Presentatie Joeri Tijdink

Publicatiedruk &
wetenschappelijk wangedrag
Joeri Tijdink (VUmc Amsterdam)
Auteurschappen
Stellingen
Fraude in de wetenschap is zeldzaam
Stellingen
Fraude wordt vooral veroorzaakt door enkele
rotte appels
Stellingen
Mensen die frauderen moeten uitgesloten worden
uit de wetenschappelijke gemeenschap
Stellingen
Als wordt gevraagd een hoogleraar toe te
voegen aan de auteurslijst van mijn artikel,
dan doe ik dat
Stellingen
Een positieve bevinding is beter want dan
heb ik meer kans op een Science of
Nature publicatie
Stellingen
Wetenschapsfraude wordt sowieso
ontmaskerd, want wetenschap corrigeert
zichzelf
Inhoud
• Publicatiecultuur
• Van fraude tot QRP
• Oorzaken
• Publicatiedruk
• Eos Enquête
• Dagelijkse praktijk
• Wat kun je doen?
• Discussie aan de hand van enkele casus (15 min.)
Publicatiecultuur
Publicatie tsunami
Publicatiebias
Ghost- and Guestwriting
Publicatiecultuur
• Beoordeling: gebaseerd op aantallen
publicaties en citaties
• Centrale rol voor het aantal auteurschappen
• Subsidies: wetenschappelijke output leidend
• Nadruk ligt op publicaties, niet op
maatschappelijke relevantie, onderwijs of
management
• Impact: druk
Publicatiedruk
• De druk die je ervaart om wetenschappelijke
artikelen te publiceren
• Cultuur is vooral gestoeld op publicatierecord en
minder op kwaliteit
• Beurzen worden toegewezen op
wetenschappelijke output
• Minder nadruk op klinische relevantie,
maatschappelijke impact of methodologie
• Gevolg: stress
Waarom relevant?
• Het kan wetenschappelijke resultaten
beïnvloeden
• Vertekening bij wetenschappers
• Betrouwbaarheid van wetenschap staat op
het spel
• Wetenschap heeft directe invloed op
behandeling van patiënten.
Publicatiedruk
• 1e onderzoek:
– 430 medische hoogleraren
– Ervaren publicatiedruk (PPQ) gecorreleerd aan
jonge leeftijd
– 24% voldeed aan de definitie van burnout
– Burnout gecorreleerd aan publicatiedruk
Tijdink et al. PLoS One 2013
Publicatiedruk
• 2e onderzoek:
– 315 Vlaamse medische wetenschappers
– Publicatiedruk voornamelijk ervaren onder
postdocs
– Publicatiedruk gecorreleerd aan wetenschappelijk
wangedrag.
Tijdink et al. Under review
Publicatiedruk onder hoogleraren
PPQ
Mee eens
(n=437, NL)
Mee eens
Vlaanderen
(n=99)
Ik vermoed dat publicatiedruk leidt tot
(niet intentionele data manipulatie.
33.2%
57,6%
Wereldwijd leidt publicatiedruk tot
Twijfel aan de validiteit van
wetenschappelijke resultaten
Ik denk dat de publicatiedruk te hoog is
geworden.
37,7%
56,6%
53.9%
65,6%
22.2%
43,4%
25,4%
45,5%
Mijn collegae beoordelen mij vooral op
mijn wetenschappelijke output.
Publicatiedruk maakt de wetenschap
ziek
Publicatiedruk in Vlaamse data
Continuüm
• Een continuüm van fraude, via bias en
sloddervossigheid naar verantwoordelijk
gedrag
Incidentie
Fanelli, PLoS One 2011
Incidentie
Niet juiste toewijzing van auteurschappen
(10%)
Niet juist vermelden van methodologie in
publicaties of beursaanvragen (13,5%)
Vanuit het gevoel dat het niet klopt (intuïtie)
observaties of eindpunten verwijderen
(15,3%)
Martinson, Nature 2005
Fraude onder Vlaamse medische
wetenschappers
• Fraude (intentioneel):
Data fabrication 1,3%
Data massage (Data selectief verwijderen om
hypothese te doen kloppen) 7,3%
• Questionable Research Practices
Intuitief data verwijderen 26,3%
Niet vermelden van data uit eerder onderzoek
19,7%
Onterechte auteurschappens 69%
Tijdink et al. Under review
Yes % (n)
Questionable research practises questions. 3 years retrospectively (n=315).
1a Did you once or more than once fabricate data?
1.3% (4)
1b Did you hear or see from your colleagues of data fabrication once or more
than once.
24.1% (76)
2a Did you ever manipulate data?
7.3% (23)
2b Did you hear or see from your colleagues of data manipulation?
43.8% (138)
3a Did you ever delete data or results in order to confirm your hypothesis (data
cooking or data massage)
3b Did you hear of dropping observations or data points from analyses based on
a gut feeling that they were inaccurate /deleted data or results in order to
confirm your hypothesis from your colleagues
10a Did you ever hear about inappropriately assignment of authorships who
didn’t contributed to the study?
10b Did you hear from colleagues about inappropriately assignment of
authorships who didn’t contributed to the study?
11a Did they ever pressure you to conduct questionable research practices?
11b Did you hear from colleagues if they ever have been pressured to conduct
questionable research practices?
26.3% (83)
42.9% (135)
69.2% (218)
85.1% (268)
4.8% (15)
40% (126)
Tijdink et al. Under review
Gevolgen van wetenschapsfraude
Infecteert wetenschappelijke literatuur
Medische wetenschap: proefpersonen
Patiëntenzorg (medische wetenschap)
Maatschappelijke verantwoordelijkheid
Financiele consequenties
Co-auteurs, onderzoeksgroep, universiteit
Publieke opinie en vertrouwen in wetenschap
Wat zeggen wetenschappers zelf?
•
•
•
•
•
•
•
Focus op kwantiteit, niet op kwaliteit
Afrekencultuur, druk van bovenaf
Druk vanuit zichzelf
Geen subsidie, geen aanstelling (catch 22)
Competitie
Focus op auteurschappen
Begrip voor twijfelachtige
onderzoekspraktijken
Manuscript in preparation
Questionable Research Practice
Wanneer kom je fraude tegen?
Bij een mentor die het niet zo nauw neemt
met de data
Bij iemand die vanuit het niets datasets bij
elkaar heeft
Bij iemand die geheimzinnig doet over zijn
data
Bij weinig methodologische scholing
Wat kun je doen?
Confronteren
Naar de decaan stappen
Bespreken met collegae
Meldpunt van Commissie Wetenschappelijke
Integriteit van de universiteit (anoniem of niet)
Media?
NB. Besef de gevolgen die het kan hebben.
Zorgvuldigheid is een vereiste.
Casus
1. Afstuderend arts
Casus
Je bent een net niet afgestudeerde dokter die zijn laatste
wetenschappelijke stage doet bij de afdeling chirurgie. Je
schrijft samen met een promovenda (die tevens je begeleider
is), een getalenteerde postdoc en de hoogleraar een artikel
nadat je onderzoek hebt gedaan naar een borstsparende
operatie bij patiënten met een kwaadaardige borsttumor. Het
onderzoek gaat over hoe een bepaalde incisie bij borstsparende
operatie minder nabloedingen veroorzaakt dan de reguliere
behandelingen. Als dit waar blijkt te zijn zit er een grote kans
in dat dit kan worden gepubliceerd in Nature omdat het een
nieuwe innovatieve techniek is en zo dit type operaties enorm
kan verbeteren.
Casus
De resultaten zijn net beschikbaar en bij jouw eerste analyse
komt er geen verschil uit in de behandelgroep vs. de care-asusual-groep. Dit is enigszins teleurstellend omdat een grote
subsidie vanuit de overheid veel geld heeft geïnvesteerd in dit
project. De eerste geschreven resultaten bespreek je met je
begeleider die ook teleurgesteld is. Dat gaat geen Naturepublicatie worden.
Casus
Na één week bespreek je de resultaten nog eens met je
begeleider en die heeft nieuwe inzichten. Zij heeft het
besproken met de postdoc: die heeft er nog eens naar gekeken
en met wat nieuwe statistische toetsen komt er een positief
resultaat uit. De promovendus is helemaal in zijn nopjes want
het is haar laatste artikel voor haar proefschrift en zo kan ze
nog voor begin 2015 promoveren. En de postdoc maakt met
die paper meer kans om een nieuwe Europese beurs binnen te
halen voor vervolgonderzoek. Ze geven jou de opdracht het
artikel verder de schrijven als onderdeel van je
afstudeerscriptie.
Wat doe je?
Casus
Je begint toch aan het verder schrijven van het artikel. De
andere statistische test levert inderdaad een klein significant
verschil op. Daarnaast zie je dat er twee patiënten minder zijn
geïncludeerd in de studie dan bij jouw resultaten omdat die
volgens de postdoc ziek waren en niet geincludeerd mochten
worden aan de studie. Toevallig waren het beide patiënten met
een recidief tumor na 1 jaar.
Wat doe je?
Casus
Een vriendin van je is methodologisch goed opgeleid en weet
veel van statistiek dus je bespreekt je voorlopige resultaten met
haar. Zij geeft aan dat de statistische test die je hebt gedaan op
zich wel kan maar dat dat niet gangbaar is en je daar
statistische correcties (Bonferroni) voor moet uitvoeren. Met
veel goede moed doe je opnieuw de analyses en wat blijkt? Net
geen significant verschil.
Wat doe je?
Casus
Uiteindelijk heeft de methodoloog van de afdeling chirurgie op
jouw verzoek toch nog een keer naar de data gekeken.
Uiteindelijk geeft hij wel zijn fiat over de gang van zaken en over
de statistische test en jullie sturen het artikel op naar Nature. Op
de laatste e-mail die voorbij is gekomen zie je dat de postdoc en
de promovendus gezamenlijk de eerste auteur zijn van het artikel.
Jij staat op de 7e plek van een lijst met 12 auteurs. Maar je dacht
toch dat jij bijna alle patiënten hebt gezien en jij het belangrijkste
deel van het artikel hebt geschreven. Okay, je hebt het idee niet
bedacht maar je hebt de afgelopen 12 maanden hard gewerkt aan
het onderzoek en het artikel. Bovendien heeft die postdoc alleen
maar naar de resultaten gekeken en er een andere statistische test
ingefietst.
Wat doe je?
Casus
Na een spoedoverleg met de hoogleraar komen jullie tot de
conclusie dat de postdoc toch echt deze publicatie nodig heeft
om een grote Europese beurs aan te vragen voor verder
onderzoek naar borstsparende operaties. Daarom staat hij als
eerste auteur. Jij zult je moeten schikken in een 4e
auteursschap. Ook niet slecht voor een eerste publicatie. Maar
het blijft wel knagen. Maar goed, je wilt graag in opleiding tot
chirurg en wil geen problemen met deze professor die dan
tevens je opleider wordt. Hij zal je met deze resultaten toch
moeten aannemen voor de opleiding tot chirurg.
Wat zou jij hier nog doen?
Casus
De reviewers vroegen heel wat correcties, maar Nature gaat
onze paper publiceren, zegt de postdoc. Champagne! Maar als
je het papieren tijdschrift even later onder ogen krijgt zie je dat
een cruciale afbeelding van een experiment toch nog is
gewijzigd, en sterk. Die afbeelding zat niet in de finale versie
die je ook gefiatteerd had voor publicatie. De resultaten staan
nu veel significanter afgebeeld dan ze in werkelijkheid zijn. De
postdoc was degene die de afbeeldingen beheerde.
Wat doe je?
Casus
De commissie voor wetenschappelijke integriteit komt op het
lab om de postdoc te ondervragen. Hij kan niet meteen
uitleggen waarom de afbeelding in de finale versie sterk
verschilt van de versie in Nature. De commissie beslist om een
onderzoek in te stellen, onderzoekt de computer van de
postdoc, laat de afbeeldingen uit de paper onderzoeken met
beeldmanipulatiesoftware. De postdoc moet toegeven. Hij
dacht dat die afbeelding manipuleren nodig was om de paper
door de peer review te krijgen. En zo zijn Europese beurs
binnen te halen.
Welke straf is hier gepast?
Vragen?
[email protected]
Questionable Research Practise