link naar artikel

ZATERDAG 13 SEPTEMBER 2014
ZATERDAG 13 SEPTEMBER 2014
De verzwaring van de dijk langs de Eem
had een lange aanloop, maar komt nu
tot uitvoering. In deze krant in drie delen
de anatomie van dit megaproject.
Vandaag het laatste deel: de belangen.
Dijkverzwaring
Dijkverzwaring
Natuurmonumenten: ’Samen
versterken we de natuur’
,,Natuurmonumenten is zeer tevreden over de wijze waarop we samen
met het waterschap de natuur versterken. Binnen de huidige dijkverbeteringsplannen moet de schade die aan
de natuur wordt aangericht worden
gecompenseerd. Maar naast compensatiemaatregelen, wordt er ook een
kwaliteitsslag gemaakt. Zo zullen wij
samen in de uiterwaarden Bruggematen en Wolkenberg 14 à 15 hectare
natuur gaan ontwikkelen, een gebied
dat nu nog bestaat uit grasland. Door
klei weg te halen - klei die gebruikt
zal worden voor verhoging van de
dijk - kunnen we de uiterwaarden
natter maken. Wij hopen dat zo dieren plantsoorten die door verdroging
waren verdwenen terugkomen. Het
gaat dan bijvoorbeeld om de echte
koekoeksbloem en de grote ratelaar.
Ook hopen we op meer groene kikkers, eventueel de zeldzame ringslang
en verschillende vogelsoorten als de
porseleinhoen, de waterral en het
baardmannetje. Naast ontwikkeling
van de uiterwaarden zal samen met
het waterschap worden gewerkt aan
de waterkwaliteit. De Eem is een
rivier met harde oevers, heeft weinig
ruimte, en er is niet veel variatie in
Eemdijk wil
een ’reële
vergoeding’
De Eem met uitzicht op Eemdijk. FOTO
STUDIO KASTERMANS/DANIËLLE VAN COEVOR-
Jan Roodhart van Natuurmonumenten
stroomsnelheid en begroeiing. Het
idee is om twee nevengeulen aan te
leggen: watergangen die parallel
lopen aan de hoofdstroom. Eén komt
bij uiterwaarde de Wolkenberg, en
wordt wel een kilometer lang. De
tweede geul wordt gerealiseerd op het
eiland bij de Grote Melm in Soest.
Een nevengeul biedt ruimte aan zoetwatermosselen en andere kleine diertjes. Die hebben nu geen plek, maar
zijn wel belangrijk: ze helpen met het
zuiveren van het water.’’
DEN
Vincent Harmsen
[email protected]
De veerman van Eemdijk is niet zo
bang voor hoogwater. ,,De dreiging
dat er een vliegtuig op ons hoofd
valt is groter,” zegt hij op nuchtere
toon al zittend in zijn cabine. Achter hem kabbelt de Eem; een panorama van welig polderlandschap is
zichtbaar. De schipper gelooft niet
zo in de noodzaak tot dijkverhoging. ,,In de 22 jaar die ik op de
pont zit, is het water nog nooit zo
hoog gekomen. Waar moet het
water vandaan komen? Misschien
als het drie weken achter elkaar
regent.”
Net als de veerman geloven weinig
mensen in Eemdijk dat dijkverhoging noodzakelijk is. Maar inmiddels bestaat er berusting. ’We hebben ons erbij neergelegd’ en ’wat
ze in hun hoofd hebben gaat toch
door’ is het sentiment. Dat betekent niet dat voor iedereen de
strijd is gestreden. André Hagelen
woont aan de dijk, en spreekt namens een groep van 25 dorpsbewoners die zich via de rechter door
het waterschap zullen laten onteigenen. Zij zijn het niet eens met de
prijs die zij voor hun grond krijgen. ,,Wij willen niet het onderste
uit de kan, maar een reële vergoeding’’, aldus Hagelen.
Volgens Hagelen kloppen de prijzen van het waterschap om een
aantal redenen niet. ,,De grondprijs die wordt geboden is gebaseerd op Bunschoten en Eemnes.
Maar wij zitten hier op de dijk, en
hebben uitzicht over de Eem. Dan
mag je er van uitgaan dat de
grondprijs hoger is.’’ Ook is het
volgens Hagelen incorrect dat
dezelfde prijs wordt gerekend voor
grond in Eemdijk zuid - waar men
aan het water woont - als in Eemdijk noord, waar de huizen uitkijken op de weilanden. ,,Een bootje
aan de deur is toch wat anders.’’
Hagelen heeft voorgesteld om een
proefonteigening te voeren, en de
uitkomst daarvan bepalend te laten
zijn voor alle geschillen in het
dorp. Hij zegt daarmee de juridische kosten - die het waterschap
zal dragen - beperkt te willen houden. ,,Als er 25 zaken komen dan
brengt dat enorme kosten voor de
samenleving met zich mee.’’
Heemraad Dick Veldhuizen van het
waterschap voelt daar echter weinig voor. ,,Een proefonteigening
levert niet sneller de duidelijkheid
op die men zou wensen, en is voor
ons in de procedure niet haalbaar.’’
Veldhuizen vindt dat het waterschap uiterst zorgvuldig te werk is
gegaan. ,,We maken gebruik van
zes onafhankelijke rentmeesters
van verschillende kantoren. De
rentmeesters hebben zich vooraf
grondig geïnformeerd aangaande
de percelen van de mensen.’’ Ondanks dat de onteigeningsprocedure is gestart, zal het waterschap
nog pogen tot overeenstemming te
komen. ,,Het gesprek is nu nog
open. Maar wij willen ook duidelijk zijn: uiteindelijk gaan we onteigening niet uit de weg.’’
Melkveehouder Eemnes: ’Wij
worden er slechter van’
Bewoner Eemdijk: ’Mijn
fazantenren zal wegmoeten’
Stichting Grebbelinie:
’Tevreden met waterschap’
,,Wij wonen in Eemnes in het overloopgebied van de Eem. Zo’n tachtig
boeren zitten hier in de Maatpolder
wat heet ’buitendijks’. Aan de andere
kant van de rivier is de norm voor de
dijk eens in de 1250 jaar. Hier is de
norm vastgesteld op eens in de 300
jaar. In het verleden zijn daarover nog
stevige gesprekken gevoerd, maar de
overheid weigert de normering aan te
passen. Wat ons steekt aan de dijkverhoging is het volgende. Wanneer je de
dijk aan de overkant gaat verhogen en
verzwaren, waar denk je dan dat bij
hoogwater het water naartoe zal
gaan? Dan loopt het hier onder! Wij
zijn verder niet betrokken of geïnformeerd door het waterschap, maar
mensen hier vragen zich af wat het
doet met de waarde van hun bedrijf.
Laten we eerlijk zijn: wij betalen
dezelfde lasten als boeren aan de
andere kant van het water. Iedereen
betaalt waterschapsbelasting, rioolbelasting, waterschapsheffingen, etc.
Maar aan de overkant krijgen ze er
een stevigere dijk voor terug. Wij
worden er slechter van. Wij hebben
gezegd: kijk ook naar de dijken aan
deze kant. Het antwoord is dat dit nu
eenmaal buitendijks gebied is. Ik zelf
,,Ik woon hier in Eemdijk al zeventien jaar aan het water. Mijn vrouw is
geboren op dit stukje grond. De dijk
gaat veertien centimeter omhoog. Ik
heb in de tuin een fazantenren die
weg zal moeten. Ik begrijp niet dat ze
voor die veertien centimeter zo’n
rommel gaan maken. Als dat water
eens in de 1250 jaar komt dan kunnen
we toch zandzakken op de dijk gooien? De zondvloed is vroeger ook niet
in één dag gekomen, dus dat zie je
wel aankomen. Ik heb tegen het waterschap gezegd dat ik met hoogwater
er wel voor wil zorgen dat die zandzakken op hun plek liggen. De verspilling die ze besparen kunnen ze
dan op mijn rekening storten.
Financieel ben ik er inmiddels uit
met het waterschap, maar ik begrijp
dat het begin van de werkzaamheden
nu weer is uitgesteld. Ze zouden in
september beginnen maar er zijn hier
in Eemdijk een paar van die vreemde
rakkers en die houden het tegen.
Waarschijnlijk is het import, en komen ze uit het Gooi vandaan, want
Eemdijkers zijn niet zo moeilijk. Zij
zeggen: ze zitten in mijn tuin dus ik
wil het onderste uit de kan halen.
Maar het waterschap betaalt gewoon
,,De Stichting Grebbelinie is betrokken bij de dijkverbetering omdat
onderdelen van de Grebbelinie in de
dijken langs de Eem liggen. De Grebbelinie is een waterlinie die van noord
naar zuid door de Gelderse Vallei
loopt. Het is een stelsel van aarden
wallen met zo hier en daar een sluis
of stuw om de waterstand te regelen.
Op een aantal plaatsen liggen ook
verdedigingswerken. Het geheel
stamt uit 1745. Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn er ook kazematten te
vinden.
Ten noorden van Amersfoort is de
oude liniedijk nog aanwezig, en hierin bevinden zich historische objecten
die wij graag willen behouden. Zo ligt
er ter hoogte van de Hoogerhorstweg
een in 1799 aangelegd verdedigingswerk. Op deze plek dreigt het water
door de dijk te sijpelen. Een remedie
is om de dijken breder te maken,
maar het waterschap heeft een andere
oplossing bedacht. Door aan de buitenzijde een damwand te slaan kan
het probleem ook worden verholpen.
Op die manier wordt het fort ontzien.
Wij zijn erg blij met deze oplossing.
Ook op andere punten was het waterschap ons terwille. Zo lag oorspronke-
Melkveehouder Pieter Seldenrijk
zit zo dicht tegen de Wakkerendijk
dat ik hoop het droog te houden.
Maar de boeren in de polder zullen
ermee van doen krijgen. Als hun land
onderwater komt te staan hebben zij
een probleem. Het land kan vervuild
raken door de slechte waterkwaliteit.
De invulling van de plannen is naar
mijn mening vrij discutabel.’’
Eemdijker Alex van Twillert
een redelijke prijs. Als je het er niet
mee eens bent, moet je terug gaan
naar ’Gooiland’. Het is van hogerhand
besloten en dan moet je je daar gewoon bij neerleggen. Zo is mijn opvoeding vroeger ook geweest. Uiteindelijk doen de mensen van het waterschap ook gewoon hun best.’’
Jan de Vries van Stichting Grebbelinie
lijk achter de wal van de liniedijk een
verlaagd gedeelte - de zogenaamde
walgang - waarop de soldaten konden
lopen. Ook lag in de hoeken aan elke
kant een opstelplaats voor geschut
met een oprit daar naartoe. Daarvan is
nu niets meer terug te zien. Het waterschap is bereid de details weer aan
te brengen. Wij zijn in het algemeen
zeer tevreden over de manier van
samenwerken met het waterschap.’’

Download Report