It Pluske 2013 04

Jaargang 13 nummer 4, datum 15-12-2013
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Informatie over rupsen
Circulaire economie
De excursies en cursussen voor het komend
kwartaal.
We wensen iedereen goede feestdagen toe en een
goed 2014!
VOORWOORD
van de redactie
Beste lezers,
Het einde van het jaar, de winter voor de deur: tijd voor
een nieuwe uitgave van It Plúske.
U ziet It Plúske nu nog in de vorm zoals u de afgelopen
drie jaren gewend was, maar daarin komt enige verandering. Enkele lezers hebben in de enquête (waarover
in dit bulletin meer informatie) enkele opmerkingen en
adviezen gegeven waar we wat mee gaan doen.
Los van de verandering van de opmaak verandert ook de
samenstelling van de redactie. Frans Hammer is nu al niet
meer lid van de redactie, binnenkort zal ook Hans Kooi
plaats maken. Deze wordt ingenomen door Antoinette
Strating.
VAN DE BESTUURSTAFEL
Het jaar 2013 ligt al weer bijna helemaal achter ons. Een
jaar waarin wij als IVN de Wâlden ca 450 mensen hebben
laten deelnemen aan onze activiteiten. Dit aantal is ten
opzichte van de voorgaande jaren een fors aantal.
Wanneer alle deelnemers ook nog hun positieve
ervaringen weer gaan delen met hun familieleden en
kennissen is onze uiteindelijke reikwijdte een stuk groter.
Wij kunnen dit als vereniging alleen waarmaken dankzij de
bijdrage van al onze vrijwillige gidsen die bij weer en wind,
maar gelukkig ook bij zonneschijn, het excursiepad
opgaan. Velen doen dit al vele jaren aan één geheel
belangeloos. Het bestuur wil hierbij haar waardering voor
deze belangeloze inzet overbrengen.
Zoals wij al in de ledenvergadering van 17 oktober 2013
aangaven, heeft onze penningmeester Frans Hammer
bekend gemaakt zijn bestuurlijke activiteiten voor de
vereniging IVN de Wâlden ingaande de jaarvergadering
op 20 februari 2014 te beëindigen. Dit betekent dat wij op
zoek moeten naar een versterking en aanvulling van het
bestuur. Als u dit leest en u hebt interesse in een
In dit Plúske kunt u naast de bestuurlijke mededelingen
(zoals de aankondiging van Algemene Ledenvergadering)
lezen over
 De herfstwandeling op De Slotpleats in
Bakkeveen
 De vrijwilligersmiddag 2013
1
It Plúske jaargang 13 nummer 4
bestuursfunctie, neem dan contact op met de voorzitter
Fokke Frieswijk of secretaris Yttje Cnossen van onze
vereniging.
Aan het eind van het jaar wens ik al onze leden een
gezond en voorspoedig 2014 toe en hoop u allen te
ontmoeten tijdens de jaarvergadering op 20 februari
2014.
UW MENING OVER IT PLÚSKE
Yttje Cnossen
Iets meer dan twee jaar geleden heeft It Plúske, clubblad
van IVN De Wâlden een fikse metamorfose ondergaan.
Momenteel wordt It Plúske vier maal per jaar bezorgd in
de mailboxen van de IVN De Wâlden-leden, donateurs en
andere geïnteresseerden. Sommigen ontvangen een
papieren versie. In het herfstnummer van It Plúske heeft
de redactie middels een enquête om de meningen
gevraagd van de lezers.
De resultaten van deze enquête zijn hieronder weergegeven. Er zijn ca 90 vragenlijsten uit gezet, waarvan 14
ingevuld zijn ingeleverd, hetgeen neerkomt op een
response van circa 15 %. In tabel 1 zijn de vragen en de
daarbij verzamelde gegevens weergegeven. Wanneer we
deze gegevens bekijken vallen enkele dingen op:
Namens het bestuur, Fokke Frieswijk
Uitnodiging voor de Jaarvergadering
Het bestuur nodigt alle leden van harte uit voor het
bijwonen van en deelnemen aan de jaarvergadering.
datum:
tijd:
locatie:
donderdag 20 februari 2014
19.30 uur
de Fûgelhelling ,de Feart te
Ureterp
Agenda:
 Opening door de voorzitter.
 Vaststelling van de agenda.
 Behandeling en vaststelling van de notulen van de
ledenvergadering 17 oktober 2013.
 Mededelingen van het bestuur.
 Behandeling en vaststelling van het jaarverslag
van het jaar 2013.
 Behandeling en vaststelling van het financiële
verslag van het jaar 2013.
 Verslag van de kascommissie.
 Behandeling van het financiële verslag van
2013.
 Decharge verlening van de penningmeester
door de vergadering.
 Benoeming nieuwe kascommissie door de
vergadering.
 Behandeling en vaststelling van het werkplan
voor het jaar 2014.
 Behandeling en vaststelling van de financiële
begroting voor het jaar 2014.
 Bestuursverkiezing.
 Werkgroep samenstellingen.
 Rondvraag.
 Sluiting van de vergadering.

Alle schriftelijke agendastukken behorende bij de
jaarvergadering ontvangen de leden uiterlijk 6 februari
2014.
2

It Plúske wordt van begin tot het eind gelezen door
bijna alle respondenten;

de verzending per e-mail wordt door 6 respondenten
als verbetering gezien, 2 respondenten vinden het
geen verschil uit maken en 4 respondenten vinden
het een verslechtering;

It Plúske wordt niet gelezen door kinderen onder de
twaalf jaar;

de nieuwe opmaak van It Plúske wordt door het
merendeel van de respondenten als positief ervaren;

een bijdrage leveren aan It Plúske ambiëren 7
respondenten niet, 2 respondenten willen af en toe
wel een bijdrage leveren en 3 respondenten zijn
daartoe structureel bereid. Graag nodigen we hen uit
om kopij aan te leveren en/of contact op te nemen
met de redactie;

bij item 11 is een opmerking geplaatst over het
weergeven van de tekst in 1 kolom i.p.v. twee, dit om
onnodig scrollen te voorkomen. Ook is eenmaal het
slanke lettertype als nadeel genoemd. Tevens is
eenmaal de kleur geel op de voor pagina als ‘te fel’
benoemd;

bij item 12 zijn enkele opmerkingen gemaakt met
betrekking tot de inhoud van It Plúske. Het gaat
hierbij om de vraag naar interviews met
natuurmensen, artikelen vanuit landelijk IVN,
artikelen over natuurgebieden in de eigen regio,
vermelding van excursieprogramma’s, bijzondere
vondsten, nieuwsbrieven tussen de vier nummers van
It Plúske.
It Plúske jaargang 13 nummer 4
Tabel 1: Resultaten Enquête It Plúske
Nr
.
1
2
3
4
5
Uitslag
Vraag
Enquête It Plúske
Antwoorden
Ik ontvang It
Plúske
Ik vind de
nieuwe
manier van
verzending
per e-mail
Ik lees It
Plúske
per e-mail 1 a
per post 1b
een verbetering 2a
gelijk gebleven 2b
een verslechtering 2c
Resp
onse
11
3
6
2
4
nooit 3a
soms 3b
altijd 3c
van het scherm 4a
print, van papier 4b
nooit
5a
soms
5b
altijd 5c
0
0
11
8
3
0
0
3
alles 6a
bestuursmededeling
6b
inhoudelijke
artikelen 6c
excursieverslagen 6d
It Lytse Plúske 6e
de Groene Agenda 6f
1 persoon 7a
2 personen 7b
3 personen 7c
meer personen 7d
13
0
0 personen 8a
1 persoon 8b
2 personen 8c
meer personen 8d
12
0
0
0
een verbetering 9a
gelijk gebleven 9b
een verslechtering 9c
10
3
0
soms 10a
altijd 10b
niet 10c
3
2
7
Zie hierboven
4
Zie hierboven
1
Ik lees It
Plúske
Ik lees It
Plúske (alleen
beantwoorden als u It
Plúske per
post ontvangt)
6
Ik lees in It
Plúske
(meerdere
antwoorden
mogelijk)
7
8
9
10
11
12
Hoeveel
personen in
uw gezin
lezen It
Plúske
Hoeveel van
de personen
uit vraag 7
zijn jonger
dan 12 jaar
Ik vind de
nieuwe
opmaak van
It Plúske
Ik zou zelf wel
een bijdrage
willen leveren
aan It Plúske
Ik heb de
volgende
suggesties ter
verbetering
van de
vormgeving
van It Plúske
Ik heb de
volgende
suggesties
voor de
inhoud van It
Plúske
N.a.v. de uitslag onderzoekt de redactie van It Plúske op
welke wijze aan de resultaten gestalte kan worden
gegeven. We houden u op de hoogte.
Herfstwandeling op Landgoed De Slotpleats
Yttje Cnossen
De dagen worden korter en het wordt langzamerhand wat
kouder. Kortom, de herfst heeft zijn intrede gedaan. De
natuur toont haar spectaculaire kleurenpracht. Het is nu
de tijd om daarvan te genieten.
IVN De Wâlden organiseerde op zondag 6 oktober een
wandeling op landgoed De Slotpleats te Bakkeveen. Dit
gebied is bij uitstek geschikt voor een prachtige
herfstwandeling. De bladeren verkleuren en vallen af. Ook
de vruchten komen los van bomen en heesters.
In het bos rond De Slotpleats zijn nog sporen te vinden
van het oorspronkelijke heidegebied. Pijpenstrootje,
dopheide, struikheide en ook de vossenbes groeien onder
de eiken, berken en lijsterbessen. Vogels zoals mezen,
vinken en spechten voelen zich hier thuis.
De wandeling begint om 10.00 uur en duurt tot 12.00 uur.
Deelname is gratis. De start vindt plaats bij het
parkeerterrein bij de VVV (naast De SLotpleats) te
Bakkeveen. Niet alleen voor IVN De Wâlden blijkt het bos
rond de Slotpleats een aantrekkelijke locatie voor een
buitenactiviteit, ook andere verenigingen zijn vanochtend
aanwezig met een heksenspel en een
paddenstoelentocht. Het is druk tussen de bomen.
Onder leiding van Mirjam Frieswijk gaat de groep met IVN
De Wâlden op pad.
Op deze tocht vinden
we allerlei interessante
natuurverschijnselen.
Allereerst wordt onze
aandacht gevestigd op
een kleine varen aan de
overzijde van een droge
sloot gevuld met
bruinrood beukenblad.
Er is iets bijzonders met
de varen. Hij heeft twee
verschillende soorten
bladeren. De vruchtbare
bladeren staan rechtop
en de onvruchtbare
hangen er maar een
beetje bij. Het bezitten
van twee soorten bladeren heeft de plant de naam
dubbelloof (Blechnum spicant) opgeleverd.
0
0
0
0
9
4
0
0
Een eindje verderop kruist een zwarte kever ons pad. Het
beestje wordt opgetild en mag even op de hand van de
gids bivakkeren zodat iedereen hem goed kan bekijken.
3
It Plúske jaargang 13 nummer 4
Zijn schild glanst in de zon. Het is daardoor duidelijk te
zien dat deze gewone- of paardenmestkever (Geotrupes
spiniger) niet helemaal zwart is. Er ligt een blauwe glans
over de zwarte tint heen. Dat is vooral goed zichtbaar bij
de randen van het schild en de poten. Ook hier is de naam
veelzeggend.
Inderdaad
deze kever
leeft van de
mest. Hij
eet er niet
alleen van,
hij of liever
gezegd zij
zet er ook
de eieren in
af. Dat doet
zij dan in een nest onder de grond waar zij eerst een
voorraad mest heen sleept, zodat de larven straks lekker
kunnen smullen. Al dat gesjouw met mest heeft tot gevolg
dat de bodem in het bos vruchtbaarder wordt.
draagt. De reuzenzwam is een parasiet. Hij huist op oude
levende loofbomen. De geur is een beetje muf, zurig. Het
doet denken aan de lucht van hondepootjes na een lange
wandeling. De reuzenzwam is eetbaar. Gerookt schijnt hij
het goed te doen in sauzen en soepen.
Het loopt tegen twaalven. De excursie zit er op. De
deelnemers bedanken de gids voor de mooie en interessante tocht.
Vrijwilligersmiddag 2013
Yttje Cnossen
Op zaterdag 2 november 2013 vond de vrijwilligersmiddag
plaats. Deze middag werd speciaal georganiseerd voor
alle vrijwilligers, die in de afgelopen twee jaar op één of
andere manier actief zijn geweest bij de activiteiten van
IVN De Wâlden. Op de uitnodiging hebben vijftien
personen positief gereageerd. Op het laatste moment
moesten enkele mensen alsnog afhaken, zodat
uiteindelijk dertien vrijwilligers van IVN De Wâlden
deelnamen aan deze middag.
Op het programma staat een bezoek aan onze collegaIVN-ers van de afdeling Ooststellingwerf. Zij hebben een
excursie voor ons georganiseerd en er is gelegenheid om
ervaringen uit te wisselen.
Om half twee worden we met koffie en thee ontvangen in
het bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer in Terwisscha
bij Appelscha.
Hoog boven ons piepen de goudhaantjes in de toppen van
dennen en sparren. Ze laten zich niet zien. In deze tijd van
het jaar houden vogels zich over het algemeen vrij rustig.
De jongen zijn groot en het is genieten van de herfstvruchten. Wij staan even stil bij een vossenbes (Vaccinium
vitis-idaea). Deze kleine struikplant houdt van een droog
plekje op schrale grond. In de winter blijft zijn blad groen.
De rode vossenbessen bevatten gezonde stoffen en
hebben een geneeskrachtige werking. Daarvoor worden
deze vossenbessen wel eerst bereid, want rauw zijn ze
beslist niet te eten.
De zon verwarmt ons als we even blijven staan op een van
de open plekken in het bos. De oorspronkelijke aanplant is
hier gekapt en het vrijgekomen gebied mag zich zelf ontwikkelen. Op sommige plekken is al zichtbaar dat er dan
allerlei planten en bomen gaan groeien. Een soort zelfsturend bos.
Harm Buiten van
IVN Ooststellingwerf
heet ons welkom en
vertelt kort iets over
de excursie die we
gaan doen. Om
kwart voor twee
gaat de groep op
weg. Er is lage bewolking, het regent
nog net niet, maar
de lucht is vochtig
en een beetje kil. De
excursie voert door
een afwisselende
omgeving van het Drents-Friese Wold, een groot aaneengesloten natuurgebied, met bos, moeras en zand. Het
is tevens een waterwingebied, waar ieder jaar ruim
6.500.000 kubieke meter water wordt gewonnen.
We passeren een ven waarin dodaars en kikkers huizen.
Door het bos komen we op het verstuifgebied, een open
gebied waar de wind vrij spel heeft met het stuifzand.
Helaas staat er niet altijd voldoende wind om het zand in
beweging te houden, waardoor buntgras en mos de kans
krijgen om een plekje tegen de stuifduinen te veroveren.
Een kudde Drentse heideschapen begraast het terrein.
Ook reeën begrazen het gebied. Een schuurboompje
vormt een stille getuige van hun aanwezigheid.
De herfst is bij uitstek de tijd voor de paddenstoelen. We
hebben er al een aantal gezien op deze excursie, zoals de
vliegenzwam en de porseleinzwam. Nu bewonderen we een paddenstoel
die door zijn omvang
direct opvalt. Hij heeft
zicht neergevlijd aan de
voet van een geweldige
stronk van een beukenboom. Bij paddenstoelen
denk je misschien aan
kleine kabouters, maar
deze paddenstoel roept
eerder de gedachte op
aan een reus. Het is een
enorme zwam die dan ook
terecht de naam Reuzenzwam (Meripilus Giganteus)
4
It Plúske jaargang 13 nummer 4
Een groep gidsen van IVN De Wâlden gaat op stap met
een gids van IVN Ooststellingwerf. Dat is een bijzondere
tocht. Elke gids heeft oog voor de omgeving en de groep
valt zo nu en dan - door alle individuele ontdek- kingen enigszins uit elkaar, maar er wordt op deze manier wel
heel intensief genoten. Wat er zoal
ontdekt wordt, is
divers. Zo vinden we
behalve een zwavelkopje, een bijzondere
paddenstoel, de rupsendoder, die groeit op
poppen van vlinders.
Onze fotografe gaat
daar uiteraard voor
door de knieën.
Verder vinden we
uitwerpsel en van een vos, maar Reintje zelf houdt zich
schuil. Bij het hol van een bosmuis staan we even stil. De
vogels hebben een rustperiode. Doorgaans kun je hier de
roodborsttapuit en de veldleeuwerik aantreffen, maar
vanmiddag moeten we tevreden zijn met een specht en
een roek. Het biggenkruid steekt hier en daar nog een
geel bloemetje dapper omhoog. De jeneverbesstruiken
staan op een hoogte. Sommige bomen hebben het loodje
gelegd in de storm van de afgelopen week. Ze worden
overgelaten aan de natuur, tenzij zij een pad versperren.
Omstreeks vier uur zijn we terug bij het bezoekerscentrum. Henk Oosting van IVN Ooststellingwerf sluit af
met een korte powerpoint over het reilen en zeilen van
hun IVN-afdeling. Na het uitwisselen van ervaringen
bedanken we onze collega’s voor de gastvrijheid en de
geslaagde middag.
gekropen, neemt het dier krachtig zuurstof op, zodat de
zachte huid uitzet en oprekt. Hij pompt met zijn spieren
verder tot de maximale rek is bereikt.
De vervelling wordt in gang gezet door een hormoon,
waardoor allereerst een nieuwe huid wordt aangelegd
onder de oude. Deze nieuwe huid zit uiteindelijk
opgevouwen onder de oude en als hij bijna klaar is wordt
de zachte binnenkant van de oude huid voor zo’n 90 %
geresorbeerd en de nu heel dunne oude huid kan
makkelijk afgeworpen worden.
Dit proces van vervellingen herhaalt zich een aantal malen
en elke keer is de rups een stukje groter. Hoeveel keer is
(afhankelijk van de soort) tussen de 2 en 20 keer. Dan
volgt de popfase waarin het dier verandert in een
volwassen insect (imago). Er heeft een volledige
metamorfose plaatsgehad (bijv. vlinders, kevers).
Insecten waarbij uit het ei een mini-insect komt, hebben
geen metamorfose (bijv. bladluizen).
Insecten waarbij er in de larvefase alleen de vleugels en
de geslachtsorganen ontbreken hebben een onvolledige
metamorfose (bijv. sprinkhanen).
Deze zomer hebben een aantal rupsen mijn aandacht
lange tijd vast gehouden en ik zal toelichten waarom zij
mij intrigeerden.
Allereerst de bladwesprups: ik ontdekte de rupsjes op een
paar
bladeren
van
een
rozenstruik. Zij zaten in een
lange rij naast elkaar op de
bladrand en vraten achter
elkaar het blad op; zodra ik het
blad aanraakte schoten alle
achterlijven in een krul omhoog
en verstarden ze. Na een
minuut of 10 was iedereen weer
aan het knagen. Bij verstoring
gingen opnieuw alle lijfjes
omhoog. Omdat ik deze
rozenplant eigenlijk tegen vraat
wilde beschermen heb ik de bladeren één voor één
geplukt en met rups en al op een wilde roos in de
houtsingel gelegd. Even later
verhuisden zij naar de wilde
rozenblaadjes en vraten
lustig verder. Het imago van
deze rups is een klein
wespje.
RUPSEN
Mirjam Frieswijk
Weleens een rups over je hand laten lopen? Wat een
vreemd beest eigenlijk; een dikke kop, een paar stevige
pootjes, zachte zuignapjes onder de rest van z’n lijf, soms
alleen aan de achterkant nog vier zuignapjes…... en
vreten dat die kan, geweldig.
Ineens laat hij dan zijn velletje los en komt er een paar
maten groter weer uit. Totdat hij zich in z’n schulp
terugtrekt en verstopt is in een harde koker. Weg rups,
helemaal verdwenen, onzichtbaar in de grond of in een
zijïge cocon.
Zodra de larve uit het ei van een insect kruipt, is duidelijk
wat de ouders waren: een vlo, een vlieg, een mier, een
vlinder….: de larve van een vlinder noemen we rups.
De rups gaat direct eten van de waardplant, waarop de
moeder haar eieren heeft afgezet. Alleen dat eten is voor
de rups voedsel en hij groeit totdat zijn harde buitenkant
zo strak staat, dat hij eruit dreigt te barsten. Dat gebeurt
ook, maar van binnen is de nieuwe zachte en plooibare
buitenkant al klaar. Zodra hij uit het oude huidje is
Een tweede groep intrigerende rupsen waren die van het
Klein koolwitje (groen) en Groot koolwitje (geel-zwart).
De vlinders waren volop aanwezig in de tuin op de
lavendel, de kattenstaart, de pronkbonen en andere
nectardragers. Natuurlijk kon ik de rupsen na een tijdje
verwachten. Maar die zaten bijna niet op de koolplanten,
maar massaal op de bladeren van de Oost-Indische kers
die ik altijd ruimschoots in de groentetuin laat groeien
(met name voor de keuken, bloemen en bladeren zijn
heerlijke smaakmakers). Geweldig dat ze daar voorkeur
voor hadden boven de kool. De Oost-Indische kers is niet
5
It Plúske jaargang 13 nummer 4
verstard schuin omhoog. De schutkleur maakt dat ze echt
op een afstaand takje lijken.
Rupsen verdwijnen in de herfst: overwinterende rupsen
gaan in de strooisellaag in rust.
Onlangs vond ik twee prachtige bruine langharige rupsen
opgerold onder een losse stoeptegel. Er zijn ook rupsen
die poppen of vlinders geworden zijn en dan
overwinteren. De tuin met rust laten in de winter is dus
belangrijk voor het overleven van deze insecten om het
volgend jaar opnieuw te genieten van rupsen en natuurlijk
van de vlinders.
verwant aan de koolplant, toch wordt de rups er naartoe
gelokt. Het blijkt dat hij een scherpruikende olie bevat die
precies dezelfde geur heeft als de olie in de bladeren van
de koolfamilie.
Bronnen
Nieuwe insectengids, Tirion
De Insecten, Parool/Life serie
Rupsen horen poepen, Praktijkgids natuurbeleving, KNNV
Uitgeverij
Google: afbeeldingen: www.vlindertjes.eu
Tenslotte een schoonheid van een rupsje dat op de
blaadjes
van
een
jonge
berk
zat.
Elke
DUURZAAMHEID
Dick Stolk
Circulaire economie
Een moeilijk woord voor Kringloopeconomie of gewoon
Duurzaamheid.
Onder deze titel was er op 1 november j.l. in het Fries
Museum een conferentie over en presentatie van nieuwe
initiatieven op gebied van duurzaamheid. Een wandeling
langs de verschillende standhouders leverde voldoende
inspiratie op voor onderstaand artikel.
dag vond ik hem weer en steeds waren er minder blaadjes
aan de berk; het was de rups van de Donsvlinder
(Euproctis similis). Een prachtig gekleurd diertje met
lange haren.
Het steeds weer opnieuw goed waarnemen doet je dingen
ontdekken die bijzonder zijn. De rups was niet
voortdurend aan het eten en als hij ophield met eten dan
verhuisde hij naar de stengel van het takje en ging daar in
de lengte tegenaan zitten, goed gecamoufleerd. Na een
week was hij weg, opgegeten, verpopt, naar een andere
struik…. ?
Natuurlijk zijn hier om ons huis nog veel meer soorten
rupsen te vinden. Ik herinner mij de rupsen van de
spinselmot
op
de
Kardinaalsmuts. De hele
struik in een netwerk van
witte draadjes en in de
herfst staat hij weer vol
in het blad en met de
paars-rode bessen. Ook
de olifantsrups van de Avondrood heb ik een keer aan het
schrikken gemaakt: een bizarre kop met vier ‘ogen’ is het
effect en heel apart.
Vantastisch, een tas van reclamedoek.
Twee dames in Friesland vonden het jammer dat er zoveel
waardevol materiaal werd weggegooid. Denk eens aan
een tentoonstelling waar grote spandoeken en banners de
aandacht vragen. Als de tentoonstelling is afgelopen zijn
ze overbodig. Maar ze zijn prima bruikbaar om er mooie
sterke tassen van te maken.
Wat dacht je van een zitzak van een oud zeil van een
zeilboot of het dekkleed van een vrachtwagen.
IJzersterk materiaal wat nog jaren mee kan en zelfs buiten
kan blijven liggen.
Nog veel meer gerecyclede producten zijn verkrijgbaar in
verschillende winkels in Friesland, kijk maar op
www.vantastisch.com
En dan vele soorten spanners die hier rondkruipen.
Spanners hebben aan hun achterlijf maar vier poten. Hun
voortbewegen is heel kenmerkend: het lichaam kromt zich
in een grote lus, doordat de achterpoten vlak achter de
voorpoten gezet worden, daarna strekt het lichaam zich
naar voren, de voorpootjes landen en daarna worden de
achterpoten weer bijgetrokken. Als je die rupsen verstoort
strekt het lijfje zich op de achterpoten en staat dan
6
It Plúske jaargang 13 nummer 4
Plastic koffiebekers naar Appelscha
In elke organisatie wordt koffie en thee gedronken,
gemiddeld 5,5 kopje per persoon per dag. Dus gaan er
ook zoveel bekertjes doorheen. Deze zijn van karton of
van (polystyreen)plastic. Karton lijkt milieuvriendelijker
maar de bekers zijn voorzien van een laag paraffine, wat
slecht afbreekbaar is.
De plastic bekers zijn ook niet afbreekbaar maar wel prima
te recyclen. Het bedrijf Limm in Appelscha heeft een
verzamelsysteem bedacht en komt de dozen met plastic
bekers een aantal keren per week ophalen. De
polystyreen van de bekertjes wordt weer verwerkt tot
andere producten zoals lepeltjes, postbakjes o.i.d.
GROENE ACTIVITEITEN KALENDER
JEUGDACTIVITEITEN
Uilenballenpluizen, voor kinderen van 6-12 jaar in
het vogelasiel de Fûgelhelling, thema Wat zit er in
zo’n braakbal? Met behulp van een (gesteriliseerde)
braakbal en een zoekkaart ontdekken wat er op het menu
van de uil stond (woelmuis of vogel?), op woensdag 12
februari 2014 van 14.00 – 15.30 uur in de Fûgelhelling, de
Feart 1 te Ureterp.
Start: activiteitenruimte van de Fûgelhelling.
Verplichte opgave vooraf tot één dag van tevoren bij Betty
Kooistra (0511-463681, 18.00 - 20.00 uur). Maximaal 20
kinderen.
Van tomaat tot bio plastic.
Gesteund door provincie en de waterschappen in Fryslân
wordt er op kleine schaal geprobeerd om uit het
plantaardige afval van de tomaten- en paprikakwekerijen
biologisch afbreekbaar plastic te maken.
De voordelen zijn groot: geen afvoerkosten meer, minder
afval, minder kosten voor waterzuivering, biologisch
afbreekbaar én er worden nieuwe producten van
gemaakt.
Serieuze interesse is er in de visserij: een visnet dat
tijdens het vissen kapot gaat en in zee verdwijnt zal op
den duur volledig vergaan.
Ook de medische wetenschap heeft interesse: Als uw
gecompliceerde beenbreuk met de nodige platen en
schroeven wordt gerepareerd zou het fijn zijn als u na
herstel niet nogmaals geopereerd hoeft te worden om het
gereedschap weer te verwijderen. De platen en schroeven
verdwijnen vanzelf.
Het is natuurlijk toekomstmuziek, maar het is prettig dat
er mensen zijn die van een probleem een oplossing
proberen te maken. www.plantplastic.nl
Nestkastjes maken in het vogelasiel de
Fûgelhelling, voor kinderen van 8 jaar en ouder.
Wij zorgen voor hout en spijkers. Je krijgt na afloop
instructies hoe je thuis je kastje het beste kunt ophangen,
op woensdag 5 maart 2014 van 14.00 – 16.00 uur in de
Fûgelhelling, de Feart 1 te Ureterp.
Start: activiteitenruimte van de Fûgelhelling.
Verplichte opgave vooraf tot één dag van tevoren bij
IJsbrand Brandsma (0512 – 510155, 18.00 - 20.00 uur).
Maximaal 20 kinderen.
VOOR VOLWASSENEN
UITNODIGING voor de Nieuwjaarswandeling
2014
Designwedstrijd
met resten stof
Als grote
gordijnenfabriek, waar
per jaar duizenden
gordijnen worden
genaaid zat “a house of
happiness” (Vriesco)
met het probleem dat
er van een rol stof altijd kleinere of grotere stukken
overbleven. Zonde om weg te gooien. Soms verkocht men
ze aan bedrijven als Jan Sikkens. Maar er moest meer mee
te doen zijn. Een uitdaging voor designers was geboren
onder de naam Re-use. “Maak nuttige toepassingen voor
onze resten” was de opdracht. Designers combineerden
de resten verschillende stoffen tot verrassende nieuwe
gordijnontwerpen.
De kleinere stukjes stof vonden hun bestemming als leuke
cadeauverpakking wat natuurlijk gemakkelijk meerdere
malen te gebruiken is. Karin Leentjes kreeg met dit idee
de eerste prijs in de designwedstrijd.
www.dewolven.com/pers-article/a-house-of-happiness-bi
edt-jong-talent-podium-met-re-use-designwedstrijd/
Wandeling voor leden en donateurs van IVN De Wâlden.
In navolging op het succes van de nieuwjaarswandeling
2013 gaat ook in 2014 het nieuwe jaar weer goed van
start. IVN De Wâlden verzorgt voor haar leden en
donateurs weer een unieke Nieuwjaarswandeling. Een
goede gelegenheid om elkaar te ontmoeten in de natuur
die wij een warm hart toe dragen.
De wandeltocht vindt plaats op zondag 5 januari 2014.
Er wordt om 10.00 uur gestart bij het Parkeerterrein
van de jachthaven en ijsbaan, Snakkerbuorren,
9261 VM Eastermar.
De wandelroute voert langs de oevers van de
Burgumermar en langs het Hoogzand. Warm en
waterdicht schoeisel is aan te bevelen.
Onderweg is er glühwein en na afloop wordt er warme
chocolademelk geserveerd.
Aanmelden voor donderdag 2 januari 2014 bij Mirjam
Frieswijk, tel. 0512-472102 tussen 18.00 en 20.00 uur.
7
It Plúske jaargang 13 nummer 4
CURSUSSEN
CONTRIBUTIEBETALING 2014
“TUINRESERVATEN”
Er gelden een aantal nieuwe spelregels voor wat betreft
het incasseren van contributies. Dit moet m.i.v. 1 januari
2014 volgens het zgn. SEPA (standarisatie van
eurobetalingen in Europa) en IBAN (internationale
banknummers). U hoeft uw banknummer daarvoor niet te
wijzigen. Dat gebeurt automatisch.
Wanneer u een machtiging heeft afgegeven voor
automatische incassering hoeft dat niet opnieuw. Die
loopt gewoon door.
Wij zijn voornemens om die incassering te laten
plaatsvinden in de eerste week van maart (3 en 4 maart).
De leden die zelf zorgen voor betaling worden verzocht dit
vóór 15 maart te doen, maar uiterlijk 1 mei.
STAP VOOR STAP JE TUIN DIERVRIENDELIJK MAKEN
Wat is er mooier dan een tuin waarin niet alleen jij, maar
ook allerlei dieren kunnen genieten. Dieren voelen zich
aangetrokken tot een tuin als zij daar voedsel vinden, zich
kunnen voortplanten, beschutting en veiligheid vinden en
wij genieten meer van een tuin als wij vlinders op de
bloemen zien, bijen horen zoemen, vogels horen fluiten en
wellicht een egel zien scharrelen.
Door onze tuin zo in te richten dat allerlei dieren hiervan
op één of andere manier gebruik maken, dragen wij bij
aan de versterking van de biodiversiteit in onze
leefomgeving. Daarnaast kan een natuurlijke tuin
bijdragen aan onze gezondheid en ontspanning: groen
doet goed, groen dempt het geluid, beschut tegen wind,
zorgt voor verkoeling en rust. Het hele jaar door.
De cursus Tuinreservaten wil iedereen met een tuin(tje) in
een vijftal bijeenkomsten allerlei praktische handvatten,
met de nodige diepgang, geven om de tuin om te toveren
tot een natuurlijker en diervriendelijker omgeving.
Daarnaast gaan wij drie keer een tuin bezoeken om de
daarin toegepaste ideeën te bekijken.
In de cursus wordt ook aandacht besteed aan het
betrekken van kinderen bij het levende spul in de tuin.
Denk aan: een eigen appelboompje planten, beestjes
zoeken, een vogelhuisje timmeren en nog veel meer.
De cursus is ontworpen door het IVN in samenwerking
met Vroege Vogels van de VARA.
Frans Hammer, penningmeester
COLOFON
bestuur
voorzitter:
Fokke Frieswijk, Robyntsjewei 20, 9261 XV Eastermar.
tel. 0512-472102. [email protected]
secretaris:
Yttje Cnossen, Korenmolen 183, 9203 VB Drachten. tel.
0512-537492 [email protected]
penningmeester:
Frans Hammer, De Emma 19, 9207 CD Drachten . tel.
0512-518047 [email protected]
lid:
Betty Kooistra, Pr.Margrietstraat 24a ,9251 HC Burgum.
tel. 0511-463681 (coördinatie excursies)
[email protected]
De cursusavonden zijn op: 26 februari 2014, 12 en 26
maart 2014, 9 en 23 april 2014.
De excursieochtenden zijn op: 15 maart 2014, 5 en 26
april 2014.
inschrijfno.KvK: 01080492
bankrekeningno. NL63RABO0369026691
De locatie is in Drachten en wordt bij aanmelding bekend
gemaakt.
Na afloop van de cursus wordt een deelnemerscertificaat
verstrekt.
redactie
Yttje Cnossen, Mirjam Frieswijk, Hans Kooi, Dick Stolk,
Antoinette Strating
redactieadres: [email protected]
website
www.ivn.nl
Aanmeldingen vóór 1 februari 2014: voor de start van de
cursus Tuinreservaten is een minimum deelnemersaantal
van 8 personen vereist. Het maximum aantal deelnemers
is 12 personen.
Kosten zijn voor IVN de Wâlden leden € 70,00 en voor niet
IVN de Wâlden leden € 95,00.
Informatie:
betaling van contributie
De contributie voor leden is € 15,00 per jaar; voor
gezinsleden €10,00 per jaar. Contributie dient betaald te
worden voor 1 mei van het betreffende jaar. Daarna wordt
voor extra kosten € 2,50 in rekening gebracht.
Gelieve uw bijdrage te betalen op bankrekening
36.90.26.691 tnv IVN De Wâlden, Drachten.
Mirjam Frieswijk ( 0512 – 472102, 18.00
– 20.00 uur).
Betty Kooistra (0511 – 463681, 18.00
– 20.00 uur).
sluitingsdatum kopij volgend nummer 1 maart
2014 (sturen naar [email protected])
8

Download Report