Toespraak 147e Verjaardag Bronbeek, 19 februari 2010

Toespraak 151e Verjaardag Bronbeek, 19 februari 2014
Geachte Bewoners van Bronbeek, overige aanwezigen.
Welkom bij de traditionele viering van de ‘verjaardag’ van ons instituut.
Afgelopen vrijdag mocht ik aanzitten bij het regimentsdiner van het regiment van
Heutsz. Regimentsdiners die traditioneel rond de ‘verjaardag’ van het regiment
worden gehouden. Voorafgaande aan het diner werd een krans gelegd bij het
monument van het KNIL. Een korte ceremonie om hen die het voorbije jaar
gestorven zijn te herinneren.
Zo zijn onze militaire manieren. En zo ook op Bronbeek.
Ook vandaag op onze verjaardag zullen wij hen herinneren. Door een moment stilte
en het plaatsen van een bloemstuk bij het borstbeeld van Koning Willem III.
Wij herinneren:
 Fred Rosdorff; 13 maart 2013; 84 jaar
 Frits Hendrik Androg; 7 mei 2013; 95 jaar
 Leendert Verzijl; 28 mei 2013; 81 jaar
 Carolus Nefkens; 16 juni 2013; 85 jaar
 Nanning Zeldenrust; 28 juni 2013; 88 jaar
 Jan van der Linde; 28 juli 2013; 85 jaar
 Cees Smith; 21 augustus 2013; 83 jaar
 Hermanus Cornelis Gerrit van Eck; 28 november 2013; 86 jaar
En in september verliet de heer Kok ons tehuis. Helaas is ook hij in januari
overleden.
Toen ik eergisteren (ver)dwaalde op het landgoed (d.w.z. dat ik mijn bureau
verlieten) en ik bij de urnenmuur belandde deed het mij deugd dat er bij diverse
urnen, waaronder die van Charl Nefkens, verse bloemen stonden. Voorjaarsbloemen
als teken van nieuw leven. Het doet mij deugd dat ze herinnerd worden. Dat iemand
zo attent is.
Tegenover deze lege plaatsen staan inmiddels 7 nieuw binnen gekomen bewoners.
Alweer een jaar voorbij. Ondanks het feit dat het instituut 150 jaar bestond eigenlijk
een heel gewoon jaar, althans dat merk je aan alle activiteiten die dit jaar weer op
stapel staan. En zoals bij elk oude jaar is de nieuwjaarsdag weer a day as usual.
Zelfs in het jaar 2000. Zelfs na 150 jaar Bronbeek.
Vanaf morgen wordt de wisseltentoonstelling ‘150 Jaar Bronbeek, Wonen tussen
Trofeeën’ afgebroken, waar langzamerhand de kunstwerken van de
openluchttentoonstelling ‘Bronbekers in beeld’ op het landgoed ook zullen
verdwijnen. Ze zullen vervagen tot herinneringen als ‘de spoorzoeker’ van Lique
Schoot. U weet wel die in het gras aangebrachte kunstmatige bielzen, die alweer
volledig overgroeid zijn.
Zowel bij de wissel- als de openlucht tentoonstelling was het doel om aan te geven
dat Bronbeek al 150 jaar staat voor (koloniale) veteranen in een museale context. De
1
expositie maakte het menselijke aspect van de militair op Bronbeek door die 150 jaar
heen zichtbaar, en gaf via hen inzage in de levensgeschiedenis voor, tijdens en na
hun missie in Nederlands-Indië en nadien in de herfst van hun leven op Bronbeek.
Zoals een huidige bewoner van Bronbeek het in zijn kroniek omschreef: “Het is
misschien niet fair ten opzichte van Rob Voerman als kunstenaar om te bekennen
dat zijn creatie, zijn kunstwerk ‘thuisland’, noem het oneerbiedig zijn ‘product’, een
ontroering teweeg bracht, waardoor de schrijver dezes momenteel meer denkt aan
wat hij die drie jaar dienstplicht in Indië moest beleven, dan aan het in veel opzichten
opwindende, ingewikkelde kunstwerk”. Zo voelde menig bezoeker zonder de ervaring
van het dienen in Nederlands-Indië het ook.
Ik ben dan ook blij met het initiatief van de museumgroep om een aantal van diegene
die deze wisseltentoonstelling naast en samen met de museumgroep mogelijk
hebben gemaakt hier vandaag aanwezig te laten zijn.
Maar zoals onze kameraden die ons ontvielen en de kameraden die wij mochten
verwelkomen; zo verdwijnen activiteiten en komen er nieuwe voor in de plaats. Maar
die activiteiten moeten wel en doel dienen. Zonder een duidelijk doel wordt elke
activiteit slechts energie verspilling.
Het doel dat ik nastreef is de bestendiging, vitalisering en versterking van Bronbeek
als tehuis voor veteranen. Stilstand is achteruitgang. In een veranderende
samenleving, verandert Bronbeek mee. Zonder zijn oorspronkelijke Koninklijke taak
uit het oog te verliezen.
Bronbeek was, is en zal tot in de lengte van dagen een tehuis voor veteranen zijn en
blijven. Diep verankerd in de defensiebodem. Als bakermat & symbool van de zorg
voor veteranen. Dat wil ik dit jaar bereiken door ondersteuning van en het bieden van
ruimte voor een expositie van veteranenkunst, het starten met een veteranen café
naar het voorbeeld van het in mijn ogen geslaagde veteranen café in Wageningen,
waarvan Fred Rosdorff, Cees Smith en Louis Bernet zulke trouwe bezoekers waren
en de heer Bernet nog steeds is, ondanks het feit dat hij zijn twee kameraden zo
mist.
Het organiseren van de veteranendag Arnhem hier op Bronbeek in nauwe
samenwerking met de gemeente Arnhem. Het ondersteunen van evenementen voor
jong veteranen zoals de ‘veteranswalk’ verleden jaar en ook dit jaar. En het bieden
van de mogelijkheid tot tijdelijke opvang van veteranen in wat nu nog ‘de
logeerkamers’ heet. En dat alles met u de bewoners, de ruggengraat van het
Koninklijk Tehuis, als gastheer.
Dienstbaar aan de samenleving, zoals de krijgsmacht daaraan dienstbaar is.
Het doel dat ik nastreef is de bestendiging, vitalisering en versterking van Bronbeek
als museum. De verdere uitwerking van de wisseltentoonstelling 2015 ten aanzien
van de dekolonisatie met als werktitel “Orde en vrede of chaos en oorlog” heeft onder
leiding van Hans van den Akker stoom gekregen en ligt op koers. Het inlopen van de
achterstanden met betrekking tot de museumcollectie heeft een aanvang genomen
en ik hoop dit jaar een prachtige museumcatalogus te kunnen presenteren.
2
Ik hecht er aan om naast het borgen van de historie middels herdenkingen en de
activiteiten van ons museum, de binding met het heden en de blik naar de toekomst
te verstevigen. 200 jaar Koninkrijk en 200 jaar Koninklijke Landmacht biedt die
mogelijkheid.
Niet alleen stond plotseling Bronbeek in de belangstelling bij de vaandelgroet op 9
januari vanwege de prominente aanwezigheid van een bewonersdelegatie, maar
conform de wens van commandant Landstrijdkrachten wordt dit jaar geen centrale
‘landmachtdag’ gehouden, maar vinden in het land gedurende het jaar tal van
activiteiten plaats om de band tussen de krijgsmacht en de Nederlandse samenleving
te verstevigen.
Een van die activiteiten is de oefening RELIABLE SWORD, in mei dit jaar, waaraan
de luchtmobiele brigade zal deelnemen. De brigade Commandopost zal worden
ontplooid op het AKZO terrein nabij het centrum van Arnhem om meer zichtbaar in
de samenleving te zijn.
Het Regiment van Heutsz is voornemens in de week van 19 tot 23 mei op het
landgoed activiteiten te organiseren vanwege de historische band tussen Bronbeek
en 12 Infanterie Bataljon. Dit naast de KNIL herdenking tezamen met en in
aanwezigheid van het bataljon op 18 juni hier op het landgoed.
Stond het in ons jaarplan? Nee!
Gaan wij het ondersteunen? Ja!
Zoals wij al die andere activiteiten van actieve staven, eenheden en adviesorganen
van de Nederlandse krijgsmacht zullen faciliteren & ondersteunen.
1. De CDC raad met partners op 7 maart.
2. De commandant & ondercommandanten van het Operationeel Ondersteunings
Commando Land op 26 maart.
3. De Raad voor civiel-militaire Zorg en Onderzoek op 27 maart.
Waar CDC en Landmacht al verankert zijn op dit historische landgoed, moeten wij de
Luchtmacht, Marine en Marechaussee actiever benaderen.
Dit alles en nog veel meer met als doelstelling het leveren van ouderenzorg d.m.v.
het bieden van zorgverlening aan gewezen militairen der krijgsmacht, het vergroten
van de bewustwording in de Nederlandse samenleving t.a.v. het NederlandsIndische verleden d.m.v. het beheren en presenteren van een museale collectie en
het organiseren van herdenkingen en publieksactiviteiten en het ondersteuning van
het veteranenbeleid d.m.v. het bieden van een ontmoetingsplaats en
reüniefaciliteiten op het landgoed aan Nederlandse veteranen.
Het instituut Bronbeek vitaal te houden en in de toekomst zijn waarde voor de
Nederlandse samenleving te laten behouden.
3
Gefeliciteerd met uw verjaardag. Lang zullen wij leven; als tehuis en als museum.
Ik dank u voor uw aandacht en wens u nog een fijne dag.
4

Download Report