EMDR en verslaving

Samenwerkingspartners : EMDR en verslaving Een gereedschapskist met mogelijkheden Hellen Hornsveld, GZ-‐psycholoog & EMDR trainer Wiebren Markus, GZ-‐psycholoog & promovendus IrisZorg Sponsoren : Workshop EMDR en verslaving Accredita<e •  Vereniging EMDR Nederland –  8 punten •  VGCt –  6 punten •  Eerstelijnspsychologen –  Behandeling 4 –  Diagnos<ek 2 –  Overig 0,5 •  FGzPt (aangevraagd) EMDR en Verslaving 1 Inleiding op de dag •  Wie zijn wij? •  Wat is jullie ervaring met EMDR en verslaving en met het protocol? •  Wensen/vragen vooraf? Programma 09.30
Inleiding op de dag 09.45
Algemene inleiding: pioniers en introduc<e op de gereedschapskist 10.15
De voorbereidende fase: indica<estelling, randvoorwaarden en <ps en valkuilen bij comorbide PTSS 10.45
Module B: Installeren posiTeve behandeldoelen: toelich<ng en video 11.00 Pauze 11.15
Module A: DesensiTseren van negaTeve associaTes met absTnenTe: aandachtspunten bij (nega<eve) ﬂashforwards, en bij deze module. Video, demonstra<e en oefening 12.30 Lunch 13.30
Module C: Het desensiTseren van herinneringen aan controleverlies: toelich<ng, video, demonstra<e en oefening Indien de <jd dit toelaat Module F: Het versterken van de self-‐eﬃcacy 14.45
Pauze 15.00
Module D, E, G en H: triggersituaTes, posiTeve (koppel)herinneringen en posiTeve ﬂashforwards: video, demonstra<e en oefening toelich<ng, 17:00 EMDR en Verslaving EvaluaTe en afronding 2 Algemene inleiding Pioniers en een introduc<e op de gereedschapskist Arnold Popky •  Publiceerde als eerste over EMDR bij verslaving •  Ontwikkelde DeTUR protocol (Desensi'za'on of Triggers and Urge Reprocessing), o.a.: • 
• 
• 
Imagineren van posi<ef behandeldoel (‘Imagina<on inﬂa<on’) Level of Urge (LoU: trek) i.p.v. SUD (spanning) Actuele triggersitua<es als ingang Popky, A. J. (2005). DeTUR, an urge reduc'on protocol for addic'ons and dysfunc'onal behaviors. In R. Shapiro (Ed.), EMDR solu<ons: Pathways to healing (pp. 167-‐188). EMDR en Verslaving 3 Michael Hase •  Ontwikkelde CravEx protocol (Craving Ex'nguished): • 
• 
• 
Herinneringen aan terugval Herinneringen die trek oproepen Actuele triggersitua<es •  Enige RCT EMDR gericht op verslaving (n=34) Hase, M., Schallmayer, S., & Sack M. (2008). EMDR reprocessing of the addic<on memory: Pretreatment, posdreatment, and 1-‐
Month follow-‐up. Journal of EMDR Prac'ce and Research, 2: 170-‐179. Hase, M. (2009). CravEx: An EMDR approach to treat substance abuse and addic<on. In M. Luber (Ed.), Eye movement desensi<za<on (EMDR) scripted protocols: Special popula<ons (pp. 467-‐488). New York: Springer Publishing. Het verslavingsgeheugen O.a. episodische geheugen-‐representa<es van: • 
• 
• 
Voorbereiding, verwach<ngen Consump<e, context Acute eﬀecten, onthouding, trek (drooggebruik) en terugval Middelengebruik: Neurofysiologische overlap met emo<onele brein en stresssysteem •  Intense leerervaring die moeilijk uitdooj • 
Müller, C.P. (2013). Episodic memories and their relevance for psychoac<ve drug use and addic<on. Fron'ers in behavioral neuroscience, 7(34), 1-‐13. EMDR en Verslaving 4 “My ﬁrst experience with alcohol … was quite bad ... I felt sick and abstained from any countable consump<on of alcohol for a few years. However, when I was a student I felt forced to social drinking which I tenta<vely did. At one occasion, however, I learned from rather unexpected feedback that my cons<tu<vely restricted social skills were tremendously enhanced ajer a few glasses of wine. This one episode, … vividly remembered to the present day, has shaped my drug consumpTon behavior ...” Chris'an P. Müller Robert Miller • 
Ontwikkelde Feeling State Addic'on Protocol (FSAP) voor compulsief gedrag én middelenverslavingen: • 
Beeld waarbij gedrag uitgevoerd wordt + meest intense posi<eve gevoel (bv. ‘high’) + fysieke ervaringen Posi<ve Feeling Scale (PFS) i.p.v. spanning (SUD) In tweede instan<e focus op onderliggende nega<eve overtuigingen • 
• 
Miller, R. (2010). Feeling-‐state theory and the impulse-‐control disorder protocol. Traumatology, 16(3), 2-‐10. Miller, R. (2012). Treatment of behavioral addic<ons u<lizing the feeling-‐state addic<on protocol: A mul<ple baseline study. Journal of EMDR Prac'ce and Research, 6(4), 159-‐169. EMDR en Verslaving 5 Jim Knipe •  Ontwikkelde aangepaste interven<es voor omzeilen ’ego-‐defenses’: •  Disfunc<oneel posi<ef aﬀect (bv. liefde voor ‘foute’ ex) Level of Posi<ve Aﬀect (LoPA) i.p.v. SUD •  Ongewenste vermijding (bv. ‘aﬀecsobie’) Level of Urge to Avoid (LoUA)) i.p.v. SUD Knipe, J. (2009). “Shame is my safe place”: AIP targe<ng of shame as a psychological defense. In R. Shapiro (Ed.), EMDR solu'on II: For depression, ea'ng disorders, performance, and more (ed., pp. 49-‐89). New York: Norton Professional Books Set van EMDR procedures bij verslaving (Hornsveld & Markus, 2014) •  EMDR gereedschapskist: 10 procedures om verschillende aspecten van verslaving aan te pakken •  Keuze procedures op basis van casus conceptualisa<e (aard en fase van de verslaving, pa<ënt kenmerken) •  Integra<e van bestaande procedures en nieuwe inzichten: –  Werkgeheugenhypothese –  Posi<eve beelden –  Disfunc<onele overtuigingen –  Flashforwards •  7-‐10 sessies (90 min.) EMDR en Verslaving 6 Work in progress •  De ideëen zijn nog volop in ontwikkeling, check af en toe Hellen’s website voor een nieuwe versie: hdp://hornsveldpsychologenprak<jk.com/agenda/ •  Soms zijn voorlopige keuze’s gemaakt, durf crea<ef te zijn als het protocol op onderdelen echt niet aansluit •  (Uitvoerige) feedback is zeer welkom: [email protected] PosiTeve ﬂashforwards PosiTeve herinneringen Mentale simulaTe Heden / Neutraal NegaTeve herinneringen EMDR en Verslaving NegaTeve ﬂashforwards 7 De voorbereidende fase Indica<estelling, randvoorwaarden en <ps en valkuilen bij comorbide PTSS De relaTe van verslaving met trauma 1.  Zelf-‐medicaTe hypothese (Khantzian, 1997): –  Gebruik als zelfregula<e strategie bij psychiatrische symptomen leidt tot verslaving –  Pa<ënten gebruiken speciﬁeke middelen om speciﬁeke symptomen te reguleren –  Als je de onderliggende pathologie behandeld, vervalt func<e gebruik 2.  Toxiciteitshypothese: –  Gebruik als uitlokker/versterker van pathologie 3.  Gemeenschappelijke factor hypothese: –  42-‐95% verslaafde pa<ënten rapporteren trauma<sche ervaringen in voorgeschiedenis (Farley e.a., 2004) –  Adverse Childhood Events (ACE) EMDR en Verslaving 8 Dosis-‐response rela<e tussen ACE’s en later verslavingsgedrag Vellix, V.J. & Anda, R.F. (2010). The rela<onship of adverse childhood experiences to adult medical disease, psychiatric disorders, and sexual behavior: Implica<ons for healthcare. In R.A. Lanius, E. Vermeden and C. Pain (Eds.), The hidden epidemic: The impact of early life trauma on health and disease (pp. 77-‐87). Cambridge University Press. EMDR en Verslaving 9 Timing bij comorbide PTSS PrevalenTe hoog: ± 35% van verslaafde pa<ënten heej actuele, comorbide PTSS (Driessen e.a., 2008; Gielen e.a. 2012) RaTonale voor volgorde ‘eerst PTSS, dan verslaving’: –  Lijdensdruk vaak hoog –  Als je PTSS behandeld, dan neemt ernst verslaving af (maar niet vice versa!) (Hien e.a., 2010) –  Echter: beide stoornissen moeten behandeld worden Richtlijnen: geïntegreerd behandelen van PTSS en verslaving, maar hoe dan? Dilemma’s bij traumabehandeling bij middelenacankelijke verslaving AbsTnenTe vereist? Coping vs. traumagericht? Ambulant of klinisch? Wat als de paTënt terugvalt? EMDR en Verslaving 10 IndicaTestelling •  Wanneer naast of in plaats van bestaande interven<es? –  Aandachtcontrole: gevoelsurfen/mindfulness, aﬂeiding zoeken –  Medica<e: Campral, Naltrexon, Antabuse •  Wanneer en hoe in te bedden in breder behandelplan? •  Terugval hoort bij een verslavingsbehandeling en is een leerervaring die mogelijke nieuwe targets oplevert Exclusiecriteria •  Vuistregel/ervaring: als psychosociale behandeling ambulant mogelijk is, is EMDR i.p. ook ambulant haalbaar •  An<cipeer op therapie interfererend gedrag en situa<es: –  Frequente no-‐show –  Intoxica<e gedurende sessies –  Crisis –  Erns<g middelengebruik –  Erns<ge, actuele psychiatrische symptomen •  Absolute contra-‐indica<es: geen EMDR en Verslaving 11 Spelregels en voorwerk •  Werkafspraken: – 
– 
– 
– 
Niet onder invloed verschijnen Geen gebruik voor of direct na de sessie Openheid over gebruik en trek: niet met veel trek de deur uit Risicositua<es waar mogelijk (aanvankelijk) vermijden •  Spreek door hoe omgegaan wordt met evt. resterende trek/
triggersitua<es •  Begin met het primaire probleemmiddel en werk dat i.p. eerst helemaal door •  Gecontroleerd gebruik vs. abs<nen<e Module B: installeren van posiTeve behandeldoelen EMDR en Verslaving 12 Casus Mike: ambivalen<e Mike drinkt al zeker 20 jaar, vanaf zijn 16e. Hoewel zijn leven hierdoor compleet is vastgelopen lukt het hem niet om langere 'jd te stoppen. Hij kan zich, na al die 'jd, een leven zonder alcohol niet meer voorstellen … Hij is al meerdere keren in behandeling geweest, maar met kortdurend resultaat. Hoewel hij zegt gemo'veerd te zijn, is zijn therapietrouw ma'g. Bij doorvragen blijkt dat hij twijfelt of hij wel echt wil stoppen, eigenlijk zou hij gecontroleerd willen kunnen drinken, maar ja … PosiTeve ﬂashforwards PosiTeve herinneringen Mentale simulaTe Heden / Neutraal NegaTeve herinneringen EMDR en Verslaving NegaTeve ﬂashforwards 13 Retrieval compeTTon hypothesis (Brewin, 2006) Posi<eve func<onele zelfrepresenta<es -‐ ImaginaTon deﬂaTon: EMDR, CGT + ImaginaTon inﬂaTon: RDI, COMET, posiTve imagery training -‐ -‐ Bewustzijns-‐ drempel Nega<eve disfunc<onele zelfrepresenta<es Mentale simulaTe: eﬀecten •  Krach<ger dan verbaal doelen stellen: emo<oneler, speciﬁeker en crea<ever (Hackmann, Benned-‐Levy & Holmes, 2011) •  Sterke impact op emo<es (Holmes et al. , 2006, 2008) •  Versterkt ervaren waarschijnlijkheid dat gebeurtenissen zich kunnen voordoen in toekomst (Taylor et al., 1998) •  Versterkt self-‐eﬃcacy, probleemoplossing en ontwikkelen van vaardigheden (Cumming & Ramsey, 2008; Holmes et al., 2008; Taylor et al., 1998; Korrelboom et al., 2009) EMDR en Verslaving 14 Mentale simulaTe: aandachtspunten •  Simuleer meerdere posi<eve scenario’s •  Simuleren van de stappen is krach<ger dan de uitkomst (Greitemeyer & Wurz, 2006; Taylor et al., 1998). Dus jezelf in ac<e zien! •  Match simula<e met de gewenste uitkomst: loca<e, houding, bewegingen, gedachten, emo<es etc. (Cumming & Ramsey, 2008). Dus geen gecontroleerd gebruik! •  De zintuiglijke kwaliteit van het beeld is mogelijk belangrijker dan de mate van herhaling (Cumming & Ramsey, 2008) •  Audio opname’s kunnen ondersteunen maar ook te sta<sch en voorspelbaar zijn •  Laat pa<ënt de ogen sluiten als dat helpt •  Geen oogbewegingen! Videofragment pornoverslaafde Is dit wel/geen geschikt beeld volgens jou? Waarom? EMDR en Verslaving 15 Pauze (15 min.) PosiTeve ﬂashforwards PosiTeve herinneringen Mentale simulaTe Heden / Neutraal NegaTeve herinneringen EMDR en Verslaving NegaTeve ﬂashforwards 16 Flashforwards bij verslaving •  Verschillende soorten: –  Nega<eve associa<es met langdurige abs<nen<e –  Terugval en dan ‘in de goot’ belanden –  Overschaden van kansen/overwaarderen van genot –  Drooggebruik •  Verschil met ﬂashforwards bij fobieën, dwang e.d.: –  Kunnen verleidelijk (posi<ef) zijn –  Scenarios hebben zich vaak al eerder voorgedaan en lijken daarom reëel, maar: •  Terugval (aanleiding) kan een reëel gevaar zijn maar vervolgens ‘in de goot belanden’ (rampzalige gevolg) hoej dat niet te zijn Flashforwards bij verslaving: aandachtspunten •  Ontkenning: –  Angst voor terugval en erger: ‘Ik weet zeker dat ik nooit meer ga drinken’ –  Opzien tegen langdurige abs<nen<e: ‘Nee hoor, dat wil ik echt!’ –  Drooggebruik/trek/verleiding: ‘Ik ben helemaal klaar met gokken’ Hoe zou je dit onderscheiden van er echt geen probleem mee hebben? Als je ontkenning vermoedt: hoe zou je hier mee omgaan? •  Gebruik zonodig bijv. lege stoel techniek •  Vuistregel: stuurt beeld het gedrag in hier en nu waarschijnlijk aan? Dan zinvol om mee te nemen •  Zorg dat de beelden concreet worden, bijv. nega<eve associa<es met abs<nen<e: –  ‘Er niet meer bij horen’: • 
• 
• 
EMDR en Verslaving Uitgelachen worden door drinkende collega’s/vrienden etc. Tonic moeten drinken Niet meer bij de rokers buiten het café staan 17 Module A: ddesensi<sa<e esensiTsaTe vvan an nnega<eve egaTeve associaTes m
met et aabs<nen<e
bsTnenTe associa<es Module A: desensiTsaTe van negaTeve associaTes met absTnenTe Doel: reduceren van ambivalen<e, daarom 1e module Aanpassingen basisprotocol: -‐Geen NC (eigenlijk: ‘Ik ben machteloos’) maar een zelfuitspraak die de SUD maximaliseert (bv. ‘Een leven zonder drank is leeg en saai’) -‐PC standaard: ‘Ik kan het aan’ ObservaTes: – 
– 
– 
– 
EMDR en Verslaving Snelle desensi<sa<e Veelal levendige beelden van abs<nen<e Spontane rescrip<ng De waarschijnlijkheid dat het beeld werkelijkheid zal worden, neemt gevoelsma<g af 18 Videofragment rookverslaafde Waarin wijk ik hier iets af van het protocol? Wat zou er mogelijk anders zijn gegaan, als ik dat niet gedaan had? Oefenen Oefenen: •  Demonstra<e Demonstra<e •  Oefening in tweetallen & oefenen •  Ervaringen/vragen EMDR en Verslaving 19 Vragen? Lunch (1 uur, tot 13.30) EMDR en Verslaving 20 Casus Mike: controleverlies Aanvankelijk dronk Mike gewoon mee met z’n vrienden, alleen bij het uitgaan, maar zijn gebruik nam geleidelijk toe. Hierdoor liep zijn rela'e stuk en ging het mis op school. Hierdoor nam het gebruik verder toe. Toen zijn ouders gingen scheiden was Mike net 18. Zijn vader trok weg en bemoeide zich niet meer met Mike. Hierna escaleerde het gebruik helemaal stevig. Op 21-‐jarige lee`ijd werd Mike voor het eerst opgenomen vanwege zijn drank-‐ gebruik. Het lukte hem precies vier maanden om gestopt te blijven .. PosiTeve ﬂashforwards PosiTeve herinneringen Mentale simulaTe Heden / Neutraal NegaTeve herinneringen EMDR en Verslaving NegaTeve ﬂashforwards 21 Module C: desensiTsaTe van herinneringen aan controleverlies Module C: desensiTsaTe van herinneringen aan controleverlies Doel: densensi<seren (machteloosmakende/verlammende) herinneringen aan controle verlies ‘Links-‐om’ benadering (zet beloop controleverlies uit op Tjdlijn) + vleugje ‘rechts-‐om’: “Zijn er nog andere ervaringen die voor jou gevoelsma'g bewijzen dat je niet bent opgewassen tegen alcohol of dat je alcohol nodig hebt als het tegenzit?” Aanpassingen linksom protocol: -‐Er kunnen zowel targets zijn die spanning (SUD) als trek (LoU) oproepen -‐Werk met hetgeen wat het meest op de voorgrond staat maar LoU (i.t.t. SUD) hoej niet helemaal 0 te worden ObservaTes: –  Per pa<ënt sterk wisselend qua iden<ﬁca<e targets, niet al<jd zinvol –  Betrej vaak faalervaringen, kunnen sterk emo<oneel geladen zijn EMDR en Verslaving 22 Videofragment koopverslaafde: <jdlijn Wat zet je uit op je Y-‐as: (controleverlies in) gedrag/gebruik, trek/drang of nog iets anders? EMDR en Verslaving 23 Videofragment pornoverslaafde na terugval Selecteer je het targetbeeld op basis van controleverlies, zelfverwijt of het nu naarste beeld? Oefenen Oefenen: •  Demonstra<e Demonstra<e •  Oefening in tweetallen & oefenen •  Ervaringen/vragen EMDR en Verslaving 24 Casus Mike: ondermijnende overtuigingen a.g.v. ACE’s Mike komt vooral in de verleiding om te drinken als hij tegenslag ervaart. Hij hee` dan snel het idee dat hij er helemaal alleen voor staat en voelt zich machteloos om iets aan de situa'e te veranderen. Dat is een onverdragelijk gevoel… Het doet hem denken aan de situa'e thuis, toen hij als kind vaak tussen ruziënde ouders zat. Hij vluchde dan meestal naar boven. Soms was de sfeer dagenlang ijskoud en wat hij ook deed om weer contact te maken, hij deed het nooit goed. Module F: desensiTsaTe van self-‐eﬃcacy ondermijnende overtuigingen EMDR en Verslaving 25 Self-‐eﬃcacy •  De mate waarin je overtuigd bent dat je in staat bent om speciﬁeke doelen te bereiken (Bandura, 1977) •  I.t.t. zelfvertrouwen, sterk contextgebonden, bv.: –  Weigeren van alcohol in café met vrienden –  Omgaan met trek wanneer je alleen thuis bent •  Meest consistente voorspeller van behandeluitkomst bij alcoholverslaving (Adamson, 2009) •  Zeer hoge mate van self-‐eﬃcacy kan wijzen op zelf-‐
overschaxng en dropout in de hand werken (Burling e.a., 1989) Module F: scherpschieten met rechts Doel: versterken self-‐eﬃcacy in triggersitua<es Aanpassingen ‘rechtsom’ protocol: 1. 
2. 
Iden<ﬁceer veelvoorkomende triggersitua<es Iden<ﬁceer de bijbehorende dysfunc<onele (kern) overtuiging (≠ NC): “Wat vind je van jezelf dat je hier niet goed mee kunt omgaan? … Hoe noem je zo iemand?” B.v.: “Ik ben een draaikont” 3. 
Iden<ﬁceer 3-‐5 targetherinneringen van vóór verslaving die sterkste gevoelsma<ge bewijs vormen dat dit waar is: “Welke ervaringen bewijzen gevoelsma'g op dit moment (nog steeds) dat [noem opvahng] waar is? We zijn op zoek naar bewijzen van liefst vóór het alcoholgebruik.” 4. 
Verder basisprotocol ObservaTes/opmerkingen: -‐Leidt vrijwel al<jd tot Adverse Childhood Events -‐Indien voldoende <jd, dan geen bezwaar om zonodig hele rechtsom procedure te doorlopen EMDR en Verslaving 26 Mijn alcoholisme !!! NC: ‘Ik ben slap’ Gepest op school NC: ‘Ik ben machteloos’ DysfuncTonele (kern) overtuiging: ’Ik ben zwak’ Ik kan geen weerstand bieden aan alcohol wanneer … Vernederd door vader NC: ‘Ik ben een mislukkeling’ Ontslag NC: ‘Ik ben een mislukkeling’ Videofragment alcoholverslaafde xxx? EMDR en Verslaving 27 Oefenen Oefenen: •  Demonstra<e Demonstra<e •  Oefening in tweetallen & oefenen •  Ervaringen/vragen Pauze (15 min.) EMDR en Verslaving 28 PosiTeve herinneringen PosiTeve ﬂashforwards Mentale simulaTe Heden / Neutraal NegaTeve herinneringen NegaTeve ﬂashforwards Samenhang module F (scherpschieten met rechts) en G (triggersitua<es) EMDR en Verslaving 29 Module G: triggersitua<es •  Triggersitua<es kunnen risicositua<es worden •  Frequen<e en kracht belangrijke selec<ecriteria •  Desensi<sa<e van deze beelden (en van ﬂashforwards) leiden vaak middels spontane rescrip<ng tot future template Videofragment triggerbeeld alcoholverslaafde xxx? EMDR en Verslaving 30 Videofragment triggerbeeld cocaïneverslaafde xxx? PosiTeve ﬂashforwards PosiTeve herinneringen Mentale simulaTe Heden / Neutraal NegaTeve herinneringen EMDR en Verslaving NegaTeve ﬂashforwards 31 Module D: desensiTsaTe van posiTeve herinneringen Module D: desensiTsaTe van posiTeve herinneringen Doel: densensi<seren trekoproepende /machteloos-‐
makende herinneringen Targets kunnen al ‘links-‐om’ via Tjdlijn module C geïnventariseerd zijn Aanpassingen protocol: •  Er kunnen zowel targets zijn die een posi<ef gevoel (LoPA) als trek (LoU) oproepen •  Werk met hetgeen wat het meest op de voorgrond staat •  LoPA of LoU hoeven (i.t.t. SUD) niet helemaal 0 te worden •  Geen NC maar drempelverlagende uitspraak, bijv.: “Eentje kan wel” •  PC standaard: “Ik kan het aan” EMDR en Verslaving 32 Oefenen Oefenen: •  Demonstra<e Demonstra<e •  Oefening in tweetallen & oefenen •  Ervaringen/vragen Module E: desensiTsaTe van koppel herinneringen EMDR en Verslaving 33 Module E: desensiTsaTe van koppelherinneringen Doel: ontkoppelen gebruik/gedrag en onderliggende gezonde behoeje Stap 1: iden<ﬁceer het gezonde verlangen achter het middel/gedrag, bijv: “Me zeker voelen”. Stap 2: maak een Tjdlijn van gebeurtenissen waarin beide gekoppeld zijn, stel zonodig aanvullende rechts-‐om vragen: “Welke ervaringen bewijzen voor jou gevoelsma'g nu nog het meest dat [middel/gedrag] je kan helpen om je behoe`e aan [behoeje] vervuld te krijgen?” Stap 3: desensi<seer, geen NC en PC maar uitspraak die verlangen naar middel/gedrag maximaliseert, bijv: “Ik heb dit nodig” Foutje in protocol: geen SUD maar LoPA/PFS (posi<eve lading)! “Op een schaal van 0-‐10, hoe posi'ef is/voelt het beeld nu om naar te kijken?” Videofragment koopverslaafde: iden<ﬁca<e onderliggende behoeje en desensi<seren koppeling met koopgedrag Hier wordt naar de mate van koppeling tussen de psychologische behoeje en het ﬁjnste aspect van het middel gevraagd. Zou hier ook naar de mate van posi<viteit (LoPA) gevraagd kunnen worden? EMDR en Verslaving 34 Samenhang module C, D en E PosiTeve ﬂashforwards PosiTeve herinneringen Mentale simulaTe Heden / Neutraal NegaTeve herinneringen EMDR en Verslaving NegaTeve ﬂashforwards 35 Module H: ﬂashforwards van bereiken disfuncToneel posiTef ideaal Module H: posiTeve ﬂashforwards Doel: geloofwaardigheid van het overgewaarde en onrealis<sche ideaal verminderen, bijv.: •  Jackpot winnen (gokker) •  Geliefde voor je winnen (stalker) •  Nog één laatste keer gebruiken en dan deﬁni<ef stoppen Onderscheid met triggersituaTes: minder frequent, alles of niets karakter, gaat om willen bereiken (onhaalbaar) doel Aanpassingen protocol (zoals bij pos. herinneringen): • 
• 
• 
• 
• 
EMDR en Verslaving Er kunnen zowel targets zijn die een posi<ef gevoel (LoPA) als trek (LoU) oproepen Werk met hetgeen wat het meest op de voorgrond staat LoPA of LoU hoeven (i.t.t. SUD) niet helemaal 0 te worden Geen NC maar drempelverlagende uitspraak, bijv.: “Eentje kan wel” PC standaard: “Ik kan het aan” 36 Videofragment xxx? Oefenen Oefenen: •  Demonstra<e Demonstra<e •  Oefening in tweetallen & oefenen •  Ervaringen/vragen EMDR en Verslaving 37 EMDR en Verslaving 38

Download Report