Nieuwe energienorme en -standaarden ()

Nieuwe normen
& standaarden
voor energie
BRUFODEBA
Marie BRYNART
DE NIEUWE ENERGIESTANDAARDEN
SES scrl – [email protected]
Ter herinnering – Sanitair warm
water
2
Ter herinnering – verwarming
2
(kWh/m /jaar)
3
Ter herinnering –
Elektriciteitsverbruik
4
Ter herinnering – Kosten

Gemiddeld
 Elektriciteit: 17 c€/kWh (met 6% BTW)
 Gas: 7 c€/kWh

Gezin van 4 personen, onmiddellijk warm water +
oude, gerenoveerde woning, 100 m2:
 Elektriciteit: 3.000 kWh, of 510 €
 Gas: 13.500 kWh, of 945 €
5
Plan van de uiteenzetting
 De nieuwe standaarden in 2 woorden
 De EPB
1.
2.
3.
Certificatie
Verwarmingsinstallaties
EPB Werken
 Het 'passief'
 De 'Lage energie'
 En de bewoner in dit verhaal?
 Een passief-voorbeeld
6
De nieuwe standaarden


Het passief
►
Verbruik van primaire energie voor de verwarming, het warm
water en de ventilatie, minder dan 45 kWh/m2/jaar. En 15
kWh/m2/jaar alleen voor de verwarming.
►
En vele andere technische eisen
De lage energie
►
►

Verwijst naar gebouwen die weinig energie nodig hebben
Isolatieniveau K30 en energieprestaties E60.
De EPB
►
Verplichtingen bij werken of renovaties
►
Verplichtingen voor de verwarmingssystemen
►
Certificaties voor woningen die te koop of te huur worden
aangeboden
7
De EPB
►
De Europese richtlijn 2002/91/EG dringt zich op!
› met het oog op het milieu (broeikaseffect),
› met het oog op energie (schaarste en afhankelijkheid)
Opmerking: De richtlijn werd op gewestelijk niveau omgezet
 3 reglementeringen voor 3 gewesten…
Wat weet u van de EPB?
De EPB
Certificatie voor woningen
►
Verplicht voor woningen
› bij verkoop
› bij verhuring
►
Dit certificaat dient:
1.opdat mogelijke kopers/huurders in staat zijn rekening
te houden met energieprestaties en energiekosten van
de woning indien ze voor deze woning kiezen
2.aanbevelingen op te stellen om de eigenaar te helpen
zijn gebouw te verbeteren
Geen verplichting tot verbetering van gebouw
9
De EPB
Certificatie voor woningen
Classe
Indice kWhEP/m2/an
A++
<0
A+
0 à 15
A
16 à 30
A-
31 à 45
B+
46 à 62
B
63 à 78
B-
79 à 95
C+
96 à 113
C
114 à 132
C-
133 à 150
D+
151 à 170
D
171 à 190
D-
191 à 210
E+
211 à 232
E
233 à 253
E-
254 à 275
F
276 à 345
G
346 ou plus
10
De EPB
Certificatie voor woningen
Classe
Indice kWhEP/m2/an
A++
<0
A+
0 à 15
A
16 à 30
A-
31 à 45
B+
46 à 62
B
63 à 78
De index (en dus klasse) wordt opgesteld volgens een berekeningswijze
➔Hierbij
wordt vanzelfsprekend
niet gelet op de invloed van het gedrag op het verbruik.
B79 à 95
➔DeC+
certificatiegever96
kan
zonder plannen, foto's, facturen van aannemers enz. geen rekening
à 113
houden met wat niet bewezen is (bv. isolatie van een wand of plafond)
C
114 à 132
➔HetC-is mogelijk dat133
eenàperformante
woning een matig certificaat krijgt
150
➔Een
komt
meestal overeen met een goede woning.
D+goed certificaat
151
à 170
D
171 à 190
D-
191 à 210
E+
211 à 232
E
233 à 253
E-
254 à 275
F
276 à 345
G
346 ou plus
11
De EPB
Certificatie voor woningen
►
Kan het certificaat nuttig zijn voor uw rechthebbenden?
►
Kan het certificaat schadelijk zijn voor uw
rechthebbenden?
►
Hoe kunt u de gegevens op het certificaat in het
voordeel van uw rechthebbenden gebruiken?
12
De EPB
verwarmingssystemen
►
Geldt voor verwarmingssystemen met gas- of mazoutketel.
►
Geldt niet voor:
› Doorstroomtoestellen voor warm water of bad
› Gasconvectoren en -kachels
› Elektrische verwarming
› Gasketels van minder dan 20kW
►
De verplichtingen zijn voor de eigenaar
13
De EPB
verwarmingssystemen
►
Verplichtingen voor de systemen in werking
› gecheckt tijdens het 'periodiek nazicht',
– om de 3 jaar voor gas
– elk jaar voor mazout
› Controle door een technicus G1 voor gasmuurketels (…)
› Neergeschreven in een attest van periodiek nazicht
14
De EPB
verwarmingssystemen
►
Verplichtingen voor nieuwe of gerenoveerde systemen
› Bv. bij vervanging van ketel of brander
› Gecontroleerd bij de 'ontvangst', daarna bij:
– Plaatsing van een nieuwe ketel, of
– Plaatsing van een nieuwe brander, of
– Vervanging van de ketelgroep, of
– Verplaatsing van een ketel
› neergeschreven in een 'ontvangstrapport'
15
De EPB
verwarmingssystemen
►
Verplichting voor de oude systemen
› Zodra de oudste ketel de leeftijd van 15 jaar bereikt (in de
praktijk moet dit tussen 14 en 16 jaar)…
› Verplichting tot 'diagnose' en opstellen van diagnoserapport
door een hiertoe bevoegd persoon
› De diagnose is een soort niet-bindende audit
16
De EPB
verwarmingssystemen
17
De EPB
verwarmingssystemen
Behalve uitzonderingen, moet
de verwarmingstechnicus een
gat maken in de rookafvoer (als
dat er niet is in de buis boren
Doel: een analysesonde kunnen
inbrengen om de prestaties van
de ketel te meten
18
De EPB
verwarmingssystemen
De eisen inzake rendement en
uitstoot van vervuiling zijn nu
minder streng dan voor de oude
ketels…
Vanaf 2017 wordt elke ketel over
dezelfde kam geschoren
(ongeacht de leeftijd)
Vermijd onaangename
verrassingen: vervang oude
ketels voor 2017
19
De EPB
verwarmingssystemen
Geen niet-geïsoleerde nieuwe
leidingen of accessoires meer in
niet-verwarmde ruimtes!
20
De EPB
verwarmingssystemen
Nieuwe ketel  Overal nieuwe
thermostatische kranen!
21
De EPB
verwarmingssystemen
Moeten worden bewaard en ter beschikking
staan van de verwarmingstechnicus: (o.a.)
•Alle gebruiksaanwijzingen
•Alle controle-, ontvangst- en andere
getuigschriften
•Alle brandstoffacturen
•Een roadmap met alle technische
handelingen, uitgevoerd op de
22
verwarmingsinstallatie
De EPB bij werken
individuele woningen
●
Nieuwe gebouwen
►
Netto behoefte aan
verwarming 15 of X
kWh/m2 per jaar
►
Primaire energie: 45 of Y
kWh/m2 per jaar
►
U/R-waarden
►
Ventilatie
►
Bouwknopen
►
Oververwarming
►
Technische installaties
●
Renovaties
(vergunningsplicht)
►
U/R-waarden
►
Ventilatie
23
De EPB bij werken
individuele woningen
●
Primaire energie, namelijk 45 kWh/m² per jaar
(ongeveer) of Y...
►
omvat:
› de verwarming,
› de koeling,
› het sanitair warm water,
› de ventilatie en
› de hulpmiddelen (pompen)
►
waarvan wordt afgetrokken
› de productie door zonnepanelen
› de warmtekrachtkoppeling
24
De EPB bij werken
individuele woningen
●
Concreet:
►
Bij een woning van 100 m²
zal het gasverbruik
ongeveer 4.500 kWh per
jaar bedragen.
› 2.400 kWh gas voor sanitair
warm water (3 personen)
› dit levert ons een (nietofficiële) 'index' van
2100 kWh/100m2 op, of 21
De EPB bij werken
individuele woningen
●
U/R-waarden: dit zijn isolatiewaarden van de wanden
(elke wand)
►
dit kunnen buitenwanden zijn,
►
of wanden tussen verschillende appartementen
►
dezelfde waarden zijn te respecteren bij eenvoudige
renovatie (met vergunningsplicht), bijvoorbeeld bij
wijziging van de vensteroppervlakte
De EPB bij werken
individuele woningen
●
Ventilatie
►
er worden vrij strenge en complexe normen geëist
wat de ventilatie van gebouwen betreft
►
dezelfde normen zijn te respecteren bij eenvoudige
renovatie (met vergunningsplicht), bijvoorbeeld bij
wijziging van de vensteroppervlakte
►
in het geval van een eenvoudige renovatie komt het
er alleen op aan de norm voor de
vergunningsplichtige wand te respecteren
De EPB bij werken
individuele woningen
●
Bouwknopen
►
een bouwknoop is een plek in het gebouw waar de
warmte bij voorkeur zal ontsnappen …
►
bijvoorbeeld:
› een linteel boven een venster,
› de hoek van een kamer, wanneer alle wanden naar de
buitenkant uitgeven
De EPB bij werken
individuele woningen
●
Dicht bij de vensters:
►
auteur TomAlt:
http://commons.wikimedia.org/wiki/User:TomAlt
De EPB bij werken
individuele woningen
●
De hoeken van een dak
►
auteur http://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Alexcua&action=edit&redlink=1
De EPB bij werken
individuele woningen
●
Bouwknopen
►
►
Wat gebeurt er als er een bouwknoop is?
De warmte ontsnapt, of… er komt daar 'meer'
koude binnen…
› Energieverliezen en
› Risico van condensatie: de koudere delen kunnen
12°C of zelfs minder bereiken.
De EPB bij werken
individuele woningen
●
Oververwarming
►
Bij de aanleg van een nieuwbouw voor individuele
bewoning wordt een index van oververwarming
berekend. Als deze een bepaalde drempel
overschrijdt, wordt het plan afgewezen.
►
Deze index geeft een aanwijzing van het risico op
oververwarming in de woning.
De EPB bij werken
individuele woningen
●
Technische installaties (voor nieuwe woningen):
1.
Nieuwe woningen moeten voor elk van hun
bestemmingen of eenheden (appartementen) over
specifieke meters voor elektriciteit en voor gas
beschikken.
2.
Indien thermische zonnepanelen worden geplaatst,
is er de verplichting een meter te installeren voor
de geproduceerde energie.
Het passief
Deze standaard is bedoeld om het verbruik van gebouwen
drastisch te verminderen…
35
Het passief
De te controleren criteria
►
Verwarmingsbehoeften < 15 kWh/m2/jaar
(berekend volgens PHPP-software)
►
Dichtheid (luchtverversing) < 0,6 keer/uur
(gemeten door 'Blower door'-test)
►
Oververwarming (25°C of meer) < 5%
(berekend volgens PHPP-software)
►
Primaire energie < 45 kWh/m2/jaar
(berekend volgens PHPP-software)
36
Het passief
De te controleren criteria
►
Verwarmingsbehoeften < 15 kWh/m2/jaar
(berekend volgens PHPP-software)
Voor een woning van 100 m2 komt dit uit op
150 m3 gas/jaar of
150 l stookolie/jaar
Hierin is geen ander verbruik inbegrepen, bv. (o.a.)
elektriciteit voor ventilatie en voor sanitair warm water
37
Het passief
De te controleren criteria
►
Dichtheid (luchtverversing) < 0,6 keer/uur
(gemeten door 'Blower door'-test)
Voor een klassieke woning van 100 m2 met
een vrije hoogte van 2,5 m, komt 1x per uur
verversen uit op een jaarlijks warmteverlies
van 6000 kWh/jaar, of 600 m3 gas.
38
Het passief
De te controleren criteria
►
Oververwarming (25°C of meer) < 5%
(berekend volgens PHPP-software)
Noodzaak om de zonneschijn te beheren:
zonwering
39
Het passief
De te controleren criteria
►
Primaire energie < 45 kWh/m2/jaar
(berekend volgens PHPP-software)
Het gaat uitsluitend om de primaire energie die
nodig is voor de verwarming, het warm water en
de hulptoestellen
Voor een woning van 100m2 komt dit overeen met een
gasverbruik voor verwarming en warm water van 450 m3
gas
40
Het passief
Het beste halen uit de
zonneschijn
Keuze van de oriëntatie &
grootte van de
vensteropeningen
+ Indien nodig, hernieuwbare energie:
zonnewarmte of fotovoltaïsche energie,
warmtepomp enz.
Zonnewering
Driedubbel glas
Performante dubbele ventilatiestroom (CMV)
Indien nodig: 'puits canadien’
(aardwarmtewisselaar)
41
Performante isolatie
De (zeer) Lage Energie
'Lage energie' betekent gewoon: lager verbruik
●Lage
►
Verwarmingsbehoeften < 60 kWh/m2/jaar
●Zeer
►
energie
lage energie
Verwarmingsbehoeften < 30 kWh/m2/jaar
Verwarmingsbehoeften (kWh/m²/jaar)
Recente
middelgrote
woning
Lage
Energie
Zeer Lage
Energie
Passief
42
En de bewoner in dit verhaal?
Het comfort van een passiefhuis, in de winter:
Gemeten temperatuur in verwarmingsperiode
T° ressentie en période de chauffe
100
92,7
50
6
1,3
0
Te
koudfroid
Trop
Comfortabel
Confortable
warm
TropTechaud
% van de populatie
de populatie
van la
population
%%de
Gevoelstemperatuur in verwarmingsperiode
Bron: Leben im Passivhaus, ILS, Institut für Landes und Stadtentwicklunsforschung,
Andrea Bernden-Kaiser (projektleiterin), Runrid Fox-Kämper, Sofie Holtmann
En de bewoner in dit verhaal?
Het comfort van een passiefhuis, in de winter:
% van de populatie
Beoordeling van het winterklimaat
Zeer goed
Goed
Gemiddeld
Slecht
Source: Leben im Passivhaus, ILS, Institut für Landes und Stadtentwicklunsforschung,
Andrea Bernden-Kaiser (projektleiterin), Runrid Fox-Kämper, Sofie Holtmann
En de bewoner in dit verhaal?
Het comfort van een passiefhuis, in de zomer:
Beoordeling van het zomerklimaat
% van de populatie
% van de populatie
Te hoge T°in de zomer
Zelden
Dikwijls
Zeer goed
Goed
Gemiddeld
Bron: Leben im Passivhaus, ILS, Institut für Landes und Stadtentwicklunsforschung,
Andrea Bernden-Kaiser (projektleiterin), Runrid Fox-Kämper, Sofie Holtmann
Slecht
En de bewoner in dit verhaal?
Het comfort van een passiefhuis, in het kort:
% van de populatie
Tevredenheid over het leven in een passiefhuis
Zeer goed
Goed
Bevredigend
Voldoende
Onbevredigend
Onvoldoende
Bron: Leben im Passivhaus, ILS, Institut für Landes und Stadtentwicklunsforschung,
Andrea Bernden-Kaiser (projektleiterin), Runrid Fox-Kämper, Sofie Holtmann
En de bewoner in dit verhaal?
Het goede gebruik van een passiefhuis: het beheer van ventilatie
% van de populatie
Ventilatie door de vensters, bovenop de CMV
Frequent
In het begin frequent
Later veeleer zelden
Zelden
Nooit
Bron: Leben im Passivhaus, ILS, Institut für Landes und Stadtentwicklunsforschung,
Andrea Bernden-Kaiser (projektleiterin), Runrid Fox-Kämper, Sofie Holtmann
En de bewoner in dit verhaal?
Het goede gebruik van een passiefhuis: het beheer van ventilatie
% van de populatie
Gebruik van de installatie
Ingewikkeld
Oké na aanpassingtijd
Elementair
Niet gepreciseerd
Bron: Leben im Passivhaus, ILS, Institut für Landes und Stadtentwicklunsforschung,
Andrea Bernden-Kaiser (projektleiterin), Runrid Fox-Kämper, Sofie Holtmann
De passiefwoning: voorbeeld
●
Het project 'Espoir':
►
14 gezinnen: grote gezinnen
› op 18 bij het begin
►
Begeleiding vooraf, tijdens en achteraf
►
Gewestelijke hulp: woonfonds, voorbeeldgebouwen,
premies +++!
› of gemiddeld 50.000 €
per gezin
› plus sociale begeleiding
De passiefwoning: voorbeeld
●
Praktische tools (gecreëerd met de bewoners)
►
Gebruiksfiches
►
Onderhoudsboekje met foto's:
De passiefwoning: voorbeeld
●
Waarom die tools?
►
Nieuwe elementen: de CMV (de wat?? geControleerde
Mechanische Ventilatie), die de energie uit de uitgaande
lucht gebruikt om de verse lucht voor te verwarmen
►
Openen van de vensters: het is niet nodig te ventileren
door de vensters te openen: de CMV regelt dit allemaal...
› anders is het kouderisico reëel: door 's zomers de vensters te
openen recupereert de CMV geen energie en gaan de
bewoners 's zomers bijzetkacheltjes gebruiken.
De passiefwoning: voorbeeld
De passiefwoning: voorbeeld
De passiefwoning: voorbeeld
De passiefwoning: voorbeeld
De passiefwoning: voorbeeld
●
Reproduceerbaar project? Welke risico's/voordelen
voor een toepassing op grote schaal?
►
Het debat is geopend!
Nog vragen?
[email protected]
0484 177 877
Marie BRYNART
DE NIEUWE ENERGIESTANDAARDEN
SES scrl – [email protected]

Download Report