‘Groei door delen van kennis’
KennisDC Logistiek
2
Logistiek:
‘het geheime
wapen’
KENNISDC LOGISTIEK
KENNISDC LOGISTIEK
3
Voorwoord
Met een toegevoegde waarde van 55
De Nederlandse positie als logistiek land
Deze samenwerking heeft als voordeel
miljard Euro per jaar en ruim 800.000
staat behoorlijk onder druk vanwege een
dat kennis beschikbaar komt in alle
arbeidsplaatsen is de logistieke sector in
tekort aan gekwalificeerd personeel op alle
regio’s. Via een centraal webportaal wordt
Nederland van groot economisch belang.
niveaus. Er zijn bovendien veel middelgrote
de kennis overzichtelijk gepresenteerd.
Logistiek ondersteunt de export en het
en kleine bedrijven met een beperkte
Daarmee werken de Kennis Distributie
goederenvervoer en is hiermee belangrijk
innovatiegraad. De bereikbaarheid van
Centra als een vliegwiel voor de logistieke
voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat in
kennis én de noodzaak tot vernieuwing is
markt. Dit magazine geeft, vanuit
ons land. In de logistieke sector zijn veel
voor hen belangrijk om klaar te zijn voor
verschillende invalshoeken, een doorkijkje
MKB’ers actief, met name in transport en
de toekomst. Voor het MKB zijn landelijke
in de dynamische wereld van logistiek.
opslag.
instituten als TNO en de universiteiten
We wensen u veel inspiratie.
moeilijk bereikbaar.
Een logische stap om toepasbare kennis
naar de ondernemer te brengen, is het
inrichten van een landelijk netwerk
met lokale aanspreekpunten: Kennis
Distributie Centra Logistiek (KennisDC’s).
Zes hogescholen, ieder met hun eigen
speerpunten, bundelen hun krachten met
partners in de regio, logistieke bedrijven
en ondernemersorganisaties TLN en EVO.
Leo Kemps,
Voorzitter Kennisakkoord Logistiek
Voor uitgebreide informatie bezoek ook:
www.kennisdclogistiek.nl
4
KENNISDC LOGISTIEK
KENNISDC LOGISTIEK
5
COLOFON
INLEIDING
KENNIS ONTWIKKELEN EN DELEN
KENNIS ONTWIKKELEN EN DELEN
KennisDC Logistiek Magazine
is mogelijk gemaakt door
Dinalog | Institute for
Advanced Logistics
met ondersteuning van het
Strategisch Platform Logistiek
6
12
18 26 48
10 14
20 34 54
16
22 40 60
COÖRDINATIE EN REALISATIE:
Confirma
Joop van Odenhoven
TEKST:
Sylvia Eickholt
Frits Nies
Hans Kik
Jan Broeks
FOTOGRAFIE:
Mark Kwikkers
Joop van Odenhoven
ONTWERP EN OPMAAK:
Formaris idee+ontwerp
Pieter Tuinman
OPLAGE:
15.000 exemplaren
Voor uitgebreide informatie
en contactgegevens over
KennisDC Logistiek kijk op:
www.kennisdclogistiek.nl
STRATEGISCH PLATFORM LOGISTIEK
‘KENNIS DISTRIBUTIE CENTRA
CRUCIALE BIJDRAGE AAN DE
TOPSECTOR’
- Aad Veenman
(Strategisch Platform Logistiek)
SUPPLY CHAIN FINANCE
‘GELD MOET ROLLEN’
- Michiel Steeman
TOEGEPASTE KENNIS EN INNOVATIE
‘KENNIS DELEN, DAAR
KOMEN WE VERDER MEE’
- Jaco Hooy (Den Hartog)
- Liane Philipsen (Wim Bosman)
- Edwin Wenink (FloraHolland)
SOCIAL INNOVATION
‘VAN KENNIS NAAR PRAKTIJK’
- Peter Noordanus (burgemeester Tilburg,
voorzitter MidPoint Brabant)
- Jan Bikker (algemeen directeur
Midpoint Brabant)
BELANG VOOR HET BEDRIJFSLEVEN
‘CONTAINER MET KENNIS’
- Rein Denekamp
(EVO - Raad voor Logistieke Kennis)
- Jack van der Veen
(EVO - leerstoel Nyenrode BU)
VRAAGGESTUURD WERKEN
‘HET IS GEEN KWESTIE VAN EEN
KNOP OM EN HET CIRCUS DRAAIT’
- Machiel van der Kuijl (EVO)
- Peter Sierat (TLN)
KENNIS TOEPASSEN IN
HET BEDRIJFSLEVEN
‘HET IS EEN HARTSTIKKE LEUKE
WIN-WIN-WINSITUATIE’
- Marcel Ludema (HRO)
- Stef Weijers (HAN)
WEBPORTAAL
KENNISDC LOGISTIEK
‘HET EERSTE DISTRIBUTIECENTRUM
DAT KENNIS UITDEELT AAN
ONDERNEMERS’
www.kennisdclogistiek.nl
REGIO INDEX
KENNISDC NOORDOOST
‘LAAT KENNIS STROMEN’
- Gerrit Jan Kok (Provincie Overijssel)
‘ENTHOUSIASTE ONDERNEMERS’
- Sander Bolmer (Wehkamp.nl)
- Kasper Olimulder (Heuver banden)
KENNISDC GELDERLAND
‘DE OPRIT NAAR SLIMME OPLOSSINGEN’
- Stef Weijers (HAN)
- Marian Cornelissen (HAN)
‘DE VISIE VAN EEN SPECIALIST’
- Hans-Heinrich Glöckner (HAN)
KENNISDC LIMBURG
‘LIMBURG IN VOLLE ONTWIKKELING’
-INNVALL[k]
‘BUNDELING VAN KRACHTEN VOOR MKB’
- Hans Aarts, Henk Donker,
Sjoerd Wensink, Micha Reuter
(Fontys Hogescholen)
REGIO INDEX
KENNISDC ZEELAND-BRABANT
‘LOGISTIEKE CONCURRENTIEKRACHT EN
VESTIGINGSKLIMAAT VERSTERKEN’
- Leo Kemps (NHTV)
- Bas Holland (NHTV)
‘EEN KENNISINTENSIEVE RELATIE’
- casus JMT Dinteloord door
Marijke Bogers (NHTV)
KENNISDC ZUID-HOLLAND
‘SAMEN OP WEG IN HET ACHTERLAND’
- Cees Deelen
(Port of Rotterdam)
‘SAMEN OP WEG IN HET ACHTERLAND’
- Ben Gräve
(Service Logistics Forum)
KENNISDC AMSTERDAM
‘KENNIS IS DYNAMISCH’
- Dick van Damme, Tom Stallinga (HvA)
‘SAMEN OPTREKKEN IN CONCURRENTIE
MET ANDERE HUBS’
- Micha Hes (Havenbedrijf Amsterdam)
- Wico Santbulte (KLM Cargo)
6
KENNISDC LOGISTIEK
KENNISDC LOGISTIEK
7
Kennis Distributie Centra
cruciale bijdrage aan de Topsector
ÁAAD VEENMAN
Nederland behoort tot de toplanden van de wereld op logistiek
gebied. Maar om in de top te blijven moeten we continu verbeteren
en innoveren. Juist ten dienste van middelgrote en kleine bedrijven.
Het MKB is de motor van onze economie. Kennisdeling, kennisont-
sluiting en bottom up aanreiken van logistieke vraagstukken voor
fundamenteel en praktijkgericht onderzoek is een cruciale zaak.
Maar ook het ontwikkelen van expertcentra, keuzes maken: wie doet
wat met onze technische maar ook sociale innovatiethema’s?
A
8
Onlangs heeft er een doorbraak
plaatsgevonden en de vooruitzichten zijn
gunstig. Zes hogescholen, waar logistiek
onderwijs wordt gegeven, hebben de handen
ineengeslagen en besloten hun kennis
structureler te delen met het MKB. Een
strategische keuze, opgezet in zes regio’s
met een landelijke dekking. Want door
kennis open te stellen voor de BV Nederland
kunnen ondernemers nieuwe wegen inslaan
en grenzen verleggen. Bestaande netwerken
tussen het bedrijfsleven en het regionale
bedrijfsleven krijgen daarmee een nieuwe
impuls.
Het Topteam Logistiek/Strategisch Platform
Logistiek stimuleert en coördineert landelijk
de programma’s van de topsector Logistiek
en het is buitengewoon gelukkig met deze
ontwikkeling.
Onderwijs werkt samen
Eendracht maakt macht en de hogescholen
hebben de logistieke kennisgebieden
verdeeld. Colleges van Bestuur hebben
afgesproken dat elke instelling zich op
een eigen aandachtsgebied richt. Het
gaat om onderwerpen als agrologistiek,
productie, warehousing, (stads)distributie,
zee-en luchthavens, retail en e-commerce,
gezondheidszorg, evenementen- en
bouwlogistiek. Maar ook onze nieuwe
innovatiethema’s zoals Synchromodaliteit, 4C,
Supply Chain Finance etcetera.
Een sprong voorwaarts. Iedere hogeschool
focust zich nu op een aantal exclusieve
KENNISDC LOGISTIEK
aandachtsgebieden met relevante onderwerpen. Onderzoek wordt zo geconcentreerd,
of op afstand gecoördineerd, in plaats van
versnipperd. Dat geldt ook voor de onderwijseuro’s. Hogescholen, Universiteiten, ROC’s
bevruchten elkaar over en weer en via het
KennisDC vindt kennis haar weg naar het
MKB en mogelijk gerijpt (state of the art)
weer terug het onderwijs in.
Logistiek meer en meer een wetenschap
Vroeger was logistiek, of eigenlijk transport,
overzichtelijk. Je verplaatste goederen van A
naar B. Tegenwoordig kent het vakgebied vele
gezichten en zijn er talloze raakvlakken. Denk
aan IT, financiën, milieu, politiek, techniek,
grondstoffen, veiligheid en bereikbaarheid.
Hoe vertaal je dit naar de praktijk? En hoe
komt de werkvloer in beeld bij hogescholen
en de wetenschap? Met andere woorden:
hoe spelen ondernemers vraagstukken door
waarvoor zij oplossingen zoeken? Kwestie
van organiseren. Samen met de nieuwe
ondernemerspleinen. Zo ontstaat er vanzelf
tweerichtingsverkeer.
Lectoraat als spin in het web
Het lectoraat van hogescholen is daarbij de
spin in het web. Een lector heeft immers
een bijzondere positie. Hij is intermediair in
kennis. Enerzijds laat hij zich inspireren door
de wetenschap. Anderzijds informeert hij
de docenten bij het up to date houden van
het lesmateriaal. Hij stuurt de programma’s
aan voor praktijkgericht onderzoek veelal via
afstudeer- en stageroutes en heeft dus nauw
contact met werkvloer. Met de resultaten
kunnen ondernemers direct aan de slag. Het
leidt tot een gezonde wisselwerking. Niet
alleen kennisontwikkeling komt op stoom
maar ook de uitwisseling van kennis.
Logistiek onderwijs naar een hoger plan
De combinatie van lectoraat en KennisDC’s tilt
het onderwijs én het vak naar een hoger plan.
Docenten Logistiek worden beter opgeleid en
studenten staan voor realistische uitdagingen.
Zij studeren af in de praktijk op onderwerpen
die er toe doen. Bovendien gaat nu de ene
student voortborduren op het onderzoek
van de andere. Er wordt kennis gestapeld,
verbreed en verdiept.
Wat dit betekent voor de ondernemer?
Hij heeft toegang tot de meest actuele
kennis. Via één loket! Door contact te
zoeken met zijn regionale KennisDC, krijgt
de ondernemer toegang tot alle andere
KennisDC’s. Bovendien zorgt het regionale
KennisDC er voor dat het resultaat wordt
geëvalueerd en toegepast in het onderwijs.
Goed geschoold personeel betekent
concurrentiekracht. En de BV Nederland? Het
is mooi om aan de top te staan. Nog mooier
is het om die positie uit te bouwen en de
voorsprong te laten groeien.
dr. ir. Aad Veenman
Strategisch Platform Logistiek
Neutraal Logistiek Informatie Platform
KENNISDC LOGISTIEK
9
Topteam Logistiek/
Strategisch Platform
Logistiek en de
innovatiethema’s
Het Topteam Logistiek/Strategisch Platform Logistiek laat onderzoek en projecten uitvoeren
binnen het actieplan van de Topsector Logistiek, de ‘Partituur naar de Top’. Daarbij komen
de volgende acties aan bod: Neutraal Logistiek Informatie Platform, Synchromodaliteit, Trade
Compliance en Border Management, Cross Chain Collaboration Centers, Servicelogistiek,
Supply Chain Finance en Human Capital.
Informatie en logistiek zijn onverbrekelijk
met elkaar verbonden. Hoe maak je
informatie beschikbaar en hoe kun je deze
optimaal (her)gebruiken? Het Neutraal
Logistiek Informatie Platform geeft hier
invulling aan. Veilig en laagdrempelig.
Synchromodaliteit
Per spoor? Over de weg? Via de lucht?
Of over het water? Synchromodaliteit zoekt
naar geïntegreerde vervoersoplossingen
met een optimale mix van mogelijkheden.
Die mix kan per dag of week verschillen.
Synchromodaliteit werkt op corridors en in
regio’s waar voldoende ladingaanbod is,
zodat hoogfrequent vervoer kan plaatsvinden.
Trade Compliance en Border Management
Bouw de leidende positie van de douane
uit. Dat kan door stroomlijning en vereenvoudiging. Ook met ladingstromen die
Nederland fysiek niet raken.
Cross Chain Collaboration Centers (4C)
Hoe kunnen kleinere bedrijven met een
regionale binding elkaar versterken bij de
wereldwijde import van goederen? Dat kan
via een Cross Chain Collaboration Center.
Zo’n neutraal regiecentrum coördineert
activiteiten en richt ketens slimmer in.
Slagvaardig, tegen lagere kosten en met de
modernste (IT-)technologie kan het MKB
haar grenzen verleggen.
Servicelogistiek
Kapitaalgoederen als boorplatforms,
vliegtuigen en schepen hebben periodiek
onderhoud nodig. Servicelogistiek richt
zich daar op met bijvoorbeeld planning,
fore-casting en voorraadbeheer van
reserveonderdelen. Het MKB richt zich
meer en meer op servicelogistiek. Door slim
organiseren ontstaat er een interessant
verdienmodel.
Supply Chain Finance
Nieuwe diensten en kostenbesparende
producten ontwikkelen voor de aansturing
en optimalisatie van financiële stromen in
nationale en internationale supply chains.
10
KENNISDC LOGISTIEK
KENNISDC LOGISTIEK
11
FINANCIERING UIT ONVERWACHTE HOEK
Geld moet rollen
Supply chain finance is ‘hot’ in logistiek Nederland. Het is welhaast een toverspreuk
waarop Harry Potter jaloers zou zijn geweest. Miljarden die vastzitten, kunnen nu
losgetrokken worden. Daardoor komt een enorm kapitaal in beweging. Goed voor
ondernemers. Maar hoe rolt dat geld hun kant uit? Toegang tot kapitaal begint met
toegang tot kennis.
Vragen
Hoe werkt supply chain finance? Welke
kansen biedt deze alternatieve financiering?
En hoe laat je die mogelijkheden landen
bij logistieke dienstverleners? Nuchtere
ondernemers stellen vragen en willen
antwoorden. Logisch. Want resultaten uit
het verleden bieden geen garantie voor de
toekomst. Maar wat als die toekomst nog
geschreven moet worden? Michiel Steeman,
lector aan Hogeschool Windesheim, werkt aan
zijn proefschrift en schrijft mee. Hij vertelt
over een keten, weliswaar in ontwikkeling, en
het belang van een kennisplatform.
Nieuwe vormen van ketenfinanciering
Michiel Steeman: “Windesheim zit in een
samenwerkingsverband met vijf andere
hogescholen. En dat heeft voordelen. Juist
als je nieuwe vormen van ketenfinanciering
wilt ontwikkelen. Dat doen we op de
scheidslijn van economie en logistiek. Vele
partijen buigen zich over de mogelijkheden
van deze nieuwe financieringsvormen:
verladers, vervoerders, banken, IT-bedrijven,
hogescholen en de overheid.”
ÁMICHIEL STEEMAN IS LECTOR
AAN HOGESCHOOL WINDESHEIM.
HIJ IS RESEARCHER EN WERKT BIJ
NYENRODE AAN ZIJN PROEFSCHRIFT.
Kennis delen via het KennisDC
“Samen sta je ook sterk als je kennis wilt
delen. Via het KennisDC kun je nieuwe
ontwikkelingen sneller en beter naar buiten
brengen. Met meer draagvlak. Dat leidt tot
een andere kijk op logistieke processen.
En tot een andere manier van ondernemen.
Vroeger werd het vak smal aangevlogen.
Nu gaat dat in de volle breedte. Niet
alleen het transport komt aan de orde
maar ook zaken als douane, planning en
goederenstromen. Een integrale benadering.
Daardoor kun je logistieke ketens beter
regisseren. Ook financieel.”
Zicht op risico’s
“De ketenrisico’s? Ook die laten zich nu beter
in kaart brengen. Aanvankelijk gebeurde
dat vanuit een bancair perspectief: vanuit
cashflow en de balans. Op zich een goed
begin. Maar daarmee ga je voorbij aan risico’s
die veel groter zijn. Denk aan aardbevingen,
overstromingen, stakingen en politieke
onrust. Een logistieke keten is zo sterk als de
zwakste schakel. Dat kun je afdekken met
sterke partners in je keten. Zij bepalen mede
het succes van je bedrijf.”
Kapitaal uit de keten
Zonder transport staat alles stil. Maar waar
staat een ondernemer zonder werkkapitaal?
Banken zijn momenteel niet zo scheutig met
euro’s. Met name kleinere bedrijven dreigen
de dupe te worden. Een onwenselijk situatie.
Hoe buig je dit om? Het antwoord ligt in de
keten: supply chain finance.
Steeman: “Het model is dat via de
ketenpartners kleinere partijen toegang
kunnen krijgen tot kapitaal.
Noem het een alternatieve financiering.
Op deze manier kan de ene partij op de
andere meeliften. De hele keten vaart
er wel bij. Kleine partijen kunnen weer
groeien terwijl grotere bedrijven de keten
optimaliseren en hun kosten verlagen.
De keten wint aan stabiliteit. Samenwerking
is bijna een synoniem voor loyaliteit.”
Naar een betalingstermijn van 10 dagen
Hoeveel ballen zitten er in de bak?
In Nederland is de bak gevuld met zo’n
22 miljard euro aan uitstaande vorderingen.
Maar als je pas na 90 dagen je rekening
betaald krijgt, valt er voor kleine ondernemers
weinig te spelen. Zeker als je alleen maar op
prijs concurreert.
“Dit kan anders”, zegt Steeman. “Een
betalingstermijn van 90 dagen kun je
terugbrengen naar bijvoorbeeld 10 dagen.
De crux zit in het confirmeren van
rekeningen. En dat kan binnen enkele
dagen. Heeft de opdrachtgever de factuur
goedgekeurd? Dan vindt er overheveling
plaats. De bank of een partij uit de keten
betaalt de rekening vooruit. Zij hebben met
de confirmatie een onderpand, een garantie.
Dat geeft ondernemers lucht. Zij krijgen weer
ruimte om te doen waar ze goed in zijn:
ondernemen.”
12
KENNISDC LOGISTIEK
Kennis delen, daar
komen we verder mee
De tijd van ‘ieder voor zich’ is voorbij. Bedrijven in de logistiek zoeken steeds vaker de
samenwerking. Met elkaar, maar ook met studenten. “Stel ons die zogenaamd simpele
vragen maar.”
Wenink is manager supply chain development
bij FloraHolland. De grootste bloemenveiling
ter wereld kan niet zonder een uitgekiende
logistiek. Om die zo slim mogelijk in te
richten, zijn Wenink en zijn team dagelijks op
zoek naar nieuwe oplossingen. Dat vraagt om
een innovatieve blik: je oren en ogen open
houden voor ontwikkelingen, zoals opgedane
kennis en ervaring bij derden. “Veel kennis
is er al. Waar het op neerkomt, is die kennis
samenbrengen én benutten.”
Kortom, kennisdeling als basis voor innovatie
en groei. Bijvoorbeeld dankzij het project
DaVinc3i, dat de impact van virtualisatie op
het sierteeltcluster centraal stelt. Kwekers,
handelsbedrijven en logistieke dienstverleners
doen mee, net als drie Nederlandse
universiteiten. Wenink: “Binnen het project
verrichten we veel fundamenteel onderzoek,
om dat daarna toe te passen in de praktijk.
Zo hebben we pas geleden een kweker
kunnen helpen bij het inrichten van zijn
logistiek.”
Aantrekkelijke werkgever
De vertaalslag naar de praktijk staat ook
voorop bij logistiek dienstverlener Wim
Bosman. Bijvoorbeeld door het optimaliseren
van de beladingsgraad en het slimmer
inrichten van een magazijn. Voor dit laatste
heeft het bedrijf een nieuw model, dankzij
onderzoek door een student econometrie.
“We werken geregeld samen met studenten”,
13
“Gelukkig zien we steeds meer in dat we sámen verder komen”
Á JACO HOOY
Á LIANE PHILIPSEN
Alleen ben je snel, samen kom je verder.
Edwin Wenink hoort het een collega geregeld
zeggen. “En dat is niet voor niets, want met
die ene zin slaat ‘ie de spijker op de kop.
Samen ben je effectief. Samen zorg je ervoor
dat we kennis optimaal benutten. En dat is in
het voordeel van alle partijen.”
KENNISDC LOGISTIEK
Á EDWIN WENINK
vertelt Liane Philipsen, European sales
director bij Wim Bosman. “We willen ons
profileren als aantrekkelijke werkgever,
met interessante projecten. De inbreng van
studenten is voor ons erg waardevol.”
Bij Wim Bosman speelt samenwerken een
belangrijke rol. Intern, met het onderwijs,
maar ook met andere spelers in de markt.
Dat laatste kwam niet eens zo lang geleden
maar zelden voor, weet ook Philipsen.
“Samenwerken met de concurrent was ‘not
done’. Gelukkig ziet de logistieke sector
steeds meer in dat we sámen verder komen.
KennisDC’s kunnen daarin een belangrijke
rol spelen, als schakel tussen onderwijs en
bedrijfsleven.”
Toevoer van kennis
In een wereld die zo snel verandert, kan de
logistieke sector niet stil blijven staan. Dus is
een voortdurende toevoer van kennis nodig,
stelt Jaco Hooij, directeur van de business
unit Liquid Logistics bij Den Hartogh. “Die
stroom aan kennis valt of staat met intensief
contact met onderwijsinstellingen. Een
initiatief zoals het KennisDC Logistiek speelt
daar goed op in.”
Zelf heeft Den Hartogh als logistiek
dienstverlener voor de petrochemische
industrie naast Nederlandse ook vaak
buitenlandse studenten in huis. “Hun kennis
sluit prima aan op onze internationale
ambities”, vertelt Hooij. “Zo doet momenteel
een Russische studente onderzoek naar de
markt in haar thuisland. Met haar resultaten
kunnen wij straks zeker vooruit.”
En wat bovendien goed werkt, stelt Hooij, is
die frisse blik van buiten. “Studenten stellen
ons vragen over zaken die voor ons vaak zo
vanzelfsprekend lijken. Vragen waarvan het
goed is dat je die jezelf zo nu en dan stelt.
Wie ben je als organisatie? Waarom doe je
wat je doet? Stel die zogenaamd simpele
vragen maar, zo vertellen we studenten. Help
ons maar weg te blijven van die tunnelvisie,
houd ons scherp.”
14
KENNISDC LOGISTIEK
SOCIAL INNOVATION
Van kennis naar praktijk
KENNISDC LOGISTIEK
Benutten van innovatie
Midpoint Brabant geeft dan ook ruim baan
aan ‘social innovation’. Aan een nieuwe,
slimme manier van samenwerken. Met alleen
technologische innovatie komen we er niet,
het gaat om het toepassen ervan. Door
‘social innovation’ zien ondernemers elkaar
niet als concurrent, maar gaan ze samen
met onderwijs en overheid aan de slag met
nieuwe product/markt-combinaties. Bedoeld
om antwoord te geven op de uitdagingen
van de logistieke sector. Bijvoorbeeld
duurzaamheid, of het matchen van vraag en
aanbod op de arbeidsmarkt.
Die samenwerking komt volgens Midpoint
Brabant goed tot uitdrukking in het Huis van
de Logistiek, aan de Noordrand van Tilburg.
Jan Bikker, algemeen directeur van Midpoint
Brabant, omschrijft het als een ‘doe-huis’.
“Innovatie en logistiek gaan er hand in
hand, ondernemers werken er samen met
andere stakeholders. Zo start er binnenkort
een assessment center voor mensen aan de
De juiste spullen op de juiste plek. En dat zo efficiënt mogelijk.
Bij Midpoint Brabant weten ze waar het ondernemers in de logistiek
om gaat.
Als burgemeester van Tilburg bezocht
Peter Noordanus het Chinese Changzhou,
zusterstad van Tilburg, met zo’n 3 miljoen
inwoners en een grote maakindustrie die
met eigen merken op de Europese markt
wil komen. De dynamiek, de bedrijvigheid;
Noordanus was ervan onder de indruk.
“Het bezoek zette me aan het denken over
onze eigen logistieke rol. Regionaal, maar ook
landelijk. Denken we dat we vanuit hier de
wereld kunnen overzien? Of doen we er beter
Juist daarom is het aan diezelfde ondernemers om de vruchten te
plukken van social innovation. Om samen te werken en kennis te
benutten.
aan onszelf af te vragen wat de wereldwijde
veranderingen van ons verlangen? Wat mij
betreft het laatste. Sterker, ik ben overtuigd
van de noodzaak ervan.”
Naast zijn burgemeesterschap is Noordanus
ook voorzitter van Midpoint Brabant.
Midpoint Brabant bundelt de krachten van
ondernemers, overheid en onderwijs in de
regio Midden-Brabant, ook als het gaat om
logistiek. En dat is niet voor niets.
Door de centrale ligging van Midden-Brabant
tussen Rotterdam, Antwerpen en het
Ruhrgebied is Midden-Brabant gegroeid tot
een hotspot met 30.000 arbeidsplaatsen
in de logistiek. Dus mag de regio zich daar
ook naar gedragen, vindt Noordanus. “Loop
je ergens in voorop, dan mag je dat best
claimen. Maar deel de kennis. Maak het
toepasbaar voor de hele sector - bijvoorbeeld
via het KennisDC. Kennis delen stimuleert
innovatie. En dat begint bij samenwerken.”
15
onderkant van de arbeidsmarkt. Komen zij
door het assessment en de noodzakelijke
opleidingen, dan is op basis van een
gedragen werkgeversakkoord een baan
gegarandeerd. Een uniek concept. Het Huis
van de Logistiek maakt de vertaalslag van
kennis naar praktijk.”
Samen naar resultaat
Opleiden, kennis delen en benutten. Het
gebeurt ook binnen Logistic Talent Incubator,
het ontwikkelingsprogramma van Midpoint
Brabant voor jonge talenten in de logistiek.
Een ander project uit het recente verleden
is Freight Factory, dat zich heeft gericht op
het matchen van vracht. Bikker: “Binnen
project Freight Factory hebben concurrenten
samengewerkt. Een mooi voorbeeld van
‘social innovation’.”
Waar het Midpoint Brabant uiteindelijk om
gaat, is dat samenwerking leidt tot resultaat.
Daarvoor is kennis delen nodig, stelt Bikker,
want de logistieke sector moet er voor waken
niet alles opnieuw te bedenken. “Er is al
heel veel geschreven en onderzocht. Met het
KennisDC wordt die kennis toegankelijk, op
één centraal punt. Ondernemers kunnen er
al veel vinden. Laten we dus niet alleen maar
onderzoeken, maar ook daadwerkelijk met die
kennis aan de slag gaan.”
“Loop je ergens in
voorop,
dan mag
je dat best
claimen”
16
KENNISDC LOGISTIEK
KENNISDC LOGISTIEK
17
SOCIALE INNOVATIE
Container met kennis
Á JACK VAN DER VEEN BEKLEEDT DE EVO LEERSTOEL
SUPPLY CHAIN MANAGEMENT AAN NYENRODE
BUSINESS UNIVERSITEIT.
Maar dan moet je er als management wel
voor open staan. Dat vraagt om een andere
manier van leiding geven. Zet je medewerkers
centraal en denk aan coachend leiderschap.
Ga de dialoog aan. Niet meer vertellen wat
de werkvloer moet doen maar vragen hoe je
samen een klant beter van dienst kunt zijn.
Voor een manager vaak een ommezwaai.
Dit inspireert en bevordert de samenwerking.
Op deze manier maak je de werkvloer
medeplichtig aan de bedrijfsdoelstellingen,
aan het succes. Hier valt een inhaalslag
te maken. Een veilige omgeving waar
medewerkers ideeën kunnen spuien, is
een eerste vereiste.”
Je zou het een containerbegrip kunnen noemen. Maar dat is net
iets te kort door de bocht. Want sociale innovatie heeft de branche
veel te bieden. Deze container zit boordevol kennis en haalt alles uit
MKB
Sociale innovatie is niet alleen voorbehouden
aan grote logistieke dienstverleners. Ook
het MKB innoveert er lustig op los. Dat
gebeurt vaak in de hoogste versnelling.
Plankgas innoveren is hier eerder regel dan
uitzondering. Een klein bedrijf heeft korte
lijnen, is flexibel en kan zich snel aanpassen.
Veel innovaties beginnen in het MKB. Het
KennisDC speelt een rol van betekenis. Dit
kennisnetwerk zorgt voor op- en overslag van
kennis en voor een fijnmazige distributie. Zie
het als een stimulans om te innoveren en om
ondernemers nóg ondernemender te maken.
de kast voor ondernemers die nieuwe vormen van samenwerking
zoeken, open staan voor nieuwe logistieke processen en hechten
aan netwerken.
Direct rendement
Hoe krijg je een container met kennis op
de werkvloer van het MKB? En hoe kan een
kleinere onderneming (sociaal) innoveren?
Rein Denekamp is consultant op het gebied
van innovatie en intern ondernemerschap.
Hij zit in de EVO raad voor Logistieke Kennis:
“Niet alle kennis leent zich voor direct
gebruik. Je hebt een vertaalslag nodig. Een
logistieke MKB’er staat met beide benen op
de grond. En zo kijkt hij ook naar kennis. Naar
praktisch nut en bruikbaarheid. Rendement
is voor hem belangrijk. Wat levert het op?
Hij heeft behoefte aan kennis die op korte
termijn geld in het laatje brengt en zijn
business verbetert. Geen opgeklopte verhalen.
Wat hij vandaag leert, wil hij morgen
toepassen.”
Omgekeerd denken
Kennis is macht en het geld ligt op de
werkvloer. Hoe kun je dit kapitaal verzilveren?
Jack van der Veen bekleedt de ‘EVO leerstoel
supply chain management’ aan Nyenrode
Business Universiteit. Hij belicht een ander
aspect van sociale innovatie: ‘omgekeerd
denken’ en ‘tegenspraak wordt gewaardeerd’.
“Op de werkvloer bruist het van de ideeën.
Autoriteit gezocht
Hoe breng je kennis naar de praktijk?
Social media helpen sociale innovatie,
zou je zeggen. LinkedIn, Facebook, Twitter
en ‘Whatsappjes’ bombarderen je met
informatie. Denekamp: “Technisch is er veel
mogelijk en een smartphone is je portal voor
informatie. Maar wat heeft een MKB’er aan al
die kennis als hij door de bomen het bos niet
meer ziet?”
“Kennis dient op de eerste plaats uit een
betrouwbare bron te komen: van een partij
die weet wat er speelt in het vak en de
taal van de logistiek ondernemer spreekt.
Een autoriteit dus. Dat stelt eisen aan je
informatie. Wees relevant, interessant en
waak voor overkill. Zorg dat de informatie
lekker toegankelijk is. Geen ellenlange
verhalen maar hapklare brokken. Het is een
uitdaging om de juiste kennis op de juiste
plaats op de juiste tijd bij de juiste persoon te
krijgen. Een mooie taak voor het KennisDC.”
Ontmoeten
Van der Veen ziet het KennisDC als een
ontmoetingscentrum. “Het leent zich bij
uitstek om kennis te ontsluiten. Collegaondernemers kunnen hier van elkaar leren
en elkaar inspireren. Je hebt een klankbord.
Met het KennisDC kan veel digitaal, maar
het is ook nodig om elkaar in het echt te
ontmoeten. Vaak is dat de eerste opstap.
Kennis en ervaring kun je zo verdiepen
en verbreden. Ondernemers die elkaar op
gezette tijden treffen, versterken elkaar.”
Incourante goederen
met toegevoegde waarde
Sociale innovatie is er in alle soorten en
maten. Soms is het groots en meeslepend.
Dan weer overheersen de menselijke maat
en het gezonde verstand. Neem bijvoorbeeld
netwerken.
Nieuwe samenwerkingsvormen beginnen
met een goed onderling contact. Hoe beter
je je collega-ondernemers kent, hoe meer je
voor elkaar kunt betekenen. Door met elkaar
van gedachten te wisselen kom je tot ideeën.
Kwestie van nuchter nadenken.
Denekamp: “Een distributeur verpakt
goederen voor een grote opdrachtgever
en houdt ze op voorraad. Sommige van
die goederen worden in de loop der tijd
incourant. Wat doe je daar mee? Terugsturen
naar de opdrachtgever is geen optie,
gezien de kosten. Uit het netwerk komen
signalen dat er meer opdrachtgevers zijn
met hetzelfde probleem. Hoe ga je dan met
incourante goederen om? Richt een clubje
op om restpartijen te verkopen. Dan creëer je
waarde zonder kosten te maken en lost het
probleem zichzelf op.”
Á REIN DENEKAMP IS CONSULTANT OP HET GEBIED VAN INNOVATIE EN INTERN ONDERNEMERSCHAP EN ZIT IN DE EVO RAAD VOOR LOGISTIEKE KENNIS.
18
KENNISDC LOGISTIEK
KENNISDC LOGISTIEK
19
Á MACHIEL VAN DER KUIJL
VRAAGGESTUURD WERKEN
“Het is geen kwestie van een
knop om en het circus draait”
Als directeuren van respectievelijk TLN en EVO hebben Peter Sierat
en Machiel van der Kuijl zitting in de stuurgroep van KennisDC
Logistiek Nederland. Vanuit deze positie hebben beiden niet alleen
Dat die achterban verschillend is, blijkt uit
beider benadering. TLN draait puur om
logistiek, met duidelijke erkenning van
de uitdagingen voor deze topsector in de
Nederlandse economie. Peter Sierat: “Het
traditionele is er goeddeels af. TLN heeft niet
meer alleen de traditionele wielenbedrijven
als achterban. Onze oriëntatie is de afgelopen
jaren breder geworden. Dat levert ook veel
meer vragen op.” De leden van EVO zitten in
de handel en industrie. Machiel van der Kuijl:
“Voor mijn achterban is er uiteraard wel een
logistiek belang, maar het formuleren van
kennisvragen hierover is nog een betrekkelijk
nieuw fenomeen.”
zicht op hoe de Centers of Expertise omgaan met de vragen uit het
logistieke bedrijfsleven. Ze weten ook dat de achterban nog meer
en andere vragen heeft.
Deuren openen naar kennis
Als positief effect van het KennisDC ziet
Peter Sierat dat het vandaag de dag niet
meer zo is dat de hogescholen ideeën
produceren en daar vervolgens de juiste
bedrijven bij gaan zoeken. “Zo zien we het
graag, maar dan moeten ook de bedrijven,
met name in het MKB, voldoende flexibiliteit
én sturing hebben om met vragen te komen.
Klaarblijkelijk moeten wij onze leden hierin
nóg meer wegwijs maken.” Dit geldt volgens
Machiel van der Kuijl in sterkere mate voor de
EVO-leden: “Mijn achterban is niet gewend
om kennisvragen te formuleren richting
hogescholen. Die vragen zijn wel latent
aanwezig. Het KennisDC Logistiek moet
echter nog evolueren tot een organische
structuur om vragen in juiste banen te leiden.
In beide richtingen, want we moeten ook
niet overdrijven door er van uit te gaan dat
KennisDC’s alle wijsheid in huis hebben voor
het bedrijfsleven. Juist door structuur te
geven aan vraagstelling over en weer kunnen
we de logistiek als een van Nederlands
Topsectoren naar een hoger plan tillen.”
Welke vragen?
De vragen die vanuit het bedrijfsleven
richting KennisDC gaan, richten zich volgens
beide bestuurders steeds meer op value
Á PETER SIERAT
added logistics, warehousing en distributie,
zowel op Europese als wereldschaal. Peter
Sierat: “Wij signaleren als TLN belangrijke
ontwikkelingen op het vlak van duurzaamheid
en procesoptimalisatie. Kijk maar naar de
trend van “vanavond vóór tien uur besteld,
morgenvroeg in huis”, die neemt een
hoge vlucht. Om dat voor elkaar te krijgen,
programma Topcoaches voor Toptalent weten
wij dat de aansluiting van kennis en kunde
tussen het Hoger Beroeps Onderwijs en
het bedrijfsleven nooit één op één verloopt.
Het gaat niet alleen om kennisvragen, maar
ook om competenties, zoals presentatie
en leidinggeven. Een punt van aandacht
voor vraaggestuurd werken lijkt mij een
“Het formuleren van kennisvragen is
nog een betrekkelijk nieuw fenomeen.”
punctueel en met minimale CO2-uitstoot,
dat levert nog veel vragen op richting het
KennisDC. Essentieel is de clustering van
die kennis, zodat straks ook alle vragen
gebundeld naar het hierin gespecialiseerde
KennisDC gaan.”
Punt van aandacht
“Dan is het nog geen kwestie van een knop
om en er gaat een heel circus draaien om de
problemen van het bedrijfsleven op te lossen”,
reageert EVO-collega Van der Kuijl. “Uit ons
analyse van wat we wel en niet weten, in
kenniscentra én in de praktijk. Van daaruit
kunnen we met behulp van de KennisDCportal volgende bruggen slaan tussen
onderzoeken en ondernemen.” Want dat
TLN en EVO geloven in een interactief
proces van vraaggestuurd werken, dat
staat volgens de beide directeuren vast.
20
KENNISDC LOGISTIEK
KENNISDC LOGISTIEK
21
KENNISONTWIKKELING
‘Het is een hartstikke
leuke win-win-winsituatie’
Á STEF WEIJERS
Dat logistiek een vak apart is, daarover
bestaat geen meningsverschil tussen
bedrijfsleven en kennisveld. Maar hoe dat
vak gezamenlijk op te pakken, dat was
tot enkele jaren geleden nog een grote
vraag. Ondernemers mopperden over
de samenwerking met de hogescholen.
De hogescholen op hun beurt waren
ook niet enthousiast over de relatie
met het bedrijfsleven. Daar komt bij
dat de hogescholen elkaar toen nog
beconcurreerden in het aantrekken
van studenten. Dus ook onderling was
samenwerking nog ver te zoeken, zo
weten twee lectoren: Stef Weijers van
de Hogeschool Arnhem-Nijmegen (HAN)
en Marcel Ludema van de Hogeschool
Rotterdam.
Á MARCEL LUDEMA
Die samenwerking is er nu wel, dankzij de
KennisDC’s Logistiek. Een lectoraat kan
niet alle sectoren behappen in het brede
speelveld van de logistiek. Daarom is besloten
tot specialisatie bij de hogescholen en
uitwisseling van kennis via de KennisDC’s.
En het allerbelangrijkste volgens Stef Weijers:
“We laten bedrijven en studenten niet meer
via stages telkens het wiel opnieuw uitvinden.
We werken doelgericht aan kennisvragen
bij bedrijven en instellingen.” Daardoor
loopt HAN bijvoorbeeld landelijk voorop met
zorglogistiek en transport & distributie van
fast moving consumer goods. En is Rotterdam
koploper in bouwlogistiek en haven &
achterland.
Zorglogistiek
Op het gebied van kennisontwikkeling voor
de zorg heeft HAN inmiddels duidelijke
slagen gemaakt in zowel goederen- als
patiëntenlogistiek. Stef Weijers: “Op het
punt van goederen zijn we gestart met
acht ziekenhuizen in Nederland. Logistiek
managers kwamen niet gedraaid met
hun raad van bestuur of medische staf,
puur omdat ze hun logistieke problemen
niet helder in beeld konden brengen.
Via docentenonderzoek, samen met
Hogeschool Rotterdam, konden wij een
benchmarkinstrument ontwikkelen. Dit stelt
logistiek managers in staat om op vijfendertig
aspecten, zoals voorraden, intern transport
of ICT-toepassingen de scores van hun
goederenlogistiek te bepalen en te vergelijken
met andere ziekenhuizen. We rollen dit
instrument nu uit in heel Nederland.”
Cure Circle
“Het mooie van deze ontwikkeling is dat we
enerzijds praktische hulp bieden en kennis
opdoen in de ziekenhuizen. Anderzijds
trainen we collega’s bij andere hogescholen
om met hun studenten deze benchmark
in praktijk te brengen. Via de regionale
KennisDC’s wisselen we zo steeds meer
expertise uit in een gesloten ‘Cure Circle’.
Andere partijen kunnen via de portal zien
waar we mee bezig zijn. Door in te stappen,
kunnen ook zij bijdragen aan - en profiteren
van - verdere kennisontwikkeling op het vlak
van goederenlogistiek. Alle opgedane kennis
benutten wij als hogeschool weer in ons
onderwijs. Een hartstikke leuke manier van
werken: een ‘win-win-win’-situatie.”
Bouwlogistiek
De grootste onderzoekslijn van de
Hogeschool Rotterdam is bouwlogistiek.
Lector Marcel Ludema: “Met onze docenten
en studenten draaien we ruim twee jaar
het project Binnenstedelijk Bouwen,
samen met het Platform Logistiek in de
Bouw. Hierin zitten partijen als Bouwend
Nederland, TNO, EVO en TLN. We kijken naar
alternatieve vormen van bevoorrading en
wat deze opleveren. Een van de gevonden
alternatieven is een logistieke hub buiten het
centrum. Daarnaast hebben we samen met
Strukton een logistiek protocol ontwikkeld
voor het koppelen van toeleveranciers in de
ruwbouwfase. Hiermee is het mogelijk de
beladingsgraad van voertuigen te verhogen
en het aantal kilometers te verlagen.
We hebben uitgerekend dat op basis van
zo’n protocol tussen vijf en vijftien procent
minder kilometers gereden worden. Als
positief neveneffect blijkt bovendien dat de
faalkosten hierdoor dalen.”
Vraag en aanbod
Wezenlijk voor deze en alle andere vormen
van kennisontwikkeling binnen de KennisDC’s
blijkt het samenspel tussen stakeholders,
zoals overheden, bedrijven, scholen en
Kamers van Koophandel. Samen geregeld
discussiëren over wat de praktijk aan
kennis vraagt én kan opleveren. En over de
bevordering van die wisselwerking, onder
andere door meer bekendheid te genereren
in de markt. Het blijft volgens de lectoren
een kwestie van vraag en aanbod. Met de
KennisDC’s als een sturend platform.
22
KENNISDC LOGISTIEK
WEBPORTAAL KENNISDC LOGISTIEK
Het eerste
distributiecentrum
dat kennis uitdeelt
aan MKB’ers
KENNISDC LOGISTIEK
23
In 4 clicks
Nederland heeft een vermogen aan logistieke
kennis in kas. Ondernemers kunnen hier hun
voordeel mee doen. In tijden dat export de
motor van de economie is, kan kennis het
verschil maken. Alle kennis is centraal opgeslagen, in één magazijn en vooral makkelijk
toegankelijk.
Zoeken wordt vinden. Het KennisDC werkt
met een ‘vindmachine’, niet te verwarren met
een ‘search engine’. Alle kennis en ervaring is
overzichtelijk uitgestald en snel vindbaar op
thema’s en trefwoorden. Met de ‘vindmachine’ sta je meteen goed voorgesorteerd. Je ziet
direct waar welke kennis ligt.
Ondernemers hebben weinig tijd. Het Kennis-
Je kunt het zo gek niet bedenken of het
KennisDC Logistiek geeft antwoord. Zinnige
antwoorden op trefwoord, thema, persoon,
regio en datum. Elk stuk, elk artikel is kort
en bondig en geschreven in Jip-en-Janneketaal: voor ondernemers door ondernemers en
ondernemende kennisinstellingen. In no-time
bent u op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen.
DC is daarop ingericht en helpt ondernemers
die gaan voor snel resultaat. In vier klikken
zijn zij op de plaats van bestemming en
zonder omwegen vinden zij de kennis die
zij zoeken.
rechtstreeks toegang tot de bron: ideaal om
samen kennis te delen.
Kennis verbreden of verdiepen kan altijd.
Er staan verwijzingen vermeld, voorbeelden,
‘best practices’, publicaties en (afstudeer-)
scripties. In de colofon staan de auteurs
met naam en toenaam genoemd, inclusief
contactgegevens. Een ondernemer heeft
dus nooit één op één kopiëren. Maar uiteraard is elk bedrijf uniek en heeft uiteindelijk
een oplossing op maat nodig.
Dagelijks verse aanvoer
Ons vak is continu in beweging en voor
ondernemers is het belangrijk op de hoogte
te blijven van nieuwe ontwikkelingen. Het
KennisDC Logistiek voorziet daarin. Er is
dagelijks verse aanvoer van kennis. Onze
vaste leveranciers zijn de zes deelnemende
hogescholen en hun regio-partners, EVO en
TLN. De alliantie met het Hoger Beroeps
Onderwijs versterkt de aanvoerketen.
Studenten en docenten van de hogescholen:
NHTV, HAN, Fontys, HRO, HvA en Windesheim
verdiepen zich dagelijks in de werkvloer om
vervolgens hun bevindingen te presenteren
via het webportaal.
Nederland heeft in de loop der jaren
een schat aan kennis opgebouwd in de
logistiek. Sinds het voorjaar van 2013 is
die expertise beschikbaar via een portal:
www.kennisdclogistiek.nl. Geheel gratis.
En dat is goed nieuws voor MKB’ers die zich
snel willen informeren over ontwikkelingen
in het vak of meer willen weten over een
onderwerp. Ieder thema is transparant en
toegankelijk geschreven.
Compact en toegankelijk
Bij het KennisDC kunnen ondernemers bijtanken over elk onderwerp. Denk bijvoorbeeld
aan besparen op retouren, groene distributie
of zendingen in binnenstedelijke gebieden.
Andere voorbeelden zijn logistiek in ziekenhuizen, informatielogistiek, zelfdenkende
benzinepassen en slimme magazijnstellingen.
Vertrouwelijke informatie
Het KennisDC Logistiek houdt open huis voor
MKB’ers die op zoek zijn naar kennis. Alle
kennis? Voor vertrouwelijke informatie geldt
een ‘status aparte’. Enige terughoudendheid
is wenselijk. Niemand zit te wachten op collega-ondernemers die met een goed idee aan
de haal gaan. Er zijn drempels opgeworpen.
Vertrouwelijke cases of business-modellen
zijn anoniem gemaakt waardoor het bedrijf
onherkenbaar is geworden. Een idee laat zich
Het KennisDC Logistiek is
geworteld in de beste tradities
van logistiek Nederland.
Omdat tijd geld is, is ons
distributiecentrum 24/7 open.
U bent van harte welkom op
www.kennisdclogistiek.nl.
24
‘Logistiek
zit in de
genen
van de BV
Nederland’
KENNISDC LOGISTIEK
KENNISDC LOGISTIEK
25
Logistiek
NOORDOOSTNEDERLAND
Logistiek
AMSTERDAM
Logistiek
ZUID-HOLLAND
Logistiek
GELDERLAND
Logistiek
ZEELAND-BRABANT
Logistiek
LIMBURG
26
KENNISDC LOGISTIEK NOORDOOST-NEDERLAND
KennisDC Logistiek
Noordoost-Nederland
KENNISDC LOGISTIEK NOORDOOST-NEDERLAND
27
28
‘Laat kennis stromen’
via KennisDC Logistiek
Noordoost-Nederland
KENNISDC LOGISTIEK NOORDOOST-NEDERLAND
KENNISDC LOGISTIEK NOORDOOST-NEDERLAND
29
Gedeputeerde Gerrit Jan Kok maakt zich sterk voor een snelle ontwikkeling
van het KennisDC Logistiek Noordoost-Nederland.
ÁGERRIT JAN KOK, GEDEPUTEERDE VAN DE PROVINCIE OVERIJSSEL, IS VERANTWOORDELIJK VOOR
BEREIKBAARHEID, PROVINCIALE WEGEN EN KANALEN, OPENBAAR VERVOER, PROVINCIALE FINANCIËN,
HERINDELING, GEBIEDSONTWIKKELING LUCHTHAVEN TWENTE E.O. EN GEBIEDSONTWIKKELING
SPOORZONE ZWOLLE.
“Met dit KennisDC Logistiek willen we
een plek in Noordoost-Nederland zijn
voor innovatie in de logistieke sector,
met uitstraling naar Duitsland en
Scandinavië. Hier worden demonstraties
en experimenteerprojecten uitgevoerd en
vindt toegepast onderzoek plaats. Er worden
opleidingen gegeven en kennisverspreiding
aan het MKB. We moeten vooral laagdrempelig zijn, we willen kennis bieden
aan iedereen die daar behoefte aan heeft.
Daarnaast willen we iedereen uitdagen om
kennis te delen om zo samen te werken aan
onze kennisinfrastructuur. Het KennisDC
Logistiek is bedoeld voor ondernemers,
burgers, onderwijs en overheid.”
De eerste fase van ontwikkeling is zojuist
gestart en met gelden van de provincie moet
het KennisDC zich binnen drie jaar verder
ontwikkelen en verzelfstandigen. Het initiatief
sluit goed aan bij de Agenda Human Capital
Noordoost-Nederland. Hoewel de branche
hier niet echt is benoemd, behoort logistiek
absoluut tot de topsectoren in Overijssel.
De regionale aandachtspunten
Het landelijke topsectoren beleid is goed te
vertalen naar een regionale insteek omdat
het ook ruimte biedt voor de regionale
aandachtspunten, zoals transport over
water. “Het is in onze regio zeer belangrijk
dat het goederenvervoer over water goed
geregeld wordt. Door kennis te delen, te
behouden wat goed is en te innoveren waar
nodig, zetten we een betere infrastructuur
op. Hierdoor verbeteren bijvoorbeeld de
mogelijkheden binnen onze havens, zijn de
sluizen makkelijker te bedienen, etcetera.
Door deze verbeteringen halen we zeker meer
bedrijvigheid en dus werkgelegenheid binnen
en willen de al gevestigde ondernemingen
ook in onze regio blijven.”
De Agenda Human Capital NoordoostNederland stuurt al sinds 2012 op innovatie
en werkgelegenheid. Daarnaast zijn er diverse
stimuleringsprogramma’s die ook werken aan
het beter benutten van het vervoersysteem
over weg, water en spoor met ketenmobiliteit
als belangrijk aandachtspunt.
Motto ‘Laat kennis stromen’
Het motto van het KennisDC Logistiek
Noordoost-Nederland legt de nadruk op
kennis en op beweging. Beweging van
kennis, in de branche en fysieke beweging in
de logistiek. Gerrit Jan Kok wil als overheid
samen met bedrijven en onderwijs in
beweging komen en snel een goede start
maken.
Belang van KennisDC voor ondernemers
“Uitgangspunt is dat ondernemers
verder kijken dan alleen naar hun eigen
bedrijfsvoering. In plaats van intern gericht
te zijn, moet er ruimte zijn om kennis te
delen en deze verder te ontwikkelen in
samenwerking met overheid, onderwijs en
andere bedrijven.” Het KennisDC Logistiek
Noordoost-Nederland verzamelt en deelt die
kennis om zo samen te kunnen werken aan
het op orde brengen van het vervoer over
water en spoor. Gerrit Jan Kok zegt hierover:
“Er zijn al veel mooie initiatieven uit het
bedrijfsleven. Zo heeft het bedrijfsleven in
Twente het logistieke ondernemersplatform
‘Port of Twente’ opgericht om samen
de internationale kansen voor de regio
te verzilveren; is in Overijssel het eerste
binnenvaartschip dat vaart op LNG (vloeibaar
aardgas) gebouwd en hebben diverse
bedrijven in Overijssel de “Lean en Green”
status behaald door het reduceren van
minimaal 20% CO2 uitstoot per jaar op
transport.
Samen kijken we wat we behouden, waar
we iets aan toe kunnen voegen en waar
we kunnen winnen door te besparen.
Alle opgedane kennis wordt verzameld en
gedeeld in het KennisDC Logistiek. Deze
informatie is van onschatbare waarde voor
het verkrijgen van een sterkere economie en
betere werkgelegenheid.”
30
KENNISDC LOGISTIEK NOORDOOST-NEDERLAND
KENNISDC LOGISTIEK NOORDOOST-NEDERLAND
Á KASPER OLIMULDER
Wehkamp.nl en Heuver
Bandengroothandel
enthousiaste deelnemers
aan KennisDC Logistiek
Noordoost-Nederland
31
Á BOLMER
Gedeputeerde Gerrit Jan Kok zei het al;
er zijn al veel mooie initiatieven in het
bedrijfsleven. Twee grote spelers in de
logistiek in Noordoost-Nederland zijn
Wehkamp.nl met het hoofdkantoor in
Zwolle en Heuver Bandengroothandel,
gevestigd in Hardenberg.
Wehkamp.nl, alle logistiek in huis
Wehkamp.nl verkoopt 180.000 verschillende
producten. In 2008 nam Wehkamp.nl
afscheid van de catalogus en maakte de
volledige switch van postorderbedrijf naar
online retailer. Vanaf de zomer 2015 zal
de verzending plaatsvinden vanuit Zwolle
door het grootste geautomatiseerde online
distributiecentrum ter wereld, met 480.000
picklocaties en 468 geautomatiseerde
shuttles. De goederen worden via de
shuttlebanen vervoerd naar medewerkers,
die de order verder verwerken. Binnen een
half uur na de online bestelling staat het
product dan klaar voor transport. Wehkamp.nl
is op dit moment al goed voor verzending van
ruim 17 miljoen artikelen per jaar en regelt
alle logistiek in huis, behalve het vervoer naar
de consument.
Landelijke trends regionaal
bespreken en behoeftepeiling
De vraag dringt zich op wat de verdiensten
zijn voor Wehkamp.nl om nog deel te
nemen aan het KennisDC Logistiek, gezien
de logistieke kennis en ervaring die al in
huis is. “Wehkamp.nl is inderdaad ver in
logistieke processen en wij hebben soms een
voorbeeldfunctie voor andere partijen. Maar
wij zoeken voortdurend naar verbetering
van logistiek en distributie. Ook wij leren van
verrassende invalshoeken en oplossingen
van andere bedrijven, onderwijs en overheid
bij kennisvraagstukken over omgang met
logistieke vraagstukken. Zo hadden we
onlangs een themasessie over Big Data in
de logistiek, waarbij we deze landelijke trend
op regionaal niveau deelden met collegabedrijven en onderwijsinstellingen.
Ik vond het inspirerend om na te denken met
vakbroeders,” aldus Sander Bolmer, manager
Logistics & Warehousing. “Daarbij zien wij het
KennisDC als mogelijkheid om het onderwijs
meer te laten aansluiten op onze behoefte.
Wij zijn uitgenodigd door Hogeschool
Windesheim om deel te nemen als vervolg
op onze eerdere samenwerking in stage- en
werkveldcommissies. We praten nu over
wat we nodig hebben als bedrijf en wat het
onderwijs kan bieden.”
van grote banden en velgen in Hardenberg
(ongeveer drie voetbalvelden) en nog eens
2.000 m2 extra in Bayreuth, Duitsland.
Heuver Bandengroothandel,
logistiek wereldwijd
Heuver Bandengroothandel bestaat uit
twee takken; Heuver Profile Tyrecenters
met 13 vestigingen in Noordoost-Nederland
en Heuver Bandencentrum in Hardenberg,
een bandengroothandel voor vrachtauto’s,
landbouwvoertuigen en grondverzetmachines.
Naast de verkoop van handelsartikelen is
Heuver ook dealer van Aeolus Truckbanden
en verzorgt daarvoor de exclusieve distributie
in 8 Europese landen. De import bij Heuver
is wereldwijd, de export vindt voor 95%
plaats naar landen binnen Europa. Transport
buiten Europa gebeurt via containers en
binnen Europa in trucks. Een voorbeeld van
wereldwijde import is de inkoop in China
van Aeolus banden. Tot voor kort ging het
transport in containers overzee maar Heuver
is één van de eerste Europese firma’s die
hierbij de treinverbinding tussen China en
Hamburg heeft benut. Het magazijn van
Heuver is immens groot, 24.000 m2 opslag
Kennisdelen en sparren
Wat heeft zo een groot en specialistisch
bedrijf nog aan een regionaal KennisDC?
“We denken zelf alles goed georganiseerd
te hebben,” zegt Kasper Olimulder, manager
operations. “Het kijken bij bedrijven in
andere takken van sport verbreedt onze
horizon en ons netwerk. Samen sparren
over vraagstukken en putten uit logistieke
kennis van anderen helpt ons. Wij hebben
als missie om de meest klantgerichte
bandengroothandel ter wereld te worden
en daarvoor is het essentieel dat de interne
(logistieke) organisatie helemaal op orde
is. Daaraan hebben we de laatste jaren
hard gewerkt en nu is het tijd voor verdere
klantenbinding door online marketing,
24 uurs leveringen in Benelux en Duitsland
en het aanbieden van kleine franco
leveringen, waarbij de klant kan vertrouwen
op de voorraadhoudende functie van Heuver
Bandengroothandel in de keten. Goede data
en juiste analyses, minder fysieke afstand A
32
KENNISDC LOGISTIEK NOORDOOST-NEDERLAND
KENNISDC LOGISTIEK NOORDOOST-NEDERLAND
33
Speerpunten van het KennisDC Logistiek
Noordoost-Nederland
naar klanten en hen beter benaderen zijn
succesfactoren hierbij. Het is fijn daarover te
sparren met collega’s en studenten.” Dat was
voor ons ook de reden om deel te nemen aan
de ‘Community of Practice’ voor bedrijven in
de handel, een initiatief van het KennisDC.
In deze community wisselen we met andere
bedrijven ervaringen uit en formuleren we
vragen die via het KennisDC door studenten,
docenten en lectoren worden opgepakt.
Frisse blik voor Wehkamp.nl
Sander Bolmer is van mening dat overleg op
landelijk niveau nodig blijft over bijvoorbeeld
bereikbaarheid, een goede infrastructuur en
de sociaal maatschappelijke ontwikkeling
van diverse gebieden. Het KennisDC Logistiek
Noordoost-Nederland is daar een welkome
aanvulling op als regionale verbinding van
nieuwe kennis, gezichtspunten en mensen
in onderwijs, bedrijfsleven en overheid.
“Dit KennisDC Logistiek geeft je handvatten,
zodat je nog beter om kunt gaan met nieuwe
trends en het biedt mogelijk een frisse
blik van studenten en collegabedrijven op
bepaalde processen en vraagstukken. Er zijn
al zeer veel landelijke netwerken maar juist
de koppeling tussen regionaal bedrijfsleven
en opleidingsinstituten zoals Hogeschool
Windesheim maken het mogelijk te focussen
op vakgebieden, tot de kern te komen en te
onderzoeken. De uitkomst daarvan helpt bij
de beslissing over hoe nu verder; behouden,
innoveren of afstoten.”
Spiegelfunctie voor Heuver
Volgens Kasper Olimulder is er ook nog een
andere regionale behoefte aan het KennisDC
Logistiek. Niet ieder bedrijf heeft immers
een logistieke specialist en dankzij het
KennisDC kan iedereen gebruik maken van
de beschikbare kennis. Daarbij hebben veel
bedrijven in deze regio, net zoals Heuver,
Duitsland als hoofdmarkt. De logistiek is
daarbij zeer belangrijk en het is goed daar
samen over te praten met collega’s, overheid
en onderwijs.“Het KennisDC houdt je een
spiegel voor over zaken waar je normaal
niet over nadenkt. Zo denk ik nu na over
prestatie-indicatoren in de magazijnen,
waardoor we onze interne logistiek weer
verder ontwikkelen en aanscherpen. De
laatste jaren zijn we ondanks de crisis
gegroeid. Dit komt omdat we de juiste
beslissingen namen op de goede momenten.
We kozen voor risicospreiding door ons aantal
klanten te vergroten. Logisch gevolg van de
crisis is, dat klanten behoefte hebben aan
kleinere ordergroottes die franco geleverd
kunnen worden, wat geleid heeft tot meer,
maar kleinere leveringen. Daarnaast is
er behoefte gekomen aan andersoortige
leveringen zoals ‘drop shipment’, waarbij
we rechtstreeks uit naam van onze klant
afleveren bij zijn klant. Zo breidden we onze
logistieke services uit. Het gaat gewoon om
inventief zijn, op het juiste moment. Het
KennisDC Logistiek kan ons daarbij helpen
als centrum waar we kennis kunnen halen
en brengen. Deze kennis kan ons helpen de
meest klantgerichte bandengroothandel ter
wereld te worden.”
Binnen het motto ‘Laat kennis stromen’
heeft het KennisDC Logistiek NoordoostNederland drie speerpunten, ingegeven
door regionale vraagstukken. Michiel
Steeman, Lector supply chain finance,
licht het eerste speerpunt toe.
“We richten ons op supply chain finance
omdat het samen met de fysieke- en
informatiestroom de kern vormt van
logistiek en transport. Bij supply chain
finance, ook wel ketenfinanciering
genoemd, kijken we naar mogelijke
samenwerking in financiële processen
door partijen, die samenwerken in de keten.
Doel is dat we door deze samenwerking
bijvoorbeeld financieringstekorten kunnen
voorkomen, gezamenlijk innovatieprojecten
financieren, kosten kunnen delen, etcetera.
We staan met name MKB-ers bij die hun
inkooplogistiek willen versterken, zowel
regionaal als wereldwijd.”
Logistieke knooppunten en interregionale
netwerken vormen het tweede speerpunt
van het KennisDC Logistiek NoordoostNederland. Associate lector Logistiek dr.
Fatma Saçli legt uit dat ze haar onderzoek
richt op de mogelijkheden voor de versterking
van zowel de logistieke knooppunten
als de samenwerking tussen overheid,
bedrijfsleven en onderzoeksinstellingen
(horizontale samenwerking) en van
verbindingen in de logistieke ketens (verticale
samenwerking). “We concentreren ons op de
kansrijke locaties in onder meer ZwolleKampen-Meppel, Almelo-Hengelo, EmmenCoevorden en in de regio Stedendriehoek.
Dit zijn knooppunten die kunnen profiteren
van de doorvoer van goederenstroom via
hun regio’s. Het zijn ook knooppunten in
de logistieke stromen van de regionale
economische activiteiten. Daar sporen we
de kansen op voor goederenbundeling,
multi- en synchromodaliteit en het
stimuleren van de rol van de binnenvaart.”
Community of Practice
Verder richt het regionale KennisDC zich op
dezelfde kwesties als de andere KennisDC’s in
het land met als doel een loket te zijn waar
bedrijven hun vragen kunnen stellen over
logistieke zaken. Met die gedachte is onlangs
de ‘Community of Practice’ gestart, waaraan
onder andere Heuver Bandengroothandel deel
neemt. Voorbeelden van vragen die daaruit
voortkomen zijn de ontwikkeling van KPI’s
(prestatie indicatoren) voor warehousing,
de voor- en nadelen van 24 uurs leveringen
maar ook het bevorderen van meer duurzame
transporten, met minder CO2 uitstoot.
Aansluiting met bedrijven;
vraaggestuurd werken
Jan Stegeman, coördinator KennisDC
Logistiek Noordoost-Nederland werkt nauw
samen met andere partijen binnen het
project. “Samen met diverse partners zoals de
Kamer van Koophandel Overijssel, EVO, VLN,
TLN, Port of Twente en diverse universiteiten,
hogescholen en MBO-opleidingen werkt
Hogeschool Windesheim hard aan de
ontwikkeling en deling van logistieke
kennis. De plannen om grote bedrijven
zoals Wehkamp.nl en Scania als kennispartner in de organisatie te betrekken
zorgen er voor dat de vraag van bedrijven
nooit uit het oog zal worden verloren.”
34
KennisDC Logistiek
Gelderland
KENNISDC LOGISTIEK GELDERLAND
KENNISDC LOGISTIEK GELDERLAND
35
36
KENNISDC LOGISTIEK GELDERLAND
FACULTEIT ECONOMIE EN MANAGEMENT HOGESCHOOL ARNHEM NIJMEGEN
De oprit naar slimme oplossingen
Je kunt natuurlijk proberen om het wiel opnieuw uit te vinden.
Maar krijg je zo de zaak aan het rollen? De HAN staat daarom
op scherp voor logistieke ondernemers. Zij kunnen rekenen op
hogeschoolwerk. Met vraaggestuurd onderzoek biedt de HAN
logistieke expertise op het gebied van fashion, food en zorg.
Breed terrein
Marian Cornelissen: “De HAN is een
ondernemende hogeschool. Wij helpen
ondernemers in de logistiek. Voor ieder
vraagstuk kunnen ze bij ons terecht. Ook al
valt die vraag op het eerste gezicht buiten
onze kennisgebieden van food, fashion en
zorg. Via het KennisDC zijn wij verenigd
met collegahogescholen. De contacten zijn
uitstekend. Doorverwijzen werkt. Evenals
samenwerken. Zo kan een ondernemer
uit de regio Arnhem – Nijmegen bij ons
binnenkomen om met hulp van onze
Via het KennisDC wordt die expertise uitgewisseld met collega’s
in het land, en is de kennis toegankelijk voor logistiek Nederland.
Stef Weijers is aan de HAN verbonden als Lector in Logistiek en
Allianties, Marian Cornelissen als coördinator van het KennisDC.
Zij vertellen over de ontwikkelingen in Gelderland.
collega’s in Rotterdam geholpen te worden.
Hogescholen weten elkaar te vinden. Over en
weer. Zie ons als een oprit naar kennis, als
een springplank voor oplossingen.”
Contact met het werkveld
Stef Weijers: “Ondernemers weten ons al
goed te vinden, maar dat kan altijd beter.
Daarvoor is het nodig dat wij weten wat bij
hen leeft en dat zij weten wat wij kunnen.
We houden regelmatig bijeenkomsten in
de regio. Neem bijvoorbeeld de logistiek
voor mode. Om E-commerce kunnen
modebedrijven niet heen, maar het kost de
ondernemer altijd veel geld. Losse zendingen
zijn arbeidsintensief, brengen extra handling
met zich mee en dus meer kosten. Maar de
consument gaat er niet meer voor betalen.
Dit kost het bedrijf marge. Hoe draai je dit
om? Op welke ‘key performance indicatoren’
moet je dan sturen? Dat is iets wat we nu
onderzoeken.”
Doorlooptijden, winst en HRM
Nog een voorbeeld uit de fashionlogistiek.
De druk op deze sector is enorm. Tijd is geld.
KENNISDC LOGISTIEK GELDERLAND
37
ÁSTEF WEIJERS IS AAN DE HAN VERBONDEN
ALS LECTOR IN LOGISTIEK EN ALLIANTIES,
MARIAN CORNELISSEN ALS COÖRDINATOR
VAN HET KENNISDC GELDERLAND.
En een juiste timing kan het verschil maken
tussen winst en verlies. Hoe ga je daar mee
om? Hoe krijg je de juiste kleding op het
juiste moment bij de consument? Hoe verkort
je de doorlooptijden?
Weijers: “Timing en planning horen
bij elkaar. Daarmee komen we bij een
ander aspect van het vak. Hoe plan je de
logistiek voor de grillige consument? En
welke eisen stelt dat bijvoorbeeld aan een
transportplanner? Uit ons onderzoek blijkt
dat je andere competenties nodig hebt
dan voorheen. Goede logistieke expertise
is een must. Maar technische kennis alleen
is niet genoeg. Je hebt bijvoorbeeld ook
verandermanagement nodig, en je moet
goed kunnen communiceren. Die vereisten
vertalen wij naar ons onderwijs en ook
kunnen we logistici bijscholen als ze dat
willen. Transportplanners-nieuwe-stijl
worden klaargestoomd voor de toekomst:
transportplanner 2.0. Maar zij niet alleen.
Ook andere logistieke functies kunnen we
helpen. Noem het een update. Zo krijg je
medewerkers die morgen bij de tijd zijn.”
Het ketendenken ontketend
Cornelissen: “In een wereld die verandert
staat de klant meer dan ooit centraal. Niet
alleen sales denkt vanuit de klant maar ook
logistiek. Iedereen eigenlijk. Althans, zo zou
het moeten zijn. Hoe je mee verandert? Begin
met anders te denken. Je wereld is namelijk
groter dan je eigen schakel. Kijk met andere
ogen naar de keten. Weet je wie er voor je
zit in de keten? En wie achter je? Pas als
je de hele keten overziet kun je samen de
klant beter van dienst zijn. Samenwerken is
het devies. Alleen kun je het niet. Stel jezelf
doelen. Ga na welke resultaten je wilt behalen
en welke collega’s je nodig hebt. Ontketen
jezelf. Dat vraagt om bewustwording én om
een andere manier van werken.”
Van stage naar slimme stage
Bij het KennisDC kun je niet alleen
expertise bijtanken maar ook ideeën.
Ideeën om bijvoorbeeld slimmer stagiaires
in te zetten. “Het werkt eenvoudig” vertelt
Marian Cornelissen. “Je hebt een langere
termijnplanning nodig en een antwoord op
de volgende vragen. Waar sta je nu? Waar wil
je over drie jaar staan? Wat heb je daarvoor
nodig? Het KennisDC kan dan een compleet
traject uitzetten, met begeleiding, onderzoek
en implementatie. Meerdere stagiaires
nemen deel en de ene borduurt voort op het
werk van de ander. Zo kun je projecten laten
uitvoeren die ad hoc stages overstijgen.”
38
KENNISDC LOGISTIEK GELDERLAND
KENNISDC LOGISTIEK GELDERLAND
39
ZORGLOGISTIEK
De visie van
een specialist
Meer handen aan het bed is de wens van elke zorginstelling. Maar tussen droom en
daad staan budgetten in de weg en praktische bezwaren. Want ook de zorg moet met
minder mensen meer werk verzetten. Met slimme logistiek valt een wereld te winnen,
zowel in kosten als in patiënttevredenheid. De HAN onderzoekt de logistieke praktijk
in zorginstellingen en presenteert de bevindingen onder meer via het KennisDC.
Hans-Heinrich Glöckner is senior onderzoeker aan de HAN. Hij vertelt over het
inrichten en organiseren van processen.
Vergelijkend onderzoek over
de goederenlogistiek
Hans-Heinrich Glöckner: “Goederenlogistiek
in de zorg heeft zijn meerwaarde moeten
bewijzen. Raden van Bestuur toonden in het
verleden hiervoor in het algemeen weinig
belangstelling. Ons onderzoek heeft eraan
bijgedragen dat dit onderwerp beter op de
agenda staat. We hebben een benchmark
ontwikkeld om de goederenlogistiek van
ziekenhuizen te kunnen vergelijken. Deze
benchmark laat zien waar ziekenhuizen
staan en waar verbeteringen en besparingen
mogelijk zijn. Het heeft veel losgemaakt.
De benchmark is inmiddels toegepast
op vijfentwintig ziekenhuizen. Er is een
‘community of practice’ ontstaan, een
‘cure’ cirkel waar ziekenhuizen ervaringen
uitwisselen en nieuwe ontwikkelingen
bespreken. Dit gebeurt in een open sfeer.
Ziekenhuizen zijn collega’s van elkaar.
Geen concurrenten.”
Patiënttevredenheid
Glöckner: “Bij logistiek in de zorg zoeken we
naar een balans tussen kosten en kwaliteit
van dienstverlening. De patiënt staat centraal
en zijn tevredenheid is maatgevend.
Ons doel is om kennis uit het onderwijs en
de zorg te bundelen. Voor studenten is er
uitdagend onderzoek, voor directies nieuwe
perspectieven. Denk bijvoorbeeld aan de
overgang van cliënten van het ziekenhuis
naar de thuiszorg of het verpleeghuis.
Hoe stem je dat af in de keten, medisch
verantwoord en tot tevredenheid van de
patiënt?”
“Studenten kunnen hun onderzoek
presenteren via de afstudeertafels
van het KennisDC. Dit gaat per thema.
Kennisuitwisseling alom. Aan deze sessies
nemen meerdere hogescholen deel.
Studenten leren over en weer van elkaar.
Vervolgens wordt er kennis gedeeld via het
KennisDC: laagdrempelig en toegankelijk.”
In de etalage
Meer doen met minder mensen? Processen
slimmer inrichten? Voorbeelden te over.
Glöckner: “Het begint vaak met een compacte
planning. Bloed prikken, röntgen, een
afspraak met de specialist… Plan alles
op één dag. Dit verkort de wachttijd.”
“Laat verplegend personeel het werk doen
waarvoor ze zijn opgeleid! Een geautomatiseerd oproepsysteem voor patiënten
helpt. Dan weten zij wanneer ze aan de beurt
zijn. Verplegend personeel hoeft hen niet
meer uit de wachtkamer op te halen.
Zo creëer je extra capaciteit.”
“Niets is vervelender als verpleegkundigen
weggeroepen worden voor een spoedgeval
wanneer zij patiënten verzorgen. Dit zorgt
voor vertraging en ergernis. Hoe je dit
ombuigt? Bouw een marge in en wijs per
shift een persoon aan voor spoedgevallen.
Dan kan de de geplande verzorging gewoon
doorgaan.
“Ligdagen in het ziekenhuis zijn kostbaar.
Hoe kun je dat aantal dagen medisch
verantwoord verkorten? Denk vanuit de
ontslagdatum en plan van daaruit de
behandelingen. Omgekeerd denken helpt.
Het werkt efficiënter.”
“Zorglogistiek kent een breed speelveld.
Het is een specialisme, van eenvoudige,
praktische oplossingen tot de meest
complexe. Ons motto? Iedere dag beter!”
Á HANS-HEINRICH GLÖCKNER IS VERBONDEN AAN
DE FACULTEIT ECONOMIE EN MANAGEMENT
VAN DE HAN. ALS SENIOR ONDERZOEKER IS HIJ
EXPERT OP HET GEBIED VAN ZORGLOGISTIEK.
40
KennisDC Logistiek
Limburg
KENNISDC LOGISTIEK LIMBURG
KENNISDC LOGISTIEK LIMBURG
41
42
KENNISDC LOGISTIEK LIMBURG
KENNISDC LOGISTIEK LIMBURG
43
Limburg in
volle ontwikkeling
als organisaties. Het vormt een bron voor de
samenstelling van onderwijsprogramma’s
die zijn afgestemd op de behoefte vanuit
het bedrijfsleven. Daarnaast helpt het
bedrijven bij het komen tot logistieke
verbeteringen, al dan niet ondersteund door
innovatieprogramma’s. Een mooi voorbeeld
van een dergelijk innovatieprogramma is het
onder de vlag van het KennisDC Logistiek
Limburg uitgevoerde INNVALL[k] project.
Het Limburgse KennisDC Logistiek is
onderdeel van het landelijk netwerk van
zes KennisDC’s. Elk KennisDC heeft naast
een brede kennis over logistiek zijn eigen
specialismen. Het KennisDC Logistiek Limburg
focust zich op speerpunten die inspelen op
vragen en behoeften vanuit de regio,
te weten:
Fontys Hogeschool Techniek en Logistiek werkt samen met Zuyd Hogeschool, Technische
Universiteit Eindhoven, Open Universiteit en Universiteit Maastricht en met bedrijven en
overheden aan de ontwikkeling van het KennisDC Logistiek Limburg. Door deze samenwerking kan adequaat worden ingespeeld op de groeiende vraag naar logistieke kennis
en goed opgeleid personeel. Á DONKER - REUTER - WENSINK
•Agrologistiek
De agrarische sector is voor Limburg als
Greenport van groot belang, en stelt zijn
eigen specifieke eisen aan de logistiek.
Denk hierbij aan snelle verwerking,
conditionering en traceerbaarheid.
Bert Kersten, Gedeputeerde Provincie
Limburg voor Arbeidsmarkt en Onderwijs,
Duurzaamheid en Energie benadrukt het
belang hiervan. “We hebben dringend
behoefte aan slimme mensen in de
logistiek en daarvoor is het noodzakelijk
dat kennisinstituten, bedrijven en overheid
nog beter gaan samenwerken.” Dit is
ook een van de doelstellingen van het
Uitvoeringsprogramma van de Human
Capital Agenda Logistiek Limburg, dat
vooral inzet op excellent onderwijs, meer
kwalitatief hoogstaand personeel, een
betere benutting en behoud van logistieke
•Synchromodaliteit
Synchromodaliteit is het efficiënt en
real-time inplannen en gebruiken van
de verschillende vervoersmodaliteiten.
Een ‘last minute’ keuze van de juiste
modaliteit is alleen mogelijk bij flexibel
ingerichte processen en inzicht in actuele
gebeurtenissen.
professionals en het op (Eu)regionaal niveau
versterken en uitbreiden van kennis. Volgens
Karin Collombon, beleidsmedewerker bij de
Provincie Limburg, sluit het KennisDC hier
prima bij aan. “Het KennisDC kijkt samen
met het bedrijfsleven naar de behoefte aan
personeel en werkt mee aan het uitbouwen
van kennis en innovatie. Deze actieve rol van
het KennisDC is een belangrijke pilaar voor de
Human Capital Agenda Logistiek Limburg.”
Speerpunten KennisDC Logistiek Limburg
De bundeling van logistieke kennis is van
onschatbare waarde voor zowel onderwijs
• Administratieve begeleiding
van goederenstromen
Hieronder vallen alle noodzakelijke
douaneprocedures, maar ook aspecten
als (voedsel-)veiligheid, enzovoort.
Logistiek binnen de procesindustrie
Met grote bedrijven als Sabic en DSM in de
regio zijn onderwerpen als het omgaan met
recepturen, bijproducten, onderhoud en het
vraagstuk van de veiligheid tijdens logistieke
processen belangrijke aandachtspunten.
Het belang van KennisDC Logistiek Limburg
voor Fontys Hogeschool Techniek en Logistiek
“Als logistieke opleiding willen wij ingebed
zijn in de regio. Wij horen graag wat de
behoefte is van het bedrijfsleven en spelen
daar als onderwijsorganisatie op in. Door
vraaggericht te werken, creëren we ook
meer zekerheden voor onze studenten; er
is straks behoefte aan hun kennis en inzet.
Het KennisDC is van groot belang om dit
te realiseren.” Hans Aarts, directeur Fontys
Hogeschool Techniek en Logistiek, vindt het
KennisDC een aanwinst voor het logistiek
onderwijs, waarbij bedrijfsleven en onderwijs
elkaar ontmoeten en van elkaar leren.
Fontys ILEC en het
KennisDC Logistiek Limburg
Fontys Hogeschool Techniek en Logistiek
werkt al bijna 25 jaar met en voor bedrijven
door middel van Fontys ILEC (Internationaal
Logistiek Expertise Centrum). Het KennisDC
Logistiek vormt een welkome verbreding van
deze activiteiten. Dit omdat zowel op landelijk
als regionaal niveau meer samen gewerkt
gaat worden met andere kennisinstellingen.
Wat betekent het KennisDC
voor ondernemers?
Henk Donker, manager markttaken Fontys
Hogeschool Techniek en Logistiek en teamleider ILEC concludeert dat ondernemers
op 2 manieren gebruik maken van het
KennisDC Logistiek. Ten eerste met een
gerichte logistieke vraag, waarbij eventueel
de aansluiting wordt gezocht bij een ander
KennisDC op basis van haar speerpunten.
Ten tweede door samen met kennispartners
projectmatig kennis te ontwikkelen. Hierbij
wordt vaak gebruik gemaakt van subsidies
van overheden.
Jan Tindemans, voorzitter van ELC Limburg
(European Logistics Center Limburg), een
van de samenwerkingspartners en directeur
van Maastricht Aachen Airport is zeer
positief. “Het KennisDC Limburg is van
grote waarde voor logistieke bedrijven van
diverse omvang en overheden. Dankzij het
KennisDC kan iedereen nu op een makkelijke
en laagdrempelige manier toegang krijgen
tot kennis en innovatiemogelijkheden. Het
INNVALL (Innovatie Value Added Logistics
Limburg) project is daar een goed voorbeeld
van; samen werken aan verbeteringen en
kostenbesparingen. Een ander voorbeeld
is nadenken over de manieren van vervoer
en het tijdstip daarvan, wat ook kosten
kan besparen. Zo is het Kuypers Cargo al
gelukt een forse besparing te realiseren
op luchtvrachtkosten.” Maastricht Aachen
Airport gaat binnenkort ook deelnemen aan
KennisDC projecten om zo nog verder te
innoveren.
Logistieke dag Limburg
De Logistieke dag Limburg biedt naast de
mogelijkheid voor onderwijs, organisaties
en overheden om met elkaar in contact te
komen, ook de kans om logistieke kennis
uit te dragen en actuele onderwerpen onder
de aandacht te brengen. Tijdens de laatste
Logistieke dag in oktober jongstleden werd
het uitvoeringsprogramma van de provinciale
Human Capital Agenda Logistiek gelanceerd.
De toekomst
De komende jaren wordt intensief gewerkt
aan de kwaliteit van personeel, het bundelen
en ontwikkelen van kennis en het realiseren
van doorgroeimogelijkheden binnen de
sector. Daarnaast is het van groot belang
dat het algemene beeld van de sector wordt
bijgesteld. Logistiek is zoveel meer dan
alleen vrachtwagens! Het KennisDC Logistiek
Limburg zal hierin een belangrijke rol spelen.
FONTYS - SJOERD WENSINK
FONTYS - HENK DONKER
44
KENNISDC LOGISTIEK LIMBURG
KENNISDC LOGISTIEK LIMBURG
INNVALL[k]
helpt logistiek MKB
met bundeling
van krachten
45
In 2008 wendden diverse MKB organisaties zich tot Fontys Hogeschool Techniek en
Logistiek en tot Syntens met de vraag wat zij konden doen om hun winstgevendheid te
behouden in de toekomst. Als reactie op deze vraag ontstond een samenwerking tussen
Fontys, Syntens, TLN en ELC in het project ‘Innovatie Value Added Logistics Limburg’
(INNVALL). Binnen dit project werken deze partijen samen met bedrijven en overheid
aan gestructureerde innovatie in de logistieke keten door bundeling van krachten.
Á HENK DONKER, SJOERD WENSINK
INNVALL startte in 2008 met de eerste groep
van 10 logistieke bedrijven. Deze organisaties
kregen advies en men werkte aan de
ontwikkeling en toetsing van tools.
Micha Reuter, adviseur bij Fontys ILEC
(Internationaal Logistiek Expertise Centrum),
is projectleider van het project: “INNVALL[k],
waarbij de [k] staat voor Ketenregie, loopt
van 2013 tot 2015 en er zullen in totaal
35 logistieke bedrijven participeren.
De focus ligt op het erkennen van het belang
van waarde toevoegende activiteiten, de
verdere ontwikkeling en innovatie van deze
activiteiten en de bundeling van krachten
van MKB’ers. Daarnaast is er ruimte voor
verder onderzoek en doorontwikkeling van
methodieken en tools. De waan van de dag
en de geringe schaalgrootte bij kleinere
MKB bedrijven bemoeilijken vaak dit
innovatieproces.”
Twan Beurskens, Gedeputeerde Provincie
Limburg voor Economie en Grondbedrijf
onderstreept het belang van projecten als
INNVALL. “Om de kennis en innovatie van
de logistieke sector op een ander niveau
te brengen, is discussie tussen logistieke
organisaties, overheid en innovatieve
bedrijven zeer belangrijk.”
Werkwijze INNVALL[k]
In het kader van INNVALL[k] worden
verschillende activiteiten georganiseerd,
welke in samenhang bijdragen aan innovatie
en ontwikkeling van de participerende
bedrijven. De tweemaandelijkse
kenniskringen lopen als een rode draad
door het project. Dit zijn bijeenkomsten
waarop alle bij het project aangesloten
bedrijven verzamelen bij een collega-bedrijf
voor onder andere een presentatie door het
46
KENNISDC LOGISTIEK LIMBURG
KENNISDC LOGISTIEK LIMBURG
ketenregie. Deze kennis wordt binnen het
project getoetst en vervolgens gedeeld via
de portal www.kennisdclogistiek.nl.
Succes van INNVALL[k]
Het succes van INNVALL[k] is na afloop van
het project meetbaar, maar nu al zichtbaar
door de enthousiaste reacties van de
deelnemers. Dit is te danken aan diverse
factoren, namelijk de leerzame combinatie
van ondernemingen van diverse groottes
met verschillende organisatiestructuren, de
pragmatische methodieken en de uitstekende
organisatie van het project. De grootste
succesfactor is echter het uitgangspunt van
de MKB’er als persoon, die wil veranderen en
met de resultaten aan de slag gaat.
INNVALL[k] werkt ook voor KLG Europe
KLG Europe (Kuijken Logistics Group Europe)
is één van de bekendste familiebedrijven
binnen de transport en logistiek sector in
Nederland. De geschiedenis van het bedrijf
begint net na de eerste wereldoorlog en
vanaf dat moment kent KLG Europe een
forse groei. Internationale dekking wordt
gewaarborgd via de uitbreiding van het
bedrijf en strategische partnerschappen met
diverse vestigingen in Nederland, Engeland,
Roemenië en China. Met 750.000 zendingen
per jaar en een opslagcapaciteit van 126.000
m2 is KLG Europe een belangrijke speler, die
Á SJOERD WENSINK, FRANK DOUVEN, MICHA REUTER
ontvangende bedrijf en een externe spreker
over een interessant onderwerp. Naast deze
Kenniskringen als middel voor inspiratie en
kennisdeling werkt INNVALL[k] met een vaste
methodiek, welke is ingedeeld in de volgende
activiteiten:
Vaststellen van de drijfveren
van de ondernemer
INNVALL[k] start met de focus op de
ondernemer als persoon. De persoonlijkheid
en capaciteiten van de ondernemer zijn
belangrijke invloedsfactoren binnen het MKB
welke richting geven aan de ontwikkeling van
de organisatie. Door het inzichtelijk maken
van deze facetten wordt de toekomstvisie
van de ondernemer in kaart gebracht.
Positionering van de logistieke activiteiten
Een scan van diensten, materialen en
medewerkers vormt de input voor de
‘Positionings-tool’. Deze tool geeft inzage in
de huidige positionering van de activiteiten
binnen het Logistiek Sectorhuis als ook de
ontwikkelbehoefte richting de toekomst.
Opstellen van een Innovatie actieplan
Het Innovatie actieplan geeft concrete
invulling aan de ontwikkelbehoefte van
de organisatie in heldere en beheersbare
actiepunten. De actiepunten vormen
handvatten voor de ondernemer om
gestructureerd en gericht aandacht te
besteden aan de benodigde stappen om
de toekomstvisie van de ondernemer te
realiseren. Stelselmatig contact binnen
INNVALL[k] helpt mee aan het realiseren van
dit actieplan.
Samenstellen van clusters
Door het samenbrengen van gelijkdenkende
bedrijven worden clusters gevormd
waarbinnen bedrijven hun krachten bundelen.
Hierdoor kunnen bedrijven elkaar aanvullen
en versterken.
Verdieping door onderzoek
De continue doorontwikkeling van tools blijft
prioriteit. Ook wordt er stilgestaan bij het
belang van ketenregie voor MKB Limburg en
verdiept men zich bijvoorbeeld in de vraag
wat het verdienmodel kan zijn binnen de
47
zich tevens sterk inzet voor duurzaamheid:
het winnen van de Lean and Green Award
in 2011 is daar een overtuigend bewijs. In
2013 is KLG Europe zelfs gekwalificeerd door
Deloitte als ‘Best Managed Company’.
Erik Loijen, general manager bij KLG Europe
is al vanaf het eerste uur met de Venlose
vestiging met 100 medewerkers deelnemer
aan de INNVALL projecten. “INNVALL[k] laat
je nadenken en schetst een analyse van je
verbetermogelijkheden. Zo heeft de regio een
‘hinterland’ regiefunctie die in de toekomst
versterkt kan worden. Via INNVALL[k]
vergroten wij onze kansen binnen transport
en Value Added Logistics activiteiten.
We werken door bundeling van krachten
ondermeer aan een betere inkoop en aan
meer volumegroei. Samen zijn we sterk,
zoals INNVALL[k] ook zegt.”
Broekman Logistics zocht en vond partners
dankzij INNVALL projecten
Broekman Group, in 1960 begonnen als
Scheepvaartmaatschappij Broekman
‘Motorships’ N.V., is uitgegroeid tot een
groep van bedrijven, die bestaat uit Shipping,
Logistics, Automotive, Special Products
en Corporate divisies. Met meer dan 800
medewerkers heeft Broekman Group een
goede reputatie opgebouwd in binnen- en
buitenland. Frank Douven, general manager
bij Broekman Logistics Nijmegen, ging op
uitnodiging van het ELC (European Logistics
Center Limburg) naar de slotpresentatie
van het eerste INNVALL[k] project en was
meteen overtuigd; Broekman Logistics moest
meedoen aan het daaropvolgende INNVALL+
project. “Dit nieuwe INNVALL project richtte
zich ondermeer op Value Added Services en
dàt was precies wat onze vestiging in Born
nodig had. De afgelopen jaren waren ook
zwaar voor transport en logistiek en om te
overleven moesten we samenwerken en
versterken. Broekman Logistics zit door ons
aanbod van diensten hoog in het Logistiek
Sectorhuis. Ons motto ‘Alles behalve wielen’
vraagt duidelijk om partners in transport en
overslag. Via INNVALL+ vonden wij regionale
partners met wie we nu nauw samenwerken,
zoals Gehlen Schols uit Kerkrade. Daarnaast
weten ook andere regionale bedrijven ons
nu beter te vinden.” Broekman Logistics is
nu, naast INNVALL+, óók deelnemer aan
INNVALL[k]. “In dit project kijken we verder
naar partners in de regio. We werken aan
verbetering van klant/leverancier relaties,
zodat we naar partnerships kunnen groeien.
In INNVALL[k] zitten we nu nog in de
verkennende fase, het project is pas net
gestart. Maar één doel hebben we zeker al
bereikt, Broekman Logistics staat duidelijk
op de kaart en de collega-bedrijven én
wij weten elkaar steeds beter te vinden.”
‘INNOVATIE VALUE ADDED LOGISTICS LIMBURG’ (INNVALL)
INNVALL - INNVALL+ - INNVALL[K]
LOGISTIEK SECTORHUIS
INNVALL is ontstaan om transporteurs en
logistieke dienstverleners te helpen bij het
creëren van waarde toevoegende activiteiten
aan hun dienstverlening. Nadenken over
hoe innovatie van toegevoegde waarde
kan zijn, voor henzelf, maar ook voor hun
klanten. Omdat regulier transport en opslag
meer en meer als vanzelfsprekend worden
beschouwd is specialiseren noodzakelijk om
een sterkere band te krijgen met klanten.
Het Logistiek Sectorhuis, oorspronkelijk
ontwikkeld door TNO, is een van de
uitgangspunten van het INNVALL[k] project.
In dit model worden logistieke activiteiten
op basis van hun complexiteit en de
toegevoegde waarde ingedeeld. Hoe hoger
een activiteit in het sectorhuis; hoe hoger
de toegevoegde waarde. Binnen INNVALL[k]
worden de ondernemers ondersteund bij het
ontwikkelen van activiteiten richting de top
van het Logistiek Sectorhuis.
Na de introductie van het project INNVALL, is
samenwerking toegevoegd als waardecreatie
en is het project verder gegaan onder de
naam INNVALL+. Momenteel wordt gewerkt
aan een verdieping van het project voor
twee jaar (2013-2015), onder de naam
INNVALL[k] (waarbij [k] staat voor keten).
INNVALL[k] is een project van Fontys
Hogeschool Techniek en Logistiek, ELC
Limburg, Kamer van Koophandel Limburg,
Provincie Limburg, Syntens en TLN.
48
KennisDC Logistiek
Zeeland-Brabant
KENNISDC LOGISTIEK ZEELAND-BRABANT
KENNISDC LOGISTIEK ZEELAND-BRABANT
49
50
KENNISDC LOGISTIEK ZEELAND-BRABANT
“Samen de logistieke concurrentiekracht en
het vestigingsklimaat van
onze regio versterken”
KENNISDC LOGISTIEK ZEELAND-BRABANT
“Van een programma alleen kan niemand
eten”, zo bijt NHTV-projectleider Bas
Holland het spits af. “Daarom zijn wij
bij NHTV vijf jaar geleden al met Vitale
Logistiek als voorloper van het KennisDC
gestart dit idee van onderaf te laden
met projecten in samenwerking met
het bedrijfsleven.” Inmiddels zijn al 25
projecten uitgevoerd, met als rode draad:
kennisintensief en een hoog praktisch
gehalte. “Het gaat om vraaggestuurde
projecten, dus voor, door en met het MKB.”
Verrijkt curriculum
“Wat we in de afgelopen jaren door de
samenwerking met zo’n tweehonderd
bedrijven, veertig uitvoerende organisaties
en een twintigtal partners hebben geleerd,
is dat we nog meer vraaggestuurd moeten
werken. Dat kan volgens ons door projecten
niet neer te zetten voor een kennisresultaat
aan het eind, maar met een businessmodel
aan de voorkant. Zodat we vanuit de
projecten blijvende business kunnen
genereren. Wat we er inhoudelijk van willen
leren, is dat ons curriculum erdoor verrijkt
wordt. Door die mooie bijvangst kunnen we
slimmere studenten afleveren en dichter
op de markt zitten. Dat zien we ook als de
belangrijkste rol van het KennisDC ZeelandBrabant: versterking van de logistieke
concurrentiekracht en het vestigingsklimaat
van deze regio. Dat bereiken we door
ontwikkeling van nieuwe bedrijvigheid, door
brede valorisatie van de kennis die uit de
projecten komt en door talentontwikkeling.”
Á LEO KEMPS - BAS HOLLAND
Meer van de vraagkant
De komende jaren gaat het bij KennisDC
Zeeland-Brabant meer richting nieuwe
business. NHTV-directeur Stedenbouw,
Logistiek en Mobiliteit, Leo Kemps: “Om dat
te bereiken, zullen we ons nog beter op de
vraag moeten richten. Anders vervallen we in
de ‘old-school’-benadering dat wij denken te
weten wat beter is voor de branche. We willen
dus ook meer bekendheid krijgen, zodat er
meer uitdaging komt vanuit de vraagkant bij
het bedrijfsleven. Zij moeten met problemen
komen waarvan ze het gevoel hebben dat
51
ze via het KennisDC oplosbaar zijn. Omdat
wij al een aantal jaren met dit bijltje hakken,
weten bedrijven al een beetje wat ze
kunnen verwachten als ze bij het KennisDC
aankloppen. Het kan echter beter. We zien
steeds meer vraag naar gekwalificeerd,
nieuw personeel en naar upgrading van
bestaand personeel. Denk bijvoorbeeld aan
regie- en controlfuncties, maar ook aan de
vraag naar een nieuw type, hoger opgeleide
planners, dat kan omgaan met nieuwe
software programma’s.” Bas Holland vult
aan: “We komen terecht in de wereld van
cloud en apps, waarin complexe vormen
van samenwerking de normaalste zaak van
de wereld zijn. De vraag naar upgrading
van software en dus ook naar training en
opleiding voor upgrading van het personeel
is een logisch vervolg hierop. Daarvoor zoekt
men een neutrale partner om alles samen
te brengen en het KennisDC is daarvoor de
aangewezen, slimme partij.”
Voorbeelden van business-gestuurde
aanpak via KennisDC Zeeland-Brabant:
· Samen met partners BOM, Midpoint
Brabant en REWIN is de vraag opgepakt
van enkele verladers met Europese
goederenstromen naar bundeling met
stromen van andere verladers om over
het spoor Europa in te kunnen.
· Negen logistiek dienstverleners, studenten,
en professionals hebben drie jaar geleden
een praktisch ‘business intelligence
dashboard’ ontwikkeld voor betere
besturing van de operatie. Op basis van
dat project vinden nu nog steeds stages
en afstudeerprojecten plaats. Een mooi
voorbeeld van kennisontwikkeling in
een duurzaam perspectief, aldus de
projectleiding van NHTV.
Schakelen op alle niveaus
Leo Kemps: “Het mooie van de KennisDC’s
is dat ze allemaal gekoppeld zijn aan
hogescholen. Daardoor beschikken we over
een oneindige voorraad uren. Dat kan zijn van
medewerkers, van partners en professionals
in het eigen netwerk en van studenten. NHTV
telt vijf- tot zeshonderd studenten logistiek
en die gaan allemaal drie keer op stage.
Dus wij kunnen op alle niveaus schakelen
om probleemaanpak en kennisontwikkeling
mogelijk te maken door projectgerichte inzet
van de juiste teams.”
De partners die KennisDC Zeeland-Brabant
volgens NHTV mede tot een succes maken:
-Avans
-BOM
-Dinalog
-EVO
-Havenschap
Moerdijk
- HZ University
- Impuls Zeeland
- Kamer van
Koophandel
- Midpoint Brabant
-Provincie
Noord-Brabant
- Provincie Zeeland
- ROC Tilburg
- ROC West-Brabant
-Rewin
-TLN
- Tilburg University
- Zeeland Seaports
52
JMT DINTELOORD
Een kennisintensieve relatie
KENNISDC LOGISTIEK ZEELAND-BRABANT
KENNISDC LOGISTIEK ZEELAND-BRABANT
53
Een mooi voorbeeld van de kennisintensieve projecten met een hoog praktisch gehalte is
de quickscan die KennisDC Zeeland-Brabant startte bij JMT Dinteloord. Operational manager
Joost de Schutter ruilde een kennisvoucher van het KennisDC in voor tien uur logistiek
onderzoek door NHTV-docente Marijke Bogers. Het was het begin van een intensieve
relatie tussen het KennisDC en JMT.
KennisDC Voucher
JMT in het West-Brabantse Dinteloord is
de grootste verhuurder in Europa van alles
wat je nodig hebt voor het houden van een
evenement, congres, beurs of tentoonstelling.
Meubilair, tapijttegels, vitrines, displays,
rekken, alles wordt de klok rond door heel
Europa geleverd. Het staat of valt met de
logistieke operatie, te beginnen bij het
magazijn in Dinteloord. “Door onze snelle
groei van de afgelopen jaren is het magazijn
diverse keren uitgebreid en aangepast.
Dat heeft gevolgen gehad voor de inrichting.
Die was niet meer optimaal voor de
efficiency,” verklaart Joost de Schutter.
“Daarom was ik blij met de ontvangst van
de KennisDC Voucher die ik kon verzilveren
tot tien uur quickscan vanuit NHTV.”
Á MARIJKE BOGERS
Logistieke pijnpunten
Als docent warehousing en met een
achtergrond als logistiek adviseur bij
Groenewout heeft Marijke Bogers genoeg
aan tien uur rondkijken, interviewen en
ingevulde vragenlijsten doornemen om een
indruk te krijgen van de logistieke pijnpunten
in een magazijn. “Zo’n quickscan leidt niet
tot een uitgebreid advies, het is meer een
inventarisatie van mogelijke ontwikkelpunten.
Daarnaast geef ik een aanbeveling voor hoe
het bedrijf de optimalisatie kan aanvliegen.
Dat is drieledig. In de eerste plaats kan men
kiezen voor een aanpak met studenten,
stagiaires of afstudeerders. Daar zit een
risico aan, want zowel de kwaliteit als de
doorlooptijd van studenten is wisselend.
Een tweede optie is de combinatie van
studenten en een deskundige; daar zit dan
een kostenplaatje aan vast. Dit geldt ook
voor de derde variant, want dit is een aanpak
volledig door deskundigen, maar daar komt
wel de resultaatverplichting bij vanwege de
officiële adviesopdracht.”
KennisDC in praktijk
In het geval van JMT Dinteloord viel de keuze
op een vervolg met voornamelijk de inzet van
studenten. Joost de Schutter:
“Wij hadden behoefte aan een instrument
om alle logistieke processen binnen JMT
te meten en van daaruit bij te sturen naar
verbetering. NHTV heeft daar met succes
een stagiaire op gezet.” Het resultaat is een
zogenaamd KPI-dashboard, een instrument
dat de logistieke ‘Key Performance Indicators’
meet. Marijke Bogers heeft deze student
begeleid in het ontwerpen en afronden
hiervan. “Dan zie je het KennisDC concreet
in praktijk gebracht, want we vertalen de
kennisvraag van JMT in een praktische tool en
de kennis die dit project ons oplevert, breng
ik terug in mijn curriculum aan de NHTV.”
De relatie met JMT houdt nog aan, want
inmiddels zijn vier tweedejaarsstudenten
gestart met een data-analysestudie als
voorloper voor de gewenste optimalisatieslag
van het magazijn bij JMT Dinteloord.
De aanpak daarvan wordt weer een
afstudeerstage. Zo blijft de logistieke
kennis in beweging.
54
KennisDC Logistiek
Zuid-Holland
KENNISDC LOGISTIEK ZUID-HOLLAND
KENNISDC LOGISTIEK ZUID-HOLLAND
55
56
KENNISDC LOGISTIEK ZUID-HOLLAND
KENNISDC LOGISTIEK ZUID-HOLLAND
57
Samen vooruit
in het achterland
In 2030 is er in de Rotterdamse haven
bijna twee keer zoveel overslag in tonnen
als nu. Dus is er volop werk aan de winkel.
Ook voor het Havenbedrijf Rotterdam, waar
Cees Deelen zich als programmamanager
wegverkeer richt op haven en achterland.
“We hebben elkaar keihard nodig.”
Á CEES DEELEN
Een willekeurig voorbeeld, met twee
vrachtwagens. “Beide maken op dezelfde
dag praktisch dezelfde rit vanuit Rotterdam.
De ene vertrekt vol en komt leeg terug, de
andere rijdt leeg heen en komt vol terug in
Rotterdam. Ik weet, de praktijk is weerbarstig,
maar zouden die twee ritten er nu echt niet
één kunnen zijn? Informatie uitwisselen,
goede afspraken tussen concurrenten; die
kant moeten we op.”
De drukte op de Nederlandse wegen
vraagt om innovatieve oplossingen.
“Om samenwerking”, zo benadrukt
Cees Deelen. Hij houdt zich, als
programmamanager wegverkeer bij
Havenbedrijf Rotterdam, dagelijks bezig
met de drukte op de wegen. Die in het
havengebied vallen onder het beheer van
het Havenbedrijf. Daarbuiten zijn provincie,
gemeente en Rijkswaterstaat de beheerders.
Deelen: “We hebben elkaar dus keihard
nodig.”
Kwestie van mentaliteit
Deelen is ook betrokken bij het overleg
over de Blankenburgtunnel. Die moet in
de toekomst het verkeer van en naar de
Maasvlakte ontsluiten en wordt daarmee
naast de A15 de tweede ontsluiting van
het havengebied. Voor het zover is, praat
Deelen met bedrijven in de haven over de
mogelijkheden om hun werknemers op
andere tijden, met het openbaar vervoer,
of niet te laten reizen. Deelen: “Het is ook
een mentaliteitskwestie. Met z’n allen op
hetzelfde moment de weg op; daar zitten
gewoon grenzen aan.”
Uiteindelijk staan vrijwel alle programma’s
waar Deelen bij betrokken is in het teken van
de Havenvisie 2030. Die gaat onder meer uit
van het ‘Global Economy’ scenario, dat stelt
dat de overslag in de Rotterdamse haven over
16 jaar bijna verdubbeld is. Een scenario dat
vraagt om een efficiency-slag.
“Dus willen we van wegvervoer veel meer toe
naar binnenvaart en spoor”, vertelt Deelen.
“Nu gaat nog 45% van het containervervoer
vanaf de Maasvlakte over de weg. In 2030
moet dat 35% zijn.”
Ruimte voor innovatie
Het is volgens Deelen dan ook zaak dat de
transportsector vernieuwt. Met ruimte voor
innovatie, voor kennisdeling en
samenwerking. Niet alleen tussen bedrijven,
maar ook met het onderwijs. Zo onderzoeken
studenten van de Hogeschool Rotterdam
in opdracht van het Havenbedrijf hoe de
milieubelasting van het intern transport
(binnen het havengebied) kan worden
verminderd. En zelf neemt Deelen binnenkort
plaats in een nieuwe ‘Community of Practice’,
waarin zo’n zes à zeven vertegenwoordigers
uit het bedrijfsleven richting gaan geven
aan de onderzoeksvelden voor studenten.
De resultaten van dat onderzoek moeten
vervolgens eenvoudig beschikbaar zijn voor
andere bedrijven.
Want dat laatste, daar is volgens Deelen
zeker behoefte aan. “Er is al veel kennis.
Maar bedrijven weten die onvoldoende te
vinden. De afstand tussen onderwijs en
werkveld is nog altijd behoorlijk groot.
En daarin zit ‘m dan ook de meerwaarde
van het KennisDC Logistiek, dat kennis
inzichtelijker en sneller toepasbaar maakt
voor de bedrijven. Een verbindende schakel
zoals het KennisDC, die is meer dan welkom.”
58
Á BEN GRÄVE
KENNISDC LOGISTIEK ZUID-HOLLAND
KENNISDC LOGISTIEK ZUID-HOLLAND
59
Oog voor service,
oog voor kansen
Aftersales service is niet langer iets
voor erbij. Wie de logistiek ervan goed
inricht, benut nieuwe kansen. Zo ook in
de Rotterdamse haven, stelt Ben Gräve,
voorzitter van het Service Logistics Forum.
“Met het KennisDC komt er veel nieuwe
kennis, specifiek voor de haven.”
Geavanceerde oplossingen voor overslag.
Containerterminals, voorzien van de laatste
technologie. Aan innovatie geen gebrek in de
Rotterdamse haven. Toch liggen er kansen als
het gaat om servicelogistiek, een thema dat
voor veel bedrijven nog altijd geen speerpunt
is. En dat laatste is zonde, stelt Ben Gräve.
“Servicelogistiek biedt volop mogelijkheden.
Om kosten te reduceren en business te
genereren.”
Optimaal inrichten
Gräve is voorzitter van het Service Logistics
Forum (SLF). De stichting bestaat inmiddels
twintig jaar en geldt binnen Nederland als
het kennisplatform voor alles wat te maken
heeft met servicelogistiek. Daarbij gaat het
om de logistiek voor installatie, onderhoud
en verwijdering van technische systemen.
Kortom, om alles wat nodig is voor het
optimaal inrichten van het aftersales proces.
Bijvoorbeeld op de manier zoals ASML dat
heeft gedaan, vertelt Gräve. “Dat bedrijf
won onlangs niet voor niets de Nederlandse
Logistiek Prijs.”
Maar toch, het ene bedrijf is het andere
niet. En dat geldt zeker voor de Rotterdamse
haven, weet ook Gräve. “Er is geen blauwdruk,
toepasbaar voor welk bedrijf dan ook. Juist
daarom ben ik enthousiast over de komst van
het KennisDC. Net als binnen de Hogeschool
Rotterdam is servicelogistiek er een van
de centrale thema’s. Dat gaat zorgen voor
veel kennis, specifiek voor de haven. Als
SLF dragen wij daar graag aan bij. Niet om
bedrijven te vertellen hoe ze met dit thema
om moeten gaan. Wél om ze de kans te
bieden uit hun comfortzone te treden en
anders naar de eigen processen te kijken.”
Continuïteit borgen
Want zo’n spiegel, daar kan een bedrijf baat
bij hebben. Ook in de Rotterdamse haven,
waar continuïteit voorop staat. Of het nu
gaat om de dagelijkse toevoer van goederen,
de overslag of de verbindingen met het
achterland. Hapert één van de radertjes, dan
staat alles stil. Logisch dus, stelt Gräve, dat
bedrijven in de haven er alles aan doen om
de continuïteit te borgen. En kiezen voor
extra investeringen, wanneer bijvoorbeeld een
installatie of raffinaderij onverhoopt een dag
stil staat.
“Toch kun je jezelf afvragen of die
investeringen wel de beste zijn. Want
welke rol is er voor service? Hoe heb je
dat ingericht? En houd je dat in eigen
huis, omdat je dat als bedrijf nu eenmaal
zo al jaren doet? Of is het ook een
optie om de leverancier bij de service te
betrekken? Leveranciers bieden steeds
vaker totaaloplossingen aan. Voor een
bedrijf kan dat vanuit financieel oogpunt
zeker interessant zijn. Optimalisatie van de
aftersales service biedt de haven veel kansen.
Het is aan de bedrijven om ze te benutten.”
60
KennisDC Logistiek
Amsterdam
KENNISDC LOGISTIEK AMSTERDAM
KENNISDC LOGISTIEK AMSTERDAM
61
62
KENNISDC LOGISTIEK AMSTERDAM
KENNISDC LOGISTIEK AMSTERDAM
63
KENNISDC AMSTERDAM
‘Kennis is dynamisch’
Het bevorderen van domein overschrijdende
samenwerking zien wij als core-business
van het KennisDC. We krijgen steeds meer
aanvragen voor praktijkcases en bedrijven
willen heel graag meedenken over de
invulling van het curriculum. Ook de vraag
naar scholing groeit in het werkveld, zoals
maatwerkcursussen.”
Á TOM STALLINGA
Mainportlogistiek
De Hogeschool van Amsterdam heeft al ruim
tien jaar als speerpunt Mainportlogistiek.
Met de focus op Airport Seaport logistics.
Sinds vijf jaar lopen er onderzoeken via het
minorprogramma van derdejaarsstudenten.
De laatste jaren is het thema: Ketenen Netwerkstrategieën voor MKBondernemingen in Mainports. Volgens Dick
van Damme een behoorlijk populair thema,
want van de jaarlijks circa twee keer vijftig
studenten komen er diverse van andere
hogescholen. “Belangrijke partners hierin
zijn Havenbedrijf Amsterdam, Air Cargo
Netherlands en Schiphol Airport Development
Company. Maar ook Tata Steel, Ter Haak Groep
en Koopman Car Terminal. Deze zogenaamde
leaderfirms hebben wij nodig om het MKB
uit hun toeleveringsketen over de streep te
halen. Het MKB heeft als primaire motivatie
overleven, zeker in tijden van recessie.
Op verzoek van zo’n leaderfirm doen ze
alsnog mee, want dat is hun broodheer.
Wij laten onze studenten de logistieke
Daarvoor moeten we data verzamelen
over ritten, routes en vervoerscapaciteiten.
Met de nodige IT kunnen we straks alle
data verwerken, bijvoorbeeld in een soort
stadsverkeersleiding die alle capaciteiten op
de juiste manier verdeelt. En dat ook nog
binnen de geldende kaders, zoals emissieen geluidsnormen. Zo creëren we via het
“Er is mede dankzij het KennisDC
een groeiend besef dat we elkaar
nodig hebben.”
Á DICK VAN DAMME
Onderzoek zit niet in de genen van
een hogeschool. Het is een betrekkelijk
nieuwe discipline, ook voor Hogeschool
van Amsterdam. “Hierin ligt nu voor
ons wel de belangrijkste uitdaging”,
stelt Dick van Damme, lector Logistiek.
“Via praktijkgericht, wetenschappelijk
onderzoek willen en kunnen wij het
innovatievermogen van met name het
logistieke MKB stimuleren. Altijd samen met
én ten behoeve van het bedrijfsleven.”
Citylogistiek
De dynamiek van kennis geldt ook voor het
tweede speerpunt in de onderzoeksfocus van
het HvA-lectoraat: citylogistiek. Tom Stallinga:
“Als gevolg van ketenomkering staat de klant
steeds centraler in de logistiek. Er komen
nieuwe stromen die vragen om innovatieve
oplossingen Een mooi voorbeeld hiervan
keten inventariseren op sterke-, zwakke- en
knelpunten. Ook expliciete bedrijfsvragen
kunnen de grondslag vormen. Bijvoorbeeld
naar de kansen voor uitbreiding van de
binnenvaart richting Oost-Europa.”
Core-business
De HvA-lector ziet de kansen van het
KennisDC voor de komende periode in het als
onafhankelijke partij kruisverbanden leggen
tussen de versnipperde onderwijspraktijken
en specialisaties op de verschillende niveaus.
Net als zijn collega Tom Stallinga, coördinator
KennisDC Amsterdam: “Niet alleen voor de
doorstroming en begeleiding van studenten,
maar ook om het bedrijfsleven hierin mee te
nemen. Er is mede dankzij het KennisDC een
groeiend besef dat we elkaar nodig hebben.
Innovatieagenda
Dick van Damme: “De vraag naar
samenwerking wordt ook meer structureel.
Wij zijn permanent bezig met een eigen
innovatieagenda, grotere partijen, zoals
Havenbedrijf Amsterdam, KLM en Schiphol
Cargo, doen dat ook. Door ze naast elkaar
te leggen, kunnen we een jarenlange lijn
uitzetten en gezamenlijk innovatie in de
mainport bevorderen. Zo kan Hogeschool
van Amsterdam ook haar ambitie van
research-hogeschool waarmaken. Kennis
is dynamisch, die verandert continu. Wat
studenten nu leren, is van tijdelijke waarde.
Met een onderzoekscompetentie blijven ze
in staat innovatieve waarde en dus continue
verbetering toe te voegen aan het logistieke
bedrijfsleven.”
is het kopen via internet. Hierdoor groeit
het één-op-éénverkeer tussen verzender
en klant. Steeds meer busjes dus. Voor een
metropoolregio als Amsterdam levert dit
de actuele vraag op hoe we de stad toch
leefbaar kunnen houden. Je kunt denken aan
vermindering van het aantal busjes, maar je
kunt ook naar de bron kijken en bijvoorbeeld
voor een ander distributienetwerk kiezen.
Kijk maar naar de samenwerking van Bol.com
met de AH-filialen. Er is hier echter nog
relatief weinig bekend in e-businesslevering.
Dat vergt logistiek onderzoek, onder meer
door benchmarking van bestaande concepten
in Azië, waar ze al verder zijn. Voor onze
hogeschool is de vraag interessant wat er nu
gebeurt in de stad en in de metropoolregio.
KennisDC toekomstperspectief door het
ontwikkelen van andere inrichtingen voor
beperkte logistieke capaciteit.”
64
KENNISDC LOGISTIEK AMSTERDAM
KENNISDC LOGISTIEK AMSTERDAM
65
SMART CARGO HUB FOR EUROPE
“We moeten samen optrekken in
de concurrentie met andere hubs”
Sparringpartner
Uitvoerende en handhavende instanties
zoals douane blijken ook belangrijk voor
Havenbedrijf Amsterdam. Micha Hes,
projectmanager Business Development:
“Inzicht in hun functioneren helpt ons in de
opstelling naar onze klanten en de klanten
van onze klanten. Door hun wensen en
klachten te toetsen op mogelijke oplossingen
in de terminals en bij de overheid, kunnen
we de supply chain helpen bevorderen.
Dat vergroot hun tevredenheid en versterkt
onze propositie. Zo zijn we nu binnen het
KennisDC een onderzoek gestart naar
de wijze waarop handhavingsinstanties
zoals douane nu opereren in de logistieke
keten van een van onze niches, namelijk
de export van tweedehands auto’s via de
haven. De vraag is eerst: klopt het of niet
wat onze klanten menen, namelijk dat de
handhaving niet efficiënt is? Zo ja, hoe gaan
Á MICHA HES
Om de internationale concurrentiepositie te verstevigen, wil
de Metropoolregio Amsterdam het beste, slimste en meest
betrouwbare, multimodaal logistieke knooppunt van Europa zijn.
Overheid, ondernemers en onderwijs investeren gezamenlijk om
de nodige innovaties te realiseren voor deze Smart Cargo Hub for
‘Single Window’
Meer samenhang begint met meer
samenwerking. Daar staan zeehaven én
luchthaven zeker niet afwijzend tegenover.
Integendeel. “De vracht die op Schiphol landt
en vertrekt, zet de wegen niet zo vol met
trucks als de containers die van en naar
de havens gaan. Toch hebben alle partijen,
van afzender tot en met ontvanger, belang
bij een goed intercontinentaal netwerk, bij
Europe. Belangrijke positie hierin hebben de Amsterdamse seaport
en airport, oftewel Havenbedrijf Amsterdam als vierde van Europa
en Schiphol als derde luchtvrachthaven van Europa. Er is nog veel
ruimte voor meer samenhang in logistieke kennis en kunde.
goede weg-, water- en railverbindingen met
het Europese achterland en bij een soepele
overslag tegen lage kosten. Om dat allemaal
goed te houden of beter te maken, moeten
we samen optrekken in de concurrentie met
andere Europese hubs”, zo is de overtuiging
van Wico Santbulte, KLM-directeur Cargo
Development. “Veiligheid bijvoorbeeld is in de
loop der jaren een enorm belangrijk thema
geworden. Als je dat niet slim inricht, kan
het de logistieke stromen frustreren. Om een
aantrekkelijk logistiek knooppunt te blijven,
moet je samen slimme oplossingen bedenken
én realiseren. Bijvoorbeeld voor meer
snelheid en efficiency in import-, export- en
douaneprocessen. Daarvoor steunen we
projecten als Seamless Connections en
Extended Single Window, die in opdracht
van Dinalog onder meer zijn geland in ons
regionale KennisDC.”
Á WICO SANTBULTE
we dit oplossen? Het KennisDC is dan weer
vooral sparringpartner voor onze ideeën
en strategische richtingen. Op onze beurt
bieden wij een groot klantennetwerk dat
voor praktische knowhow terecht kan bij het
logistiek kennisplatform.”
Niche
Havenbedrijf Amsterdam ervaart de
samenwerking met Schiphol als nuttig.
“In termen van samen lading binnenhalen
is echter niet zo veel mogelijk, omdat
we beiden in andere segmenten van de
logistiek werken.” Wico Santbulte erkent
dit: “Luchtvracht is meer een niche voor
kwaliteitstransport, met kleine volumes, hoge
toegevoegde waarde en snelheid. Daarom
betaal je bij KLM Cargo per kilo en in de
haven per ton of container.” Micha Hes:
“Samenwerking tussen zee- en luchthaven
moet je meer zien in termen van elkaar
versterken in juiste distributie. Maar we
bekijken nu bijvoorbeeld samen met Flora
Holland hoe de haven een belangrijkere
rol kan spelen in verduurzaming van het
planten- en bloementransport. Met Schiphol
werken we vooral samen in het aantrekken
van hoogwaardige, logistieke dienstverleners
naar deze regio.” Wico Santbulte vult aan:
“We zijn allemaal onderdeel van de
Nederlandse, logistieke infrastructuur. Daar
moeten we slim mee omgaan om er als
Europese Cargo Hub nog beter van te worden.
Zo laten wij studenten van de Hogeschool
Amsterdam nu het luchtvrachttransport
over de weg in ons achterland in kaart
brengen. Misschien kunnen we de uitkomsten
hiervan ook weer koppelen met andere
kennisbronnen en zo ook op dit front
state-of-the-art-ontwikkelingen vertalen
naar de praktijk. Dat is dan weer een
verdienste van het KennisDC.”
66
Logistieke kennis
+
kunde
=
kassa
KENNISDC LOGISTIEK
WWW.KENNISDCLOGISTIEK.NL

Logistiek Medewerker-web.indd

Teamleider vacaturetekst 14032014

14028-Pers.adv-vd Haak-Transportplanner.indd

download pdf functieomschrijving

Bekijk uitnodiging

LOGISTIEK COMMERCIEEL / TECHNISCH

Verslag eerste scholingsbijeenkomst Logistiek is OK!

Klik hier voor meer informatie over het programma

Press release

Lees hier het volledige persbericht over DC Puttershoek