Bijlage 2

Veelgestelde vragen
Update normen Cito per 1 augustus 2014
1. Inhoudsopgave
1.
Inhoudsopgave ............................................................................................. 2
2.
Vooraf ........................................................................................................... 3
3.
Veelgestelde vragen ..................................................................................... 3
 Wat houdt de update van de normen in ParnasSys in? ................................ 3
 Geldt de update voor alle toetsen? ........................................................... 3
 Geldt de update ook de (onderdelen van) de CITO Eindtoets? ..................... 3
 Wat moet ik doen om de nieuwe normering in ParnasSys te krijgen?............ 3
 Welke informatie verstrekt Cito hierover aan scholen? ................................ 3
 Welke informatie verstrekt Cito hierover aan ouders? ................................. 3
 Waarom heeft Cito de normen van de LVS-toetsen aangepast? ................... 4
 Hoe zijn de nieuwe normen tot stand gekomen? ........................................ 4
 Geldt de update met terugwerkende kracht? ............................................. 4
 Waarom worden de normen met terugwerkende kracht toegepast? .............. 4
 De leerlingen behalen andere, meestal lagere, niveaus. Hoe kan dat? .......... 5
 Kunnen de leerlingen dan ook andere vaardigheidsscores (of: schaalscores)
hebben gehaald? ....................................................................................... 5
 Leidt de nieuwe normering tot een ander oordeel van de inspectie? ............. 5
 Wijzigt de inspectie de norm nu niet weer? ............................................... 5
 Wijzigen de DLE’s ook? ........................................................................... 5
 Wijzigen de functioneringsniveaus ook? .................................................... 5
 Wijzigen de niveauwaarden ook? ............................................................. 5
 Kan een leerling die voldoende vaardigheidsgroei maakte, nu onvoldoende
vaardigheidsgroei maken? .......................................................................... 6
 Hoe kan een leerling die tussen twee momenten steeg in niveauwaarde, nu
tussen die twee momenten dalen in niveauwaarde? ....................................... 6
 Is het mogelijk om naaste de nieuwe normen oude normen te tonen? .......... 7
 Kan ik nog ergens zien wat de oude grenzen in de normering waren? ........... 7
 Wat vindt de PO-Raad van de aanpassing van de normen? Mag Cito dit nu zo
maar doen? .............................................................................................. 7
 Wat is het voordeel van de nieuwe normering? .......................................... 7
4.
Links naar bronnen en meer informatie ........................................................ 8
Cito.............................................................................................................. 8
PO-Raad ....................................................................................................... 8
Normeringstabellen ........................................................................................ 8
Update normen Cito per 1 augustus 2014 – Versie 2.11.1
Pagina 2 van 8
2. Vooraf
Cito heeft de normering van een aantal toetsen aangepast. Per 1 augustus 2014 neemt
ParnasSys deze aanpassingen over. Met behulp van veelgestelde vragen bij dit
onderwerp, leest u in dit document wat dit voor u als gebruiker van ParnasSys betekent.
3. Veelgestelde vragen

Wat houdt de update van de normen in ParnasSys in?
Per 1 augustus 2014 is, zoals eerder aangekondigd in onze nieuwsbrieven en op onze
website, bij alle LOVS-toetsen van CITO Begrijpend lezen, CITO Rekenen–Wiskunde en
CITO Spelling, inclusief de S(B)O-toetsen, de hernormering in ParnasSys doorgevoerd.
Deze hernormering geldt daarnaast ook voor de LOVS-toetsen van CITO LOVS Spelling
werkwoorden en CITO LOVS Woordenschat. In deze hernormering zijn de ABCDEniveaus, I-V-niveaus, niveauwaarden, functioneringsniveaus en DLE’s waar nodig
bijgewerkt.

Geldt de update voor alle toetsen?
Nee, de update geldt alleen voor de LOVS-versies van de CITO-toetsen CITO Begrijpend
lezen, CITO Rekenen–Wiskunde en CITO Spelling, inclusief de S(B)O-toetsen en CITO
LOVS Spelling werkwoorden en CITO LOVS Woordenschat.

Geldt de update ook de (onderdelen van) de CITO Eindtoets?
Nee, de update geldt alleen de tussentijdse toetsen, waarvoor de normering op basis van
een normeringsonderzoek is vastgesteld en al meerdere jaren in gebruik is. De
normering geldt niet voor de CITO Eindtoets, waarvoor de normering jaarlijks wordt
vastgesteld op basis van de resultaten van alle (deelnemende) leerlingen.

Wat moet ik doen om de nieuwe normering in ParnasSys te krijgen?
U hoeft hiervoor als gebruiker niets te doen. Per 1 augustus is dit voor alle gebruikers
automatisch geregeld.

Welke informatie verstrekt Cito hierover aan scholen?
Meer informatie vindt u via:
http://www.cito.nl/onderwijs/primair%20onderwijs/lvs_toetsen/update_normen.

Welke informatie verstrekt Cito hierover aan ouders?
Meer informatie vindt u via:
http://www.cito.nl/onderwijs/primair%20onderwijs/lvs_toetsen/voor_ouders.
Update normen Cito per 1 augustus 2014 – Versie 2.11.1
Pagina 3 van 8

Waarom heeft Cito de normen van de LVS-toetsen aangepast?
Cito schrijft hierover: “We beseffen en ervaren dat de update van de normen veel teweeg
brengt in het onderwijs. Desondanks hebben we deze update doorgevoerd, zodat u een
eerlijk en objectief beeld krijgt van de prestaties van uw leerlingen. Ons eigen onderzoek
bevestigt namelijk de signalen dat de leerlingen van nu de toetsen veelal beter maken
dan de leerlingen in de normeringsonderzoeken van jaren geleden. De nieuwe normen
worden dan ook over het geheel genomen als strenger ervaren. Immers in veel gevallen
heeft een leerling een hogere score nodig om bijvoorbeeld tot de beste 20% van zijn
leeftijdsgenoten te behoren.
Een hoger niveau voor een leerling of school lijkt prettig. Maar naast het feit dat het geen
objectief en eerlijk beeld geeft, leidt het op de langere termijn alleen maar tot minder
prettige verrassingen zoals tegenvallende scores op de Entreetoets. Bijkomend voordeel
van de nieuwe normering is dat deze beter aansluit bij de eisen die de inspectie aan
scholen stelt.”

Hoe zijn de nieuwe normen tot stand gekomen?
Cito schrijft hierover: “Veel scholen die gebruik maken van ons Computerprogramma
LOVS sturen ons tweemaal per jaar geanonimiseerd de toetsscores van hun leerlingen
toe via de zogenaamde monitor export. Op basis van deze gegevens onderzochten wij
hoe goed de leerlingen de LVS-toetsen hebben gemaakt. De leerlingen bleken op
verschillende toetsen beter te scoren dan de leerlingen in de normeringsonderzoeken van
jaren geleden. Vervolgens hebben onze methodologen op basis van de nieuwe gegevens
opnieuw normen berekend. Daarbij hebben ze ervoor gezorgd dat deze normen
representatief zijn voor de Nederlandse leerlingen. Wij hebben in het voorjaar van 2014
de wetenschappelijke verantwoording aan Cotan aangeboden. Zodra deze beoordeeld is
maken wij deze openbaar.”

Geldt de update met terugwerkende kracht?
Ja, de update geldt voor alle toetsresultaten van de genoemde toetsen.

Waarom worden de normen met terugwerkende kracht toegepast?
Cito schrijft hierover: “Dit hebben we gedaan om misinterpretaties te voorkomen. We
hebben overwogen om dat niet te doen, zodat het verschil tussen beide normen meteen
duidelijk zou zijn. Maar de weergave van oude en nieuwe normeringslijnen in één grafiek
leverde een onoverzichtelijke rapportage op, die tot verkeerde interpretaties zou kunnen
leiden. Bijvoorbeeld dat de vaardigheid van een kind achteruit is gegaan, terwijl dat in
werkelijkheid niet zo is. Het is in ieder geval niet de bedoeling om in het verleden
behaalde resultaten te herwaarderen.”
Update normen Cito per 1 augustus 2014 – Versie 2.11.1
Pagina 4 van 8

De leerlingen behalen andere, meestal lagere, niveaus. Hoe kan dat?
Cito schrijft hierover: “De interpretatie van de vaardigheidsscore - hoe scoort de leerling
ten opzichte van de normgroep – is wel veranderd. De omzetting van vaardigheidsscores
naar de niveaus A t/m E, I t/m V en functioneringsniveaus verandert. Over het algemeen
zal een leerling een hogere vaardigheidsscore nodig hebben dan voorheen om
bijvoorbeeld tot de groep gemiddeld scorende leerlingen te behoren.”

Kunnen de leerlingen dan ook andere vaardigheidsscores (of: schaalscores)
hebben gehaald?
Nee, de vaardigheidsscores wijzigen niet. Een leerling die een bepaald aantal punten
behaalde blijft dezelfde schaalscore behalen.

Leidt de nieuwe normering tot een ander oordeel van de inspectie?
Nee, allereerst omdat de inspectie het oordeel baseert op de gemiddelde
vaardigheidsscores en de vaardigheidsscores wijzigen niet.
Daarbij: de inspectie heeft juist al in 2011 de normering voor meerdere toetsen
bijgesteld om realistischer te normen. De inspectie liep hier dus min of meer voor op de
huidige update Cito.

Wijzigt de inspectie de norm nu niet weer?
De PO-Raad schrijft hierover: “De door Cito aangepaste normen liggen meer in lijn met
de normen die de Inspectie al hanteerde. Navraag bij de Inspectie leert dat de Inspectie
op korte termijn niet opnieuw de normen in haar toezichtskader zal aanpassen.”

Wijzigen de DLE’s ook?
Ja, dat is mogelijk. Als de gemiddelde leerling bijvoorbeeld eind groep 3 een schaalscore
van 110 blijkt te behalen in plaats van 105, dan hoort een DLE van 10 niet langer bij
105, maar bij 110 punten.

Wijzigen de functioneringsniveaus ook?
Ja, dat is mogelijk. Als de gemiddelde leerling bijvoorbeeld eind groep 3 een schaalscore
van 100 blijkt te behalen in plaats van 105, dan behoort het functioneringsniveau E3 niet
langer bij 105, maar bij 110 punten.

Wijzigen de niveauwaarden ook?
Ja, dat is mogelijk. Als de gemiddelde leerling bijvoorbeeld eind groep 3 een schaalscore
van 100 blijkt te behalen in plaats van 105, dan behoort de niveauwaarde 3,0 niet langer
bij 105, maar bij 110 punten.
Update normen Cito per 1 augustus 2014 – Versie 2.11.1
Pagina 5 van 8

Kan een leerling die voldoende vaardigheidsgroei maakte, nu onvoldoende
vaardigheidsgroei maken?
Ja, dat is mogelijk. Let er op dat de norm niet overal precies evenveel punten is
bijgesteld.
Het landelijk gemiddelde bij CITO RW M5 wordt bijgesteld van 70 naar 73. De ‘lat’ wordt
daar dus 3 punten hoger gelegd. Het landelijk gemiddelde bij CITO RW E5 wordt
bijgesteld van 75 naar 81. De norm wordt daar dus wel 6 punten bijgesteld en niet
dezelfde 3 punten als bij M5.
Op basis van de oude normering groeit een gemiddelde leerling tussen M5 en E5 van
vaardigheidsscore 70 naar 75, dus 5 punten. Stel dat de leerling zelfs 6 punten groeit:
van 74 naar 80. Volgens de oude normering zou de leerling dus ruim voldoende
vaardigheidsgroei hebben doorgemaakt.
Op basis van de nieuwe normering groeit een gemiddelde leerling tussen M5 en E5 van
vaardigheidsscore 73 naar 81, dus 8 punten. De schaalscores van de leerling wijzigen
niet, dus de groei blijft 6 punten, van 74 naar 80. Maar volgens de nieuwe normen heeft
leerling onvoldoende vaardigheidsgroei doorgemaakt.

Hoe kan een leerling die tussen twee momenten steeg in niveauwaarde, nu tussen
die twee momenten dalen in niveauwaarde?
Zie: Hoe kan een leerling die voldoende vaardigheidsgroei maakte, nu onvoldoende
vaardigheidsgroei maken? In het genoemde voorbeeld zal volgens de oude normering de
niveauwaarde stijgen en volgens de nieuwe normering dalen.
Update normen Cito per 1 augustus 2014 – Versie 2.11.1
Pagina 6 van 8

Is het mogelijk om naaste de nieuwe normen oude normen te tonen?
Nee, dat is niet mogelijk. Zie hierover ook de informatie uit april 2014: “De Vereniging
DOD heeft, na overleg met PO-Raad en Cito, besloten dat de aangesloten leveranciers
van leerlingadministratie- en volgsystemen de nieuwe normering van Cito voor 1 mei
2014 (voorkeur PO-Raad) hebben ingebouwd, maar uiterlijk 1 augustus 2014. Het advies
aan scholen is om op de website van hun leverancier te kijken wanneer deze de nieuwe
normering gaat doorvoeren. De leveranciers treffen op de korte termijn geen
voorzieningen om naast de nieuwe normen ook oude normen te tonen.”

Kan ik nog ergens zien wat de oude grenzen in de normering waren?
U kunt hiervoor eventueel gebruikmaken van de tabellen, zoals Schoolbegeleiding
Zaanstreek Waterland deze op internet heeft geplaatst en bereikbaar zijn via de volgende
link:
http://www.sbzw.nl/userfiles/CITO_tabellen_tussenopbrengsten_-_februari_2014.PDF.

Wat vindt de PO-Raad van de aanpassing van de normen? Mag Cito dit nu zo
maar doen?
De PO-Raad schrijft hierover: “Cito is een onafhankelijke organisatie die beoordeeld
wordt op de kwaliteit van haar toetsen. Zij hebben geconstateerd dat de normen van de
toetsen geen goed beeld meer geven van de score van de leerling, in vergelijking met
leeftijdgenoten. Het is hun verantwoordelijkheid om dan een aanpassing door te voeren.
Daar gaat de PO-Raad niet over en daar nemen wij ook geen standpunt over in.”

Wat is het voordeel van de nieuwe normering?
U werkt met een betrouwbaardere normering. Cito schrijft hierover: “Een hoger niveau
voor een leerling of school lijkt prettig. Maar naast het feit dat het geen objectief en
eerlijk beeld geeft, leidt het op de langere termijn alleen maar tot minder prettige
verrassingen zoals tegenvallende scores op de Entreetoets. Bijkomend voordeel van de
nieuwe normering is dat deze beter aansluit bij de eisen die de inspectie aan scholen
stelt.”
Update normen Cito per 1 augustus 2014 – Versie 2.11.1
Pagina 7 van 8
4. Links naar bronnen en meer informatie
Cito
http://www.cito.nl/onderwijs/primair%20onderwijs/lvs_toetsen/update_normen.
http://www.cito.nl/onderwijs/primair%20onderwijs/lvs_toetsen/voor_ouders.
PO-Raad
http://www.poraad.nl/content/vragen-en-antwoorden-over-aanpassing-normeringtoetsen-cito.
Normeringstabellen
http://www.sbzw.nl/userfiles/CITO_tabellen_tussenopbrengsten_-_februari_2014.PDF.
Update normen Cito per 1 augustus 2014 – Versie 2.11.1
Pagina 8 van 8

Download Report