Lees meer - BHB overnames en advies

Praktijk
Praktijk
De
adviseur
en de waarde van zijn
bedrijf
De ontwikkelingen in de assurantiebranche volgen elkaar
in rap tempo op. Dat kan consequenties hebben voor
de waardebepaling. Wat is een bedrijf/portefeuille
waard en hoe wordt die waarde bepaald?
methode, de (verbeterde) rentabiliteitsmethode en
de DCF-methode.
Intrinsieke waarde
Kenmerkend aan deze
methode is dat deze aan
ecennialang is de zogeheten traverdwijnt
het bedrijf een waarde toeditionele factormethode de meest
geleidelijk
kent die in het verleden is
gebruikte methode om de waarde van een ook de (wetopgebouwd. Als basis kunassurantieportefeuille te bepalen. Deze
telijke) grondnen we nemen: (i) een factor
methode bestaat uit het vermenigvuldigen slag onder het
maal de omzet. Deze methode vervan de doorlopende en incassoprovisies
traditionele waartoont overeenkomsten met de traditionele
van schade- en levensverzekeringen (soms deringssysteem. Bij
factormethode. (ii) de winstgevendheid
ook andere) met een bepaalde factor.
assurantieportefeuilles zonder personeel en (iii) in een (steeds) beperkte(re) mate
De oorsprong ligt in de regeling die opgezien we de factormethode nog wel toede factormethode. De hiermee berekende
nomen was in Beschikking(en) van het
gepast worden om de waarde c.q. prijs
‘stille reserve’ wordt op de activazijde van
Ministerie van Financiën (jaren ‘60 en
vast te stellen. Bij intermediairbedrijven
de balans geactiveerd en vervolgens inge1991) met betrekking tot de overname
met een vaste organisatie en personeel bracht in de balans waarna onder aftrek
van het incasso (gebaseerd op de Wet
zien we in onze praktijk dat kopers in
van de belastinglatentie de intrinsieke
Assurantiebemiddelingsbedrijf, later Wft). toenemende mate hun prijs baseren op waarde van de aandelen kan worden
In deze regeling is een uitwerking gegeven toekomstige winstgevendheid. Daarbij
becijferd. Bij accountantskantoren zien we
van de te hanteren factoren maal de provi- dient de markt rekening te houden met
sie voor diverse te onderscheiden verzeke- een aanzienlijke kortere terugverdientijd
ringen als een verzekeraar een portefeuille doordat de financier een aflossingsterinneemt van een tussenpersoon. In de
mijn hanteert van maximaal 5 jaar. We
praktijk werden deze factoren veelal een
zitten daarnaast in de opmaat naar een
ondergrens bij de waarde van assurantie- ander advies- c.q. bedrijfsmodel en stapportefeuilles.
pen af van het idee van een portefeuille
De hoogte van de factor is afhankelijk
met daarin een bundel verzekeringspodat de factoren in de praktijk schommelen
van de kwaliteit van de portefeuille.
lissen met doorlopende provisie-inkomtussen de 0,5 en 1,25 maal de omzet
Daarbij spelen diverse kwantitatieve en
sten. We gaan al dan niet geheel over
afhankelijk van kwaliteit en winstgevendkwalitatieve aspecten van de portefeuille naar een systeem van directe beloning
een rol. Ook het terugboekingsrisico
van de klant aan zijn financieel adviseur. heid. Voordeel van deze methode is dat
speelde een belangrijke rol. De factorWelke alternatieven voor waardering van hij relatief eenvoudig is. Een nadeel is dat
deze methode zeer beperkt rekening houdt
range is in de loop der jaren erg breed
de financieel dienstverlener zijn er?
met de (toekomstige) winstgevendheid
geweest: van 1,0 tot aan 6,5! Tussen
1991 en 2000 werd er grif betaald voor Andere waarderingsmethodes van een financieel dienstverlener en nauIn de praktijk worden voor de waardering
welijks toeziet op onevenwichtige schuldassurantieportefeuilles. Thans zetten
van bedrijven in de dienstverlening diverse verhoudingen. Bovendien is de methode
de ontwikkelingen het vertrouwde promethodes gebruikt, de intrinsieke waarde- niet nauwkeurig.
visiesysteem op de helling. Daarmee
D
Vroeger werd
grif betaald voor
portefeuilles
Indien het provisieverbod
wordt doorgetrokken naar
schadeproducten, is de
assurantietussenpersoon feitelijk
geen tussenpersoon meer. Een
formele aanstelling bij een
verzekeraar lijkt dan overbodig
te worden. De tussenpersoon
is overleden, leve het financieel
adviesbureau!
26 InFinance.nl
en langere termijn.
Voor een financieel
dienstverlenende
onderneming is een
verhouding totaal
eigen vermogen ten
opzichte van vaste
en vlottende activa
tussen de 25 en 30%
‘normaal’. Wanneer
deze structuur niet normaal is zal een correctie
plaatsvinden door te verrekenen met het overschot of tekort
aan eigen vermogen.
Door deze correcties spreekt men van de
‘verbeterde’ rentabiliteitsmethode.
Voor kleine bedrijven, waar de meeste
assurantiekantoren onder vallen, en ‘losse’
assurantieportefeuilles’ is de DCF methode
‘over the top’.
En als het bedrijf waarde heeft
gecreëerd: hoe bepaalt u die dan?
Dat komt in een volgend artikel
aan bod dat specifiek gaat over
de waardebepalende elementen
Waardebepaling
van een financieel adviesbureau.
Waarde is nog geen prijs; de koopprijs
Er worden vragen
komt tot stand door onderhandeling tussen behandeld als: ‘Welke methode
partijen. Verschillende situaties kunnen vervan waardering zal usance
worden?’ en ‘Hoe zit die
schillende waardebepalingen opleveren.
methode in elkaar?
Kopers hebben verschillende opvattingen
over de waarde van een aangeboden
portefeuille of onderneming. Niet elke
koper zit in dezelfde (financiële) positie of
is even ervaren in het overnemen van een
bedrijf. Bovendien heeft het te maken met
verschillen in synergie-effecten voor de
koper. Ook verkopers hebben verschillende
DCF-methode
perspectieven. De een wil snel verkopen,
De DCF-methode ( Discounted Cash
de ander wil dat zijn personeel beschermd
Flow) houdt rekening met de toekomst. blijft na overname.
Deze methode berekent de waarde van Met deze situaties dient bij de voorbereieen bedrijf aan de hand van de toekomstige netto contante kasstromen. Veelal
wordt een projectie van vijf jaar genomen. Om de jaarlijkse vrije kasstromen te
bepalen wordt eerst het bedrijfsresultaat
berekend (omzet minus kosten excl. rente).
Vervolgens wordt rekening gehouden met
ding van de verkoop (of overname), maar
mutaties in het werkkapitaal en benodigde ook in de waardering rekening worden
investeringen. Afschrijvingen worden niet
gehouden. De rentabiliteitsmethode en de
Rentabiliteitsmethode
meegenomen. De contante waarde van
DCF-methode bieden de mogelijkheden
In het algemeen wordt de waarde van een de netto-kasstroom over de geprojecteerde daartoe. Overigens gaat het er bij het waaronderneming bepaald door haar vermoperiode wordt vermeerderd met de contan- deren uiteindelijk om dat ze ten dienste
gen winst te maken. Een koper is vooral
te waarde van de vastgestelde eindwaarde staan van (het tot stand krijgen) van transgeïnteresseerd in toekomstige resultaten.
van deze periode. De contantmaking
acties. Daarbij dient rekening te worden
De methode wordt toegepast in situaties
van de kasstromen geschiedt volgens de
gehouden met de financierbaarheid.
dat er sprake is van een redelijk stabiel
gemiddelde gewogen kostenvoet.
Conclusie
beeld in de ontwikkeling van de toekomOnder de grotere accountantskantoren en
In de besproken waarderingsmethodes
stige omzet en resultaten met een redelijk corporate finance huizen is deze waardeis doorlopende provisie geen doorslagconstant investeringsniveau.
ringsmethode veruit het populairst. Zowel
gevende waarderingsgrondslag (meer).
De rentabiliteitswaarde is de waarde op
overnemende partij als verkoper worden
basis van de gekapitaliseerde te verwach- hiermee gedwongen om een projectie van Zij leggen meer de nadruk op klantrelatie.
ten winstcapaciteit. De toekomstige netvijf jaren te maken. Betrouwbare projecties De rentabiliteitswaarde en met name de
DCF-methode zien toe op toekomstige
towinst wordt met name bepaald op basis leveren partijen een goede basis voor
winstgevendheid en betrouwbaarheid van
van de behaalde winsten in het verleden,
nauwkeurige waarderingsuitkomsten.
prognoses. Afwijkende ontwikkelingen
waarbij incidentele baten en lasten worden Het grote nadeel is tegelijkertijd dat deze
en/of investeringen in de klantrelatie,
geëlimineerd. Kosten die afwijken van het- methode alle zwaarte legt op de – vaak
IT-systemen, marketing, kennisontwikgeen in de branche gebruikelijk is, worden – discutabele financiële prognoses. Daar
daarbij gecorrigeerd.
onze branche beperkte ervaring heeft met keling, efficiency zullen bij juiste toepassing van de rentabiliteitsmethode en
Als er sprake is van een aandelenoverhet opstellen van betrouwbare meerjarige
DCF-methode van invloed zijn op de
dracht zal ook rekening gehouden worden prognoses c.q. projecties geldt dit nadeel
waardering. De traditionele factormethode
met de vermogensstructuur per datum
nog sterker. Ook zien we in de praktijk
zullen we in de toekomst steeds minder
overdracht, een ‘norm-eigen-vermogen’. Dit tussen partijen discussies ontstaan over
is essentieel om te beoordelen of de over- de vaststelling van de residuwaarde (eind- zien. Daarvoor komen zoals we hebben
namebalans een representatief beeld toont waarde). In deze methode vormt die veelal gezien andere waarderingsmethodes in de
van de omvang van de activa op kortere
tussen 60-80% van de gehele berekening. plaats.
Waarde is nog
geen prijs
Edwin Bosma, Partner/
consultant Bangma &
Bosma Bedrijfsadvies
InFinance.nl 27

Download Report