Folder: Spataderen - Martini Ziekenhuis

Patiënteninformatie
Spataderen
Spataderen
944255 Spataderen.indd 1
1
13-06-14 09:20
944255 Spataderen.indd 2
13-06-14 09:20
Spataderen
PolikliniekDermatologie,route0.8bijIngangWest
Telefoon(050)5245860
Algemeen
• N
eemtubijiederbezoekaanhetziekenhuisuwziekenhuispasjeenidentiteitsbewijsmee.
• B
entuverhinderd,neemtudantijdigcontactopmetdepolikliniekDermatologie.
• Draagtusteunkousen,neemdezedanmeebijuweerstebezoekaanhetziekenhuis.
Inleiding
Indezefoldervindtuinformatieoverspataderenendebehandelmogelijkheden.
Het is bedoeld als aanvulling op de mondelinge informatie van de arts of verpleegkundige.
Watzijnspataderen?
Eenspataderiseenaderdieverwijdis.Vaakzijndezespataderenduidelijkzichtbaardoordehuidheen.Spataderenontstaandoordatbloedindeaderenblijft
staanalsgevolgvanverslaptevaatwanden.
Bloedvoorzieningindebenen
Hetbloedindebenenwordtaangevoerddoordeslagaderen.Dezeslagaderen
hebbeneenstevigewand,omdatzeeenhogedrukmoetenweerstaan.
Hetbloedwordtviaaderenvanuitdebenenterugnaarhethartvervoerd.Deze
aderenhebbeneenslappewand,omdatdedrukerinniethoogis.Despierenin
devoetenindekuitzorgenervoordathetbloedindeaderenrichtinghethart
wordt gepompt. Dit heet de kuitspierpomp. Dankzij kleppen in de aderen, die
maar in één richting open gaan, kan het bloed alleen van de oppervlakkige
Spataderen
944255 Spataderen.indd 1
1
13-06-14 09:20
bloedvatennaardediepebloedvatenstromenenalleeninderichtingvanhet
hart.
Oorzaken
Deoorzakenvanspataderenzijnnietgeheelduidelijk,maaraanlegspeelteenrol.
De helft van de bevolking wordt geboren met zwakke kleppen in de aderen.
Vooralbijzwangerevrouwenenmensenmeteenstaandberoepneemtdedruk
opdekleppentoe.Dekleppenkunnendezedrukonvoldoendeaanensluiten
nietgoedmeeraf.Hetbloedblijftstaanendeslappevaatwandrektuitwaardoor
deaderverwijdt.
Klachten
Spataderenkunnenleidentoteenonaangenaam,pijnlijk,stekend,prikkelendof
vermoeidgevoelinhetbeen,vooralnalangdurigstaanofindeavonduren.Daarnaastzijnerookcosmetischebezwaren.
Gevolgen
Bijverergeringvanspataderenindeonderbenenenronddeenkelskanerstuwingvanbloedontstaan.Daardoorwordtvochtuitdebloedvatengeperst.Dit
resulteertindikkeenkelsofonderbenenwaarputjesintedrukkenzijn.Ookkunnendeschoenen‘savondsgaanknellen.Zonderbehandelingkunnenergeleidelijkhuidafwijkingenontstaanenlaterzelfsslechtgenezendewondenaandeonderbenen. Dit wordt een‘open been’ genoemd.Verder kan een spatader gaan
ontsteken,bijvoorbeeldnastoten.
Onderzoek
Bijhetonderzoekvanspataderenwordtbekekenwaardeslechtsluitendekleppenzichbevinden.Ditonderzoekwordtgedaanmetbehulpvaneenecho/duplex-apparaat.Tijdensditonderzoekwordenuwbloedvaten,metnameinliezen
enknieholten,zichtbaargemaaktopeenmonitordoormiddelvanultrageluidsgolven.
Medeopbasisvanditonderzoekontvangtueenbehandeladvies.
2 944255 Spataderen.indd 2
Martini Ziekenhuis
13-06-14 09:20
Behandelmogelijkheden
Spataderenkunnen–afhankelijkvandeernstenhettype–opverschillendemanierenwordenbehandeld.
1. Therapeutisch elastische kousen (steunkousen)
Ditiseenbehoudendebehandeling.Hetzijnspeciaalaangemeten,elastische
kousen.Doorhetspecialedrukverloopvandekouswordtdewerkingvande
kuitspierpompoptimaalondersteund.Hierdoorverbetertdeafvoervanbloed
envochtuitdebenen.
Dekousenwordenaangemetendooreenhuidtherapeutofbandagist.
Advies/instructie:
• D
raagdezekousenelkedag,zolanguopbent.
• D
ezekousenmoeten‘snachtsuit.
• H
etelastiekindekousenheefteenbeperktelevensduur.Hetisdaarombelangrijkdatudekousenregelmatigvervangt,volgensdevoorwaardenvanuw
zorgverzekering.
Voorbereiding op de behandeling 2 t/m 5
Voorafgaandaanallevolgendebehandelingengeldendevolgendepunten:
• W
eradenuaaniemandmeetenemendieunaarhuiskanbegeleidennade
behandeling.
• O
pdedagvandebehandelingkuntugewoonuwbenenenvoetenwassen,
maardaarnageenzalfofbodylotiongebruiken.
• H
eeftunogsteunkousen,neemtudezedanmeeopdedagvandebehandeling.
2. Inspuitingen (sclerosering)
DezebehandelingvindtplaatsopdepolikliniekDermatologie.
Naeenonderzoekinstaandehoudinggebeurthetinspuitenterwijluligt.Het
ismeestalnietpijnlijkendaaromisverdovingnietnodig.Deingespotenvloeistofzorgtervoordatdewandenvandevrijwellegespataderentegenelkaar
aan gaan kleven. Er kan geen bloed meer doorheen stromen, waardoor de
spataderverdwijnt.Vooreengoedresultaatishetnodigdeingespotenspataderdichttedrukkenmetwattenbollen,verbandenenpleisters.
Spataderen
944255 Spataderen.indd 3
3
13-06-14 09:20
Advies/instructie
• Nahetinspuitenishetnoodzakelijkdatu20minutenwandeltinhetziekenhuisofindedirecteomgeving.Bijeeneventuelereactieopdeinspuitingbent
udanindebuurt.
• U
krijgteenwitteverbandkousaandieu,afhankelijkvanhettypespataderen
3dagentot2wekendagennachtmoetdragen.
• Daar overheen draagt u overdag een tweede witte kous. Goede druk op de
plaatsenwaardespataderenzijningespotenisvooraldeeerste2wekenbelangrijkomcomplicatiestevoorkomeneneengoedresultaattekrijgen.
• I ndienudekousen2wekenmoetdragenwordendezekousen,deverbanden
endewattenbollenna2wekenopdepolikliniekverwijderd.Meestalmoetu
dekousenintotaal2tot6wekendragen
• Indienudekousenvooreenkortereperiodehoefttedragendientuzelfde
wattenbollenteverwijderen,ditwordtmetubesprokenbijdebehandeling
• Opdepolikliniekkrijgtucontroleafsprakenmee.Tijdensdezecontroleskijkt
deartsofherhalingofuitbreidingvanhetinspuitennodigis.
• Z
olanguwbeenverbondenisenudekousdagennachtmoetdragenmagu
nietdouchen.
• V
ooreengoedresultaatradenweuaanveeltewandelenentefietsen,dagelijksminimaal1uurextra.Vermijddaarbijlangdurigstaanenzittendoortussendoortebewegen.
• S pringsportenenzwaartillen,waarbijeenplotselingeoverdrukkanontstaan,
isniettoegestaanzolangudekousendraagt.
• Gewonewerkzaamhedenzijnweldirectmogelijk.
Nadebehandelingkunnenbruineverkleuringenofhardeplekkenontstaan.Dit
isnormaalenzeverdwijnenmeestalnaenkelewekentotmaanden.
Wanneerindewekennahetafsluitenvandebehandelingpijnlijke,rodeplekken
ontstaaninhetverloopvandeingespotenader,radenweuaandekousenweer
te gebruiken en contact op te nemen met de polikliniek voor een controleafspraak.
3. Inspuitingen met behulp van echo-onderzoek (echosclerose)
Dezemethodevaninspuitenwordtvooralgebruiktbijdegroteoppervlakkige
aderen.Voorafgaandaandezebehandelingwordtdeoorsprongvandeader
vastgelegd via een echo-onderzoek. Bij het inspuiten gebruikt de arts een
opgeschuimdevloeistof.
4 944255 Spataderen.indd 4
Martini Ziekenhuis
13-06-14 09:20
Verderisdeproceduregelijkaannormaleinspuitingen.Dezebehandelingvindt
ookplaatsopdepolikliniekDermatologie(zie2.)
4. Operatie volgens Muller
Bijdezeoperatieverwijdertdeartseenafzonderlijkespatader.DeoperatiegebeurtonderplaatselijkeverdovingopdepolikliniekDermatologie.
I ndebuurtvandespataderpriktdeartskleinegaatjesindehuid,waardoorde
aderingedeelteswordtverwijderd.Degaatjeszijnzokleindatzenietgehecht
hoeventeworden.Ditzorgtvoorminimalelittekens.Nadeingreepwordthet
behandeldegebiedafgedektmeteenwattenbolofverbandeneenwitteverbandkous.
Advies/instructie
• Deverbandkousdraagtugedurendeeenweekdagennacht.
• D
aaroverheendraagtuoverdageentweedewittekous.
• D
ekousenenhetverband/dewattenbollenwordennaeenweekopdepolikliniekverwijderd.
• Springsportenenzwaartillen,waarbijeenplotselingehogedrukindeaderen
kanontstaan,isniettoegestaanzolangudekousendraagt.
• Verderzijnergeenbeperkingen.
5. VNUS closure procedure of RFA (Radio Frequente Ablatie)
Dezenagenoegpijnlozebehandelingvervangtchirurgischingrijpen.RFAlijkt
opeenlaserbehandeling.DeartskiestvoorRFAalsuwklachtenwordenveroorzaaktdoorlekkagevandekleppenvandegroteaderindeliesofknieholte.
De behandeling gebeurt onder plaatselijke verdoving en vindt plaats op de
PoliklinischeBehandelkamers,route0.2.Intotaalduurtdebehandelingongeveereenuur.Metnamebijdezebehandelingishetbelangrijkdatusamenmet
iemandkomt,dieunaarhuiskanbegeleiden.
V
iaeenkleinsneetjewordteenkatheterindespatadergebracht.Afhankelijk
vandespataderisditbijdeknieofopdekuit.Meteenecho-apparaatbepaalt
de arts de juiste positie. De kleine katheter geeft radiofrequentie energie
(warmte) af aan de wand van het bloedvat. De katheter wordt voorzichtig
teruggetrokken,waarbijhetbloedvatverschrompeltensluit.Hetbloedwordt
doorhetlichaamomgeleidviagezondeaderen.
Spataderen
944255 Spataderen.indd 5
5
13-06-14 09:20
U
krijgtdirectnadebehandelinghechtpleisterseneendrukverbandjeentwee
langewitteverbandkousendieugedurende24uuroverelkaarmoetdragen.
D
everdovingsvloeistofkannadebehandelingwat‘terugzweten’uithetbeen,
waardoordekousvochtigkanworden.Somszithiereenbeetjebloedbij.Dit
kan geen kwaad. Soms kunnen blauwe plekken ontstaan of een prikkelend
gevoelvandehuidontstaan.Dezeklachtenverdwijnenvanzelf.
O
ngeveer10%vandemensenkannadebehandelinglastkrijgenvaneenontstekingsreactie(tromboflebitis)vandebehandeldeaderofeenzijtakdaarvan.
Hetbeenvoeltwarmenpijnlijkaanenkanenigszinsroodzijn.Zo’nreactieis
pijnlijk,maarongevaarlijkentrektnaverloopvantijdvanzelfweg.Tegende
pijnkuntuparacetamolgebruikenenoverdagkousendragen.
Zelden komt een doof gevoel in het behandelde gebied voor. Meestal verdwijntdit,somsniethelemaal.
Advies/instructie
• D
etweekousenmoetu24uurdragen,daarnamogenzeuit.
• H
etdrukverbandjemaguna24uurverwijderen.
• D
ehechtpleistersmaguna10dagenverwijderen.
• H
etisgoedomnadebehandelingveeltelopen.Probeerdeeerstedagelkuur
10minutentewandelen.Alsulangerdan1uurmoetautorijden,stopdanhalverwegeomeenwandelingtemakenvantenminste15minuten.
Ditisomtrombosetevoorkomen.
• Deeersteweeknadebehandelingradenweuafhardtelopenofsportente
beoefenenwaarbijumoetspringen.
• O
okzwemmen,eenbadnemenofeensaunabezoekenradenweafvanwege
dekansopinfectie.
• V
erdermaguallesweerdoen,umagdevolgendedagweeraanhetwerk.
• T egendepijnkuntuparacetamolgebruiken.Umagmaximaal4keerperdag
tweetablettenvan500mgnemen.
• B
ewaardezekousenvooreeneventuelevervolgbehandeling.
6 944255 Spataderen.indd 6
Martini Ziekenhuis
13-06-14 09:20
Contactopnemen
Alsunadebehandelingklachtenofproblemenheeft,neemtudancontactop
metdepolikliniekDermatologie,tel.(050)5245860opwerkdagenvan8.00tot
16.30uur.BuitendezetijdviaMartiniZiekenhuis(050)5245245.
Tevredenheid
Wijgaanervanuitdatdebehandelingnaartevredenheidverloopt.Mochtditniet
hetgevalzijn,vragenwijuditeersttebesprekenmetdegenediehiervoordirect
verantwoordelijkis.Ukuntintweedeinstantieookeenafspraakmakenmethet
hoofdvandeafdelingofmetdeombudsfunctionarisvanhetziekenhuis.Meer
informatiehierovervindtuoponzewebsiteofindefolderUw tevredenheid, onze
zorg.
Totslot
Heeftunaaraanleidingvandeinformatieindezefoldernogvragen,neemtudan
contactopmetdepolikliniekDermatologie.Hetsecretariaatisopwerkdagenbereikbaartussen8.00en16.30uur,tel.(050)5245860.
Spataderen
944255 Spataderen.indd 7
7
13-06-14 09:20
Ruimtevooreigenaantekeningen
8 944255 Spataderen.indd 8
Martini Ziekenhuis
13-06-14 09:20
944255 Spataderen.indd 9
13-06-14 09:20
Martini Ziekenhuis
Postadres
Postbus30033
00RMGroningen
Bezoekadres
VanSwietenplein1
Algemeen telefoonnummer
06-2014
Groningen
(050)5245245
944255
www.martiniziekenhuis.nl
944255 Spataderen.indd 10
13-06-14 09:20