Op zoek naar verborgen schatten

PLUTO
IN STEENBOK
Het beroemde beeld van Gianlorenzo Bernini:
Pluto ontvoert Persephone
op zoek naar geroofde buit en
verborgen schatten
Jan de Graaf
© XIV Jan de Graaf / uitgeverij Inspiratie – www.inspiratiesite.nl



inspiratie

OP ZOEK NAAR GEROOFDE BUIT EN
VERBORGEN SCHATTEN
Tot 2023 loopt de planeet Pluto langzaam maar zeker door het teken van
de Steenbok. In menige horoscoop trekt hij een spoor van tragische,
ingrijpende gebeurtenissen. Vaak berooft hij ons van het liefste wat we
hebben. Intussen herinnert hij ons eraan, dat niets voor eeuwig is. Wat
kan de bedoeling zijn?
Leert hij ons om los te laten of om lief te hebben? Leert hij ons om
onverschillig te worden of juist om dieper te voelen, kwetsbaarder te zijn
en zo compassie te ontwikkelen?
Pluto in de Steenbok: de kracht van de Schaduw
In Rome was Pluto de god van de rijkdom. Later werd ‘plutonisch rijk zijn’ vermengd met
Griekse import: Hades, ook wel Pluto genoemd, de koning van de onderwereld. In Rome
werd dat destijds niet geassocieerd met de maffia maar met de dood. In de astrologie
zijn beide gestalten steeds meer versmolten: verborgen rijkdommen in de onderwereld
en de dreiging die uitgaat van de onverbiddelijke dood blijken goed samen te gaan.
Hiermee mengden zich verder nog de mystieke
praktijken en inwijdingsrituelen uit de cultus rond
de godin Demeter en haar dochter Persephone,
waarbij een gouden strohalm, een Korenaar, de
onsterfelijkheid verbeeldde. Zo kwam het idee
van transformatie, van ingrijpende verandering de
astrologie binnen.
Pluto en de dood
Een transit van Pluto over Zon, Maan of
Ascendant brengt op indringende wijze de
broosheid van het bestaan aan het licht. Hij komt
met de boodschap, dat je iets waaraan je zeer gehecht bent los zult moeten laten - een
opvatting, een emotie, spullen, dierbaren - om een nieuwe fase in te kunnen gaan.
Pluto brengt dus altijd iets onherroepelijks mee, een confrontatie met de uiteindelijke
dingen in het leven. Zo heeft hij steeds meer de betekenis gekregen van transformator,
de kracht die ons confronteert met onze schaduwkant. We worden de diepte in gesleurd,
om in de onderwereld een grote verandering te ondergaan. Als dat goed gaat, zullen we
als een Phoenix uit onze eigen Schaduw herrijzen. Als alles goed gaat! Je houdt je hart
vast.
Liefde en dood, Eros en Thanatos
Mythologie brengt ons naar de diepere lagen en onderstromen van het bestaan. In het
verhaal van Pluto en Persephone wordt de verbinding van Pluto met het mysterie van de
onherroepelijke dood op paradoxale wijze doorsneden met leven, met liefde en het
mysterie van de wederopstanding in de lente. Sigmund Freud noemde deze dualiteit
tussen de beide oerdriften, de ‘basic instincts’ zeg maar, Eros en Thanatos: levenlust en
doodsdrang.
Tot het jaar 2019 wordt het Pluto-effect versterkt omdat hij een vierkantsaspect vormt
met hemelgod Uranus in de Ram. Twee vrijwel onverenigbare krachtenvelden die daarom
Jan de Graaf
uitgeverij  inspiratie
Op zoek naar buit en verborgen schatten
2
altijd immens vuurwerk afgeven als ze met elkaar in contact komen. In het beeld van de
ontvoering van Persephone wordt deze heftigheid treffend weergegeven.
Aanranding en ontvoering
Gianlorenzo Bernini was pas 23 toen hij in 1621 dit
beroemde beeldhouwwerk maakte: Pluto ontvoert
Persephone. Hij werkte voor het Pauselijk hof, kennelijk
ging
de
belangstelling
van
de
clerus
destijds
onbeschaamd uit naar het ontvoeren van blote vrouwen
door ruige mannen. Zie de sensualiteit die Bernini legde
in dit prachtige, levensechte beeld: de vingers van Pluto
grijpen diep in haar bovenbenen. Het harde marmer
transformeert voor onze ogen tot huid en zachte
lichaamsdelen.
Wat we zien is natuurlijk wel een aanranding, en het
contrast tussen grof geweld en lieflijkheid is nog nooit zo
intens weergegeven. Maar, er is ook nog iets anders te
zien: niet alleen het marmer transformeert. De
klauwende hand die niet kan strelen, die zich begraaft in
het zachte vlees, wordt als het ware geheeld door het
licht. Het zachte strijklicht op het marmer transformeert
tot streling. Het is alsof Bernini wil zeggen, dat de zachte krachten uiteindelijk zullen
overwinnen. Niet onterecht: de geroofde bruid wordt later Koningin van de onderwereld.
Gian Lorenzo Bernini
Bernini (Napels 7-12-1598,
Rome 28-11-1680) heeft zoals
te zien is in bijgaande 12-uurs
horoscoop zo’n ruige Zon-Mars
conjunctie
en
een
verbeeldingrijke
MaanNeptunus. Een uitgesproken
Mars, zo prominent in de
horoscoop geeft Schorpioenachtige trekken: diepliggende
ogen,
borstelige
wenkbrauwen,
een
intense
uitstraling. Mars en het Schorpioen effect zeg maar.
Gian Lorenzo is bovendien deelgenoot aan de
heftige planeetstanden die de laat-Renaissance
kenmerkten: Uranus conjunct Pluto in oppositie met Saturnus. Dit zijn dezelfde standen
die in de sixties een wereldwijde culturele en politieke revolutie teweeg brachten. Zowel
Rutte als Wilders hebben deze dwarsliggende standen in hun geboortehoroscoop.
De conjunctie rond 1600 bracht een hele serie beroemdheden voort, waaronder René
Descartes (31.3.1596) met Zon, Jupiter, Uranus en Pluto in de Ram; de man die volgens
velen het logisch denken uitvond, of liever gezegd, het ‘methodisch twijfelen’.
Persephone, de schat die niet verborgen gehouden kon worden
De geroofde bruid brengt vrouwelijkheid in de onherbergzame duisternis van de
onderwereld. Wat moeten we ons hierbij voorstellen?
Persephone is één van de gedaanten van de Korè, de archetypische jonge vrouw die
betovert met gratie en lieflijkheid. Elke jonge vrouw is draagster van dit archetype. Haar
glimlach is ontwapenend en helend, haar aangezicht is zo verleidelijk, dat het overdadige
toepassing vindt in de reclame. Mede daardoor zijn we voortdurend door haar omringd
en doordrenkt – zo zelfs, dat we dreigen af te stompen. Wie ziet nog het beeldrijm in de
sensuele belijning van het nieuwe automodel met die mooie meid ernaast?
Jan de Graaf
uitgeverij  inspiratie
Op zoek naar buit en verborgen schatten
3
De tegenhanger van de Korè is de Kouros, de jonge jongen,
even ontwapenend en even betoverend mooi – maar dan in
een mannelijke versie.
Deze magische glans over mensen en dingen is overal
aanwezig waar we zomaar beginnen te glimlachen van
plezier. Denk aan: een schuin invallende zonnestraal, de
galop van een paard of, inderdaad, de belijning van een
auto. Alles wat puur is en vitaal kan die hartverscheurende
schoonheid van de Korè representeren. Het gaat hier niet
alleen om Venus – die gaat over relaties, over liefde en
verliefdheid– maar om pure lieflijkheid: de verbinding van
Venus met Eros.
Pluto, die haar komt roven, weet waarschijnlijk niet wat hij
in huis haalt. Hem staat een grote verandering te wachten,
een transformatie.
Mannen zijn kwetsbaar
Mannen zijn niet ongevoelig, integendeel. Maar, het is in onze cultuur voor mannen nu
eenmaal erg gecompliceerd geworden om gevoelens te uiten. Tegenstrijdige signalen
belemmeren hen al vroeg in de opvoeding om hun zachte kant te ontwikkelen. Het ideaal
van de Echte Mannelijkheid zegt zelfs, dat mannen absoluut niet vrouwelijk mogen zijn
en dit voortdurend moeten bewijzen. Het risico een mietje gevonden te worden creëert
voor mannen een soort vacuüm rond gevoeligheid, een hel die ten koste van alles
vermeden moet worden. Vecht tegen je tranen: als je dat lang genoeg doet zul je het
zeker winnen!
De meeste mannen vinden het daardoor gênant om bang, onzeker of verdrietig
gevonden te worden. Ze herkennen zich liever niet in een bange man; zo iemand is een
watje. Om dit zelfbeeld zit een defensieve schil: weerstand om het beeld op te geven.
(Angst toegeven = een watje zijn). Soms schiet zomaar sentiment door de weerbarstige
schil; zo’n schattig Fisherman’s friend moment. We zijn dan nog een heel eind weg van
het ontdekken van de Neanderthaler in onszelf.
Pluto en de onderbuik
Mannen en jongens zitten vaak in een lastige situatie als het om voelen gaat: ze ‘voelen
niets’, of ze worden afwerend en lacherig – hé, genoeg gepraat, laten we iets leuks gaan
doen! Ik heb veel met mannen gewerkt en ken de meeste cijfercombinaties en
versleutelde teksten langzamerhand wel. De ‘plaatjes’, de vooroordelen, zijn geladen met
heftige afweerreacties om op welke wijze dan ook sentimenteel of verwijfd gevonden te
worden.
Pluto waakt over onderbuikgevoelens, als ze tevoorschijn komen breekt letterlijk de hel
los. Schaamte, de angst om door de grond gaan als je zachte kant zichtbaar wordt,
maakt veel mannen dwars en stuurs in de omgang. Liever een bruut gevonden worden
dan een mietje. Het manbeeld is verengd tot een karikatuur, zodat ook de tegenpool een
karikatuur geworden is: de gevoelige man is een zielepiet, kleinzerig, soft.
Het vraagt moed om dit clichébeeld te doorbreken en op een mannelijke manier met
gevoelens om te leren gaan. Een man leert van Pluto om de Korè uit te nodigen in zijn
leven. Niet door haar aan te randen of na te jagen zoals nu gebeurt, maar door naast
haar te zitten op de troon.
de Korè als buit voor jachtlust
Van alle Olympiërs is bekend dat ze schuinsmarcheerders waren. Ook de vroegste
geschiedenis van ons werelddeel is er door getekend: de mooie Europa werd door Zeus,
die zich als Stamboekstier had vermomd, verleid en ontvoerd vanuit klein-Azië.
De oude Grieken maakten daarom hun wereld veilig door al die woeste goden een
echtgenote te geven. De bliksemslingerende Zeus kreeg Hera naast zich, de oorlogsgod
Jan de Graaf
uitgeverij  inspiratie
Op zoek naar buit en verborgen schatten
4
Mars ligt uitgeteld in bed naast Venus, zoals verbeeld in het schilderij van Botticelli. Het
gekibbel tussen man en vrouw op de heilige Olympus is in de verhalen die Homerus
erover vertelt in de Odyssee een bron van vermaak.
We zien mannelijke veroveringslust ook in die andere
beroemde sculptuur van Bernini, eveneens een
aanranding: het verbeeldt het bekende verhaal van de
zonnegod Apollo die vergeefs achter de nimf Daphne
aanzit. Op het moment dat hij haar wil grijpen roept ze
wanhopig de goden aan – en die transformeren haar in
een geurige laurierboom. Sindsdien draagt Apollo (en
met hem alle Apollinische helden zoals dichters en
sporthelden) een lauwerkrans in het haar. Rond het
hoofd van elke held hangt daarom voorgoed de geur van
Daphne, de godin die zich niet wou laten vangen.
Ironisch om dit beeld voor ogen te hebben als
sporthelden in hun kleurige pakjes vanaf het podium
zwaaien naar het publiek.
Pluto en Persephone
Hard als Hades is de liefde
Pluto rooft een bruid; hij ontvoert Persephone en brengt
daarmee compassie en een zachtere toets in de
onderwereld, het oord waar de zielen van afgestorvenen
zuchten en steunen onder hun tragische lot. Zonder de
aanwezigheid van de Korè was het met Orpheus, die zijn
bruid Euridike kwam redden uit de klauwen van de dood,
slecht afgelopen. Met zijn hemels mooie fluitspel wist hij
Persephone te ontroeren – en toen bij haar eenmaal de
tranen vloeiden, huilden ook Pluto, Charon de veerman
en zelfs de helhond Cerberus mee.
De jager, de verkoopleider, de investment banker die
belust is op buit jaagt de geur van de Korè na. Daarom
grijpt hij op het moment suprême altijd in het
luchtledige en vindt hij geen voldoening. Steeds opnieuw
jaagt hij op zijn ongrijpbare nimf, nooit is het genoeg.
Deze liefde is dodelijk, want ze doodt elk gevoel.
Deze vaasschildering uit de vijfde
eeuw
werd
gevonden
in
Vulci
(Toscane), het woongebied van de
Etrusken. Hij dateert uit ca. 440-430
v. Chr. en is geïmporteerd uit Attica,
Griekenland.
Pluto en Charon
In 1978 bleek de planeet Pluto een
Maan te hebben die half zo groot is. Je
zou hem eigenlijk geen maan moeten
noemen. Pluto en Charon vormen een
stelsel van twee planeten, ze draaien
voortdurend met hun gezicht naar
elkaar
toe
gekeerd
rond
een
gezamenlijk zwaartepunt. De aarde en
de Maan doen dat in feite ook.
Interessant als je dit vergelijkt met de
mythologische Pluto die altijd zij aan
zij wordt afgebeeld met zijn gemalin
Persephone - zou dit niet een betere
naam geweest zijn dan Charon?
De liefde heelt, maar ook haar grimmige kant kennen we maar al te goed. Zelfs in het
uitbundig erotische Hooglied van Salomo, dat in de 5e eeuw v.Chr. gedateerd wordt, zijn
liefde en dood verwant:
Sterk als de dood is de liefde,
beklemmend als het dodenrijk de hartstocht.
Leren voelen met de Korè
Er is dus nog een ander motief in de verhalen rond Pluto: hij moet leren voelen. De
gevoelloze bruut die een mooie vrouw aanrandt en ontvoert naar zijn hol in de
onderwereld zit opeens opgescheept met een waanzinnig mooi en zacht wezen, dat
betoverd met gratie en lieftalligheid. Al gauw zit ze naast hem op de troon; Beast meets
Beauty. De draagster van overrompelende schoonheid naast de vertegenwoordiger van
de verste planeet, de koude woestenij aan de grens van het zonnestelsel. We mogen
hopen dat empathie, een soort vervloeiing, het mogelijk maakt dat Pluto zijn zachte kant
ontwikkelt.
In het begin zit dit er nogal hopeloos uit. Maar vergis je niet, deze onwaarschijnlijke
echtverbintenis tussen dode materie en de essentie van leven heeft verrassingen in
petto. De Korè brengt het onmogelijke tot stand.
Jan de Graaf
uitgeverij  inspiratie
Op zoek naar buit en verborgen schatten
5
Persephone is immers ook de kiemkracht van het
zaad dat in de grond is gestopt voor een nieuwe
oogst. Ze is de glans van de lente en de voldoening
om rijpende, gouden korenaren in de zomer. In het
voorjaar maakt ze de koude, dode akker rul, in de
herfst trekt ze zich weer terug in het dodenrijk.
En bedenk wel dat het empathie was, liefde dus,
die tot uiting kwam in de tranen van de moeder om
de ontvoering, die dit compromis bewerkstelligde.
De winter brengt Persephone door in het dodenrijk,
een zomer lang tooit ze zich met de gouden aren
op het veld.
Wat is voelen eigenlijk
Voelen leer je door kietelen, knuffelen, op je buik geblazen worden en gekke geluidjes
maken. Je begint helemaal te stralen als je moeder blij tegen je lacht, je voelt je lichaam
samentrekken als ze afkeurend kijkt en je begint te huilen als je haar niet kunt verleiden
om weer blij te zijn. Het gevoel ontwikkelt zich in een spel van liefde en haat, van goed
en afkeuring, van blij en verdrietig. Je ziet, dat dit een fysiek proces is: de signalen van
aantrekking en afstoting, verleiden en dreigen voel je in je lichaam. Bij angst trekken je
billen samen, in je buik voel je vlinders van opwinding, je maag speelt op bij dreiging, je
hart opent zich in liefde en genegenheid. Je ziet ook, hoe dit affectieve spel een kwestie
is van contact: er worden wederzijds gevoelens overgedragen.
Empathie, het plezierige gevoel van nabijheid en vertrouwelijkheid ontwikkelt zich uit dit
affectieve contact. Als we dit hebben geleerd – soms zelfs ondanks een gemis in onze
jeugd – kunnen we ons inleven in anderen en intiem zijn, dat wil zeggen: op
vertrouwelijke voet staan met onze naasten. Empathie geeft het prettige gevoel iets te
delen. In het sociale contact maken er voortdurend gebruik van: als iemand begint te
lachen is het haast onmogelijk om je in te houden toch?
Het gevoelige hart
Vanuit empathie ontwikkelt zich uiteindelijk het besef van
het eigen hart als centrum om vanuit te zijn en te leven.
Ons eigen hart blijkt de bron waaruit we kunnen putten
als het gaat om zelfbewustzijn, vitaliteit en het
waarmaken van onze dromen.
Je eigen hart kennen en waar mogelijk bevrijden van
beperkende en belastende patronen is bijgevolg
noodzakelijk om een heel mens te zijn.
Leven vanuit je hart is erg ongebruikelijk geworden. Je
moet er tijd voor maken, om te genieten bijvoorbeeld en
om na te gaan wat je eigenlijk voelt. Vaak denken we dat
we voelen of voelen we wat we zouden moeten voelen.
Uiteindelijk gaat het er om wie er in de binnenwereld de
baas is: hoofd of hart?
Wij zijn niet ons brein en voelen doe je niet met je hoofd
Voelen en denken worden dikwijls tegenover elkaar geplaatst. Het subjectieve voelen
tegenover het logische, abstracte en objectieve denken. Denken – ‘kunnen beredeneren’
– wordt in navolging van Descartes zelfs voorgesteld als superieur en in zuivere vorm
geheel onafhankelijk van lastige emoties. Ook nu nog overheerst dit beeld: de nuchtere
manager, de logisch denkende bankier, de koele wetenschapper. Rare gedachtekronkels
brachten ideeën voort als ‘babies kunnen nog niets voelen, je hoeft ze niet te verdoven
bij een operatie’.
Jan de Graaf
uitgeverij  inspiratie
Op zoek naar buit en verborgen schatten
6
In allerlei takken van wetenschap wordt hier langzaamaan op terug gekomen: in de
economie (werkt beter met meer menskunde en gedragswetenschap dan met wiskunde);
biologie (dieren voelen wel degelijk empathie), de neurologie (wij zijn ook ons buikbrein),
de psychologie (mensen blijken toch minder programmeerbaar dan gedacht).
Maar, zoals keer op keer wordt bewezen als in een dictatuur de gevangenissen open
gaan: gewone mensen kunnen zomaar hun gevoel uitschakelen en de ergste misdaden
begaan die je maar kunt denken. De harteloze, gevoelloze Neanderthaler, die niet is
opgevoed met empathie, is overal aanwezig. Als voorbeeld hiervan kan de hemelse jager
Orion dienen.
Orion, de gevoelloze jager
Het lot van Narcissus, de jager die het bos in trok en verdronk in eigenliefde; de verhalen
rond Orion en Paardenliefhebber Hyppolytus, die we bij de Schorpioen aantreffen,
hebben één ding gemeen: al deze jagers prefereren Diana, de Maangodin van de jacht en
de vrije natuur, en niet Venus, de godin van de liefde. Ook het verhaal van Psyche en
Eros leidt naar psychologie, niet naar seks. Dit zijn mannen op zoek naar hun ziel –
precies het gewenste effect van een Pluto transit.
Van Orion, de hemelse jager die bij het teken Schorpioen hoort, wordt verteld dat hij een
reus was die geen angst kende. Maar ook andere gevoelens, zoals eerbied, liefde,
bewondering en meegevoel waren hem onbekend. Hij was een jager, al zijn zintuigen
waren gericht op het jagen op buit. Alle 'vrouwelijke' kwaliteiten zijn hem vreemd: hij
heeft geen ziel. Hij kent het raadselachtige van de ander niet, noch de duistere diepten in
zichzelf. Het vervolg van de mythe laat zien, hoeveel moeite nodig is om daarmee
contact te maken.
Orion staat aan de hemel ver van de Schorpioen verwijderd, en met reden, zoals we
zullen zien. Als bij ons in de wintermaanden de sterrenbeelden van de Stier en de
Tweelingen 's-nachts hoog aan de hemel staan, is vlak daaronder een groot, duidelijk
sterrenbeeld te zien in de vorm van een zandloper. Het heeft vier heldere sterren op de
hoekpunten en drie sterren op een rijtje in het midden (de gordel van Orion). Aan deze
gordel hangt een zwaard: wat vage sterretjes in de Orionnevel. Zijn jachthond heet
Sirius, de helderste ster aan de hemel.
De geboorte van Orion
Over zijn geboorte wordt het volgende verteld. In de
dagen dat de goden nog als sterfelijken vermomd op
aarde kwamen, klopten drie vreemdelingen op de deur
van Hyrios, een welgestelde veehouder, en vroegen om
onderdak. Ze werden gastvrij ontvangen en Hyrios
slachtte zelfs een os om een gastmaal aan te richten.
Toen ze hoorden hoezeer hun gastheer leed onder het feit
dat hij geen kinderen had, ontpopten ze zich als Zeus,
Hermes en Poseidon en beloofden hem wat voor hem te
doen. Ze namen de huid van de geslachte os en deden er
alledrie een flinke plas in, waarna ze Hyrios opdroegen
het geheel te begraven.
Negen maanden later werkte zich vanaf die plek een fors
kind uit de grond die de naam 'Orion' kreeg - een woord
dat 'grens' betekent, maar ook een beetje lijkt op het
Griekse woord voor urine. Een omineus begin met talloze relevante astrologische
verwijzingen: de huid van een os; de gastvrijheid (Stier); in alles wat met slachten,
geslachtsdelen; uitwerpselen, begraven en geboren worden te maken heeft zijn
Schorpioen-motieven te herkennen. Veelzeggend is het ontbreken van een moeder.
Jan de Graaf
uitgeverij  inspiratie
Op zoek naar buit en verborgen schatten
7
Jaloezie steekt hem de ogen uit
Als onvermoeibaar jager zwerft Orion door de wereld. Op een dag komt hij op het eiland
Chios bij Koning Oinopion, een zoon van Dionysos. 'Oinos' betekent wijn: de met de
Dionysische mystieke inwijding verbonden, roesveroorzakende godendrank.
Orion wordt gastvrij onthaald, maar legt het hem geschonken vertrouwen uit als domheid
- zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten. In een onbewaakt ogenblik vergrijpt hij
zich aan Merope, de vrouw van de koning.
Oinopion daagt hem daarop uit tot een drinkgelag en steekt de bezopen Orion als
vergelding de ogen uit. Als hij ergens op een verlaten strand wakker wordt en bemerkt
dat hij blind is begeeft hij zich op de tast naar de smidse van Hephaistos (Vulkanus). Hij
neemt diens leerling Cedalion, een jonge knaap, als gids op zijn schouder mee. Cedalion
moet hem naar Helios, de Zonnegod brengen. De nachtelijke tocht naar het oosten, door
de duistere nacht van de ziel, is een inwijding, de transformatie in de dageraad op de
Ascendant. De lichtstralen van Helios zullen hem verlossen van zijn verblinding. De reis
verklaart tevens zijn plaats aan de hemel; ver van de Schorpioen.
Verblinding – het begin van de weg naar binnen
Het wemelt in de mythologie van 'blinde zieners' en zangers. Ook Wodan (Wotan weten) gaf voor kennis het licht van één van zijn ogen. Blind zijn symboliseert een
innerlijke blik; en de eigenlijk nog primitieve Orion ontdekt voor het eerst dat hij een ziel
heeft. Als de zonnestralen van de nieuwe dag op het gezicht van de blinde reus vallen,
krijgt hij zijn gezichtsvermogen terug.
Nu de verblinding is opgeheven en hij de schok te boven is komt ook zijn gevoel
beschikbaar; zij het primitief, als heftige emotie. Hij volgt zijn eerste impuls en gaat
meteen terug naar Chios om wraak te nemen op Oinopion. Oinopion wordt op het
nippertje door Poseidon gered; de god verbergt hem in een onderaardse grot.
Orion en Artemis
Orion kiest daarop een hoger doel: hij wil de
godin Artemis als jachtgezel. Artemis (haar
Romeinse naam is Diana) hoort bij de nieuwe
Maan; ze is puur, onsentimenteel, niks Eros of
Venus; anorectisch haast. Aan haar zijn alle
wilde beesten gewijd; ze is de onzichtbare godin
van de instinctieve natuur. Haar wereld is
ongerept, verborgen en geheim. Wie ooit zo’n
vriendin of vriend had – ook mannen kunnen hun
leven wijden aan de zuiverheid van Artemis kent de speciale manier waarop dit soort mensen
in het leven staan.
De betovering van puurheid en ongereptheid die
van Artemis uitgaat roept bij Orion geen ontzag
op, integendeel: hij wil haar veroveren, voor hem
is zij jachtbuit. Orion kent dus de mythe niet – de
vele
verhalen
die
hem
hadden
kunnen
waarschuwen voor het lot dat hem wacht. Er zijn
nogal wat mannen die Artemis, per ongeluk of
expres naakt zagen baden; met hen liep het
slecht af.
Dit keer is ze genadig, ze wijst hem terecht
zonder hem kwaad te doen – hij is immers een
fan, een volgeling die net als zij de zuiverheid
van de natuur liefheeft. Orion blijkt hardleers, hij
beantwoordt genade met woede en zweert uit
wraak dat hij alle wilde dieren op aarde zal
doden.
Jan de Graaf
uitgeverij  inspiratie
SACOFAGO DEGLI SPOSI
Dit is een Etruskische sarcofaag uit de zesde
eeuw v.Chr., gevonden in een grafkelder te
Cerveteri (Toscane), Hier viert een echtpaar
het leven tot in de dood. Al dit moois zat 2500
jaar onder de grond, in stilte, in het donker. Er
zijn veel grafkisten met een identieke
afbeelding gevonden, maar dit is de mooiste.
In de Villa Giulia te Rome is dit prachtige, bijna
levensgrote terracotta beeld te bewonderen.
Helaas mag je daar niet fotograferen, op zich
toch al lastig omdat het beeld staat opgesteld
in een glazen vitrine. Ik ben dus blij met deze
foto via internet.
Maar, niets overtreft de werkelijkheid. Staand
voor dit wonderlijke schouwspel kun je
speculeren over de mythe van Pluto en
Persephone, over het levensgevoel in de 6e
eeuw v.Chr., over een huwelijk met de dood –
en over liefde over de dood heen.
Op zoek naar buit en verborgen schatten
8
Hier zien we dezelfde radeloze, destructieve woede die imperiums bouwt ten koste van
anderen tot ze uiteindelijk ook zichzelf te gronde richt. Als het hart koud blijft in contact
met de Korè, als ze voor grijpende handen alleen de ongrijpbare geur van laurier blijft,
dan verschrompelt de ziel en sterft tenslotte.
De natuur neemt wraak
Nu wordt Artemis, de godin van de ongerepte natuur, op haar beurt kwaad - een teken,
dat hij haar niet onverschillig laat - en uit een heuvel laat ze een reusachtige Schorpioen
tevoorschijn komen. Nu wordt de grote jager zelf tot prooi. Hij vlucht vergeefs voor dit
afschrikwekkende en dodelijke symbool van zijn eigen koude, egoïstische
onmeedogendheid, zijn ego, zijn gepantserde zelf.
Als tenslotte de scharen hem aangrijpen en de gifangel binnendringt, sterft de aardse
Orion. De godin plaatst hem na deze dodelijke inwijding aan de sterrenhemel. Orion
overleeft, maar niet als mens. Aan de hemel is sindsdien een groot, helder sterrenbeeld
te zien - als een omen.
Moderne jagers
De keuzes die Orion maakt zijn heel herkenbaar, zeker in onze tijd. Er lopen heel veel
jagers rond, hun buit is een vette bonus, maar hun verlies aan ziel is niet in geld uit te
drukken.
Orion is een voorbeeld van wat er gebeurt als je een eenzijdig, harteloos idee centraal
stelt in de cultuur. Dit gebeurde vanaf de zeventiende eeuw met de doctrine van (o.a.)
Descartes dat dieren ‘zuivere automaten’ zijn, de ’bête machine’. De mechanistische kijk
op mens en natuur heeft veel inzicht opgeleverd, maar evenveel onzin en bovendien de
ronduit destructieve manier waarop we omgaan met de aarde.
De fascinatie met robots is dus niet nieuw. Het lichaam zien als een machine was een
poging om de werking ervan te begrijpen. Al gauw ging dit verder: als we kunnen
bewijzen dat mensen ‘eigenlijk’ robots zijn, ingewikkelde robots, alla, dan hebben we ook
de raadselachtige ziel en het gevoelige hart wegbezuinigd. Dat is waar de
neurowetenschap mee bezig is.
Een ander voorbeeld van deze manier van denken zien we in de termen die tegenwoordig
worden gehanteerd om een goed en succesvol leven te definiëren. Daarin is niets
empathisch of spiritueels meer te ontdekken. Ook de deugden die nastreefwaardig
gevonden worden zijn wonderlijk genoeg eerder indicaties van een ernstige
persoonlijkheidsstoornis dan die van een gezond, heel en zichzelf verwerkelijkend mens.
Moderne formules voor succes
Het is al eerder opgemerkt: de eigenschappen die we bewonderen in de leiders van grote
ondernemingen lijken sterk op de symptomen genoemd in de DSM5 voor het
'psychopathische type': competitief tot het uiterste; extreme angst om af te gaan of iets
toe te geven, manipulatief, autoriteitsproblemen door dominant en controlerend
optreden, moeite om afhankelijk te zijn gemaskeerd door aardig en sociaal voelend
gedrag. Je kunt ook zeggen: de boodschap is om jezelf als bruut te gedragen want dan
word je rijk.
Pluto, god van de onderwereld, komt in de Steenbok met aardse onthullingen. Niet
toevallig begon in 2008 de wereldwijde crisis nadat hij dit aardeteken was ingelopen.
Goedgelovigheid (krediet betekent geloof), hebzucht en gebrek aan toezicht worden als
diepere oorzaken van de malaise aangegeven. Materialisme, ingegeven door angst tekort
te komen en ongevoeligheid voor hogere waarden kunnen hieraan worden toegevoegd.
Jan de Graaf
uitgeverij  inspiratie
Op zoek naar buit en verborgen schatten
9
Waar moeten we de Korè zoeken?
In de schijngestalten van de Maan (Artemis, Demeter en Persephone) kun je zowel drie
fasen in de ontwikkeling van vrouw zijn herkennen als drie psychologische types: het
enigszins wilde en ongetemde van Artemis (EK), in Demeter (VM) de rijpheid en wijsheid
die het moederschap vraagt en in Persephone (LK) de kracht om met de donkere kanten
van de ziel en de psychologische rijkdom van de onderwereld om te gaan. Hieraan moet
nog Hekate (NM) worden toegevoegd, de vrouw met de fakkel.
Voor mannen symboliseren deze gestalten verschillende aspecten van de anima, je
vrouwelijke kant. Het is natuurlijk interessant om na te gaan onder welke maanfase je
geboren bent - en te zien met welke van deze godinnen je de meeste binding hebt. Maar,
in de loop van je leven kom je ze alle vier zeker tegen.
Hierin zien we ons eigen proces weerspiegeld, als onze angst voor Hades geleidelijk
verandert in liefde voor hem. Net als Persephone dwalen we door velden vol
bedwelmende narcissen en klaprozen - loftrompetten en opiumhoudende papavers, die
ons onkundig houden van diepere verlangens - totdat we worden meegesleurd.
Hades komt ons vroeg of laat halen, we worden onderuit getrokken. In de onderwereld
verkrijgen we, als we onze angst overwinnen, het besef van eindigheid en dood – maar
ook van de kostbaarheid van het leven. Daarna, zegt de psycholoog James Hillman in
'Re-visioning Psychology', 'regeert Persephone in de ziel en bezien we het leven door
haar donkerder oog'.
Zoals in dit gedicht van Hester Knibbe
Persephone
Hij heeft me niet geschaakt, ik
was nieuwsgierig, ben vrijwillig
afgedaald en liet me nemen, kuis. Zo
haalde ik de dood onsterfelijk
in huis. M'n moeder snapt dat
niet, zij wil alleen maar dat ik
op het oogstfeest voor de maaiers
dans, de zomer in het hoofd
en in het haar. Maar ik heb
ook een winterkant, die dieper
naar de wortels graaft, op zoek gaat
naar de kiemen in het zaad. Dat
vloekt niet met wat boven staat;
ik wil de bronnen duiden
van wat voedt, de maaiers in de armen
vallen moet. Daaraan ben ik verbruid.
Hester Knibbe (geb. Harderwijk, 6 januari 1946)
Jan de Graaf
© Jan de Graaf
JAN DE GRAAF is astroloog, docent intuïtieve ontwikkeling en auteur van diverse boeken op het
gebied van persoonlijke groei. Hij geeft les aan het Essence College, school voor intuïtieve
ontwikkeling in Bodegraven, o.a. in de opleidingen tot Healer, Reader en Reader-Coach.
Jan de Graaf
uitgeverij  inspiratie
Op zoek naar buit en verborgen schatten
10



inspiratie

PRAKTIJK & BOEKEN
Jan de Graaf is astroloog, lichaamsgericht therapeut, docent intuïtieve ontwikkeling aan het
Essence College en auteur van diverse boeken op het gebied van persoonlijke groei.
PRAKTIJK
JE GEBOORTEHOROSCOOP: een consult duurt plm 2 uur. Het gesprek wordt opgenomen en op
cd gezet. Een horoscoopbespreking geeft belangrijke inzichten in jezelf en wat je meemaakt in
je leven. Hoe kom je het beste uit de verf? Wat zijn je sterke kanten en hoe vermijd je
valkuilen? Relaties: hoe sta je in relaties; wat verwacht je van anderen - en wat verwachten
anderen van jou? Actuele ontwikkelingen: de achtergrond van wat je nu meemaakt, de koers
die je leven aan het nemen is en de beslissingen die daarin genomen moeten worden. Verdere
mogelijkheden: Welke veranderingen dienen zich hierin aan?
JAARHOROSCOOP: als vervolggesprek; hoe is het gegaan, waar sta je nu en wat zit er dit
jaar voor je in het vat.
RELATIEHOROSCOOP: drie sessies met je partner om samen te kijken naar jullie relatie.
Samen met je partner werken aan je relatie zodat je de essentie ervan weer kunt
oppakken. Een soort opfriscursus om weer in de gezamenlijkheid te komen en problemen
op te lossen.
PAKKET HOROSCOOP EN PERSOONLIJKE ONTWIKKELING: je horoscoop plus een
kennismaking met individuele begeleiding in een aantal vervolgsessies.
Coaching geeft ondersteuning om jezelf te ontwikkelen en feedback te krijgen op je
kwaliteiten. Het doel is beter functioneren van binnenuit. Vertrekpunt is een persoonlijke,
op je eigen situatie aangepaste benadering. Er wordt niet alleen gepraat maar vooral
gewerkt met diverse methodes en invalshoeken waaronder energiewerk, reading en gestalt
om dingen voor jezelf helder te krijgen of anders aan te pakken.
AFSPRAKEN: MAIL [email protected] / 0172-645950 / www.inspiratiesite.nl/jandegraafpraktijk.html
ESSENCE COLLEGE, school voor intuïtieve ontwikkeling: www.essencecollege.nl
DE INSPIRATIE WEBSITE
Je vindt er frisse, originele en inspirerende informatie over astrologie en persoonlijke
ontwikkeling. Kijk bij 'Basiskennis Astrologie en de Planeten': een rondgang door de astronomie,
de mythologie en de psychologie van de kosmos. Er zijn interessante artikelen over je
kernkwaliteiten en je sterrenbeeld; de Maan in je horoscoop en de Maankalender.
http://www.inspiratiesite.nl/astrologieplein.html
BOEKEN EN PUBLICATIES
Verkrijgbaar zijn momenteel:
De Astrale Werkelijkheid – het ontwikkelen van bewustzijn in de droomwereld.
Leren hanteren van deze ‘astrale’ droomwereld houdt in, dat we ons zekerder te voelen en
minder beïnvloedbaar zijn. Zie de beschrijving verderop. 192 pag. € 17,- incl verz kosten.
De Hemel heeft Voeten in de Aarde – astrologie als persoonlijk en spiritueel pad
ik heb dit boek met veel liefde en plezier geschreven vanuit het gevoel dat astrologie is
verbonden met een oeroud weten dat wij allemaal bezitten - ISBN 97- 90-71495-04-3
Paperback 224 pag. € 16,50 incl verz kosten.
Drie Readers over diverse coaching onderwerpen à € 14,- (incl. verz. kosten):
1.Projectie, overdracht en tegenoverdracht - beeldvorming en 'plaatjes': de vicieuze cirkel van
beelden en het belang van 'zien' en 'gezien worden'. 2. Chakra psychologie - zeven
bewustzijnslagen en de dynamiek van het evenwicht. 3. Het helen van wrok en mok – de kunst
van het wraak nemen, quitte spelen, vergeven en zegenen
Rebirthing – verbonden ademen
informatieboekje over de Rebirthing Ademmethode. Je adem is in computertermen de interface
tussen voelen en denken. € 5,25 (incl. verz. kosten)
Maankalender – verandering en groei van maand tot maand
Persoonlijke maankalender gebaseerd op je eigen horoscoop (incl. computerberekening
gebaseerd op de Nieuwe Maan) De kalender begint op het moment van bestellen. € 12,- (Incl.)
BESTELLEN bij uitgeverij inspiratie: door overmaken op rek. nr. IBAN NL56INGB000 5425580
t.n.v. Uitgeverij Inspiratie Bodegraven. Verzendkosten naar België op aanvraag. Kijk op de naar
de boekenpagina van de inspiratiesite van Jan de Graaf voor meer info.
Jan de Graaf
uitgeverij  inspiratie
Op zoek naar buit en verborgen schatten
11
DE ASTRALE WERKELIJKHEID
Over intuïtieve ontwikkeling, mindfulness en persoonlijke groei
waarom (dag) dromen wij?
Dromen, mindfulness en bewustwording
Intuïtie betekent ‘innerlijk weten’. Je intuïtie ontwikkelen betekent
een proces aangaan naar meer helderheid in jezelf. Je staat
sterker, als je op je eigen gevoel kunt afgaan. Tijdens dit proces
ontstaat een groeiend inzicht in de astrale wereld van
(dag)dromen, verbeelding, ideeën en verlangens. Een fascinerend
gebied, waar we lang niet altijd even helder zijn. Het is daarom
belangrijk om astrale beïnvloeding te kunnen herkennen.
Zowel afleidende emoties als inspirerende ideeën behoren tot het
astrale gebied. Astrale energie herkennen we ook in de
telepathische verbinding met de mensen, (huis)dieren en spirits
om ons heen.
Aster betekent ster; astraal licht is sterrenlicht, het zachte,
geheimzinnige schijnsel dat we kennen op donkere, maanloze nachten. We gebruiken de
term om aan te geven dat ergens een mysterieuze sfeer hangt, waardoor we bevangen
raken. Meestal moeten we dan gapen en lukt het haast niet om ergens de aandacht bij te
houden.
de stof waarvan dromen zijn gemaakt
Het schilderij van Derek Melville
De stof waarvan dromen zijn gemaakt
manifesteert zich uiteraard ook op de
boekomslag. Gekozen is voor een landschap
van de Ierse schilder Derek Melville. Te zien
is dat de oorspronkelijke afbeelding voor de
vormgeving van de omslag gespiegeld werd
– op zich al bijzonder voor een boek over
droom en werkelijkheid.
Derek laat met zijn beeldtaal op treffende
wijze zien wat verbeelding vermag. Bij hem
loopt het realisme van de voorstelling haast
ongemerkt over in de mystieke kwaliteit van
het getoonde moment en de verhalen die erover kunnen worden verteld.
Opvallend zijn de bruisende, oranjerode kleuren die het schilderij zijn naam geven: Mei;
en het contrast met het stille morgenlicht, waarin de witgekalkte huizen wegdromen. Hun
blauwe leistenen daken lijken eeuwigheid uit te stralen. Het oog wordt getrokken naar de
geopende deur – hier zullen we het verhaal binnengaan.
Astrale verbeelding ook op de rechterzijde van het kaftontwerp. Hier is de weg te zien die
naar de huizen leidt, langs een soort poort gevormd door twee elegante bomen die, net
zo tijdloos als het huis, de teistering van zonlicht, van rechts, en van de heersende wind,
van links, opvallend goed hebben doorstaan.
Dergelijke kleine helden vinden we overal in zijn landschappen. Ze nodigen uit om over
de rand te stappen en op te gaan in het verhaal. Het is daar, dat de verbeelding begint,
en tevens het moment waarop we beseffen dat wij zowel het verhaal als de verteller,
zowel de droom als de dromer zijn.
Jan de Graaf
uitgeverij  inspiratie
Op zoek naar buit en verborgen schatten
12
De virtuele werkelijkheid
Als wij zowel de droom als de dromer zijn, wat is bewustzijn dan? ‘Een schitterend
ongeluk’ wordt het genoemd; het feit dat wij als mens niet alleen bewust zijn van
onszelf, maar ook besef hebben van tijd en dus van onze sterfelijkheid.
Er wordt verondersteld, dat de pijn en het verdriet hiervan zo ondraaglijk is, dat we wel
moeten dromen. We zoeken de vergetelheid.
Voor wie wil groeien in bewustzijn is dit een belangrijk gegeven. Bewustzijn en de
behoefte om te dromen gaan hand in hand en het is belangrijk om te leren onderscheid
te maken, niet tussen droom en werkelijkheid, maar tussen droom en helder bewustzijn.
We kunnen immers geloven in onze dromen en, omgekeerd, dromen dat we bewust zijn.
Dromenstof te over in de wereld van internet en sociale media. We spreken van de
virtuele werkelijkheid van internet (‘virtueel’ betekent ‘net echt’) alsof er ook een ‘echte’
werkelijkheid bestaat. Helaas is er geen overeenstemming over de vraag wat werkelijke
en waar is. Overal ter wereld is dit juist een brandende kwestie.
Volgens oude oosterse inzichten leven we altijd in een droom (maya) en is
bewustwording als het ontwaken uit een hypnotiserende gedroomde werkelijkheid. In dit
boek worden methoden en inzichten aangereikt om wakker te worden en nog meer te
genieten van het schitterende geschenk, dat zowel het vermogen tot bewustwording
omvaat, als het onbedwingbare verlangen om te betoveren met verhalen.
Meditatie: aandachtstraining en concentratie
‘Ik kan me moeilijk concentreren’ is in onze tijd een veelgehoorde klacht. Niet alleen bij
meditatie, mindfulness en dergelijke maar ook in het dagelijks leven is er dringend vraag
naar gefocust zijn, aandacht hebben en rustig kunnen reageren. Het doorzien en loslaten
van astrale beïnvloeding is nodig om dit te bereiken.
De kracht van gedachten
Astrale energie noem ik ook wel ‘projectief vermogen’ - de vaardigheid om beelden te
vormen (‘plaatjes neer te zetten’), en dus om iets levendig voor te stellen, plannen te
maken, om diverse mogelijkheden te onderzoeken – of om gewoon te genieten van onze
eigen fantasie. Onze projecties zijn krachtig. Wanneer we iets heel graag willen merken
we, dat deze wens zich gaat verwerkelijken naarmate we de versluierende astrale
energie van twijfel en onzekerheid opruimen. Als we in onszelf geloven maakt dat sterk,
een negatief zelfbeeld is destructief. Nog een reden dus, om aandacht te geven aan
dromen en astrale energie.
De moed om helder te zijn
Astrale energie werkt als een soort rookgordijn. Suggestieve klanken, beelden en
gevoelens roepen een bepaalde sfeer op, waardoor het bewustzijn verdwijnt in
herinneringen, obsessieve gedachten, ideeën, emoties. Daardoor is het soms moeilijk om
gefocust te blijven.
Bij bewustzijn hoort de moed om helder te zijn en de dingen onder ogen te zien.
Naarmate we groeien in aanwezigheid, in helderheid en zekerheid worden we minder
beïnvloedbaar. Dit boek richt zich op mensen die zich realiseren dat bewustzijn
kwetsbaar is, dat onze tijd op aarde kort is en dat voor bewustwording concrete stappen
nodig zijn. Het biedt handvatten om te komen tot verandering en groei, zowel op
emotioneel als op spiritueel gebied.
Bestel dit boek bij uitgeverij Inspiratie: www.inspiratiesite.nl
Jan de Graaf
uitgeverij  inspiratie
Op zoek naar buit en verborgen schatten
13
De Hemel heeft Voeten in de Aarde
astrologie als persoonlijk en spiritueel pad.
Ik heb dit boek met veel liefde en plezier geschreven vanuit het
gevoel dat astrologie geen papieren wetenschap is, maar verbonden
met een oeroud weten dat wij allemaal bezitten. Astrologie gaat over
onze oriëntatie in de ruimte; het leven op aarde en de goden van vuur,
lucht, aarde en water die ons daarbij van oudsher terzijde staan.
Tot ver voorbij de Renaissance waren hemel en aarde innig
verbonden. Je kon de hemel ‘lezen’ om te weten hoe het hier beneden
toeging, maar ook andersom. De kwaliteiten van planeten en tekens
waren overal op aarde zichtbaar.
Alles wat mooi en zacht is en lekker ruikt toont de kwaliteiten van
Venus; Mars openbaart zich in ijzer en ruzie en de kleur rood; wie in
de greep van Saturnus was geraakt en dus ten prooi aan depressie of
ziekte kon genezen door Venus in te zetten: een bloemetje naast je bed, druiven eten, lichte
opbeurende lectuur en zo meer. Het bloemenstalletje in de hal van het ziekenhuis doet nog
steeds goede zaken; maar we zijn de sleutel kwijt om het verband te zien.
Veel van onze gewoontes en tradities verwijzen naar een tijd, dat je de wereld astrologisch
kon duiden. Voor de moderne astroloog is dat nog steeds zo. 'Planeten' zijn gewoon
natuurkrachten die we in en om ons heen kunnen waarnemen en waardoor we onszelf en de
mensen om ons heen beter kunnen begrijpen. De titels van de delen geven een idee van de
thema's die aan de orde komen:
1. Astrologie en de bezielde wereld - de kosmos wordt in onze tijd steeds meer als een
machine gezien - niet als een bezield groter geheel waarvan wij deel uitmaken. We kijken
naar de pijnlijke scheiding tussen geest en natuur en onderzoeken de weg van
vervreemding naar vriendschap; de kennis van het hart.
2. Leven vanuit je hart - ziet de kosmos als een leefomgeving met een centrum en een
aantal levenswegen om te bewandelen: de weg van de aarde en die van de hemel.
3. De hemel leven - onderzoekt onze spirituele horizon en de beleving vanuit
verschillende culturen: de kosmos als medicijnwiel, obelisk, zonnedanshut, yinyang
symbool.
4. De innerlijke kosmos - besluit met de weg naar huis; geïnspireerd op de tocht van de
Zon langs de hemel en de 12 stadia die we daarin tegen zullen komen.
Pocket 237 blz. 70 ill. € 16,50 (incl. verz. kosten)
Bestel dit boek bij uitgeverij Inspiratie: www.inspiratiesite.nl
Jan de Graaf
uitgeverij  inspiratie
Op zoek naar buit en verborgen schatten
14

Download Report