Preek 16 februari

Thema: Kies dan het leven!
Deuteronomium 30:11-20
Gemeente van Jezus Christus, geliefde mensen
In Amerika is er een traditie op universiteiten dat professoren die met
pensioen gaan een laatste college houden en al hun wijsheid en kennis in een
uur samenvatten voor hun studenten. Een paar jaar geleden zag ik op internet
een filmpje van een jonge, sprankelende professor die zijn laatste college gaf.
Hij had gehoord dat hij alvleesklierkanker had en nog maar een paar maanden
te leven. Daar stond hij springlevend, energiek, humoristisch, indrukwekkend.
Eén van de dingen die hij zei was: ‘Je kunt niet kiezen welke kaarten je krijgt
toegedeeld in het leven, maar je kunt wel kiezen hóe je met die kaarten speelt.’
Zo’n laatste college, dat is eigenlijk ook het hele boek Deuteronomium. Mozes
staat met het volk Israël in de vlakte van Moab bij de Jordaan, aan de grens
van het beloofde land. Nog eenmaal kijkt hij terug op 40 jaar lief en leed vanaf
Egypte tot aan het beloofde land. En hij vat het belangrijkste nog een keer
samen. Mozes, een indrukwekkende figuur. De musicalmensen weten er
onderhand alles van. Michelangelo heeft dit beeld van hem gemaakt, het
staat in een kerk in Rome. Een krachtpatser, de twee wetboeken onder zijn
arm, en hij kijkt vooruit de toekomst in. Mozes geeft zijn laatste college. Hij
geeft wat mee. En hij zal zich zorgen hebben gemaakt: hoe komt het met dit
volk als ik er niet meer ben. De vorige keer dat hij even weg was, de Sinaï op,
ging het ook meteen mis. Stonden ze met z’n allen om het gouden kalf te
dansen toen hij terug kwam met de twee stenen tafels van de wet. Want God
was zo vaag, zo ver weg, ze wilden iets tastbaars. En ze maakten een god naar
hun eigen smaak. Mozes zal zich zorgen gemaakt hebben over de goden in het
land Kanaän, die zo verleidelijk waren, de afgoden van macht, succes, geld en
seks. Hoe kun je die verleidingen weerstaan? Wat kan ik ze meegeven? Luister!
Zegt hij, Luister naar je hart!
‘Want dit woord is zeer dichtbij u, in uw mond en in uw hart, om dat te doen.’
In je mond is Gods woord, als je het leest, want lezen ging vroeger altijd
hardop. Dan is het in je mond, en dan komt het in je hart en dan komt het
erop aan om het ook te doen. Als je je afvraagt: Waar is God, waarom hoor ik
zo weinig van hem, waarom merk ik er zo weinig van? Toe nou, wakker
worden! zegt Mozes, Dit woord, God zelf, is dichtbij je, in je mond, lees, luister.
In je hart, voel het, ervaar het én doe het! Het is niet te moeilijk en te zwaar,
het is niet buiten je bereik. Je hoeft er niet eerst voor naar de hemel op te
stijgen. Je hoeft er geen cursus in wonderen voor te volgen en ook niet
allemaal geweldige religieuze ervaringen voor te hebben. Het is eigenlijk zo
eenvoudig! God is er. Dit woord is zeer dichtbij u, in uw mond, in uw hart, om
dat te doen. Kies dan het leven en stel prioriteiten. Denk aan de tennisballen.
Wij worden soms bedolven onder de keuzes, we leven in een wereld met
keuzestress. Er is zoveel wat je wilt, een carriere, een huis, een man of vrouw,
kinderen, leuke vrienden, sport, muziek, uitjes, vakanties, twitteren,
facebooken, en misschien ook nog iets doen voor de kerk. En we worden ook
voortdurend opgeroepen om te kiezen en opnieuw te kiezen. Neem een
andere zorgverzekering, neem een goedkopere energieleverancier, neem een
beter mobiel abbonement, neem een andere internetprovider. Je kunt er wel
dol van worden, zoveel keuzestress. Ik weet nog de eerste keer dat ik in de
DDR, het oude Oost-Duitsland, in een supermarkt kwam. Heerlijk vond ik dat,
je hoefde niks te kiezen, er was 1 soort wasmiddel, 1 soort tandpasta, 1 soort
koffie, geen honderden merken, van alles was maar 1. En 1 groente van het
seizoen: heel veel rode kool.
De hele Bijbel is eigenlijk samen te vatten in die ene oproep: kies dan het
leven. Laat je niet gek maken, maar kies in alles voor het leven! Maak een
verschil tussen hoofd- en bijzaken. Verzand niet in de bijzaken. Stel ook niet
alles uit, want niet kiezen is ook een keuze. Mens zijn is kiezen. En soms
maken we slechte keuzes. En daar dragen we dan de gevolgen van. De Franse
filosoof Jean Paul Sartre zei ooit: wij zijn onze keuzes. Dat is zo, maar het
goede nieuws is: God pint ons er niet op vast.
Hij roept ons altijd weer om het leven te kiezen. Ook al heb je misschien
slechte kaarten gekregen: de kaart van ziekte, de kaart van teleurstellingen,
de kaart van verdriet. Kies ervoor om met die kaarten zo positief mogelijk te
spelen, kies dan het leven! Mozes ziet al voor zich hoe de Israelieten straks in
het beloofde land bloot staan aan verleidingen. De volgende afbeelding. Ze
zullen moeten kiezen tussen de goden van Kanaän met hun verleidingen en de
liefde van God. En dat is in alles eigenlijk ook altijd weer voor ons de keus. De
afgoden, geld, macht, genot, je eigen ego. Of God liefhebben en je medemens
liefhebben en jezelf liefhebben. Dat is niks vaags. Dat is leven met respect
voor God, iets goeds zien in ieder mens en ook in jezelf en hem of haar het
goede toewensen. Met liefde en trouw leven. Ook in de hele gewone dingen,
zoals 8 jaar scriba zijn of notulist, het in moeilijke tijden volhouden, niet erbij
laten zitten.
Wat voor kaarten je soms in het leven krijgt, je kunt altijd kiezen hoe je ermee
speelt. Ik las laatst een interview met een man die in de tweede wereldoorlog
in een concentratiekamp had gezeten, hij was toen een mager jochie van 17
jaar. Op een dag vroor hij bijna dood, zo koud was het. Plotseling had een
groepje volwassen mannen hem geroepen. Ze waren om hem heen gaan
staan, drukten hun lichamen tegen hem aan, tien minuten lang. Hij vertelde:
‘Ze hadden niets anders maar kozen ervoor mij hun lichaamswarmte te geven.’
Ze kozen het leven. Ik denk dat Mozes ons daar op wijst. Let op, je kunt kiezen,
ook jij kunt kiezen, elke dag. Om elkaar te verwarmen of om elkaar in de kou
te laten staan. Kies dan het leven. En weet, wat er ook gebeurt, dat God al
voor jou gekozen heeft. Kijk maar naar de keuze van Christus op Goede
Vrijdag, de keuze van zijn leven voor ons leven.
Ik weet niet voor welke keuze u persoonlijk staat in uw leven. Ik weet wel wat
Mozes zegt: ‘Kies dan het leven, door de HEER uw God lief te hebben, Hem te
gehoorzamen en Hem toegedaan te blijven.’
AMEN

Download Report