Spreektekst tijdens de begroting

Bijdrage Begroting 2015
6 november 2014
Hoog op de bestsellerslijst staat het boek: ‘Gouden jaren. Hoe ons dagelijks
leven in een halve eeuw onvoorstelbaar is veranderd’.1 Ik heb het met veel
plezier gelezen. Een feest van herkenning voor mijn generatie en ook
interessant voor jongeren. Weet u het nog? Voor het eerst een
automatische wasmachine en een koelkast in huis. Niet langer bij de
buren tv kijken of bellen, maar voortaan zelf thuis. Weliswaar de
telefoon in de gang, want stel je eens voor dat je hem zou gebruiken voor
nutteloos gebabbel in een luie stoel. En ’s winters bloemen op de ramen
en kranten voor de planten op de vensterbank tegen de kou.
Al lezend besef je dat de ontwikkelingen razendsnel zijn gegaan: de
welvaart is zeer toegenomen, het leven is een stuk gemakkelijker
geworden: vakanties, veelzijdiger maaltijden, talloze
studiemogelijkheden voor iedereen, betere woningen, snel internet,
mobiliteit, economische groei, ga zo maar door.
“Gouden jaren”. Zeker!
Maar… helaas, niet alles glimt op dit moment. We zijn met onze neus op
onaangename feiten gedrukt. Een zeer diepe economische crisis,
werkloosheid, boycot, serieuze oorlogsdreiging, MH17, ebola, een
vernietigende broedertwist vanuit religieus fanatisme. Internationale
ontwikkelingen die niet bij onze grens ophouden. Denk aan
vluchtelingen die bij ons op de stoep staan, om onderdak vragen, én om
een passende plek in een klaslokaal.
1
Annegreet van Bergen, Atlas Contact, 4e druk
1
Daarnaast kennen we onze vragen in eigen land: een verzorgingsstaat
die onder zijn eigen gewicht dreigt ten onder te gaan en daarom
drastisch moet worden hervormd. De dringende noodzaak om energie te
verduurzamen. Jongeren opleiden voor beroepen die er nu nog niet eens
zijn. Hoe doe je dat?
En in ons eigen Westland: een tuinbouwsector die voor fundamentele
vragen staat. Een MKB dat de bakens moet verzetten; jongeren die naar
elders vertrekken, krimp in het onderwijs, zorg bieden aan kwetsbaren.
Het heeft er alle schijn van dat we getuigen zijn van een grondige
transitie.2 Oude zekerheden moeten we achter ons laten, zonder precies
te weten waar we naar toe op weg zijn. Ik ben het eens met Willem
Vermeend die in een interview met Trouw zei: “Mijn stelling is dat de
economie en de samenleving de komende twintig jaar meer gaan
veranderen dan de afgelopen vijftig jaar.”3
Begroting 2015
Tussen de afgelopen 50 en de komende 20 jaar staan wij nu stil bij de
begroting 2015.
Ik begin met wat kritische kanttekeningen.
Op 15 juli typeerde mijn fractie het CWP als “scherp aan de wind
varend.” In deze begroting zien we dat beeld versterkt worden. De
reservepositie krimpt iets, leningen nemen toe, waarmee de
afhankelijkheid van een gunstige rentestand groter wordt. Enkele
bezuinigingsmaatregelen zullen op termijn uitgewerkt zijn. Het korten
op de formatie heeft een keer een eind. Het per jaar strakker plannen van
noodzakelijke investeringen is natuurlijk prima, maar zal over enige
jaren steeds minder besparen. De grote vastgoedpositie maakt ons
afhankelijk van externe omstandigheden waarop het lastig sturen is.
Het college hoeft geen nieuwe bezuinigingen uit te voeren. Dat is mooi,
maar tegelijkertijd hebben we natuurlijk al een aantal forse
bezuinigingen achter de rug waarvan de gevolgen jaarlijks merkbaar
zullen blijven. Denk hierbij aan het stopzetten van de subsidies aan
verenigingen.
2
3
Zie: Adjied Bakas, Trends 2015, https://www.youtube.com/watch?v=4pLfyDz41jE
Trouw, Letter&Geest, 1 november 2014, 13
2
Mijn fractie ziet de komende periode nog geen snelle terugkeer naar de
“gouden jaren”. Behoedzaamheid blijft dan ook geboden!
En die behoedzaamheid zien we terug in deze begroting.
Voor mijn fractie blijft het beeld van een solide en evenwichtige
begroting overeind staan. Het niveau van de voorzieningen en de
reserves zijn dermate dat we een voldoende weerstandscapaciteit
hebben (weerstandsratio: 1,03). De risico’s zijn volgens de geldende
spelregels heel transparant in beeld gebracht. Het is waar wat ik op p. 6
lees: “De schuldpositie is niet los te zien van de ambities op de
verschillende thema’s.” Eén en ander blijft in evenwicht, maar mijn
fractie hoopt dat er snel een tijd komt dat we de touwtjes iets kunnen
laten vieren.
Voorzitter, ik ga wat dieper in op enkele onderwerpen.
Decentralisaties
Op 1 januari 2015 is de grootste decentralisatie in de geschiedenis van
ons land een feit. De begroting laat dat zien in een stijging van de
algemene uitkering met zo’n 22 miljoen. Die decentralisatie gaat gepaard
met allerlei vragen rond de uitvoering, de opgelegde korting. Velen
maken zich “zorgen om de zorg”. Een tegengeluid hierbij is echter op
zijn plaats. Westland heeft raadsbreed heel coöperatief opgetrokken met
de ambtelijke organisatie. Er is en wordt keihard gewerkt. De contracten
zijn op tijd getekend. De sociale reserve wordt benut waarvoor deze
bedoeld was. Een zachte landing wordt geboden. Kortom: Westland
maakt er op nuchtere wijze het beste van. Namens mijn fractie mijn
complimenten voor de enorme inzet van allen en de overwegende
eensgezindheid binnen deze raad. Wij spreken ons vertrouwen uit in
gekozen richting. Elders in Nederland lijkt het er minder gunstig uit te
zien, wat zich vertaalt in soms wantrouwende, bijna cynische geluiden.
Ik roep op om daaraan hier niet mee te doen en vooral aandacht te
schenken aan het positieve van de manier waarop wij het gaan regelen.
“Vertrouwen in de zorg” dus. En komen we dan problemen tegen, dan
lossen wie die op – binnen ons vermogen uiteraard.
Economie
3
We beleven spannende tijden op economisch vlak. De crisis duurt in
menig opzicht te lang en is te diep. Het college is zich dit zeer bewust en
dat vertaalt zich in de ambities rond de duurzame en innovatieve
Greenport. Voor economische stimulering trekt het college in 2015 € 2,2
miljoen uit. Meerjarig zie ik dat bedrag echter teruglopen van € 2,7
miljoen in 2014 naar € 1,3 miljoen in 2018 (pag. 41, programma A10). En
dat is inclusief de middelen voor externe positionering. De CDA fractie
wijst in dit verband naar de ontvangen reactie van VNO-NCW, LTO
Glaskracht en MKB Westland, waarin een pleidooi gehouden wordt voor
het op peil houden van deze investeringen. Wij ondersteunen de oproep
alles in het werk te stellen om die neergaande lijn om te buigen. De
slogans “Westland als de groene apotheek of Green Valley” moeten blijven
klinken! Onze vraag is in hoeverre het college kansen ziet om het
budget voor externe positionering meerjarig in stand te houden.
De positie van de glastuinbouwsector vraagt om extra aandacht. De
sector ervaart grote tegenslag en wordt geconfronteerd met Europese
regels die niet goed uitpakken. Regels rond de GMO subsidies worden
niet gelijkelijk in Europa toegepast. Nederland is daar de dupe van. En
dat raakt de concurrentiepositie van onze tuinders. Het is van groot
belang dat dit met kracht onder de aandacht wordt gebracht van onze
vertegenwoordigers in Brussel. Hierover zal CDA Westland een motie
indienen. (motie 1)
Straks start de Metropoolregio. Wij vertrouwen op een krachtige lobby
voor de belangen van onze tuinbouwsector.
Het college geeft terecht hoog op van het belang van de internationale
lobby. We hebben de indruk dat tijdens het laatste staatsbezoek naar
Japan de Westlandse kansen goed gegrepen zijn. We zijn uiteraard
nieuwsgierig naar concrete resultaten. Zijn er al Europese subsidies
binnengehaald of binnenkort te verwachten?
Het college noemt in het kader van de internationalisering de ambitie om
tweetalig onderwijs in Westland tot stand te brengen. Om deze wens te
vervullen zal dit thema worden opgenomen in de Lokale Educatieve
Agenda (LEA).
4
Tijdens de behandeling van het College Werkprogramma op 15 juli jl.
heeft de fractie van CDA Westland gevraagd welke financiële middelen
het college voor dit doel beschikbaar wenst te stellen. In deze begroting
wordt hierop echter geen enkel concreet antwoord gegeven. Daarom
zullen wij straks een motie over tweetalig onderwijs indienen. (motie 2)
Kernenbeleid
Bij de bespreking van het CWP heeft mijn fractie het college gevraagd of
er voldoende zicht bestaat op de kansen en bedreigingen voor de
leefbaarheid van de kern Heenweg. In de brede buurtschool gebeuren
door Vitis en Fun en Fit heel mooie dingen voor jong en oud, waarvoor
onze complimenten!
Maar de kern kent vooral ‘oud’ en weinig ‘jong’. De kinderopvang en de
school merken dat aan den lijve. De wethouder is goed op de hoogte van
deze situatie en spant zich ook in bij Arcade om de woningtoewijzing
vooral te richten op jonge gezinnen. De vraag is echter of dit voldoende
zal zijn. En wat als? Zal er een gunstig effect ontstaan door de
woningbouw in Waelpark? Wordt dat de kurk waarom kinderopvang en
school blijven drijven? Wordt Heenweg straks de eerste kern in
Westland waar de kinderopvang en de laatste school moeten sluiten?
Is het college bereid extra maatregelen te nemen? Mijn fractie
verwacht hierover een concreet antwoord.
Aantrekkelijke dorpskernen
De CDA fractie is verheugd met de ontwikkelingen in het centrum van
’s-Gravenzande. Na jarenlange voorbereidingen is de sloop begonnen en
gaat straks een hernieuwd winkelcentrum met een woonfunctie
gerealiseerd worden. Heel plezierig hierbij is dat over de bezwaren
constructief overleg gevoerd is met omwonenden, wat heeft geleid tot
intrekking van het bezwaar.
Wij vragen aandacht voor het Wilhelminaplein in Naaldwijk. Dit plein is
bij uitstek een plek waar de levendigheid van de terrassen een positief
effect heeft op de aantrekkelijkheid. De wekelijkse markt op woensdag
vergroot die levendigheid, maar maakt tegelijkertijd bepaalde, gewenste
ontwikkelingen voor horecaondernemers lastig. Het verplaatsen van de
5
markt zou hier een oplossing voor kunnen zijn. Hierover dienen wij
straks een motie in. (motie 3)
Voor de kern Honselersdijk (p. 31) lijkt de ambitie van een vlekkenplan
in 2015 wat teruggeschroefd ten opzichte van de begroting 2014 toen nog
sprake was van start voorbereiding uitvoering vastgesteld plan (p. 28).
Wat maakt dat het hier niet echt wil vlotten?
Kwaliteit toerisme en recreatie
Uniek aan Westland is – naast heel veel andere dingen – ons strand. We
worden ons er steeds meer van bewust dat dit meer benut mag gaan
worden voor toerisme. Hoe krijgen we mensen van buiten naar onze
kust? Het bieden van alleen zand, zon en zeewater is dan niet
voldoende. Wij kijken dan ook belangstellend uit naar de mogelijke
uitvoering van de plannen rond strandhuisjes, maar stellen daar naast de
algemene voorwaarden uit de regelgeving wel aanvullende eisen aan:
natuurlijke inpassing in de omgeving met respect voor ecologie en met
een minimale overlast. Mijn fractie wil graag horen wanneer het
college met een voorstel aan de raad komt.
Zoals bekend is mijn fractie een warm voorstander van de mogelijkheid
van langere overnachtingen bij de kust. De onlangs gepresenteerde
berekeningen van het college over een permanente kampeerplek stellen
ons teleur. Wij hebben de indruk dat hierbij nog niet tot het uiterste is
gerekend. En dat het einde van het convenant Westlandse Zoom nieuwe
perspectieven biedt om te doen wat er in de Structuurvisie 2025 -2040 is
opgenomen . Tijdens de commissie EFO heb ik dit onderwerp reeds
aangekondigd. De reactie van de wethouder was toen dat dit onderwerp
daar niet op zijn plek was. Om nu wel een antwoord te krijgen dienen
wij op dit punt een motie in. (motie 4)
6
Zwembad De Hoge Bomen
Van zout naar zoet, gechloreerd water. Het college heeft een prijsvraag
uitgeschreven voor een herbestemming van het zwembad De Hoge
Bomen. En daarbij het aanbod om de grond voor € 0 over te nemen. Mijn
fractie hoopt op een wonder, maar is anderzijds heel nuchter. Een
succesvol burgerinitiatief prima! Maar alleen als het echt kansrijk is.
We hebben begrepen dat er nog geen reacties hierop ontvangen zijn.
Daarover wat doordenkend: het besluit is in deze raad genomen om per
1 januari 2016 over te gaan tot sluiting. Zo’n sluiting vraagt om een
voorbereidingstijd. Met andere woorden: wat is de laatste datum om te
komen met concrete aanbiedingen tot overname? En wat gebeurt er na
1 januari 2016? Een verpauperend complex ziet mijn fractie niet zitten.
Refererend aan wat ik in Hoek van Holland zie gebeuren, denk ik dat het
goed is dat het college daarin een actieve rol pakt door informatie te
verspreiden, een informatiememorandum aan de burgers. Zodat ook
bekend is aan welke voorwaarden e.e.a. moet voldoen.
70 jaar bevrijding
In mei 2015 staat Nederland stil bij de herdenking van de bevrijding die
70 jaar geleden plaats vond. Eerder is in de raad op voorspraak van
GBW gesproken over een particulier initiatief om samen met leerlingen
uit het basisonderwijs een herdenkingsbundel samen te stellen. Het
gemeentearchief heeft uitgesproken ruimte te zien om diverse
educatieve en culturele activiteiten te ondersteunen en waar mogelijk
ook te initiëren. Hiertoe zijn reeds verschillende gesprekken door
betrokkenen gevoerd. Op vragen van de fractie van CDA Westland
tijdens de laatste commissievergadering EFO liet het college weten geen
financiële middelen beschikbaar te stellen om bovengenoemde
initiatieven te faciliteren. Hierover is de fractie van CDA Westland
teleurgesteld. Daarom zullen wij een motie hierover indienen. (motie 5)
7
Voorzitter, ter afronding.
Ik mocht laatst iets over politiek vertellen aan leerlingen in groep 6.
“Hebben jullie een idee wat iemand uit de politiek doet?”, vroeg ik.
“Nou gewoon, problemen oplossen”, was het even simpele als rake
antwoord van een alleraardigst meisje.
Daar staan wij voor. In een open dialoog met de burgers en hier met
elkaar in deze zaal. Ik hoop dat wij dat meisje over enige jaren recht in
haar ogen kunnen aankijken.
Misschien dan niet “helemaal goud!” maar hopelijk toch een kleur die
daar dichtbij in de buurt komt.
8