"Hersenontstekingen bij de hond" Ine Cornelis

Inleiding
Op de afdeling neurologie werd bij uw hond de
diagnose van een hersenontsteking gesteld.
Deze brochure geeft belangrijke informatie over
de diagnose, de vooruitzichten en de
behandeling van deze aandoening en verklaart
de doelstellingen en het protocol van de studie.
Hersenontstekingen




Kunnen voorkomen bij honden van elke
leeftijd en elk ras, hoewel de diagnose
meestal
gesteld
wordt
bij
kleine
hondenrassen zoals de Maltezer, West
Highland White Terriër, Mopshond, Franse
Bulldog, ...
De symptomen zijn erg variabel en hangen
vooral af van de aangetaste hersenregio:
epilepsie, blindheid, evenwichtsproblemen,
sufheid, cirkels lopen, …
Het stellen van de diagnose van deze
aandoening is niet steeds eenvoudig.
Respons op behandeling is erg variabel:
sommige honden herstellen volledig, anderen
verbeteren niet en de meesten verbeteren
initieel maar hervallen. Hoe dit komt, is
momenteel nog onduidelijk.
De prognose van deze aandoening is slecht
wanneer ze niet behandeld wordt, maar zelfs
met behandeling blijft de prognose erg
wisselvallig. Het opvolgen van de honden op
lange termijn is dan ook erg belangrijk.
veroorzaakt door het lichaam van de hond zelf,
een zgn. auto-immune ontsteking, waarbij het
immuunsysteem van de hond zelf antilichamen
aanmaakt
tegenover
zijn/haar
eigen
hersenweefsel
(normaal
mag
het
immuunsysteem enkel antilichamen maken
tegenover lichaamsvreemde substanties). De
reden voor deze auto-immune reactie is nog
onbekend. Dit type ontsteking komt vaak voor bij
de hond. Het onderzoek dat we willen uitvoeren
is gericht op dit type ontsteking.
Hoe
diagnosticeren
hersenontsteking?





we
een
Neurologisch onderzoek
Bloedonderzoek
MRI scan hersenen
Onderzoek van ruggenmergvocht
Ev. BAEP test (gehoortest waarbij we
informatie krijgen over aantasting van een
bepaald deel van de hersenen (hersenstam))
Hoe behandelen we een hersenontsteking?
Types hersenontsteking
Het doel van de behandeling ligt in het
onderdrukken van het ‘op hol geslagen’
immuunsysteem. Op deze manier wordt de
ontstekingsreactie afgeremd. Echter, de reeds
aangerichte schade is niet altijd omkeerbaar. Er
zijn nog geen eenduidige richtlijnen beschreven
voor de behandeling van deze aandoening. Welk
medicijn heeft het beste effect? Welke dosis
werkt het best? Hoe lang dient het medicijn
gegeven te worden? enz…
Er bestaan 2 types hersenontstekingen:
1/ INFECTIEUS: bepaalde virussen (vb.
hondenziektevirus), parasieten (vb. toxoplasma,
neospora), of bacteriën kunnen aanleiding geven
tot hersenontstekingen. Dit type ontsteking komt
zelden voor.
2/ NIET-INFECTIEUS: in dit geval is er geen
infectieus organisme verantwoordelijk voor de
ontsteking. Het gaat hier om een ontsteking
De 2 medicijnen die wij het vaakst op onze
afdeling gebruiken voor het onderdrukken van
het immuunsysteem zijn prednisolone en
cyclosporine (apart of gecombineerd).
PREDNISOLONE: dit product dient vaak
langdurig (tabletten, verschillende weken tot
maanden) aan hoge dosis te worden gegeven.
De nevenwerkingen zijn een verhoogde eetlust
en drankopname, meer plassen en soms wat

meer hijgen. Dit product wordt in het lichaam
afgebroken door de lever, dus dit dient op lange
termijn in de gaten gehouden te worden.
CYCLOSPORINE: dit product dient ook vaak
langdurig te worden toegediend (siroop of
tabletten) aan hoge dosis. De nevenwerkingen
zijn het optreden van braken en/of diarree
(meestal binnen de eerste week van de
behandeling),
vachtveranderingen
(dikkere,
stuggere vacht, meer ruiven) en soms dikker
worden van het tandvlees. Dit medicijn wordt
zowel uitgescheiden door lever als nieren, maar
geeft meestal weinig problemen.
Beide producten zullen alleen of in combinatie
aan uw dier worden toegediend, waarbij er grote
individuele verschillen kunnen optreden in het
voorkomen van neveneffecten. De meeste
honden echter verdragen deze medicijnen vrij
goed.
Wat is de doelstelling van de studie?
Doel 1: vergelijken van 2 verschillende
behandelingsmogelijkheden:
Behandeling 1: prednisolone
Behandeling 2: prednisolone en
cyclosporine
Alle twee zijn deze als evenwaardig beschreven,
maar niet elke behandeling werkt voor elke hond
even goed. Indien uw hond niet of onvoldoende
reageert op de ingestelde behandeling, kan op
elk moment beslist worden om een ander
medicijn aan de behandeling toe te voegen of om
zelfs volledig van behandeling te veranderen.
Doel 2: intensief opvolgen van de patiënten
gedurende 6 maanden na diagnosestelling mbt:
 Opvolgen van de letsels op MRI scan
 Bepalen van ontstekingseiwitten in het
ruggenmergvocht
 Opvolgen van resultaten van de BAEP test
Op deze manier hopen we de eigenaars in de
toekomst een duidelijkere prognose te kunnen
vooropstellen voor hun hond.

Hoe gaan we te werk?





Dag 1 - Diagnose: De diagnose van een
auto-immune hersenontsteking wordt gesteld
door het uitvoeren van een neurologisch
onderzoek, bloedonderzoek, MRI scan,
onderzoek ruggenmergvocht en BAEP test.
Deze initiële onderzoeken zijn noodzakelijk
voor de diagnose en worden ook uitgevoerd
indien u niet mee wenst te doen aan de
studie.
Dag 1 - Behandeling: Na het stellen van de
diagnose
wordt
1
van
de
2
behandelingsmogelijkheden, op een volledig
onwillekeurige manier, voor uw hond
voorgeschreven.
Na 2 maanden: onderzoek ruggenmergvocht
en BAEP test.
Na 4 maanden: MRI scan hersenen,
onderzoek ruggenmergvocht en BAEP test.
Na 6 maanden: onderzoek ruggenmergvocht
en BAEP test. Op dit moment eindigt ook de
studie.

MRI scan, gratis consultatie, BAEP test en
onderzoek hersenvocht.
De kosten voor de vervolgconsultaties (2, 4,
6 maanden na diagnose alsook voor
eventuele extra consultaties die rechtstreeks
in verband staan met de hersenontsteking,
zullen
door
ons
gedragen
worden.
Consultaties gedurende de studieperiode die
niets
te
maken
hebben
met
de
hersenontsteking zullen door de eigenaar
bekostigd worden.
Kosten behandeling worden gedragen door
de eigenaar.
Informatie brochure
Hersenontstekingen
bij de hond
Zes maanden na diagnose zal uw hond uit de
studie ontslagen worden, maar de behandeling
wordt vanzelfsprekend verder gezet.
Besluit
Zonder de samenwerking met eigenaars zoals
uzelf zou het voor wetenschappelijke instellingen
zoals de Faculteit Diergeneeskunde onmogelijk
zijn om methoden te ontwikkelen om het welzijn
van uw hond te verbeteren. Om deze reden
wordt uw deelname zeer gewaardeerd en stellen
wij uw bijdrage aan de vooruitgang van de
diergeneeskunde zeer op prijs.
Voor deze onderzoeken is er elke twee maanden
een korte anesthesie vereist.
Wat zijn de kosten?

De kosten van de initiële onderzoeken
(neurologisch onderzoek, bloed-onderzoek,
MRI scan hersenen, volledig onderzoek
ruggenmergvocht (inclusief opsturen naar
labo), BAEP test) die nodig zijn om tot een
diagnose te komen, worden betaald door de
eigenaar en zullen tussen de 950 - 1100 euro
bedragen. Dit bedrag is dus hetzelfde of u nu
deelneemt aan de studie of niet. Indien u
deelneemt aan de studie, ontvangt u ook een
initiële korting van 10% op de prijs van de
Voor meer informatie
Dierenarts I. Cornelis
[email protected]
Promotoren van het onderzoek
Dr. S. Bhatti ([email protected])
Prof. Dr. Luc Van Ham
Tel: +32 9 264 77 00
Universiteit Gent
Faculteit Diergeneeskunde
Vakgroep Geneeskunde en Klinische
Biologie van de Kleine Huisdieren
DIENST NEUROLOGIE