10 september 2014 pagina 55

WOENSDAG 10 SEPTEMPER 2014
EEN SPECIALE UITGAVE VAN HET VALKENSWAARDS WEEKBLAD, DE AHRENBERGER. GROOT EINDHOVEN, DE MEIERIJ, KOERIER VEGHEL KOERIER UDEN, DE SLEUTEL
Oss bevrijd met twee tanks en één vrachtwagen
BEZETTER WERD VERJAAGD UIT DE STAD,
MAAR KEERDE TERUG
Herdenking met konvooi door de stad op vrijdag 19 september
De stad Oss ligt niet direct aan
Hell’s Highway. Toch zorgde Operatie Market Garden voor een vroegtijdige bevrijding van de stad.
D
insdag 19 september
1944 werd Oss bevrijd nadat een eenheid
van de Welsh Guards
zich had losgemaakt uit
de colonne van Market
Garden. Deze eenheid
bestond uit slechts twee
tanks en één vrachtwa-
gen. Eerder die bewuste
dag vertelde een politieman uit Oss aan geallieerden dat er op het station
van Oss een paar Engelse
of Amerikaanse piloten
stonden die door de Duitsers werden weggevoerd.
Hierop besloot een En-
Op het pleintje bij de Visserskerk heeft de gehele Engelse bevrijdingsmacht zich verzameld met de Duitse gevangenen. Uit het dakraam van
de manufacturenwinkel van Antje van de Pas is trots de Nederlandse vlag
gestoken. De tank op de voorgrond is van cpt. O’Donnovan, links is de
tank van stg. Edmunson te zien. Op de voorste tank zitten naast elkaar
bevrijders en overwonnenen. Ossenaren zijn massaal toegestroomd.
Foto: Leo van den Bergh, 19 september 1944. Collectie Stadsarchief
Oss
Expositie Market
Garden in villa
Klondike
In het kader van de
70-jarige herdenking
van Operatie Market
Garden, in de week
van 14-20 september,
functioneert
Veghel
functioneert als middelpunt. Een militair
historisch kampement
(basecamp) is dan de
uitvalbasis voor vele
activiteiten.
Heemkundekring Vehchele
neemt deel met een
expositie in het voormalige
hoofdkwartier Klondike van de
501ste Airborne divisie. Op deze expositie
zijn films en foto’s
te zien en worden
documenten en militaria tentoongesteld.
Tevens wordt er een
speciaal
themanummer uitgegeven van
de
Kroniek
“Van
Vehchele tot Veghel”
met verhalen uit de
oorlog,
waaronder
fragmenten uit het
dagboek van Pater
J. de Hosson en een
gedicht van een Veghelse familie.
***
Op 14 september 2014
om 13.00 uur is de
officiële opening. In
samenwerking
met
Plein23 is speciaal
voor het onderwijs in
Veghel en omgeving
tijd gereserveerd om
de expositie te bezoeken. Overige bezoekers zijn welkom op
zondag 14 september
14.00 uur - 20.00 uur,
op maandag 15 september t/m vrijdag 19
september 12.00 uur
- 21.00 uur en zaterdag 20 september van
09.00 uur tot 17.00
uur.
gelse commandant een
kleine strijdmacht naar
Oss te sturen in een poging de piloten te redden.
Bij het station werd kort
gevochten, waarbij de
Engelse sergeant Brown
dodelijk gewond raakte.
De Duitsers die zich in de
toren van de Visserskerk
verschansten, gaven zich
na een kort vuurgevecht
over. Overal in Oss verscheen de Nederlandse
vlag, de bezetter leek eindelijk verjaagd. Echter,
de Engelsen verlieten Oss
weer en op 20 september
keerden de Duitsers terug. Zij schoten op huizen
waar vlaggen hingen en
haalden
voedselvoorraden uit de vleesfabrieken
en de Philipsfabriek. Opnieuw stuurden de Engelsen troepen naar Oss. De
voedselvoorraden waren
ook voor hen belangrijk
omdat hun opmars was
vastgelopen. Op 25 september 1944 vielen de
Duitsers Oss aan vanuit
Heesch. Er werd zwaar
gevochten. De aanval
werd afgeslagen en de
Duitsers staken op hun
terugtocht ruim twintig
huizen in brand. De gevechten rondom Heesch,
Geffen en Nuland duurden nog tot 28 septem-
JAARGANG No. 70
Konvooi rijdt
door Oss
Operatie Market Garden
en de bevrijding van Oss
worden vrijdag 19 september 2014 op een bijzondere manier herdacht.
Een konvooi van zo’n
vijftig historische militaire voertuigen en tweehonderd personen rijdt
die dag in kolonne door
de gemeente. In Keent
en Oss is er een speciale
ceremonie. Daar is iedereen welkom. Het konvooi is onderdeel van het
landelijke programma 70
jaar Market Garden.
Oorlogsmonument
Keent
Aan het eind van de middag, rond een uur of zes, verlaat de kleine Engelse
bevrijdingsmacht Oss weer. Blije Ossenaren zwaaien de militairen uit, hier
bij het kruispunt Molenstraat/Stationsstraat (nu Spoorlaan).
Foto: Leo van den Bergh, 19 september 1944. Collectie Stadsarchief Oss
ber. Hierbij vielen veel
slachtoffers en veel huizen en boerderijen gingen
in vlammen op.
Er ontstond een gevaarlijke tijd. De Duitsers
zaten aan de overkant
van de Maas en richting
‘s-Hertogenbosch.
De
polder was ’s nachts niemandsland, waar de Duitsers aanslagen pleegden
op de Engelse troepen
die er patrouilleerden.
Ook schoten de Duitsers
vanaf de overkant vliegende bommen (V-1’s) af
die veel schade aanrichten. Vanwege deze geva-
ren sliepen veel mensen
vanaf september 1944 tot
aan de definitieve overgave van de Duitsers op 5
mei 1945 in schuilkelders.
Bron: Paul Spanjaard (Osse Canon)
Exposities
De bevrijding van Oss
krijgt ook aandacht in
het Stadsarchief aan de
Peperstraat en in de hal
van het gemeentehuis in
Oss. Hier zijn kleine tentoonstellingen ingericht
met historische foto’s. In
virtrines liggen diverse
tastbare herinneringen.
Keent had in de Tweede
Wereldoorlog een tijdelijk vliegveld voor ondersteuning van operatie Market Garden. Dat
vliegveld kreeg de naam
B-82 Grave. Honderden
vliegtuigen met manschappen en materiaal
zijn in 1944 hier geland.
Vrijdag 19 september
rijdt het militaire konvooi van Arnhem naar
Keent.
Dat
konvooi
komt daar om 10.00 uur
aan bij het oorlogsmonument. Hier is een korte,
openbare herdenkingsbijeenkomst.
Herdenking in Oss
Vanuit Keent rijdt het
konvooi
via
Herpen,
Koolwijk en Berghem
naar de Prof. Regoutstraat in Oss. Daar komt
het konvooi om 12.00
uur bij het monument
voor Vrijheid, Verdraagzaamheid en Vrede waar
Oss elk jaar de bevrijding herdenkt.
VEGHEL ALS MIDDELPUNT VAN DE CORRIDOR
Felle Duitse weerstand zorgt voor problemen voor geallieerden
Het was de Amerikaanse 101ste
Airborne Division onder aanvoering van generaal-majoor Maxwell
D. Taylor die Veghel zou bevrijden. Hun bijnaam was ‘Screaming
Eagles’. Op zondag 17 september
1944 was het zover!
Er klonk een zwaar gebrom van duizenden vliegtuigen. Veel Veghelaren
gingen de straten op om
te kijken. Boven Veghel en Eerde sprongen
honderden Amerikaanse
Airborne-parachutisten
uit vliegtuigen en de lucht
vulde zich met parachutes.
De bevrijding van Veghel
was begonnen!
De bevrijding van Veghel werd één groot feest.
Overal dansten mensen in
de straten, hingen de vlaggen uit en werden soldaten volgestopt met eten en
drinken. De Amerikanen
kozen villa Huize Rust-
plaats, later Klondike genaamd, als hoofdkwartier.
Op 19 september bereikte
het Engelse grondleger
Veghel. Toch bleef het nog
gevaarlijk. Met name vrijdag 22 september, ‘Black
Friday’ was een spannende dag. Duitse troepen vielen Veghel vanaf verschillende kanten weer aan.
Rond 14.00 uur braken
Duitse troepen vanuit Erp
bij Duifhuis door de Corridor. Ze bezetten delen van
Mariaheide. Tegelijkertijd
startten zij vanuit Schijndel via Eerde de aanval op
de Sluis 4. Gelukkig kwamen hier Engelse tanks te
De brug over de Zuid Willemsvaart moest versterkt worden om de tanks
te laten passeren.
hulp geschoten, waardoor
de Duitsers zich terugtrokken. Na deze mislukte
aanval op de brug veroverden de Duitsers in de
buurt van Logtenburg de
Corridor tussen Veghel en
Sint-Oedenrode.
Zonder pardon
Veghel was nu van twee
kanten omsingeld. Toen
de Duitsers vanuit Schijndel de spoorbrug over de
Zuid-Willemsvaart
probeerden
te
veroveren,
mislukte dat. Er werden
vanuit Erp veel granaten
op het dorp afgevuurd. De
eerste kwam terecht op
de kapel van de zusters
Franciscanessen. Tientallen huizen vlogen in brand
en de Sint-Lambertuskerk
raakte zwaar beschadigd.
De buurten Havelt, Beukelaar en Hezelaar lagen
midden tussen de vechtende Duitsers en Amerikanen. Veel boerderijen en
de windmolen op de Heuvel werden geraakt. De
aanval vanuit Erp was zo
heftig, dat Duitse soldaten
bij De Blauwe Kei zelfs
Veghel wisten binnen te
komen. Tinus van den Tillaart die daar vanuit zijn
stalraam naar de Duitsers
keek, werd zonder pardon
doodgeschoten. Op het
Hazelaar ontplofte een
granaat op het huis van
de familie TimmermansHurkens. Wilhelmina Hurkens raakte zwaar gewond
en overleed later. Zelfs de
kelders onder de kapel
waren niet veilig. Daar
kwamen vier zusters, de
boerenknecht en het bood
Op 19 september bereikte het grondleger Veghel. Toch bleef het nog
dagenlang heel gevaarlijk vanwege steeds terugkerende gevechten in en
om Veghel
schappenvrouwtje om het
leven door een granaat.
Heroveren
Engelse troepen slaagden
er op Black Friday in om
de Corridor bij de Koevering weer te heroveren op
de Duitsers. Daardoor kon
er Geallieerde versterking
komen vanuit Sint-Oedenrode en Eindhoven. Ook
de Corridor bij Duifhuis
en Mariaheide werd een
dag later heroverd. Toch
was het gevaar nog niet
geweken. Op 24 september vielen Duitse soldaten
en tanks de Corridor bij
Eerde aan. Ze hadden zich
verstopt in de Eerdse Bergen, de zandduinen rond
het dorp. De Amerikanen
van het 501ste parachuteregiment, genaamd ‘Geronimo’, verdedigden Eerde.
Er volgde er een zwaar
gevecht, waarbij de inwoners zich in doodsangst
verstopten.Tientallen
vluchtten naar de kelder
van de pastorie. Terwijl ze
hoopten op een goede afloop, raakten de toren van
de Sint-Antoniuskerk en
–molen zwaar beschadigd.
Het
Geronimo-regiment
vocht dapper en slaagde
er in om de Duitsers uit
de Eerdse Bergen te verjagen. De Duitsers hadden
ondertussen wel de Corridor veroverd ter hoogte
van Logtenburg. De Koeveringse Molen brandde
volledig af. Op 26 september werden de Duitse
troepen op de Vlagheide
voorgoed
uitgeschakeld
en kwam het Geallieerde
verkeer op de Corridor
weer op gang. Er was hard
gevochten rond Veghel. In
totaal 29 Veghelaren kwamen door direct oorlogsgeweld om het leven.
Bron: Heemkundekring
Vehchele

Download Report