10 Onderzoeksprijs 2013 Yvonne werkt als groepsleerkracht en

Yvonne werkt al s groepsleerkracht en parallel coördinator van
groep 1-2 op basisschool de Pontus in Etten-Leur. Ze volgde de
master SEN, domein leren . Ze vertelt: " Ik deed veel op gevoel
vanuit mijn eigen motivatie. Maar ik was nooit zeker van mijn
uitspraken en gedachtes. Waarom handel ik zo? Toen ik de
studiegids bekeek met daarin de master SEN, dacht ik: ' Dát is
wat ik a ltijd al heb willen doen! '"
Spannende keuze
was de onderzoeksvraag van Yvonne. Opbrengstgericht werken is een
speerpunt in het Nederlands beleid voor het basisonderwijs. Scholen die
opbrengstgericht werken zetten zich planmatig in voo r het verbeteren
van de vorderingen van leerlingen. Ze stellen hoge doelen, werken hier
gericht aan en vo lgen de vorderingen van leerlingen systematisch. Yvonne:
"Het was een spannende keuze. Opbrengstgericht werken is namelijk een
'hot item ', landelijk gezien. Alles wat ik in de kranten erover las, was te
vertalen naar mijn eigen basisschool. De directi e sfaat achter dit resultaatgericht werken. Wij als juffen wil len graag 'spelen'. Na literatuuronderzoek
kwamen die twee bij elkaar. En wat bleek? Opbrengstgericht werken verschilt helemaal niet zoveel van spelend leren." Omdat focussen bela ngrijk
is, besloot Yvonne haar onderzoeksvraag te richten op de bouwhoek.
Bomen en kabouters
Tijdens haar onderzoek kwam Yvonne tot een modelopb rengstgericht
spelen. Het literatuuronderzoek leidde tot nieuw inzicht; spelen kan
ingezet worden als didactisch hulpmiddel. Yvon ne: "Ik heb de stappen
aangehouden van handelsgericht werken: begrijpen, plannen, realiseren
en waarnemen. Maar de invulling van deze stappen is hee l anders, namelijk gericht op het spelende ki nd. Fase één betreft registra ti e en evaluatie.
Hoe ver zijn kinderen en waar wil je naar toe 7 Fase twee is het plan nen,
vanuit de theorie een doelbewuste rijke speel- leeromgeving creëren. Dit is
je methode. Met een doordacht ingerichte bouwhoek komen de kinderen
zelf tot leren, wat opbrengsten oplevert. Fase drie is het realiseren; de
leerlingen de mogelijkheid tot spelen geve n en spelbegeleiding door de
leerkracht tijde ns de les. De laatste fase is het waarnemen, oftewel het
observeren en vastleggen van het ontwikke lingsproces." Kan Yvonne dit
al les concretiseren? Ze vertelt: "Het was herfst. Ik ging met de kinderen
het kaboute rpad lopen in het bos. Wee r terug op schoo l leg de ik in de
bouwhoek kabouterpakjes voor de ki nderen neer en hing foto's op van
grote bomen. Ik wil de de kinderen ruimte lijk laten nadenken en had van te
voren bedacht wa t ik met materialen tot stand kon brengen. In een doos
lagen takken van verschil lende lengtes en losse blaadjes met achterop
kneedg um. Va nuit de wandelsfeer gingen de kinderen spontaan aa n het
boulNen van de bomen. De takken moesten eraan. Maar hoe bouw je
evenwicht? De blaadjes werden gepakt. Hoeveel moesten er aan een
tak? De kinderen gingen tellen. Ik observeerde en constateerde dat er
opbrengst was. In de hoek lagen eerst allee n blokken. Nu hadden de kinderen zovee l meer ma teriaal. Dat lokte uit. Meer ontwikkelingsgebieden
werden aangesproken. De opbre ngst was behaald."
10 Onderzoeksprijs 2013
)(
Tijdschrift
Nieuw Meesterschap
Nieuw Meestersc hap is een tijdschrift over
praktijkgericht onderzoek. Nieuw Meesterschap
kiest bewust voor toegankelijke artikelen: niet
te lang, praktijkgericht, gem akkelijk leesbaa r.
Ook kiest Nieuw Meesterschap er voor om
juist de beginnende auteurs de kans te geven
te publiceren. De meeste afgestudeerde
masters vinden het namelijk van belang dat
hun bevindingen verdér verspreid worden en
Fontys collega's en studenten hebben behoefte
aan onderzoeksverhalen, geschreven van uit de
praktijk. Wat heeft jouw ond erzoek bijged ragen
aan de schoolontwikkeling en aan je eigen
ontwikkeling?
Nieuw Meestersc hap is ee n ui tgave van Garant
Uitgevers, Apeldoorn/Antwerpen. Voor een
abonnement kun je contact opnemen met,
E: [email protected] l
Meer informatie: www. leoz.nl voor het digitale
tijdschrift Nieuw Meesterschap.
Samengevat bestond het onderzoek van Yvonne
uit een vooronderzoek waarin ze veel literatuur las,
de behoeftepeiling van de leerkrachten vaststelde
en keek naar de beg insituatie. Gevolgd door het
opbrengstgericht spelen in de bouwhoek volgens
genoemd model. Tot slot vond de afsluiting plaats
en werden de resultaten op een rij gezet. Yvonne:
"Het is geweldig om kinderen opbrengstgericht
te laten spelen. Mijn vooronderzoek bevestigde
de tegenpoolopbrengstgericht werken en spelend
leren. Maar ook dat collega's eigenlijk 'staan' voor
spelend leren. Alleen dat ze dit, door verschille nde
oorzaken, niet altijd vorm geven in de praktijk. Dat ik
een combinatie heb gevonden, is een mooi resultaat.
Meerdere hoeken zijn inmiddels aangepast. En..
zowel de leerlingen als de ouders zijn enthousiast.
Ze bemerken de ontwikkeling bij hun kinderen. u
Meer zelfvertrouwen
Wat heeft het onderzoek voor Yvonne betekend?
~AlIereerst, het mag duidelijk zijn: spelen werkt. Dit
kan ik goed onderbouwen. Ook vind ik literatuur nu
erg leuk en interessant.
De master hamert regelmatig op een Relectief
Onderzoekende Houding (ROH). Ik heb gemerkt, dat
het echt werkt. Je komt steeds hoger op de ladder.
Je leest, probeert en kijkt naar het effect. Echter,
in het begin zag ik door de bomen het bos niet. Ik
zat in een emotionele achtbaan. Kan ik het wel?
Klein blijven, vond ik ook lastig. Nu weet ik dat dit
belangrijk is. Je moet je onderzoek trechteren. Zou
ik weer onderzoek doen, dan weet ik nu dat ik meer
zelfvertrouwen heb. Ook sta ik anders in mijn werk.
Lesgeve n is voo r mij elke dag een feestje! Het geeft
veel voldoening om aan te sluiten bij het spelende
kind, met behoud van doelen. Ik heb meer kennis
paraat en kijk anders naar leerlingen en situaties.
Wil ik iets aanpassen, dan doe ik het niet meteen. Ik
duik eerst de vakliteratuur in."
De master heeft Yvonne veel gebracht. Graag
sluit ze af met een ui tspraak van J. Jeninga: 'Doen
we de goede dingen en doen we die goed?' Een
belangrijke vraag voor elke leerkracht. Eigenlijk voor
ons allemaal.
10XBETER I
11

Download Report