Handleiding Rekentool - nov 2014

Handleiding NSL-Rekentool
Rekentool versie november 2014
Datum: 01-12-2014
Versie:1.0
Inhoudsopgave Rekentool
1
Algemeen .................................................................................................................................................... 6
Relatie met de Monitoringstool .................................................................................................................... 6
Lokaal bewerken, centraal rekenen ............................................................................................................. 6
1.1
Wijzigingen in de Rekentool .................................................................................................................. 8
CAR/ISL2..................................................................................................................................................... 8
Nieuw in de handleiding............................................................................................................................... 8
Verschillen tussen versies van de Monitoringstool ...................................................................................... 8
1.2
Stroomschema van een berekening ...................................................................................................... 9
1.2.1
Rekenvoorbeeld met een export uit de Monitoringstool .............................................................. 10
Voorbereiding ....................................................................................................................... 10
Stap 1. Importeer het bestand in de Rekentool ................................................................... 12
Stap 2. Bewerk de taak de Kaart .......................................................................................... 14
Wegen toevoegen............................................................................................................. 14
Rekenpunten toevoegen .................................................................................................. 16
Overdrachtslijnen toevoegen ........................................................................................... 17
Stap 3. Start de berekening .................................................................................................. 18
Stap 4. Controleer de resultaten .......................................................................................... 18
Stap 5. Exporteer het model en de resultaten ..................................................................... 19
1.2.2
Rekenvoorbeeld met een export uit de Rekentool ...................................................................... 20
1.2.3
Rekenvoorbeeld met een CARII bestand .................................................................................... 21
Voorbereiding ....................................................................................................................... 21
Stap 1. Importeer het bestand in de Rekentool ................................................................... 22
Stap 2. Bewerk de taak de Kaart .......................................................................................... 23
Ligging van het NWB overnemen ..................................................................................... 23
SRM-type wijzigen. ........................................................................................................... 24
Stap 3. Start de berekening .................................................................................................. 25
Stap 4. Controleer de resultaten .......................................................................................... 25
Stap 5. Exporteer het model en de resultaten ..................................................................... 26
1.3
SRM-1 en SRM-2 ................................................................................................................................ 27
Binnenstedelijke wegen ............................................................................................................................. 27
Buitenstedelijke weg .................................................................................................................................. 27
SRM-2 wegen binnen 5 km ....................................................................................................................... 27
1.4
Eigenschappen van wegen, punten, etc. ............................................................................................. 29
Wegen ....................................................................................................................................................... 29
Rekenpunten ............................................................................................................................................. 29
Maatregelgebieden en correctievelden ...................................................................................................... 30
1.5
CSV, tabel, kaart of shape ................................................................................................................... 31
Kaart .......................................................................................................................................................... 31
Tabellen ..................................................................................................................................................... 31
CSV ........................................................................................................................................................... 31
Shape ........................................................................................................................................................ 31
1.6
2
Inlogcode ............................................................................................................................................. 31
Rekentaak starten ..................................................................................................................................... 32
2.1
Basisbestand aanbieden ..................................................................................................................... 32
2.1.1
Exporteren op basis van vrije keuze ........................................................................................... 32
2.1.2
Bestand op basis van wijzigingsrechten .............................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
2.1.3
Export uit kaart ............................................................................................................................ 34
2.1.4
Bestand exporteren op basis van wijzigingsrechten ................................................................... 37
2.2
Basisbestand importeren ..................................................................................................................... 38
2.3
CARII-bestand aanbieden ................................................................................................................... 41
2.3.1
CARII-model controleren ............................................................................................................ 41
2.4
Geen bestand aanbieden .................................................................................................................... 43
2.5
Model valideren ................................................................................................................................... 44
Het detailscherm na de validatie ................................................................................................................ 44
Errors oplossen ......................................................................................................................................... 45
3
Invoergegevens bewerken......................................................................................................................... 47
Kaart .......................................................................................................................................................... 47
Tabellen ..................................................................................................................................................... 47
CSV ........................................................................................................................................................... 47
Shape ........................................................................................................................................................ 47
3.1
De kaart online bewerken .................................................................................................................... 47
Menu’s aan vier kanten ............................................................................................................................. 47
De bewerkingsopties van de kaart ............................................................................................................. 49
Een invoerkenmerk selecteren .................................................................................................................. 49
Direct één weg selecteren .................................................................................................... 49
Een grotere selectie maken en verfijnen .............................................................................. 50
Nieuw rekenpunt........................................................................................................................................ 51
Overdrachtslijn toevoegen ................................................................................................... 51
Locator....................................................................................................................................................... 52
Verplaatsen en roteren .............................................................................................................................. 52
Weg splitsen .............................................................................................................................................. 52
Wegligging verbeteren met NWB .............................................................................................................. 53
Weg(en) toevoegen uit het NWB ............................................................................................................... 53
Fouten verhelpen....................................................................................................................................... 54
3.2
Tabellen online aanpassen .................................................................................................................. 55
wegvakken................................................................................................................................................. 55
Rekenpunten ............................................................................................................................................. 55
Geen validatie na bewerking ..................................................................................................................... 55
3.3
Lokaal bewerken CSV ......................................................................................................................... 56
Vreemde waarden ..................................................................................................................................... 56
Inhoudelijke informatie wijzigen ................................................................................................................. 56
Wegvak of rekenpunt verwijderen ............................................................................................................. 57
Geografische informatie aanpassen .......................................................................................................... 58
3.4
4
Lokaal bewerken shape ....................................................................................................................... 59
3.4.1
Excel ........................................................................................................................................... 59
3.4.2
GIS.............................................................................................................................................. 59
Rekenen en controleren ............................................................................................................................ 60
4.1
Berekening starten .............................................................................................................................. 60
Direct rekenen ........................................................................................................................................... 60
Bewerkbare taak berekenen ...................................................................................................................... 60
4.2
Het detailscherm na de berekening ..................................................................................................... 60
4.3
Proces-overzicht .................................................................................................................................. 62
4.4
Foutmeldingen ..................................................................................................................................... 62
Validatiegegevens ..................................................................................................................................... 62
Foutcodes in rekenresultaat ...................................................................................................................... 62
4.5
5
Resultaatbestanden controleren .......................................................................................................... 64
Invoereigenschappen ................................................................................................................................ 65
5.1
SRM-1 kenmerken ............................................................................................................................... 65
Wegvakken ................................................................................................................................................ 65
Rekenpunten ............................................................................................................................................. 65
Overdrachtslijnen....................................................................................................................................... 65
Maximale rekenafstand in de overdrachtslijn ...................................................................... 65
SRM-1-wegen met enkelvoudige rijbaan.............................................................................. 65
Gescheiden rijbanen koppelen ............................................................................................. 67
Gescheiden rijbanen in GIS of Excel.................................................................................. 68
Gescheiden rijbanen in de Kaart....................................................................................... 68
Veel voorkomende fouten met overdrachtslijnen ....................................................................................... 69
Punt niet kruislings koppelen ..................................................................................................................... 69
Scheef koppelen ....................................................................................................................................... 69
5.2
SRM-2 kenmerken ............................................................................................................................... 71
Wegvakken ................................................................................................................................................ 71
Rekenpunten ............................................................................................................................................. 71
5.3
Overzichtstabel wegen en punten ....................................................................................................... 72
5.4
Maatregelengebieden .......................................................................................................................... 85
Opbouw maatregelbestand........................................................................................................................ 85
Schalingsfactoren bepalen voor schoner openbaar vervoer ...................................................................... 85
Schalingsfactoren bepalen voor milieuzone vracht................................................................................... 85
5.5
6
Correctievelden ................................................................................................................................... 88
Parameters ................................................................................................................................................ 90
6.1
Verkeersintensiteit ............................................................................................................................... 90
6.2
Snelheid............................................................................................................................................... 90
Snelheid SRM-1 ........................................................................................................................................ 90
Snelheid SRM-2 ........................................................................................................................................ 91
6.3
Stagnatiefactor .................................................................................................................................... 92
6.4
Parkeerbewegingen ............................................................................................................................. 95
Wegtypen SRM-1 ...................................................................................................................................... 96
Wegtypen SRM-2 ...................................................................................................................................... 96
6.5
Bomenfactor ........................................................................................................................................ 97
6.6
Weghoogte (SRM-2) ............................................................................................................................ 98
6.7
Schermhoogte (SRM-2) ....................................................................................................................... 98
Afstand tot het scherm ............................................................................................................................... 98
6.8
7
Tunnelfactor......................................................................................................................................... 98
Tips en trucs .............................................................................................................................................. 99
7.1
XY-coördinaat bekijken ........................................................................................................................ 99
7.2
Foute weergave CSV-bestand oplossen ........................................................................................... 100
7.3
De afstand tussen een rekenpunt en een SRM-2 weg. ..................................................................... 101
7.4
Basisbestand voorzien van +5 km SRM-2 wegen ............................................................................. 102
7.5
ArcGIS ............................................................................................................................................... 103
7.5.1
Wegvak - Wijzigen niet-geografische informatie in GIS ............................................................ 103
7.5.2
Rekenpunt - Wijzigen niet-geografische informatie in GIS ........................................................ 106
7.5.3
Wegvak - Wijzigen geografische informatie in GIS ................................................................... 109
7.5.3.1
8
Positie / ligging wegvak wijzigen ........................................................................ 109
7.5.4
Wegvak - Nieuw wegvak invoegen in GIS ................................................................................ 110
7.5.5
Rekenpunten - wijzigen geografische informatie in GIS ............................................................ 112
7.5.5.1
Positie / ligging rekenpunt wijzigen .................................................................... 112
7.5.5.2
Nieuwe rekenpunten invoegen .......................................................................... 114
7.5.6
Maatregelgebied – in GIS ......................................................................................................... 116
7.5.7
Correctievelden – in GIS ........................................................................................................... 122
Technische gegevens .............................................................................................................................. 124
8.1
Generieke invoergegevens (W+V) ..................................................................................................... 124
GCN ........................................................................................................................................................ 124
9
Begrippenlijst ........................................................................................................................................... 125
1 Algemeen
De handleiding Rekentool is ontwikkeld om gebruikers van de Rekentool versie 2014 te ondersteunen. Als
gevolg van de nieuwe opties in de Rekentool is de handleiding sterk herzien.
De Rekentool is beschikbaar voor iedereen die concentratieberekeningen uit wil voeren langs wegen. Zowel
medewerkers van overheden als bijvoorbeeld medewerkers van technische adviesbureaus kunnen van het
instrument gebruik maken.
De uitgebreide Rekentool vervangt de programma’s ISL 2a en CAR II. Om de overgang vanaf CAR II
eenvoudiger te maken, is een conversiemodule aan de Rekentool toegevoegd. Deze conversiemodule maakt
het mogelijk dat u een CAR-bestand inleest in de Rekentool.
Met de Rekentool kunt u:
Een basisbestand eenvoudig doorrekenen
Een basisbestand bewerken en daarna doorrekenen
Een CAR-bestand bewerken en daarna doorrekenen
Een controleberekening met de invoer voor de Monitoringstool maken
Deze handreiking is opgesteld in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM).
Relatie met de Monitoringstool
Het NSL (Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit) maakt gebruik van drie zogenaamde ‘tools’
voor het beoordelen en monitoren van de luchtkwaliteit:
- Saneringstool – een eenmalige doorrekening van de uitgangssituatie bij de start van het NSL;
- Monitoringstool – een jaarlijks geactualiseerde doorrekening van de luchtkwaliteit gedurende de looptijd van
het NSL;
- Rekentool – het rekenhart van zowel de Saneringstool als Monitoringstool. De Rekentool is daarnaast
beschikbaar voor het doorrekenen van nieuwe varianten. Die laatste optie staat centraal in deze handleiding.
De Monitoringstool en de Rekentool worden jaarlijks bijgewerkt met de centraal vastgestelde generieke
invoergegevens. Daarnaast bevat de Monitoringstool een database met gegevens die overheden jaarlijks
bijwerken.
De Rekentool kan informatie uit de Monitoringstool gebruiken als start voor een nieuwe rekentaak. De
gegevens uit de Monitoringstool bevatten informatie die geschikt is voor het uitvoeren van een
dubbeltellingscorrectie. U kunt de informatie uit de Monitoringstool vrij exporteren via www.nsl-monitoring.nl.
Lokaal bewerken, centraal rekenen
De Rekentool is in essentie een rekenhart dat op een centrale computer draait. De website www.nslmonitoring.nl vormt een hulpmiddel waarmee u bestanden naar dit rekenhart verstuurt en de resultaten
ophaalt.
De invoerbestanden worden bij de gebruiker op de computer bewaard. Dit kan in de vorm van een shape of
een CSV-bestand. Deze bestanden kunt u altijd opnieuw aan de Rekentool aanbieden, bijvoorbeeld als er
kleine wijzigingen zijn die u door wilt rekenen. Na de berekening ontvangt u een link waarmee u de
rekenresultaten op kunt halen en op uw computer kunt bewaren.
Recent zijn er extra opties aan de website toegevoegd, zodat u ook online uw rekenbestanden kunt bewerken.
Voorheen kon dit alleen lokaal. De kaart op de website van nsl-monitoring.nl maakt het mogelijk om de
ruimtelijke context van het model te zien zonder een GIS bewerkingsprogramma aan te schaffen. Met deze
kaart kunt u een model ook uitbreiden met wegen uit het NWB.
1.1 Wijzigingen in de Rekentool
Vanwege de nieuwe functionaliteiten in de Rekentool is de opbouw van de handleiding geheel herzien. De
nieuwe functionaliteiten zijn:
Bewerken van uw bestand in de kaart
NWB-wegen gebruiken als basis voor een nieuwe weg in het model
CARII-conversie uitvoeren
Uitbreiding van het aantal stoffen waarvoor berekeningen worden uitgevoerd
Uitbreiding van het aantal rekenjaren dat de Rekentool kan berekenen
CAR/ISL2
De Rekentool bevat twee standaardrekenmethoden voor berekeningen bij wegen. De rekenregels van SRM-1
gelden voor wegen in een stedelijke omgeving (zoals geïmplementeerd in CAR). De SRM-2 rekenregels
gelden voor buitenstedelijke wegen (zoals geïmplementeerd in ISL2).
Het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) heeft besloten om vanaf 2014 de Rekentool dé
standaardimplementatie te maken voor SRM-1 en SRM-2 berekeningen. Hiervoor zijn extra opties
toegevoegd aan de Rekentool. De modellen CAR en ISL2 zijn vanaf 2014 niet meer geactualiseerd met de
nieuwe generieke invoergegevens.
Nieuw in de handleiding
De opbouw van de handleiding is aangepast. In de toekomst wordt deze handleiding onderdeel van de
website van Infomil.
De nieuwe functies in de Rekentool die in het najaar van 2014 beschikbaar zijn gekomen hebben een grote
impact op de relevantie van een aantal hoofdstukken uit de oorspronkelijke handleiding. Een deel van de
informatie over het werken met CSV’s en shapes is daarom overgeplaatst naar ‘Tips en trucs’.
Verschillen tussen versies van de Monitoringstool
Sinds de Saneringstool in 2009 beschikbaar kwam, hebben de daaruit ontstane Monitoringstool en de
bijbehorende Rekentool meerdere nieuwe opties gekregen.
Bij het exporteren van oude versies uit de Monitoringstool kan het ontbreken van deelbestanden of kolommen
leiden tot verwarring. Hieronder worden de veranderingen kort benoemd. In de rekentool versie 2014 kunnen
de bestanden vanaf Monitoringstool versie 2011 zonder conversie worden gebruikt.
Versie Monitoringstool
2010
2011
2012
Beschikbare
jaren
2009, 2012,
2015, 2020
2010, 2012,
2015, 2020
2011, 2012,
2015, 2020
2013
2012, 2015,
2020
2014
2013, 2015,
2020, 2030
Bijzonderheden
Start jaarlijkse monitoring
In versie 2010 stond nog geen kolom voor “overheidid’ en
‘overheid’, maar een kolom ‘gemeente’.
Dit bestand is niet geschikt om in te lezen in de Rekentool
versie 2014.
Dit bestand is direct bruikbaar in de Rekentool versie
2014.
Dit is het eerste jaar met maatregelgebieden.
De dynamische snelheid werd bij deze versie in de
kolommen voor bussen geplaatst. Bij het inladen in de
Rekentool v2014 worden de busintensiteiten op de
snelweg automatisch omgezet naar dynamische
intensiteiten.
Dit is het eerste jaar met correctievelden.
Dit is het eerste jaar met aparte invoer voor dynamische
snelheid.
Dit bestand is direct bruikbaar in de Rekentool versie 2014
Het rekenjaar 2030 is gelijk aan 2020, tenzij de
overheidsinstantie actief andere gegevens heeft
ingevoerd.
1.2 Stroomschema van een berekening
U start een taak in de Rekentool met het importeren van bestanden vanaf uw systeem. De Rekentool kan o.a.
een export uit de Monitoringstool (MT) als basis gebruiken. De Monitoringstool bevat een grote database
waarin overheden jaarlijks een actualisatie van het NSL doorvoeren. Bestanden uit de Monitoringstool hebben
reeds de juiste opbouw voor een berekening in de Rekentool. Als u een CARII-bestand als basis gebruikt, dan
converteert de Rekentool deze automatisch naar een bestandstype waarmee de tool kan rekenen.
Tijdens de bewerkingen (midden van het schema) kunt u vrij bewegen tussen de verschillende stappen. De
pijl vanaf het NWB (Nieuw Wegen Bestand) geeft aan dat u hiermee niet alleen uw model kunt verbeteren,
maar dat u ook nieuwe onderdelen toe kunt voegen. Wanneer u de stap zet naar het Rekenen wordt uw taak
bevroren. Zo weet u exact waar de resultaten vandaan komen. Voor nieuwe bewerkingen maakt u een kopie
van de rekentaak. De kopie kunt u vrij bewerken totdat u deze weer berekent.
Onderaan het schema exporteert u uw taak weer naar uw eigen systeem. De Rekentool zal in zijn definitieve
vorm een taak een beperkte periode bewaren. Het geëxporteerde bestand kunt u opnieuw aan de Rekentool
aanbieden.
1.2.1
Rekenvoorbeeld met een export uit de Monitoringstool
In de monitoringstool zit een database met wegen, rekenpunten, maatregelen en correcties. Deze database
heeft een opbouw die geschikt is om ongewijzigd in de Rekentool te gebruiken.
In dit voorbeeld worden de volgende stappen doorlopen:
Voorbereiding: zet de bestanden op de eigen PC
Start een taak door het bestand te importeren
Bewerk de taak in de kaart
Start de rekentaak
Controleer de uitkomsten
Bewaar het model en de resultaten op de eigen PC
Voorbereiding
Kopieer het projectgebied naar uw eigen PC.
Ga naar www.nsl-monitoring.nl
Via deze site heeft u meerdere mogelijkheden om gegevens te exporteren. We tonen hier één van deze
opties.


Klik op ‘Monitoring NSL’ en daarna op ‘Weggegevens en resultaten’.
Doorloop het schema dat nu in beeld verschijnt van boven naar beneden.
o Exporteer het model op basis van vrije keuze.
o Kies de meest actuele versie van de Monitoringstool. In dit voorbeeld is versie
2013 de recentste versie.
o Kies het jaar dat het best bij het jaar past waarvoor u wilt rekenen. In dit voorbeeld
rekenen we voor 2020.
o Selecteer het type overheid dat het best uw projectgebied beschrijft. In dit
voorbeeld gebruiken we een klein gebied, dus kiezen we voor ‘gemeente’.
o Selecteer de specifieke overheid die u wilt exporteren. In dit voorbeeld Gemeente
Gouda.

Maak keuzes over welke informatie in uw model thuishoort:
o We zijn in dit onderzoek alleen geïnteresseerd in gemeentelijke rekenpunten. De
overige opties vinken we uit.
o We zijn in dit onderzoek alleen geïnteresseerd in gemeentelijke wegen. De overige
opties vinken we uit.
o De Rekentool werkt met gecorrigeerde achtergrondconcentraties. Dit betekent dat
we de snelwegen en overige SRM-2 wegen binnen 5 km van ons project altijd mee
moeten nemen.
o We nemen ook de maatregelgebieden en correctieveld mee. Dit zorgt dat ons
model dezelfde gegevens gebruikt als het model dat voor het NSL is berekend. Als
er in de gemeente geen maatregelgebieden of correctievelden liggen, dan worden
deze bestanden automatisch uit de export weggelaten.

Geef aan of en waar u een notificatie wenst te ontvangen.
o Als u niet bent ingelogd, dan geeft u een mailadres op. Via dit mailadres krijgt u
een bericht waarmee u uw export op kunt halen.
o Als u bent ingelogd, dan vindt u uw exportgegevens onder ‘mijn taken’. Als u een
vinkje zet bij de notificatie, dan ontvangt u een bericht op het mailadres dat bij uw
account hoort.
Start de export door te klikken op ‘Exporteren’.

Ga naar de link die u via de mail ontvangt en download de klaargezette bestanden.
o Open de zipbestanden.
o Plaats de .csv-bestanden uit deze zipbestanden in een aparte map.
De csv-bestanden vormen de basis van uw nieuwe rekentaak.

Stap 1. Importeer het bestand in de Rekentool
1.
Ga naar het menu van de Rekentool.
Klik hiervoor op “Rekenen” en “NSL-Rekentool”
2.
3.
Selecteer de versie van de Rekentool en het jaar waarvoor u wilt rekenen. Kies de recentste versie
van de Rekentool.
Selecteer het jaar waarvoor u wilt rekenen.
4.
Selecteer de bestanden die u in wilt laden.
5.
Geef uw taak een herkenbare taaknaam. Deze naam wordt altijd getoond. Vul ook de taak
omschrijving in. Deze omschrijving geeft aanvullende informatie en komt o.a. in uw logboek terug.
6.
Selecteer de stoffen waarvoor u gaat rekenen.
7. Als u de stappen uit de handleiding heeft gevolgd bij het exporteren, dan bevat uw bestand reeds SRM2 wegen en vinkt u deze optie NIET aan.
8.
De Rekentool biedt u de optie om bestanden eerst te controleren en te wijzigen voordat u het
geïmporteerde bestand laat bereken. Als u de berekening liever direct laat starten, dan kiest u hier voor
’Rekenen zonder eerst bewerken’.
9.
De Rekentool genereert standaard een logfile. Als u meer gegevens wenst te ontvangen over de acties
die tijdens de berekening hebben plaatsgevonden, dan kan de Rekentool extra logfiles aanmaken.
10. Wilt u bericht ontvangen als een actie is afgerond?
Als u niet bent ingelogd, dan heeft u de link via de mail nodig om uw model te openen.
11. Klik op ‘creëer rekentaak’
Stap 2. Bewerk de taak de Kaart
1.
Open uw rekentaak via de link in uw mail.
Als u bent ingelogd, kunt u deze ook via ‘Mijn taken’ openen.
2.
Bekijk uw model in de Kaart. Klik hiervoor op het derde icoontje “toon op kaart’.
3.
Uw model opent in de kaart. Zoom in op de locatie die uw wilt bewerken.
Wegen toevoegen
1.
In dit voorbeeld voegen we de Ridder van Calsweg toe aan het model. Zet daarvoor de laag met
wegen uit het NWB aan.
2.
Klik op de weg die u toe wilt voegen. Er verschijnt nu links een extra optie: NWB importeren
3.
Klik op nwb importeren en bevestig dat u de weg toe wilt voegen.
4. Herhaal de voorgaande stappen tot alle relevante wegen in het model zitten.
PS.
Het is ook mogelijk om meerdere wegen tegelijk te importeren. Haal daarna het teveel aan wegen weg.
5.
Geeft de nieuwe wegen een intensiteit en pas de kenmerken aan zodat de weg voldoet aan de juiste
SRM-1 of SRM-2 kenmerken van deze locatie. U kunt deze kenmerken aanpassen door de tabel
onder de kaart te bewerken. Sla de wijzigingen per weg op.
Rekenpunten toevoegen
1. Klik links op het icoon ‘nieuw rekenpunt’.
2.
3.
Plaats het punt met een korte klik aan de kant van de weg waar de concentratie berekend moet
worden.
Bewaar het punt.
4.
Plaats het volgende rekenpunt, etc.
Overdrachtslijnen toevoegen
1. Selecteer één rekenpunt.
2. Klik op ‘voeg overdrachtslijn toe’
3.
Klik op het SRM-1 wegsegment waaraan u het rekenpunt wilt koppelen.
4.
5.
Pas het SRM-1 wegtype, de bomenfactor en de afstand aan.
Sla de overdrachtslijn op.
Stap 3. Start de berekening
Klik boven de legenda op ‘start rekentaak’ en bevestig dat u de berekening wilt starten.
Stap 4. Controleer de resultaten
Als u in stap 1 heeft gekozen voor het ontvangen van een melding na afronding van de
berekening, dan krijgt u deze doorgaans binnen enkele minuten binnen.
1.
Klik op de link in de mail
2.
Controleer of de validatie goed is gegaan. In dit voorbeeld heeft één van de wegen geen intensiteit.
3.
Bekijk het model in de Kaart. Gebruik hiervoor weer dit icoon.
Tip
Als u ‘ctrl’ ingedrukt houdt terwijl u op het icoon klikt, dan opent de kaart in een nieuw
venster van uw browser. U kunt dan eenvoudig terug naar dit detailscherm.
4.
Ga na of alle rekenpunten een waarde hebben gekregen. Rekenpunten die niet zijn berekend tonen
grijs.
Tip
Als u fouten opmerkt in uw rekenbestand, dan kunt u de bewerkte bestanden opnieuw
aanbieden aan de Rekentool. U exporteert deze eerst (zie stap 5) en biedt deze dan
opnieuw aan.
De export is bedoeld om een herberekening of een nieuwe variant mogelijk te maken.
Rekenpunten die vanwege een foute koppeling geen rekenresultaat geven ontbreken
daarom uit de export. Voeg deze rekenpunten opnieuw toe aan uw model met een
correcte overdrachtslijn.
Stap 5. Exporteer het model en de resultaten
1.
Ga terug naar het detailscherm. Als u deze niet open heeft laten staan, kunt u de link
uit uw mail nogmaals gebruiken.
2.
Scrol helemaal naar beneden.
3.
Sla de documenten onder ‘Resultaten’ op.
Let op
De Rekentool bewaart uw taak drie dagen.
U dient uw model en resultaten lokaal op te slaan.
1.2.2
Rekenvoorbeeld met een export uit de Rekentool
De Rekentool maakt bij het uitvoeren van de berekening een set bestanden aan die geschikt is om opnieuw in
te lezen in de Rekentool. U krijgt met dit bestand dezelfde mogelijkheden als met het inlezen van een bestand
uit de Motoringstool.
Hierbij worden de volgende stappen doorlopen:
Voorbereiding: zet de bestanden op de eigen PC (dit is gelijk aan de laatste stap)
Start een taak door het bestand te importeren
Bewerk de taak in de kaart
Start de rekentaak
Controleer de uitkomsten
Bewaar het model en de resultaten op de eigen PC
Deze stappen staan nader uitgewerkt in het rekenvoorbeeld met een bestand uit de Monitoringstool.
1.2.3
Rekenvoorbeeld met een CARII bestand
De Rekentool heeft een conversiemodule waarmee CARII bestanden omgezet kunnen worden naar een
bestandstype dat de Rekentool kan gebruiken. Deze module gebruikt invoerbestanden die geschikt zijn voor
CAR versie 12.0.
In dit voorbeeld worden de volgende stappen doorlopen:
Voorbereiding: CARII bestand controleren
Start een taak door het bestand te importeren
Bewerk de taak in de kaart
Start de rekentaak
Controleer de uitkomsten
Bewaar het model en de resultaten op de eigen PC
Voorbereiding
Zorg dat het bestand dat u wilt importeren een correct CARII-bestand is.
Pas de wegen die exact over elkaar heen liggen aan, bijvoorbeeld door de wegen 10 meter tussenruimte te
geven op de X-as.
Het voorbeeld werkt met dit model:
CAR Version 12.0
Almere;Havendreef;141108;483300;5000;0,051;0,02;0,01;0;b;2;1;20;0
Almere;Wokenveld;141250;483400;5000;0,051;0,02;0,01;0;c;3a;1,25;12;0
Almere;Wokenveld;141208;483300;5000;0,051;0,02;0,01;0;c;3a;1,25;12;0
Almere;Wolkenveld;141340;483320;5000;0,051;0,02;0,01;0;c;3a;1,25;12;0
Stap 1. Importeer het bestand in de Rekentool
8.
9.
1.
Ga naar het menu van de Rekentool.
Klik hiervoor op “Rekenen” en “NSL-Rekentool”
2.
Selecteer de versie van de Rekentool en het jaar waarvoor u wilt rekenen. Kies de recentste versie
van de Rekentool.
3.
Selecteer het jaar waarvoor u wilt rekenen.
4.
Selecteer de bestanden die u in wilt laden. De naam van een CARII bestand eindigt altijd op .txt
5.
Geef uw taak een herkenbare taaknaam. Deze naam wordt altijd getoond. Vul ook de taak
omschrijving in. Deze omschrijving geeft aanvullende informatie en komt o.a. in uw logboek terug.
6.
Selecteer de stoffen waarvoor u gaat rekenen.
7.
CARII bevat geen SRM-2 wegen, dus deze voegt u aan het bestand toe. Kies hierbij de recentste
versie van de Monitoringtool als bron van de informatie. Kies het jaar dat het best bij uw situatie past.
U heeft keuze uit gepasseerd jaar, 2015, 2020 en 2030.
De Rekentool biedt u de optie om bestanden eerst te controleren en te wijzigen voordat u het
geïmporteerde bestand laat bereken. Als u de berekening liever direct laat starten, dan kiest u hier voor
’Rekenen zonder eerst bewerken’.
De Rekentool genereert standaard een logfile. Als u meer gegevens wenst te ontvangen over de acties
die tijdens de berekening hebben plaatsgevonden, dan kan de Rekentool extra logfiles aanmaken.
10. Wilt u bericht ontvangen als een actie is afgerond?
Als u niet bent ingelogd, dan heeft u de link via de mail nodig om uw model te openen.
11. Klik op ‘creëer rekentaak’
Stap 2. Bewerk de taak de Kaart
1.
Open uw rekentaak via de link in de mail.
2.
Bekijk uw model in de Kaart. Klik hiervoor op het icoontje “toon op kaart’.
3.
Uw model opent in de kaart. Zoom in op de locatie die uw wilt bewerken.
4.
Controleer of al uw gegevens correct zijn.
De Rekentool geeft de fouten die deze zelf kan detecteren aan met een rode stippellijn, maar niet
alle (typ-)fouten leiden tot een onleesbare modelinvoer. In dit voorbeeld zijn alle wegen correct
ingevoerd.
Ligging van het NWB overnemen
De CARII-wegen vallen binnen een bestaande woonwijk. We nemen de ligging van de wegen over uit het
NWB, aangezien die nauwkeuriger is dan de ingevoerde wegen in dit CARII-bestand.
1.
2.
Selecteer de weg die u wenst te verplaatsen.
Selecteer de optie NWB overnemen. In dit voorbeeld wordt de rekenafstand behouden.
3.
Selecteer de weg uit het NWB die de juiste ligging weergeeft.
4.
Bevestig dat u de weg over wilt nemen.
5.
De oorspronkelijke weg verdwijnt uit het model. De nieuwe locatie bevat de gegevens van de
oorspronkelijke weg. De rekenpunten zijn gekoppeld op de locatie waarop u het wegvak aanklikte.
Herhaal deze acties voor de drie wegen van woonwijk Wolkenveld.
SRM-type wijzigen.
De Havendreef is eigenlijk een SRM-2 weg. Met de volgende acties bouwen we de weg om van een SRM-1
naar SRM-2.
1.
Verwijder de overdrachtslijnen langs de Havendreef.
2.
Start de bewerking van het wegsegment
3.
Pas het wegtype aan naar SRM-2 (wegtype 92 voor SRM-2 van OWN)
4.
Controleer en verbeter de SRM-2 kenmerken en sla de aanpassingen weer op.
5.
Sla de aanpassingen op.
Stap 3. Start de berekening
Na de bevestiging dat u de berekening wilt starten gebeurt er niets meer in dit scherm. U kunt het scherm
sluiten.
Stap 4. Controleer de resultaten
Als u in stap 1 heeft gekozen voor het ontvangen van een melding na afronding van de
berekening, dan krijgt u deze doorgaans binnen enkele minuten binnen.
1.
Klik op de link in de mail
In dit voorbeeld zijn er geen vreemde zaken geconstateerd.
2.
Bekijk het model in de Kaart. Gebruik hiervoor weer dit icoon.
Tip
Als u ‘ctrl’ ingedrukt houdt terwijl u op het icoon klikt, dan opent de kaart in een nieuw
venster van uw browser. U kunt dan eenvoudig terug naar dit detailscherm.
3.
Ga na of alle rekenpunten een waarde hebben gekregen. Rekenpunten die niet zijn berekend tonen
grijs.
Stap 5. Exporteer het model en de resultaten
4. Ga terug naar het detailscherm. Als u deze niet open heeft laten staan, kunt u de link
uit uw mail nogmaals gebruiken.
5.
Scrol helemaal naar beneden.
6.
Sla de documenten onder ‘Resultaten’ op.
Let op
De Rekentool bewaart uw taak maar een beperkte tijd.
U dient uw model en resultaten lokaal op te slaan.
1.3 SRM-1 en SRM-2
De Rekentool maakt berekeningen mogelijk langs wegen die binnen het toepassingsbereik van de
Standaardrekenmethoden (SRM) 1 en 2 liggen. De rekenmethoden staan gedefinieerd in de Regeling
beoordeling luchtkwaliteit 2007 (Rbl 2007).
De rekenregels van SRM-1 hebben betrekking op wegen in een stedelijke omgeving. Voor deze situaties geldt
dat een wegsegment en het bijbehorende rekenpunt een directe relatie hebben.
De rekenmethode SRM-2 voor buitenstedelijke wegen beschouwt juist een groot invloedsgebied. Bij deze
rekenmethode is de invloed van één wegsegment daarom niet los te zien van de invloed van de overige
wegen.
In de Rekentool worden beide rekenmethoden toegepast. U krijgt in het resultatenbestand zowel de
afzonderlijke concentratiebijdragen als de gecumuleerde concentratie van deze berekeningen gepresenteerd.
Tip
Een manier om snel te weten of een weg onder SRM-1 of SRM-2 valt, is om te kijken wat de
verantwoordelijke overheid in de Monitoringstool heeft ingevuld. Door deze keuze over te nemen, is de
consistentie tussen uw berekening en de uitkomsten van de jaarlijkse actualisatie van de Monitoringstool
het grootst.
Mocht u het niet eens zijn met de gemaakte keuze in de Monitoringstool, dan kunt u contact opnemen met
de verantwoordelijke overheid om uw verbetervoorstel in te dienen. In de bestanden staat steeds
aangegeven onder welke jurisdictie de betreffende weg is ingevoerd.
Binnenstedelijke wegen
Een concentratieberekening langs een SRM-1 weg wordt uitgevoerd volgens de rekenregels van bijlage 1 van
de Rbl 2007. Op basis van de ingevoerde SRM-2 wegen binnen een straal van 5 kilometer berekent de tool
ook de wegbijdrage van de hoofdwegen. De totale concentratie is een cumulatie van de SRM-1 en SRM-2
bijdragen.
SRM-1 is bedoeld voor het berekenen van de gevolgen voor de luchtkwaliteit bij een weg met de volgende
kenmerken:
 de weg ligt in een stedelijke omgeving;
 de maximale rekenafstand is de afstand tot de bebouwing, met een maximum van 30 of 60 meter ten
opzichte van de wegas. De maximale afstand afhankelijk van het straattype;
 er is niet of nauwelijks sprake van een hoogteverschil tussen de weg en de omgeving;
 langs de weg bevinden zich geen afschermende constructies.
Buitenstedelijke weg
Een weg valt onder de definities van SRM-2 als de afstand van de wegrand tot de (aaneengesloten)
bebouwing minstens 3 x groter is dan de hoogte van de bebouwing. Concentratieberekeningen langs SRM-2
wegen worden uitgevoerd volgens de rekenregels van bijlage 2 van de Rbl 2007. Snelwegen zijn (bijna) altijd
SRM-2 wegen, net als de grotere provinciale wegen.
Let op
Een rekenbestand heeft altijd SRM-2 wegen nodig. Zonder deze wegen is de berekende totale
concentratie te laag. Dit komt door de snelwegcorrectie.
SRM-2 wegen binnen 5 km
De achtergrondconcentraties in de Rekentool zijn standaard gecorrigeerd voor de snelwegbijdrage. Dit houdt
in dat de hoofdwegen altijd in het rekenmodel opgenomen moeten worden. Als de hoofdwegen niet in het
rekenmodel zitten, dan leidt dit tot het berekenen van een te lage totale concentratie.
U kunt de SRM-2 wegen op meerdere momenten aan uw taak toevoegen:
Bij het exporteren van het basisbestand uit de Monitoringstool. Deze optie geeft de minste kans op
fouten en heeft daarom de voorkeur.
-
Bij het bewerken van het bestand als shape of csv. Dit is handig als u de invoer voor de
Monitoringstool wilt doorrekenen en uw jurisdictie bevat zowel SRM-1 als SRM-2 wegen.
Bij het importeren van het basisbestand. Als uw bestand uitsluitend SRM-1 wegen bevat, dan is dit
een logisch moment om de extra wegen toe te voegen. De optie is met name geschikt voor taken die
gebaseerd zijn op een CAR-bestand.
De gegevens van de Monitoringstool worden elk voorjaar geactualiseerd en komen tegen het eind van het
kalenderjaar openbaar beschikbaar. De Monitoringstool bevat informatie over het gepasseerd jaar, 2015,
2020 en 2030.
Bij het berekenen van situaties in de beschikbare jaren kan de snelwegbijdrage eenvoudig uit het juiste jaar
gehaald worden. Bij de tussenliggende jaren dient de gebruiker een keuze te maken tussen de beschikbare
jaren of om een passende interpolatie te maken.
1.4 Eigenschappen van wegen, punten, etc.
De bestanden van de Rekentool zijn in 2009 ontworpen voor gebruik in de Saneringstool. In de periode tussen
2009 en 2014 zijn er nieuwe functionaliteiten ontstaan voor de Monitoringstool, waardoor gegevens anders
opgeslagen worden.
Een aantal van de oorspronkelijke modeleigenschappen zijn niet (meer) nodig bij de huidige Rekentool.
Hieronder wordt kort benoemd welke eigenschappen gebruikt worden bij de berekening. Enkele
eigenschappen zijn alleen relevant voor de validatie. Een voorbeeld hiervan is de afstand van een scherm tot
de weg. Een scherm wordt alleen meegenomen in de berekening als deze binnen 50 meter van de weg ligt.
Wegen
De informatie over de hoeveelheid emissie die een weg genereert wordt in de tabellen van het wegenbestand
opgeslagen. Het wegenbestand bevat informatie over verkeersintensiteiten, voertuigtypen en de snelheid
waarmee het verkeer zich verplaatst.
Voor SRM-2 wegen wordt daarnaast informatie opgenomen die relevant is voor de wijze waarop de emissie
zich vanaf de weg verspreidt over het gebied. Dit betreft zaken zoals weghoogte en schermen.
Tabel. Effect van eigenschappen in het wegsegmentenbestand in de Rekentool op rekenresultaten.
Eigenschap
(naam in de verschillende subbestanden)
Effect op
rekenresultaat
SRM-1
SRM-2
CSV
shape
Kaart
segment_id
SEGMENT_ID
Segment id
validatie
nee
ja
hoogte
HOOGTE
Hoogte
nee
wegtype
WEGTYPE
Wegtype
validatie
ja
snelheid
SNELHEID
Snelheid
ja
nee
ja
tun_factor
TUN_FACTOR
Tunnelfactor
ja
maxsnelh_p
MAXSNELH_P
maximumsnelheid personenauto's
nee
ja
maxs_p_dyn
MAXS_P_DYN
Dynamische maximumsnelheid personenauto's
nee
ja
maxsnelh_v
MAXSNELH_V
maximumsneleheid vrachtauto's
nee
ja
a_scherm_l
A_SCHERM_L
afstand tot linker scherm
nee
validatie
s_hoogte_l
S_HOOGTE_L
hoogte linker scherm
nee
ja
a_scherm_r
A_SCHERM_R
afstand tot rechter scherm
nee
validatie
ja
s_hoogte_r
S_HOOGTE_R
hoogte rechter scherm
nee
stagf_lv
STAGF_LV
stagnatiefactor licht verkeer
ja
ja
int_lv
INT_LV
intensiteit licht verkeer
ja
ja
ja
int_lv_dyn
INT_LV_DYN
intensiteit licht verkeer dynamisch
ja
stagf_mv
STAGF_MV
stagnatiefactor middel verkeer
ja
ja
int_mv
INT_MV
intensiteit middel verkeer
ja
ja
ja
stagf_zv
STAGF_ZV
stagnatiefactor zwaar verkeer
ja
int_zv
INT_ZV
intensiteit zwaar verkeer
ja
ja
stagf_bv
STAGF_BV
stagnatiefactor busverkeer
ja
nee
intensiteit busverkeer
ja
nee
ja
ja
validatie
validatie
int_bv
geomet_wkt
actie
INT_BV
ACTIE
-
Rekenpunten
De emissie van de weg verspreidt zich over de omgeving en genereert een concentratiebijdrage in de
omgeving. U kunt in de Rekentool meerdere locaties per weg aangeven waarop u de concentratiebijdrage wilt
berekenen. Deze locaties heten in de Monitoringstool ‘rekenpunten’ of ‘toetspunten’. Het verschil tussen deze
termen is alleen belangrijk voor de Monitoringstool, dus zal in deze handleiding consequent over
‘rekenpunten’ gesproken worden.
Tabel. Effect van eigenschappen in het rekenpuntenbestand in de Rekentool op rekenresultaten
Eigenschap
(naam in de verschillende subbestanden)
CSV
shape
segment_id
segment_id
receptor_id
receptor_id
-
x
Kaartoverdrachtslijnen
segment id
validatie
nee
rekenpunt id
rekenpunt id
validatie
nee
-
geomet_wkt
x
Kaart-rekenpunten
Effect op
rekenresultaat
SRM-1
SRM-2
-
-
ja
ja
x coördinaat
-
nee*
nee*
nee*
nee*
y
y
y coördinaat
-
nsl
nsl
nsl
-
validatie
validatie
grond
grond
grond
-
validatie
validatie
afstand
afstand
-
afstand
ja**
nee
wegtype
wegtype
-
wegtype
ja
nee
boom_fact
boom_fact
-
bomenfactor
ja
nee
actie
actie
-
-
validatie
validatie
* X en Y worden alleen gebruikt als geomet_wkt niet is ingevuld in de csv.
** het veld ‘afstand’ heeft alleen effect in de kaart. Het wijzigen van de afstand in de kaart leidt tot een nieuwe locatie van het Rekenpunt.
In de SRM-1-rekenpunten zijn zowel de gegevens over de rekenlocatie als de informatie over overdracht
tussen de SRM-1-weg en het punt opgeslagen. Wanneer u werkt met shapes of CSV-bestanden komt u
daarom zowel de xy-coördinaten als de bomenfactor en het wegtype tegen in het rekenpuntenbestand. In de
kaart worden de overdachtgegevens apart weergegeven in een lijntje tussen het SRM-1-rekenpunt en de
bijbehorende SRM-1-weg.
Rekenpunten langs SRM-2 wegen hebben geen 1 op 1 verbinding met de bijbehorende weg, omdat SRM-2
berekeningen een groot gebied omvatten. Alle rekenpunten ontvangen bijdragen van alle SRM-2 wegen in de
omgeving.
Maatregelgebieden en correctievelden
Als u in lijn wilt rekenen met de Monitoringstool, dan moet u ook de invloed van maatregelgebieden en
correctievelden beschouwen. Over het algemeen betekent dit dat u eventueel aanwezige maatregelgebieden
en correctievelden mee aanbiedt in het rekenbestand.
De Monitoringstool gebruikt maatregelgebieden om het effect van maatregelen in beeld te brengen. Binnen
een maatregelgebied wordt de emissiefactor van een voortuigtype gecorrigeerd.
Correctievelden voeren een correctie uit op de berekende waarde van een of meer rekenpunten. Een
correctieveld is gebaseerd op onderzoek buiten de Rekentool en geldt alleen voor situaties die overeenkomen
met dit onderzoek. Als de situatie sterk wijzigt, dan is het gewenst om ook de autonome situatie opnieuw door
te rekenen zonder correctieveld.
1.5 CSV, tabel, kaart of shape
Sinds de Rekentool versie najaar 2014 kunt u kiezen tussen vier mogelijkheden om de invoergegevens van
een Rekentoolbestand te bewerken. De keuze tussen deze opties zal afhangen van wat u met het bestand
wilt doen en welke software u beschikbaar heeft.
Kaart
In de kaart van de NSL-monitoring is de ruimtelijke ligging van wegen eenvoudig te herkennen dankzij de
onderliggende kaart. In de kaart kan maar één punt of weg tegelijk aangepast worden, waardoor dit
hulpmiddel minder geschikt is als er grote hoeveelheden wegen en/of punten aangepast moeten worden.
Tabellen
De tabellen van de NSL-monitoring zijn (nog) alleen onder inlog beschikbaar. Via de tabellen krijgt u snel een
overzicht van de wegen en punten in uw model. U kunt eventuele validatiefouten via deze tabellen eenvoudig
vinden en oplossen.
CSV
Een csv-bestand is te openen met het office-programma Excel. In dit programma kunnen eenvoudig grote
aantallen wegen bewerkt worden. Bij het aanpassen van verkeersintensiteiten kan dit handig zijn. Een nadeel
van het csv-bestand is dat het alleen een tabel bevat: de ruimtelijke context ontbreekt.
Shape
De laatste optie, werken met shapes, combineert de ruimtelijke inzichten van de kaart met de grootschalige
bewerkingsmogelijkheden van een csv-bestand. Om met shapes te werken is een GIS-programma nodig.
Licenties voor GIS zijn duur, waardoor niet alle gebruikers van de Rekentool deze software hebben.
Daarnaast is enige oefening vereist voor een gebruiker alle opties binnen GIS weet te gebruiken. Shapebestanden bestaan minimaal uit 3 deelbestanden: een *.dbf (tabel), een *.shp (ruimtelijke informatie) en een
*.shx (index). Daarnaast wordt ook een *.prj (projectie op de kaart) meegeleverd.
Tabel 5. Eigenschappen van de bewerkingsopties
Eigenschap
Kaart
Tabel
CSV
Shape
Toont ruimtelijke samenhang tussen de bestanden
Ja
Nee
Nee
Ja
Bewerken zonder internetverbinding
Nee
Nee
Ja
Ja
Uitvoerbaar op pc met alleen een officepakket
Ja
Ja
Ja
Nee
Aantal deelbestanden waaruit het wegenbestand bestaat
Nvt
Nvt
1
4
1.6 Inlogcode
Ambtenaren die betrokken zijn bij de jaarlijkse monitoring van het NSL hebben een inlogcode voor het
invoeren van de jaarlijkse actualisatie. Voordat de Rekentool openbaar beschikbaar komt geeft de inlogcode
vaak ook toegang tot een conceptversie van de Rekentool. Met de conceptversie kan de ambtenaar de invoer
voor de Monitoringstool testen met de nieuwe generieke invoergegevens zoals emissiefactoren, meteo etc..
De resultaten van de Rekentool worden bij het werken onder een inlogcode opgeslagen als een taak. Via het
menu ‘mijn taken’ zijn deze gegevens op te vragen.
Deze handleiding richt zich primair op het werken met de openbare versie van de Rekentool. Indien functies
alleen met een inlogcode beschikbaar zijn, dan wordt dit er expliciet bij vermeld.
2 Rekentaak starten
Uw taak in de Rekentool start met het kiezen van de rekenparameters en het importeren van een
basisbestand. Hiervoor heeft u drie opties:

Basisbestand aanbieden in rekentoolformaat

CARII invoerbestand aanbieden

Geen bestand aanbieden
2.1 Basisbestand aanbieden
Het basisbestand voor de Rekentool moet voldoen aan de validatie eisen van de Rekentool. Een export uit
een recente versie van de Rekentool of de Monitoringstool voldoet hier altijd aan. U kunt zelf een bestand
samenstellen dat de juiste bestandskenmerken bevat, maar het is eenvoudiger om een export te maken en
deze te bewerken.
Bewaard bestand uit de Rekentool
Een bestand dat eerder in de Rekentool is gebruikt kunt u lokaal bewaren. U kunt dit bestand altijd opnieuw
met de Rekentool berekenen, bijvoorbeeld om het effect van nieuwe emissiefactoren te verkennen. U kunt het
bestand ook opnieuw bewerken, zodat u nieuwe inzichten eenvoudig kunt doorrekenen.
Export uit de Monitoringstool
De database van de Monitoringstool bevat informatie over wegen en de omgeving. Jaarlijks controleren de
overheidsinstanties de ingevoerde gegevens. Waar nodig worden de gegevens daarbij geactualiseerd. De
bestanden in de Monitoringstool zijn op dezelfde wijze opgebouwd als de bestanden in de Rekentool. U hoeft
dus geen conversie uit te voeren als u uw model op de Monitoringstool baseert. De drie opties hieronder
worden in de volgende paragraaf verder uitgewerkt.
Exporteren op basis van vrije keuze
Als u de gemeente, provincie of Rijksdienst selecteert waarbinnen uw projectgebied ligt, dan heeft u
een complete context beschikbaar voor het opstellen van uw model. De export op basis van vrije
keuze biedt onder andere de mogelijkheid om een ‘leeg’ model samen te stellen, waarin u uitsluitend
de SRM-2 wegen meeneemt die u nodig heeft voor de dubbeltellingscorrectie.
Exporteren vanuit de Kaart
Exporteren uit de kaart is handig indien u een klein gebied wilt bewerken, of een gebied dat
meerdere jurisdicties omvat. Voor het bewerken van een gehele provincie of gemeente is de export
per jurisdictie handiger. U hoeft geen conversie uit te voeren bij het importeren. We raden aan om de
optie ‘Alle SRM-2 wegvakken binnen straal van 5 km’ aan te vinken. U hoeft geen extra handelingen
te verrichten om dit basisbestand in te lezen.
Bestand op basis van wijzigingsrechten
Als u een bestand heeft geëxporteerd op basis van wijzigingsrechten, dan bevat dit niet de bijdragen
van SRM-2 wegen uit de jurisdicties waarvoor u geen rechten heeft. U dient deze wegen dus nog toe
te voegen als u een indruk wilt krijgen van de totale concentraties. Als uw bestand zowel SRM-1 als
enkele SRM-2 wegen bevat, dan heeft u een programma zoals GIS of Excel nodig om de juiste SRM2 wegen aan uw bestand toe te voegen.
2.1.1
Exporteren op basis van vrije keuze
Het exporteren vanuit de kaart omvat de volgende stappen:

Exportmenu openen

Kies jaar en versie

Kies gebied

Verfijn de selectie

Bestand opslaan

Bestand openen
Exportmenu openen
U vindt het exportmenu onder het menu ‘Monitoring NSL’ in de blauwe bovenbalk.
Het exportmenu met de optie ‘Weggegevens en resultaten’ verschijnt vervolgens aan de linker zijde van het
scherm. Klik deze optie aan.
Gegevens selecteren
U krijgt nu een scherm waarin u kunt kiezen welke wegen u wilt exporteren. In het voorbeeld staat ingevuld
hoe u een export maakt van de gemeentelijke wegen.
1
2
3
4
6
5
7
8
9
10
11
Het voorbeeld toont een selectie voor een berekening waarbij alleen gemeentelijke wegen en rekenpunten
worden aangepast. Hierbij zijn de onderstaande keuzes gemaakt.
1. De export bevat gegevens van het recentste jaar, in dit geval versie 2013 van de Monitoringstool.
2. De export bevat gegevens voor het gewenste rekenjaar, in dit geval 2020.
3. De hieronder geselecteerde gegevens vallen binnen het gebied van de gemeente ’s Gravenhage.
4. De export bevat alleen rekenpunten die in beheer zijn van gemeenten binnen het geselecteerde
gebied.
5. De export bevat zowel toetspunten (rekenpunten met een formele status binnen het NSL) als
rekenpunten (deze hebben alleen een informerende functie).
6. De export bevat alleen wegen die in beheer zijn van gemeenten binnen het geselecteerde gebied.
7. De export bevat alle SRM-2 wegen binnen 5 km van de gekozen rekenpunten, ongeacht de
wegbeheerder.
8.
De export bevat alle maatregelgebieden binnen het gebied. Deze bestanden vindt u alleen terug in
de export als deze daadwerkelijk in het gebied voorkomen.
9. De export bevat alle correctievelden binnen het gebied. Deze bestanden vindt u alleen terug in de
export als deze daadwerkelijk in het gebied voorkomen.
10. De export bevat geen rekenresultaten uit de Monitoringstool.
11. Hier staat het mailadres waarnaar de link wordt gestuurd waarmee de verzamelde gegevens kunnen
worden opgehaald. Als u bent ingelogd, dan kunt u de export ook terugvinden onder ‘Mijn taken’.
Let op:
Voor een juiste berekening van de totale concentratie (inclusief snelwegbijdragen e.d.) zijn alle SRM-2
wegvakken binnen straal van 5 km noodzakelijk.
De export van het model is de beste plaats om deze wegen aan het model toe te voegen.
Bestand opslaan
Via het aangegeven mailadres ontvangt u een melding dat de gegevens klaar staan. Via de link in deze e-mail
komt u in het detailscherm van de export. Hier kunt u de bestanden downloaden naar uw eigen computer.
U slaat de bestanden op door op de naam van het bestand te klikken. Bij de meeste browsers kunt u kiezen
tussen opslaan op een vaste locatie (bijvoorbeeld ‘downloads’ onder ‘my documents’) of voor het opgeven van
een nieuwe locatie.
2.1.2
Export uit kaart
Exporteren uit de kaart van de Monitoringstool is handig indien u een klein gebied wilt bewerken, of een
gebied dat meerdere jurisdicties omvat. Voor het bewerken van een gehele provincie of gemeente is de export
per jurisdictie handiger.
Het exporteren vanuit de kaart omvat de volgende stappen:

Exportmenu openen

Gegevens selecteren in de kaart

Kies jaar en versie

Bestand opslaan

Bestand openen
Exportmenu openen
Selecteer ‘Kaart NSL’ (bovenbalk) om in de kaart te komen. U blijft in de modus ‘NSL-monitoringstool’
(rechtsboven) voor het exporteren.
Vervolgens zoomt u in op de locatie waar de wegen zijn door een gemeente te kiezen in het menu ‘Focus op
jurisdictie (rechts)’. Via de tools van de handleiding kaart kunt u desgewenst verder in- of uitzoomen of het
beeld verschuiven richting gegevens die tussen meerdere gemeenten in liggen.
Selecteer vervolgens de ‘exportmodus’ (linksonder). U zit nu in het exporteermenu.
Gegevens selecteren in de kaart
Maak een selectie van het gebied waarin de wegen en punten zitten die u wilt exporteren. Dit doet u door te
kiezen voor de optie ‘tekenen’ (links) en vervolgens meerdere keren met de muis te klikken rondom het
gewenste exportgebied. U sluit de polygoon door de laatste plek met een dubbelklik te selecteren. Het is
mogelijk om meerdere polygonen aan te maken voor één exportsessie.
Indien de geselecteerde vorm niet naar wens is, dan kan u de selectie nog aanpassen via het menu
‘aanpassen’ (links). Klik dan op de gemaakte polygoon zodat deze een paarse kleur krijgt. Verplaats de
vierkantjes die aan de hoeken verschijnen naar een betere locatie.
U kunt de gemaakte selectie ook verwijderen, zodat u opnieuw een selectie kan maken. Dit gaat via het menu
‘verwijderen’ (links onder). Om te voorkomen dat een selectie per ongeluk wordt weggegooid, dient u te
bevestigen dat de geselecteerde polygoon verwijderd mag worden.
Als de polygonen het gewenste gebied omvatten controleert u in het rechter menu of u de juiste
monitoringsronde en het juiste rekenjaar heeft geselecteerd. Vervolgens kiest u voor ‘Exporteer selectie’
(linksonder).
U krijgt nu een scherm waarin u kunt kiezen welke wegen u wilt exporteren. In het voorbeeld staat ingevuld
hoe u een export maakt van de gemeentelijke wegen binnen het gebied.
1
3
2
4
5
6
7
8
9
Het voorbeeld toont een selectie voor een berekening waarbij alleen gemeentelijke wegen en rekenpunten
worden aangepast. Hierbij zijn de onderstaande keuzes gemaakt.
1. De export bevat alleen rekenpunten die in beheer zijn van gemeenten binnen het geselecteerde
gebied.
2. De export bevat zowel toetspunten (rekenpunten met een formele status binnen het NSL) als
gewone rekenpunten (deze hebben alleen een informerende functie).
3. De export bevat alleen wegen die in beheer zijn van gemeenten binnen het geselecteerde gebied.
4. De export bevat alle SRM-2 wegen binnen 5 km van de gekozen rekenpunten, ongeacht de
wegbeheerder.
5. De export bevat alle maatregelgebieden binnen het gebied. Deze bestanden vindt u alleen terug in
de export als deze daadwerkelijk in het gebied voorkomen.
6. De export bevat alle correctievelden binnen het gebied. Deze bestanden vindt u alleen terug in de
export als deze daadwerkelijk in het gebied voorkomen.
7. De export bevat ook de rekenresultaten uit de Monitoringstool. Deze kunt u in een programma zoals
ArcGIS of Excel bekijken.
8. Als u verschillende gebieden heeft aangemaakt, dan worden de bestanden per gebied gebundeld. U
downloadt dan meerdere zipfiles.
9. Hier staat het mailadres waarnaar de link wordt gestuurd waarmee de verzamelde gegevens kunnen
worden opgehaald. Als u bent ingelogd, dan kunt u de export ook terugvinden onder ‘Mijn taken’.
Let op:
Voor een juiste berekening van de totale concentratie (inclusief snelwegbijdragen e.d.) zijn alle SRM-2
wegvakken binnen straal van 5 km noodzakelijk.
De export van het model is de beste plaats om deze wegen aan het model toe te voegen.
Bestand opslaan
Via het aangegeven mailadres ontvangt u een melding dat de gegevens klaar staan. Via de link in deze e-mail
komt u in het detailscherm van de export. Hier kunt u de bestanden downloaden naar uw eigen computer.
De Monitoringstool plaatst standaard de geëxporteerde gegevens van de geselecteerde onderdelen in aparte
zip-bestanden. Als u wegen, punten en resultaten exporteert van één gebied, dan ontvangt u drie zipbestanden.
U slaat de bestanden op door op de naam van het bestand te klikken. Bij de meeste browsers kunt u kiezen
tussen opslaan op een vaste locatie (bijvoorbeeld ‘downloads’ onder ‘my documents’) of voor het opgeven van
een nieuwe locatie.
Als u meerdere exportgebieden heeft aangemaakt, dan kunt u ervoor kiezen om deze gezamenlijk te
exporteren, of om hier aparte bestanden van te laten maken. Hieronder ziet u een voorbeeld waarin gekozen
is voor meerdere bestanden. Als u kiest om alle gebieden samen te voegen, dan krijgt u in totaal één
zipbestand waarin alle onderstaande zaken gebundeld zijn.
2.1.3
Bestand exporteren op basis van wijzigingsrechten
Voor het aanpassen van de gegevens ten behoeve van de Monitoringstool bestaat de optie ‘exporteren op
basis van wijzigingsrechten’. Deze optie geeft u alle onderdelen waarvoor u op basis van de jurisdictie van uw
inlogaccount rechten heeft. Zonder inlogaccount is deze optie niet bruikbaar. De optie wordt daarom niet
getoond als u niet bent ingelogd.
Het exporteren van een bestand op basis van wijzigingsrechten lijkt qua menu op het exporteren op basis van
vrije keuze. De keuzes die u kunt maken zijn wel iets beperkter: u kunt alleen de onderdelen exporteren
waarvoor u wijzigingsrechten heeft. Het bestand bevat geen SRM-2 wegen uit andere jurisdicties.
Let op:
Als u SRM-2 wegen aan uw model toevoegt via de automatische optie van het importscherm, dan leidt
dit tot problemen bij de SRM-2 wegen waarvoor u rechten heeft.
SRM-2 wegen toevoegen voor een berekening
U kunt de SRM-2 wegen van omliggende overheden aan uw aangepast basisbestand toevoegen met GIS of
in een csv-bestand. In de tips en trucs staat deze optie verder toegelicht.
2.2 Basisbestand importeren
Het importscherm ziet er als volgt uit:
1
2
3
4
5
6
7
8
1
Versie en jaar.
Het scherm begint bovenaan met het kiezen van de versie van de Rekentool. U kiest hier voor de meest
actuele versie die er beschikbaar is, tenzij u een controleberekening maakt van een oud project.
Vervolgens kiest u het jaar waarvoor u de concentraties wilt berekenen.
2
Basisbestanden kiezen.
De Rekentool werkt met gegevens die u aanbiedt en desgewenst bewerkt. In deze stap importeert u uw
gegevens naar de Rekentool. De onderstaande tabel geeft de verschillende bronnen weer die u kunt
gebruiken in de Rekentool. Een CAR-bestand kunt u aanvullen met een maatregelbestand in .csv-formaat.
Tabel. Bestanden die de Rekentool kan lezen
Bestandstype
Informatie over
extensie
Monitoringstool of Rekentool, csv-bestand
Wegsegmenten
.csv
Rekenpunten
Maatregelgebieden
correctievelden
Monitoringstool of Rekentool, shape-bestand
Wegsegmenten
.dbf +
Rekenpunten
.shp +
Maatregelgebieden
.shx
correctievelden
CARII
Wegsegmenten
.txt of
Rekenpunten
.csv
3
Naam geven
U geeft uw model een korte, herkenbare taaknaam. Deze komt terug in de naam van uw resultatenbestand.
U geeft uw model ook een logische taak omschrijving. Deze komt o.a. in het procesoverzicht terug.
4
Stoffen selecteren
Selecteer hier de stoffen waarvoor u wilt rekenen. De Rekentool kan naast NO 2 en fijn stof ook EC (en in de
nabije toekomst) benzeen en een onbekende stof genaamd X rekenen. Voor het berekenen van stof X is een
apart emissiefactorenbestand noodzakelijk. Deze zal later met een nieuwe uitbreiding beschikbaar komen.
5
SRM-2 wegen binnen 5 km
De achtergrondconcentraties in de Rekentool zijn standaard gecorrigeerd voor de snelwegbijdrage. Dit houdt
in dat de hoofdwegen altijd in het model opgenomen moeten worden. Als de hoofdwegen niet in het model
zitten, dan leidt dit tot het berekenen van een te lage totale concentratie.
Als u bij onderdeel 2 een bestand inleest waarin nog geen SRM-2 wegen zitten, dan kunt u deze gegevens bij
stap 5 toevoegen. De informatie over de wegen komt uit de database van de Monitoringstool. Deze optie
gebruikt u bijvoorbeeld als u een CAR-bestand inleest.
De gegevens van de Monitoringstool worden elk voorjaar geactualiseerd en komen tegen het eind van het
kalenderjaar openbaar beschikbaar. De Monitoringstool bevat informatie over het gepasseerd jaar, 2015,
2020 en 2030. Bij het berekenen van situaties in deze jaren kan de snelwegbijdrage eenvoudig uit het juiste
jaar gehaald worden. Bij de tussenliggende jaren dient de gebruiker een keuze te maken tussen de
beschikbare gegevens.
Let op:
Heeft uw model wel SRM-2 wegen, dan vinkt u de wegen binnen 5 km niet aan.
6
Proceskeuzes maken
Als u uw taak direct wilt berekenen zonder deze via de kaart te controleren en/of te bewerken, dan vinkt u de
optie ‘rekenen zonder eerst bewerken’ aan. De taak zal dan zonder onderbreking doorgaan met berekenen.
Als u de ook de afzonderlijke rekenstappen wilt controleren, dan vinkt u de optie aan waarmee logfiles van de
afzonderlijke rekenmodules worden gegenereerd.
De extra bestanden die deze optie genereert kunnen de dataset met resultaten onoverzichtelijk maken.
Hieronder ziet u links een set resultaten zonder extra logfiles en rechts de resultaten met extra logfiles per
rekenmodule.
7
Melding ontvangen
Als u zonder inlogcode werkt, zijn uw model en uw resultaten alleen via de link in uw mail bereikbaar. Geef
daarom een correct mailadres op voor de notificaties.
Als u wel een inlogcode gebruikt, dan kunt u uw taak ook via ‘Mijn Taken’ terugvinden.
De notificatie na de validatie brengt u naar uw taak wanneer deze nog bewerkbaar is.
De notificatie na het berekenen brengt u naar uw taak zodra deze is afgerond.
8
Creëer rekentaak
Als u op deze knop klikt, start de import van de bestanden en maakt de Rekentool een taak aan waarin u uw
import kunt bewerken en daarna doorrekenen. U benadert de taak via de link in uw mail. Als u bent ingelogd
kunt u de taak ook via ‘Mijn Taken’ openen.
2.3 CARII-bestand aanbieden
CAR II is een model dat is ontwikkeld voor het uitvoeren van SRM-1 berekeningen. Met ingang van 2014
wordt het niet meer geactualiseerd met de nieuwe generieke invoergegevens. Indien u een goedwerkend
CARII-invoerbestand heeft, dan kunt u dit importeren in de Rekentool. De Rekentool zet het bestand om naar
het eigen formaat. Daarna kunt u het bestand bewerken in de Kaart.
Let hierbij op de volgende zaken:

Het bestand genereert geen fouten in CARII versie 12

De ligging van elke weg is uniek, dus er zijn geen 2 regels met een identieke XY-coördinaat.

Vink bij het importeren de optie aan “Gebruik de SRM-2 wegvakken die binnen de met 5km
gebufferde convex van de rekenpunten liggen”.
NB.
Het is mogelijk om meerdere wegen op één locatie te importeren naar de Kaart. Deze wegen krijgen dan een
foutmelding. De foutmelding kan in de Kaart verholpen worden, maar het is eenvoudiger om direct een correct
bestand aan te leveren.
Het berekenen van een CARII-bestand in de Rekentool gaat als volgt:
1. Importeer uw CAR model en kies daarbij de rekeninstellingen die u wilt gebruiken.
2.
Pas de oriëntatie van de wegen aan in de Kaart.
3.
Als u het model heeft aangepast kunt u de berekening starten.
4.
Bekijk de resultaten online via de Kaart of op uw eigen systeem via het resultatenbestand.
5.
Sla het bewerkte model en de rekenresultaten lokaal op.
2.3.1
CARII-model controleren
CARII en de Rekentool hebben verschillende manieren om dezelfde informatie op te slaan. Bij CARII zit alle
informatie in één tekstbestand, terwijl de Rekentool de informatie over een wegvakkenbestand en een
rekenpuntenbestand verdeelt. Op de volgende pagina vindt u een tabel die de informatie samenvat.
De uitleg hieronder gaat uit van weergave in de kaart (§3,1). U kunt de gegevens binnen de Rekentool ook
bekijken via de tabellen (§3,2).
Een weg uit het CARII model heeft in de kaart van de Rekentool standaard een noord-zuid oriëntatie. Aan
weerszijden van de weg ligt een rekenpunt op de afstand tot de wegas die in het CARII bestand was
ingegeven. Tussen de weg en het rekenpunt ligt een overdrachtslijn.
Verkeerseigenschappen
De eigenschappen die te maken hebben met verkeersemissies worden door de Rekentool in het
wegsegmentenbestand geplaatst. Hierbij wordt de totale verkeersintensiteit verdeeld over de diverse fracties.
De fractie stagnatie ook per voertuigtype weergegeven, waardoor het onder andere mogelijk wordt om een
aangepaste stagnatie te kiezen indien er een voorrangsregeling geldt voor bepaalde voertuigcategorieën.
Een wegsegment uit CARII wordt standaard in noord-zuid richting geplaatst en heeft een lengte van 100m. De
gebruiker kan de weg via de kaart verplaatsen en/of draaien.
Overdrachtskenmerken
De overdrachtskenmerken staan benoemd in de overdrachtslijn. Dit zijn het wegtype en de bomenfactor. De
overdrachtslijn is in de kaart apart te selecteren. Als u een export maakt van het model, dan zijn de
overdrachtskenmerken in het rekenpuntenbestand opgenomen.
De rekentool maakt gebruik van de benamingen uit het RBL 2007 voor de bomenfactor en het wegtype. Voor
het wegtype houdt dit in dat u andere waarden ziet staan dan u in het CARII-bestand gebruikte. Dit wordt
geïllustreerd in onderstaande tabel.
Het RBL bepaalt dat de maximale afstand tussen de wegas en het rekenpunt afhankelijk is van het wegtype.
Wegtype 2 en 3 hebben een maximale rekenafstand van 30 meter. Voor wegtype 1 en 4 bedraagt de
maximale rekenafstand 60 meter. De Rekentool corrigeert afstanden die groter zijn dan deze waarden
automatisch. Afstanden die kleiner zijn dan 3,5 meter worden ook aangepast.
Benaming van wegtypen in Rekentool en CARII
Rekentool
CARII
1
3a
2
3b
3
4
4
2
RBL
Rekenpunten
CARII benoemt een middelpunt van de weg en berekent vervolgens een bijdrage op de afstand zoals
genoemd in het CARII bestand. Het maakt hierbij niet uit of de weg van noord naar zuid of van oost naar west
loopt.
De Rekentool neemt de invloeden uit omliggende SRM-2 wegen mee in de berekening. Een weg die parallel
loopt aan een snelweg zal daarom aan de snelwegzijde een hogere totaalconcentratie hebben dan aan de
overzijde van de weg. Om dit verschil te kunnen berekenen maakt de conversietool standaard 2 rekenpunten
aan voor elke CARII-weg.
De receptoren worden pal oost en west van de weg geplaatst op de ingevoerde afstand tot de wegas. In de
kaart kunt u de weg en de bijbehorende rekenpunten draaien en/of verplaatsen zodat ze correct liggen ten
opzichte van de overige wegen.
Vertaling van CARII-eigenschappen naar Rekentool-eigenschappen
CAR II
Rekentool
Totaalbestand
Eigenschap
voorbeeld
Wegsegment
Eigenschap
voorbeeld
Overdrachtslijnen
Eigenschap
voorbeeld
Rekenpunten
Eigenschap
Voorbeeld
(west)
Voorbeeld
(oost)
Plaats
Utrecht
Jurisdictie
Utrecht
straatnaam
De Straat
straatnaam
De Straat
straatnaam
De Straat
De Straat
x
133800
x
x
133785
133815
y
453100
y
133800
453050 t/m
453150
y
453100
453100
intensiteit
3000
fractie middel
0.03
fractie zwaar
fractie
autobus
0.02
int_lv
2820
int_mv
90
int_zv
60
int_bv
30
0.01
parkeerbew.
0
Parkeerbew.
0
snelheidstype
c
snelheid
c
wegtype
3a
wegtype
1
bomenfactor
afstand tot
wegas
Fractie
stagnatie
1,25
bomenfactor
1,25
15
afstand
15
0.2
stagf_lv
0.2
stagf_mv
0.2
stagf_zv
0.2
stagf_bv
0.2
2.4 Geen bestand aanbieden
De Rekentool kan een taak starten zonder invoerbestand. In deze taak kunt u wegen toevoegen vanuit het
NWB via de Kaart. U geeft deze wegen vervolgens verkeerskenmerken, zodat de emissie vanaf de weg
bepaald kan worden. U voegt zelf ook de rekenpunten en eventuele overdrachtslijnen toe.
Let op
Zonder basisbestand kunt u niet automatisch de SRM-2 wegen aan uw bestand toevoegen.
2.5 Model valideren
Zodra u de rekentaak creëert, start de Rekentool met het valideren van de aangeboden bestanden.
Als u heeft aangegeven dat u een notificatie wilt ontvangen, dan ontvangt u deze in de mail. In de notificatie
zit een link waarmee u naar het detailscherm van uw taak gaat. Klik op de link in de e-mail om het resultaat
van de validatie te bekijken.
Ingelogde gebruikers kunnen kiezen om een notificatie te ontvangen, maar hebben ook een andere route om
de taak te benaderen. Heeft u gekozen om geen notificatie te ontvangen, dan kunt u de gegevens benaderen
via ‘Mijn taken’. U klikt daarna op het vergrootglas om in het detailscherm te komen. Het detailscherm bevat
informatie over de ingeladen bestanden. In dit scherm ziet u na de berekening ook de rekenresultaten.
Het detailscherm na de validatie
Na de validatie bevat het detailscherm de volgende informatie:

Onder de kop ‘Taak’ vindt u de naam en status van uw rekentaak.

Het ‘Overzicht dataset’ geeft aan hoeveel data u heeft aangeboden en of de gegevens gevalideerd
kunnen worden.


Bij ‘Invoerbestanden’ staan de door u aangeboden bestanden.
Resultaten’ bevat de .csv met de gevalideerde gegevens. In deze .csv vindt u de waarschuwingen en
errors uit de validatie per invoerregel terug.

Het ‘Overzicht berekening’ is bij een bewerkbaar bestand nog leeg.

De ‘Configuratie’ toont het rekenjaar, de versie van de gebruikte databronnen en de versie van het
rekenmodel.

Onder het kopje ‘resultaten’ ziet u het resultaat van de validatiestap. U kunt deze bestanden u op uw
eigen systeem opslaan en vervolgens openen met een programma zoals Excel.

Het bestand is aangevuld met validatiekolommen. In de gevalideerde bestanden wordt per rij en per
kolom gemeld wat de eventuele onvolkomenheden zijn. Deze meldingen zijn onderverdeeld in
waarschuwing (‘W:’ = warning) of foutmelding (‘E:’ = error).
De extra kolommen tonen de volgende informatie:
o Correct:

waarde t = true  de regel bevat geen fouten. Wel zult u soms waarschuwingen zien over
ontbrekende waarden in niet-verplichte velden.

waarde f = false  de regel bevat één of meerdere fouten of ontbrekende waarden in verplichte
velden. Betreffende rij is/wordt bij het uitvoeren van de berekening niet gebruikt.
o Fatale errors: in deze kolom staan de fouten in betreffende rij die fataal zijn voor het uitvoeren van
een berekening. De berekening kan niet starten.
o Errors: in deze kolom staan de fouten in betreffende rij die het starten van een berekening niet in de
weg staan, maar betreffende rij is/wordt bij het uitvoeren van de berekening wel overgeslagen of
genegeerd.
o Waarschuwingen: in deze kolom staan de ‘fouten’ in betreffende rij die het uitvoeren van een
berekening niet in de weg staan. Vaak betreft het niet-ingevulde waarden in niet-verplichte
kolommen. Betreffende rij is/wordt wel doorgerekend.
o Informatie: in deze kolom staat aanvullende informatie die u kan helpen bij het verhelpen van de
fouten of bij het herleiden van aanpassingen die de Rekentool voor u heeft gemaakt..
Errors oplossen
Als u uw gegevens op uw eigen computer bewerkt, dan kunt u ervoor kiezen om de rekentaak hier te stoppen.
U downloadt de csv-bestanden met foutmeldingen en verwijdert dan de taak. In uw lokale bestand gaat u alle
errors en waarschuwingen systematisch langs en maakt verbeteringen waar nodig. Daarna biedt u uw
bestanden opnieuw aan.
U kunt de errors ook in de Rekentool zelf oplossen. In de hoofdstukken over bewerken in de Kaart en
bewerken met tabellen vindt u hier meer informatie over. Errors in wegsegmenten en overdrachtslijnen
worden in de kaart weergegeven als een rode stippellijn. In de tabel herkent u de fouten aan de tekst ‘ja’ in de
kolom fouten. In het voorbeeld hieronder wordt een fout in het SRM-1 wegtype getoond.
Als u een invoerkenmerk met een fout bewerkt via de kaart, dan leidt dit tot een nieuwe validatie van dit
kenmerk. De hervalidatie start op het moment dat u de tabel onder de kaart opslaat. De rode stippellijn wordt
vervangen door de kleur die de legenda voor dit onderdeel aangeeft.
3 Invoergegevens bewerken
Voor het bewerken van het bestand dat u in de Rekentool doorrekent heeft u meerdere opties. Deze
verschillen onderling in hun sterke en minder sterke eigenschappen.
Kaart
In de kaart van de NSL-monitoring is de ruimtelijke ligging van wegen eenvoudig te herkennen dankzij de
onderliggende kaart. In de kaart kan maar één punt of weg tegelijk aangepast worden, waardoor dit
hulpmiddel minder geschikt is als er grote hoeveelheden wegen en/of punten aangepast moeten worden.
Tabellen
De tabellen van de NSL-monitoring zijn (nog) alleen onder inlog beschikbaar. In de tabellen ziet u een
overzicht van de wegen en punten in uw model. U kunt eventuele validatiefouten (§2,5) via deze tabellen
eenvoudig vinden en oplossen.
CSV
Een csv-bestand is te openen met het office-programma Excel. In dit programma kunnen eenvoudig grote
aantallen wegen bewerkt worden. Bij het aanpassen van verkeersintensiteiten kan dit handig zijn. Een nadeel
van het csv-bestand is dat het alleen een tabel bevat: de ruimtelijke context ontbreekt.
Shape
De laatste optie, werken met shapes, combineert de ruimtelijke inzichten van de kaart met de grootschalige
bewerkingsmogelijkheden van een csv-bestand. Om met shapes te werken is een GIS-programma nodig.
Licenties voor GIS zijn duur, waardoor niet alle gebruikers van de Rekentool deze software hebben.
Daarnaast is enige oefening vereist voor een gebruiker alle opties binnen GIS weet te gebruiken. Shapebestanden bestaan minimaal uit 3 deelbestanden: een *.dbf (tabel), een *.shp (ruimtelijke informatie) en een
*.shx (index). Daarnaast wordt ook een *.prj (projectie op de kaart) meegeleverd.
Eigenschappen van de bewerkingsopties
Eigenschap
Kaart
tabellen
CSV
Shape
Toont ruimtelijke samenhang tussen de bestanden
Ja
Nee
Nee
Ja
Bewerken zonder internetverbinding
Nee
Nee
Ja
Ja
Uitvoerbaar op pc met alleen een officepakket
Ja
Ja
Ja
Nee
Aantal deelbestanden waaruit het wegenbestand bestaat
Nvt
Nvt
1
4
3.1 De kaart online bewerken
Vanuit het detailscherm van uw taak en via ‘Mijn taken’ vindt u de kaart via het teken:
op met uw taak.
De kaart start dan
U kunt de kaart ook via de blauwe bovenbalk openen. De kaart start dan op in de modus ‘Monitoringstool’.
Ingelogde gebruikers kunnen vervolgens wisselen naar de modus ‘Rekentool’. In het pop-upscherm kunt u
dan een lopende taak kiezen om te bekijken.
Menu’s aan vier kanten
De Kaart bevat meerdere menu’s. Deze menu’s bevatten groepen van mogelijkheden, die per thema zijn
gebundeld.
Boven de kaart staan twee soorten menu’s:


De blauwe balk bevat het menu binnen de gehele Rekentool. Met de meeste van deze opties
verlaat u de Kaart. De optie ‘verberg menu’ geeft u meer ruimte door de blauwe balk uit beeld te
halen. U krijgt de balk weer terug in beeld via het pijltje.
De witte balk bevat selectieopties binnen de Kaart. U kunt hier de selectie verfijnen wanneer u
meerdere onderdelen heeft geselecteerd, zoals rekenpunten en segmenten tegelijk. U ziet de witte
balk alleen als u onderdelen van verschillende typen heeft geselecteerd.
Links van de kaart staat het bewerkingsmenu.
Dit menu bevat een aantal onderdelen die altijd getoond worden en een aantal onderdelen die u alleen ziet als
u een bewerkbaar onderdeel selecteert.
De betekenis van de symbolen is als volgt:
Pan – beweeg de kaart met de muis.
Select – selecteer onderdelen binnen de kaart met de muis. Als u de muis sleept, dan trekt u
hiermee een selectierechthoek. Alle lijnen, punten en gebieden binnen de rechthoek worden
geselecteerd.
Polygon – selecteer onderdelen binnen de kaart met de muis. U vormt het selectiegebied
door op meerdere plaatsen met de muis te klikken. Sluit het gebied af met een dubbelklik.
Nieuw rekenpunt – plaats een nieuw rekenpunt in de kaart.
Locator – vindt een onderdeel uit het model.
Aanpassen – Bij het verplaatsen en draaien van wegen kunt u kiezen voor het behouden
van rekenafstand. De punten verplaatsen dan mee. Als u vindt dat de punten niet moeten
verplaatsen, dan kiest u voor ‘zonder behoud van rekenafstand’. De overdrachtslijn kan dan
langer of korter worden.
De optie ‘aanpassen’ is alleen zichtbaar als u één wegsegment selecteert.
Knippen – Deze optie maakt van 1 wegsegment 2 wegsegmenten.
De optie ‘knippen’ is alleen zichtbaar als u één wegsegment selecteert.
NWB overnemen – De eigenschappen van de geselecteerde lijn worden verplaatst naar de
locatie van de gekozen lijn uit het NWB-bestand.
De optie ‘NWB overnemen’ is alleen zichtbaar als u één wegsegment selecteert.
NWB importeren – De geselecteerde lijnen van het NWB worden aan het model
toegevoegd.
De optie ‘NWB importeren’ is alleen zichtbaar als u één of meer wegen uit het NWB
selecteert.
Onder de kaart staan de eigenschappen van de geselecteerde weg, punt, overdrachtslijn of gebied.
U kunt deze eigenschappen bewerken door hier het bewerkingsmenu te activeren. In het voorbeeld staat het
eigenschappenmenu van overdrachtslijnen weergegeven.
Als u meerdere onderdelen heeft geselecteerd, dan kunt u links bij ID de selectie verfijnen tot één onderdeel.
U kunt maximaal één weg, punt of gebied tegelijk bewerken.
Rechts staan de modus, de modelkenmerken en de legenda.
In de modus ‘NSL Monitoringstool’ kunt u de gegevens uit de database van de monitoringstool inzien en
exporteren. In de modus ‘NSL Rekentool’ kunt u een taak bewerken. Onder de modus vinden ingelogde
gebruikers het ‘overzicht berekeningen’ waarin u kunt wisselen tussen uw taken.
In dit voorbeeld ziet u ook de pijltjes voor het uitklappen (<) van het bovenmenu en het inklappen van de
legenda (>).
De algemene modelkenmerken tonen de taak waarin u bezig bent. U ziet de
naam, omschrijving en rekenjaar van uw taak. In dit menu vindt u ook de optie
‘Start rekentaak’, waarmee u de bewerkingsfase afsluit en de berekening start.
Het filter helpt u om snel naar een gewenste jurisdictie te gaan. U kunt hier
bijvoorbeeld ‘IJsselstein’ invullen als u de gegevens van deze gemeente wilt
bekijken.
In de legenda kunt u selecteren welke informatie u wenst te zien. Alle lagen
kunt u aanzetten (vinkje plaatsen) of verbergen (vinkje uitzetten). Ook kunt u
de kleuren aanpassen:

Wegen staan standaard ingesteld op intensiteiten. U kunt er ook voor
kiezen om de snelheidstypen of stagnatiefactoren te laten tonen.

Rekenpunten staan standaard ingesteld op NO2-concentratie, maar
kunnen ook andere stoffen weergeven.
De concentraties worden grijs weergegeven voor punten waarop nog
geen berekening heeft plaatsgevonden of waarop de berekening niet
mogelijk was.

Overdrachtslijnen staan standaard ingesteld op wegtype. U kunt de
inkleuring ook op de bomenfactor laten baseren.

Maatregelgebieden, correctievelden en de NWB-wegen hebben één beschikbare inkleuring.
De bewerkingsopties van de kaart
Een invoerkenmerk selecteren
De meeste acties beginnen met het selecteren van het onderdeel dat u wenst aan te passen. Zodra u de
selectie heeft teruggebracht tot één onderdeel, kunt u aanpassingen maken in de eigenschappen van dit
onderdeel.
Direct één weg selecteren
1. Kies links voor ‘selecteer’.
2. Klik op het te bewerken onderdeel.
Onderaan de kaart verschijnen de kenmerken van de weg.
1.
2.
3.
Een grotere selectie maken en verfijnen
Kies links voor ‘selecteer’
Trek een vlak rond het te bewerken onderdeel. De onderdelen die u heeft geselecteerd krijgen een
zwarte kleur.
Als u meerdere onderdelen tegelijk heeft geselecteerd kunt u er nu één type uithalen door in de witte
bovenbalk een keuze te maken.
4.
Indien u meerdere onderdelen van één type heeft geselecteerd, dan kunt u in het menu onder de
kaart een ID selecteren om te bekijken of te bewerken. Klik op de regel om het onderdeel (in dit
voorbeeld een wegsegment) te selecteren.
5.
Zodra u de tabel met kenmerken onderin beeld ziet is de selectie gereed. Alle bewerkingsopties voor
dit onderdeel zijn nu beschikbaar.
Tip
Als u veel modelonderdelen van een type wilt wijzigen, dan is het handig om maar één laag tegelijk in de
legenda open te zetten. Dit maakt het makkelijker om steeds één weg of één punt tegelijk te selecteren.
Nieuw rekenpunt
Met de optie ‘nieuw rekenpunt’ plaatst u een extra punt in uw bestand. U bevestigt de plaatsing met ‘opslaan’
in het menu onder de kaart. Het nieuwe rekenpunt kunt u vervolgens verder bewerken via het menu onderin
beeld.
Overdrachtslijn toevoegen
Als u het punt in een SRM-1 berekening gebruikt, dan voegt u via het menu onder de kaart de
overdrachtslijnen toe. U kunt meerdere overdrachtslijnen toevoegen aan een rekenpunt.
1. Selecteer het rekenpunt
2. Kies voor ‘voeg overdrachtslijn toe’
3.
4.
Selecteer de weg waaraan u het rekenpunt wilt koppelen.
Vul het wegtype en de bomenfactor in.
5. Corrigeer desgewenst de rekenafstand.
6. Sla de overdrachtslijn op.
Het rekenpunt verplaatst automatisch naar de afstand die u heeft ingegeven.
Een overdrachtslijn toont altijd de kortste afstand tussen het rekenpunt en het wegsegment. Bij het aanpassen
van de afstand, wordt het punt verlegd in het verlengde van de overdrachtslijn. Als een rekenpunt aan meer
dan één weg is gekoppeld, kunnen er problemen ontstaan als u de rekenafstand van één van de
overdrachtslijnen aanpast. U ziet dan een overdrachtslijn die niet bij een rekenpunt uit komt. Haal in dat geval
alle overdrachtslijnen van dit rekenpunt weg en begin overnieuw met het koppelen van het rekenpunt.
Tip
Maak altijd eerst de overdrachtslijn aan waarvan u de rekenafstand aan die u exact wilt bepalen. Dit is
doorgaans de kortste van de afstanden. Daarna maakt u de andere lijnen aan zonder de afstand te wijzigen.
Locator
Met de locator kunt u een weg of rekenpunt vinden. U kunt zoeken op XY-coördinaat, ID van het rekenpunt of
ID van het wegvak. De locator start met zoeken zodra u op “Lokaliseren” klikt.
Verplaatsen en roteren
Met de stip in het midden van de geselecteerde weg kunt u de weg verplaatsen.
Klik met links op de stip en houdt de muis ingedrukt terwijl u de weg naar de juiste locatie toe sleept.
Roteren gaat identiek aan verplaatsen, alleen gebruikt u nu het draaiteken aan de onderzijde van de weg. De
weg roteert rondom het punt in het midden van het segment. Het draaiteken staat altijd rechtsonder ten
opzichte van de middenstip.
Let op:
De verplaatsing/rotatie is direct definitief.
Let op:
De opties aan de linkerzijde van het scherm geven aan of de punten mee verplaatst worden (behoud
rekenafstand) of dat de punten op hun vaste locatie blijven liggen (zonder behoud rekenafstand).
Als u twee wegen op dezelfde locatie heeft ingevoerd, dan geeft de Rekentool een foutmelding voor één van
deze wegen. De Rekentool accepteert namelijk geen twee wegen met een identieke geometrie. Na het
verplaatsen van de dubbele weg blijft de foutmelding in de tabel van de weg staan. U verwijdert de
foutmelding door de tabel te bewerken en opnieuw op te slaan.
Weg splitsen
Met het knip-menu wordt de weg gesplitst. Dit gebeurt in de volgende stappen:
1.
2.
3.
4.
5.
Selecteer de weg die u wilt splitsen.
In het menu aan de linker zijde verschijnt de optie ‘knippen’. Klik hierop.
Klik aan de ene zijde van de plek waar u de weg wilt splitsen.
Er verschijnt een oranje lijntje tussen het startpunt en uw muis. Plaats dit lijntje over de locatie
waarop u de weg wilt splitsen.
Bevestig de knip met een dubbelklik van uw muis.
Voeg desgewenst enkele rekenpunten en bijbehorende overdrachtslijnen toe aan het tweede wegsegment.
Wegligging verbeteren met NWB
1. Selecteer de weg die u wenst te verplaatsen.
2. Beslis of u de rekenpunten mee wilt verplaatsen, of dat deze op de huidige locatie blijven liggen.
De optie ‘met behoud van afstand’ (linker menu) maakt dat de punten mee verplaatst worden zodat
ze op dezelfde afstand van de weg blijven liggen.
3.
4.
Selecteer de optie NWB overnemen. In dit voorbeeld is de rekenafstand behouden.
Selecteer de weg uit het NWB die de juiste ligging weergeeft met het gele bolletje aan uw muis.
o Indien u behoud rekenafstand heeft gekozen, dan worden deze bij de plek geplaatst waar u
het NWB aanklikte.
o Indien u geen behoud van rekenafstand heeft gekozen, dan blijven de gekoppelde
rekenpunten op hun oude plek liggen.
5. Bevestig dat u de weg over wilt nemen.
De oorspronkelijke weg verdwijnt uit het model. De nieuwe locatie bevat de gegevens van de
oorspronkelijke weg.
Weg(en) toevoegen uit het NWB
1. Zet de laag met NWB aan. Deze staat onderin de legenda.
2. Selecteer de weg of wegen die u aan het model toe wilt voegen.
3. In het linker menu verschijnt de optie ‘overnemen’. Klik hierop.
4. Bevestig dat u de weg(en) over wilt nemen.
De wegen worden toegevoegd aan uw model.
5. Selecteer één weg tegelijk en pas de rekenkenmerken aan. Herhaal dit zo vaak als nodig.
6. Voeg de rekenpunten en eventueel overdrachtslijnen toe.
Fouten verhelpen
Tijdens de validatie worden wegen, overdrachtslijnen en rekenpunten gecontroleerd op een aantal
kenmerken. Zaken zoals een niet-bestaand wegtype worden in deze fase herkend en gemarkeerd. Lijnen die
gemarkeerd zijn als een fout worden niet meegenomen in de berekening.
In de kaart herkent u de fouten in wegen en overdrachtslijnen aan een rode stippellijn. In onderstaand
voorbeeld ziet u een correcte combinatie (midden), een wegsegment met een validatiefout (links) en een set
overdrachtslijnen met validatiefout (rechts).
In het menu van de lijn vindt u de reden waarom de weg is gemarkeerd. Als u de tabel bewerkt en opnieuw
opslaat, dan controleert de Rekentool of het probleem is verholpen.
3.2 Tabellen online aanpassen
Deze optie is alleen beschikbaar met een inlogcode. U vindt de tabellen in het detailscherm onder ‘Mijn taken’.
U kunt vervolgens links kiezen tussen wegvakken en rekenpunten.
De tabellen vormen een handig hulpmiddel voor het snel vinden en corrigeren van fouten en voor het
bewerken van modelkenmerken. De bewerkingsopties van wegen en rekenpunten omvatten alle kenmerken
die niet met de ruimtelijke ligging samenhangen.
wegvakken
Als u een weg aanklikt in het wegenbestand, dan krijgt u in de blauwe balk dezelfde tabbladen te zien als
wanneer u de weg vanuit de Kaart benadert. Als u een andere weg wilt bekijken, klik dan op ‘annuleren’.
Rekenpunten
Als u een rekenpunt aanklikt, dan krijgt u de invoergegevens van dit punt te zien. Onder de invoergegevens
vindt u ook de eigenschappen van de overdrachtslijnen. Als u een ander rekenpunt wilt bekijken, klik dan op
‘annuleren’.
Geen validatie na bewerking
Tijdens de validatie worden wegen, overdrachtslijnen en rekenpunten gecontroleerd op een aantal
kenmerken. Zaken zoals een niet-bestaand wegtype worden in deze fase herkend en gemarkeerd.
In de tabellen herkent u de fouten in wegen en rekenpunten aan de tekst “ja” in de kolom fouten. Als u een
fout van een weg, punt of overdrachtslijn verhelpt, dan weet de Rekentool niet of u dit correct heeft gedaan. In
de kolom fouten krijgt de regel daarom een liggend streepje in plaats van de tekst ja of nee.
3.3 Lokaal bewerken CSV
Een CSV-bestand heeft als voordeel dat het met programma’s zoals Excel kan worden geopend. Met dit
programma kunt u groepen van wegen selecteren en daarvoor een gezamenlijke actie uitvoeren. Denk hierbij
aan het aanpassen van verkeersintensiteiten of het verkennen van het effect van een snelheidsverhoging.
Let op
In een CSV-bestand mag u de volgorde van de kolommen niet wijzigen. Ook de kolomnamen
in regel 1 dienen ongewijzigd te blijven.
Het bewerken van een CSV-bestand gaat het makkelijkst met een export uit de Monitoringstool. In deze
export hebben de kolommen de juiste naam en de juiste volgorde.
Als u extra informatie aan het bestand toe wilt voegen dan kunt u dit achter de bestaande kolommen plaatsen.
In onderstaand voorbeeld staan twee informatiekolommen: extra1 en extra2. Let erop dat er geen spaties of
vreemde tekens in de namen voorkomen.
Vreemde waarden
Bij het openen van een CSV-bestand in Excel kan het decimaalteken en scheidingsteken voor duizendtallen
soms verkeerd ingesteld zijn. In de velden verschijnen dan ‘vreemde’ waarden. Onder ‘tips en trucs’ staat
vermeld hoe u dit probleem op kunt lossen. Sla een bestand met vreemde waarden nooit op, want de
geografische gegevens verliezen hierbij hun leesbaarheid voor de Rekentool.
Inhoudelijke informatie wijzigen
De Rekentool controleert bij het importeren of het CSV-bestand aan alle eisen voldoet. Excel accepteert alle
waarden, dus u ziet de fouten pas bij het valideren van de bestanden. In de tabel hieronder ziet u de eisen
waaraan de informatie moet voldoen..
Het aanpassen van een kenmerk in één regel gaat het makkelijkst door de waarde in de cel in te typen.
Wilt u een grote hoeveelheid data wijzigen, dan is de Exceltool ‘autofilter’ erg handig. Met het autofilter kunt u
regels tijdelijk verbergen. Het volgende voorbeeld is gemaakt met Excel versie 2010, Nederlandse editie.
1.
Maak een filter aan op de bovenste rij.
2.
Selecteer de wegen die u wilt wijzigen. In dit voorbeeld worden de SRM-2 wegen verborgen zodat u
alleen de SRM-1-wegen overhoudt. U kunt het bestand verder verfijnen door bij de andere kolommen
een selectie te maken.
3.
Kopieer de eigenschap die u voor deze wegen toe wilt passen. In dit voorbeeld is het getal 30500
voor de intensiteit lichte voertuigen gekopieerd uit een andere tabel.
4.
Selecteer de cellen waar u de eigenschap in wilt plakken.
Met ‘shift’ selecteert u aaneengesloten cellen, met ‘ctr’ selecteert u afzonderlijke cellen zoals in dit
voorbeeld.
5.
Plak de eigenschap in de selectie door met de rechter muisknop op de selectie te klikken en te
kiezen voor ‘plakken’.
6.
Herhaal de stappen 2 tm 5 zo vaak als nodig.
7.
Haal het filter weer weg wanneer u klaar bent met alle wijzigingen. Dit doet u via hetzelfde menu als
stap 1.
8.
Sla het bestand op. Excel zal u hierbij waarschuwen dat een CSV-bestand niet alle functies
ondersteunt die u heeft gebruikt. Dit kunt u accepteren.
Wegvak of rekenpunt verwijderen
Wegvakken kunt u verwijderen door de regel met het wegvak uit het bestand te verwijderen.
Als de weg gekoppeld is aan een rekenpunt, dan leidt het verwijderen van de regel tot een incomplete
overdrachtslijn. Het bijbehorend rekenpunt krijgt dan een foutmelding. Dit kunt u voorkomen door ook de
overdrachtslijn uit het rekenpuntenbestand te verwijderen.
Let op:
Voor de Monitoringstool geldt een andere methode van verwijderen dan voor de Rekentool.
Geografische informatie aanpassen
De informatie over de ligging staat in een CSV beschreven volgens het Well Known Text format in de kolom
geomet_wkt. In de Kaart van de Rekentool kunt u de geografische informatie op een makkelijkere manier
veranderden dan met de CSV. We raden u daarom aan om de informatie in deze kolom niet te wijzigen.
Als de informatie onder ‘geomet_wkt’ niet gelijk is aan de informatie onder ‘X’ of ‘Y’, dan gebruikt de Rekentool
de informatie van ‘geomet_wkt’. De informatie onder ‘afstand’ vormt geen input voor de berekening, maar
helpt u bij de controle van uw model.
Let op:
Voor de Monitoringstool geldt een andere methode van verplaatsen dan voor de Rekentool.
3.4 Lokaal bewerken shape
De geëxporteerde bestanden van de Monitoringstool zijn beschikbaar in CSV-formaat en in GIS-formaat.
Wanneer u met GIS gaat werken, gebruikt u voor zowel de wegvakken als de rekenpunten vier bestanden.
Deze vier bestanden hebben de extensies:
.shp  bevat informatie over de ligging van de objecten (wegvakken/rekenpunten)
.dbf  bevat de eigenschappen (attributen) van de wegvakken / rekenpunten
.shx  bevat voor elk object de index van het .shp-bestand
.prj  bevat aanvullende informatie over het gebruikte coördinaatstelsel
Een export uit de Monitoringstool bevat alle vier de bestanden.
De niet-geografische eigenschappen van de wegvakken c.q. rekenpunten treft u aan in het bestand met de
extensie .dbf (databaseformat), bijvoorbeeld:
> wegvakken_2011_plaatsnaam_xxx_jaartal.dbf
> rekenpunt_overdrachtslijnen_2011_plaatsnaam_xxx_jaartal.dbf
3.4.1
Excel
U kunt de gegevens van een .dbf-bestand wijzigen in bijvoorbeeld Excel.
Dit doet u door eerst Excel te openen, en met ‘bestand openen’ (bestandstypen = ‘alle bestanden’) het
betreffende .dbf-bestand te selecteren.
Het wijzigen van de niet-geografische gegevens via Excel gebeurt op dezelfde manier als omschreven voor
de csv-bestanden, maar de ‘geometrie’-kolom is leeg. Het wijzigen van de ligging van het wegvak is alleen via
een GIS-programma mogelijk.
3.4.2
GIS
Een andere manier waarop u de wegkenmerken kunt wijzigen is via een GIS-programma, zoals bijvoorbeeld
ArcGIS. ArcGIS is een Geografisch InformatieSysteem, oftewel een computerprogramma dat helpt bij het
verwerken van ruimtelijke informatie.
De Kaart van de Rekentool heeft veel zaken overgenomen die voorheen met GIS werden uitgevoerd. U kunt
uw bestand echter nog steeds aanmaken en bewerken in GIS. Een voordeel van GIS is dat u wijzigingen voor
meerdere punten tegelijk kunt doorvoeren. U kunt met GIS ook nieuwe wegen aanmaken of de bochten van
een weg verbeteren.
De uitgebreide adviezen voor het gebruik van GIS uit de voorgaande handleiding vindt u terug in het
hoofdstuk ‘Tips en Trucs’.
4 Rekenen en controleren
De website www.monitoringstool.nl is een hulpmiddel waarmee u het rekenbestand vanaf uw computer naar
het Rekenhart kunt sturen. Via de website haalt u vervolgens de rekenresultaten ook weer op.
4.1 Berekening starten
Direct rekenen
U kunt een bestand direct laten berekenen zonder deze tussentijds in de Rekentool te bekijken. Vink hiervoor
de optie ‘Rekenen zonder eerst bewerken’ aan bij het importeren van de bestanden. De Rekentool zal de taak
dan niet pauzeren na de validatie, maar gaat gelijk door met de berekening.
Als u de taak tussentijds wilt bekijken en/of bewerken, dan vinkt u onderstaande optie niet aan.
Bewerkbare taak berekenen
Als u het model in de Kaart van de Rekentool heeft geopend om het te controleren of te bewerken, dan kunt u
het model ook vanuit die locatie naar het rekenhart sturen (§3,1). U kunt de rekentaak ook starten vanuit ‘Mijn
1
taken’ of vanuit het detailscherm. U opent het detailscherm vanuit de e-mail die u bij de validatie ontving.
4.2 Het detailscherm na de berekening
Via de link in de mail die u na het afronden van de berekening ontvangt, komt u in onderstaand detailscherm.
Ingelogde gebruikers kunnen dit detailscherm ook vanuit ‘Mijn taken’ openen.
Het detailscherm is de locatie waarin u uw rekentaak kunt downloaden. Het bevat daarnaast een aantal
handige modelkenmerken waarmee u uw rekentaak kunt controleren.

Het detailscherm begint met de naam en status van uw rekentaak. Deze staan onder de kop ‘Taak’.

Het ‘Overzicht dataset’ geeft aan hoeveel data u heeft aangeboden en of de gegevens gevalideerd
kunnen worden. De telling van de fouten en meldingen houden rekening met verbeteringen die in de kaart
van de Rekentool zijn gemaakt. Meer informatie over de validatie vindt u in §2,5.
1
Deze optie is alleen onder inlog beschikbaar.

Onder de kop ‘Invoerbestanden’ staan de door u aangeboden bestanden. Deze bestanden zijn niet
gewijzigd.

Onder ‘Resultaten’ vindt u de bestanden die door de Rekentool zijn bewerkt:
Een zipbestand met resultaten in csv- en shape-formaat.
Het proces-overzicht in pdf-formaat.
De gevalideerde invoerbestanden.
De aangepaste dataset waarmee daadwerkelijk is gerekend.
Bij het aanmaken van de taak kon u kiezen voor ‘genereer logfiles van de berekening per module’. Deze extra
files worden ook onder de Resultaten weergegeven.
4.3 Proces-overzicht
Het proces-overzicht is een pdf-bestand waarin u de bijzonderheden van de rekentaak terug kunt vinden. De
informatie is opgedeeld in een aantal hoofdstukken.
Taak
Naam en omschrijving van uw rekentaak en de datum waarop deze is aangemaakt.
Invoerbestanden
Onder dit kopje staan de ontvangen rekenbestanden en het tijdstip waarop de Rekentool deze in het tijdelijk
geheugen heeft opgeslagen.
Overzicht dataset
De validatie wordt samengevat in aantallen wegvakken, rekenpunten en overdrachtslijnen. Als er fouten zijn
geconstateerd bij de validatie, dan worden deze toegelicht onder een kopje ‘meldingen’.
Berekening
De berekening start met een tweede controleslag. Deze richt zich op het onderscheid tussen SRM-1 en SRM2. In deze fase worden ook de koppelingen tussen rekenpunten en wegsegmenten gecontroleerd. In het
overzicht ziet u het aantal SRM-1 wegen en punten dat niet is gekoppeld.
Configuratie
Onder de configuratie staan de gebruikte instellingen en databronnen weergegeven. Zo weet u exact met
welke versie en voor welk rekenjaar de berekening is uitgevoerd.
Uitvoerbestanden
De naam van de uitvoerbestanden die bij dit proces-overzicht horen en de tijd waarop deze zijn aangemaakt
staan onder dit kopje vermeld.
4.4 Foutmeldingen
Bij het berekenen van een model wordt op twee momenten naar de invoer gekeken. Tijdens het importeren
worden de bestanden apart gecontroleerd op invoergegevens die niet correct zijn. Deze stap wordt de
validatie genoemd. Als u het bestand in de Kaart bewerkt, dan valideert de Rekentool uw aanpassingen
nogmaals bij het opslaan van de tabellen.
Tijdens het starten van de berekening wordt een controle uitgevoerd op de onderlinge samenhang van de
bestanden. Dit kost meer tijd dan een enkelvoudige validatie.
Validatiegegevens
Als eerste stap in het uitvoeren van een berekening gaat de Rekentool de aangeboden bestanden valideren.
In het taakscherm na de validatie staat een samenvatting van de eventueel gevonden fouten. Deze fouten
heeft u tussen het starten van de taak en het berekenen van de taak op kunnen lossen.
Foutcodes in rekenresultaat
Voordat de taak daadwerkelijk wordt berekend, voert de Rekentool aanvullende controles uit. De
samenvatting van de resultaten van de gecombineerde controle vindt u onder ‘Berekening’ in het ‘procesoverzicht.pdf’.
In onderstaand voorbeeld zijn 144 rekenpunten ingelezen die aan één of meer wegen zijn gekoppeld.

7 rekenpunten zijn gekoppeld aan een niet-bestaand segment_ID en worden niet berekend.

22 rekenpunten zijn gekoppeld aan een weg met een SRM-2 wegtype en worden als SRM-2
rekenpunt berekend.
De betreffende rekenpunten vindt u wel door middel van foutcodes in het resultaatbestand van de berekening.
Daarin is dan een kolom opgenomen met de naam ‘errorcode’. In deze kolom is een getal weergegeven.
De errorcodes hebben de volgende betekenis:
code 0:
geen fout
code 5:
segment waarnaar het rekenpunt verwijst is niet gevonden (zie ook §4,4)
code 6:
snelheidstype van het segment is niet correct
code 7:
onduidelijkheid of het een SRM-1- of SRM-2 rekenpunt betreft, omdat het rekenpunt koppelingen
heeft met verschillende soorten segmenten (SRM-1 en SRM-2); of de kolom ‘wegtype’ bevat in het
rekenpuntenbestand een waarde uit het SRM-1-bereik en in het segmentenbestand een waarde uit
het SRM-2 bereik
code 8:
de rekenkern voor SRM-2 berekeningen (VLW) berekent hier om onbekende redenen negatieve
concentraties
Als u het bestand bekijkt in de kaart, dan hebben de 7 foute rekenpunten geen berekende concentratie. Ze
tonen grijs in de kaart. De oorspronkelijke overdrachtslijn is vervallen.
4.5 Resultaatbestanden controleren
Het is verstandig om niet alleen de automatische verslagen te lezen, maar ook zelf enkele steekproeven te
nemen op de resultaten. Deze controle helpt u om fouten te herkennen die niet technisch van aard zijn. Denk
hierbij aan zaken zoals een typefout in de intensiteiten, die leidt tot een opvallend lage wegbijdrage op één
rekenpunt.
Voorbeelden van handige steekproeven:
Hebben alle SRM-1-punten ook een SRM-1-bijdrage?
Als er geen duidelijke koppeling gemaakt kan worden tussen het rekenpunt en een weg in
de omgeving, dan berekent de Rekentool geen SRM-1-bijdrage. Dit leidt tot een te lage
totale concentratie op dit punt.
Hebben alle rekenpunten ook een SRM-2 bijdrage?
Het is ongebruikelijk dat wegen in een stedelijke omgeving op meer dan 5 km van elke
SRM-2 weg vandaan liggen. Als een rekenpunt geen SRM-2 bijdrage heeft, dan is het
verstandig om na te gaan of er iets aan de hand is met dit punt. Mogelijk zijn niet alle SRM2 wegen goed meegekomen met het rekenbestand of ligt het rekenpunt juist precies op een
SRM-2 weg.
Zijn de juiste gegevens gebruikt?
In het logboek vindt u een lijst met gegevens. Het bevat onder andere de namen van de
aangeboden bestanden, het jaartal waarvoor wordt gerekend en de versie van de Rekentool
(en daarmee van de gebruikte GCN en emissiefactoren).
Voor het bekijken van de Rekenresultaten kunt u de kaart van de Rekentool gebruiken. Deze kaart heeft aan
de rechterzijde een legenda. Hiermee kunt u de weergave van de rekenpunten aanpassen. Voor elke stof die
u kunt berekenen is een aparte legenda beschikbaar.
De tabel onder de kaart geeft de totale concentraties weer als u meerdere rekenpunten selecteert. Als u één
rekenpunt selecteert (§3,1) dan kunt u ook zien hoe deze concentratie is opgebouwd.
Tip:
Met de opties + en – in de rechter bovenhoek van het resultatenscherm kunt u de grootte van de tabel
aanpassen.
U kunt uw rekenresultaten ook downloaden (§4,2) en via uw eigen PC bekijken. Met een programma zoals
Excel kunt u de CSV openen en met een GIS applicatie opent u de shape.
De volgorde van de informatie heeft de volgende logica:
Identificatiekenmerken – totale concentraties – deelbijdragen van SRM-1 en 2 – achtergrondconcentraties –
correcties – foutmeldingen
5 Invoereigenschappen
De Rekentool is bedoeld voor het berekenen van de luchtkwaliteit langs wegen volgens de methode uit het
RBL 2007. Het RBL maakt een onderscheid in binnen- en buitenstedelijke wegen. Hiervoor zijn de Standaard
Rekenmethode (SRM) 1 en 2 beschreven. Beide rekenmethoden hebben een eigen set invoerkenmerken
nodig.
Dit hoofdstuk beschrijft hoe de eigenschappen in de Rekentool worden verdeeld over de verschillende
onderdelen van de invoerbestanden. Eerst worden de wegen en rekenpunten besproken, daarna komen de
maatregelbestanden en correctievelden.
5.1 SRM-1 kenmerken
Een berekening met de Rekentool vereist voor SRM-1 een aantal typen informatie:
Wegvakken
Het wegvakkenbestand zijn de kenmerken opgenomen die de emissies van het verkeer beschrijven.
Daarnaast bevat elke weg een uniek Segment_ID waarmee het aan de Rekenpunten wordt gekoppeld.
Een wegvakkenbestand bevat:

Segment ID

Intensiteiten

Snelheid

Stagnatie

Parkeerbewegingen

Tunnelfactor
Rekenpunten
In het rekenpuntenbestand is aangegeven waar de concentraties berekend moeten worden. Als het
rekenpuntenbestand wordt geëxporteerd als shape of csv, dan staat de informatie van de overdrachtslijnen er
ook in. De kaart van de Rekentool toont de overdrachtskenmerken apart.
Een rekenpunt beschrijft de locatie waarop concentratie wordt berekend. Dit houdt in dat de volgende
informatie nodig is:

Receptor ID

X-coördinaat

Y-coördinaat
Overdrachtslijnen
Een overdrachtslijn beschrijft de overdracht van de emissie tussen rekenpunt en wegsegment. De
overdrachtslijn bevat daarom:

Receptor ID

Segment ID

SRM-1 wegtype

Bomenfactor

Lengte van de overdrachtslijn
Maximale rekenafstand in de overdrachtslijn
De Rekentool past automatisch een correctie toe voor de afstand van een overdrachtslijn.
Voor alle SRM-1 wegtypen bedraagt de minimale rekenafstand 3,5 meter.
Voor de wegtypen 2 en 3 bedraagt de maximale rekenafstand 30 meter.
Voor de wegtypen 1 en 4 bedraagt de maximale rekenafstand 60 meter.
Als de ingegeven afstand groter is dan 60 meter of kleiner dan 3,5 meter, dan krijgt u een waarschuwing van
de Rekentool.
SRM-1-wegen met enkelvoudige rijbaan
Indien u wilt weten wat de concentraties vanwege een SRM-1-weg is op een bepaald punt, dan moet er een
koppeling zijn tussen wegvak en rekenpunt om de concentratiebijdrage te kunnen berekenen. De Rekentool
moet ‘weten’ welke omgevingskenmerken er ‘horen’ bij het betreffende wegvak. Dit komt tot stand d.m.v. een
koppeling. In onderstaande figuren zijn de (virtuele) overdrachtslijnen te zien als lijnen. De lijnen zijn geen
elementen zoals wegvakken en rekenpunten, maar geven een koppeling weer tussen wegvak en rekenpunt.
Bij onderstaand voorbeeld horen de volgende koppelingen:
Wegvak
Rekenpunt
A
1
B
2
Wegvak A
Punt 1
verbindingsllijnen
Punt 2
Wegvak B
Schematisch bovenaanzicht enkele rijbaan met een enkel rekenpunt per wegsegment
Als er geen verbindingslijn zou zijn tussen het rekenpunt 1 en wegvak A, dan wordt de betreffende SRM-1wegbijdrage niet meegenomen in de berekening. Er moet dus een koppeling zijn om dit te kunnen herkennen.
De koppeling komt tot stand door in het rekenpuntenbestand in kolom A het wegvak (segment id = wegvak A)
te benoemen in de rij van rekenpunt 1. Zie het voorbeeld hieronder.
NB. wegvakken hebben een nummer, geen letter. Deze letter is ingevuld om het voorbeeld duidelijk te laten
zijn.
In de kaart kunt u op de volgende wijze een overdrachtslijn aanmaken:
1. Open uw model in de kaart.
2. Selecteer het rekenpunt dat u aan de nieuwe weg wilt koppelen.
3. Kies voor de optie ‘voeg overdrachtslijn toe’ in het kenmerkenveld van het rekenpunt.
4.
Selecteer het betreffende wegvak
5.
Vul de velden ‘Wegtype’ en ‘Bomenfactor’ in. Pas desgewenst ook de rekenafstand aan.
6.
Sla de wijziging op
Gescheiden rijbanen koppelen
De opmerkingen uit de vorige paragraaf gelden ook voor SRM-1-wegen met gescheiden rijbanen. Er is echter
bij gescheiden rijbanen de bijzonderheid dat er dan voor één rekenpunt twee koppelingen nodig zijn. In de
berekening van de luchtkwaliteit bij een rekenpunt moet immers de bijdrage van beide rijbanen betrokken
worden.
Bij onderstaand voorbeeld horen de volgende koppelingen:
Wegvak
Rekenpunt
A
1
C
1
B
2
D
2
Wegvak A
Wegvak C
Punt 1
verbindingsllijnen
verbindingsllijnen
Punt 2
Wegvak B
Wegvak D
Schematisch bovenaanzicht SRM-1-wegvakken en rekenpunten
(gescheiden rijbanen)
Rekenpunt 1 houdt rekening met de bijdragen vanwege wegvak A en C. De gebruiker moet daarvoor 2
koppelingen leggen in het rekenpuntenbestand. Zie het voorbeeld hieronder.
NB.
Wegvakken hebben een nummer, geen letter. Deze letter is ingevuld om het voorbeeld duidelijk te laten zijn.
Gescheiden rijbanen in GIS of Excel
In de tabel staat het gekoppelde rekenpunt 2x opgenomen. Beide regels met receptor-id 1 liggen op exact
dezelfde locatie. Alleen het segment-id van receptor 1 verschilt.
Door het leggen van koppelingen, weet de Rekentool welke wegbijdragen aan het betreffende rekenpunt
worden gekoppeld. Koppelingen tussen rekenpunten en wegvakken moeten daarom uniek zijn, anders zou de
bijdrage van een weg op het rekenpunt meerdere keren worden meegenomen. Een koppeling tussen een
bepaald wegvak en een bepaald rekenpunt mag daarom maar één keer voorkomen in het
rekenpuntenbestand.
Gescheiden rijbanen in de Kaart
In de kaart vormen de overdrachtslijnen een aparte set gegevens. Rekenpunten en wegsegmenten kunnen
aan verschillende overdrachtslijnen tegelijk worden gekoppeld.
e
In onderstaand voorbeeld wordt een 2 overdrachtslijn aan het rekenpunt toegevoegd.
1. Selecteer alleen het rekenpunt. Verfijn zo nodig de selectie via het menu bovenaan de kaart.
2.
Klik op ‘voeg overdrachtslijn toe’.
3.
4.
Klik op de tweede weg die u wilt koppelen
Pas desgewenst de overdrachtskenmerken aan.
Let op: Als u hier de afstand aanpast, dan verandert ook de afstand tussen het rekenpunt en het
eerste wegsegment!
5.
Sla de overdrachtslijn op. De overdrachtslijn komt nu in beeld.
Veel voorkomende fouten met overdrachtslijnen
Punt niet kruislings koppelen
Stel dat u bij het voorbeeld de wegen A en C niet kruislings had gekoppeld, dan zou het schema er zo uit zien:
Wegvak
Rekenpunt
A
1
A
1
C
2
C
2
Als dit bestand in de Rekentool wordt ingelezen, dan geeft de validatie onderstaande melding. In de melding
wordt aangegeven dat er twee locaties zijn waarop de combinatie tussen rekenpunt en wegsegment niet uniek
is.
Let op:
De Rekentool kan wel herkennen dat een overdrachtslijn dubbel in het systeem is opgenomen, maar niet dat
er overdrachtslijnen ontbreken.
Als u in de situatie van dit voorbeeld de error wegneemt door een A-1 en een C-2 rekenpunt te verwijderen uit
het bestand, dan mist u de A-2 en C-1 wegbijdragen en rekent u te lage concentraties uit.
Als u de dubbele overdrachtslijnen probeert aan te maken in de kaart van de Rekentool, dan ontvangt u bij het
opslaan een waarschuwing dat de lijn niet wordt aangemaakt. U kunt opnieuw een overdrachtslijn aanmaken,
maar nu naar de goede weg.
Scheef koppelen
Het is belangrijk om goed te bedenken waar u een rekenpunt neerlegt en bij welk wegsegment deze hoort.
Indien u met csv-bestanden werkt, heeft u geen grafische interface. Hierdoor kunt u koppelingen (en
afstanden) niet visueel controleren. Bij het aanmaken van de rekenpuntenbestanden is het daarom zaak om
zorgvuldig te werk te gaan.
Bij het werken met de Kaart is het risico op fouten kleiner aangezien deze de overdrachtslijnen visueel maakt.
Het onderstaande voorbeeld toont een koppeling die in een CSV of GIS niet vreemd toont. Het rekenpunt
wordt gekoppeld aan weg A en weg B, maar weg A bestaat uit meerdere deelsegementen die in elkaars
verlengde liggen. Wegvak A1 geeft de kortste (correcte) afstand, wegvak A2 ligt in het verlengde van A1.
Wegvak
Rekenpunt
Afstand
A1
1
18
A2
1
37
B
1
29
Als u deze situatie opent in de kaart van de Rekentool, dan ziet u het probleem: de overdrachtslijn toont niet
de kortste afstand tussen het rekenpunt en de weg waarbij het punt hoort. De niet omcirkelde
overdrachtslijnen zijn wel correct gekoppeld.
5.2 SRM-2 kenmerken
Voor wegen buiten de stedelijke omgeving wordt SRM-2 gebruikt. In de Rekentool hebben SRM-2 wegen een
ruimtelijke relatie met alle rekenpunten binnen 5 km. Bij SRM-2 wegen wordt daarom geen gebruik gemaakt
van overdrachtslijnen.
Wegvakken
Bij SRM-2 wegen staat alle informatie voor het berekenen van verkeersemissies en de overdracht van de
stoffen naar de omgeving in het wegenbestand.

Segment ID

Intensiteiten

Wettelijke snelheid

Stagnatie

Weghoogte

Schermhoogte

Afstand tot het scherm

Tunnelfactor
Rekenpunten
De rekenmethodiek van SRM-2 is geheel anders dan die van SRM-1.
Bij SRM-2 ‘kijkt’ een rekenpunt als het ware welke SRM-2 wegvakken er in de omgeving (5 km) zijn en welke
bijdragen die leveren op dat rekenpunt.
Punt 1
Schematisch bovenaanzicht SRM-2 wegvakken en rekenpunten
Vanwege deze werkwijze hoeft u bij het uitvoeren van een SRM-2 berekening alleen de locatie van het
rekenpunt in te geven. U hoeft het punt niet aan de omliggende wegen te koppelen.
5.3 Overzichtstabel wegen en punten
De hierna genoemde kenmerken voor wegen en punten zijn in de CSV-bestanden allemaal zichtbaar. In GIS
is de kolom geomet-wvk vervangen door ruimtelijke informatie in het subbestand .shx.
In de kaart van de Rekentool ziet u alleen de relevante eigenschappen voor de monitoringstool en rekentool.
Een aantal van de eigenschappen in de tallen komt u in de kaart daarom niet meer tegen.
A
Naam
Omschrijving en vereisten voor wegsegmenten
segment_id
>
B
nwb_weg_id
C
nwb_versie
D
Begin_pos
Gehele waarden groter dan ‘0’ invullen (bijv. 15001).
Opmerkingen en aandachtspunten
>
verplaatste weg (incl. hoogte) zal de Rekentool het wegvak
>
Verplicht in te vullen met een uniek nummer. Als de geometrie van het wegvak niet is opgegeven (kolom AN leeg is) zal de NSL
evt. hernummeren als het opgegeven nummer niet uniek
rekentool deze opzoeken uit de gegevens in de database van de monitoringstool;
blijkt.
>
Dit is het identificatienummer van het wegvak zoals opgenomen in het Nationaal Wegenbestand (NWB).
rekenpuntenbestand zodat de aangemaakte overdrachtslijnen
>
Niet verplicht in te vullen; kan niet worden veranderd t.o.v. NWB
intact blijven. De Rekentool heeft ook een uniek nummer
>
Dit is het versienummer van het NWB uitgedrukt in jjmm (jaar in één of twee cijfers, maand in twee cijfers).
nodig voor het maken van een koppeling tussen rekenpunten
>
Niet verplicht in te vullen; kan niet worden veranderd t.o.v. NWB
en SRM1-wegen.Advies: geef nieuwe/gewijzigde wegvakken
>
Startpunt van het wegvak geprojecteerd op het NWB-wegvak. Als ‘begin_pos’ < ‘end_pos’: segment heeft dezelfde digitaliseerrichting
een unieke, sprekende naam, zodat deze eenvoudig terug te
F
G
H
I
J
K
eind_pos
overheid_id
overheid
straatnaam
straatnr
wegbeheer
hoogte
Dat
gebeurt
dan
gelijktijdig
ook
in
het
vinden zijn in het bestand
als in het NWB, anders is digitaliseerrichting tegengesteld.
E
Als het een nieuw wegvak betreft, incl. geometrie, of een
Voor gemeentelijke en provinciale wegen meestal een vijf-cijferige code. Bij rijkswegen een zeven-cijferige code.
>
Als gebruik wordt gemaakt van geëxporteerde bestanden van
>
Niet verplicht in te vullen; kan niet worden veranderd t.o.v. NWB
>
Eindpunt van het wegvak geprojecteerd op het NWB wegvak. Als ‘begin_pos’ < ‘end_pos’: segment heeft dezelfde digitaliseerrichting
de Monitoringstool én de ligging van het wegvak niet
als in het NWB, anders is digitaliseerrichting tegengesteld.
gewijzigd hoeft te worden adviseren wij om deze kenmerken
>
Niet verplicht in te vullen; kan niet worden veranderd t.o.v. NWB
niet te wijzigen / hernummeren.
>
Jurisdictiecode van betreffende overheid cq wegbeheerder.
>
Verplicht in te vullen, reeds ingevulde waarden niet aanpasbaar.
>
naam overheid cq wegbeheerder.
>
Niet verplicht in te vullen, reeds ingevulde naam niet aanpasbaar want afgeleid uit overheid_id.
>
Straatnaam, overgenomen uit het NWB
>
Niet verplicht in te vullen.
>
Wegnummer, overgenomen uit het NWB.
>
Niet verplicht in te vullen.
>
Wegbeheerder, overgenomen uit het NWB.
>
Afkortingen: G = gemeentelijke weg, P = provinciale weg, R = rijksweg en W = waterschap
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken.
>
Gemiddelde hoogte van het wegvak t.o.v. omringend maaiveld.
>
Geheel getal tussen -30 en 30 meter; in de berekening wordt conform de Rbl de hoogte afgekapt op -6 en +6 meter in geval van
lagere resp. hogere opgeven waarden.
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken.
>
In combinatie met de geometrie en segment_id wordt de hoogte gebruikt voor identificatie van het wegvak.
>
Voor sommige vormen (dijk, talud, etc.) gelden correcties op de in te voeren hoogte, zie bijlage II van de Rbl
>
Dit veld en volgende kunnen helpen bij het sorteren van het
wegvakkenbestand en het uitvoeren van selecties.
>
een NWB-wegvak (kolom B) kan in de Monitoringstool uit
meer segmenten bestaan. Dat is zichtbaar in kolom D en E.
Een NWB-wegvak begint bij 0 en eindigt bij 1. Enkele
opeenvolgende rijen kunnen samen een NWB-wegvak
vormen. Verwijder altijd alle segmenten (rijen) van een NWBwegvak; of, als 1 van die segmenten relevant is voor de
berekening: laat de andere segmenten die bij betreffend
NWB-wegvak horen ook staan in het wegvakkenbestand.
>
Accuraat invullen voor SRM2-wegvakken want het gegeven
wordt gebruikt in SRM2-berekeningen.
>
Voor SRM1-berekeningen wordt dit gegeven niet gebruikt
maar moet wel ingevuld worden.
> Zie beschrijving in bijlage II van de Rbl
L
M
Naam
Omschrijving en vereisten voor wegsegmenten
Opmerkingen en aandachtspunten
x
>
>
y
X-coördinaat (rijksdriehoek-coördinaten) zwaartepunt wegvak (in meters; decimalen toegestaan), is voor de bestaande NWB-
Als gebruik wordt gemaakt van geëxporteerde bestanden van
wegvakken door de database berekend.
de Monitoringstool én de ligging van het wegvak niet
>
Niet verplicht in te vullen. Ligging zoals gegeven in kolom geometrie (kolom AN) is bepalend.
gewijzigd hoeft te worden adviseren wij om deze kenmerken
>
Y-coördinaat (rijksdriehoek-coördinaten) zwaartepunt wegvak – zie kolom L
>
Niet verplicht in te vullen. Ligging zoals gegeven in kolom geometrie (kolom AN) is bepalend.
niet te wijzigen / hernummeren.
> Het verplaatsen van een wegvak adviseren wij met behulp van
een GIS programma te doen.
N
Wegtype
>
Geeft aan welk wegtype het betreffende wegvak is.
> Accuraat invullen voor SRM2-wegvakken.
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken.
> Voor SRM1-wegvakken is het wegtype zoals ingevuld in het
>
Voor SRM2-wegen kiest u uit de waarden 92, 93, 94:
rekenpuntenbestand leidend voor het uitvoeren van de SRM1-
92 = weg van het onderliggende wegennet met een breed profiel
berekening. De geëxporteerde bestanden bevatten voor alle
93 = (snel)weg van het hoofdwegennet met een breed profiel
SRM1-wegen daarom de waarde ‘0’. Het doorvoeren van
94 = (snel)weg van het hoofdwegennet met een breed profiel en toepassing van strikte handhaving op de snelheid
wijzigingen in deze kolom N, heeft geen effect voor de
Breed profiel = toepassingsbereik SRM2: afstand tussen wegrand en bebouwing is groter dan 3x de hoogte van de bebouwing.
rekenresultaten bij SRM1-wegen. Voor een omschrijving van de
>
Voor SRM1-wegen kan gekozen worden uit de waarden 1, 2, 3, 4. Het betreft dan de wegtypen 1 t/m 4 zoals weergegeven in de
Regeling beoordeling luchtkwaliteit. Daarbij geldt dat:
wegtype 1: aan beide zijden van de weg min of meer aaneengesloten bebouwing op een afstand van maximaal 60 meter van de
wegas, waarbij de afstand tussen wegas en gevel kleiner is dan drie maal de hoogte van de bebouwing, maar groter is dan 1,5 maal
de hoogte van de bebouwing
SRM1-wegtypen.
> Het kan voorkomen dat een gemeentelijke weg een dusdanig
breed wegprofiel heeft dat het onder de reikwijdte van SRM2
valt. Voor die situaties is wegtype 92 beschikbaar.
> Strikte handhaving betekent snelwegen waar trajectcontroles
wegtype 2: aan beide zijden van de weg min of meer aaneengesloten bebouwing op een afstand van maximaal 60 meter van de weg,
gelden. De emissiefactoren behorende bij situaties met strikte
waarbij de afstand tussen wegas en gevel kleiner is dan 1,5 maal de hoogte van de bebouwing
handhaving
wegtype 3: aan één zijde min of meer aaneengesloten bebouwing op een afstand van maximaal 60 meter van de wegas, waarbij de
verkeerssituatie op een snelweg.
afstand tussen wegas en gevel kleiner is dan 3 maal de hoogte van de bebouwing
wegtype 4: alle wegen in een stedelijke omgeving, anders dan wegtype 1, 2 en 3.
verschillen
ten
opzichte
van
de
‘normale’
O
Naam
Omschrijving en vereisten voor wegsegmenten
snelheid
>
Deze
parameter
representeert
Opmerkingen en aandachtspunten
welk
snelheidstype
een
SRM1-wegvak
heeft.
> Alhoewel het snelheidsaanduidingen voor SRM1-wegvakken
De tool gebruikt aan de hand van het ingevoerde type de corresponderende emissiefactoren in de berekening.
betreffen moet er ook een waarde ingevuld zijn als het om een
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2- wegvakken.
SRM2-wegvak gaat.
>
Vul in geval van een SRM2-wegvak de waarde b in.
>
U kiest voor SRM1-wegvakken uit de waarden b, c, d, of e (in kleine letters):
> Het gehanteerde snelheidstype heeft betrekking op de ‘normale’
verkeerssituatie van het wegvak. Het kan voorkomen dat
b = “buitenweg algemeen”. Typisch buitenwegverkeer, een gemiddelde snelheid van ongeveer 60 km/h, gemiddeld ca. 0,2 stops per
afgelegde km.
c = “normaal stadsverkeer”. Typisch stadsverkeer met een redelijke mate van congestie, een gemiddelde snelheid tussen de 15 en 30
km/h, gemiddeld ca. 2 stops per afgelegde km.
d = “stagnerend stadsverkeer”. Stadsverkeer met een grote mate van congestie, een gemiddelde snelheid kleiner dan 15 km/h, gemiddeld
gedurende een bepaalde, beperkte, periode van de dag
stagnatie voorkomt. Deze situatie met beperkte stagnatie kan
de gebruiker specificeren door in de kolommen AF/AH/AJ/AL
aan te geven welk percentage van het verkeer te maken heeft
met stagnatie.
ca. 10 stops per afgelegde km.
e = ”stadsverkeer met minder congestie”. Stadsverkeer met een relatief groter aandeel “free-flow” rijgedrag, een gemiddelde snelheid
tussen de 30 en 45 km/h, gemiddeld ca. 1,5 stop per afgelegde km.
De verouderde waarde a wordt vanaf 2012 niet langer geaccepteerd in de database
P
Q
tun_factor
boom_factor
>
Voor zowel SRM1 als SRM2 de aanduiding dat het wegvak grenst aan een tunnelmond en welke tunnelfactor er daarom geldt voor
U bepaalt de waarde voor een wegvak dat aan een tunnel grenst
het betreffende wegvak.
aan de hand van de formules 1.11 a en 1.11 b van bijlage 1 van
>
De tunnelfactor geeft de emissies die vrijkomen in de tunnel, toegekend aan het aansluitende wegvak, weer.
de Rbl
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken.
>
Wanneer het wegvak in een tunnel ligt, geldt de waarde 0.
>
Wanneer het wegvak niet op een tunnel aansluit of daarin ligt, geldt de waarde 1.
>
Wanneer het wegvak wel op een tunnel aansluit maar er niet in ligt, geldt een waarde groter dan 1 (zie aandachtspunt hiernaast).
>
Beschrijft in welke mate er bomen langs een SRM1-wegvak aanwezig zijn (bomenfactor).
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken.
>
De keuze bestaat uit de waarden 1 / 1,25 / 1,5.
>
Vul bij SRM2-wegvakken altijd de waarde 1 in. Bij SRM1 kunt u volstaan met de waarde 1 of de waarde uit (leidende)
rekenpuntenbestand bepalend voor de uitgevoerde SRM1-
rekenpuntenbestand invullen. Dat heeft alleen een administratieve waarde.
berekening. De geëxporteerde bestanden bevatten voor alle
>
Voor een omschrijving van de bomenfactor, zie bijlage I van de Rbl
> De bomenfactor wordt alleen gebruikt in SRM1-berekeningen,
maar moet ook voor SRM2-wegvakken ingevuld zijn.
> Voor SRM1-wegvakken is de bomenfactor zoals ingevuld in het
SRM1-wegen daarom de factor ‘1’.
> Het wijzigingen in deze kolom Q, heeft geen effect voor de
rekenresultaten bij SRM1-en SRM2 wegen.
R
Naam
Omschrijving en vereisten voor wegsegmenten
maxsnelh_p
>
De wettelijke maximumsnelheid (in km/u) die geldt voor personenauto’s op het betreffende SMR2-wegvak.
Opmerkingen en aandachtspunten
Aan de hand van de ingevoerde waarde kiest de tool de
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken.
emissiefactor van een bepaalde SRM2- snelheids-categorie.
>
Gehele waarde ≥ 0 en ≤ 130
Ingevulde waarde :
>
In geval van dynamische maximum snelheden vult u hier de lage maximum snelheid in, die betrekking heeft op de kolommen AF
≤ 80 = categorie 80 km/u
(Stagf_lv) en AG (Int_lv). De hoge maximum snelheid en bijbehorende intensiteit vult u in de kolommen AN (Snelheid_dy) en AO
> 80 ≤ 100 = categorie 100 km/u
(Int_dy) in.
> 100 ≤ 120 = categorie 120 km/u
> 120 ≤ 130 = categorie 130 km/u
De maximumsnelheid wordt alleen gebruikt in SRM2berekeningen, maar ook voor SRM1-wegvakken moet altijd een
waarde ≥ 0 ingevuld zijn. De ingevulde waarde heeft geen invloed
op de SRM1-berekening.
S
maxsnelh_v
>
De wettelijke maximumsnelheid (in km/u) die geldt voor vrachtauto’s op het betreffende SMR2-wegvak. Aan de hand van de
> Zie omschrijving kolom R.
ingevoerde waarde gebruikt de tool de corresponderende emissiefactoren in de berekening.
T
U
V
W
a_rand_l
a_gevel_l
bebdicht_l
a_toepas_l
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken.
>
Gehele waarde ≥ 0 en en ≤ 80
>
De afstand tussen de wegas van het wegvak en de rand van de linkerkant van het wegvak (in meters).
>
Met ingang van 2012 niet meer verplicht in te vullen.
>
Waarde ≥ 0. Evt. tot op 1 decimaal nauwkeurig.
>
De afstand tussen de wegas van het wegvak en de gevel aan de linkerkant van het wegvak (in meters).
>
Niet verplicht in te vullen. De NSL rekentool gebruikt dit gegeven niet in berekeningen.
>
Bebouwingsfractie aan de linkerkant van het wegvak.
>
Niet verplicht in te vullen. De NSL rekentool gebruikt dit gegeven niet in berekeningen.
>
De afstand tussen de wegas van het wegvak en het rekenpunt met inachtneming van het toepasbaarheidbeginsel aan de linkerkant
van de weg (in meters).
X
a_scherm_l
>
Niet verplicht in te vullen. De NSL rekentool gebruikt dit gegeven niet in berekeningen.
>
Geeft aan of er een (geluids)scherm langs de linkerkant van een SRM2-wegvak aanwezig is en welke afstand (in meters) er is tussen
de wegas en het scherm.
> De ingevoerde waarde heeft geen effect op het rekenresultaat.
> U kunt gebruik maken van het toepasbaarheidsbeginsel door
het rekenpunt buiten de toepasbaarheidsafstand te plaatsen.
> Gebruiken als een geluidsscherm langs de linkerkant van een
SRM2-wegvak aanwezig is.
>
Niet verplicht in te vullen. Alleen als er een scherm aan de linkerkant van het wegvak is.
> Is er geen geluidsscherm aan de linkerkant van de SRM2-weg
>
Waarden groter dan 0 invullen, tot op 1 decimaal nauwkeurig, of leeg laten.
aanwezig, dan geen waarde invullen.
>
Alleen schermen tot een afstand van 50 meter hebben effect in berekening
> Zie beschrijving in bijlage II van de Rbl
Y
Naam
Omschrijving en vereisten voor wegsegmenten
Opmerkingen en aandachtspunten
s_hoogte_l
>
Geeft aan wat de hoogte van het (geluids)scherm langs de linkerkant van een SRM2-wegvak (in meters).
> Gebruiken als een geluidsscherm langs de linkerkant van een
>
Niet verplicht in te vullen. Alleen als er een scherm aan de linkerkant van het wegvak is.
>
Waarden groter dan 0 invullen, tot op 1 decimaal nauwkeurig, of leeg laten.
> Indien geen geluidsscherm aan de linkerkant, geen waarde.
>
De max rekenhoogte van een scherm is 6 meter. Hogere waarden worden in de berekening behandeld als een scherm van 6 meter,
> Zie beschrijving in bijlage II van de Rbl
SRM2-wegvak aanwezig is.
conform de Rbl.
Z
a_rand_r
Zie omschrijving bij a_rand_l. Het betreft nu de recher ipv linker zijde van de weg.
AA
a_gevel_r
Zie omschrijving bij a_gevel_l Het betreft nu de recher ipv linker zijde van de weg.
AB
bebdicht_r
Zie omschrijving bij bebdicht_l Het betreft nu de recher ipv linker zijde van de weg.
AC
a_toepas_r
Zie omschrijving bij a_toepas_l Het betreft nu de recher ipv linker zijde van de weg.
AD
a_scherm_r
Zie omschrijving bij a_scherm_l Het betreft nu de recher ipv linker zijde van de weg.
AE
s_hoogte_r
Zie omschrijving bij s_hoogte_l Het betreft nu de recher ipv linker zijde van de weg.
AF
stagf_lv
>
Hier geeft u aan of een bepaald deel van de verkeersintensiteit van licht verkeer op het wegvak te maken heeft met stagnatie of files.
Bijvoorbeeld omdat er gedurende een bepaalde, beperkte, periode van de dag stagnatie voorkomt.
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken. Een waarde tussen 0 en 1 invullen:
= 0: bij geen stagnatie / files;
> 0: bij stagnatie / files (notatie: 7% stagnatie = 0.07).
AG
int_lv
>
Het
betreft
de
stagf_mv
>
Zie verder par. 0
>
Verkeersintensiteit licht verkeer: het aantal lichte motorvoertuigen per etmaal (weekdaggemiddelde).
> Zie tabel 1
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken.
> Zie opmerkingen bij kolom R (Maxsnelh_p)
>
Gehele waarden invullen (≥ 0).
>
In geval van dynamische maximum snelheden: vul hier het aantal motorvoertuigen per etmaal (weekdaggemiddelde) in dat met de
of files.
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken. Een waarde tussen 0 en 1 invullen:
= 0: bij geen stagnatie / files;
> 0: bij stagnatie / files (notatie: 7% stagnatie = 0.07).
AI
int_mv
>
Verkeersintensiteit middelzwaar verkeer: het aantal middelzware motorvoertuigen per etmaal (weekdaggemiddelde).
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken.
>
Gehele waarden invullen (≥ 0).
de
kolom AF een waarde ‘0’ in.
De opgegeven stagnatie heeft betrekking op de voertuigen uit kolom AG (Int_lv); niet op die uit kolom AO (Int_dy)
Hier geeft u aan of een bepaald deel van de verkeersintensiteit van middelzwaar verkeer op het wegvak te maken heeft met stagnatie
van
SRM1-wegvak als stagnerend is gekwalificeerd, voert u in deze
>
>
fractie
> Wanneer in kolom ‘O’ de ‘gemiddelde’ verkeerssituatie van een
> Deze parameter is een verdere verfijning van de opgegeven
snelheid in kolom ‘O’.
lage snelheid (kolom R) rijdt. Het deel van de motorvoertuigen dat met de hoge snelheid rijdt, vult u in kolom AO (Int_dy) in.
AH
etmaalgemiddelde
verkeersintensiteit van licht verkeer dat stagneert.
Zie opmerkingen bij AF
AJ
Naam
Omschrijving en vereisten voor wegsegmenten
Opmerkingen en aandachtspunten
stagf_zv
>
Zie opmerkingen bij AF
Hier geeft u aan of een bepaald deel van de verkeersintensiteit van zwaar verkeer op het wegvak te maken heeft met stagnatie of
files.
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken. Een waarde tussen 0 en 1 invullen:
= 0: bij geen stagnatie / files ; > 0: bij stagnatie / files (notatie: 7% stagnatie = 0.07).
AK
AL
int_zv
stagf_bv
>
Verkeersintensiteit zwaar verkeer: het aantal zware motorvoertuigen per etmaal (weekdaggemiddelde).
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken.
>
Gehele waarden invullen (≥ 0).
>
Hier geeft u aan of een bepaald deel van de verkeersintensiteit van bussen op het wegvak te maken heeft met stagnatie of files.
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken. Een waarde tussen 0 en 1 invullen:
Zie opmerkingen bij AF
= 0: bij geen stagnatie / files ; > 0: bij stagnatie / files.
AM
AN
int_bv
snelheid_dy
>
Verkeersintensiteit bussen: het aantal bussen per etmaal (weekdaggemiddelde).
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken.
Zie tabel 1
>
Gehele waarden invullen (≥ 0).
>
De dynamische (maximale) snelheid (in km/u) die geldt voor personenauto’s op het betreffende SRM2-wegvak.
> Heeft allen effect op SRM2-wegvakken
>
niet verplicht in te vullen; alleen bij betreffende SRM2-wegvakken gebruiken.
> Zie opmerkingen bij kolom R en AF
>
Gehele waarde ≥ 0 en ≤ 130
>
in deze kolom vult u de hoge maximum snelheid in van de dynamische maximum snelheden. Deze heeft betrekking op de
motorvoertuigen zoals opgegeven in kolom AO (Int_dy).
AO
AP
int_dy
opm_segm
>
Verkeersintensiteit licht verkeer: het aantal lichte motorvoertuigen per etmaal (weekdaggemiddelde) dat met de hoge (dynamische)
> Heeft allen effect op SRM2-wegvakken
maximale snelheid rijdt.
> Zie ook de opmerking bij kolom AG
>
De totale intensiteit lichte motorvoertuigen op een wegvak met dynamische maximum snelheden is de som van kolom AG en AO.
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken.
>
Gehele waarden invullen (≥ 0).
>
Tekstveld voor opmerkingen bij het wegsegment.
>
Het veld kunt u ook gebruiken om een koppeling te leggen met bijv. een verkeersmodel. U kunt in dit veld dan aangeven, d.m.v. ID of
naam, met welk wegvak in het verkeersmodel een wegvak in het wegvakkenbestand van de Monitoringstool correspondeert
AQ
Naam
Omschrijving en vereisten voor wegsegmenten
Opmerkingen en aandachtspunten
geomet_wkt
>
In dit veld beschrijft u de geometrie van een wegvak in een CSV-bestand conform het Well-known-Tekst format.
> geometrie is niet verplicht. Als deze niet is ingevuld, wordt de
>
Niet verplicht in te vullen bij SRM1- en SRM2-wegen.
geometrie van het wegvak bepaald op basis van het
'segment_id' (kolom A) uit de gegevens in de Monitoringstool,
als het wegvak daarin aanwezig is.
> Het wegvakkenbestand in GIS-formaat (.dbf) bevat géén kolom
met geometrie omdat deze informatie in de .shp bestanden is
vastgelegd.
> Wijziging van de ligging van een wegvak kunt u het beste met
een GIS-programma doen.
AR
actie
Dit gegeven is alleen van belang voor het uitvoeren van de monitoring, niet voor het uitvoeren van een berekening met de NSL-Rekentool.
>
Verplicht in te vullen voor SRM1- en SRM2-wegvakken.
>
In te vullen waarden ‘i’, ‘c’, ‘u’ of ‘d’.
A
Naam
segment_id
Omschrijving en vereisten voor rekenpunten
>
Dit is het identificatienummer van het SRM1-wegvak waarvan de Monitoringstool de bijdragen op het rekenpunt berekent.
Opmerkingen en aandachtspunten
Voorbeeldoverdrachtslijnen:
>
Hiermee legt u een koppeling tussen het rekenpunt en het SRM1-wegvak (zie afbeelding hiernaast).
wegvak A met rekenpunt 1 / wegvak B met rekenpunt 2
>
Verplicht in te vullen bij toetspunten van SRM1-wegvakken. Als segment_id leeg wordt gelaten, berekend de Rekentool
alleen de bijdrage van de omliggende SRM2-wegvakken.
>
Het betreffende SRM1-wegvak moet opgenomen zijn in het wegvakkenbestand dat de tool inleest.
>
Bij SRM2-rekenpunten is geen koppeling met een wegvak nodig en vult u daarom geen waarde in.
>
Voor een nadere uitleg over de overdrachtslijnen,
>
Dit veld wordt in combinatie met receptor_id en geometrie gebruikt voor identificatie van overdrachtslijnen.
Wegvak A
Punt 1
verbindingsllijnen
Punt 2
Wegvak B
B
receptor_id
>
Identificatienummer van een rekenpunt.
>
Verplicht in te vullen bij toetspunten van SRM1- en SRM2-wegvakken.
>
Dit veld wordt in combinatie met geometrie gebruikt voor identificatie van rekenpunten en in combinatie met segment_id en
geometrie voor identificatie van overdrachtslijnen.
>
Gehele waarden.
>
Bij een nieuw rekenpunt mag u zelf een willekeurig identificatienummer geven tussen de waarden 1 – 2147483648 (32 bit).
>
Als het een nieuw rekenpunt betreft zal de Monitoringstool het rekenpunt
eventueel hernummeren als het opgegegeven nummer al gebruikt wordt
voor een bestaand rekenpunt in de Monitoringstool.
>
Aangezien een rekenpunt meerdere overdrachtslijnen kan hebben kan
receptor_id meerdere keren in het rekenpuntenbestand voorkomen. De
combinatie receptor_id en segment_id dient wel uniek te zijn.
>
Advies: geef ook een sprekende, unieke naam op zodat u het rekenpunt
makkelijk terug kunt vinden
C
overheid_id
>
>
D
overheid
E
nummer
F
naam
>
Jurisdictiecode van betreffende overheid cq wegbeheerder die eigenaar van het rekenpunt is.
Niet verplicht in te vullen.
naam overheid cq wegbeheerder.
>
Niet verplicht in te vullen.
>
Vrij veld om rekenpunten een eigen nummer ter identificatie te kunnen geven
>
Niet verplicht in te vullen. Mag willekeurige nummers bevatten.
>
In de Monitoringstool is in dit veld een naam gegeven aan het rekenpunt. Daarin is de straatnaam en gemeente gehanteerd
van de hemelsbreed dichtstbijzijnde straat.
>
Niet verplicht in te vullen. Mag willekeurige tekst bevatten.
G
Naam
Omschrijving en vereisten voor rekenpunten
Opmerkingen en aandachtspunten
x
>
X-coördinaat van rekenpunt (in meters), dat in de Monitoringstool door de database is berekend.
>
>
Rijksdriehoek- coördinatenstelsel ; Niet verplicht in te vullen.
>
Bij werken met CSV (dus niet m.b.v. GIS): als de kolom ‘geometrie’ leeg is, gebruikt de Monitoringstool de coördinaat uit deze
cel. Als deze cel ook leeg is, gebruikt de Monitoringstool de gegevens uit de monitoringsronde 2011, als het punt daarin
rekenpunt, gebeurt aan de hand van de geometrie zoals opgegeven in
kolom Q of met behulp van een GIS-programma.
>
bestond.
H
I
y
type
>
Y-coördinaat van rekenpunt (in meters), dat in de Monitoringstool door de database is berekend.
>
Zie opmerking bij kolom G.
>
Hier kan aangegeven worden wat voor type beoordelingspunt het is. Waarden: 0 -6
Verplaatsen van een bestaand rekenpunt of toevoegen van een nieuw
Wijziging van het gegeven in kolom G heeft alleen invloed op de berekening,
als in kolom Q niets is ingevuld.
>
Zie opmerking bij kolom G.
>
Verplicht in te vullen gegegeven maar de rekentool gebruikt dit niet in de
0 = niet gedefinieerd; 1 = school; 2 = kinderdagverblijf; 3 = bejaardentehuis; 4 = verzorgingstehuis;
5 = verpleegtehuis; 6 = anders/onbekend
J
K
aant_pers
nsl
>
Niet verplicht in te vullen. De tool gebruikt dit niet in berekeningen.
>
Hier kunt u het aantal blootgestelden op het rekenpunt aangeven.
>
Niet verplicht in te vullen. De rekentool gebruikt dit niet in berekeningen.
>
Dit veld geeft aan of het rekenpunt een formeel NSL-toetspunt is of niet. Dit gegeven is alleen van belang voor het uitvoeren
van de monitoring, niet voor het uitvoeren van een berekening met de NSL-Rekentool.
L
grond
M
afstand
berekeningen. De ingevoerde waarde heeft dus geen effect op het
>
Verplicht in te vullen bij toetspunten van SRM1- en SRM2-wegvakken.
>
Te kiezen waarden: ‘t’ of ‘f’ (true resp. false).
>
true = NSL-toetspunt conform Rbl, false = rekenpunt.
>
Waarde laat zien op welke grond dit punt is gekwalificeerd als rekenpunt in plaats van NSL-toetspunt
>
Alleen van belang voor de NSL monitoring. Zie de “Handleiding Monitoring
>
Niet verplicht in te vullen
>
Dit gegeven betreft de loodrechte afstand tot het betreffende wegvak.
>
Niet verplicht in te vullen. De rekentool gebruikt dit niet in berekeningen, maar berekent zelf de afstand aan de hand van de
geometrische gegevens in het wegvakken- en rekenpuntenbestand.
rekenresultaat.
NSL”
N
Naam
Omschrijving en vereisten voor rekenpunten
Opmerkingen en aandachtspunten
wegtype
>
Hier is aangegeven welk wegtype het in kolom A bedoelde wegvak heeft.
>
>
Verplicht in te vullen bij toetspunten van SRM1- en SRM2-wegvakken.
bepalend voor de berekening, en niet de waarde zoals opgegeven in het
>
In te vullen waarden: 1, 2, 3, 4 voor SRM1-wegvakken
wegvakkenbestand. Bij SRM2-wegvakken is het wegtype zoals opgegeven
1 = aan beide zijden van de weg min of meer aaneengesloten bebouwing op een afstand van maximaal 60 meter van de wegas,
waarbij de afstand tussen wegas en gevel kleiner is dan drie maal de hoogte van de bebouwing, maar groter is dan 1,5 x de
Het opgegeven wegtype in het rekenpuntenbestand is voor SRM1-weg
in het wegvakkenbestand wél bepalend.
>
hoogte van de bebouwing (brede streetcanyon)
Als een andere waarde dan 1, 2, 3 of 4 is ingevuld negeert de
Monitoringstool de overdrachtslijn en berekent geen SRM1 bijdrage op basis
van deze combinatie ‘segment_id’ en ‘receptor_id’.
2 = aan beide zijden van de weg min of meer aaneengesloten bebouwing op een afstand van maximaal 60 meter van de weg,
waarbij de afstand tussen wegas en gevel kleiner is dan 1,5 x de hoogte van de bebouwing
3 = aan één zijde min of meer aaneengesloten bebouwing op een afstand van maximaal 60 meter van de wegas, waarbij de
afstand tussen wegas en gevel kleiner is dan 3 x de hoogte van de bebouwing
4 = basistype, wegen in een stedelijke omgeving anders dan type 1, 2, 3
>
In te vullen waarden: 92, 93, 94 voor SRM2-wegvakken
92 = weg van het onderliggende wegennet met een breed profiel
93 = (snel)weg van het hoofdwegennet met een breed profiel
O
boom_fact
94 = (snel)weg van het hoofdwegennet met een breed profiel en toepassing van strikte handhaving op snelheid
>
Hier geeft u aan welke bomenfactor het in kolom A bedoelde wegvak heeft.
>
Verplicht in te vullen bij een berekening van een punt behorend bij een SRM1- en SRM2-wegvak.
>
In te vullen waarden: 1, 1,25, 1,5 voor SRM1-wegvak; waarde: 1 voor SRM2-wegvakken.
1 = hier en daar bomen of in het geheel niet;
1,25 = één of meer rijen bomen met een onderlinge afstand < 15 meter met openingen tussen de kronen;
>
De in het rekenpuntenbestand opgegeven waarde is bepalend voor de
factor waarmee de tool rekent, en niet de waarde zoals opgegeven in het
wegvakkenbestand.
>
U kiest een bomenfactor hoger dan 1 indien er langs de gehele weg, aan
tenminste één zijde bomen aanwezig zijn binnen 30 meter van de wegas, en
1,5 = de kronen raken elkaar en overspannen minstens een derde gedeelte van de straatbreedte.
met een onderlinge afstand van minder dan 15 meter.
>
U moet altijd een waarde invullen, ook als het om een SRM2-wegvak gaat
(waarde: 1), alhoewel de Monitoringstool de bomenfactor alleen in SRM1berekeningen gebruikt.
P
Naam
Omschrijving en vereisten voor rekenpunten
opmerking
>
Tekstveld voor opmerkingen bij het rekenpunt, bijv. een toelichting bij kolom A.
>
Het veld kunt u ook gebruiken om een koppeling te leggen met bijv. een verkeersmodel. U kunt in dit veld dan aangeven,
Opmerkingen en aandachtspunten
d.m.v. ID of naam, met welk punt in het verkeersmodel het rekenpunt in het rekenpuntenbestand van de Monitoringstool
correspondeert.
Q
R
geomet_wkt
actie
>
Geometrie van het rekenpunt in een csv-bestand.
>
Niet verplicht in te vullen.
kolommen met X- en Y-coördinaten. Zijn daar geen waarden ingevuld, dan
>
Gebruikt u wanneer u het rekenpunt wilt ‘verplaatsen’ of een nieuw rekenpunt wilt ‘neerleggen’.
zoekt de Monitoringstool, op basis van ‘Receptor-id’, de kenmerken van het
>
Beschrijving van de geometrie is in Well-known text (WKT), in ‘Amersfoortse coördinaten’.
>
POINT(x-coördinaat spatie y-coördinaat), bijvoorbeeld: POINT(137095 456348).
>
Dit gegeven is alleen van belang voor het uitvoeren van de monitoring, niet voor het uitvoeren van een berekening met de
NSL-Rekentool.
>
Verplicht een waarde invullen bij SRM1- en SRM2-rekenpunten; in te vullen waarden ‘i’, ‘c’, ‘u’ of ‘d’.
>
Als u geen waarde invult, gebruikt de NSL rekentool de waarde uit de
rekenpunt op in haar database.
>
In GIS-formaat is de geometrie in het shp-bestand vastgelegd.
5.4 Maatregelengebieden
Het effect van een aantal maatregelen wordt in de Monitoringstool berekend met behulp van
maatregelgebieden. Het betreft de maatregelen milieuzones, electrisch rijden en groen aanbesteden
openbaar vervoer Als u een berekening uitvoert met de Rekentool, dan is het verstandig om de
maatregelgebieden hierbij te gebruiken. De maatregelgebieden zijn beschikbaar in de Monitoringstool vanaf
versie 2012.
Het exporteren van maatregelgebieden gaat op dezelfde wijze als het exporteren van segmenten- of
rekenpuntenbestanden.
Let op:
Om in lijn met de monitoring te rekenen moet u, indien aanwezig, de maatregelgebieden ook
aanbieden aan de Rekentool bij een eigen berekening. U hoeft de maatregelgebieden daarbij niet
te wijzigen.
De waarden van maatregelgebieden zijn specifiek vastgesteld voor elke monitoringsronde en zichtjaar. De
maatregelgebieden zijn daarom niet bruikbaar voor formele berekeningen in andere monitoringsrondes of voor
andere zichtjaren.
De omschrijving en randvoorwaarden van elk kenmerk staan in de onderstaande tabel weergegeven.
Onderstaande beschrijving hanteert de kolomaanduiding aan de hand van het geopende csv-bestand in
Excel.
Opbouw maatregelbestand
In een maatregelbestand geeft u per voertuigcategorie, per snelheidstype en per stof aan welke
schalingsfactor toegepast moet worden bij de berekening. De schalingsfactor heeft betrekking op de emissie
van betreffende voertuigcategorie, dus niet op de eindconcentratie. Daarom kunt u factoren opvoeren voor
zowel NOx als NO2. De factor bij NO2 betreft dan de directe fractie NO2 in het NOx-mengsel.
Bij overlappende maatregelgebieden die aangrijpen op dezelfde voertuigcategorie zal de Rekentool de
hoogste (minst gunstige) schalingsfactor gebruiken.
Voorbeeld
Twee maatregelgebieden voor schoon OV overlappen elkaar gedeeltelijk. De gebieden hebben elk een
andere waarde voor de situatie met bussen en snelheidstype c.

Maatregelgebied 1 heeft voor NOx een schalingsfactor van 0,75

Maatregelgebied 2 heeft voor NOx een schalingsfactor van 0,90
De Rekentool zal in het overlappende gebied rekenen met de factor 0,90.
Schalingsfactoren bepalen voor schoner openbaar vervoer
Als er afspraken zijn over schoner openbaar vervoer, dan heeft dit gevolgen voor de emissies van bussen in
een straat. Deze gevolgen zijn niet voor elke straat identiek, aangezien vervoerders de schonere bussen vaak
niet egaal over het gebied verdelen.
Als u informatie heeft over het type bussen dat over een weg rijdt, dan kunt u met de bussenknop bepalen
welke correctie u in het maartegelbestand opneemt voor busverkeer.
Schalingsfactoren bepalen voor milieuzone vracht
Het ministerie stelt factoren beschikbaar die u kunt gebruiken voor de milieuzones. U kan deze generieke
schalingsfactoren toepassen door een ‘t’ (true) te plaatsen bij de optie Generiek. Als u zelf een waarde heeft
bepaald, dan kiest u voor ‘f’ (false) bij deze optie.
.
A
Naam
Omschrijving en vereisten voor maatregelgebieden
Opmerkingen en aandachtspunten
Maatr_id
>
Numerieke aanduiding van het maatregelgebied.
>
>
Verplicht in te vullen; waarden groter dan nul invoeren
Als gebruik wordt gemaakt van geëxporteerde bestanden van de
Monitoringstool én de ligging van het maatregelgebied niet
gewijzigd hoeft te worden adviseren wij om deze kenmerken niet
te wijzigen / hernummeren.
B
C
Naam
Overheid
>
Aanduiding of omschrijving van het maatregelgebied.
>
Verplicht in te vullen; maximaal 80 karakters, zowel letters als cijfers zijn toegestaan
>
Jurisdictiecode van betreffende overheid cq wegbeheerder.
>
Verplicht in te vullen.
>
Numerieke duiding van het soort maatregel. Er zijn drie keuzemogelijkheden:
>
Tekstveld waarin de gebruiker zelf een eigen naam kan invoeren
>
Jurisdictiecode van de eigenaar van het maatregelgebied; de
maatregel heeft invloed op alle wegen, ook die van andere
overheden, die binnen het gebied vallen
D
Categorie
1 = elektrisch rijden;
3 = milieuzone;
6 = groen aanbesteden OV.
E
F
Stof
Factor
>
Verplicht in te vullen.
>
De stof waarop de maatregel een effect heeft.
>
De keuzemogelijkheden zijn nox, no2, pm10 en pm2.5
>
Verplicht in te vullen.
>
Schalingsfactor voor de emissie. De emissie afkomstig van de voertuigen van het betreffende voertuigtype (zie kolom I)
>
kleine letters
>
binnen dit gebied wordt met deze schalingsfactor vermenigvuldigd.
G
Generiek
>
Deze kolom moet (eigen) waarden bevatten, tenzij gebruik wordt gemaakt van vastgestelde generieke schalingsfactoren.
>
Voor de maatregelcategorie ‘milieuzone’ zijn landelijk generieke schalingsfactoren bepaald. In deze kolom is aangegeven of
>
Verplicht in te vullen.
Met behulp van de bussenknop kan een schalingsfactor worden
bepaald (zie ook website InfoMil).
>
deze generieke schalingsfactor voor het maatregelgebied is gehanteerd, danwel een eigen schalingsfactor is opgegeven.
Daarbij geldt t = true: het betreft generieke schalingsfactoren; f = false : eigen waarden.
De notatie van de stoffen is hoofdlettergevoelig, gebruik alleen
In csv-bestand: t = true, f = false
In GIS: 0 = false, 1 = true
>
H
Naam
Omschrijving en vereisten voor maatregelgebieden
Voertuig
>
Opmerkingen en aandachtspunten
Type voertuig waar de maatregel effect op heeft. Per regel kan voor een enkel type voertuig een effect worden opgegeven.
Daarbij geldt: l = licht motorvoertuig, m = middelzwaar motorvoertuig, z = zwaar motorvoertuig, b = bus.
>
I
Snelheid
>
Verplicht in te vullen.
Het snelheidstype een SRM1-wegvak waarop de schalingsfactor betrekking heeft. Het effect van een maatregel kan
>
Maatregelgebieden hebben alleen effect op SRM1-wegen.
afhankelijk zijn van het snelheidstype.
>
De verouderde waarde a wordt vanaf monitoringsronde 2012
>
Verplicht in te vullen.
niet langer geaccepteerd in de Monitoringstool en NSL-
>
U kiest uit de waarden b, c, d, of e (in kleine letters):
Rekentool, u dient een van de andere snelheidstypes in te
vullen.
b = “buitenweg algemeen”. Typisch buitenwegverkeer, een gemiddelde snelheid van ongeveer 60 km/h, gemiddeld ca. 0,2 stops
per afgelegde km.
c = “normaal stadsverkeer”. Typisch stadsverkeer met een redelijke mate van congestie, een gemiddelde snelheid tussen de 15
en 30 km/h, gemiddeld ca. 2 stops per afgelegde km.
d = “stagnerend stadsverkeer”. Stadsverkeer met een grote mate van congestie, een gemiddelde snelheid kleiner dan 15 km/h,
gemiddeld ca. 10 stops per afgelegde km.
e = ”stadsverkeer met minder congestie”. Stadsverkeer met een relatief groter aandeel “free-flow” rijgedrag, een gemiddelde
snelheid tussen de 30 en 45 km/h, gemiddeld ca. 1,5 stop per afgelegde km.
J
Actie
>
Dit gegeven is alleen van belang voor het uitvoeren van de monitoring, niet voor het uitvoeren van een berekening met de
NSL-Rekentool.
K
Geomet_wkt
>
Verplicht in te vullen.
>
In te vullen waarden ‘i’, ‘c’, ‘u’ of ‘d’.
>
In dit veld beschrijft u de geometrie van een wegvak in een CSV-bestand conform het Well-known-Tekst formaat.
Het gebruikte format in CSV is een “multipolygon”. De wijze waarop
>
Gebruik in GIS een vlak van het type “mulitpolygon” om de omvang van het maatregelgebied aan te geven.
deze wordt ingevuld moet exact voldoen aan de juiste format. Een
>
Verplicht in te vullen.
spatie teveel of te weinig levert bij de verdere verwerking van het
bestand al een foutmelding op.
5.5 Correctievelden
Vanaf monitoringsronde 2013 kan de Monitoringstool correctievelden opslaan en doorrekenen. Deze functie
geeft invulling aan de wens om gegevens verkregen uit windtunnelonderzoeken te kunnen verwerken in de
rekenresultaten. Met de huidige functionaliteiten en parameters in de Monitoringstool is het namelijk lastig om
de berekende resultaten aan te laten sluiten bij de resultaten uit windtunnelonderzoeken. In eerdere jaren
werd hiervoor vaak de tunnelfactor gebruikt, maar deze is niet heel nauwkeurig en minder transparant. Door
correctievelden te gebruiken is het mogelijk om de gemeten en berekende resultaten goed aan te laten
sluiten.
Correctievelden zijn gebieden met kleine (1x1 meter, rond een rekenpunt) of grotere oppervlakte (tot 1x1 km).
Die grotere correctievelden mag een overheid alleen na toestemming van IenM en kennisgeving aan Bureau
Monitoring invoeren in de Montoringstool.
Een correctieveld bevat een correctieterm voor één stof: O3, NO2, PM10 of PM2,5. Om op één locatie correcties
voor meerder stoffen door te voeren, maakt u meerdere overlappende correctievelden aan met bij voorkeur
dezelfde geometrie. De Monitoringstool voert de correcties door voor alle rekenpunten die binnen het
correctieveld liggen.
De Monitoringstool corrigeert de berekende concentratie met de waarde van het correctieveld. Voorbeelden
van correctievelden kunt u inzien in en exporteren uit de Monitoringstool. Het exporteren gaat op dezelfde
wijze als het exporteren van segmenten- of rekenpuntenbestanden.
Bij de berekening van de luchtkwaliteit in het kader van de monitoring NSL zijn de aanwezige correctievelden
onderdeel van de berekening geweest.
Let op:
Om in lijn met de monitoring te rekenen moet u, indien van toepassing, de correctievelden ook
aanbieden aan de Rekentool bij een eigen berekening.
De waarden van correctievelden zijn specifiek vastgesteld voor betreffende monitoringsronde en zichtjaar.
Deze zijn daarom niet bruikbaar voor formele berekeningen in andere monitoringsrondes of voor andere
zichtjaren.
A
Naam
Omschrijving en vereisten voor correctievelden
Opmerkingen en aandachtspunten
Correctie_id
>
Numerieke aanduiding van het correctieveld.
>
>
Verplicht in te vullen; waarden groter dan nul invoeren.
ligging van het correctieveld niet gewijzigd hoeft te worden adviseren wij om deze
>
Code voor de Monitoringsronde waaruit betreffend bestand betrekking heeft.
kenmerken niet te wijzigen / hernummeren.
>
Niet verplicht om in te vullen.
>
Rekenjaar binnen een Monitoringsronde waarop betreffend bestand betrekking heeft.
>
Niet verplicht om in te vullen.
>
Naam van de betreffende correctie.
>
Niet verplicht om in te vullen.
>
Jurisdictiecode van betreffende overheid cq wegbeheerder.
>
Verplicht in te vullen.
>
De stof waarop de maatregel een effect heeft.
>
De keuzemogelijkheden zijn: no2, o3 (=ozon), pm10 en pm25 (= pm2,5)
>
Verplicht in te vullen.
>
Numerieke duiding van het type correctieveld. Er zijn twee keuzemogelijkheden:
B
Variant_id
C
Jaar
D
Naam
E
Overheid
F
G
Stof
Code
1 = grootschalig - omvat een gebied met meerdere rekenpunten;
>
H
Correctie
Verplicht in te vullen.
>
De waarde waarmee de Rekentool de berekende concentraties moet corrigeren.
>
Het betreft een absolute waarde, geen factor. De eenheid is µg/m3. Een positieve waarde
Dit veld kan bijv. de naam van de oorzaak van de correctie bevatten, of het onderzoek dat
aan de correctie ten grondslag ligt.
>
Jurisdictiecode van de eigenaar van het correctieveld; het correctieveld heeft invloed op alle
rekenpunten, ook die van andere overheden, die binnen het veld liggen
>
De notatie van de stoffen is hoofdlettergevoelig, gebruik alleen kleine letters
>
Code 1 heet in de Kaart NSL ‘correctiegebied’; code 2 heet ‘windtunnel’
>
Code 2 heeft een windtunnelonderzoek of andere nauwkeurige meting als basis
2 = kleinschalig - omvat een gebied met een rekenpunt;
>
Als gebruik wordt gemaakt van geëxporteerde bestanden van de Monitoringstool én de
Dit onderscheid is
alleen relevant voor importeren van correctievelden in de
Monitoringstool.
betekent een verhoging van de concentratie zoals berekend door de Rekentool.
I
J
K
Receptor_id
Geomet_wkt
Actie
>
Verplicht in te vullen.
>
Unieke nummer (id) van het rekenpunt dat binnen het correctieveld ligt.
>
Alleen van toepassing bij code 2.
>
Niet verplicht om in te vullen.
>
Geometrie van het correctieveld in een csv-bestand.
Het gebruikte format in CSV is een “multipolygon”. De wijze waarop deze wordt ingevuld moet
>
Beschrijving van de geometrie is in Well-known text (WKT), in coördinaten volgens het
exact voldoen aan de juiste format. Een spatie teveel of te weinig levert bij de verdere
Rijksdriehoekstelsel (RD-coördinaten).
verwerking van het bestand al een foutmelding op. Wij adviseren u in een GIS-programma de
>
Verplicht in te vullen.
velden aan te maken of de geometrie te wijzigen.
>
In te vullen waarden ‘i’, ‘c’, ‘u’ of ‘d’.
>
>
Verplicht in te vullen.
Dit gegeven is alleen van belang voor het invoeren van correctievelden in de
Monitoringstool ten behoeve van de monitoring, niet voor het uitvoeren van een berekening
met de NSL-Rekentool.
6 Parameters
6.1 Verkeersintensiteit
De Rekentool gebruikt het aantal voertuigen op een gemiddelde weekdag (incl weekend) als basis voor de
berekening. Elke weg dient minimaal één voertuig te hebben uit een willekeurige categorie. Het verkeer wordt
onderverdeeld in een vijftal categorieën.
Categorie
Licht verkeer
Licht verkeer dynamisch
Middelzwaar verkeer
Zwaar verkeer
Bussen
Omschrijving
- Personenauto’s
- Bestelauto’s
- Motoren
Hetzelfde als ‘Licht verkeer’, maar voor deze groep geldt de
dynamische maximumsnelheid.
(voorbeeld: 130 km/h tussen 19.00 en 6.00).
- Vrachtwagens < 20 ton GVW
- Touringcarbussen
- Vrachtwagens > 20 ton GVW
- Trekkers
- Openbaar vervoer autobussen, m.u.v. touringcarbussen
6.2 Snelheid
Snelheid SRM-1
Ten behoeve van SRM-1-berekeningen maakt het Ministerie van Infrastructuur en Milieu jaarlijks emissiefactoren
voor de onderstaande snelheidscategorieën bekend. Deze kunnen in de Rekentool worden toegepast als
‘snelheid’ voor de SRM-1-wegen.
snelheidscategorie
b- buitenweg algemeen
c- normaal stadsverkeer
d- stagnerend stadsverkeer
e- stadsverkeer met minder
congestie
omschrijving
Typisch buitenwegverkeer, een gemiddelde snelheid
van ongeveer 60 km/h, gemiddeld ca. 0.2 stops per
afgelegde km.
Typisch stadsverkeer met een redelijke mate van
congestie, een gemiddelde snelheid tussen de 15 en
30 km/h, gemiddeld ca. 2 stops per afgelegde km.
Stadsverkeer met een grote mate van congestie, een
gemiddelde snelheid kleiner dan 15 km/h, gemiddeld
ca. 10 stops per afgelegde km.
Stadsverkeer met een relatief groter aandeel “freeflow” rijgedrag, een gemiddelde snelheid tussen de
30 en 45 km/h, gemiddeld ca. 1.5 stop per afgelegde
km
In een situatie waarbij het verkeer zich gedurende een dag uniform gedraagt, kan worden volstaan met de keuze
van één van bovenstaande categorieën voor een wegvak. Bij een weg waarop het verkeer een deel van de dag
congestie (file) ondervindt wordt ook de stagnatiefactor (§6,3) ingevuld.
Snelheid SRM-2
De rekenmethode SRM-2 gebruikt de wettelijke maximumsnelheid voor het bepalen van de emissiefactor van het
licht verkeer. De Rekentool rond de invoerde waarde als volgt af:
≤ 80 = categorie 80 km/u
> 80 ≤ 100 = categorie 100 km/u
> 100 ≤ 120 = categorie 120 km/u
> 120 ≤ 130 = categorie 130 km/u
Voor middelzwaar en zwaar vrachtverkeer is de maximale snelheid 80 km/h.
Voor licht verkeer kan gedurende de dag een afwijkende snelheid gelden. Denk hierbij aan de snelwegen waar
tussen 19.00 en 6.00 130 km/h mag worden gereden. Deze afwijkende snelheid kunt u kwijt onder de categorie
‘dynamische snelheid’.
Als het verkeer een deel van de dag een sterk verlaagde snelheid heeft als gevolg van filevorming, dan vult u de
stagnatiefactor in.
6.3 Stagnatiefactor
In de praktijk blijkt het lastig om een keuze te maken die recht doet aan de omschrijving van de hiervoor
genoemde snelheidscategorieën, omdat er binnen een onderzoeksgebied variatie kan zijn vanwege:
- omgevingskenmerken zoals kruispunten, verkeerslichten etc.
- pieken in intensiteiten in spitsperiodes.
Uit de omschrijving van de categorieën blijkt dat er al een bepaalde mate van stagnatie / congestie (‘stop and gorijgedrag’) in elke snelheidscategorie verwerkt is. Tevens blijkt dat er een (relatief) groot verschil is in het aantal
stops tussen de snelheidscategorieën ‘stagnerend stadsverkeer’ en ‘normaal stadsverkeer’. Dit verschil is ook
terug te zien in de emissiefactoren van beide snelheidscategorieën. De gemaakte keuze voor deze parameter in
het rekenmodel kan daarom grote invloed hebben op de berekende concentraties.
Hieronder zijn twee manieren beschreven waarop deze kenmerken betrokken kunnen worden bij het bepalen van
de snelheidscategorie.
Beide manieren hebben als gezamenlijk uitgangspunt dat bovengenoemde kenmerken (omgevingskenmerken en
pieken) expliciet betrokken worden bij het bepalen van de snelheidscategorie per wegvak.
‘Uitmiddeling’ door uit te gaan van één lange weg met een gemiddelde uniforme snelheid moet voorkomen
worden, wanneer in het onderzoeksgebied variatie in snelheid te verwachten is vanwege de aanwezige
omgevingskenmerken of pieken tijdens de spits.
Methode I
1. Bepaal voor ieder wegvak de gemiddelde snelheid met behulp van een verkeersmodel. Neem daarbij de
spitssnelheid als uitgangspunt (dit is dus een worst case inschatting). Gebruik in het verkeersmodel factoren als
kruispuntvertraging en bebouwingsdichtheid bij het bepalen van de gemiddelde (spits)snelheid van het wegvak.
2
 Een kruispuntvertraging is een toeslag op de linktijd die doorwerkt in de te berekenen gemiddelde snelheid;
3

Het verkeersmodel berekent de kruispuntvertraging zelf , aan de hand van opgegeven kenmerken van
de wegen zoals bijvoorbeeld:

Wegtype van de (kruisende) wegen (provinciaal, stedelijk, woonerf etc.).

Kruisingstype (rotonde, verkeerslicht etc.).
4
15
 Het verkeersmodel kan ook de bebouwingsdichtheid rondom de wegvakken betrekken om de linktijd van
het wegvak te bepalen. Er wordt dan een vertragingsfactor bepaald vanwege bebouwingstype en -dichtheid
langs het wegvak. De aanwezigheid van een school of supermarkt langs een wegvak kan bijvoorbeeld het
‘stop and go’ rijgedrag beïnvloeden.
Op deze manier wordt het effect van omgevingskenmerken betrokken bij het bepalen van de gemiddelde snelheid
op een wegvak.
2. Kies met behulp van de berekende snelheid de snelheidscategorie (zie bovenstaande tabel) voor het
betreffende wegvak, volgens onderstaande indeling:
- snelheid < 30 km/u
Normaal stadsverkeer (c)
- snelheid > 30 km/u < 50 km/u
Stadsverkeer met minder congestie (e)
- snelheid > 50 km/u:
Buitenweg algemeen (b)
In deze benadering wordt dus niet gekozen voor de categorie stagnerend stadsverkeer!
3. Bepaal het aandeel van de verkeersintensiteit dat in de snelheidscategorie stagnerend stadsverkeer valt
vanwege verkeerspieken tijdens de spitsperiode(s).
Dit kan in eerste instantie door middel van onderstaande tabel (3a).
Verfijning kan met behulp van een verkeersmodel (3b) plaatsvinden.
3a. Bepaal door middel van onderstaande tabel 2 bij welk percentage van de totale verkeersintensiteit er sprake
is van stagnerend verkeer.
2 Tijd die het verkeer nodig heeft om de afstand van één wegvak af te leggen.
3 De berekening van een kruispuntvertraging kan per verkeersmodel verschillen.
4 De doorwerking van de bebouwingsdichtheid op de gemiddelde snelheid kan per verkeersmodel verschillen.
5
% stagnerend
verkeer
Invoer in
invoerbestand
Geen stagnatie
Stagnatie gedurende een klein deel van de ochtend- of
avondspits (minder dan 1 uur)
Stagnatie gedurende een klein deel van de ochtend- en
avondspits (minder dan 2x 1 uur)
0%
7%
0
15%
0.15
Stagnatie gedurende een groot deel van de ochtend- of
avondspits (bijna 2 uur)
15%
0.15
Stagnatie gedurende de gehele ochtend- of avondspits
(meer dan 2 uur)
Stagnatie gedurende een groot deel van de ochtend- en
avondspits (bijna 2x 2 uur)
Stagnatie gedurende de gehele ochtend- en avondspits
(meer dan 2x 2 uur)
20%
0.2
30%
0.3
40%
0.4
Omschrijving situatie
0.07
3b. Gebruik in een verkeersmodel een congestie-afhankelijke toedelingstechniek, om te berekenen bij welke
verkeersintensiteit er congestie optreedt. Deze techniek houdt in dat het verkeersmodel de verhouding tussen de
intensiteit (I) en capaciteit (C) van een wegvak gedurende de spitsperiodes berekent (I/C-verhouding).
 Laat het verkeersmodel de I/C -verhouding bepalen;
 Stel een grens in voor de I/C -verhouding, waarboven congestie optreedt.
o In het algemeen kan aangenomen worden dat bij een I/C -verhouding van ≥ 70% (per spitsperiode) het
verkeer langzamer rijdt dan normaal, en er dus stagnatie/congestie optreedt.
 Laat het verkeersmodel, aan de hand van de berekende I/C -verhouding, per spitsperiode de mate van
congestie bepalen: licht, middel of zwaar. Daarbij kunnen de volgende vuistregels toegepast worden:

geen congestie:
0% overbelasting
6

congestie licht:
0-10 % overbelasting
(I/C = 70-77%)

congestie middel:
10 - 50 % overbelasting
(I/C = 77-105%)

congestie zwaar:
≥ 50 % overbelasting
(I/C = > 105%)
 Bepaal van de gecombineerde congestiemate (zie onderstaande tabel 6) het aandeel verkeer dat stagneert:

In theorie kunnen zich onderstaande combinaties van congestiemate tijdens de spitsperiodes
voordoen (onderstaande tabel).

Onderstaande tabel geeft per spitscombinatie een percentage van de totale verkeersintensiteit op
het wegvak dat te maken heeft met stagnerend verkeer. Dit zijn de inzichten zoals ze door de
gemeente Amsterdam gehanteerd worden, en kunnen als vuistregel gebruikt worden. Verfijning aan
de hand van een eigen verkeersmodel is mogelijk.
Congestiemate ochtendspits –
Congestiemate avondspits
Geen-Geen
Geen-Licht
Geen-Middel
Geen-Zwaar
Licht-Licht
Licht-Middel
Licht-Zwaar
Middel-Middel
% stagnerend verkeer
0%
7%
15%
20%
15%
25%
30%
30%
5 De percentages behoren bij situaties op stadswegen wanneer deze zich op alle werkdagen in de week voordoen.
6 Genoemde I/C verhoudingen bij congestiematen, bij een I/C-grens van 70%
Middel-Zwaar
Zwaar-Zwaar
35%
40%
Methode II
7
1. Gebruik in stedelijk gebied de snelheidscategorie normaal stadsverkeer .
Verdeling in wegvakken
2. Wegen worden verdeeld in wegvakken met verschillende verkeersintensiteiten.
- Wegen waar (naar verwachting) stagnatie optreedt, worden opgedeeld in wegvakken van (minimaal) 100 m.
Of er stagnatie optreedt, kan bepaald worden door waarnemingen of door verkeersberekeningen
(vergelijkbaar met de omschrijving bij 3b van methode 1, zie hierboven).
- Bij verkeerslichten wordt over een lengte van circa 100 m gerekend met stagnatie.
- In de spits kan er sprake zijn van stagnatie op een langer traject dan 100 m vóór een verkeerslicht. Hoe
lang dit traject is (meerdere wegvakken) kan worden bepaald door waarnemingen of een verkeersmodel.
Stagnatie in de spitsperiodes:
3. Zodra geconstateerd is dat stagnatie optreedt, wordt de mate van stagnatie bepaald. Dit kan op dezelfde
manier worden bepaald zoals omschreven in stap 3 van methode I (tabel 2 of m.b.v. een verkeersmodel).
Stagnatie nabij verkeerslichten
4.
Stagnatie komt meestal voor bij wegvakken bij verkeerslichten, ook buiten de spitsperiodes. Wanneer
het verkeer op wegvakken bij verkeerslichten buiten de spitsperiodes stagneert over een lengte van 100 meter,
8
dan wordt als vuistregel gehanteerd dat 40% van het verkeer van het wegvak stagneert:
- 80% voor de rijbaan (A) voor het verkeerslicht en
- 0% voor de rijbaan (B) in de andere richting
- Bij een evenredige verdeling van de verkeersintensiteit over de rijrichtingen A en B, komt dit overeen met 40%
van de totale verkeersintensiteit van het wegvak (zie figuur hieronder).
0% B
Stagnatie over 100 meter lengte voor
B
verkeerslicht (rijbaan A)
A
80% A
=
Stagnatiefactor 40% over verkeersintensiteit
hele wegvak (80%rijrichting A+ 0% rijrichting B)
Schematisch bovenaanzicht kruispunt (1)
Bij een kortere lengte of kortere periode zou dat percentage dus evenredig kleiner kunnen worden. Er moet dan
bepaald worden over:
- welke afstand rondom de verkeerslichten stagnatie optreedt;
- hoeveel uur gedurende de dagperiode (tussen de spitsperiodes) stagnatie optreedt;
Het vereist veel waarnemingen om dit te bepalen. Als alternatief kan er:
- een globale indeling worden gemaakt op basis van de verkeersstromen die moeten worden verwerkt;
- als ‘worst case’ bij een wegvak voor een verkeerslicht 40% stagnatie toekennen.
Combinatie
5. Indien er op een wegvak bij een verkeerslicht tevens sprake is van stagnatie vanwege het grote aanbod
9
gedurende beide spitsperioden, dan geldt een stagnatiepercentage van 60% op het wegvak :
- 80% in rijrichting A: Gelijk aan de situatie bij punt 4. De spits heeft geen invloed op het verkeersaandeel dat
7 De categorie buitenweg komt in stedelijk gebied nog slechts in zeer uitzonderlijke gevallen voor. Voor de toekenning van de categorie stadsweg met minder
congestie kan worden gedacht aan een rondweg.
8 Het effect van een groene golf neemt een deel van de stagnatie weg: een reductie van 50% is een redelijke aanname. Een groene golf leidt dan tot
stagnatiepercentage van 20% i.p.v. 40%.
9 Uitgaande van een evenredige verdeling van de verkeersintensiteit over de rijrichtingen A en B
stagneert vóór het verkeerslicht (rijbaan A): deze verkeersstroom staat toch al stil. Wel kan de ‘wachtrij’
langer worden. Dan krijgt het ‘voorliggende’ wegvak ook te maken met stagnatie.
- 40% in rijrichting B: Komt overeen met 20% van het totale verkeer in één spitsperiode van 2 uur, afkomstig
uit tabel 2. Of een ander percentage aan de hand van tabel 2.
100 meter
Stagnatie vanwege ochtend- en avondspits bij rijrichting B
40% B
+
B
A
Stagnatie over 100 meter lengte voor verkeerslicht rijrichting
80% A
A
=
=
60% A+B
Stagnatiefactor 60% over verkeersintensiteit hele wegvak
(A+B)
Schematisch bovenaanzicht kruispunt (2)
6.4 Parkeerbewegingen
Vanaf versie 2014 kunt u parkeerbewegingen invoeren in de Rekentool. Deze parkeerbewegingen zijn nodig voor
het berekenen van benzeen. Benzeenconcentraties worden alleen berekend bij SRM-1 wegen.
Parkeerbewegingen worden uitgedrukt in bewegingen per 100m weglengte.
Wegtypen
De Rekentool gebruikt meerdere omgevingskenmerken waarmee de overdracht van de emissies op de weg naar
het punt waarop de concentratie wordt berekend wordt bepaald. Het wegtype is een van deze kenmerken, die
zowel voor SRM-1 als SRM-2 relevant is. Bij SRM-1 wordt het wegtype op de overdrachtslijn genoteerd, bij SRM2 hoort deze bij het wegsegment zelf.
Wegtypen SRM-1
De wegtypen zoals opgenomen in de NSL Rekentool komen overeen met de wegtypen zoals die zijn gedefinieerd
in de Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007 (Rbl 2007). De volgende wegtypen worden onderscheiden:
1 aan beide zijden van de weg min of meer aaneengesloten bebouwing op een afstand van maximaal 60 meter
van de wegas, waarbij de afstand tussen wegas en gevel kleiner is dan drie maal de hoogte van de
bebouwing, maar groter is dan 1,5 maal de hoogte van de bebouwing.
2 aan beide zijden van de weg min of meer aaneengesloten bebouwing op een afstand van maximaal 60 meter
van de weg, waarbij de afstand tussen wegas en gevel kleiner is dan 1,5 maal de hoogte van de bebouwing
(street canyon).
3 aan één zijde min of meer aaneengesloten bebouwing op een afstand van maximaal 60 meter van de wegas,
waarbij de afstand tussen wegas en gevel kleiner is dan 3 maal de hoogte van de bebouwing.
4 basistype, wegen in een stedelijke omgeving anders dan type 1, 2, of 3.
Dit is in de onderstaande illustratie weergegeven.
1
2
3
4
Wegtypen SRM-2
Het wegtype van SRM-2 wegen heeft een relatie met de eigenaar van de weg en het snelheidsprofiel van de weg.
De Rekentool onderscheidt de volgende typen:
92 = weg van het onderliggende wegennet met een breed profiel. De afstand tussen wegrand en bebouwing is
groter dan 3x de hoogte van de bebouwing.
93 = (snel)weg van het hoofdwegennet met een breed profiel.
94 = (snel)weg van het hoofdwegennet met een breed profiel en toepassing van strikte handhaving op de
snelheid
6.5 Bomenfactor
De bomenfactor is alleen relevant voor SRM-1 wegen. De waarde is gekoppeld aan de overdrachtslijn. Er kan
gekozen worden uit drie waarden, met een vaste betekenis:
1
1,25
1,5
hier en daar bomen of in het geheel niet;
één of meer rijen bomen met een onderlinge afstand van minder dan 15
meter met openingen tussen de kronen;
de kronen raken elkaar en overspannen minstens een derde gedeelte van de straatbreedte.
Onderstaande afbeelding geeft een beeld van de bedoelde eigenschappen. Een meer gedetailleerdere uitleg van
de bomenfactor staat in het RBL 2007 onder bijlage 1.
6.6 Weghoogte (SRM-2)
De weghoogte geeft de gemiddelde hoogte van het wegvak t.o.v. omringend maaiveld weer. Het is een geheel
getal tussen -30 en 30 meter. In de berekening wordt conform de Rbl de hoogte afgekapt op -6 en +6 meter in
geval van lagere resp. hogere opgeven waarden.
Voor sommige vormen (dijk, talud, etc.) gelden correcties op de in te voeren hoogte. Deze correcties worden in
het Rbl omschreven in bijlage II.
6.7 Schermhoogte (SRM-2)
Gebruiken als een geluidscherm langs de linkerkant van een SRM-2 wegvak aanwezig is. Het onderscheid
tussen links en rechts is vooral relevant voor het controleren van het model.
De effecten van een aarden wal zijn anders dan die van een scherm. Conform het Rbl (bijlage II) wordt hiervoor
de helft van de hoogte in het model opgenomen.
Afstand tot het scherm
Geeft aan of er een (geluid)scherm langs een SRM-2 wegvak aanwezig is en welke afstand (in meters) er is
tussen de wegas en het scherm. Alleen schermen tot een afstand van 50 meter hebben effect in berekening
6.8 Tunnelfactor
Als verkeer door een tunnel rijdt, dan kunnen de emissies zich niet vrij verspreiden over de omgeving. De
emissies komen geconcentreerd vrij aan het eind van de tunnel. De Rekentool berekent dit effect met de regels
uit bijlage 1 en 2 van het RBL 2007.
Voor zowel SRM-1 als SRM-2 geldt dat u een afwijkende tunnelfactor opneemt in het rekenmodel indien de
tunnelbuis langer is dan 100 meter.

Wanneer het wegvak in een tunnel ligt, geldt de waarde 0 (geen emissies).

Wanneer het wegvak niet op de uitgang van een tunnel aansluit of daarin ligt, geldt de waarde 1
(normale emissie).

Wanneer het wegvak wel op de uitgang van een tunnel aansluit maar er niet in ligt, geldt een waarde
groter dan 1 (de emissie uit de tunnel komt hier vrij). De exacte waarde berekent u met de regels uit het
RBL.
NB.
Tot 2013 werd de tunnelfactor in de Monitoringstool gecorrigeerd als er een windtunnelonderzoek was uitgevoerd
rondom de tunnelmond. De invoering van correctievelden (§5,5) heeft geleid tot een nauwkeuriger manier om de
onderzoeksresultaten te verwerken. Het is dus niet meer nodig om een andere tunnelfactor in te voeren dan het
RBL 2007 voorschrijft.
7 Tips en trucs
In dit hoofdstuk geven we tips voor het bewerken van de Rekentoolbestanden met andere software dan de
Rekentool. De tips gaan uit van rekenprogramma’s onder het Microsoft Officepakket (zoals Excel) en ArcGIS.
7.1 XY-coördinaat bekijken
Als u wilt weten wat het XY-coördinaat is op een huis of ter hoogte van een meetopstelling, dan kan de Rekentool
u daarbij helpen. Let er wel op dat de onderliggende kaart een beperkt onderscheidend vermogen heeft, dus
rondt het overgenomen getal voldoende af.
1.
2.
3.
4.
5.
Start een rekentaak in de Rekentool. U hoeft hierbij geen bestand in te voeren (§2,4).
Ga naar de locatie waarvan u het coördinaat wilt weten.
Plaats hier een rekenpunt.
Sla het rekenpunt op. De getoonde coördinaten veranderen nu naar Rijksdriehoekcoördinaten.
In het eigenschappenscherm van het rekenpunt ziet u het XY-coördinaat.
7.2 Foute weergave CSV-bestand oplossen
Voor het werken met CSV-bestanden is het essentieel dat Excel gebruikt maakt van punten als decimaalteken.
Mocht uw Excel werken met komma’s, dan krijgt het CSV-bestand ‘vreemde’ waarden. U kunt de instellingen als
volgt wijzigen:
Beschrijving voor Excel 2003:
 Open Excel;
 Ga naar 'Opties' in het menu 'Extra';
 Kies het tabblad 'Internationaal' en haal daar het vinkje weg bij 'Scheidingstekens van het systeem
gebruiken';
 Vervolgens in hetzelfde scherm het decimaalteken in een punt veranderen en het scheidingsteken voor
duizendtallen in een komma;
 Sluit Excel helemaal af.
 Gooi het bestand, in geval u dit al geopend heeft, weg; dit bestand is corrupt geworden;
 Exporteer het desbetreffende bestand opnieuw uit de Monitoringstool;
 Open het nieuwe bestand in Excel.
Beschrijving voor Excel 2007/2010:
 Open Excel;
 Ga naar het tabblad ‘bestand’ en kies daar het menu ‘opties’.
 Kies het submenu ‘geavanceerd’ en haal daar het vinkje weg bij 'Scheidingstekens van systeem gebruiken';
 Vervolgens in hetzelfde scherm het decimaalteken in een punt veranderen en het scheidingsteken voor
duizendtallen in een komma;
 Sluit Excel helemaal af.
 Gooi het bestand, in geval u dit al geopend heeft, weg; dit bestand is corrupt geworden;
 Exporteer het desbetreffende bestand opnieuw uit de Monitoringstool;
 Open het nieuwe bestand in Excel.
7.3 De afstand tussen een rekenpunt en een SRM-2 weg.
De Rekentool heeft geen standaard hulpmiddel waarmee u een punt op een gekozen afstand van een SRM-2
weg plaatst. Als u een punt op een vaste afstand van zo’n weg wilt plaatsen, dan is een kleine omweg
noodzakelijk. Deze omweg maakt gebruik van de tools die voor SRM-1 zijn ontwikkeld.
In de kaart van de Rekentool kunt u voor SRM-1 wegen een overdrachtslijn aanmaken. De afstand die u hierbij
opgeeft leidt ertoe dat het rekenpunt haaks op de weg wordt verplaatst. De werkwijze staat in (§3,1) uitgelegd
onder ‘overdrachtslijn toevoegen’.
U koppelt het SRM-2 rekenpunt tijdelijk met een overdrachtslijn aan een SRM-2 wegsegment. In deze foutieve
overdrachtslijn geeft u de afstand tussen het SRM-2 wegsegment en het rekenpunt aan. Bij het opslaan van de
overdrachtslijn wordt het rekenpunt op de ingegeven afstand van het wegsegment geplaatst.
Een SRM-2 rekenpunt mag bij het berekenen geen overdrachtslijnen bevatten. U haalt de overdrachtslijn na de
verplaatsing daarom weer weg. Het rekenpunt blijft dan op de nieuwe afstand liggen.
7.4 Basisbestand voorzien van +5 km SRM-2 wegen
De Rekentool biedt twee mogelijkheden voor het toevoegen van de SRM-2 wegen voor de dubbeltellingscorretie:
Bij de export uit de Monitoringstool op basis van vrije keuze.
Bij de import naar de Rekentool, mits uw invoerbestand voor 100% uit SRM-1 wegen bestaat.
De hierboven genoemde opties zijn niet geschikt als uw bewerkte bestand reeds enkele SRM-2 wegen bevat. U
heeft de export immers al gemaakt en bewerkt en u wilt niet het risico lopen dat de SRM-2 wegen dubbel in uw
rekenmodel komen.
U kunt de SRM-2 wegen die uw bestand nog nodig heeft voor een goede dubbeltellingscorrectie op de volgende
wijze toevoegen:
1. Maak een de export op basis van vrije keuze waarbij u uw jurisdictie als basis kiest.
2. Vink uitsluitend de optie ‘Alle SRM-2 wegvakken binnen straal van 5 km’ aan en start de export.
3. Sla het bestand lokaal op en pak de zipfile met wegsegmenten uit.
4. Open het wegsegmentenbestand in een programma zoals Excel of ArcGIS.
In dit voorbeeld gebruiken we Excel.
5. Verwijder de wegen met uw jurisdictie uit het bestand en sla dit op.
In dit voorbeeld worden eerst de wegen gesorteerd op overheidid.
Verwijder dan alle rijen die uw jurisdictie bevatten.
U heeft nu een dubbeltellingsbestand met alleen SRM-2 wegen binnen 5 km die niet onder uw jurisdictie
vallen.
6.
Voeg het bestand met SRM-2 wegen en uw bestand met wegen uit uw eigen jurisdictie samen. Gebruik
hiervoor opnieuw ArcGIS of Excel.
Open beide bestanden.
Kopieer alle regels, met uitzondering van de kop, uit bestand 1.
Plak deze regels aan het eind van bestand 2.
7.
Sla het gecombineerde bestand op onder een nieuwe naam.
U heeft nu een geschikt wegsegmentenbestand voor een berekening in de Rekentool.
7.5 ArcGIS
ArcGIS is een Geografisch InformatieSysteem, oftewel een computerprogramma dat helpt bij het verwerken van
ruimtelijke informatie. De Kaart van de Rekentool heeft veel zaken overgenomen die voorheen met GIS werden
uitgevoerd. U kunt uw bestand echter nog steeds aanmaken en bewerken in GIS. Voor het correct invoeren van
wegen die niet of incorrect in het NWB zitten is GIS nog steeds de beste optie.
Hieronder zijn de tips uit de voorgaande handleiding opgenomen.
7.5.1
Wegvak - Wijzigen niet-geografische informatie in GIS
Wegvakkenbestand afbeelden
Klik bij ‘Layers’ (1) op de rechtermuisknop en klik op ‘Add data’ (2).
1
2
-
Kies een wegvakkenbestand met de extensie .shp ; bijvoorbeeld
wegvakken_2011_plaatsnaam_xxx_jaartal.shp.
De kaart met wegvakken wordt nu in het tekenblad getekend (1).
1
-
Door in te zoomen kunt u de situatie beter bekijken.
Wanneer u de informatie-modus gebruikt (1), kunt u op een wegvak klikken om de wegvakgegevens te
bekijken. Deze verschijnen in een pop-up (2).
1
2
Kenmerken wegvakken wijzigen
Door middel van diverse selectiemogelijkheden (1) kunt u de te wijzigen wegvakken selecteren op bijv.
ligging of kenmerk (bijv. straatnaam).
Klik op ‘Editor’ (2) en vervolgens op ‘Start Editing’ als u de wegkenmerken wilt wijzigen.
1
1
2
-
Klik op de rechter muisknop bij de geselecteerde kaartlaag (1) en kies voor ‘open attribute table’ (2).
1
2
-
De tabel met wegkenmerken (attributen) verschijnt nu (1).
U kunt ervoor kiezen om alleen de geselecteerde wegvakken te laten presenteren (klik op knop bij 2) of te
zoeken (ctr F) op naam / nummer etc. in de tabel.
1
2
In de voorgaande tabel (1) geeft elke rij de kenmerken van één wegvak weer. Elke rij gaat over een SRM1wegvak of over een SRM2-wegvak:
Elk wegvakkenmerk staat in een aparte kolom van die betreffende rij.
Een wegvak bevat 44 kenmerken.
Van een SRM1-wegvak moeten alle SRM1-kenmerken zijn ingevuld. Hetzelfde geldt uiteraard voor een
SRM2-wegvak en de SRM2-kenmerken.
Daarnaast zijn er een aantal kenmerken die altijd ingevuld moeten worden, ongeacht het type wegvak.
U kunt de betreffende kenmerken van de wegvakken wijzigen. U moet dan wel ‘start editing’ hebben aangeklikt
(zie hierboven)! Door in het GIS-programma naar de betreffende cel in de tabel te gaan kunt u uw nieuwe
gegevens invoeren.
Sla u wijzigingen op voordat u afsluit!
Het wijzigen van de wegkenmerken doet u conform de randvoorwaarden van het uniforme uitwisselingsformaat.
In hoofdstuk 2 staat het formaat beschreven en wordt elk kenmerk van een wegvak toegelicht.
Let op:
Het kenmerk hoogte behoort volgens de Monitoringstool tot de geografische kenmerken van een wegvak.
Wanneer u dit kenmerk wijzigt, beschouwt de database dit wegvak als ‘nieuw’.
7.5.2
Rekenpunt - Wijzigen niet-geografische informatie in GIS
Rekenpuntenbestand afbeelden
Klik bij ‘Layers’ (1) op de rechtermuisknop.
Klik op ‘Add data’ (2).
Kies een rekenpuntenbestand met de extensie .shp ; bijvoorbeeld
rekenpunt_overdrachtslijnen_monitoringsronde_plaatsnaam_xxx_jaartal.shp
2
1
-
De kaart met de rekenpunten wordt nu getekend in het tekenblad (1).
Om een beter overzicht te krijgen van de situatie, kunt u naast de rekenpunten ook een kaartlaag met de
wegvakken tekenen (idem als hierboven: rechtermuisknop bij ‘Layers’, Add data, kies een
wegvakkenbestand).
1
-
Door in te zoomen kunt u de situatie beter bekijken (1).
Wanneer u de informatie-modus gebruikt (2), kunt u op een rekenpunt klikken om de gegevens van de
rekenpunten te bekijken. Deze verschijnen in een pop-up (3).
1
2
3
Kenmerken rekenpunten wijzigen
Door middel van diverse selectiemogelijkheden (1) kunt u de te wijzigen rekenpunten selecteren op bijv.
ligging of kenmerk (bijv. straatnaam).
Klik op ‘Editor’ (2) en vervolgens op ‘Start Editing’ als u de kenmerken wilt wijzigen.
1
2
-
Klik op de rechter muisknop bij de geselecteerde kaartlaag (1) (rekenpunten) en kies voor ‘open attribute
table’ (2).
1
2
-
De tabel met kenmerken (attributen) van alle rekenpunten verschijnt nu (1).
U kunt er voor kiezen om alleen de geselecteerde wegvakken te laten presenteren (2) of te zoeken (ctr F) op
naam / nummer etc. in de tabel.
3
1
2
-
Elke rij beschrijft de kenmerken van een rekenpunt.
Elk rekenpunt bevat 18 kolommen met gegevens. Voor elk rekenpunt gelden deze 18 kenmerken. Zie voor
een nadere uitleg hoofdstuk Fout! Verwijzingsbron niet gevonden..
U kunt nu de betreffende kenmerken van de rekenpunten wijzigen door in de tabel naar de betreffende cel te
gaan en uw nieuwe gegevens in te voeren. U moet dan wel ‘start editing’ hebben aangeklikt (zie nr. 3).
Sla u wijzigingen op voordat u afsluit!
Het wijzigen van de kenmerken van een rekenpunt doet u conform de randvoorwaarden van het uniforme
uitwisselingsformat (zie beschrijving in hoofdstuk Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.).
7.5.3
Wegvak - Wijzigen geografische informatie in GIS
Wanneer u een wegvak wilt verplaatsen of een nieuw wegvak wilt toevoegen, houdt dan rekening met de
werkwijze van de database van de Monitoringstool.
Als u een wegvakkenbestand importeert in de Rekentool, dan voert deze een aantal checks uit, o.a. om te kijken
of een bepaald wegvak al aanwezig is in de database van de Monitoringstool. Een wegvak met een bepaald
identificatienummer (segment_id) en met een bepaalde ligging, moet namelijk uniek zijn en mag daarom maar
één keer in de database aanwezig zijn (voor een bepaald zichtjaar).
Bij het importeren van een (bewerkt) wegvakkenbestand beschouwt de Rekentool/Monitoringstool een wegvak
als nieuw zodra:

van een bestaand wegvak de ligging gewijzigd is;

van een bestaand wegvak de hoogte gewijzigd is;

een geheel nieuw wegvak in het bestand is opgenomen en dit wegvak gegevens van geometrie en hoogte
bevat.
Acties Rekentool/Monitoringstool:

Van een nieuw wegvak hernummert de Monitoringstool automatisch het segment_id als deze geen unieke
waarde blijkt te hebben. De door u opgegeven waarden van het segment_id worden overschreven door
nieuwe waarden.

Tijdens het importeren hernummert de Rekentool/Monitoringstool tegelijkertijd het segment_id van het
nieuwe wegvak in het rekenpuntenbestand. Zodoende blijft een gemaakte koppeling/overdrachtslijn in stand.
TIP: Het is handig om zowel de kaartlaag ‘wegvakken’ als ‘rekenpunten’ af te beelden. Dan is direct inzichtelijk
hoe de relatie met de rekenpunten verandert als een wegvak verplaatst wordt. Ook ziet u van welke rekenpunten
u de ligging moet aanpassen.
7.5.3.1
Positie / ligging wegvak wijzigen
Open de kaartlaag ‘wegvakken’ en ‘rekenpunten’
Zorg ervoor dat u (weg)kenmerken kunt editen (‘Editor’, ‘Start Editing’) (1).
Klik op de ‘Edit-tool’ zodat u de te bewerken weg kunt selecteren (2).
Klik met de cursor op de te selecteren getekende weg (3).
Kies een type gereedschap in de ‘edit-werkbalk’ (4) om een wegvak te bewerken, zoals bijvoorbeeld ‘Edit
vertices’ (5). Met sommige gereedschappen kunt u slechts één wegvak tegelijk bewerken.
2
1
4
5
3
-
Met ‘Edit vertices’ (1) kunt u bijvoorbeeld u de ‘vormpunten’ (2) van een wegvak verleggen.
1
1
2
2
Let op: verplaatsing van het wegvak zal ook gevolgen hebben voor de locatie van de rekenpunten ten opzichte
van dit wegvak. Controleer of deze accuraat is. Let daarbij op de wettelijk verplichte rekenafstanden en
de maximale rekenafstanden vanwege het rekenbereik van SRM1.
-
Sla het bestand op. De gewijzigde geografische informatie is nu opgeslagen in de GIS-bestanden.
7.5.4
Wegvak - Nieuw wegvak invoegen in GIS
De wegen in de wegvakkenbestanden van de Monitoringstool zijn gebaseerd op het Nationaal Wegenbestand
(versie 801). Voor een bepaalde locatie of een toekomstig jaar, bijvoorbeeld vanwege nieuwbouw, kan een straat
10
ontbreken. Er moet dan een nieuwe straat / wegvak worden aangemaakt en opgenomen in een bestaand
wegvakkenbestand.
Let op: de geëxporteerde wegvakkenbestanden bevatten per zichtjaar verschillende informatie. Wanneer u voor
meerdere jaren een nieuwe weg wilt toevoegen, moet u onderstaande handelingen voor elk jaar
herhalen of de weg kopiëren naar de betreffende kaarten.
-
Open een wegvakkenbestand waarin u een nieuwe weg wilt toevoegen.
Zorg ervoor dat u de (weg)kenmerken kunt editen (‘Editor’, ‘Start Editing’) (1).
Er verschijnt een menu ‘create features’.
Klik in het menu op: ‘segmenten_jaar_plaatsnaam_monitoringstool’ (2).
Klik in het menu op het type tekeninstrument (voor een weg: ‘line’) (3).
Ga in het tekenblad naar de locatie waar de nieuwe weg begint en klik op de rechtermuisknop (4).
Beweeg de cursor naar het volgende punt. Bij een enkele muisklik wordt er een ‘vormpunt’ (5) aangemaakt.
Een dubbele muisklik op het eindpunt, beëindigt het tekenen van de weg (6).
10 Het is met GIS ook mogelijk om op basis van andere GIS-bestanden, zoals bijvoorbeeld de TOP10-vector,
geheel nieuwe wegvakkenbestanden te maken. De werkwijze daarvoor wordt in deze handleiding niet behandeld.
1
2
3
4
5
5
-
6
Na het tekenen is het wegvak al geselecteerd (mocht dat niet het geval zijn, selecteer deze dan alsnog
m.b.v. het selectiepijltje (1)).
Klik na het tekenen op ‘attributes’ (2). U ziet nu een tabel ‘attributes’ van het nieuwe (geselecteerde) wegvak.
In de tabel kunt u nu de kenmerken van het wegvak invullen conform het uniforme uitwisselingsformaat (zie
§5,3).
Sla de wijzigingen op.
1
2
Let op:
Na het importeren worden de segment_id’s van nieuwe wegvakken hernummerd als de segment_id’s geen
unieke waarde blijken te hebben in de database van de Monitoringstool. De door u opgegeven
wegvaknummers worden overschreven.
Tijdens het importeren hernummert de Monitoringstool tegelijkertijd het segment_id van het nieuwe wegvak
in het rekenpuntenbestand. Zodoende blijft een gelegde koppeling / overdrachtslijn in stand.
7.5.5
Rekenpunten - wijzigen geografische informatie in GIS
Net als bij het verplaatsen of aanmaken van een nieuw wegvak, moet u ook bij het verplaatsen of aanmaken van
een nieuw rekenpunt rekening houden met de werkwijze van de database van de Rekentool/Monitoringstool.
Als u een rekenpuntenbestand importeert in de Rekentool/Monitoringstool, dan voert de database een aantal
checks uit, o.a. om te kijken of een bepaald rekenpunt al aanwezig is in de database van de Monitoringstool. Een
rekenpunt met een bepaald identificatienummer (receptor_id) en met een bepaalde ligging, moet namelijk uniek
zijn en mag daarom maar één keer in de database aanwezig zijn (voor een bepaald zichtjaar).
Bij het importeren van een (bewerkt) rekenpuntenbestand beschouwt de Monitoringstool een rekenpunt als nieuw
zodra:

van een bestaand rekenpunt de ligging gewijzigd is;

een geheel nieuw rekenpunt in het bestand is opgenomen en dit rekenpunt gegevens van geometrie heeft
meegekregen.
Acties Rekentool/Monitoringstool:
> Van een nieuw rekenpunt hernummert de Rekentool/Monitoringstool automatisch het receptor_id als de
segment_id geen unieke waarde blijkt te hebben. De door u opgegeven waarden van het receptor_id worden
overschreven door nieuwe waarden.
Het is handig om zowel de kaartlaag ‘wegvakken’ als de ‘rekenpunten’ af te beelden. Dan is direct inzichtelijk hoe
de relatie tussen de rekenpunt en wegvak verandert als één van de twee verplaatst wordt.
7.5.5.1
Positie / ligging rekenpunt wijzigen
a. Verplaatsen d.m.v. verslepen rekenpunt
Open de kaartlagen ‘wegvakken’ en ‘rekenpunten’
Zorg ervoor dat u de kenmerken kunt editen (‘Editor’, ‘Start Editing’) (1).
Klik op de ‘Edit-tool’ zodat u het te bewerken rekenpunt kunt selecteren (2).
Klik met de cursor op het te selecteren rekenpunt (3).
Klik nogmaals op het rekenpunt en houdt de rechtermuisknop ingedrukt. U kunt nu het rekenpunt verslepen /
verplaatsen. Laat de rechtermuisknop los.
Sla de wijzigingen op.
1
2
3
b. Verplaatsen d.m.v. wijzigen coördinaten rekenpunt
U kunt ook een punt verplaatsen naar een vooraf bepaalde (x-/y-)locatie:
Open de kaartlagen ‘wegvakken’ en ‘rekenpunten’
Zorg ervoor dat u de kenmerken kunt editen (1) en selecteren (2).
Klik met de cursor op het te selecteren rekenpunt (3).
Klik op ‘edit vertices’ (4) (of dubbelklik op het rekenpunt).
Ga op het rekenpunt staan en klik op de rechtermuisknop.
Selecteer ‘move to’ (5). Vul de nieuwe coördinaten in de ‘pop-up’ in.
Sla de wijzigingen op.
1
2
4
3
5
c. Verplaatsen m.b.v. een afstandslijn
In sommige gevallen kan het handig zijn om een rekenpunt te verplaatsen naar een vaste afstand tot de weg
(bijv. een wettelijke rekenafstand). In GIS-programma’s zitten vaak gereedschappen om hier handig mee om te
gaan.
Open de kaartlagen ‘wegvakken’ en ‘rekenpunten’
Zorg ervoor dat u de kenmerken kunt editen (1) en selecteren (2).
Selecteer met de cursor het wegvak waarlangs het rekenpunt komt te liggen (3).
Selecteer onder ‘editor’ (1) het gereedschap ‘copy parallel’ (4).
Vul in de ‘pop-up’ de afstand tot de weg in, waarop u het rekenpunt wilt leggen.
1
2
4
3
-
Er wordt nu een parallelle lijn getekend ten opzichte van de geselecteerde weg conform de opgegeven
afstand (1).
-
Selecteer het te verplaatsen rekenpunt en versleep het naar een plek op de parallelle lijn (2).
Selecteer de parallelle lijn en verwijder deze met de delete knop op het toetsenbord (dit is namelijk een nieuw
wegvak).
Sla de wijzigingen op.
3
1
2
Let op:

Na het importeren van een verplaatst rekenpunt beschouwt de Monitorings-tool het rekenpunt als nieuw, en
zal deze als nieuw rekenpunt in de database opnemen. Het rekenpunt zal een door het systeem aangemaakt
receptor_id krijgen. De door u opgegeven waarde zal worden overschreven.
7.5.5.2
Nieuwe rekenpunten invoegen
a. Losse punten
Open de kaartlagen ‘wegvakken’ en ‘rekenpunten’
Klik op ‘Editor’ en ‘start editing’ (1).
Selecteer in de pop-up ‘create features’ rekenpunten (2) en ‘point’ (3).
Wanneer u de cursor naar het tekenvak beweegt, kunt op de gewenste plek een rekenpunt neerleggen door
op de muis te klikken (4). U kunt dit meerdere keren herhalen.
Selecteer de rekenpunten en geef ze kenmerken via de attributes tabel (5).
Geef daarbij een sprekende / herkenbare naam op (in de kolom ‘naam’).
1
5
2
4
4
3
4
b. Nieuwe punten m.b.v. een afstandslijn
Open de kaartlagen ‘wegvakken’ en ‘rekenpunten’.
Klik op ‘editor’ en selecteer ‘start editing’ (1).
Selecteer de weg(en) waarlangs u de nieuwe rekenpunten wilt leggen (2).
Selecteer onder ‘editor’ (1) het gereedschap ‘copy parallel’ (3).
Vul in de ‘pop-up’ de afstand tot de weg in, waarop u het rekenpunt wilt leggen.
Er wordt nu een parallelle lijn getekend ten opzichte van de geselecteerde weg(en) conform de opgegeven
afstand.
2
1
2
3
-
Klik op ‘create features’ (1).
Selecteer in de pop-up ‘create features’ rekenpunten (2) en ‘point’ (3).
Wanneer u de cursor naar het tekenvak beweegt, kunt op de gewenste plek op de parallelle lijnen een
rekenpunt neerleggen door op de muis te klikken (4). U kunt dit meerdere keren herhalen.
Geef de nieuwe rekenpunten kenmerken m.b.v. de attributes tabel (5).
Geef daarbij een sprekende / herkenbare naam op (in de kolom ‘naam’).
5
1
2
4
4
3
-
4
Selecteer de parallelle lijn(en) en verwijder deze met de delete-knop op het toetsenbord (dit is namelijk een
nieuw wegvak).
Sla de wijzigingen op.
7.5.6
Maatregelgebied – in GIS
De maatregelbestanden kunnen per zichtjaar verschillende schalingsfactoren en maatregelgebieden bevatten.
Wanneer u in meerdere zichtjaren een wijziging of toevoeging wilt doorvoeren, moet u onderstaande handelingen
voor elk jaar herhalen of betreffend maatregelgebied kopiëren naar de bestanden van die zichtjaren.
Als u een maatregelbestand importeert in de Rekentool/Monitoringstool, dan voert deze een aantal checks uit,
o.a. om te kijken of de maatregelgebieden al aanwezig zijn in de database van de Monitoringstool. Een
maatregelgebied met een bepaald identificatienummer (maatr_id), een overheids-ID (jurisdictiecode) en met een
bepaalde omvang (geometrie), moet namelijk uniek zijn en mag daarom maar één keer in de database aanwezig
zijn (voor een bepaald zichtjaar).
Bij het importeren van een (bewerkt) maatregelbestand beschouwt de Monitoringstool een maatregelgebied als
nieuw zodra:

van een bestaand maatregelgebied de omvang/geometrie gewijzigd is;

van een bestaand maatregelgebied de overheid (eigenaar) gewijzigd is;

een geheel nieuw maatregelgebied in het bestand is opgenomen en deze gegevens van geometrie heeft
meegekregen.
Acties Rekentool/Monitoringstool:
> Van een nieuw maatregelgebied hernummert de Rekentool/Monitoringstool automatisch het maatr_id als
deze geen unieke waarde blijkt te hebben. De door u opgegeven waarde van het maatr_id wordt
overschreven door een nieuwe waarde.
Het is handig om zowel de kaartlaag ‘maatregelen’ als de ‘wegvakken’ af te beelden. Dan is direct inzichtelijk op
welke wegen het maatregelgebied effect heeft.
Maatregelgebieden afbeelden
Klik bij ‘Layers’ (1) op de rechtermuisknop.
Klik op ‘Add data’ (2).
Kies een maatregelbestand met de extensie .shp ; bijvoorbeeld
maatregelen_2015_plaatsnaam_xxx_jaartal.shp
2
1
-
De kaart met de maatregelen wordt nu getekend in het tekenblad (1).
Advies: open ook de kaartlaag met wegvakken, ter oriëntatie (idem als hierboven: rechtermuisknop bij
‘Layers’, Add data, kies een wegvakkenbestand).
1
-
Wanneer u de informatie-modus gebruikt (2), kunt u op een rekenpunt klikken om de gegevens van de
rekenpunten te bekijken. Deze verschijnen in een pop-up (3).
1
2
Kenmerken maatregelgebieden wijzigen
Door middel van diverse selectiemogelijkheden (1) kunt u de te wijzigen rekenpunten selecteren op bijv.
ligging of kenmerk (bijv. straatnaam).
Klik op ‘Editor’ (2) en vervolgens op ‘Start Editing’ als u de kenmerken wilt wijzigen.
1
2
-
Klik op de rechter muisknop bij de geselecteerde kaartlaag (1) (maatregelen) en kies voor ‘open attribute
table’ (2).
1
2
-
De tabel met kenmerken (attributen) van alle rekenpunten verschijnt nu (1).
U kunt er voor kiezen om alleen de geselecteerde wegvakken te laten presenteren (2) of te zoeken (ctr F) op
naam / nummer etc. in de tabel.
3
1
2
-
Elke rij beschrijft de kenmerken van een maatregelgebied voor één stof, één voertuigcategorie en één
snelheidstype.
Elk rekenpunt bevat 12 kolommen met gegevens. Voor elk rekenpunt gelden deze 12 kenmerken. Zie voor
een nadere uitleg §5,3.
U kunt nu de betreffende kenmerken van de rekenpunten wijzigen door in de tabel naar de betreffende cel te
gaan en uw nieuwe gegevens in te voeren. U moet dan wel ‘start editing’ hebben aangeklikt (zie nr. 3).
Sla u wijzigingen op voordat u afsluit!
Het wijzigen van de kenmerken van een rekenpunt doet u conform de randvoorwaarden van het uniforme
uitwisselingsformat (zie beschrijving in §5,3).
Wijzigen geometrie maatregelgebied
Open de kaartlaag ‘maatregelen’ en ‘wegvakken’, zie hiervoor onder ‘Maatregelgebieden afbeelden’)
Zorg ervoor dat u geometrische kenmerken kunt editen (‘Editor’, ‘Start Editing’) (1).
Klik op de ‘Edit-tool’ zodat u de te bewerken weg kunt selecteren (2).
Klik met de cursor op het maatregelgebied dat u wilt aanpassen (3).
Een icoontje voor het wisselen van de geselecteerde kaartlaag verschijnt (4). Selecteer in het bijbehorende
drop-down-menu (5) de kaartlaag die u wilt wijzigen.
Let op: u ziet meerdere kaartlagen met dezelfde naam. Zoals hiervoor onder ‘Maatregelgebieden afbeelden’ ook
te zien was, bevat een maatregelgebied per stof, per voertuigcategorie en per snelheidstype een regel.
Iedere regel heeft zijn eigen omvang/geometrie. De regels binnen één maatregelgebied, herkenbaar aan hun
maatr_ID, hebben in de regel dezelfde omvang.
-
Kies een type gereedschap in de ‘edit-werkbalk’ (6) om een maatregelgebied te bewerken, zoals bijvoorbeeld
‘Edit vertices’ (7).
6
7
1
2
3
4
5
-
Met ‘Edit vertices’ (1) kunt u bijvoorbeeld u de ‘vormpunten’ (2) van een maatregelgebied verleggen. Door op
de knop ‘Scatch properties’ (3) te klikken kunt u in de tabel die verschijnt de vormpunten ook verplaatsen op
basis van coördinaten.
1
3
1
2
-
2
Voer de wijziging in geometrie door in alle kaartlagen van betreffende maatregel.
Sla het bestand op. De gewijzigde geografische informatie is nu opgeslagen in de GIS-bestanden.
Toevoegen nieuw maatregelgebied
Wij adviseren u om bij het aanmaken van een nieuw maatregelgebied als uitgangspunt een bestaand
maatregelgebied te nemen. In zo’n bestand zijn alle kolommen aangemaakt en voorzien van de juiste definities.
Zo nodig kunt u een maatregelbestand van een andere overheid als uitgangspunt nemen en na het toevoegen
van u maatregel(en) de maatregel van die andere overheid verwijderen uit uw bestand.
-
Open een maatregelenbestand waarin u een nieuwe maatregel wilt toevoegen.
Zorg ervoor dat u de kenmerken kunt editen (‘Editor’, ‘Start Editing’) (1, 2).
Er verschijnt een menu ‘create features’.
Klik in het menu op: ‘maatregelen_jaar_plaatsnaam_monitoringstool’ (3).
Klik in het menu ‘Construction tools’ op het type tekeninstrument ‘Polygon’ (4).
Ga in het tekenblad en klik de locatie waar u een vormpunt van het maatregelgebied wilt plaatsen.
Beweeg de cursor naar de locatie van een volgend vormpunt. Bij een enkele muisklik wordt er een vormpunt
aangemaakt. Door dubbelklikken sluit u de figuur af.
1
2
3
4
-
Ga de attributentabel om de kenmerken van het nieuw toegevoegde gebied vast te leggen.
e
Let op: dat kan alleen als de ‘Edit’-modus aan staan, zie 2 stap in deze opsomming.
Eventueel kunt u ook rijen in de attributentabel verwijderen als u een maatregelbestand van een andere overheid
heeft gebruikt als sjabloon.
Om het maatregelgebied op meerdere stoffen, voertuigcategoriën en snelheidstypen van invloed te laten zijn,
kunt u de nieuw aangemaakte regel behorend bij het nieuwe gebied kopiëren en de kenmerken daarna wijzigen.
-
-
Open de attributentabel, zie onder ‘Kenmerken maatregelgebied wijzigen’ en zorgt dat de ‘Edit’-modus aan
staat, zie hiervoor.
Verwijderen: klik op het blokje vooraan de regel die u wilt verwijderen of kopiëren. De betreffende regel is nu
geselecteerd. Druk op de rechter muisknop en kies de gewenste actie.
Kopiëren: selecteer in de kolom ‘Shape’ de juiste polygon. De laatst aangemaakte staat onderaan. Druk op
de rechter muisknop en kies voor ‘copy’. Ga in een lege regel in de cel in kolom ‘Shape’ staan, druk op de
rechter muisknop en kies voor ‘paste’.
De nieuwe regel krijgt nu een nummer (‘FID’). Vul de overige kolommen in, evt. door waarden uit andere
regels te kopiëren.
Sla het bestand op. Het nieuwe maatregelgebied is nu opgeslagen in de GIS-maatregelbestand.
7.5.7
Correctievelden – in GIS
Een correctieveldenbestand kan per zichtjaar meerdere correctievelden bevatten. Die correctievelden kunnen
verschillen in omvang en/of de stof (NO2, O3, PM10 of PM2,5). Wanneer u in meerdere zichtjaren een wijziging
of toevoeging wilt doorvoeren, moet u onderstaande handelingen voor alle correctieveldenbestanden herhalen of
betreffende regels/correctievelden kopiëren naar de bestanden van die zichtjaren.
Als u een bestand met correctievelden importeert in de Rekentool/Monitoringstool, dan voert deze een aantal
checks uit. O.a. om te kijken of deze al aanwezig zijn in de database van de Monitoringstool. Een correctie met
een bepaald identificatienummer (maatr_id), een overheids-ID (jurisdictiecode), een bepaalde stof (stof) en met
een bepaalde omvang (geometrie), moet namelijk uniek zijn en mag daarom maar één keer in de database
aanwezig zijn (voor een bepaald zichtjaar).
Het is mogelijk om correctievelden te ‘stapelen’: correctievelden die aangrijpen op dezelfde stof kunnen over
elkaar liggen. De Rekentool bepaald per rekenpunt welke correctie daarop van toepassing zijn en gaat uit van de
netto correctiewaarde van over elkaar liggende correctievelden.
Bij het importeren van een (bewerkt) bestand met correctievelden beschouwt de Rekentool een maatregelgebied
als nieuw zodra:

van een bestaand correctieveld de omvang/geometrie gewijzigd is;

van een bestaand correctieveld de overheid (eigenaar) gewijzigd is;

een geheel nieuw correctieveld in het bestand is opgenomen en deze gegevens van geometrie heeft
meegekregen.
Acties Rekentool:
> Van een nieuw correctieveld hernummert de Rekentool automatisch het correctie_id als deze geen unieke
waarde blijkt te hebben. De door u opgegeven waarde van het correctie_id wordt overschreven door een
nieuwe waarde.
De Monitoringstool behandeld de correctievelden bij het importeren enigszins afwijkend van de Rekentool. Zo
voert de Monitoringstool een controle op de benodigde wijzigingsrechten uit.
Werken met correctievelden
Het is handig om zowel de kaartlaag ‘correcties’ als de ‘wegvakken’ en ‘rekenpunten’ af te beelden. Dan is direct
inzichtelijk op welk(e) rekenpunt(en) het correctieveld effect heeft.
Het werken met correctievelden gaat grotendeels op dezelfde manier als het werken met maatregelgebieden.
Daarom is de werkwijze hier niet opnieuw uitgeschreven. Volg dezelfde stappen als beschreven voor de
maatregelgebieden om correctievelden af te beelden, te wijzigen of aan te maken.
Let op:
Er is een belangrijk verschilpunt tussen correctievelden en maatregelgebieden. Een maatregelgebied kan
meerdere regels omvatten, voor meerdere voertuigcategoriën en snelheidstypen en stoffen. Correctievelden
omvatten slechts 1 regel – per stof maakt u een nieuw correctieveld (met eigen ID) aan.
8 Technische gegevens
In het proces-overzicht van de berekening vindt u de naam van uw invoerbestanden, de gebruikte versies van de
rekenmodules en de tijdstippen waarop diverse onderdelen zijn opgeslagen.
8.1 Generieke invoergegevens (W+V)
Bij het uitvoeren van de concentratieberekeningen wordt gebruik gemaakt van de generieke invoergegevens die
het Ministerie van IenM elk jaar bekend maakt. Het gaat daarbij om de volgende gegevens die beschikbaar zijn
via de website van het Ministerie van IenM:
- emissiefactoren voor het wegverkeer
- meteocondities
- achtergrondconcentraties
- dubbeltellingcorrectie van rijkswegen en Schiphol
- concentratiebijdrage van vliegverkeer op Schiphol
- ruwheid
- emissiefactoren voor vrachtwagens in milieuzones (alleen voor maatregelgebieden)
Versie 2014 van de Rekentool gebruikt de generieke gegevens van maart 2014.
GCN
Toelichting achtergrondconcentraties:
De Grootschalige Concentratiekaarten Nederland (GCN) vormen de basis voor de achtergrondconcentraties
waarmee de Rekentool werkt. De kaarten met grootschalige achtergrondconcentraties zijn te vinden op de
website van het ministerie van IenM. Deze kaarten zijn sinds 2014 identiek aan de GCNkaarten van het RIVM.
Beide sets kaarten zijn voor de berekening van de bijdrage van veehouderijen aan de PM 10- en PM2,5concentraties gebaseerd op de werkelijke dieraantallen volgens de meitelling. Verder is in beide sets kaarten de
Tweede Maasvlakte opgenomen voor de jaren 2015-2030. De kaarten op de IenM-website hebben een juridischformele status.
Een concentratieberekening in de Rekentool houdt altijd rekening met de verfijnde bijdragen van Schiphol en het
hoofdwegennet (zie opmerking over cumulatie SRM-2 wegen in §2,1). Om dubbeltelling van deze bronnen te
voorkomen, zijn de achtergrondconcentraties gecorrigeerd. In de resultatentabel is te zien welke
achtergrondconcentraties en correcties zijn toegepast in de berekening.
9 Begrippenlijst
Begrip/ afkorting
Toelichting
IBM-project
Projecten die ‘in betekende mate’ bijdragen aan de luchtverontreiniging
NIBM-project
GCN-kaart
Projecten die in ‘niet betekende mate’ bijdragen aan de luchtverontreiniging
Grootschalige Concentratiekaart van Nederland
Wm
NSL
Wet Milieubeheer
Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit
SRM-1
Het berekenen van de luchtkwaliteit langs wegen binnen een stedelijke
omgeving gebeurt volgens de standaard rekenmethode 1
SRM-2
CARII
Het berekenen van de luchtkwaliteit langs wegen in het open veld gebeurt
volgens de standaard rekenmethode 2
CARII is een implementatie van de rekenmethode SRM-1
ISL2
Rbl2007
ISL2 is een implementatie van de rekenmethode SRM-2
Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007
Basisbestand
Invoerbestand voor de Rekentool dat voldoet aan de validatie eisen voor
shape of csv.
Invoerbestand
Invoergegevens
Het bestand dat de gebruiker aan de Rekentool aanbiedt. Dit kan een shape,
csv of txt bestand zijn.
De kenmerken in het rekenmodel die door de gebruiker zijn ingegeven
Rekenpunt
Toetspunt
Locatie waarop de wegbijdrage wordt berekend
Rekenpunt waarop de Monitoringstool aan de norm toetst.
Saneringstool
Rekentool
Eenmalige doorrekening van de uitgangssituatie bij de start van het NSL
Rekenhart en ondersteunend rekenprogramma van het NSL
Rekenjaar
Jaar waarvoor de berekening wordt uitgevoerd.
Monitoringsronde
De naam van de monitoringsronde is afgeleid van het jaar waarin de
gegevens in de Monitoringstool zijn gezet.
De Kaart
Rekenhart
Viewer, NSL-kaart,
Het rekenende deel van Rekentool en Monitoringstool.
Monitoringstool
Maakt jaarlijks een doorrekening van de luchtkwaliteit gedurende de looptijd
van het NSL. De Monitoringstool bevat een database waaruit gegevens naar
Rekentool kunnen worden geëxporteerd.
Basisbestand
Het geïmporteerde bestand voor de berekeing.