Lobby tegen het uitzetten van ernstig zieke mensen

30
de psychiater
juli 2014
beeld: Henk Boudewijns, GGZ Drenthe
open
podium
Kees Laban (60)
Promoveerde: in 2010 aan de VU Amsterdam op de
invloed van een lange asielprocedure op psychiatrische stoornissen, lichamelijke gezondheid, kwaliteit
van leven en functioneren.
Werkt: 15 jaar bij De Evenaar, Centrum voor Transculturele Psychiatrie Noord-Nederland / GGZ Drenthe als psychiater en manager behandelbeleid.
En verder: is hij expert transculturele psychiatrie
voor Noord-Nederland in de A-opleiding en was hij
tot april 2014 6 jaar voorzitter van de NVvP-afdeling
Transculturele Psychiatrie.
Wil onder de aandacht brengen: de ernst van de
psychiatrische problemen onder asielzoekers en
illegalen, bij het algemene publiek, verzekeringsen overheidsinstellingen en de politiek.
Contact: [email protected]
Lobby tegen het uitzetten
van ernstig zieke mensen
Soms moeten wij als psychiaters onze stem buiten de spreekkamer
laten horen. Sociaal-maatschappelijke omstandigheden die zo duidelijk gezondheid ondermijnen en ziekte veroorzaken en onderhouden, moeten benoemd worden. Voor een groep psychiaters betreft
dit de situatie van asielzoekers en uitgeprocedeerde vluchtelingen.
Het bestuur en de leden van de afdeling Transculturele Psychiatrie
van de NVvP vonden dat het tijd was voor een signaal. Samen met
de gespecialiseerde instellingen voor ggz aan asielzoekers en vluchtelingen1 en ondersteund door Pharos en GGZNederland, is een
lobbygroep opgezet.
Ons signaal is het volgende. Een groot deel van de asielzoekers
kampt met psychiatrische problemen. Deze problemen worden
onvoldoende erkend en de medisch-psychiatrische informatie van
de behandelende psychiaters wordt onvoldoende serieus genomen.
De beoordeling van behandelmogelijkheden in het land van herkomst is onzorgvuldig en overdracht van zorg is onmogelijk. De huidige praktijk betekent dat veel zeer kwetsbare mensen uitgezet,
gedetineerd of op straat komen te staan. Wij, psychiaters, vinden dit
onacceptabel en protesteren hiertegen.
Als eerste stap voerden we een aantal gesprekken met de artsen van
het Bureau Medische Advisering (BMA) van de Immigratie-en
Naturalisatiedienst (IND). Deze gesprekken leverden feitelijk niets
op. De artsen legden hun werkwijze uit en benadrukten dat zij geen
beleid maken (dat doet de IND). De informatie van de psychiaters
werd te subjectief en ook speculatief bevonden. Het was duidelijk
dat we zo niet verder kwamen.
Daarop hebben we een brief aan de Tweede Kamercommissie voor
Veiligheid en Justitie geschreven. Het tijdstip leek ons goed omdat
de medische zorg voor asielzoekers op de agenda van de algemene
vergadering stond. Het NIP, Pharos en VluchtelingenWerk schreven
ondersteunende brieven.
De brief werd opgepakt door de media. Dagblad Trouw publiceerde
erover en we konden ons signaal kwijt in een uitzending van Brandpunt (30-3-2014). De suïcide van een Armeense asielzoeker en het
uitkomen van het rapport van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid leverde extra aandacht op voor onze brief en een interview in
het Radio 1 journaal volgde.
Op 28 mei jl. was het Algemeen Overleg van de Kamercommissie en
is de brief tezamen met allerlei rapporten besproken. Diverse woordvoerders hadden zware kritiek op het beleid en gebruikten daarbij de
brief. Staatssecretaris Teeven zegde toe dat er schriftelijk op de brief
gereageerd zal worden. In reactie op het rapport van de Onderzoeksraad zegde de staatssecretaris toe een onderzoek te zullen starten
naar de werkwijze bij het uitzetten van zieke asielzoekers in andere
landen.
Wat heeft de lobby tot nu toe opgeleverd? Gezien het feit dat de
meerderheid van de partijen meent dat de staatssecretaris op de
goede weg is om het asielbeleid humaner te maken, is een toezegging voor verandering van werkwijze van de BMA/IND niet direct
te verwachten. Toch heeft de lobby veel aandacht opgeleverd en de
steun die we kregen uit allerlei geledingen was groot. We zullen,
samen met anderen, blijven proberen het beleid te beïnvloeden.
Psychiaters die mee willen denken en doen zijn welkom. Ñ
1
Stichting Centrum ’45, Phoenix / Pro Persona, Psychotraumacentrum
Zuid Nederland / Reinier van Arkel, De Evenaar, Centrum voor Transculturele
Psychiatrie Noord-Nederland / GGZ Drenthe.