De flamboyante kunstenaar Robbert de Bakker, Haarlem 1966

"De flamboyante kunstenaar Robbert de Bakker, Haarlem
1966"
HAARLEMSE KUNSTENAAR ROBBERT DE BAKKER ZAG IK IN 1966
ZO NU EN DAN IN DE ARKmei 14, 2014
Ik ontmoette de flamboyante ex-Rietveld akademie leerling Robbert de
Bakker in het plaatselijke kunstenaar café “De Ark” enkele malen. Ik kende
zijn werk en waardeerde zijn talent als beeldend kunstenaar.
Hij had jaren lang een goede baan als graficus bij de firma Johan Enschedé
te Haarlem maar wilde naar de geest van de zestiger jaren liever kunstenaar
zijn en verliet zijn job.
Hij kon voor 700 gulden een portret maken van de kantoorboekhandelaar in
de Jan van Goyenstraat te Heemstede. Alleen als er vooruit betaald werd.
Hij incasseerde, maar het portret is er nooit van gekomen.
De muurschilderingen in de Jazz Sociëteit Ekestos tegenover het station in
Haarlem waren van de hand van Robbert. Jazz was “in” onder de
Haarlemse aankomende kunstenaars.
Januari 1966 exposeerde ik voor het eerst een viertal abstracte schilderijen
en een aantal foto collages in het kunstcentrum samen met de andere drie
leden van de groep X-65.Via de latere animatiefilmer Gerrit van Dijk hoorde
ik dat Robbert onder pseudoniem over mijn werk in het gastenboek op de
expositie in “De Ark” een door zijn extreem linkse politieke overtuiging
negatief commentaar schreef.
Ik zou in mijn werk “misbruik maken van commerciële grafische en reclame
technieken”.Reclame, grafische vormgeving en alles wat aan kunst
verkoopbaar was kon op algemene afschuw van de ge subsidieerde vaag
linkse door romantische ideeën aangetaste artiesten clan rekenen.Mijn
opvatting dat de actuele kunstenaar grafische-, film-, fotografische- en
reclame technieken met succes kon incorporeren was een brug te ver voor
de Haarlemse kunstenaars die in een krachteloos 19- e eeuwse
impressionisme en expressionisme overgoten met de saus van een
romantiese visie op het kunstenaarschap waren blijven steken.Uit onmacht
en gebrek aan talent schilderde menig Haarlems kunstenaar de
achterhaalde Cobra schilders na.Als jonge, uitbundige pop art en pop
muziek liefhebber vond ik ze totaal passé en lachwekkend.
De extreem linkse politieke opvattingen van Robbert stonden mij tegen. Hij
probeerde mij te overtuigen van zijn slogan: “Eigendom is diefstal”. Zo
mochten zijn kinderen geen eigen speelgoed hebben maar moesten dat
delen met alle kinderen uit de buurt. Zijn opvattingen waren mij te weinig
realistisch.
Robert de Bakker kwam weer eens een zondagmiddag maart 1966 zo
stoned als een garnaal “De Ark” binnen. Hij was zoals hij mede deelde
“weer eens doorgezakt en nog onder invloed van LSD”. Ik had enkele
studies gelezen over LSD en wist meteen dat ik daar niet aan moest
beginnen. De twee lieve meisjes die met guitaren “Freight Train” zongen
maakte hij belachelijk. Ik vond het een misselijke streek.
Robbert gaf hoog op van zijn connecties met de semi criminele drugssien
rond Simon Vinkenoog. Een van de redenen om afstand te houden voor mij
van Robbert. Ik bezocht nog wel de tentoonstelling van Robbert de Bakker
waar Vinkenoog opende door een flauwekul rijmpje op te zeggen dat net in
de trein van Amsterdam naar Haarlem zou hebben geschreven. Lange tijd
heb ik de invitatiekaart bewaard.Intuïtief voelde ik aan dat ik voor Robbert
moest oppassen. Ik was niet met beeldende kunst begonnen om in de
criminaliteit te raken.
Hij vertelde mij dat hij dankzij mijn biologiese vader -waar ik overigens geen
contact mee had -uit de gevangenis was gebleven als dienstplichtig militair
vanwege een of ander misdrijf.
“Of ik daar iets van af wist”, vroeg hij mij.Ik moest ontkennend antwoorden.
In elk geval was hij dankbaar voor de hulp die hij had gekregen en zou mij
met alles helpen wat het kunstenaarschap betrof.Ik wimpelde dat af.
“Ik trek mijn eigen baan”, zei ik hem.Ik nam zijn aanbod verder voor
kennisgeving aan.Robbert had zo zijn streken. Een meisje van de Ns
opleiding (Marijke Schram-de Jong) exposeerde haar sieraden in “De Ark”.
Robbert die hele dagen in het café hing begeleidde wel even de bezoekers
naar de expositie en verkocht zonder medeweten van de exposante voor
700 gulden sieraden van de akademieleerlinge die hij in eigen zak stopte.Ik
heb haar gezien hoe zij huilend haar werk inruimde en met een schuld
achter bleef.
Beschamende move van de Bakker.
Niet veel later verdwenen de kopergravures van Jan Luycken uit “De Ark”
dankzij Robbert.
De diefstal was snel opgelost en de dader gepakt. De openbare aanklager
eiste een TBS vonnis. De Haarlemse rechter willigde dat niet in echter maar
peperde de Bakker in dat hij dat zou toe wijzen als de veroordeelde nog een
keer in de rechtszaal zou verschijnen.
Robbert vroeg mij of ik wel wist wat dat betekende. Ik haalde mijn schouders
op.
“Als je TBS krijgt zit je voor onbepaalde tijd vast” deelde hij mee.
“Zorg dan dat je daar niet voor in aanmerking komt!” raadde ik hem aan.
Tijdens een avond in “De Ark” zat ik aan de tafel waar de Kennemer
kunstenaars hun vaste plek hadden.Sinds een week mocht ik ook aan de
tafel plaats nemen. Ik zag hoe de eigenaar van “De Ark”, zoals bekend een
ex- SS-er, in het koffiekopje van Corrien een of ander poedertje gooide.
“Dat wordt lachen! Wacht maar af! ” zei hij tegen de verzamelde artiesten.
Corrien pakte haar kopje koffie.
Algemene stilte onder de dappere Heren Artiesten.
Ik zei tegen Corrien: “Als ik jou was zou ik het niet opdrinken!”
Ze vroeg naar de reden.
“Deze meneer –ik wees naar de eigenaar van de kroeg- heeft iets in je koffie
gedaan. Kijk uit!” zei ik.Algemene commotie. De artiesten aan tafel stonden
snel op en gingen gauw weg. Ze wilden geen kant kiezen. De lafbekken!
Het papiertje waar de poeder in had gezeten had ik in mijn zak gestopt.
Ik zei tegen Corrien: “Kom op! We gaan aangifte doen!”De aangifte werd
behandeld door rechercheur Kees Sietsma, de latere bekende inspecteur
van het beruchte buro dat onder commisaris Toorenaar een slechte naam
kreeg als mogelijk bolwerk van corruptie en banden met de Chinese maffia.
De volgende dag kwam ik Robbert de Bakker tegen in de Jan van
Goyenstraat.“We weten dat je naar de politie bent gelopen! We maken met
een snitch (bargoens voor verrader) korte metten! Je mag wel uitkijken! Als
ik jou was zou ik niet meer in “De Ark” komen!” beet hij mij toe.
Bluf.
Ik zei dat ik niet van misselijke streken hield.
“Kom maar even mee naar mijn huis, gaan we iets drinken op de goede
afloop. Kunstenaars onder elkaar!” zei hij.
Ik weigerde een aangeboden kopje thee. Wilde alleen iets waar een kurk op
zat of een flesje ongeopend bier. Ik vertrouwde hem niet. In het milieu rond
Vinkenoog werden regelmatige mensen zonder hun medeweten
gedrogeerd.Het gesprek ging verder over koetjes en kalfjes. Zijn echtgenote
hield zich op de achtergrond. Ik kreeg een mooie droge naald ets van
Robbert en een boek over Moderne kunst van hem kado.Ik had geen hekel
aan hem maar was voortdurend eop mijn hoede.Via via hoorde ik in
Amsterdam dat de Haarlemse recherche hem de volgende dag zou
arresteren. Zoals geschiedde. Een kennis uit De Ark vroeg waarom ik hem
niet had gewaarschuwd vantevoren. Nu zou ikdat wel doen.
Na het koffiekop incident in “De Ark” ben ik er nooit meer geweest. Ik had het
wel gezien in het Kennemer kunstenaars circuit en vertrok mei 1967 naar
Amsterdam na een afwezigheid van tien jaar in de hoofd stad.
In 1967 kwam ik Robbert tegen in een antiquariaat Amsterdam centrum. Hij
had een duur boek met kopergravures uit de 17-e eeuw bij zich. De
antiquaar vermoedde dat het van diefstal afkomstig was en weigerde het in
te kopen.
Begin jaren tachtig in een galerie in Ede hoorde ik van een kunstenaar het
verhaaal dat Robbert voor 15000 gulden een tuin beeld dat van brons zou
zijn had verkocht aan een rijke verzamelaar. Het blek echter van gips met
bronsverf. Bij een eerste regenbui zakte het in elkaar. De kunstenaar die mij
dat vertelde vond het een “geweldige stunt”. Ik vond het oplichterij.
Jaren later zat ik aan de bar van Arti et Amicitiae te Amsterdam op een
middag en liet mij de Trappist goed smaken. Het zal rond 1995 geweest
zijn.Tegenover mij zat Robbert de Bakker. Hij herkende mij niet. Ik besloot
hem niet aan te spreken.
April 2014
Half jaar cel voor verkoper valse Heyboers
De 72-jarige Robbert de Bakker moet zes maanden de cel in voor het
verkopen van vervalste werken van Anton Heyboer. Dat heeft de rechtbank
in Amsterdam dinsdag bepaald. (…)
Behalve de gevangenisstraf van zes maanden kreeg De B. van de rechters
ook nog een voorwaardelijke straf van een halfjaar. Het Openbaar
Ministerie, dat een celstraf van acht maanden had geëist, laat via Twitter
weten tevreden te zijn met de uitspraak en niet in hoger beroep te gaan. De
B. doet dat volgens de NOS wel.(…)De B. presenteerde zich tussen 2005 en
2012 bij de galeriehouders als Bijvoet, hoogleraar in de archeologie. Hij
verzekerde dat de werken die hij aanbood uit Heyboers Haarlemse periode
(1952-1960) stamden. De B. onthulde tegen de galeriehouders nooit zijn
echte naam en gaf ook nooit een telefoonnummer of adres. Hij wilde ook
niet kwijt hoe hij aan de werken kwam.Door: Novum
HALF JAAR CEL, DAAR GAAT DAN EEN DERDE VAN AF, IS TE DOEN
HP: Ontmaskerd! De vervalser van Anton Heyboer
21 april 2014 door Bert Nijmeijer
Anton HeyboerHij kwam voor het eerst in 2004 (…)Hij kwam naar
aanleiding van een advertentie waarin werd gevraagd om oude etsen van
Heyboer. Een man van zestig, een nette heer. Hij heette Bijvoet, professor
Bijvoet van de universiteit.(…)Dinsdag moet Robbert de Bakker (Haarlem,
1942), zoals professor Bijvoet echt heet, voorkomen bij de rechtbank in
Amsterdam in verband met de vervalsing van het werk van Heyboer. Hij
wordt ervan verdacht 4500 vervalste etsen en schilderijen te hebben
verkocht aan de Anton Heyboer Winkel aan de Prinsengracht in Amsterdam.
(…) het Openbaar Ministerie concludeerde na onderzoek van het
Nederlands Forensisch Instituut dat al het door ‘Bijvoet’ (Robbert de Bakker)
aangeleverde werk (4500 stuks) ‘hoogswaarschijnlijk’ is vervalst.(…)De
vraag is of De Bakker behalve de leverancier van het werk ook zelf de
vervalser is. Hij heeft de schijn tegen. De Bakker, zo leert een rondgang
langs getuigen, is een kundig graficus, die eerder is veroordeeld voor het
vervalsen van kunstwerken. Hij heeft een lange reputatie op het gebied van
list en bedrog. Hij lichtte eerder kunsthandelaren en particulieren op met
vervalste kunst, stal etspersen en andere
kunstenaarsbenodigdheden.(…)Een foto van De Bakker is te vinden op een
Thaise website, waarop hij voor 10.000 euro een ‘original etching’ van
Edouard Manet te koop aanbiedt.Als de schijn niet bedriegt, dan staat
dinsdag een van de grootste Nederlandse kunstvervalsers ooit voor de
rechter.
NAAR AANLEIDING VAN EEN HP ARTIKEL LIJKT DE BEELDEND
BEGAAFDE SCHELM ROBBERT DE BAKKER MIJ UITERMATE
GESCHIKT VOOR EEN BIOGRAFIE. IK DENK DAT ER HEEL WAT VALT
AF TE LACHEN MET ROBBERT.
Robbert de Bakker (graficus):
Als leerling van Sem Hartz, bij Johan Enschedé te Haarlem, gepokt en
gemazeld in de 60- en 70er jaren, door politiek engagement gedreven, actief
geweest bij het vervalsen van geld en documenten. Tot heden actief in
Nederland en Frankrijk als graficus.
Vals, echt of vervalst, of allebei… Wat is het nou en hoe herken ik het?
10 november 2007
Zondag 25 november van 14.00 tot 17.00 uur, daarna grafisch café tot 19.00
uur.
Lezing Vals, echt of vervalst, of allebei… Wat is het nou en hoe herken ik
het?
door Robbert de Bakker
© mei 2014, fredvanderwal, BasicPublishing.nl

Download Report