Informatie voor nabestaanden

Weefseldonatie
Informatie voor nabestaanden
Het Donorregister
Wanneer een overledene mogelijk in aanmerking komt om weefsels te
doneren is de arts verplicht het Donorregister te raadplegen om na te gaan of
de overledene zijn of haar keuze m.b.t. donatie heeft vastgelegd. Wanneer
dit het geval is moet die wens ingewilligd worden. Heeft de overledene geen
keuze laten vastleggen in het Donorregister dan wordt aan de nabestaanden
om toestemming voor donortransplantatie gevraagd. U bent gevraagd in te
stemmen met of toestemming te verlenen voor de donatie van weefsels van
uw dierbare overledene. Met deze brochure willen wij u informeren over
weefseldonatie. Deze brochure is bedoeld als extra informatie. Bij vragen
staan wij u natuurlijk graag te woord.
Weefseldonatie (algemeen)
Wanneer we spreken over weefseldonatie hebben we het over de volgende
weefsels: bot, hartkleppen, hoornvliezen en huid.
Of weefsels ook daadwerkelijk gedoneerd worden, wordt bepaald door de
volgende factoren:
Beperkingen in de toestemming die is verleend
Mogelijk zijn er door u of door uw dierbare via het donorregister weefsels
uitgesloten van donatie.
Leeftijd
Voor alle weefsels geldt een leeftijdsgrens van de donor waarna donatie
niet meer kan plaats vinden.
Medische redenen
Weefseldonatie is mogelijk tot maximaal 24 uur na het overlijden. De
donatieprocedure gebeurt zeer zorgvuldig en met respect voor de
overledene.
Weefseldonatie (specifiek)
Hoornvliezen (cornea’s)
Het uitnemen van de hoornvliezen duurt ongeveer dertig minuten. Hiervoor
wordt de gehele oogbol uitgenomen. Bij deze operatie worden de oogbollen
vervangen door prothesen. De ogen worden daarna gesloten. Het uitnemen
van de hoornvliezen vindt plaats in het mortuarium. Met
hoornvliestransplantatie kunnen mensen met zeer ernstige oogafwijkingen
(verbrandingen, ontstekingen e.d.) geholpen worden.
Hartklepdonatie
Voor hartklepdonatie wordt het hele hart uitgenomen. De hartkleppen
worden later in een gespecialiseerd centrum geprepareerd. Met
hartkleptransplantatie worden vooral kinderen en jonge vrouwen met
ernstige hartafwijkingen geholpen. Het uitnemen van het hart vindt
plaats in het mortuarium en soms in een operatiekamer en duurt ongeveer
twee uur.
Huid
De huid wordt afgenomen van de rug en van de bovenbenen. Dit vindt plaats
in het mortuarium en duurt ongeveer anderhalf uur. Met huid kunnen
mensen met zeer ernstige verbrandingen of ander huidletsel geholpen
worden.
Bot-/peesweefsel
Het bot wordt uitgenomen op de operatiekamer, dit duurt ongeveer zes uur.
Bot- en peesweefsel wordt uitgenomen uit armen en benen en altijd
vervangen door prothesen. Met bot kunnen mensen met bottumoren
geholpen worden. Ook wordt bot gebruikt in de orthopedie en kaakchirurgie
N.B. Botdonatie en huiddonatie gaan niet samen.
Autopsie, identificatie en obductie
Heeft het overlijden geen natuurlijke oorzaak, bijvoorbeeld omdat iemand is
overleden na een ongeval, dan gelden er enkele wettelijke verplichtingen
zoals autopsie (lijkschouwing) en identificatie. Soms is het belangrijk om de
oorzaak van het overlijden nader te onderzoeken (obductie). Obductie
gebeurt na de donatieprocedure en altijd met toestemming van de
nabestaanden.
Vóór donatie
Om te kunnen beoordelen of weefsels waarvoor toestemming is verleend ook
daadwerkelijk geschikt zijn voor transplantatie is een aantal onderzoeken
nodig, bijvoorbeeld onderzoek van het bloed. Daarnaast zal de afdelingsarts
u een aantal vragen stellen over in het verleden doorgemaakte ziekten,
medicijngebruik, leefwijze en andere gewoonten van uw dierbare overledene.
Desgewenst kan de arts ook informatie inwinnen bij de huisarts. Mocht
het onderzoek van het bloed achteraf het bestaan van bepaalde
ziektebeelden aantonen, dan worden de weefsels ongeschikt verklaard en
niet getransplanteerd.
Na de donoroperatie
Het uitnemen van organen gebeurt met grote zorgvuldigheid en aandacht
voor het uiterlijk van de overledene. Er wordt niets weggenomen op plaatsen
die zichtbaar zijn bij het opbaren. Dus nooit uit het gezicht, in de hals of aan
de handen. Na de operatie worden de wonden zorgvuldig gehecht en met
pleisters afgedekt. Na de weefseldonatie kan de overledene gewoon worden
opgebaard, in een rouwcentrum of thuis.
Na donatie van huid krijgt de overledene beschermende onderkleding aan.
Voor opbaren thuis is het altijd verstandig vooraf te overleggen met de
begrafenisondernemer. Bij botdonatie wordt geadviseerd de overledene bij
het opbaren bovenkleding met lange mouwen en een lange broek of lange
rok aan te geven. Na de operatie wordt de overledene naar de door de
nabestaanden gewenste plaats vervoerd, bijvoorbeeld naar huis of het
rouwcentrum. De begrafenis of crematie wordt door de donatieprocedure
niet vertraagd.
Informatie
Stelt u prijs op informatie over de gedoneerde weefsels, dan kunt u dit laten
weten aan de betrokken arts. U krijgt dan na ongeveer 6 weken een
antwoordkaart waarop u kunt aangeven waar uw behoefte of interesse ligt.
De ontvangers van de weefsels blijven daarbij anoniem. Wel is er informatie
beschikbaar over het geslacht en de leeftijd van de ontvanger van de
hoornvliezen.
Voor meer informatie kunt u terecht bij:
Ton van Beek, donatiecoördinator
TweeSteden ziekenhuis Tilburg
([email protected])
013-4655747