Lees verder (pdf)

HIS DemoDag 2014
De voorkant van
het patiëntportaal
Christie Manintveld ([email protected])
Tijdens het ochtendprogramma van de HIS DemoDag stond het patiëntportaal centraal. Hoewel de aanwezigen in de dagelijkse praktijk zelf vooral met de achterkant
van het patiëntportaal werken, vonden zij het interessant om ook eens naar verschillende voorkanten te kijken.
Huisarts Casper Tombrock trapte af en presenteerde
vanuit het perspectief van de patiënt zijn patiëntportaal (OmniHis). Daarna vertelde Wendy Breuker,
assistente in wijkgezondheidscentrum Lindenholt in
Nijmegen, over het patiëntportaal binnen Promedico.
Als derde en laatste demonstreerde Pascale Hendriks,
huisarts in De Sluis, medisch centrum Spaarndam, de
voorkant van haar Medicom-patiëntportaal. Een overeenkomst tussen de verschillende portalen is dat ze
alle drie toegankelijk zijn via de website van de huisartsenpraktijk. Er waren ook verschillen, zoals de
manier van inloggen en het aantal zaken dat een
patiënt online kan regelen. Bij de één beperkt dit laatste zich tot het online maken van een afspraak, bij de
ander kan een patiënt ook herhaalrecepten, reisdocumenten of een e-consult aanvragen of een eigen dossier bijhouden.
Leo van Rooijen, dagvoorzitter
10
SynthesHis december 2014; 4 (13)
ACTUEEL ONDERWERP Na de presentaties
benadrukt dagvoorzitter Leo van Rooijen nog eens
hoe actueel het patiëntportaal is. Veel huisartsenpraktijken hebben inmiddels een patiëntportaal en
steeds meer zorgverzekeraars beschouwen het als
een vereiste. Ook de patiënt verwacht onlinedienstverlening, bevestigde Marcel Heldoorn van de
Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie
(NPCF): ‘Mensen zijn inmiddels gewend om zaken via
internet te regelen. In de zorg is dit ook onvermijdelijk. Het zou nog veel verder kunnen gaan dan het
maken van afspraken en het aanvragen van recepten.
De Raad voor Volksgezondheid en Zorg (RVZ) heeft
een advies uitgeschreven waarin staat dat een patiënt
in de toekomst via internet moet kunnen beschikken
over al zijn gezondheidsgegevens. De minister van
Willem van Stempvoort
Tejo Janssen
Joppe van der Reijden
Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft de ambitie
om binnen vijf jaar 80 procent van de chronisch
zieken toegang te geven tot hun dossier. En in de
Eerste Kamer wordt gesproken over het recht op een
digitale kopie van je medisch dossier.’
INLOGGEN IS DREMPELVERHOGEND Uit de
presentaties blijkt dat er veel verschil is in de
manieren van inloggen. Het ene portaal werkt alleen
met digiD, bij het volgende kun je inloggen met
Presentatie 1: Casper Tombrock, huisarts – OmniHis
gebruikersnaam, wachtwoord en een sessiecode, en
bij een derde volstaan alleen gebruikersnaam en
wachtwoord. Bij sommige praktijken moeten mensen
die een account willen aanmaken voor het patiëntportaal, zich aan de balie komen identificeren, zodat
zeker is dat de patiënt zelf een account voor het
patiëntportaal aanmaakt. Een van de aanwezigen: ‘Ik
merk dat het inloggen met digiD voor veel mensen
een enorme drempel is. Het patiëntportaal geeft
mensen wel veel voordelen. Als ze eenmaal ingelogd
Huisarts Casper Tombrock presenteerde vanuit het
perspectief van de patiënt zijn patiëntportaal
(OmniHis). De patiënten van Casper hebben de
mogelijkheid om online een afspraak te plannen.
Op de website van de praktijk staat een link naar de
webagenda. Wie hierop klikt krijgt een invulscherm
te zien. De patiënt identificeert zich door zijn
geboortedatum, postcode en huisnummer in te voeren en krijgt vervolgens dagen en tijdstippen te zien
(in de komende twee weken) waaruit hij kan kiezen.
Ook kan hij aangeven met welke huisarts een
afspraak gewenst is. Vervolgens moet de reden voor
het maken van de afspraak worden ingevuld. Hierbij
kan de patiënt veel tekst kwijt. Als laatste moet het
e-mailadres worden ingevuld. Op dit adres ontvangt de patiënt een bevestiging van de afspraak,
die automatisch kan worden overgenomen door een
digitale agenda (als de patiënt hierover beschikt).
Een afspraak afzeggen kan nog niet via het portaal.
Casper Tombrock
SynthesHis december 2014; 4 (13)
11
Presentatie 2: Wendy Breuker, assistente – Promedico
Wendy Breuker is assistente in wijkgezondheidscentrum Lindenholt in Nijmegen. Ze laat zien hoe
patiënten via het patiëntportaal (Promedico) een
afspraak kunnen maken, herhaalrecepten kunnen
bestellen of voor een e-consult kunnen kiezen. De
patiënten komen in het portaal via de website van
het gezondheidscentrum. Om gebruik te maken van
de onlinediensten moet eenmalig een account worden aangemaakt, zodat patiënten daarna met een
gebruikersnaam en wachtwoord kunnen inloggen.
Na het inloggen krijgt de patiënt per e-mail een
sessiecode toegestuurd. Als hij deze heeft ingevoerd, krijgt hij toegang tot het patiëntportaal. Bij
het online maken van een afspraak worden de mogelijkheden in de agenda getoond. Het is mogelijk om
een dubbele afspraak te maken en ook om een
afspraak online weer af te zeggen (tot minimaal 24
uur van tevoren). Na het kiezen van een dag, tijd en
zorgverlener klikt de patiënt op ‘Bevestigen’, waarna hij de melding krijgt dat de afspraak gemaakt is.
Per e-mail ontvangt hij een bevestiging met een
overzicht van de afspraak.
De patiënt kan een herhaalrecept aanvragen voor
de medicijnen die hij op dat moment gebruikt.
Alleen de middelen die voor een herhaalrecept in
aanmerking komen, worden getoond op de persoonlijke pagina van de patiënt. Door op een middel
te klikken komt dit in een ‘winkelwagentje’ terecht.
Als alle benodigde middelen zijn geselecteerd, gaat
de patiënt naar ‘Uw aanvraaglijst’. Hier kan hij eventueel de hoeveelheid aanpassen, waarna hij op
bevestigen klikt. De patiënt ontvangt een e-mail
met hierin het overzicht van de bestelde medicijnen. Voor een e-consult selecteert de patiënt de
zorgverlener en voert hij het onderwerp en zijn
vraag in. Vervolgens drukt hij op ‘Bevestigen’. Op
zijn persoonlijke pagina kan de patiënt zien welke
afspraken hij heeft gemaakt, welke recepten online
zijn aangevraagd en welke e-consulten nog openstaan en welke al beantwoord zijn.
zijn, hoeven ze alleen maar hun medicatie aan te
klikken en op bevestigen te drukken. Het alternatief
is de namen van alle benodigde medicatie zelf op een
formulier invullen en dit versturen. Dat is veel meer
werk en toch logt de helft van de chronische
patiënten niet in.'
Inloggen op het patiëntportaal zou eenvoudig en tegelijkertijd veilig moeten zijn. Ook is standaardisatie
wenselijk. Eén account en één manier om in te loggen
zouden de drempel om gebruik te maken van onlinediensten in de gezondheidszorg een stuk lager
maken.
ZIJN GEGEVENS GOED BEVEILIGD? Over
veiligheid is het laatste woord nog niet gezegd. Het is
vele aanwezigen een doorn in het oog dat de huisarts
de beveiliging 'tot zes cijfers achter de komma' regelt
en dat de patiënt zijn gegevens vervolgens op
Facebook zet of zijn complete medisch dossier aan
een advocaat overhandigt. Hoe ver gaat onze
verantwoordelijkheid, vragen aanwezigen zich
hardop af. Kunnen patiënten de gevolgen inschatten
van het vrijgeven van hun medische gegevens?
Daarover zijn de meningen verdeeld. Belangrijk is in
ieder geval dat goed gelogd wordt wie op welk
12
Wendy Breuker
SynthesHis december 2014; 4 (13)
Herman Levelink
Presentatie 3: Pascale Hendriks, huisarts – Medicom
Pascale Hendriks
Frits Schueler
Pascale Hendriks, huisarts in De Sluis, medisch centrum Spaarndam, demonstreerde de voorkant van haar
Medicom-patiëntportaal. Via de knop ‘Inloggen voor
patiënten’ op de website of via mijn gezondheid.net
kunnen patiënten naar het portaal. Inloggen doen zij
met hun e-mailadres en een wachtwoord. Daarnaast is
een DigiD met sms-functie vereist om toegang te krijgen. Vervolgens kunnen de patiënten een afspraak
plannen met de huisarts, een praktijkondersteuner of
een assistente. Zij kunnen zelf aangeven of ze een herinnering per e-mail willen ontvangen en wanneer zij
deze willen ontvangen. In de mail staat een overzicht
van de afspraak en een foto van degene met wie de
afspraak is gemaakt.
Als mensen voor een e-consult kiezen krijgen ze automatisch een melding op het scherm. Hierin staat in
welke gevallen het e-consult niet geschikt is, zoals bij
spoedgevallen. Dit gelezen hebbende kunnen patiënten kiezen aan welke zorgverlener ze hun vraag willen
stellen: een huisarts, praktijk-ondersteuner of assistente. Ze voeren het onderwerp en de vraag in en na
het verzenden verschijnt het bericht dat de zorgverlener ernaar streeft binnen twee dagen te antwoorden.
Patiënten kunnen ook een overzicht van hun eerdere
e-consulten bekijken. Een laatste functie die Pascale
uitlicht, is de mogelijkheid om een deel van je eigen
medisch dossier te bekijken. Patiënten kunnen problemen en episodes bekijken, en ook zelf een dossier bijhouden. Ze kunnen doorklikken naar patiëntenbrieven
en onderzoeksuitslagen inzien. Deze worden altijd
eerst door de huisarts gezien en vervolgens beschikbaar gemaakt voor de patiënt.
SynthesHis december 2014; 4 (13)
13
Marcel Leijten
Achter de knoppen
moment gegevens heeft geraadpleegd. Een idee is
om de patiënt zelf de controle en dus meer verantwoordelijkheid over zijn gegevens te geven. De
patiënt zou bijvoorbeeld zelf toegang kunnen geven
aan personen die hij (een deel van) zijn dossier wil
laten bekijken. De patiënt kan hiervoor dan zelf een
sessiecode afgeven.
De HISsen zijn nog niet bezig met de ontwikkeling
van een individueel onlinezorgplan. Het NHG werkt
aan een format en vervolgens zal het stapsgewijs
worden ingevoerd. Er wordt gepleit voor het breed
opzetten van één systeem om dat gaandeweg te specificeren: samen werken aan uniformiteit in plaats
van het afzonderlijk opzetten van verschillende systemen. 3
PRAKTISCH VERBETERPUNT Een ander, direct te
verbeteren veiligheidsaspect kwam ook tijdens de
discussie na de demonstratie naar voren. Bij het
bekijken van de verschillende portalen en diensten
viel op dat patiënten in een aantal gevallen per e-mail
een bevestiging krijgen van de bestelde herhaalrecepten. In deze e-mail worden ook de bestelde
medicijnen genoemd. Dit is privacygevoelige
informatie die onnodig via onbeveiligde kanalen
verstuurd wordt. Beter is het om een bevestiging te
sturen waarin slechts staat dat de patiënt herhaalrecepten heeft aangevraagd. Wil een patiënt vervolgens
bekijken welke medicijnen dit betreft, dan kan hij of
zij hiervoor inloggen in het patiëntportaal.
PERSOONLIJK ZORGPLAN IS HISOVERSTIJGEND Tot slot komt het zorgplan ter
sprake. Is dit iets wat in het patiëntportaal thuishoort? Zijn er binnen de verschillende HISsen
plannen voor de ontwikkeling van een onlinezorgplan? Bij het zorgplan is het van belang dat de patiënt,
maar ook mantelzorgers, zorgverleners en bijvoorbeeld de gemeente toegang hebben. Dit maakt het
zorgplan HIS-overstijgend. Ook hier is veiligheid
weer van groot belang. Wie mag welke gegevens
inzien?
14
Vier assistentes, vier verschillende HISsen,
van links naar rechts: Ada Bukman, Wendy Breuker, Wendy Warmenhoven, Sanne van Gessel
SynthesHis december 2014; 4 (13)