Stretching… waar ben ik mee bezig????? Fabienne Van De Steene Revaki – UGent Sportkine – UZ Gent Red Flames- KBVB Take home message dag van de trainer 13-12-14 2 Doel sporten: prestatie Kracht Lenigheid Snelheid Coördinatie Explosiviteit Uithouding Tactiek Techniek dag van de trainer 13-12-14 3 dag van de trainer 13-12-14 4 Inhoud • Waarop werken we eigenlijk? • Is er evidentie voor stretchen in letsel preventie? • Verbetert stretchen de prestatie? • Invloed van leeftijd? • Wat betekent dit concreet voor mij als trainer? dag van de trainer 13-12-14 5 dag van de trainer 13-12-14 6 Waarop werken we eigenlijk? Leonardo Da Vinci: anatomical notebook dag van de trainer 13-12-14 7 Spier – ketting ‘A muscle is a concept that proceeds from the scalpel approach to the body’ Anatomy Trains - Myers dag van de trainer 13-12-14 8 Spier – Ketting = Myo - Fascia dag van de trainer 13-12-14 9 dag van de trainer 13-12-14 Guimberteau (2004) : living fascia 10 dag van de trainer 13-12-14 11 MAAR nog meer in detail ondersteuning door wetenschappelijke studies work in progress Myers (2009) dag van de trainer 13-12-14 12 dag van de trainer 13-12-14 13 Lenigheid in de sport… In de sport gaat het vaak om actieve dynamische lenigheid, soms in combinatie met passieve bewegingsuitslag. dag van de trainer 13-12-14 14 Gewricht Kracht antagonist ?????? Tolerantie van rekkrachtrekpijn Sensoriek en aansturing CNS dag van de trainer 13-12-14 15 dag van de trainer 13-12-14 16 dag van de trainer 13-12-14 17 Stretchen vermindert blessures (Ekstrand 83, Bixler 92, Witvrouw 00) Stretchen vermindert blessures NIET (Van mechelen 93, Yeung 01) dag van de trainer 13-12-14 18 Hoe werkt spier-pees unit? Spier concentrisch Pees dag van de trainer 13-12-14 19 Wat als ik sport? SSC-principe eccentrisch dag van de trainer 13-12-14 20 Stretch shortening cycle • Spier-pees unit werkt als een veer: opslaan en afgeven van energie • Wet van behoud van energie: potentiele energie die we niet gebruiken wordt omgezet in warmte (niet goed voor pees!!!!) dag van de trainer 13-12-14 21 Conclusie: sporten indelen op basis van SSC • Alle explosieve sporten • Lopen • Fietsen Gemiddelde SSC activiteit Lage SSC activiteit • Volley Hoogspringen hinkstap Hoge SSC activiteit dag van de trainer 13-12-14 22 Explosieve sporten: hoge SSC spieractiviteit Nood voor elastisch pier-pees systeem is zeer hoog Nood aan een “aangepaste” pees Indien niet: – daling van prestatie – Pees wordt telkens max uitgerekt: microtraumata + warmte productie – Meer belasting op spier dag van de trainer 13-12-14 23 • Kan stretchen de elasticiteit van een pees verbeteren: JA • Hoe: BALLISTICH REKKEN (Mahieu et al 2006, 2007) • Klopt dit met wetenschap? JA als we enkel kijken naar studies op sporters met hoge SSC (Ekstrand 1983, Bixler & Jones 1992, Witvrouw et al 2000, 2003) dag van de trainer 13-12-14 24 Matige SSC spieractiviteit • Uit studies blijkt dat we van nature uit voldoende elasticiteit hebben in ons spierpees unit om de belasting van lopen aan te kunnen (opl: marathon ≠ spurt!!!!) • Wat indien we unit toch leniger maken: GEEN effect op blessures • Klopt dit met wetenschap? JA als we enkel kijken naar studies op sporters met lage SSC (Van mechelen 1993, Yeung & Yeung 2001) dag van de trainer 13-12-14 25 “mixed” vormen ??? Weinig wetenschap : moeilijkheden naar studie design Individueel bekijken per sport en per atleet Nood van een goeie screening!!! dag van de trainer 13-12-14 26 Lage SSC spieractiviteit Hoe minder elastisch pees hoe beter de prestatie Prestatie wordt immers bepaald door contractiele elementen… Opm: blessure ander verhaal!!! dag van de trainer 13-12-14 27 dag van de trainer 13-12-14 28 Is er evidentie voor stretchen in letsel preventie? JA … MAAR Peesletsels – Explosieve sporten is soepele spier-pees unit nodig. Ballistisch rekken noodzakelijk – Gematigde: van nature uit ok indien te stijf wel nood aan rek – Lage: geen evidentie eerder negatief dat je te soepel bent Steeds individueel bekijken!!!! (eenmaal uit balans herbekijken!!!) dag van de trainer 13-12-14 29 Wat met spierletsels???? Hieruit blijkt verhouding antagonist-agonist belangrijk dag van de trainer 13-12-14 30 Wat met spierletsels???? Hamstring blessures: kracht verhouding concentrisch Q/excentrische H: 1 Indien exc H kracht te laag: 4x zoveel kans op letsel Actieve lenigheid heel belangrijk dag van de trainer 13-12-14 31 (Askling 2008) dag van de trainer 13-12-14 32 dag van de trainer 13-12-14 33 Is er evidentie voor stretchen in letsel preventie? JA … MAAR Spierletsels – Te stijve pees…energie gaat door – H: verhouding conc Q-exc H – Actieve lenigheid cruciaal Steeds individueel bekijken!!!! dag van de trainer 13-12-14 34 Waarop werken we eigenlijk? Is er evidentie voor stretchen in letsel preventie? Verbetert stretchen de prestatie? Invloed van leeftijd? Wat betekent dit concreet voor mij als trainer? dag van de trainer 13-12-14 35 Definitie spierlenigheid? Statische lenigheid – Actief – Passief Dynamische lenigheid dag van de trainer 13-12-14 36 “Lenigheid” in de sport…. Sport: actieve dynamische lenigheid dag van de trainer 13-12-14 37 Hoe meten we spierlenigheid? Evaluatie ROM Weerstandsmeting In vivo elasticiteitsmeting peesweefsel: echografisch dag van de trainer 13-12-14 38 ROM ↑↑ StretchtoleranƟe ↑ en niet omdat spier verlengt – Zowel door ballistisch als statisch te rekken Spier verlengt in lengte: aantal sarcomeren ↑ – Significant bij statisch niet bij ballistisch ElasƟciteit pees ↑ – Niet- significant bij statisch, wel bij ballistisch dag van de trainer 13-12-14 39 Dus…. dag van de trainer 13-12-14 40 Heeft het dus een invloed op mijn prestatie????? JA maar… afhankelijk van je “start”-conditie Indien je krachtcurve verlegt: invloed op prestatie!!!! dag van de trainer 13-12-14 41 Spurt 50 meter Statische stretch nefast na dynamische opwarming Spurt 100 meter: analyse op 40 meter Tot 20m statische stretch nefast Spurt 100 meter: analyse op 60meter Na 40m geen verval meer maar verlies werd niet meer opgehaald dag van de trainer 13-12-14 42 Moraal: Voorzie specifieke “lenigheidstrainingen” in je micro en macro cycli en niet snel snel in een opwarming of cooling down als ROM ↑ doel is (Behm et al Eur J Appl Physiol 2011, Kay et al Med & science in sports & exercise 2012) dag van de trainer 13-12-14 43 Invloed van leeftijd dag van de trainer 13-12-14 44 Jong… Niet “matuur skelet”: van nature uit zeer soepel Wet van Wolf: weefsel past zich aan aan belasting dag van de trainer 13-12-14 45 Jong… Leer correcte houding aan: onevenwicht tussen tonische en fasische spieren Correcte uitvoering is cruciaal: motor learning!!! dag van de trainer 13-12-14 46 dag van de trainer 13-12-14 47 dag van de trainer 13-12-14 48 Senioren… Groter wordende populatie Opletten met contracturen Direct effect op ROM door statische stretch en actief geassisteerd Let wel op: spierweefsel/bindweefsel is minder elastisch (Stanziano et al 2009, Batista et al 2009, Zakas et al 2006) dag van de trainer 13-12-14 49 dag van de trainer 13-12-14 50 Concreet voor mij als trainer dag van de trainer 13-12-14 51 Wat betekent dit concreet voor mij als trainer? • • • • Welk type stretch? Wanneer? Hoe lang? Wanneer absoluut niet? dag van de trainer 13-12-14 52 Welke type stretch Keuze hangt af van type sport – Sporten met grote ROM – Sporten met veel SSC Afhankelijk van individu!!!!! dag van de trainer 13-12-14 53 Doel: ROM ↑ - methode??? wetenschap • CR/CRAC meeste graden winst op korte termijn • Statisch is goed om te onderhouden frequentie • 5x/week echte winst 3x/week onderhoud herhalingen • 2-4 herhalingen/spier dag van de trainer 13-12-14 54 Contract-Relax (CR) Tot lichte rek In rekpositie agonist isometrisch aanspannen Eindstand en houden REK DOOR BEEN PASSIEF TE HEFFEN CONTRACTIE dag van de trainer 13-12-14 55 Contract-Relax-Antagonist-Contract (CRAC) Tot lichte rek In rekpositie agonist isometrisch aanspannen Eindstand actief en houden REK DOOR BEEN ACTIEF TE HEFFEN CONTRACTIE dag van de trainer 13-12-14 56 dag van de trainer 13-12-14 57 Doel: elasƟciteit↑ - methode??? wetenschap Ballistisch rekken frequentie Weinig gegevens herhalingen 10-15 herhalingen/spier dag van de trainer 13-12-14 58 Bouw sessies lenigheidstraining in de training zoals je planning maakt voor – Kracht – Snelheid –… Als jouw sport dat vraagt!!!! dag van de trainer 13-12-14 59 dag van de trainer 13-12-14 60 dag van de trainer 13-12-14 61 Wanneer stretchen VOOR ???? opwarmen Goeie opwarming Statisch rekken Explosieve inspanning • cruciaal om doorbloeding spier te verhogen • submaximale aerobe intensiteit dynamische rek sportspecifieke dynamische oefeningen • …doet doorbloeding in spier niet stijgen • vlak ervoor niet stretchen dag van de trainer 13-12-14 62 Wanneer stretchen NA ???? Cooling down • om lichaam naar rustmetabolisme te brengen Spier? • door inspanning in verkorte toestand dus stretchen NA inspanning is belangrijk om ROM te behouden Wanneer Uitputting • …op einde van coolingdown • individueel programma • opletten dag van de trainer 13-12-14 63 Belangrijkste fouten!!! Iedereen zelfde protocol geven (≈ HF training) dag van de trainer 13-12-14 64 Belangrijkste fouten!!! Als er gestretcht wordt: vertrek vanuit een gestabiliseerd systeem dag van de trainer 13-12-14 65 dag van de trainer 13-12-14 66 Belangrijkste fouten Steeds zelfde oefening: varieer!!! dag van de trainer 13-12-14 67 dag van de trainer 13-12-14 68 dag van de trainer 13-12-14 69 dag van de trainer 13-12-14 70 Belangrijkste fouten Heeft mijn sporter dit nodig? dag van de trainer 13-12-14 71 Belangrijkste fouten Heeft mijn sporter dit nodig? dag van de trainer 13-12-14 72 dag van de trainer 13-12-14 73 dag van de trainer 13-12-14 74 dag van de trainer 13-12-14 75 Hoe integreren: denken vanuit kinetische keten Groppel, 1992 Kinetische keten is gecoördineerde actie van lichaamssegmenten (schakels) Kracht wordt gehaald uit grondreactiekrachten en getransfereerd naar de finale schakel in de keten Proximale schakel moet stabiel zijn voor distaal mobiele schakel dag van de trainer 13-12-14 76 Elke sport heeft specifieke eisen Elke sport heeft specifieke adaptaties Elke sport heeft specifieke energieproductie in het lichaam dag van de trainer 13-12-14 77 HEUP dag van de trainer 13-12-14 78 HEUP dag van de trainer 13-12-14 79 dag van de trainer 13-12-14 80 dag van de trainer 13-12-14 81 • integratie dag van de trainer 13-12-14 82 dag van de trainer 13-12-14 83 dag van de trainer 13-12-14 84 dag van de trainer 13-12-14 85 dag van de trainer 13-12-14 86 Wanneer NIET stretchen? Na zware inspanning (training/wedstrijd) Voor zware explosieve sportinspanning Bij contractuur opletten: spier rust gunnen DOMS spierpijn: niet stretchen wel actieve recuperatie dag van de trainer 13-12-14 87 Wanneer NIET stretchen? Na haematoom vorming Bij irritatie zenuw systeem dag van de trainer 13-12-14 88 dag van de trainer 13-12-14 89 dag van de trainer 13-12-14 90 dag van de trainer 13-12-14 91 Dank u wel voor uw aandacht!!!! dag van de trainer 13-12-14 92
© Copyright 2024 ExpyDoc
