Opbrengsten studievoorschot naar kwaliteit hoger onderwijs

Factsheet Studievoorschot
Opbrengsten studievoorschot naar kwaliteit hoger
onderwijs
VSNU, november 2014
Opbrengsten studievoorschot naar hoger onderwijs
Het wetsvoorstel studievoorschot beoogt de invoering van een sociaal leenstelsel. Een deel
van de opbrengsten gaat naar het hoger onderwijs in plaats van naar tegemoetkoming in
levensonderhoud (basisbeurs) van studenten. Ook blijft de toegankelijkheid van het stelsel
gewaarborgd. Investeringen in het hoger onderwijs zijn hard nodig om de kwaliteit van het
onderwijs verder te versterken, wat ten goede komt aan de student. Daarom scharen
universiteiten zich achter dit voorstel, mits de toegezegde middelen volledig en tijdig worden
geïnvesteerd. Het aantal studenten aan universiteiten is sinds 2000 gestegen met meer dan
80.000. De rijksbijdrage per student is sinds die tijd met 32% gedaald van €19.300 naar
€13.000.
Rijksbijdrage per student, 2006-2013 op prijspeil 2013
(incl. prestatiebekostiging, excl. collegegelden)
€ 20.000
€ 19.000
€ 18.000
€ 17.000
€ 16.000
€ 15.000
€ 14.000
'00
'01
'02
'03
'04
'05
'06
'07
'08
'09
'10
'11
'12
'13
Bron: Rijksbijdrage; brieven OCW en EZ. Studenten: VSNU/CBS. Prijsindices: CPB/Macro Economische Verkenningen
Waar gaat het geld naartoe?
Met de financiële opbrengsten krijgt de kwaliteit van het hoger onderwijs een belangrijke
impuls. Universiteiten investeren bijvoorbeeld extra in studiebegeleiding, excellentietrajecten
en internationalisering/beurzen. Er worden extra docenten aangetrokken voor kleinschaliger
onderwijs en uitbreiding van het aantal contacturen. Daarnaast wordt extra geïnvesteerd in
digitaal leren en ICT-faciliteiten, en ook in modernisering en uitbreiding van studieplekken en
onderwijsruimtes.
Investeringen in het hoger onderwijs zijn nodig om…
…studenten te laten profiteren van kwalitatief nog hoogwaardiger, intensiever onderwijs en
voorzieningen die passen bij een internationaal concurrerend en toekomstbestendig
hogeronderwijsbestel.
…de toenemende studentaantallen en de bezuinigingen van de afgelopen jaren op te vangen.
Voor meer informatie:
Bastiaan Verweij, Public Affairs
[email protected]
www.vsnu.nl/factsheets
Factsheet Studievoorschot
Verdiepende informatie
VSNU, november 2014
Hoeveel geld levert het studievoorschot op?
Door aanvullende politieke wensen is de opbrengst van het studievoorschot inmiddels
verlaagd naar circa € 750 miljoen vanaf 2025. Vanaf 2018 gaat het om € 200 miljoen.
Universiteiten hebben toegezegd om met de hogescholen in de jaren 2015-2017 jaarlijks
€ 200 miljoen te investeren, zodat de eerste cohorten studenten al van de investeringen
profiteren. Universiteiten kunnen dit eenmalige bedrag vrijmaken, omdat ze weten dat vanaf
2018 structurele investeringen vrijkomen vanuit de overheid.
Koppelen opbrengsten aan kwaliteitsafspraken
Het is belangrijk dat eventuele invoering van kwaliteitsafspraken zorgvuldig gebeurt. De
huidige prestatieafspraken moeten eerst goed worden geëvalueerd. Bij eventuele invoering
van kwaliteitsafspraken moet gekeken worden naar bijkomende effecten, zoals
administratieve lasten en detailsturing. Kwaliteitsafspraken mogen nooit een doel op zich
zijn, maar een instrument om te sturen op kwaliteit. Het gaat om een gezamenlijke agenda,
die de agenda's van instellingen als uitgangspunt neemt. Daarnaast moet de basiskwaliteit
van universiteiten gegarandeerd zijn door voldoende en stabiele financiering.
Vergelijking met andere onderwijssectoren
De rijksuitgaven in het hoger onderwijs zijn de laatste jaren flink gedaald ten opzichte van
andere onderwijssectoren. Daarom zijn investeringen hard nodig.
Ratio onderwijsuitgaven per onderwijsdeelnemer t.o.v.
BBP per hoofd van de bevolking
0,250
1993
2013
0,200
0,150
0,100
0,050
0,000
PO
VO
MBO
HBO
Bron: OCW-begroting 1993, OCW begroting 2013; CPB; CBS
Voor meer informatie:
Bastiaan Verweij, Public Affairs
[email protected]
www.vsnu.nl/factsheets
WO