Protocol echtscheiding

Basisschool Zwaneven
[email protected]
Steenweg op Mol 157
T::014/450602
2360 Oud-Turnhout
F 014/450590
Protocol school en scheiding
1. Belang van een echtscheidingsprotocol
In Vlaanderen zijn er ongeveer 13 000 echtscheidingen per jaar. Bij 75% hiervan zijn kinderen
betrokken. Als school worden we hierdoor ook geconfronteerd met de mogelijkheden en
moeilijkheden die een nieuwe gezinssituatie voor leerlingen meebrengen.
De scheiding van ouders is voor alle kinderen moeilijk: zowel voor jonge als oudere kinderen, voor
jongens als voor meisjes, voor zeer moeilijke als voor eerder rustige scheidingen,…. Op langere
termijn gaat het met de meeste kinderen wel terug goed. Slechts een minderheid behoudt
problemen.
Met dit protocol willen we vastleggen hoe onze school omgaat met echtscheiding.
Ons doel is om het kind zo goed mogelijk te begeleiden en te ondersteunen tijdens deze periode
zodat de ontwikkeling van het kind zo min mogelijk verstoord wordt.
Let wel: We werken enkel binnen de grenzen en mogelijkheden van onze leerkrachten. Het is niet de
bedoeling in de rol van hulpverlener te stappen. De leerkrachten observeren, signaleren en handelen
volgens de methode uitgeschreven in de zorgroute. Wanneer wij ervaren dat de zorg vanuit de
school ontoereikend is, zullen we dit altijd met de ouders bespreken.
2. Integraal beleid
Uit onderzoek blijkt dat een echtscheiding bij kinderen negatieve gevolgen kan hebben op de
verdere ontwikkeling van het kind, vooral indien de kinderen niet de juiste aandacht en begeleiding
krijgen.
Onze school wil graag een bijdrage leveren aan het signaleren en het zo goed mogelijk begeleiden
van kinderen met ouders in scheiding. Binnen het beleid op onze school willen we volgende
aspecten opnemen:
-
Problemen gerelateerd aan scheiding vroegtijdig signaleren en onderkennen.
-
Passende hulp bieden aan kinderen die betrokken zijn bij echtscheiding.
-
Een constructieve relatie onderhouden met beide ouders.
-
Neutraal blijven in scheidingssituaties.
In ons beleid ligt de nadruk op de alledaagse begeleiding van het kind door de leerkracht en de
zorgleerkracht/coördinator. Als de problemen boven de rol van de leerkracht of
zorgleerkracht/coördinator uitstijgen, zullen we doorverwijzen naar een geschikte persoon of instantie
via het CLB.
3. Zorgroute op school
Tijdens of na een scheiding hebben kinderen (tijdelijk) een specifieke onderwijs- of zorgbehoefte en
behoefte aan extra aandacht.
Op onze school vinden wij het belangrijk dat deze zorg zo dicht mogelijk bij het kind begint: in de
klas, bij de eigen leerkracht die signalen opvangt, interpreteert en snel en doeltreffend kan handelen.
Hierbij kan de leerkracht in overleg gaan met de zorgcoördinator of het kind bespreken op het
MDO, afhankelijk van de situatie.
Hoewel niet alle kinderen in scheidingssituaties problemen ontwikkelen, staat vast dat het grootste
deel van de kinderen een onrustige, onzekere en emotionele periode doormaakt waarin aandacht,
steun en extra begeleiding op school welkom zijn.
Het beleid voor scheiding passen we in en werken we concreet uit in de zorgroute die we volgen.
Deze zorgroute sluit aan bij het handelingsgericht werken. Op deze manier bieden we een passende
onderwijsplek voor alle leerlingen.
Hieronder een schema hoe echtscheiding een plaats krijgt in de zorgroute.
Stap 1: Observeren, signaleren en begrijpen, gevolgd door een zorgoverleg (overleg leerkracht,
zorgcoördinator)
Stap 2: Het kind begeleiden en ondersteunen
Stap 3: zorgoverleg
Stap 4: Bespreking op het MDO
Stap 5: Nazorg en evaluatie
Tijdens de begeleiding van het kind kunnen ook gesprekken met het kind of met de ouders gevoerd
worden.
Gesprekken met kinderen:
Dit is een belangrijk middel om een kind zo goed mogelijk te begeleiden rond scheiding. Enerzijds is
de (zorg)leerkracht een luisterend oor voor het kind en kan ze erkenning geven voor wat het kind
voelt. Anderzijds levert het gesprek informatie over het verloop van de scheiding en hoe het kind dit
ervaart en er mee omgaat. Dit vormt dan weer een richtlijn voor het bieden van goede/gepaste
zorg aan het kind.
Kinderen met ouders in scheiding moeten een aantal extra ontwikkelingstaken uitvoeren
(echtscheiding verwerken, aanpassen aan de nieuwe gezinssituatie, evenwicht zoeken in
loyaliteitsgevoelens).
De gesprekken zijn er op gericht het kind zo goed mogelijk te begeleiden bij deze
ontwikkelingstaken.
In de gesprekken stellen we het belang van het kind voorop en zullen we het kind en zijn ouders in
hun waarde laten. We geven aan dat kinderen van beide ouders mogen houden, dat ze geen keuze
moeten maken. Het is aan beide ouders om dit loyaliteitsprobleem niet te stimuleren en geen
negatief beeld op te hangen van de andere ouder.
Gesprekken met ouders:
De school kan, als het aangewezen zou zijn, gesprekken met de ouders voeren om op de hoogte te
raken en te blijven van de situatie. Daarnaast kunnen we de begeleiding van het kind zo goed
mogelijk afstemmen op de begeleiding die ouders bieden. Dit kunnen zowel geplande als ongeplande
gesprekken zijn.
4. Omgaan met ouders
Ouders spelen een belangrijke rol in het begeleiden van hun kinderen bij een scheiding.
Aangezien ouders en school hetzelfde doel hebben, vinden we een goed contact met de ouders
zeer belangrijk.
Onze school wil zo goed mogelijk omgaan met ouders in een scheidingssituatie zonder partij te
worden of op de stoel van de hulpverlener te gaan zitten. We nemen een neutrale houding aan en
houden de belangen van alle partijen voor ogen, vooral die van de kinderen.
We gaan ervan uit dat alle ouders goed voor hun kinderen zorgen. We staan niet toe dat de ene
ouder mogelijke problemen bij de andere ouder met ons bespreekt in aanwezigheid van de kinderen.
Bij de omgang met ouders zal de focus van de school daarom altijd liggen op de ontwikkeling van
het kind.
We beschouwen nieuwe gezinnen als gewone gezinnen. We laten geen vooroordelen vallen tegenover
nieuwe gezinnen en spreken er in positieve verwoordingen over. We bestrijden vooroordelen van
medeleerlingen, leerkrachten en ouders tegenover nieuwe gezinnen.
Uitgangspunten over omgaan met ouders in scheiding vanuit de school:
-
De school probeert een goed contact te onderhouden met beide ouders.
-
De school is geen partij en blijft neutraal ten opzichte van beide ouders.
-
De school heeft een informatieplicht naar de ouders.
-
We geven aan dat niet alle problemen noodzakelijk samenhangen met de echtscheiding.
-
De school zal nieuwe partners niet beschouwen als eerste gesprekspartner van de school. Dit
wil zeggen dat er bij gesprekken ook steeds een biologische vader/moeder aanwezig moet
zijn.
-
Wij tonen respect voor de rol van nieuwe partners van de ouders. We spreken in positieve
bewoordingen over deze nieuwe partners.
-
In regel worden oudercontacten met beide ouders samen gevoerd. Tegenindicaties kunnen
besproken worden en kunnen tot aparte gesprekken leiden. We kiezen er bewust voor om de
gesprekken door te laten gaan met beide ouders. Dit omdat het kind voorop staat en omdat
beide partijen op eenzelfde moment dezelfde informatie krijgen.
-
De school heeft niet de rol van hulpverlener. Daarom zullen we tijdig doorverwijzen naar
externe hulpverlening indien nodig.
Wat verwachten we van de ouders?
-
We verwachten dat de ouders de school tijdig op de hoogte stellen van een scheiding en de
school voorzien van de nodige informatie (bv. verblijfsregeling, uitspraak rechtbank: de
omgangsregeling met grootouders wordt hierin vaak ook omschreven).
-
We verwachten dat de ouders contact opnemen met leerkracht van het kind als ze
vermoeden dat het kind niet goed ontwikkelt of als er zich op andere wijze problemen
voordoen.
Soms gebeurt het dat bepaalde moeilijkheden niet zichtbaar zijn voor 1 partij omdat een kind
zich thuis anders gedraagt dan op school (of andersom). Daarom is het belangrijk dat ouders
eventuele moeilijkheden/problemen ook melden op school.
-
Bij een scheiding verandert vaak ook de financiële toestand. Dit kan voor extra druk zorgen.
In dat geval raden we ouders aan om aan te kloppen bij de directie voor een regeling.
De kostenverdeling moeten de ouders zelf bespreken (vaak wordt dit vastgelegd in een
vonnis). De schoolrekening wordt gericht een de ouder die het kind ten laste heeft. Het is
nadien aan beide ouders om dit onderling verder te regelen.
5. Opnemen in schoolbrochure, schoolreglement of beleidsplan
Het protocol rond echtscheiding zal op opgenomen worden in nuttige info en afspraken vanaf
schooljaar 2014-2015. Bij inschrijving en aan het begin van ieder schooljaar zal er ook steeds een
vragenlijstje zijn om de huidige gezinssituatie in kaart te brengen. Op die manier kunnen wij als
school zo correct mogelijk handelen.
6. Professionalisering
We werkten dit protocol uit tijdens schooljaar 2013-2014.
We vinden het ook erg belangrijk dat leerkrachten een zekere basiskennis hebben over hoe ze
omgaan met kinderen tijdens en na de echtscheiding en dat ze deze kennis kunnen toepassen.
We ondernemen hiervoor volgende stappen:
-
Leerkrachten informeren over echtscheiding bij kinderen: informatiebrochure voor leerkrachten.
-
Zorgcoördinator volgde een opleiding ‘kinderen in echtscheiding’.
-
Leerkrachten krijgen ondersteuning van de zorgcoördinator als dit nodig is.

Download Report