Verduurzaming sportaccomodaties en zwembaden Geen luxe maar pure noodzaak 24 september 2014 Jan Rullens Aantallen sportaccomodaties Inventarisatie uitgevoerd door Mullier instituut 12000 www.sportatlas.nl Eigen inventarisatie ism provincies levert daarnaast ook nog ongeveer 2900 (zwem)badinrichtingen 2 Exploitatie Door eigenaar: Stichtingen, verenigingen Parken als Landal Greenparcs, Centerparcs, Hoogeboom, Sauna’s, Hotels, campings enz. Door eigenaar: overheid / gemeente Door exploitanten: zoals SFN, Optisport, LACO 3 Grove verbruiksgetallen zwembaden Variabelen: bezoekersaantallen / oppervlakte / andere factoren Gas Elektra Water 4 350.000 m3 1.500.000 Kwh 50.000 m3 Exploitatiekosten zwembad Situationeel Personeel 45 % Kapitaal 19 % Energie / water 13 % Overige kosten 23 % 5 (cijfers globaal) Uitdaging: Van grijs naar groen vraagbeperking (gas+elektra+water+ chemicaliën) Trias energetica duurzame vormen 6 efficiënter schoner Grootste winst! Kostprijs laag houden door goede inkoop Niet Niet Niet Niet 7 gebruikt gas gebruikte elektriciteit gebruikt water gebruikte chemicaliën Activiteitenbesluit: art. 2.15 Lid 1 Degene die de inrichting drijft neemt energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder Lid 2 …energieverbruik in enig kalenderjaar >200.000 kilowatt uur elektriciteit of >75.000 kubieke meter aardgasequivalenten aan brandstoffen, dan KAN het bevoegd gezag verzoeken onderzoek te laten verrichten >50.000/25.000 grens moet u E-besp maatregelen nemen <50.000/25.000 grens dan geldt de zorgplicht Discussie over tvt 8 Praktijkvoorbeelden Zwembad De Dijnselburg in Zeist, Manager: Ben Delsing is ambassadeur voor Duurzaamheid Eigen Investering Energiebesparing (gas+electra) TVT van Energielabel van 9 1,8 milj. 52% 7-10 jr G  5,7 jr C Praktijkvoorbeelden voor exploitatie Energie advies door gespecialiseerd adviseur EPA-U advies door Eneco (of ander energiebedrijf) EPC voor 10 jr, investering door gemeente, optimalisatie door Eneco ESCO : www.esconetwerk.nl www.rvo.nl/onderwerpen/duurzaam-ondernemen/gebouwen/duurzamegebouwen/financiering-en-outsourcing/escos Een (Energy Service COmpany) optimaliseert en doet initiële investering, verdient deze gedurende contract terug op basis van behaalde energiebesparingen. Na afloop contract is 100 % van de besparing voor de klant, zonder enige eigen investering! 10 Goede voorbeelden 9 Rotterdamse zwembaden Verduurzamen overheidsgebouwen door Strukton, i.s.m. Hellebrekers Technieken. Vorm: Onderhouds – en Energie PrestatieContract (OEPC)voor 10 jr. Delft, zwembad Kerkpolder, overdekt, midden 80-er jaren Rendement 1e jr. 10 %, 2e en 3e jr. 25 %, 4e jr. 40 % van de besparing Daarna is de volledige besparing voor het bad. Landal, Hoogvaals, overdekt, midden 70-er jaren, kleiner als Delft, Rendement als in Delft Zwembad Brielle – wordt straks door Stimular besproken 11 Andere besparende maatregelen (een greep…) •Warmteterugwinning op douchewater •Isoleren glijbaan die buiten de schil loopt •Compartimenteren ruimten / gebruikstijden aanpassen •Zwembadwater (en chemicaliën) besparen door beter douchen •Actief koolfilter zwembadwater verwijderen / vervangen •Binnenklimaat, sturing (luchtstromen) optimaliseren •Restwarmte afnemen van een nabijgelegen bedrijf met overschot •Waterbesparing is tevens chemie- en energie besparen •Vermindering ventilatievoud (waar mogelijk) •verduurzaming (gezamenlijke) inkoop energie •Toepassen Zonneenergie en/of Geothermie 12 13 14 Vragen? voor goede voorbeelden aanleveren Jan Rullens Adviseur RWS -InfoMil 06-11721455 [email protected] 15