2. virussen courgette

Ecologie van courgettevirus in Vlaanderen – de weg naar een
duurzame geïntegreerde beheersing
Studieavond Courgette
28 februari 2014
IWT landbouw: 100893
Mathias De Backer
Kris De Jonghe
Thijs De Langhe
Luc De Rooster
Sofie Darwich
Danny Callens
Institute for Agricultural and Fisheries Research
Plant Sciences Unit
www.ilvo.vlaanderen.be
Agriculture and Fisheries Policy Area
Courgettevirussen in Vlaanderen
Waarmee hebben we te maken?
Welke virussen kunnen we
verwachten?
Hoe kunnen we het probleem
beheersen?
Courgettevirussen in Vlaanderen
Waarmee hebben we te maken?
Courgettevirussen
Survey
Inoculatie experimenten
Welke virussen kunnen we
verwachten?
Hoe kunnen we het probleem
beheersen?
Courgette kent een gestage
economische groei in de laatste 20 jaar
Oppervlakte x 5 in open lucht
Areaal van 115 ha tot
>500 ha
Stagnerend de laatste
jaren
Sterk verhoogde productie en
omzet
Export stijgt, import stagneert
Enorme toename aan verliezen
veroorzaakt door virussen
Geen rechtstreekse bestrijding
Geen chemische
middelen
Vectoren beheersen
Geen enkelvoudig virusprobleem
Meerdere virussen
Viruscomplex ?
Groot verlies bij ernstige aantasting
Verzwakte planten
Verdachte vruchten in
Klasse 2
Drie virussen zijn van belang in Vlaanderen
Watermeloenenmozaiek
virus (WMV)
Twee potyvirussen en één
Cucumovirus
Courgettegeelmozaiek
virus (ZYMV),
Komkommermozaiek
virus (CMV)
Non-persistente
overdracht door
bladluizen
Geen of lage
zaadoverdraagbaarheid
(?)
Verschillende eigenschappen
gemeenschappelijk
Identificatie op basis van symptomen
is zeer moeilijk
Mozaiek en vlekkerigheid
WMV
CMV
ZYMV
Identificatie op basis van symptomen
is zeer moeilijk
Bladmisvorming
ZYMV
WMV
CMV
Identificatie op basis van symptomen
is zeer moeilijk
Vruchtmisvorming
WMV
ZYMV
CMV
Identificatie van virussen enkel
mogelijk in het labo
ELISA
Detectie van eiwitten
Minder gevoelig
Molecular techniques
Detectie van RNA
RT-PCR of RT-qPCR
Zeer gevoelig
Courgettevirussen in Vlaanderen
Waarmee hebben we te maken?
Evolutie van de virussen
Welke virussen kunnen we
verwachten?
Alternatieve
waardplanten
Belang van bladluizen
Hoe kunnen we het probleem
beheersen?
Staalname bij telers tussen 2007 en 2013
Aantal staalnames per teler
Tot 2011: 2xper jaar
Vanaf 2012: driewekelijks
Aantal bemonsterde planten
Tot 2011: 10
symptomatische
Vanaf 2012: 5 gelabelde
planten/rijen +
symptomatische
Epidemiologische studie van de
virusaantastingen in de courgetteteelt
Van geïnfecteerde planten
Verschuiving van virussen
tussen 2007 en 2013
Virus incidentie in courgette
100%
CMV
WMV
ZYMV
PRSV
80%
60%
40%
20%
0%
2007
Geïnfecteerde
planten
Geteste planten
2008
2009
2010
Survey jaar
2011
2012
2013
67
72
113
394
86
81
43
73
122
155
487
112
755
505
ZYMV enWMV belangrijkst in 2007 en 2008
Sterke afname ZYMV en status quo voor WMV
Sterke toename CMV, maar in 2013 meestal afwezig
Virussen in West-Vlaanderen 2012
Vóór augustus
Legende:
CMV
WMV
ZYMV
PRSV
Virussen in West-Vlaanderen 2012
Vanaf augustus
Legende:
CMV
WMV
ZYMV
PRSV
Virussen in West-Vlaanderen 2013
Vóór augustus
Legende:
CMV
WMV
ZYMV
Virussen in West-Vlaanderen 2013
Vanaf augustus
Legende:
CMV
WMV
ZYMV
Onkruiden kunnen als reservoirplant optreden
Kamille
Epilobium sp.
Melganzevoet
Herderstasje
Straatgras
Hanepoot
Pitrus
Perzikkruid
Brassica sp.
Kleine
brandnetel
Katoenluis de belangrijkste virusvector in
courgette
Aphis gossypii
- 62 % van de stalen
Aphis fabae
- 15 % van de stalen
Myzus persicae
- 8% van de stalen
Aphis nasturtii
- 15 % van de stalen
Courgettevirussen in Vlaanderen
Waarmee hebben we te maken?
Welke virussen kunnen we
verwachten?
Rassenkeuze
Hygiëne en Ontsmetting
Toekomstig onderzoek
Hoe kunnen we het probleem
beheersen?
Rassenproeven zomer 2013
Tunnel en volle grond PSKW
8 groene (& 3 gele
cultivars)
CMV (rij 1), WMV (rij 3) en
ZYMV (rij 5)
2 bufferrijen
Serre Inagro
3 groene cultivars
Zuivere infecties en
menginfecties
Volle grond Inagro
Randrij geïnfecteerd
Menginfectie CMV, WMV,
ZYMV
Duidelijk verschil in tolerantie tussen de rassen
CMV
WMV/ZYMV
Vatbare rassen
Mirza
Cora
Tosca
Tolerante rassen
Zodiac
Milos
Vitulia
Duidelijk verschil in tolerantie tussen de rassen
CMV
WMV/ZYMV
Vatbare rassen
Mirza
Cora
Tosca
Tolerante rassen
Zodiac
Milos
Vitulia
Hygiene is een belangrijk aspect in beheersing
Onkruidbeheersing
Verwijderen van potentiële
reservoirplanten
Verwijderen van
geinfecteerde planten
Ontsmetting van materiaal
Langdurige overleving van
ZYMV en WMV op
oppervlakten
Verschillende
ontsmettingen worden
onderzocht
Mogelijk speelt zaadoverdraagbaarheid
een rol
Niet ontsmette zaden
Vrucht positief
 Zaad ook positief
(CMV, ZYMV)
Javel, Dettol, Virkon
Slechts lichte reductie
van infectie
Ontsmette zaden
Gepelde zaden
Infectiegraad sterk lager
Desinfectie weinig
verschil
Zaailingen
Lichte infectie CMV en ZYMV
Vermoeden
zaadoverdraagbaarheid
Toekomstig onderzoek gefocust op beheersing
Rassenproeven
Rasgevoeligheid
bevestigen
Ook in kader van
zaadoverdraagbaarheid
Bepaling overlevingsduur
Op verschillende
oppervlakken
Licht en droogte
Concentratie
Contacttijd
Ontsmettingsefficiëntie van
verschillende middelen
Met dank aan:
IWT landbouw: 100893
... Vragen?
Contact projectpartners:
[email protected]
[email protected]
[email protected]