Een andere Kijk op Orgaandonatie Ontwikkel je eigen visie rond orgaandonatie en – transplantatie Een praktisch instrument om vrij van maatschappelijke en/of morele druk een keuze te maken en je eigen wensen vast te leggen! Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 1 Attentie: deze uitgave is gratis en je mag deze onbeperkt en zo vaak als je wilt verspreiden. Hoe meer hoe liever zou ik haast zeggen. In de eerste plaats in de hoop en de verwachting dat het een bijdrage zal zijn aan het ontwikkelen van een eigen visie als het gaat om orgaandonatie en –transplantatie zodat iedere Nederlander vrij van maatschappelijk en/of morele druk een keuze kan maken zich al dan niet te laten registreren. In de tweede plaats in de hoop en verwachting dat deze uitgave een bijdrage is aan verruiming van bewustzijn rondom sterven. Je mag deze uitgave niet verkopen en niet aanbieden onder jouw eigen naam. Maar verspreid deze gerust onder iedereen waarvan je denkt dat hij of zij er iets aan heeft. Verwijs anderen eventueel naar www.weerschijn.nl waar een ieder deze uitgave gratis kan aanvragen. Heb je vragen, opmerkingen, suggesties of kritiek, stuur deze naar: [email protected]. Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 2 ‘Dat doe je toch’, zeiden velen in mijn directe omgeving met een spoor van wrevel als de campagne van de overheid voor het werven van donoren ter sprake kwam. ‘Ik hecht aan goed sterven’ en ‘ik wil het leven, leven totdat het klaar is’, zo hoorde ik mijzelf jaren geleden al zeggen. Tot die tijd had ik me niet verdiept in het onderwerp orgaandonatie, maar er leek een latent intuïtief weten in mij wakker te worden. Beste lezer, Mijn naam is Ineke Koedam en ik ben auteur van ‘Een andere kijk op orgaandonatie. Verkenningen van het stervensproces’. Wie zich als orgaandonor laat registeren zou goed op de hoogte moeten zijn en een eigen visie moeten hebben. Met deze uitgave bied ik je een breder perspectief zodat jij als lezer vrij van maatschappelijke en/of morele druk een keus kunt maken. Of jij je nu met een ‘ja’ of een ‘nee’ registreert, beide keuzes verdienen evenveel respect. Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 3 Een complex en gevoelig vraagstuk Schrijven én spreken over orgaandonatie vraagt niet alleen grote zorgvuldigheid, maar ook respect en achting voor betrokkenen en belanghebbenden. Orgaandonatie is een complex en gevoelig vraagstuk. Toch en misschien moet ik zeggen juist daarom vond ik het belangrijk dat ‘Een andere kijk op orgaandonatie’ geschreven werd. Druk op vooral jongeren groeit Ben jij al donor? De lobby voor orgaandonatie door de overheid en de transplantatiegeneeskunde groeit en de druk op vooral vrouwen en jongeren, om zich als donor te laten registreren wordt steeds groter. Veel aandacht gaat in de werving van donoren uit naar de medische technische mogelijkheden en de emotionele behoeften van potentiële ontvangers. We horen over de schrijnende situaties van mensen die op de wachtlijst staan en we horen de verhalen van succesvolle transplantaties, van mensen die weer volop in het leven staan of zelfs topsport bedrijven. Het zijn verhalen die tot de verbeelding spreken. Waar we maar weinig over horen, is de immateriële kant, het gebied van het wezen van de mens, het niet direct waarneembare. Welke immateriële consequenties heeft orgaandonatie? Wat weten we over het stervensproces? Wat weten we over wie we ten diepste zijn? Wat hebben we nodig als we sterven? Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 4 Het maken van een bewuste keuze Met ‘Een andere kijk op orgaandonatie’ bied ik een breder perspectief, opdat iedere Nederlander, en dus ook jij, vrij van maatschappelijk druk en of druk vanuit de persoonlijke omgeving tot een bewuste keuze kan komen. Dat is belangrijk omdat als je geen bewuste keuze maakt en je wordt geconfronteerd met tegenslagen, en dat gebeurt ook binnen de transplantatiegeneeskunde, dan heeft dat niet zelden ernstige trauma’s tot gevolg. Daarnaast leven we in een tijd waarin je eigen keuzes moet leren maken. Keuzes die in overeenstemming zijn met jouw ware wezen, keuzes waarvan je voelt: dit klopt. Visie op de dood Bij orgaandonatie is jouw visie op de dood doorslaggevend. Als je denkt dat met de dood alles op houdt, dan is orgaantransplantatie misschien niet zo ingewikkeld. Maar als je een holistisch mensbeeld hebt dan onderken je een samenhang tussen lichaam, geest en ziel, en wordt het vraagstuk ineens complexer. Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 5 Orgaandonatie grijpt diep in Sterven is een ingenieus en meerlagig proces, waarbij een deel zich aan onze waarneming onttrekt. Aan de hand van wat ik van stervenden leerde, wat ik heb waargenomen van het stervensproces en wat ik in mijn verkenningen ontdekte, laat ik in ‘Een andere kijk op orgaandonatie’ zien dat orgaandonatie, wat mij betreft diep ingrijpt in het proces van sterven. Hoewel ik persoonlijk er niet voor kies organen af te staan noch te ontvangen, heb ik nadrukkelijk geen enkel oordeel over gemaakte of te maken keuzes als het gaat om orgaandonatie. Vraagstukken rondom leven en dood zijn hoogstpersoonlijk. Ik prijs mijzelf immens gelukkig dat ik niet voor een dergelijke keuze ben komen te staan, in het besef hoe onwetend en onbewust ik was als het gaat om dit complexe thema. Ik kan alleen maar vol ontzag en respect kijken naar de weg van de mens en in het bijzonder naar wie zich geplaatst ziet voor zo’n grote beslissing. De rode draad Rode draad in ‘Een andere kijk op orgaandonatie’ is dat orgaandonatie en de zorg voor de stervende niet samen gaan. Orgaandonatie lijkt ingrijpend, belastend, verwarrend, onnatuurlijk en grensoverschrijdend te zijn. Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 6 Hersendoodcriterium In de transplantatiegeneeskundige wordt uit gegaan van het hersendoodcriterium. Als je hersendood bent verklaard, dan ben je in onze materialistische wereld dood. Dat is een afspraak, een definitie. ‘Het is dood omdat we vinden dat het dood is’ zo hoorde ik een medisch ethicus het onlangs zegen. ‘Het is morele fictie’. Als jij als patiënt hersendood wordt verklaard en je staat in het donorregister geregistreerd met een ‘nee’, dan zul jij van de beademing en de kunstmatige voeding worden gehaald. Als stervende wordt je terug gegeven aan jouw familie. Je kunt omringd door familie en vrienden sterven. Middel tot een ander doel Sta jij echter met een ‘ja’ geregistreerd omdat je dat bij leven zo hebt bepaald of omdat jouw naasten op dit moment toestemming geven, dan wordt jij middel tot een ander doel. Je blijft aan de beademing, de medicatie en voeding, omdat als je organen wilt transplanteren deze levend moeten zijn en je kunt nu eenmaal geen levende organen uit jou halen als je dood bent. Jij, als donor, sterft op de operatietafel en persoonlijk kan ik me geen kouder en killer afscheid van het leven voorstellen. Wie zich als donor registreert zou dan ook goed op de hoogte moeten zijn. Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 7 Sterven een kostbaar en wezenlijk proces Als ervaren hospicewerker ben ik sterven gaan zien als een kostbaar en wezenlijk proces van ieder mens. Een proces ook dat autonoom is. Waaraan we ons eigenlijk alleen maar kunnen overgeven. Sterven gebeurt aan ons zoals dat ook bij een geboorte is. Beide worden nogal eens met elkaar vergeleken. De geboorte van een vlinder Een man zat op een zonnige middag, in alle rust, te genieten in zijn tuin. Zijn oog viel op een cocon waar net wat beweging in kwam. Er verscheen een gaatje in de cocon en een vlinder probeerde met veel moeite zijn weg naar buiten te vinden door de kleine opening heen. Tot verwondering van de man was de geboorte van de vlinder een niet zo gemakkelijk proces. De vlinder was anderhalf uur bezig om te proberen uit de nauwe opening te komen. Hij raakte daardoor vrijwel uitgeput en deed plotseling helemaal niets meer. De man had medelijden met de arme vlinder en liep zijn keuken in, op zoek naar een schaar. Toen hij terugkwam met de schaar zat de vlinder nog altijd in de cocon, wachtend op wat nieuwe energie. De man knipte de rest van de cocon weg en nu kon de vlinder zich moeiteloos bevrijden. Met een schok stelde de man echter vast dat de vlinder een gezwollen lijf en verschrompelde vleugels had. Hij zag hoe de kreupele vlinder over de grond strompelde en hij wachtte vergeefs op het spreiden van de vleugels. Wat bleek? In zijn medelijden had de man niet beseft dat het nauwe gaatje de wijsheid van de natuur voorstelde. Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 8 De vlinder wordt namelijk gedwongen zich door een klein gaatje te wurmen omdat daardoor de levenssappen vanuit het lijf in de vleugels worden geperst. Het moeilijke geboorteproces was precies wat nodig was voor de vlinder.1 Ultieme vorm van transformatie Het verhaal van de vlinder illustreert de ultieme vorm van transformatie. In dat proces van transformatie zouden we misschien graag willen dat anderen ons bevrijden van onze beperkingen en uitdagingen. En in onze onwetendheid zouden we anderen misschien ook wel willen bevrijden van hun beperkingen en uitdagingen. Maar laat het verhaal niet ook pijnlijk duidelijk zien hoe ingrijpen in dat proces van buitenaf de transformatie gewelddadig verstoort en daarmee vergaande consequenties heeft voor wie het betreft. Of dat erg is en hoe erg dat is, is aan een ieder van ons om zelf te bepalen. Ik wens dat ‘Een andere kijk op orgaandonatie’ helpt bij het ontwikkelen van een eigen visie opdat keuzes bewust worden gemaakt vrij van maatschappelijke druk en waarbij iedere keuze respect verdient. De polarisatie voorbij We kennen allemaal het heiloze effect van polarisatie. Voor- en tegenstanders die zich elk aan hun kant ingraven zonder oog, oor en hart te hebben voor de belangen en behoeften van anderen. 1 Jan Bommerez en Kees van Zijtveld. Kun je een rups leren vliegen? Eemnes: Nieuwe Dimensies BV, 2001. Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 9 In de discussie rondom orgaantransplantatie prevaleren doorgaans de behoeften van de ontvanger en de belangen van de transplantatiegeneeskunde. Er is nauwelijks aandacht voor het stervensproces van de donor en het afscheidsproces van naasten. In plaats van in het midden uit te komen, is erkenning en acceptatie van deze polarisatie nodig om er uiteindelijk aan te kunnen ontstijgen. In plaats van voor of tegen orgaandonatie te zijn, kunnen we een stapje terug doen en kijken wat er nodig is om het leven in zijn ge-heel te eren. Jouw innerlijke wijsheid Nadere verkenning van het stervensproces en het schrijven van ‘Een andere kijk op orgaandonatie’ zijn een fascinerende reis geweest. Een reis door buitenen binnenwereld. Kriskras reizend door het land ontmoette ik boeiende mensen die hun kennis, wijsheid en ervaring met mij wilden delen. Daarnaast maakte ik een reis door mijn binnenwereld, een reis die nog niet afgelopen is. Ik volgde een onzichtbare weg die naar antwoorden heeft geleid die ik niet heb kunnen voorzien. Mijn innerlijke reis zet zich voort en gaat van inzicht naar wijsheid. Daar is het waar antwoorden te vinden zijn. Ik hoop dat ‘Een andere kijk op orgaandonatie’ jou inspireert om je te verbinden met jouw innerlijke wijsheid en je eigen antwoorden te vinden. Het is en blijft een groot thema dat verdere doordenking en doorvoeling vraagt. Het is goed om daar tijdig mee bezig te zijn en niet zomaar, overrompeld, bij het verlaten van de bioscoop of op de markt een donorregistratieformulier te tekenen, omdat dat door een bekende Nederlander wordt uitgedeeld. Het vraagt en verdient meer dan zo’n ondoordacht besluit. Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 10 Praktisch instrument In de bijlage vind je een formulier dat je tot dieper doordenken en – voelen uitnodigt. Daarin kun jij je eigen aanwijzingen vastleggen waarvan je wilt dat die worden nageleefd, mocht je in de acute situatie geraken dat je je wil niet meer kenbaar kunt maken. Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 11 Wil je meer weten over: het hersendoodcriterium wie wij ten diepste zijn het stervensproces naastenliefde de esoterische functies van onze organen hoe we het leven in ere herstellen Wil je weten welke antwoorden de grote religieuze tradities of juist de antroposofie, het boeddhisme, esoterisch christendom, de kabbala, het soefisme en taoïsme hebben? Wil je het persoonlijke verhaal lezen van een operatieassistente die zelf voor de keuze van donatie kwam te staan? Wil je weten hoe de moderne wetenschap van de bijna-dood ervaring kijkt naar orgaandonatie en –transplantatie? Bestel dan hier ‘Een andere kijk op orgaandonatie. Verkenningen van het stervensproces’ voor € 14,99 excl. verzendkosten. Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 12 Voor wie: Twijfels heeft om zich te registreren als donor; Onzeker is over wat er gebeurt als je hersendood bent verklaard; Wil weten wat er rondom sterven gebeurt; Zich diepgaand(er) wil oriënteren op het thema orgaandonatie. Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 13 Ineke Koedam heeft sinds 2003 haar eigen praktijk Weerschijn voor sterven, afscheid en rouw. Zij is een ervaren hospicewerker en schoolt werkers in de terminale zorg. Ineke spreekt en schrijft over sterven, het stervensproces en orgaandonatie en is als adviseur verbonden aan Stichting Bezinning orgaandonatie. Eerder verscheen bij AnkhHermes ‘In het licht van sterven, ervaringen op de grens van leven en dood’. www.weerschijn.nl Een andere kijk op orgaandonatie. Verkenningen van het stervensproces Ineke Koedam CIP-GEGEVENS ISBN: 9789020211382 ISBN e-book: 9789020211436 NUR: 728 Trefwoord: orgaandonatie/stervensproces ©2014 Uitgeverij AnkhHermes, onderdeel van VBK|media, Utrecht Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 14 Bijlage: Mijn wensen rondom levenseinde en orgaandonatie MIJN WENSEN EN RICHTLIJNEN RONDOM LEVENSEINDE EN ORGAANDONATIE [Naam, adres, woonplaats | [Telefoon] | [E-mailadres] INLEIDING Ik besef dat orgaandonatie meer is dan een medische ingreep. Anders dan de druk van buitenaf doet vermoeden, ben ik vrij in mijn keuze aangaande orgaandonatie. Om een keus te maken waar ik met heel mijn wezen achter sta, dien ik mij diepgaand(er) te informeren. Dit formulier bevat informatie en vragen die mij helpen mijn antwoorden te vinden zodat ik tot een bewuste keuze kom die in overeenstemming is met wie ik ben. Dit formulier is op te vragen bij Ineke Koedam, auteur van Een andere kijk op orgaandonatie. Verkenningen van het stervensproces via [email protected]. Het is raadzaam deze informatie te bespreken met uw naasten, uw (huis)arts en/of betekenisvolle anderen en te bewaren bij uw persoonlijke documenten. Het zijn uw ideeën en beslissingen op dit moment en deze zijn te allen tijde te wijzigen of te herroepen. Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 15 LEVENSEINDE o Ik wil menswaardig sterven en wens dat mijn lichaam (stervende en gestorven) met respect en eerbied wordt behandeld. o Rond mijn levenseinde wil ik de volgende mensen om mij heen: [Denk aan familie, vrienden, geestelijk begeleiders, andere professionals] …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… o Ten aanzien van mijn omgeving heb ik de volgende wensen wanneer ik stervende ben: [Denk aan muziek, bloemen, essentiële oliën, rust, reinheid, sfeer, aanvullende zorg, stilte …] ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… o Ik heb nog onafgemaakte zaken in mijn leven en ik zorg ervoor dat ik daar tijdig mee in het reine kom. Met wie zou ik hierover willen spreken? [Denk aan verloren gegane contacten, verwijdering, conflicten, geheimen, maar ook aan schaduwkanten van mijzelf die ik nog niet eerder kon accepteren …] ……………………………………………………………………………………………………………………….. o Ik vind het belangrijk nog iets na te laten en ik onderneem wat nodig is om dat te realiseren. [Denk aan een levensboek, dvd, afscheidsbrief, herinneringen, schenking …] o Ik hecht aan geloofshandelingen of spirituele beoefening volgens mijn eigen traditie en ik zou willen dat anderen mij hierin ondersteunen: [Denk aan meditatie, gebed, mantra’s, poëzie, heilige geschriften, proza, liederen, bediening sacramenten …] Ik wil graag hier sterven: [Denk aan thuis, bij familie of vrienden, hospice, verpleeghuis, ziekenhuis] Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 16 LAATSTE ZORG o Na het uitblazen van mijn laatste adem wil ik een aantal uren met rust gelaten worden voordat begonnen wordt met de laatste zorg/het afleggen. o Ik wil graag dat mijn naasten betrokken worden bij de laatste zorg, maar zich vrij voelen dat al dan niet te doen. o Ten aanzien van uiterlijke verzorging heb ik de volgende wensen: [Denk aan kleding, sieraden, bril, protheses, make-up, lijkwade …] ………………………………………………………………………………………………………………………… …………………. o In overleg met mijn naasten word ik graag thuis opgebaard. o Tijdens condoleance en uitvaart wil ik dat de kist gesloten/open is. MIJN KIJK OP ORGAANDONATIE De bijdrage uit Een andere kijk op orgaandonatie van: …………………………………………………………………………………………………... heeft mij het meest geraakt, gaf mij het belangrijkste inzicht, houdt mij het meest bezig, vanwege: ……………………………………………………………………………………………………. o Indien ik in een acute levensbedreigende situatie ten gevolge van ziekte, ongeval of enig andere oorzaak zou komen, wens ik geestelijk te worden bijgestaan door:…………………………………………………………………………………… o Ik vertrouw erop dat medici mij de behandelingen geven die nodig zijn en dat wordt afgezien van behandelingen die zinloos dan wel buitensporig zijn. o Ik vertrouw erop dat medici mijn leven en mijn stervensproces respecteren tot en met mijn natuurlijke levenseinde. Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 17 Ik weet dat het hersendoodcriterium een afspraak is om orgaantransplantatie mogelijk te maken en dat hersendood niet gelijkstaat aan dood. o Uit eerbied en respect voor het natuurlijk verloop van mijn stervensproces en het afscheidsproces van mijn naasten, sta ik niet toe dat organen of weefsel worden weggenomen noch dat voorbereidende handelingen worden verricht. Ik verklaar dat als ik hersendood zou zijn verklaard, de volgende organen mogen worden weggenomen: o Hart o Longen o Nieren o Lever o Alvleesklier Weefsels kunnen binnen 12-24 uur na het uitblazen van mijn laatste adem worden weggenomen. Mijn lichaam dient binnen drie uur na overlijden in een koelcel te zijn geplaatst. Ik verklaar dat de volgende weefsels mogen worden weggenomen: o Botten o Hartkleppen o Huid o Hoornvlies o Afscheidsritueel: Mocht ik in de situatie geraken dat mijn organen Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 18 worden weggenomen, dan heb ik behoefte aan ondersteuning bij het afscheid nemen van mijn organen door iemand die bekend is met energiewerk. TOT SLOT o Ik verklaar dat mijn beslissing uit vrije wil is genomen en dat mijn intentie en motivatie integer en zuiver zijn. o Mocht ik dat nog niet hebben gedaan, dat zal ik mijn keuze kenbaar maken in het donorregistratiesysteem, www.donorregister.nl Let op: er is sprake van invoering van een Actief Donor Registratiesysteem, dat maakt het van groot belang uw persoonlijke keuze vast te leggen. Heeft u behoefte aan contact met vertegenwoordigers van de Stichting Bezinning Orgaandonatie voor: Een individueel gesprek Lezing of thema-avond binnen uw organisatie Neem dan contact op via www.weerschijn.nl Opgesteld te ………………………………………….. Naam…………………………………………………….. Op ………………………………………………………… Handtekening….……………………………………. Visie ontwikkeling en wensen levenseinde en orgaandonatie - Ineke Koedam www.weerschijn.nl 19
© Copyright 2025 ExpyDoc
