RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK DE ORANJE BAOBAB NTC

RAPPORT
KWALITEITSONDERZOEK
DE ORANJE BAOBAB NTC PRIMAIR ONDERWIJS
DAKAR
School
Plaats
BRIN-nummer
Onderzoeksnummer
:
:
:
:
De Oranje Baobab ntc primair onderwijs Dakar
DAKAR - SENEGAL
28KV
127314
Datum schoolbezoek
Datum vaststelling
: 2 en 3 oktober 2012
: 5 december 2012
Rapport kwaliteitsonderzoek De Oranje Baobab ntc primair onderwijs Dakar | 2 en 3
oktober 2012
Inhoud
1
Inleiding 5
2
Kwaliteitsprofiel 7
3
Beschouwing 9
4
Vervolg van het toezicht 13
pagina 3 van 13
Rapport kwaliteitsonderzoek De Oranje Baobab ntc primair onderwijs Dakar | 2 en 3
oktober 2012
1
Inleiding
De Inspectie van het Onderwijs bezocht De Oranje Baobab ntc primair onderwijs
Dakar in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een
onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond
van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO 2011.
Bij dit KO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door
zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om
indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de
onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen
van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve
rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en
de ontwikkeling van leerlingen.
Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een
vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de
inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis
van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten
om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet
aan de orde geweest.
Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of
over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens
heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om
de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te
onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van
de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast.
Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan een aantal documenten
ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof
onder andere het bijgestelde schoolplan, de verbeterplannen over de afgelopen
periode en het kwaliteitsverbeteringsplan 2012/2013. De inspectie heeft de
informatie uit deze documenten bij haar oordeelsvorming betrokken.
De opzet van het onderzoek
Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten.
•
Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij
de inspectie aanwezig zijn.
•
Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school
voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd.
•
Schoolbezoek, waarbij in alle groepen met uitzondering van groep 3/4 de
onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen
Nederlandse taal.
•
Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren
gesprekken gevoerd met de directeur/leraar en met de portefeuillehouder
onderwijs van het bestuur.
•
Gesprekken met leerlingen en ouders.
•
Bijeenkomst met de Nederlandse en Belgische ambassadeur, in
aanwezigheid van een delegatie van het bestuur en de directeur/leraar.
•
Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de
kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met
de directeur/leraar en een afvaardiging van het bestuur.
pagina 5 van 13
Rapport kwaliteitsonderzoek De Oranje Baobab ntc primair onderwijs Dakar | 2 en 3
oktober 2012
De inhoud van het rapport
Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op
van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven
over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie
tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden
in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken.
In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien
noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen
waaraan de school niet voldoet.
pagina 6 van 13
Rapport kwaliteitsonderzoek De Oranje Baobab ntc primair onderwijs Dakar | 2 en 3
oktober 2012
2
Kwaliteitsprofiel
Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie
heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke
kenmerken van goed onderwijs.
In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren
bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs:
1.
draagt niet of nauwelijks bij;
2.
draagt onvoldoende bij;
3.
draagt voldoende bij;
4.
draagt in hoge mate bij;
5.
niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van
leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde
indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft.
Het kwaliteitsprofiel van De Oranje Baobab ntc primair onderwijs Dakar
Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond
van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden.
1.1 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal aan
het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau
dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie
mag worden verwacht.
1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal
tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op
grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag
worden verwacht.
1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen
zich naar hun mogelijkheden.
1
2
3
4
5
z
z
z
Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden bereiden de leerlingen
voor op het vervolgonderwijs en de samenleving.
2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal betrekt
de school de kerndoelen als te bereiken doelstellingen.
2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal worden aangeboden
tot en met het niveau van leerjaar 8.
2.3 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar
aan.
1
2
3
4
z
z
z
Kwaliteitsaspect 3: De leraren geven de leerlingen voldoende tijd om
zich het leerstofaanbod eigen te maken.
3B De school heeft voldoende onderwijstijd voor Nederlandse taal
gepland (120 uur).
3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande
onderwijstijd.
3.3 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt.
3.4 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen blijft beperkt.
1
2
3
4
z
z
z
z
Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid
en respectvolle omgangsvormen.
4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de
school daartoe onderneemt.
4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op
een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan.
1
2
3
4
z
z
pagina 7 van 13
Rapport kwaliteitsonderzoek De Oranje Baobab ntc primair onderwijs Dakar | 2 en 3
oktober 2012
Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de
onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken
5.1 De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof.
5.2 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer.
5.3 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten.
1
2
3
z
4
z
z
Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking
en leertijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen
6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op
verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in
ontwikkeling tussen de leerlingen.
6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen
in ontwikkeling tussen de leerlingen.
1
2
3
4
z
z
z
Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van
de leerlingen.
7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van
genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de
prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen.
7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in
de ontwikkeling van de leerlingen.
7.5 De school gebruikt de informatie van scholen en instellingen
waar de leerlingen vandaan komen voor de begeleiding van de
leerlingen.
1
2
3
z
z
z
Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben,
krijgen extra zorg.
8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig
hebben.
8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt
de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen.
8.3 * De school voert de zorg planmatig uit.
8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg.
4
1
2
3
4
z
z
z
z
Kwaliteitsaspect 9: De school heeft een systeem voor kwaliteitszorg.
9.2
9.3
9.4
9.5
De
De
De
De
school
school
school
school
evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen.
evalueert regelmatig het onderwijsleerproces.
werkt planmatig aan verbeteractiviteiten.
borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces.
1
2
3
z
z
4
z
z
Naleving
N1B De door of namens het bestuur vastgestelde schoolgids bevat de verplichte
onderdelen.
N2B Het door of namens het bestuur vastgestelde schoolplan bevat de
verplichte onderdelen
ja
nee
z
z
pagina 8 van 13
Rapport kwaliteitsonderzoek De Oranje Baobab ntc primair onderwijs Dakar | 2 en 3
oktober 2012
3
Beschouwing
Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het
primair onderwijs op De Oranje Baobab ntc primair onderwijs Dakar en geeft
een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk
verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor
zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke
doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken.
Daarom volgt nu eerst een korte schets van de uitgangssituatie van de school.
Uitgangssituatie
De Oranje Baobab bestaat sinds 1998 en biedt sinds 2008 ook onderwijs in de
Nederlandse taal en cultuur (NTC) op het niveau van het voortgezet onderwijs
aan. De school is vrij klein, tijdens het inspectiebezoek volgden vijftien
leerlingen onderwijs op de school, waarvan drie leerlingen in het voortgezet
onderwijs, die allen van dezelfde leraar les krijgen, die tevens directeur van de
school is. In november is de komst van nog vier leerlingen in de
basisschoolleeftijd voorzien. Er zijn plannen om binnenkort een peuterspeelzaal
voor driejarigen te beginnen.
Door de jaren heen schommelt het leerlingenaantal veelal tussen de twintig en
de dertig. De meeste leerlingen zijn afkomstig uit Belgische (Vlaamse of
tweetalige) expatriategezinnen. Het niveau van Nederlandse taalbeheersing
varieert sterk (ongeveer een derde van de leerlingen heeft een volledig
Nederlandstalige achtergrond, de overige leerlingen zijn twee- drie of viertalig).
Dat vraagt veel van de differentiatievaardigheden van de directeur/leraar.
De lessen worden verzorgd gedurende de middagen op de Ecole Actuelle
Bilengue (EAB), een Frans/Engelse tweetalige school. Elke groep heeft twee keer
in de week gedurende anderhalf uur les. De aan de school verbonden
directeur/leraar werkt sinds november 2010 in Dakar. De Oranje Baobab
beschikt over een vast lokaal, dat echter overdag gebruikt wordt door de EAB.
Dat betekent dat de mogelijkheden voor een eigen inrichting zeer gering zijn. In
het lokaal is geen internetverbinding.
Zoals op NTC-scholen te doen gebruikelijk zijn er regelmatige wisselingen, zowel
in de leerlingenpopulatie als bij de ouders, bij de leraren en bij de
bestuursleden. Tot het huidige bestuur dat uit vier leden bestaat, zijn recent
twee nieuwe bestuursleden toegetreden, de voorzitter en iemand met een
onderwijsachtergrond die de portefeuille onderwijs onder haar hoede heeft. Dit
is voor de Oranje Baobab nieuw, maar vormt voor de directeur/leraar een goede
mogelijkheid om te 'sparren'. Tegelijkertijd heeft het bestuur daarmee beter
zicht op de onderwijskundige kwaliteit. Twee jaar geleden was dat één van de
aanbevelingen van de inspectie, nadat de kwaliteit van het onderwijs in de
periode daarvoor was gedaald. Dat is ook de reden dat het primair onderwijs nu
opnieuw wordt bezocht.
pagina 9 van 13
Rapport kwaliteitsonderzoek De Oranje Baobab ntc primair onderwijs Dakar | 2 en 3
oktober 2012
Algemeen beeld
De kwaliteit van het primair onderwijs op de Oranje Baobab is van voldoende tot
ruim voldoende niveau. Alle indicatoren zijn tenminste als voldoende
beoordeeld. Dat betekent dat de kwaliteit ten opzichte van het
inspectieonderzoek dat twee jaar geleden plaatsvond, aanzienlijk is verbeterd.
De inspectie kan de eindopbrengsten niet beoordelen omdat de school vanwege
de wisselingen in de leerlingenpopulatie niet of nauwelijks leerlingen heeft die
naar het voortgezet onderwijs zijn uitgestroomd. De tussentijdse leerresultaten
zijn voldoende. Sterke punten van de school zijn de pedagogische benadering
van de leerlingen, de wijze waarop contacten met ouders worden onderhouden,
en de taakgerichtheid in de groepen. Ook de kwaliteitszorg is sterk verbeterd.
De school brengt inmiddels planmatig en doelgericht verbeteringen aan. Gezien
de vastgestelde kwaliteit heeft de inspectie vertrouwen in de verdere
ontwikkeling van de school, en past daarom het basistoezicht toe. Dat betekent
dat de Oranje Baobab over vier jaar opnieuw zal worden bezocht.
Toelichting
Opbrengsten
De school heeft de laatste jaren slechts een enkele leerling in groep 8 gehad.
Daarom kan de inspectie de resultaten aan het eind van de schoolperiode niet
beoordelen. De tussentijdse resultaten op technisch en begrijpend lezen
beoordeelt de inspectie in zijn totaliteit als voldoende. De inspectie heeft
daarvoor naar de resultaten van alle leerlingen in groep 4 en hoger gekeken,
evenals naar de resultaten van de leerlingen die vorig schooljaar zijn
uitgestroomd. Ook eerdere leerjaren zijn daarbij betrokken. Het beeld is
gedifferentieerd omdat enkele leerlingen met een geringere beheersing van het
Nederlands en specifieke leerproblemen op de Oranje Baobab zitten. Wanneer
gekeken wordt naar leerwinst dan is in ieder geval begrijpend lezen voldoende.
Dat geldt ook voor technisch lezen, echter hier blijven de resultaten in een enkel
geval achter. De school werkt voor de leerlingen met specifieke leer- en/of
taalproblemen met een langere termijnprognose, waarbij de vorderingen worden
gevolgd. Ook deze resultaten beoordeelt de inspectie als voldoende.
Onderwijspraktijk
De inspectie beoordeelt de onderwijspraktijk, waaronder het didactisch handelen
als voldoende. De respectvolle en ondersteunende benadering van de leerlingen
is een sterk punt. De situatie op de Oranje Baobab is zeer kleinschalig, waarbij
per groep vaak maar één leerling zit, en als er meerdere leerlingen in een groep
zitten, is differentiatie nodig vanwege onder andere verschillen in de
Nederlandse taalbeheersing van de leerlingen. Dat betekent dat op de Oranje
Baobab nagenoeg individueel onderwijs wordt gegeven. Het primaire proces van
lesgeven en leren is daardoor nauw verweven met de zorg die leerlingen
individueel nodig hebben. Per leerling worden doelen gesteld, mede op basis van
de analyse van tussentijdse toetsen en gemaakt werk.
In de groepen heerst een prettig werkklimaat. De directeur/leraar bereidt de
lessen aan de hand van een schematische tijdsindeling nauwgezet voor, zodat
hij tegemoet kan komen aan de onderwijsbehoeften van alle leerlingen. De
directeur/leraar differentieert zowel naar leerinhouden als naar instructie en
verwerking. De school kan hierbij nog meer gebruik maken van ict. Dit is ook al
opgenomen in het verbeterplan voor het huidige schooljaar.
Voorts valt het de inspectie op dat vooral de leraar dit proces voert, terwijl de
bijdrage van de leerlingen aan hun eigen leerdoelen (en de verantwoordelijkheid
daarvoor) wat groter zou kunnen zijn.
pagina 10 van 13
Rapport kwaliteitsonderzoek De Oranje Baobab ntc primair onderwijs Dakar | 2 en 3
oktober 2012
Het leerstofaanbod is dekkend voor de kerndoelen. Er is een goede doorgaande
lijn in het leerstofaanbod, ondanks dat sommige leermiddelen wat verouderd
raken. Het geringe leerlingenaantal belemmert het doen van grote
investeringen. Met de leraar is gesproken over hoe met weinig middelen toch
een rijker en meer stimulerend aanbod te realiseren valt. Dat geldt ook voor de
leeromgeving. Technisch lezen (vlot leren lezen) blijft voor de school een
aandachtspunt. De school heeft nog niet echt een 'leescultuur'. Daarbij is voor
adviezen verwezen naar de Stichting NOB. De leraar heeft ook contacten met de
collega's in naburige landen in West-Afrika. De Oranje Baobab realiseert de
vereiste 120 lesuren op jaarbasis, zeker wanneer daar het huiswerk bij wordt
meegerekend. Leerlingen krijgen drie uur per week les, daarnaast organiseert
de school een aantal cultuurzaterdagen. Als leerlingen niet kunnen deelnemen
aan de lessen krijgen zij extra werk mee.
Binnen de kleine gemeenschap van de Oranje Baobab zijn de lijnen kort tussen
de ouders, de directeur/leraar en het bestuur. De communicatie vanuit school
verloopt vlot en goed. Ouders voelen zich betrokken. De betrokkenheid bij de
leerstof en het huiswerk kan nog worden vergroot door bijvoorbeeld wekelijkse
huiswerkbrieven. Op deze wijze kunnen gelijk het leerstofaanbod en de
werkwijze van de leraar worden geborgd.
Kwaliteitszorg
Zoals gezegd is de kwaliteitszorg ten opzichte van het vorige inspectiebezoek
aanzienlijk verbeterd. Bestuur en de huidige directeur/leraar hebben de destijds
benoemde manco's voortvarend en stelselmatig aangepakt. Het bestuur heeft
inmiddels veel meer zicht op de onderwijskundige kwaliteit, door middel van
groepsbezoeken, functioneringsgesprekken en door zich door de directeur/leraar
goed te laten informeren, ook over de leerresultaten. De school werkt met
verbeterplannen per leerjaar, die aan het eind geëvalueerd worden. Vorig jaar is
het schoolplan gereed gekomen, waarbij actiepunten zijn geformuleerd op basis
van onder andere een enquête onder ouders en een sterkte-zwakteanalyse. Het
bestuur hanteert inmiddels een bestuurskalender van activiteiten. De laatste tijd
is een begin gemaakt met de borging van procedures en van het
onderwijsleerproces. Vooral dit laatste dient nog te worden aangevuld. Dit is des
te belangrijker omdat in het NTC-onderwijs ook de leraren regelmatig van
standplaats wisselen.
pagina 11 van 13
Rapport kwaliteitsonderzoek De Oranje Baobab ntc primair onderwijs Dakar | 2 en 3
oktober 2012
4
Vervolg van het toezicht
Bij dit kwaliteitsonderzoek heeft de inspectie ook gekeken naar de naleving van
een aantal wettelijke voorschriften, zoals die voor scholen in Nederland gelden.
Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de door het bestuur
vastgestelde schoolgids en het schoolplan.
Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze
wettelijke bepalingen voldoet.
De bevindingen van dit KO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg
van het toezicht (toezichtarrangement):
De kwaliteit van het onderwijs is, ten opzichte van het inspectieonderzoek dat
twee jaar geleden plaatsvond, aanzienlijk verbeterd. Dit betekent dat de
aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school geen aanpassing vraagt
van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over
vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode kan de
school in de steekproef van de jaarlijkse digitale bevraging van de
eindopbrengsten vallen.
pagina 13 van 13

Download Report