................................................................
Family Motivational Interviewing
WORKSHOP | 14:30-15:30 uur
.................................................................................
De Divisies Forensische Psychiatrie en Maatschappelijke
Psychiatrie van de GGZ Noord-Holland Noord hebben
gezamenlijk een nieuw groepsaanbodontwikkeld voor familie en
andere betrokkenen van patiënten: Family Motivational
Interviewing (FMI). De methode bestaat uit een cursus (twee uur
per week, gedurende zes weken), waarin deelnemers
gespreksvaardigheden leren vanuit de motiverende
gespreksvoering. De cursus helpt de communicatie met
familieleden sterk te verbeteren, zo blijkt uit feedback van
deelnemers.
•Interessant omdat: FMI een goede manier is om familie te
ondersteunen en te betrekken bij de behandeling.
•Sprekers: Jeroen Oomen (FPA De Hooge Venne), Marry Blank
(For ACT GGZ NHN)
•Zaal: Postkamer
29
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Thema: Behandeling / Interventies
Thema: Behandeling / Interventies
.................................................................................
.................................................................................
WORKSHOP | 14:45-15:45 uur
WORKSHOP | 15:00-16:00 uur
In de forensische SGLVG hebben we goede
behandelprogramma’s op het gebied van verslaving en agressie
(ontwikkeld vanuit de Borg). Op het gebied van
zedenproblematiek bleek geen up-to-date evidence based
behandelprogramma aanwezig. In de zoektocht hiernaar
kwamen we op een geschikt programma ontwikkeld aan de
universiteit van Kent (Engeland). We hebben dit programma
naar Nederland gehaald en zetten dit nu om naar een in
Nederland werkzaam programma. In het afgelopen jaar hebben
we een trial gedaan. Momenteel zijn we bezig met de
doorontwikkeling van dit programma. Tijdens deze workshop
delen we onze ervaringen. De workshop is interactief: denk en
praat mee over verdere ontwikkeling van dit nieuwe
behandelprogramma.
•Interessant omdat: binnen het forensische veld de LVBpopulatie ruim vertegenwoordigd is en veel instellingen
stoeien met het behandelen de zedenproblematiek. Dit nieuwe
programma kan behandeling weer op een hoger plan brengen.
•Sprekers: Vera Schmidt (Ipse de Bruggen), Freek Möhlmann
(Ipse de Bruggen)
•Zaal: Douchelokaal
GGZ Noord-Holland Noord heeft een Forensisch Assertive
Community Treatment-team (ForACT). Het ForACt is
gecertificeerd en werkt modelgetrouw. Tijdens deze sessie wordt
eerst een documentaire-achtige film vertoond van ongeveer 20
minuten. De film geeft een goed beeld van de werkzaamheden,
de inzet van de ervaringsdeskundigen, de IPS-begeleider
(plaatsing en steun) en andere teamleden. Na de film gaan
deelnemers met elkaar in gesprek.
•Interessant omdat: het letterlijk een goed beeld geeft van de
werkzaamheden van het ForACT. Vergelijkbare teams kunnen
zich spiegelen en vragen stellen over opzet en implementatie
van ForACT.
•Sprekers: René Mooij (GGZ-NHN), Diana Polhuis (GGZ-NHN),
René Wubs (GGZ-NHN)
•Zaal: Silo61
Zedenbehandeling forensische LVB
.................................................................................
.................................................................................
Het beste idee van het festival
WORKSHOP | 15:00-16:00 uur
.................................................................................
Welkom bij ‘Het beste idee van het festival’! Patiënten optimaal
betrekken bij de behandeling en specifiek bij de delictanalyse.
Hoe doen we dit? Tijdens deze interactieve werkvorm spelen we
‘Het beste idee van het festival’. Een panel beoordeelt de
gepresenteerde ideeën van de deelnemers. Wie heeft het beste
idee en gaat er met de prijs vandoor?
‘Het beste idee van het festival’ is een initiatief van de
projectgroep van het KFZ-project ‘De invulling en het gebruik
van delictanalyse in de forensische zorg’. Binnen dit project is
een richtlijn ontwikkeld voor delictanalyse. In dit model ? dat we
voorafgaand kort presenteren - is de participatie van de patiënt
van groot belang: de delictanalyse is immers zijn product. Samen
met de deelnemers van het festival hopen we tot een mooi idee
te komen voor optimale participatie.
•Interessant omdat: het betrekken van patiënten bij
behandeling iedereen aangaat. Zeker bij deze complexe, niet
altijd gemotiveerde doelgroep is dit van belang. De ideeën uit
de workshop kunnen we gebruiken voor verbetering van de
richtlijn. Van meerwaarde voor het hele veld!
•Sprekers: Katinka von Borries (Pompestichting), Manouk
Vrinten (Pompestichting)
•Zaal: Kalvermelk 2b
30
ForACT in beeld
.................................................................................
.................................................................................
Maar dan anders: behandeling in de LFPZ
WORKSHOP | 15:30-16:30 uur
.................................................................................
In deze interactieve workshop bespreken we drie casussen.
Voorafgaand aan dit festival hebben we interviews gehouden
met patiënten en leden van het multidisciplinaire
behandelteam. Deze voorbeelden belichten succesvolle
behandeltrajecten in en uit de langdurige forensisch
psychiatrische zorg (LFPZ). De filmpjes laten zien dat ons aanbod
soms werkt zonder dat we exact weten wat de werkzame factoren
zijn. Over dat punt willen we graag in discussie met de zaal.
•Interessant omdat: er nog steeds een beeld bestaat over de
LFPZ dat niet strookt met de realiteit. De LFPZ hoeft niet het
einde te zijn. Is het dat wel, dan is het nog mogelijk om de
kwaliteit van leven te vergroten.
•Sprekers: Wendy Ceelen (Pompestichting, LFPZ), Sharon Gaab
(Pompestichting, LFPZ)
•Zaal: Kalvermelk 2c
.................................................................................
Gaan dwang en zorg samen?
WORKSHOP | 15:30-16:30 uur
.................................................................................
Minder dwang en minder opsluiten. In navolging van de
reguliere GGZ, beweegt ook de forensische psychiatrie zich in
deze richting. Inforsa is hier al enkele jaren met succes mee
bezig. De focus is inmiddels verbreed. We proberen dwang te
beschouwen als het eindpunt van de escalatie en het beginpunt
van contactherstel. Met ‘hulptroepen’ als de
‘de-escalatieondersteuner’ en de aparte 1op1-begeleider
ondersteunen we de behandelteams. Daardoor wordt dwang ook
weer zorg en ligt de focus niet op ‘minder’, maar op ‘meer’. We
leggen deze werkwijze uit en gaan in gesprek over de
mogelijkheden en de beperkingen hiervan en de effecten op
organisatie en zorg. Kortom, een interactieve workshop over de
verschillende facetten van dwang en veiligheid.
•Interessant omdat: er kansen liggen om de zorgrelatie te
verbeteren. Bij agressie biedt een goede zorgrelatie meer
perspectief dan alleen ‘opsluiten uit veiligheid’.
•Sprekers: Paul Groothedde (KIB Inforsa), Minco Ruiter
(Inforsa)
•Zaal: Havenmeester
.................................................................................
Behandeling en Herstel kunnen samen door
één deur
WORKSHOP | 15.45-16.45 uur
.................................................................................
Ervaringsdeskundigen Stephanie Burrie (FPA Heiloo) en Peter
Fischer (Forensisch Assertive Community Treatment team
Heiloo) verzorgen samen een inspirerende workshop over
herstelgerichte trainingen en de kracht van ervaringen.
Behandeling en herstel zijn twee processen met een eigen
karakter. Beide vragen om hun eigen tools, klimaat en expertise.
De training ‘De weg naar Herstel’ en het zelfhulpinstrument
WRAP (Wellness Recovery Action Plan) bieden cliënten een
uitdaging en laten ze het belang van eigen verantwoordelijkheid
zien. De trainingen kenmerken zich door openheid en er wordt
gebruik gemaakt van de kracht van de groep. De drie-eenheid
cliënt-ervaringsdeskundige-hulpverlener vinden samen de weg
naar herstel.
•Interessant omdat: een ervaringsdeskundige een brugfunctie
kan vervullen tussen cliënt en hulpverlening. Dit kan leiden tot
evenwichtige zorg op maat.
•Sprekers: Stephanie Burrie (GGZ-NHN), Peter Fischer (GGZ-NHN)
•Zaal: Perserij
.................................................................................
Neurologische muziektherapie bij schizofrene
tbs-patiënten
WORKSHOP | 17:00-18:00 uur
.................................................................................
25% van de tbs-patiënten lijdt aan schizofrenie. De meest recente
theorie beschrijft een model waarin verschillende domeinen ?
het cognitieve domein, de negatieve symptomen, de positieve
symptomen en het sociaal disfunctioneren ? elkaar beïnvloeden
en uiteindelijk de mate van functioneren bepalen bij schizofrene
patiënten. Muziektherapie heeft positieve effecten op
schizofrene patiënten. Vooral ‘improvisatie’ laat verbetering zien
op verschillende ‘negatieve symptomen’. Verschillende
technieken uit de neurologische muziektherapie (NMT) zorgen
ervoor dat de concentratie en aandacht verbeteren bij niet
aangeboren hersenletsel. Werken deze technieken ook bij
schizofrene patiënten? En zal de praktijk de theorie bevestigen of
ontkrachten?
In deze workshop ervaar je of jouw concentratie en aandacht
verbeteren door NMT-technieken en hoor je meer over het
Masteronderzoek van Gerben.
•Interessant omdat: je als deelnemer niet alleen hoeft te
luisteren, maar ook mag meedoen; het over de
muziektherapeutische praktijk gaat; het over evidence-based
werken gaat; het over kwantitatief onderzoek gaat;het een
omvangrijke patiëntengroep betreft; je zelf ervaart hoe
neurologische muziektherapie ingezet kan worden bij
schizofrene patiënten.
•Sprekers: Gerben Roefs (FPC de Kijvelanden), Simone
Pouwels-Janssen (FPC de Kijvelanden)
•Zaal: Silo61
.................................................................................
Weet wat je kan: psycho-educatie over LVB
WORKSHOP | 17:15-18:15 uur
.................................................................................
Het zal je maar gezegd worden: “Je bent beperkt” Het bespreken
van beperkingen is niet eenvoudig, zeker niet als het een lichte
verstandelijke beperking (LVB) betreft. Bij naar schatting 30% van
de cliënten in het forensisch veld is daar sprake van. Voor een
goede toekomst zonder recidive is het belangrijk dat de cliënt
weet wat hij kan en waarbij hij hulp nodig heeft.
In opdracht van het KFZ hebben Trajectum en De Tender een
module psycho-educatie LVB ontwikkeld. De module richt zich
tot de cliënt en diens naasten en begeleiders. Vandaag krijg je de
primeur met twee presentaties: een korte talk en een workshop.
In de workshop kun je oefenen met de module. Ervaar zelf hoe
het is om te worden aangesproken op je beperkingen.
•Interessant omdat: deelnemers na afloop weten hoe ze aan de
slag kunnen met de (kosteloze) module psycho-educatie LVB.
•Sprekers: Ragna Plomp (De Tender), Marsja Mulder (Trajectum)
•Zaal: Kalvermelk 2a
.................................................................................
Risicomanagement door het informeel netwerk
WORKSHOP | 17:15-18:15 uur
.................................................................................
Veranderingen in recidiverisico’s worden doorgaans gemeten
met de klinische items van risicotaxatie-instrumenten. Het zijn
professionals (het formeel netwerk) die deze klinische items
scoren. Het ligt echter voor de hand om deze klinische items ook
door netwerkleden (het informeel netwerk) te laten inschatten.
Daarmee krijgen professionals informatie over
risicogedragingen die buiten hun blikveld vallen.
De FPC Dr. S. van Mesdag is bij een beperkt aantal patiënten
begonnen met de bevraging van het informeel netwerk. We
vragen de netwerkleden ieder jaar hoe zij de veertien klinische
items van de HKT-R bij betreffende patiënt inschatten. De
vragenlijsten zijn gebaseerd op de Forensisch Sociaal Netwerk
Analyse (FSNA). Uit deze follow-ups blijkt ook dat informeel
netwerken veranderen, zowel kwalitatief als kwantitatief. In deze
workshop willen we je enthousiasmeren om de rol van
netwerkleden in kaart te brengen en netwerkleden actief te
betrekken bij de behandeling.
•Interessant omdat: uit de wetenschappelijke literatuur blijkt
dat een goed ondersteunend netwerk leidt tot minder kans op
recidive. De Mesdag heeft een manier gevonden netwerkleden
stelselmatig bij de behandeling te betrekken.
•Sprekers: Marlies van den Berg (FPC Dr. S. van Mesdag), Marion
Bruijn (FPC Dr. S. van Mesdag)
•Zaal: DeGarage
31
Workshops | Talks | Debatten | Cirkelgesprekken
Thema: Organisatie
Thema: Anders
Thema: Organisatie
Doelen KFZ
.................................................................................
.................................................................................
TALK | 17:30-18:00 uur
WORKSHOP | 16:00-17:00 uur
Parnassia Groep, Sodexo en FPC de Kijvelanden wonnen een
Belgische tender om een FPC in Gent te exploiteren. Het FPC
Gent levert zorg op maat aan geïnterneerden in een klinische
setting. Behandelen en beveiligen gaan daarbij hand in hand.
FPC Gent heeft de eerste patiënten inmiddels ontvangen. In het
centrum is ruimte voor 264 patiënten. In één jaar wordt de
instroom van patiënten opgebouwd naar de volledige bezetting.
Wij gunnen u een kijkje in de keuken bij dit unieke project, Het
opzetten van een FPC met Nederlandse tbs-kennis in een
Belgisch detentiesysteem. Wat valt hier van te leren? Wat zegt dit
over kwaliteit? Welke hobbels zijn genomen bij de opbouw?
Ontdek verschillen tussen België en Nederland en kijk wat we
van elkaar kunnen leren.
•Interessant omdat: het laat zien hoe je kwaliteit toevoegt in
een nieuwe kliniek. Alles is volledig van de grond opgetuigd:
opleiding van personeel opleiden, ontwikkeling van zorgbeleid
ontwikkelen, de organisatie van veiligheid en bewaking,
schoonmaak, catering, enzovoort.
•Sprekers: Angretha Wongsowikromo (Kijvelanden), Carl de
Wert (Kijvelanden)
•Zaal: HetMagazijn
Wat als we elkaar een spiegel voor houden? Hoe is het om door
de ogen van de ander te kijken en durf je je ogen open te houden
voor wat je ziet? Wat vinden de cliënten van de zorg die wij
leveren? Zorgverleners willen altijd de cliënt centraal stellen,
maar gebeurt dit ook? In deze interactieve workshop wisselen
deelnemers van perspectief met medewerkers en cliënten van
Inforsa over diverse onderwerpen in de praktijk. Wat zijn
botsende logica’s? Hoe is het voor een cliënt om behandeld te
worden? Laat je verrassen door deze workshop met een twist.
•Interessant omdat: deze workshop een echte kijk biedt op de
zorg en de kwaliteit van de geleverde zorg vanuit het
gezichtspunt van de cliënt. In de workshop zijn cliënten
aanwezig die hún verhaal vertellen. Dat maakt het bijzonder en
leuk!
•Sprekers: A. Koningstein (Inforsa), C. Zwart (Inforsa), twee
cliënten
•Zaal: Douchelokaal
FPC Gent: een uniek kijkje over de landsgrenzen
.................................................................................
Perspectief op zorg
.................................................................................
.................................................................................
Een half jaar e-health: een sneller en beter
intakeproces
TALK | 17:45-18:15 uur
.................................................................................
Thema: Anders
.................................................................................
Verhalen maken het leven
WORKSHOP | 11:45-12:45 uur
.................................................................................
Deze workshop biedt je een handreiking om met ‘literaire
beschrijvingen’ je werkervaringen een plek te geven in een eigen
levensverhaal. Met verschillende literaire stijlvormen kan je
fictie, wensen, realiteit en informatie beschrijven in korte
leesbare essays. Om te delen of om ervaringen voor jezelf op een
rijtje te krijgen, niet gebonden aan de ‘realiteit’. De stijl van het
verhaal ? vanuit de ik-figuur of juist vanuit de derde persoon ?
geeft een bepaalde afstand tot het onderwerp, maar de inhoud
blijft persoonlijk. Zo kun je ervaringen verwerken en exploreren.
Je kunt ook anderen de mogelijkheid geven om op het verhaal te
reageren of ter overdenking mee te nemen. Een speelse wijze om
kwetsbare ervaringen, kennis te delen en bespreekbaar te
maken.
•Interessant omdat: het belangrijk is je ervaringen een plek te
geven en te delen. In het directe werkcontact met forensische
patiënten ontstaan veel (soms beklemmende) levensverhalen.
Door een ‘literaire’ beschrijving kun je hier vanuit een andere
optiek naar kijken..
•Spreker: Hans Lubbers (Pompestichting)
•Zaal: DeGarage
32
• De kwaliteit van de forensische zorg ontwikkelen en verbeteren.
• De kwaliteit van de forensische zorg zichtbaar maken aan de
hand van objectieve en eenduidig gedefinieerde indicatoren
op het punt van recidive, incidenten, instroom, doorstroom
en uitstroom.
• Het scheppen van voorwaarden voor en het stimuleren van de
implementatie van de producten die binnen het KFZprogramma zijn ontwikkeld.
FPC de Kijvelanden en Het Dok kozen in 2012 voor digitalisering
van de intakeprocedure. In deze presentatie blikken we terug op
het succesvolle verloop van dit proces. Implementatie en
evaluatie komen voorbij, maar we staan ook stil bij nieuwe
ontwikkelingen op het gebied van e-health en de poliklinische
werkomgeving.
Wat is nodig voor een succesvolle invoering van e-health? Het
benoemen van ambassadeurs, het belang van informeren en
communiceren, én het herkennen en gebruiken van aanwezige
talenten van de organisatie. Door deze variabelen in te zetten en
te verschuiven lukt het om het eindproduct, de digitaal
ondersteunde intake, kwalitatief op een hoger plan te trekken.
•Interessant omdat: …voor hulpverleners, omdat digitalisering
zorgt voor een sneller en beter intakeproces. Voor managers,
omdat de gehele polikliniekorganisatie in één keer in het
veranderproces is meegenomen. Met aandacht voor logistieke
verbeteringen en lagere tijdsinvestering.
•Sprekers: Hans Vermeulen (FPC de Kijvelanden), Martine Krekt
(FPC de Kijvelanden, forensisch psychiatrische polikliniek het
Dok), Jan Wouter van der Doel (FPC de Kijvelanden, forensisch
psychiatrische polikliniek het Dok)
•Zaal: Kalvermelk 2b
KFZ bij het FFZ
Het programma ‘Kwaliteit Forensische Zorg’ (KFZ)
is dit jaar groots aanwezig tijdens het Festival
Forensische Zorg. Tijdens de opening, en
gedurende de hele dag, zal er op veel plekken en
op veel manieren aandacht worden besteed aan
dit belangrijke initiatief waarmee gezamenlijk
gewerkt wordt aan het verhogen van de kwaliteit
van zorg.
Wat is KFZ?
Door kennis te delen kan betere kwaliteit worden geleverd wat
ten goede komt aan betere zorg en een veilige samenleving”.
Vanuit die gedachte is het programma KFZ in 2011 gestart. De
gehele forensische zorgsector is bij het programma KFZ
betrokken vanuit de gedeelde wens om gezamenlijk te werken
aan de ontwikkeling van kwaliteit en transparantie van de zorg
en daarmee de positie van de sector te versterken. Het
programma wordt gesubsidieerd door de innovatiesubsidie van
de Directie Forensische Zorg.
Lopende projecten & Resultaten
Sinds 2013 zijn er diverse projecten gestart, waarvan een aantal
inmiddels zijn afgerond. Elk jaar komen er nieuwe projecten bij.
Voor een compleet overzicht kunt u kijken op www.kfz.nl.
FFZ-talks en KFZ ervaringsterras
Tijdens het festival zullen aaneensluitend prikkelende TED-talks
worden gegeven over de KFZ projecten in de zaal Kalvermelk 1.
Daarnaast kunt u meer te weten komen over de mogelijkheden
die het programma KFZ uw instelling biedt bij de stand van KFZ
in Kalvermelk1!
33
Locatie & Route
Plattegrond DeFabrique
DeFabrique Evenementenlocatie
Vanaf 19.15 uur: Aangeklede borrel
Na de plenaire afsluiting kunt u voor een aangeklede borrel terecht in Loods 6 en 7.
Westkanaaldijk 7
3542 DA Utrecht
T - (030) 240 40 40
DeFabrique ligt op 15 minuten lopen van NS Station
Maarssen. Tussen 09.30 en 10.30 uur en tussen 18.30 en
20.15 uur rijden er pendelbusjes tussen het Station
Maarssen (aan de kanaalzijde van het station) en
DeFabrique. Er is een groot parkeerterrein waar gratis
geparkeerd kan worden.
Kijk voor een route op: www.defabrique.nl
DePostkamer
DeMeelzolder
DeHavenmeester
Kalvermelk 2c
HetDouchelokaal
Kalvermelk 2b
Kalvermelk 2a
Magazijn
Programma & Colofon
Garage
Silo 61
Organisatie Festival Forensische Zorg:
•
•
•
Ministerie van Veiligheid en Justitie, directie Forensische Zorg:
Sylvia van Paassen, Rachel Geense
Expertisecentrum Forensische Psychiatrie: Renske de Zwart
Programmaraad:
- Peter Braun, Pompestichting
- John Cordia, NIFP
- Barbara Keuning, Reclassering Nederland
- Erwin Pietersma, FPA Roosenburg
- Petra Schaftenaar, Inforsa
- Petra van der Veer, EFP
Conceptontwikkeling en organisatie:
•
•
•
•
34
SPITZ, congres & event: Marianne Dijkmans, Karin Boers
&Maes: Ruben Maes
Tekstredactie: TBAR, Anje Romein
Vormgeving: STROES.INFO, Bart Stroes
DeJutekelder
Entree &
Registratie
WC
Kalvermelkfabriek 1
DeFoyer
Loods 5
WC
Loods 6
DePerserij
Loods 7
35
Meer informatie
Dank!
Heeft u naar aanleiding van het Festival nog vragen?
Neem gerust contact op met:
Na zeven jaar begint het een vertrouwd begrip te worden: het
jaarlijkse Festival Forensische Zorg in januari. We merken dit
onder anderen aan de vele reacties op onze oproep voor
programmavoorstellen. Ook dit jaar dachten velen weer
enthousiast mee. Dankzij deze medewerking waren we in staat
een gevarieerd programma van hoog niveau samen te stellen.
Onze hartelijke dank voor al jullie inzet!
• SPITZ congres & event
• Karin Boers
• E - [email protected]
• T - 070 - 360 97 94
FFZ ≡ 2015
De programmakrant is een uitgave van:
Dienst Justitiële Inrichtingen
Directie Forensische Zorg
Postbus 30132
2500 GC Den Haag

vacaturebeschrijving LB-1

vacaturebeschrijving NH-2

Download brochure - Leids Congres Bureau

vacaturebeschrijving NH-1

FORENSISCHE RADIOLOGIE

Nieuwsbrief forensische zorg, nr. 2, mei 2014

Presentatie Paul Cosyns

ANTWOORDKAART ZATERDAG 27 SEPTEMBER 2014 Auditorium

gezamenlijk onze diensten te blijven aanbieden

PPT