Artreferentie verslag van groep 7, door Caroline Kilg Begeleidend docent: Harald Warmelink Maandag 19 mei 2014 Caroline Kilg, GAR 1A 1 9 mei 2014 Inhoudsopgave InleidingPag 3 Wat is Art Brut?Pag 4 Wat zijn de visuele kenmerken van Art Brut? Pag 5 Wat voor invloed heeft Art Brut op mensen? Pag 6 Welke kunstenaars zouden een goede inspiratiebron zijn voor onze installatie? Pag 7 ConclusiePag 10 Caroline Kilg, GAR 1A 2 9 mei 2014 Inleiding Voor het Vrij Project Going for a Ride hebben we de kans gekregen om een installatie te maken die de ervaring van een ride moet simuleren. Deze ride moest als thema iets uit een van de twee musea die bezocht zijn in Parijs hebben. Naar aanleiding van eerste discussies bleek ons projectgroep geïnteresseerd in het werk van Howard Neal, maar vooral ook in zijn levensverhaal. Howard Neal is een zwakzinnige gevangene die in Amerika al 32 jaar vastzit voor de moord op zijn nichtje en halfbroer.1 Wij willen voor de stijl van ons project inspiratie putten uit de Art Brut. Howard Neal met zijn kindertekeningen valt ook binnen deze stijl en wij denken dat dit goed zal aansluiten bij ons project. Er is daarom een behoefte aan meer kennis over Art Brut, en dan vooral over hoe de stijl passend en effectief gebruikt kan worden binnen ons project. Hiervoor moet er eerst onderzocht worden wat Art Brut kenmerkt en daarna moeten we kijken hoe we die stijl het best kunnen gebruiken voor onze installatie. Jesse Reno - old painting Ik ga dit onderzoeken door desk research te doen, maar ook door mijn eigen ervaringen en gevoelens over Art Brut te analyseren. Onderzoeksvraag: Hoe kunnen wij de Art Brut het beste gebruiken binnen onze installatie Deelvragen: Wat is Art Brut? Wat zijn de visuele kenmerken van Art Brut? Wat voor invloed heeft Art Brut op mensen? Welke kunstenaars zouden een goede inspiratiebron zijn voor onze installatie? 1 HKU. Sprenkels, Remco (2014). Verslag over Howard Neal. Hilversum: Jean DeBuffet - Grand Maitre of the Outsider Caroline Kilg, GAR 1A 3 9 mei 2014 Wat is Art Brut? Art Brut oftewel Outsider Art is zijn termen die in de jaren 70 is ontstaan om kunst te beschrijven die buiten de grenzen van ‘officiële’ cultuur ontstaat. Jean Debuffet1, die de Franse term bedacht focuste zich vooral op kunst die was gemaakt door mensen buiten de maatschappij, zoals kinderen en mensen in gestichten. De Engelse term outsider art wordt wat breder gebruikt, ook om mensen te omschrijven die nooit een kunstopleiding hebben gevolgd. Zowel in Outsider art als art Brut wordt vaak een droomwereld of extreme mentale staat afgebeeld, zoals in het werk van Howard Neal, die vaak zijn ervaringen en angsten afbeeld in kinderlijke tekeningen. Zijn werk bevat vaak mensen die vastgebonden liggen terwijl een monsterlijk figuur iets met ze doet. Howard Neal De kunst die gemaakt wordt door geestelijk zieke mensen wordt gezien als een van de belangrijke stromingen binnen de art Brut. De eersten die interesse toonden in deze werken was de groep ‘Der Blaue Reiter’, een groep kunstenaars die bestond uit onder andere Wassily Kandinsky en Auguste Macke. Zij hebben in de enige uitgave van ‘Der Blaue Reiter Almenac’ een aantal werken van geestelijk zieke mensen gereproduceerd. Zij zagen deze kunst als een uiting van expressiviteit ontstaan door het gebrek aan cultuur en ontwikkeling. 2 In 1922 verscheen het boek ‘Bildnerei der Geisteskranken: ein Beitrag zur Psychologie und Psychopathologie der Gestaltung’ geschreven door dr. Hans Prinzhorn3. Dit was het eerste boek dat de werken van krankzinnigen analyseerde en hun psychologische aandoening verbond aan hun werk. Het boek werd enthousiast ontvangen 1 Debuffet Foundation.(?). About Art Brut. Available: http://www.dubuffetfondation.com/artbrut_f.htm. Last accessed 1 may 2014. 2 Kallir, Jane. (2000). “European Self-Taught Art: Brut or Naïve?” . Available: http://www.petulloartcollection.org/history/article.cfm?n_id=14. Last accessed 1 mei 2014. 3 Prinzhorn, Hans (1922). Bildnerei der Geisteskranken: ein Beitrag zur Psychologie und Psychopathologie der Gestaltung. Berlin: http://digi. ub.uni-heidelberg.de/diglit/prinzhorn1922. Caroline Kilg, GAR 1A 4 9 mei 2014 Wat zijn de visuele kenmerken van Art Brut? Het is moeilijk om overeenkomsten te vinden in het visuele aspect van Art Brut omdat het niet een kunststroming is in de traditionele zin van het word. Het zijn geen kunstenaars die zich door elkaar laten inspireren en op elkaars werk verder borduren. Het is een verzamel naam voor mensen die geen kunstenaars zijn en vaak genoeg ook niet het idee hebben dat ze kunst aan het maken zijn. Het is een expressie van emoties die op visuele manier wordt geuit. 1 Er zijn vaak wel overeenkomsten in de thema’s, die vaak gaan over isolatie, alternatieve werelden of wereld beelden. Dit komt doordat de mensen die binnen de Art Brut vallen vaak buiten de gewone cultuur vallen, omdat ze geinstutionaliseerd zijn of zich moedwillig hebben onttrokken aan de samenleving. Ook in de materialen zijn overeenkomsten te vinden, vaak worden ‘kinderlijke’ materialen als kleurpotloden en viltstiften gebruikt omdat dit de enige materialen zijn die beschikbaar worden gesteld of gevonden materialen als bierdopjes en hout. Willem van Genk - Parnasky Kunst die binnen de Art Brut valt is vaak behoorlijk ruw en gemaakt zonder veel technische vaardigheid. Kleurgebruik is erg divers, van ‘modderige’ kleuren tot ongelofelijk felle kleuren. 1 Kallir, Jane. (2000). “European Self-Taught Art: Brut or Naïve?” . Available: http://www.petulloartcollection.org/history/article.cfm?n_id=14. Last accessed 1 mei 2014. Caroline Kilg, GAR 1A 5 9 mei 2014 Wat voor invloed heeft Art Brut op mensen? Als ik kijk naar mijn eigen reactie op Art Brut denk ik dat het een grote invloed kan hebben op mensen. Zelf krijg ik vaak een gevoel van onbehagen en angst van deze werken, het zijn geen dingen die ik in een donker steegje tegen wil komen. Soms heb ik ook een gevoel van onbegrip, van sommige werken snap ik niet dat mensen er zoveel waarde aan hechten, maar dit duurt meestal tot ik de omschrijving en het verhaal erachter lees, daarna ga ik meestal terug naar een gevoel van onbehagen. “Voor mij is krankzinnigheid super rationeel. Het normale is psychotisch. Normaal betekend een gebrek aan verbeelding, een gebrek aan creativiteit”1 -Jean Debuffet Een goed voorbeeld hiervan is het werk van Howard Neal, die lijken op ‘gewone’ kindertekeningen. Het verschil is dat de ‘monsters’ behoorlijk menselijk lijken en de hoofdpersonen vastgebonden zitten. Ik vond het werk niet bijzonder, of goed en vond het niet thuis horen in de expositie. Na het lezen van de achtergrond informatie veranderde mijn mening over de werken; in de uitleg stond dat Howard Neal een Amerikaanse gevangene was die 28 jaar lang op death row heeft gezeten. Daarnaast werd ook verteld dat hij zijn nichtje en halfbroer zou hebben vermoord en dat hij de ontwikkeling van een 8 jarige heeft. Door het verhaal wordt het opeens een stuk interessanter om naar het werk te kijken, de geketende hoofdpersoon moet Neal zelf voorstellen en de monsters die dingen met de hoofdpersoon doen zouden de bewakers van de gevangenis kunnen voorstellen. Zo ook met andere Art Brut werken. Ook zijn er meerdere belangrijke kunstenaars die behoorlijk gefascineerd en beïnvloed zijn door Art Brut. Jean Debuffet was er een van, hij richtte later de compagnie van de Art Brut op. Hij zei over de Art Brut dat het een pure stroming was, ongeremd in zijn emoties. Ook hij noemde die angst die ik zelf ook voel bij deze stroming. 1 Howard Neal - They killed an inmate last week “Er is geen kunst zonder intoxicatie. Maar dan bedoel ik wel krankzinnige intoxicatie! Laat rede varen! Delirium! Het hoogste niveau aan delirium! Gezonken in brandende dementie! Kunst is de meest verrukkelijke orgie binnen de mens zijn handbereik… Kunst moet je een beetje laten lachen en je een beetje bang maken. Alles, zolang het niet verveelt.”1 Wat ook van belang is bij het ervaren van deze kunst is doordat je hun verhaal te weten komt je jezelf in hun situatie gaat plaatsen; wat zou ik doen? Hoe zou ik me voelen? Ik denk dat die identificatie belangrijk is in de ervaring, 1 6 Dubuffet, Jean (2007). Works, Writings, Interviews. ?: Poligrafa. Caroline Kilg, GAR 1A 9 mei 2014 Welke kunstenaars zouden een goede inspiratiebron zijn voor onze installatie? Omdat Art Brut een kunststroming is die gebaseerd is op wie de kunstenaar is i.p.v. op een overeenkomende beeldentaal denk ik dat wij het best kunstenaars kunnen gebruiken die de juiste emoties voor ons werk uiten. Ook zou een overeenkomend achtergrond verhaal erg goed kunnen helpen bij het kiezen van kunstenaars om ons te inspireren. Alexander Lobanov is daar een goed voorbeeld van. Een Russische outsider artist die op jonge leeftijd meningitis kreeg en daardoor doofstom werd. Toen hij agressief werd is hij door zijn ouders in een gesticht gestopt op 21 jarige leeftijd. Daar heeft hij op een gegeven moment tekenen ontdekt, wat hij bijna 50 jaar lang in dezelfde stijl deed. Hij tekende altijd zichzelf omringt door geweren, jachthonden, jagers en revolutionaire symbolen. Toen hij op een gegeven moment een camera kreeg deed hij ook weer exact hetzelfde, hij poseerde met zelfgemaakte kartonnen geweren en sovjet symbolen. 1 1 Ellenberger, Michel. (2002). Alexandre Lobanov, une voix muette qui crie jusqu’à nous. Available: http://www.exporevue.com/magazine/fr/ lobanov.html. Last accessed 1 mei 2014. Alexander Lobanov - Untitled Alexander Lobanov - Untitled Alexander Lobanov - Untitled Caroline Kilg, GAR 1A 7 9 mei 2014 Adolf Wölfli is nog zo’n kunstenaar, dit keer een Zwitser, die als kind mishandeld en misbruikt is. Hij werkte als boerderij hulp en zat in het leger maar werd opgepakt voor poging tot misbruik van een jong meisje. Na een tijd kwam hij weer vrij maar werd al snel weer opgepakt voor vergelijkbare misdaden. Na dit heeft hij de rest van zijn leven doorgebracht in een gesticht. Daar kreeg hij elke maandag een potlood en 2 grote vellen papier, het potlood ging maar ongeveer 2 dagen mee. Zijn werk was zeer complex en intens, elk leeg plekje in zijn werken werd opgevuld met twee gaatjes waar omheen muzieknoten stonden. Hij noemde zit zijn ‘vogels’. De muzieknoten vormden samen een compositie die hij zelf dan speelde op een papieren trompet. 1 1 Spoerri, Elka. (1976). Présentation chronologique de la vie et de l’œuvre d’Adolf Wölfli. Available: http://www.adolfwoelfli.ch/content/uploads/ woelfli_vie_oeuvre_parallele_copy3.pdf. Last accessed 1 mei 2014. Adolf Wölfli - Unknown Adolf Wölfli - Unknown Adolf Wölfli - Unknown Adolf Wölfli - “Die Kreutzigung Jesus Christi” Caroline Kilg, GAR 1A 8 9 mei 2014 Jesse Reno is de laatste kunstenaar die ik wil noemen. Ondanks het feit dat Reno niet een traumatisch verhaal heeft behoort hij wel tot de Outsider art, hij heeft zichzelf alles aangeleerd. Ik denk ook dat zijn werk erg goed zou werken in onze installatie omdat het vol met symboliek zit en een onbehagelijk gevoel geeft. In dit voorbeeld is dus de stijl leidend in plaats van het verhaal. Jesse Reno - Like Magic Jesse Reno - Magicians and snake handlers Jesse Reno - Unknown Caroline Kilg, GAR 1A 9 9 mei 2014 Conclusie Als wij Art Brut op een goede manier willen gebruiken moeten we mensen de context van het werk geven. Ik zou zelf denken dat dit heb best kan door mensen in een zelfde soort mind set te brengen als de makers van de werken. Als ik Howard Neal weer als voorbeeld neem zouden mensen het meest beïnvloed worden door zijn werk als ze zich in een kinderlijke staat bevinden. Dan kunnen ze het meeste relateren aan waarom ze het werk gemaakt hebben en wat voor emotie erachter zit. Omdat Art Brut een uiteenlopende stijl is denk ik dat het best is om te concentreren op de werken die de emoties verbeelden die wij in ons project willen gebruiken, namelijk angst, opsluiting en vervreemding. Deze worden het best verbeeld door o.a. Howard Neal, Alexander Lobanov, Adolf Wölfli en Jesse Reno. Dus om nog even kort samen te vatten: wij kunnen Art Brut het beste gebruiken door ons te laten leiden door de verhalen en emoties, waarmee we de naïviteit en het vervreemdende van de Art Brut het best over laten komen. Caroline Kilg, GAR 1A 10 9 mei 2014
© Copyright 2024 ExpyDoc
