beschrijving van de regelgeving + contactgegevens

Nieuwe wetgeving voor milieuboodschappen op bouwproducten
09/07/2014 Een nieuw koninklijk besluit van de federale overheidsdienst (FOD)
Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu legt regels vast voor
milieuboodschappen op bouwproducten. Vanaf 1 januari 2015 moet een fabrikant die een
milieuboodschap wil aanbrengen op zijn product eerst een levenscyclusanalyse laten
uitvoeren en die registreren in een publiek toegankelijke databank. Deze wetgeving is van
toepassing op alle bouwproducten die in België in de handel worden gebracht of op de
markt worden aangeboden.
Wat verandert er?
Indien een fabrikant een milieuboodschap wil aanbrengen op het bouwproduct, zal hij eerst
een levenscyclusanalyse (LCA) moeten uitvoeren. Op dit ogenblik kan een fabrikant ook
milieuverklaringen op zijn product zetten, zonder dat hij inzicht heeft in de volledige milieuimpact ervan.
Een milieuproductverklaring (EPD, Environmental Product Declaration) is een
gestandaardiseerde manier om milieu-informatie te communiceren. Hiervoor voert men
eerst een levenscyclusanalyse (LCA) uit.
De fabrikant is enkel verplicht een LCA uit te voeren als hij een milieuboodschap op zijn
product wil vermelden! Indien hij geen milieuboodschap aanbrengt, dan is een EPD noch
LCA verplicht.
Wat zijn de voordelen?
De nieuwe wetgeving is een eerste maatregel tegen greenwashing en de overvloed aan
labels die claimen dat een product “duurzaam” of “milieuvriendelijk” is, soms zonder
duidelijke basis.
Daarenboven krijgen fabrikanten een volledig en objectief zicht op de milieu-impact van hun
product. Fabrikanten krijgen ook een beter inzicht in hun productieproces waardoor ze
verbetertrajecten kunnen opstellen. Verbeteringen voor het milieu leiden vaak ook tot
kostenbesparingen.
Het grote voordeel van een EPD voor de consument, bouwheer of architect, is dat het
transparant is en een objectief beeld geeft van de milieu-impact over de verschillende
levenscyclusfasen heen zodat ze een bewuste keuze kunnen maken.
Hoe moet een fabrikant een LCA uitvoeren en laten controleren?
De fabrikant bekijkt de globale milieu-impact over de volledige levensduur van zijn product:
van de productie tot de afvalfase. Voor het uitvoeren van een LCA moet de fabrikant voor
elk proces zowel de ingaande als uitgaande grondstoffen kennen.
De FOD heeft de regels vastgelegd waaraan de LCA’s moeten voldoen. Deze zijn gebaseerd
op Europese normen (EN 15804) en valoriseren zo de werkzaamheden van CEN TC 350
(Europees kader voor normalisatie van bouwproducten).
De fabrikant moet op termijn elke milieuproductverklaring, waarvoor de LCA als basis dient,
laten controleren door een derde, onafhankelijke partij. De federale overheidsdienst (FOD)
Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu zal nog verdere richtlijnen
communiceren over hoe deze controle juist moet gebeuren en zal rekening houden met de
erkenning van buitenlandse milieuproductverklaringen.
De FOD heeft ook aandacht voor kleinere bedrijven en voorziet de mogelijkheid om gebruik
te maken van collectieve milieuproductverklaringen.
Centrale databank: evaluatie op gebouwniveau
De fabrikanten moeten de specifieke milieu-informatie over hun bouwproducten ingeven in
een publiek toegankelijke databank. Op elk bouwproduct met een milieuboodschap zal een
verwijzing naar deze databank staan (www.environmentalproductdeclarations.eu). Ook
fabrikanten die producten zonder milieuboodschap op de markt brengen, kunnen gebruik
maken van de databank om hun LCA te declareren.
De evaluatie van de milieu-impact van bouwproducten gebeurt het best op niveau van het
gebouw of gebouwelement. Een materiaal met een lagere milieu-impact kan bijvoorbeeld
een dikkere muur noodzaken. Vandaar dat de federale overheidsdienst (FOD)
Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu samenwerkt met de
gewesten. Zij ontwikkelen een rekenmodule om de milieu-impact van de bouwproducten op
gebouwniveau te berekenen voor (bv) architecten en overheden. Hiervoor zullen ze de
federale databank gebruiken met de specifieke milieudata gebaseerd op LCA.
Op termijn wil de FOD van de federale databank een Europese maken om de efficiëntie voor
de bedrijven die internationaal actief zijn te verhogen.
Deze nieuwe wetgeving draagt dus bij tot een correcte evaluatie van bouwproducten:
namelijk niet enkel op productniveau, maar ook op gebouwniveau én met specifieke data.
Hierdoor loont het voor fabrikanten om te investeren en te innoveren. Eén databank in
België komt daarenboven de efficiëntie van de bouwsector ten goede.
Getuigenis van Petri Ven, secretaris generaal Federplast.be (een koepelorganisatie van
Agoria en essenscia)
Federplast.be bevestigt de zienswijze van FOD Volksgezondheid om materialen niet langer
“duurzaam” te noemen, louter en alleen op basis van de grondstof waaruit ze bestaan. Ieder
materiaal dient bekeken te worden vanuit het perspectief van zijn hele levenscyclus: hoe
wordt het gemaakt, hoe wordt het gebruikt, hoe lang gaat het mee, is het nadien eenvoudig
demonteerbaar, recycleerbaar? Slechts nadat je alle fases in ogenschouw hebt genomen,
kan je je uitspreken of het ene product vanuit duurzaamheidsimpact op gebouwniveau beter
is dan het andere. Het ideale instrument om de milieu-impacten over de hele levenscyclus in
kaart te brengen is een milieugerichte levenscyclusanalyse (LCA).
Federplast.be merkt op dat de resultaten van LCA’s en EPD’s uit diverse studies en
programma’s vaak heel erg van elkaar verschillen doordat de invulling van parameters niet
éénduidig is. Om meer transparantie te verschaffen bij de communicatie van de resultaten
van dergelijke LCA-studies, heeft de FOD Volksgezondheid het initiatief genomen om deze
samen te brengen in een grondstoffendatabank. Federplast.be juicht dit initiatief toe, met de
vraag om daarbij maximaal op eerdere vrijwillige initiatieven aan te sluiten zodat
dubbelwerk vermeden wordt. Zo krijgen alle scenario’s en berekeningsmodellen eenzelfde
set van basisgetallen van waaruit een eindberekening volgt op gebouwniveau. Iets wat tot
nu toe niet bestond. Federplast.be feliciteert de FOD Volksgezondheid met een dergelijk
initiatief.
Meer informatie
www.milieu.belgie.be (Commercialisering, bouwproducten, milieuboodschappen): Hier
vindt u actuele informatie en een lijst met veel gestelde vragen en antwoorden.
Helpdesk voor bedrijven: [email protected]
Pers: Jona De Leye, communicatie, [email protected], 02 524 9693, 0474 84 02 12

Download Report