Persbericht "Een visie op politie 2025

Persbericht "Een visie op politie 2025 - De politie van
de toekomst is een netwerkende politie".
Op 30 juni 2014 stelt de Werkgroep 2025 haar "Visie op de politie van de toekomst" voor.
Met het kersverse document wil de werkgroep de Belgische politie klaarstomen voor de
uitdagingen die de komende decennia op de Belgische samenleving afkomen. Ze pleit
onomwonden voor een politie die (nog) meer participeert aan de samenleving, die zichzelf
ziet als een bindende schakel in een netwerk van maatschappelijke actoren, die minder
bureaucratisch is, die haar generalistische taakstelling herwaardeert en die een regulerend
kader verkiest boven gedetailleerde wetgeving. Tegelijk geeft de visie ook aan dat politie
doordachte keuzes moet maken die bewust rekening houden met maatschappelijke trends
en die minder ‘surfen’ op maatschappelijke evoluties.
De Werkgroep 2025 kreeg voor haar werkzaamheden het mandaat van de opeenvolgende
ministers van Binnenlandse Zaken Guido De Padt, Annemie Turtelboom en Joelle Milquet.
De tekst is het resultaat van het denkwerk van politiemensen, academici en een uitgebreid
aantal lokale, provinciale en nationale politiepartners. Wat vandaag voorligt wordt de
komende maanden het onderwerp van debat op verschillende discussiefora.
Een aantal jaar geleden ontstond het idee om na te denken over de invloed die grote
uitdagingen als migratie, internationalisering, technologisering, democratisering, enz. op de
politie heeft. De grote vraag daarbij was welk type van politie het best antwoord biedt op die
"driving forces" in de samenleving. Hoe gaan we best om met verregaande digitalisering en
nieuwe technologie bijvoorbeeld, hoe kan politie best inspelen op de gevolgen van migratie
en armoede, hoe gaan we om met de toegenomen individualisering van de samenleving en
de roep naar meer burgerparticipatie, hoe de balans vinden tussen lokale, nationale en
internationale noden en hoe moet politiebeleid daar op inspelen - maar een paar van de vele
vragen waar de werkgroep een antwoord op zocht.
Willy Bruggeman kreeg de leiding over de werkgroep en zocht academici aan van de
universiteiten van Leuven, Gent en Luik om de denkoefening methodologisch te
ondersteunen en om breed na te denken over maatschappelijke evoluties. Vooral Jeroen
Maesschalck, Kim Loyens, Marleen Easton, Paul Ponsaers en Andre Lemaître verleenden
vanuit academische hoek hun medewerking aan de Werkgroep 2025. Ook de gouverneur
van Vlaams Brabant Lodewijk De Witte was actief betrokken bij de visieontwikkeling, naast
tal van leden van de lokale en de federale politie. De eindredactie was in handen van
Dominique van Ryckeghem.
De werkgroep koos voor de methodologie van scenario-ontwikkeling. Aan de hand van twee
criteria - meer of minder regels en meer of minder sociale inbedding - werden vier types van
politie beschreven. Kort gezegd komt de typologie neer op de "regelgevende,
bureaucratische politie", de "participerende, groepsgerichte politie", de " concurrerende,
individualistische politie" en de "fatalistische politie". De huidige politie van België heeft
ongetwijfeld een aantal raakpunten met die vier modellen, maar kenmerkt zich toch vooral
als bureaucratische politie, waarbij oplossingen voor maatschappelijke problemen eerder
binnen een context van wettelijke regels en maatregelen worden gezocht en die zich ook
alsdusdanig organiseert en profileert.
De vier types van politie werden vervolgens afgezet tegenover de meest waarschijnlijke
maatschappelijke evoluties waardoor er verschillende scenario's ontstaan waarbinnen
politie een rol opneemt. Het was dan aan de werkgroep om met een uitgebreid aantal
mensen van allerlei disciplines over deze scenario's te debatteren aan de hand van een
aantal thema’s.Uit die discussies kwamen systematisch vier clusters van driving forces naar
voor: de emancipatie van de burgers, de pluralisering van het veiligheidsaanbod, de
toenemende globalisering van de samenleving en de hoge mate van technologisering.
De debatten hebben als basis gediend voor de keuzes die in het rapport dat nu voorligt
worden beschreven (http://www.polsupport.be/FILE/DGS/DSI/police2025n.pdf).
De Werkgroep 2025 stelt een visie voor die we het best kunnen typeren als een
"netwerkende politie". Ze baseert die keuze op de inschatting dat politie zich beter kan
oriënteren op de (ontvoogde)burgers door hen als partnerte zien en door zichzelf als
organisatie los te weken van haar erfenis van zware regelgeving en logge structuren.
Bovendien geeft de werkgroep aan dat politie door de toenemende vraag naar
veiligheidstaken zich beter kan richten op haar generalistische taakstelling en de
samenwerkingmet ‘nieuwe veiligheidsberoepen’ kan aanscherpen, er evenwel op wijzend
dat niet alle sociale problemen in termen van veiligheidsbeleid moeten worden
geformuleerd. Verder stelt de Werkgroep 2025 vast dat politie meer baat heeft bij een
intensere internationale samenwerking om de gevolgen van de toenemende mondialisering
aan te kunnen. Tenslotte moedigt de werkgroep aan om te participeren aan technologische
ontwikkelingen en naar synergie te zoeken met de wetenschappelijke wereld.
De politie van de toekomst is een politie die:
-
vertrouwen uitstraalt door minder regels, minder betutteling, die relevante taken
opneemt, die zich efficiënt organiseert, die minder intern verzuild is en die haar
regelgevend kader regelmatig aftoetst aan de realiteit op het terrein;
-
een innovatiefbeleid voert dat een uiting is van een lange termijnvisie, dat het
product is van breed overleg met verschillende doelgroepen in de samenleving, dat
vooraf afgestemd is tussen de verschillende overheden en beleidsniveaus en dat haar
effecten meet in de ganse veiligheidsketen;
-
duurzame technologie voorziet die in overeenstemming is met algemene
regulerende kaders, zonder telkens in specifieke wetgeving te moeten voorzien en
zich hiervoor laat begeleiden door een netwerk dat bestaat uit publieke, private en
academische partners die zich bedienen van minimale criteria voor de ingebruikname
van nieuwe technologie en die evenwel onderwerp blijven van democratische
controle;
-
een speler is op de informatiemarkt die nieuwe middelen inzet, die (internationale)
samenwerkingsverbanden opzet, die zuildoorbrekend werkt, die kennismanagement
en recherchemanagement ondersteunt en die in haar informatiebeleid de privacy
regels niet ontloopt.
-
een internationaal gewaardeerde partner is die een internationale visie heeft, die de
balans vindt tussen internationale en lokale belangen, die deelneemt aan
internationaal beleid vanuit keuzes die een return on investment betekenen en die
lokaal engagement en implementatie toelaten;
-
een cultuur van verantwoording creëert op basis van interne verantwoording,
wettelijke verantwoording, transparantie, financiële verantwoording en
democratische verantwoording;
-
een moderne werkgeveris die flexibel inspeelt op de noden van de werknemer en de
politieorganisatie, die focust op resultaten, die netwerkverbanden integreert en die
tijd en ruimte geeft aan experiment en talent, die minder bureaucratisch is en die de
klassieke lijnstructuren doorbreekt met autonome teams en matrixstructuren, die
meer handelingsvrijheid geeft aan de individuele werknemers en hen tegelijk
ondersteunt met een uitgebalanceerd integriteitbeleid.
Met wat vandaag voorligt wil de Werkgroep 2025 het debat openen over de manier
waarop we vorm kunnen geven aan die nieuwe visie op politie. Hoe moet de politie van
de toekomst er concreet uitzien en welke politieke keuzes moeten daarvoor genomen
worden?
Het woord is nu aan u.
Werkgroep 2025

Download Report