480058 (9.27MB)

14,
j
dir'ec
- tienoordzee
Proeve np rog r amm a
behandeling en berging
chloorgascylinders m.s.
"Sinbad"; november 1982
Tweede versie
I
I
I
Rijswijk, oktober 1982,
-2 -
Inhoud sopg ave
Inleiding
Doel
Medewerkende instanties
Verantwoordelijkheid
Opzet programma
Materieel
Uitvoering programma/meting
Weerscriteria
Kontakt adressen/nummers
Veiligheid.
Bijlage:
Overzicht meetgebied
Programma
Kaart RWS-haven Scheveningen
Overzicht stroomgegevens
Berekeningen achterblijvende hoeveelheid chloor bij
opdrijvenvat en uitstroomsnelheid t.g.v.
warmteoverdracht
Algemene informatie chloor en eerste hulp
Bevindingen voorbereidende proeven.
I
rijkswaterstaat
directie noordzee 205834BLC
-3 -
1 .Inleiding
In december 1979 zijn door het m.s. "Sinbad" 51 chloorcylinders verloren, ca. 27 kilometer west van IJmuiden.
Een uitgebreide spewraktie van de directie Noordzee, geassisteerd door de koninklijke marine maakte het mogelijk 7 cylinders te kunnen bergen.
In de periode 1980 tot oktober 1982 zijn door visserschepen nog eens 4 cylinders, aan het CIC gemeld en aan
wal gebracht.
--Gelet op de mogelijke gevaarsaspekten verbonden aan het
vervoer van deze cylinders gevuld met chloor zijn door
de directie Noordzee, Akzo Zout Chemie en plaatselijke
autoriteiten in de diverse havens draaiboeken voor
aanlanding/transport en -verwerking samengesteld.
De conditie van de afsluiters op de cylinders van de
laatste 2 aangevoerde chloor-cylinders in mei 1982 te
IJmuiden gaf Akzo aanleiding om in deze bespreking
nieuwe richlijnen op te stellen voor de aanlanding en
mogelijke verwerking.
Deze laatste- cylinderafsluiters waren gecorrodeerd en
het keurwerk van de cylinders was verlopen.
Het bergen en aanlanden van in de toekomst op te vissen
cylinders kan onaanvaardbare grote risico's met zich mee
brengen.
De opgeviste cylinders zullen dus op zee op een adequate
wijze onschadelijk moeten worden gemaakt in de toekomst,
daar aanlanding zonder grote risico's niet meer mogelijk
is.
Als voorbereiding op de toekomstige procedure zal een
proef worden gehouden op zee waarbij een chloorvat onschadelijk zal worden gemaakt.
Vooraf aan de proef zijn enkele proeven met kleine explosieve ladingen gedaan op een leeg vat teneinde hierin
een gat te maken.
De resultaten hiervan zijn te vinden in bijlage 7.
Tijdens de proef op zee zal door Akzo in nauwe samenwerking met directie Noordzee het gedrag van de vrijkomende
hoeveelheid chloor worden onderzocht.
rijkswaterstaat
directie noordzee 205834BLC
-4-
Doel
Het komen tot een veilige en adequate procedure op zee
voor het onschadelijk maken van een opgeviste chloorcylinder van m.s. "Sinbad".
Medewerkende instanties
De proeven zullen worden uitgevoerd door directie
Noordzee:
- Rijkswaterstaat - Rijswijk
- Akzo Zout Chemie - Hengelo
- Smit Tak Internationaal Zeesleep en Bergingsbedrijf Rotterdam.
Verantwoordelijkheid
De verantwoordelijkheid van de proeven ligt bij de
directie Noordzee.
De directie Noordzee laat zich adviseren betreffende de
veiligheid van het gebruik en vrijkomen van chloor de
Akzo Zout Chemie en betreffende de veiligheid en het
plaatsen van kleine explosieven m.b.v. duikers door Smit
Tak.
Opzet van het programma
Het programma is zo opgezet dat een indruk wordt verkregen van de problemen bij de in de toekomst te voeren
procedure. Tevens wordt hierbij de hoeveelheid vrijgekomen chloor gemeten om een inzicht te krijgen in de veiligheid voor de mens en de belasting van het milieu.
De vaten die nu op de bodem liggen zullen in hoofdzaak
door vissers met trawinetten naar boven worden gehaald.
Aan het Ministerie van Landbouw en Visserij is het advies gegeven bijn ophalen van een chloorcylinder door
vissersschip het vat niet aan dek te nemen maar melding
te maken en hulp van Rijkswaterstaat directie Noordzee
af te wachten.
rijkswaterstaat
directie noordzee 205834BLC
5
Indien een vat onschadelijk moet worden gemaakt verdient
het de voorkeur dit onder water te doen.
Na melding zal het vat op de bodem worden neergelaten
met een lijn met een blaas erop.
Het vissersschip zou dit zelf reeds kunnen doen indien
de omstandigheden dit met zich meebrengen.
(slecht weer volle stroom zodat gewacht moet worden op
stil water, tijdsbesparing verlet visser).
Het verdient aanbeveling indien men het vat langzaam wil
laten leeglopen dit in de gasfase van de cylinder te
doen, zodat het vat zoveel mogelijk gasvormig leegkookt.
Dit houdt in dat de duiker een klein gat aan de bovenzijde van het vat moet maken nadat het op de bodem ligt.
Het gebruik van een ponsbout of luchtbout m.b.v. pistool
afgeschoten op het vat heeft niet de voorkeur daar de
duiker tidens het pencheren van het vat dicht bij het
vat moet zijn voor bediening van het pistool.
Het afschieten van één van de afsluiters heeft als nadeel dat niet van tevoren te zeggen is of de afsluiter
zich in de gasfase van het vat bevindt. Tevens bestaat
de mogelijkheid dat de afsluiter wordt dichtgedrukt of
dichtgesmolten door de explosie.
Het gebruik van een gerichtte lading aan de bovenzijde
van het vat geplaatst en op afstand tot detonatie gebracht verdient de voorkeur.
De volgende drie proeven worden daarom in het programma
opgenomen:
Volledig vernietigen van een vat waardoor alle chloor
ineens vrijkomt. Hierbij zal een gat van
10 cm x 50 cm qemaakt worden.
Een gat schieten in de gasfase bovenop het vat,
hierbij zal het vat gaan opdrijven na verloop van
tijd. Gatgrote 20 mm.
Dit zal worden voorkomen door het vat te verzwaren
-met ketting.
-rijkswaterstaat
directie noordzee 2058345LC
-6-
Alle ladingen worden onder water aangebracht nadat de
vaten op de bodem zijn neergelaten. Dit aanbrengen moet
met stil water gebeuren. De detonatie gebeurt met vlak
voor de kentering van het getij zodat extra verdunning
optreed door de stroom.
De detonatie wordt vanuit een rubberboot gedaan terwijl
de schepen ruim bovenwinds en indien mogelijk bovenstrooms liggen t.o.v. het vat.
Door een rubberboot worden luchtmonsters gemeten op
chloorconcentraties. Gedurende deze meting is 46n
rubberboot stand by.
Alle proeven gebeuren bij daglicht op een afstand van
tenminste 30 mijl vanuit de kust terwijl zich binnen een
straal van 7 mijl geen scheepvaart mag bevinden. Tevens
zijn de proeven sterk weersafhankelijk daar te veel wind
het werken met rubberboten onmogelijk maakt en te weinig
wind onvoldoende verdunning van het bovenkomende gas
geeft (zie punt 8).
De restanten van de vaten zullen weer meegenomen worden.
I
MW
6. Materieel
Voor de uitvoering van de proeven is het volgende materieel nodig:
- 1 schip voor vervoer van 3 chloorcylinders.
Hiervoor zal m.s. Smal Agt worden gebruikt. Het schip
heeft een kraan voor het neerlaten van de vaten en is
ingericht als tanker zodat over een overdrukcabine kan
worden beschikt.
- 1 schip voor vervoer van de te gebruiken explosieven
en het op afstand houden van de scheepvaart.
- 3 rubberboten voor het tewater laten van duikers en
het meten van chloorgasconcentraties.
- Duikuitrusting en persluchtmaskers voor duikers en
personeel in de rubberboten. Tevens een decompressie
tank.
- Vluchtmaskers voor bemanning van de schepen mocht men
in een gaswolk raken. (25 stuks)
- Extra persluchtsets (2 stuks) voor aan dek Smal Agt.
- Monitor voor permanente meting chloor aan boord m.s.
Smal Agt.
rijkswaterstaat 2 zuurstofkoffers voor m.s. Smal Agt.
Tectie noordzee 205834BLC
— 7 —
-
Boei met licht voor markering van het vat.
Explosieven voor de in 5 omschreven proeven.
3 gevulde chloorcylinders.
drie drager gasdetectoren met buisjes.
Voldoende lijn en 4 blazen met gewichten voor
markering van het op de bodem liggende vat
- set walkie talkies. (4 stuks)
- Amoniak + watten voor aantonen chloor (2x50 1 vaten +
4 huishoudflessen).
Het vliegtuig Ph/RWS van Rijkswaterstaat kan worden ingezet voor verkenning van de veilige zône van 15 mijl
rond de proevenplaats.
7. Uitvoering programma
De proeven zullen worden uitgevoerd op 25 of 26 november
1982 op de in bijlage 3 genoemde lokatie.
Alle materieel zal woensdag 24 november aan boord van
rn.s. Smal Agt worden gebracht terwijl het tweede schip
opafroep beschikbaar is. M.s. Smal Agt zal vanuit de
haven van directie Noordzee te Scheveningen uitvaren
(ziebijlage 3).
Het Controle en Informatie Centrum van Rijkswaterstaat
verzamelt 48 uur v66r de proef de weersverwachting en
bepaald 24 uur v66r de proef aan de hand van de in punt
8 gestelde criteria het al of niet doorgaan van de
proef. Alle deelnemers worden verzocht 24 uur de proef
het CIC te bellen over het al of niet doorgaan van de
proef (zie punt 9).
Als tijdstip van de proef geldt het in bijlage 4 te gebruiken stilwater zodat 7 uur voor het stilwater kan
-worden uitgevaren vanuit Scheveningen. Bij doorgaan van
de proef geeft het dc een bericht aan de scheepvaart
uit.
Bij niet voldoen aan de criteria op 25 november worden
de proeven uitgesteld tot het volgende stille water bij
daglicht op 26 november. Alsook dan niet aan de criteria
wordt voldaan zal de proef op langere termijn uitgesteld
worden.
rijkswaterstaat
directie noordzee 2058346LC
8
Na het op locatie komen van de schepen laat m.s. Smal
Agt een vat op de bodem zakken met een sterke lijn met
boei ter markering.
Tijdens het stille water brengen de duikers de ladingen
aan en vlak voor de kentering worden de proeven uitgevoerd. Om de boei worden 4 blazen gelegd voor oriëntatie.
Het sein tot detonatie wordt aan boord van m.s. Smal Agt
gegeven na uitvoering van de in punt 10 genoemde maatregelen.
De rubberboot meet de meettijden genoemd in bijlage 2.
Na afloop van de proeven worden de resten van de vaten
geborgen door m.s. Smal Agt.
Het tijdschema van de proeven is gegeven in bijlage 2.
De rubberboot die dedetonatie doetfungeert hierna als
veiligheidsboot.
Weerscriteria
De kroeven dienen bij de volgende weersomstandigheden te
gebeuren:
: minder dan windkracht 6 Beafort
wind
zeegang: niet groter dan 1,2 m significant
zicht : meer dan 7 zeemiji.
Kontakt adressen/nummers
Rijkswatertaat directie Noordzee
Postbus 507
2280 HV RIJSWIJK tel: 070-949500.
Controle Informatie Centrum Rijkswaterstaat (24 uurs)
Hoek van Holland tel: 01747-3791
Walaccommodatie Rijkswaterstaat Scheveningen
Houtrustweg 600
Scheveningen tel: 070-548335/554948.
rijkswaterstaat
directie noordzee
205834BLC
-9-
Oliebestrijdingsschip m.s. Smal Agt
indien bergplaats Scheveningen tel: 070-556074.
Akzo Zout Chemie Nederland B.V.
Postbus 4080
1009 Amsterdam tel: 020-5901291. (Hr. Razoux Schultz,
alleen maandag en vrijdag.)
Akzo Zout Chemie Nederland B.V.
Postbus 7020
3000 HA Rotterdam tel: 010-167000 (Botlek)
01819-62700 (Europoort)
Akzo Zout Chemie Nederland B.V.
Postbus 25
7550 GC Hengelo tel: 074-449111.
443013 (hr. Dokter)
Smit Tak Internationaal Zeesleep en Bergingsbedrijf B.V.
Postbus 1042
3000 BA Rotterdam tel: 010-549911.
10. Veiligheid
De veiligheid staat tijdens de gehele proef voorop
- de vaten chloor worden op het voorschip van de Smal
Agt zeevast gezet.
- De explosieven worden aan boord van het tweede schip
vervoerd.
- Bij het behandelen van de vaten zijn niet meer mensen
aanwezig dan strikt noodzakelijk.
- Bij de detonatie en de meting dragen de duikers en het
meetpersoneel perslucht en chemische pakken.
De mensen aan dek dragen tijdens de proef perslucht
terwijl de bemanning de vluchtmaskers klaar voor gebruik om heeft tijdens de proef.
- V66r het sein tot detonatie wordt nagegaan of het gebied van 7 mijl rond de proef vrij is van scheepvaart.
rijkswaterstaat
directie noordzee 2058346LC
- 10 —
- De bemanning van de schepen verzamelt zich tijdens de
proef op één plaats terwijl de luchtventilatie voor de
accomodatie gestipt wordt en het schip klaar is om te
varen (anker op draaiende motoren).
- De rubberboten staan m.b.v. walkie talkies in verbinding met de moederschepen.
- De schepen liggen bovenwinds en indien mogelijk bovenstrooms tijdens de proef.
- De rubberboten hebben een handstakellicht en een
walkie talkie bij zich.
I
I
rijkswaterstaat
directie noordzee
205834BLC
Bijlage 1
Overzicht meetqebied
I
MW
3r3
iIî
4
D
2 °3
030
/ - Ijmuiden
/ Zandvoort
Meetpost
Noordwijk
Locatie
7
[iMunities tortplaa ts
Katwijk
Maas
,Noord4
Scheveningen
1 II
III
snoord2
IIndusb
1 "
2°OO'
_-----Euro
Eu
Euro 3
AEUrq
o5
I
N,
MVNo
4
- - - Maas
- -Zuid
- (rLichtei1and
Goeree -
GRA VENHA GE
I50
Maasâlndusbank
oof
Delft
____________
Euro 7 n°Per
-
NoordiA ijk aan Zee
11
MV.W
52 000'
Hoek von Holland Europ or
ROTTERDAM
Overzicht mee tgebied
Oostvoorne
Brielle
Locatie Proeven
VOORNE
3 3Q
00
4 '30'
52020 n 03 0 40
0
_iïi
i____i__
_
_i_
m --
/
linders
Locatie Proeven chloor
/
52 ° 20 'N O3 ° 4 ° 'O
------
/
7/
/
/
/
/
/
/
t
/
/
/
1
(LO±tie
/
•'O
-
LOM DE P4
1
-
-4---
-4-
DW
/-
45/
LEG
,1
/
-,-
....
...........
.
......
............
.
......
mmmmmmmmmmmmmmm
Bijlage 2
Dagproganima Proeven
1
I
Jaar:1982
Proeven chloorgascyllnders directienoordzee
Oliebestrijdingsproeven. Object:
Voignummer :x = Tijdstip begin stil water Eenheid
Duikvaartuig
Smal Agt
Ak!Ie(Harrdefing/Proef
Tijd
Dag
24/11
Oaschrijanq
-
Proef Mr.
}Reglsstraue
W.
Rubberboten
Omschrijving
Mr.
Laden chloorgas yllnders
rampenbestrijding
C.I.C.
fleginstrafie -
Omschrijving
Mr.
:Mr.
Mr,
Mr
Nr -
laden duikuitrusting
laden explosie en
x-.8 uur
x-2 uur
-
-
--
Bepaling weersv4erwachtlrng
-
Alle deelnemer
Bepalen doorgaa
-
bellen dc t
Hoek van Holla d 01747-379
-
--
---
x- 7
x-3
Vertrek uit Scheveningen
Aankomst Locat1e
Vertrek uitMaassluis
x-2
t
Neerlaten chlcorcylinder
Inspectie vrije zone7mijl
Aankomst Locati1e
x-1
x+1
Alle veiligheidsmaatregelen
Sein tot detontie
i
chp-
--
men, klaarmakenl meetrubbertoten, schepen bcvenwinds, v iegtuig boven w nds
Meting chloorgas
Meing chloo gas
ciphalen
-
---
Assistentie
x6
--
---
n controle critjeria
'iaatslng pls1evi
X
x+1
-------
proef
X+8
Vertrek naar Srheveningen
IN! IENT
EDE EN DERDE Pl OEF DAN HERI-IA] ING PROCEDURE
Vertrek naar Scheveningen
----------------------------- ---
______ ______
Vertrek 16-hoven
verkennii g7mijl zone
Foto's
Terug na E r 16-hove
= = = = = m M- = = = = = m m = = = = m = =
Bijlage 3
Kaartje locatie Scheveninqen
L-71
mnIsterle van verkeer en waterstaat
rijkswaterstaat
directie noordzee
N
wassenaar
noordzee
® ucheveni ogen e4
7__ \
12
Ak
V.
,
DO
..
'1
...
.•:•.îa
-
gen
(ïj
y
rijawijk
kantoor rljswiik
koopmansstraat 1
2288 DC rijswijk (z.h.)
feL (070) 949500 telex 33782
Water
tnyse
dienstgebouw Scheveningen
ligplaats schepen
houtrustweg 600
2583 GA scheveningen
fel. (070) 548335
=====m==wmm=====m=m=m
Bijlage 4
Overzicht stroomgegevens
I
OVERZICHT STIL WATER EN STROOMGEGEVENS
tijden lokaal
DatumHW Hoek v HollandStil water 1 Stil water II
0730
0530
1130
1945
1745
2345
0820
0620
1220
2043
1843
0926
0043
0726
2151
1326
1951
25/11
1039
0151
0839
1439
2103
26/11
2303
1148
0303
0948
22/11
23/11
I
24/11
1548
Stil water ter plaatse proevenlocatie valt ongeveer 2 uur voor
en 4 uur na hoog water Hoek van Holland
Daglicht valt van 0811 tot 1641 voor week 22 tot 26 november
o an
k?
t)
j it ,
•
.î
;—'*._b_. ttttt
_J.L1L_,-
Ui540
t
)
oxhj-
0301
t
or
\ \
T
Delfzijl
,/'
:
lUI [ME 11
FIt 1 ingen
530
\
nHelderi
L
q
T1h
DUITSAN[)
1
'
AMSIERDA 0
Sctiveniiign
r
N E D E R L A N D
6.00 voor HW Hoek van Holland
voor
1'HoekvanHoIIand 2JN\.'
520
ROT IER[)AM 3.21 voor HW Dover
3.00 voor HW Helgotand
NOORDZEE
ZUIDELIJK DEEL
1 2 000 000 (53 30 N)
Vlis'singen ----' /
0Kentering (Stil water) —9 Stroomrlchting
•
ccbriiggc
-
/ X
/.>* Oost(.de /
foyer a
-
.
./
1
ANTWERPEN
'---.
Diiiil<crkcii
.
.
B[LG1
.
T1
.
Rijzend water
_.'
________n
Valle d
water
1
.it1__I..I.iL1t1tirj:...Jt.J.._1_
2 0
S
4 0
•S
1,0 tot 2,0 zrn/uur
16.24 16 zrn/uur bij gemdoOdsij
plaats van meting
2 1 znt t
bi
lorgem.
spr ngti
j
I:T_J._x_
6 0
S. S............. .......................,.... -
-
80
.. , .1..
.11d
>
\
\
1
of
t
- ---- ------------- ___---
_
t
540
---,
'
't
12 .04
'Nt>'Bremerhaven
,orkiitn,.
\
1
\ \
1 -Tchelltng
L'
tj
Wilheiinshaven 1
• Emderi
-
(
EMEN
530
-
Den
ielder/
\ \
D U 1 T S I A N D
1 i-Ht 1
/
/
Vk
/ljrituiden
/
//[/•/'
AMSRDAM
J
N E D E R L A N D
/
5.00 voor 11W Hoek van Holland
4.19 voor HW Vlissingen
11W lmmingham
3.0:3 na
2.21 voor 11W Dover
2.00 voor HW Helgoland
Hoek van Holland
1T
'
I ROITERDAM
NOORDZEE
AV
ZUIDELIJK DEEL
7
Vss,ngen
1:2.000.000 (53°30'N)
\
ebrtigge)
ANTWERPEN
Pover;
Ë
•.: L±
52°
r1
0Kentering (Stil water)- Stroomrichting
0 tot 1.0 znh/uur
Rijzenci water
- 1.0 tot 2,0 zm/uur
2,0 zm/uur en groter
• _Lijn van gelijktijdig zm/uur bij gem doodtij
16.24.6
1
hoog- of laagwater -
plaats van meting
•
Vallend water 2,4 zm/uur bij gern. springsij
_______1
6 0
I•
51 0
1.
8°
S
.f1 ,s .. S A i 1
ti II 1% i itt
—Alk
'
.-.
.:
54U
-
S .,
l0
S
Bi iner iij'.n
•
° BjjtIt0.s Willi tin li1Tcii,Je.
HW
9
o
Ei iid ii
•
S
t
Delfaiji
/
BRLPI[N
Dcii lklr/
CrörnerS
S
-tAl iARllOiI
ijl1
/1
ljniuiden
J
t 1W
AMS IER DA1
(/S/LW
Sdicviiiingcn
'.:_.-. . ._S
-..
., _
S.,
'2
DUIFSLAND
3
N [ D E R L A N D
400 voor HW Hoek van Holland
--319 voor HW Vlissingen
4.03 naHW lmmingham
1.21 voor HW Oover
1.00voor HW Helgoland
Hoek van Holland
-.
ROl IERDAM
1
'
i
i
NOORDZEE
'1
Kgn
•
-' .
.-'-
'
.......S
1 2000000(53°3o N)
Kentering (Stil water) j 4.
Zcebruggè \
Oosicriitc
Dove, 9 /' ''»
i ken
.
Al AlS
J-
20
AN1 WERPEN
./
S
-
Stroomrichting
Rijzend water
S
BELGt
4 0
- 10 tot 20zrn/uur
2.0 zm/uur en groter
. Lijn van gelijktijdig hoog- o(laagwster 16.241.6 zm/uur bij gem. doodtij
-
plaats van meting
Vallend water 2.4 zm/uur bi) gem. springtij
6 0
80
k -
J
1
t
540
/1
0
jlt
Brenierhven
Borkum
)7
9,
•
1
9
1
/
•I
..]
r) " I r,
Den
Harlingtn
I
A-
ViIliclrnsIn
•Emden
—" ,
(
7
BREEIEN
1
53 "
leldcr/
0
D U I T S L A N D
T
(/RI1( UTII
JLVv
Oil
•.
Iiidcn
)
1AMSfERDAM
-
S!J
.7 y
P
til
sclevcnIl1gLn
/Hoek van Holland
t
P
til
1
/
'
N E D E R t. A N D
—
—
3.00 voor HW Hoek van Holland
2.19 voor HW Vlissingen
5.03 na HW lmmingham
-
ROTTERDAM
t
•
1
j.VIissingen
-
.
S
,'..—':
•
1: 2.000.000 (53°30'N)
"T1
/
cbriigge
1
water) -- Stroomrlchting
Rijzend water
ANTWERPEN /
S
iingvanjektl1dig laagwater
Vallend water
16.24 1,6 ZrT1UUr bij gem.doodtlJ
. plaats van meting
2.4 zrn/uur bij gem. springti
BEtGr
/
-............
ZUIDELIJK DEEL
's
0Kentering (Stil
".--y •'\
. ,-.,,)to:1
Oossercic
oovet..4
NOORDZEE
Jk
..:j: ....
2°
52 °
0.21 voor HW Dover
HW Helgoland
4 0S
60
51
50
)ciuuoO(.
Ut'V
1 '
((3Bt
'?-lelgo
?
t
-e
'
D
(1
--
tI ,
()/
1
?
13r cr,icrhivcn
-
Boi kurn• \4'iIticImsIiavn
\BREMEN
Hir lingen
,
Cronic r
ton Hcldo/
.-T
02.03
,,
GREAT YAPflouT
c!sevenIngen
/ -
-
2.00 voor HW Hoek van Holland
- 1.19voor HW VIissngen
— 603 na HW lmmingham
0.39 na MW Dover
1.00 na
HW Helgoland
,/HoekvanHolland
. .
•
IN 1 LJ E F\ L \ IN SAND
D U 1
ROTTERDAM NOORDZEE
ZUIDELIJK DEEL
\
•
.I
f'7-
>
\
Dove, , '
0
Zeebrugge
Oostende )
ANTWERPEN —
y1
/
.
.ssingen •i.EÇiinkerken
i :
2.000.000(53°30'N)
Kentering (StI water) ---Stroonsrichting
- 0 tot 1.0 zm/uur
- 1.0 tot 2.0 zm/uur
.
Rijzend water
.. .LLijnvangelijktijdlg 16.24 1,6
.
/
.
-
Vallend water
plaats van meting
24 em/uur bij gem. springtlj
CAMIS
2 °
40
6°
-
8°
%dt1
-
2
-
-4--4--
-
t
-
(1
--
540
:
:1 \
tit
\
t
çv\
\4 4
0401
Brenierlisveli
1
mden
D cl~ It A
-
' ,
BR E t'lE N
Harlingen
153 0
ON
D U I T S L A N D
'
IL
t yPr1OuT,I,
MSTERD
.1
J
Schcveniiigen .
1
\
-
N E DE R L A N D Hoek van Holland -
-
1.00 voor HW Hoek van Holland
0.19 voor HW Vlissingen
5.22 voor HW lmmungham
1.39 na HW Dover
_______________-
--------
ROTTERDAM
2.00na HW Helgoland
7
NOORDZEE
ZUIDELIJK DEEL
1: 2.000.000 (53°30'N)
'(
Vlissingen
\
,
Kentering (Stil water) -'
,. -Weebrugge
•
Oosic-nde Rilzend water -
,1ANTWERPEN
Dover
''
hoog- oF ?:agwater
—+.- Stroomrichting
—
-
0 tot 1,0 zrn / uur
1.0 tot 2.0 zm/uur
2 0 zin/uur en groter
16.24 1.6 em/uur bil gein. doodtij
.
A
Y'
:17
2
....
52 0
0
)o'iI' ir
ken
Vallend water
plaats van meting
2,4 em/uur bij geni. sprIngtI
51 0
8ELG
40
6 0
8
'
let'( V/rV'
I'IoIII)t (c71'
4
•—
-
-----------------------,._iQJ2.------- ---"
kna n - 1154°
:1•_(
-
-..QQç
•
:•'
1—
IL
LVV
o
5n
Borkurn) WIiIcitsIsl)cn
ii
f
Delfz
?
/
Breijieriivcn
L
-.7
Harlingen
-tIEN
153 0
• '.'H-1'-r.. ,,.
D U 1 T S t A N 1)
IT YARQUT-
'çV•-
t
• :/
't
Scheveningen
NEDERLAND
HW Hoek van Holland
0.41 na HW Vlissingen
4.22 voor UW Immirigham
2.39 na HW Dover
3.00 na HW Helgoland
Hoek van Holland
J ->
RORERDAM
/
____i_- -
Z--
d
7
V
NOORDZEE
ZUIDELIJK DEEL
-
1: 2.000.000 (53°30 1 N)
1 Zbr igge
• Ootcnde
Dov.r
.
ANTWERPEN
E
":
40
52 0
0Kentering (Stil water) -- Stroomrichting
-- 0 tot 1,0 zm/uUiRijzend water —•'---- •- 1,O tot 2.0 zm/uur
•'?Lijn van gelijktijdig 2.0 zrn/uur en groter
hoog- oF laagwater 16.24 1,6 zm/uur bij gem. doodtij
. plaats van meting
Vallend water
2.4 zm/uur bij gem. springtlj
-
8°
--
-
510
540 1
12_ 12J2—
V
.
çr
II
Borkuni
3Ir
Wilhelmshaven
t)
\
rcI1;ritvcn
c
eÇc'iciI ing
-
1;
S
BRHIiJ
iiingen
k
53° 1
NI
'4k
•\4\$
~4
t
'
/ t /
D
/
j
./
N E D E R L A N D
1.00 na
1.41 na
3.22 voor
3.39 na
4.00 na
HoekvanHolland
-
ROfTLRDAM
.y
Fj
/
7/
HW
HW
HW
HW
HW
Hoek van Holland
Vlissingen
lmmingham
Dover
Helgoland
152'
ZUIDELIJK DEEL
2
>
1: 2.000.000 (53°30'N)
Vflssngen
oKentering(Stil water)
1
''
40
»j
-:..
L
ANTWERPEN
."
o
- - 2°
A N D
NOORDZEE
Dov.r Q
- -
S L
t T
Luiden
chevcninge1;
--
U
,
6°
•
Rijzend water
Lijn van gelijktijdig
hoog- ot laagwater
-
Vallend water
__-4-StroomrIchting
0 tot 1.0 zm/uur
___1,0 tot 2,0 zm/uur
2.0 zm/uur en groter
16241.6 zm/uur bij gem. doodtlJ
plaats van meting
2,4 zm/uur bij gem. springtlj
11510
- .
3
0
1
Itii.iRAi/
IJO?1'{ vYJN
1.1
t1(YL4
"L_
1
1 l
Igok
j tpur
t1l
,-
si.4
2
7F1
4r.?J21
2
1
54
tIt
211
t
AR
Ç
It
7j
141
t
li
1I
f
Aj
:
[
i\y
1f
I
/
/
rr
Bot kent
L
Ne
Ni
CrOl,.'-'
IL
Emden
lÏrnrt
'*1
J
."
BRENEN
53
t
t
1
HW
t
Wlitinsln en
D U 1 T S L A Nl D
R1',Î YAR?-OQUTH
olden
A.
AMS[ERDAE
»chevcnn1cn N E D E R L A N D
2.00na HW
241 naHW Vlissingen
222 voor HW lmmingham
4.39 na HW Dover
5.00 naHW Helgoland
Hoek van Holland '\JROTTERDAM
52 0
NOORDZEE
ZUIDELIJK DEEL
V1u'singen .,7
•
/
1 'Zecbrugge Ootteiude Dovir
--/
-
/
A
I
• 1)
1: 2.000.000 (53°30'N)
.
20
S
1
[
t
ANTWERPEN
. .
-
''
..
/
1
(
BELG1
4°
Kentering (Stil water) --- Stroomrkhtlng
-- 0 tot 1,0 zm/uur
Ri
JzenA
water --- 1.0 tot 2,0 zm/uur
2,0 zm/uur en groter
Lijn van gelijktijdig
hoog- or laagwater 16.241,6 zm/uur bij gem. doodtij
j Vallend water
plaatsvan meting
2,4 zm/uur bij gem. springtij
.
6°
-51
8°
IVA
Alvo
-hgoIand
.
kl
v
lull
i Mi r1
--.2LQQ
14
-'Qi--------
--
540
tip
:
r
JIL
y'J
I
oi<Uifl
Brc,ncrliaven
7' \WuIIieInishivn
1
Ha
'.
ÇLdCIl
BREIEN
ingen
530
. On Hel lçr
D U
:1
Ijmuiden
jt 51/
Scheveningen
)
N E D E R L A N D
HW Hoek van Holland
3.00 na
3.41 na
HW Vlissingen
1.22 voor HW lmmingham
5.39 na
HW Dover
6.00 na
HW Helgolanci
IROTTERDAM
1
.
Vltesingen \
dZecbriiggc
0
•
ANTWERPEN
lijn van gelijktijdig
hoog- of laagwater
Dover mi
-------- __
Hi1 I ell
iS•
—
water)
Rijzerid water
Ociiid
40
52' 1
NOORDZEE
ZUIDELIJK DEEL
1: 2.000.000 (53°30'N)
0Kentering(Stil
-
L A N D
tt1
11111
1 1 1 T S
/
TF
't
1
j
oy
rl
LA! ïRIICIJHI
,,
a
LW
4
'J
-
6°
Vallend water
—*-
Stroomrichting
0 tot 1.0 zm/uur
10 tot 2.0 zm/uIIr
2,0 zm/uur en groter
16.241.6 zrn/uur hij gem. doodtij
•plaats van meting
2.4 zm/uur bij gem. springtij
8°
3(ÂUR f'/t.s
510
ç
ij
'rL1
I
-;:• 31sui
-
igole
1
j
çS
V
",
-54
.S'
-k-
f
j_S1
r
[t
I S:1S
? L / • (
5l
S'
WulIieiiiisii.5vii)
14-'
L_.1
-
o Eriideii
De ii i iii
1
(
(\\\ Breinci ti,icri
)
)
.y,:
W4 7 L
Harlingen
BRFJ'l[N
SS
53'
D
UT
S1
A
N ()
ç','r YAPMOUTH
,:
1/
/ Ijmuiden
SrIievenlne,i
.
•.-.S.f
//Hoek
van Holland S
N F
F)R
Nl
-
— -- 1
— A.
—
-
ROT ii R[)A1-1
/
/
zechrugge
-
• (r,ç-n
t
a-
(/
ANTWERPE r-J -s,
L3FLG1t
2
NOORDZEE
ZWDEUJK DEEL
1
, Vlissingen \
V /
Oov.r
52"
(
/
.
9
-I
4.00 naHW Hoek van Holland
441 naHW Vlissingen
-022 voor HW lniniungham
5.46 voor HW Dover
5 25 voor HW Helgoland
4°
1: 2.000.000 (53°30'N)
0Kentering (Stil water)
Stroomrkhting
-- 0 tot 1.0 zm/uur
-.i
RiJzend water - 1,0 tot 2,0 zm/uur
2.0 zm/uur en groter
..1V'1 Lijn van gelijktijdig "hoog- of laagwater 16.24 1,6 zm/uur bij gem. doodsij
plaats van meting
Vallend water
2,4 zm/uur bijgem.springtq
60
51°
80
VV
Li012l4'I)AAI IJII1
.1;
4
•
"1 ¼.
' '_,'f •W•t•_• ••'
r-4.
.-
-
.:•;1.:
•r*J
Y t.'-j,l
1f" ll•
,,.( •'A
- 54
94tZL
Ooit
Int
r-
aV'aV
1
-t
_—*-2LQ
1
II%(ii
\t
r c-nierh,iveut
't
t.
VV i iie
DcJlzijI.
-,
111 t ii
• Eniden
iR[i I[t-J
Hariiiigcn
:
:1 0
(t
e-
53°
ln I-4cj4er
D U 1 T S 1. A N D
.i-T;T
I
/ijrnuidcn
r
...
/
/
AMSTERD
cI1cvcltIngn
N E D E R L A N D
5.00 na HW Hoek van Holland
5.41 na HW Vlissingen
0.38 na HW lmmingham
4.46 voor HW Dover
4.25 voor HW Helgoland
oek van Holland\ROTTERDAM
520
o
NOORDZEE
ZUIDELIJK DEEL
1
Ltibi ugge
)/f
Xv
14
Dover
1: 2.000.000 (53°30'N)
_i
osttudc
i),iilcri<cii
2
8ELG1
—
•
2°
t
40
ANTWERPEN
0Kentering (Stil water) —*-- Stroomrichting
0 tot 1.0 zm/uur
Rijzend water 0 1.0 tot 2,0 zm/uur
2.0 zm/uur en groter
Lijn van gelijktijdig
16.241.6 zm/uur bij gem. doodtij
hoog- of laagwater plaats van meting
Vallend Water
-,
6 °
2,4 zrn/uur bij gein. apringtij
ii
- 1.
8°
wJi'v
_.t.-, •. _...
ILlft
11
f
1
Q 1
1'—a-.•-*:;_
•s4.
r ri
...
t
It
1
\ \ N
t
Q_!.._
jy
-. .:
.1'
010
t
t 4 /4
t
-J4Ç
4
0 oorl1urn
Bremerhiven
VVtlheii,ishave
0606
\ \ \ \ \
\\\
Ynn
BRWEN
L
Cromer
GREAT
YARIIOUTH
1
D S t A N II)
ulden,
AMSTERDA
IzT
cI1cvenIngii
NED ERL A N
D
600 na HW Hoek van Holland
ek van Holland -
11
R(J[IRDAM
-
5.44 voor HW Vlissingen
1.38 na HW Immingbam 5
3.46 voor HW Dover
3.25 voor HW Helgoland
( .
7
/ f4'>
NOORDZEE
ZUIDELIJK DEEL
1:2.000.000 (53°30'N)
0Kentering (Stil water)
- Stroomrichting
o tot 1,0 em/uur
LJ Rijzend water
tot 2,0 zm/UUr
-
-2,0 em/uur en groter
Eijn van gelijktijdig
-hoog. of laagwater 16.241,6 zm/uur bi) gem doodtlj
• plaats van meting
Vallend water 2,4 zm/uur bij gem. springtlj
Zee
Oostende
--.(.Afll5
L
ANTWERPEN BELG
È
40
5I
60
80
Bijlage 5
I
Berekeningen
-3-
Bijlage 2
I
Berekening van de achterblijvende hoeveelheid chloor in een vat bij opdrijven.
dichtheden
zeewaterQ = 1,025 kg/l (30 g NaC1/1)
chloor (vloeibaar) ø = 1,56 kg/l(bij -33,6 ° C)
chloor (gasvormig) p = 3,214 103 kg/l (bij 1 bar en 0
°c)
De dichtheid van chloorgas als functie van temperatuur en druk wordt gegeven
door p = (0,071 t P t 273)/(22,063 t K) waarin P de druk in bar en K de temperatuur in Kelvin (= 273 + ° C).
De dampdruk van chloorgas als functie van temperatuur wordt bij benadering
gegeven door log (P t 760) = (-0,2185 t 4876,950861K) + 7,327499471.
In tabel 1 en grafiek 1 is de dampdruk als functie van de temperatuur,berekend
volgens deze formule, weergegeven.
De oplosbaarheid van chloorgas bij 1 bar is bij 10 ° C 3,1 1 C12/1 water en bij
30 °C 1,77 1 C12/1 water.
In pekel (ook in zeewater dus) lost chloor beter op.
Het vat weegt ca. 520 kg Q 70 l.staal)
Netto inhoud ca. 820 1, brutovolume ca. 890 1.
BerekeniLig
In het vat zal bij zweven (totaal gewicht 890 t 1,025 = 912 kg) nog ca. 392 kg
chloor aanwezig zijn, waarvan afhankelijk van de temperatuur en de druk (dus
diepte) 385-390 kg vloeibaar en 7-2 kg gasvorrnig chloor.
De temperatuur van het vloeibare chloor, en dus ook van het gasvormige materiaal
bedraagt na de eerste flash uitstroming op 25 m diepte ca. 0 ° C en aan de oppervlakte ca. -33 0 C.
Tijdens het stijgen van het vat kan vloeistof uitstroming optreden als de opening
door kantelen onder het vloeistofniveau komt.
Omdat de druk in het vat op het moment van stijgen nagenoeg gelijk is aan de
omgevïngsdruk zal de uitstroming eerst niet erg snel zijn, maar door het steeds
sneller stijgen ontstaat weer een drukval zodat het vat behoorlijk spuitend
aan de oppervlakte zal komen, vermoedelijk omgeven door ijs.
.1..
Tabel
• --
:
-T2 DRUF
-:1 DRLiF•..:
:
-()
:
rEMF.
T EME.
TEMF.:
TEMF'.:
TE1F.:
TEMF'.:
TEMF'.:
TEMF.:
TEMP.:
TEMF.:
TEMF.:
TEMF.:
TEMF.:
TEME.:
TEMF.:
TEME..:
TEME.:
TEME..:
TEME.
TEMF:
TEMF'.:
:
TEMF:
TEMP..:
TEMF.
TEME.:
TEMF.
TEMF.
TEMF.:
TEME.:
TEMP.:
TEME.:
TEMP.:
TEME.:
TEMP.:
TEMF.:
TEMP.:
TEMF..:
TEMF.:
TEMF.:
TEMF.:
TEMP.:
TEMP.:
TEMP.:
TEMP.:
TEMP.:
TEMF.:
TEMF.:
TEMF.:
TEMF.:
TEMF.:
TEME.:
TEMF.:
TEME.:
TEME.:
TEME.
TEMF.
:
:
:
-29
-28
-27
-26
-25
-24
-22
-22
-21
-20
-19
-18
-17
-16
-15
-14
-17,
-12
-11
-10
-9
-B
-7
-
-
-4
-
-2
-1
0
1
2
2
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
:
23
:
24
DRUK:
DF.UI-..:
DRUt.:
DRU}.:
DRLIK:
DRUK:
DRUK:
DRUF..:
DRUF.:.:
DRUK:
DF:UF.:.:
DEUK:
DRUK:
DRU<.:
DRUK:
DRjE::
EiF.UF::
DRUF
:
DRLU<.:
DRUK:
DRUF..:
DRUF:.:
DRUK:
DEUF..:
DRUK:
DRU.
r;r
i::.
:
DRUF:.:
DRUF..:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUF:.:
DRUK:.:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUI.1:
DRUK:
DRUK:
DF:U1.:
DIl.Ji•..:
DRUF.:
1 . 08-4 E-F
1.17EF
1178
1.228
1 279
1.372
1.796
1.447
DAF
BAR
DR
BAR
BAR
BAR
l.st:i BAR
1.51 BAR
1.623 BAR
1.87 BAR
1.757 BAR
1.82DAF'
1.99 BAR
1963 BkF
2.07-7 BR
2.112 BAR
2. 1R2 BAR
2. 27 7 BAR
2.75m BAR
2.442 DAF
2.5: BAR
2.621 BAR
2.714 BAR
2.81BAR.
2. Q08 BAR
3.01BAR
3.113 BAR
3.22 BAR
3.:29 BAR
2.442 BAR
3.557 BAR
3.675 BAR
3.797 BAR
3.921 BAR
4.048 BAR
4.179 BAR
4.717. BAR
4.45 BAR
4.591 BAR
4.775-BAR
4.882 BAR
5.033 BAR
5.183 BAR
5.244 BAR
5.507 BAR
5.672 BAR
5.842 BAR
6.015 BAR
6.192 BAR
6.373 BAR
6.558 BAR
4.747 BAR
6.94 DAF
7. 1:8 DAF
7.319 BAR
Vervolg tabel 1
RTEMF'.:
TEMF. :
TEMF.:
TEMF. :
TEMF'.:
TEMF.:
TEME.:
TEMF'.:
TEMF.:
TEMF'.:
T EM P. :
TEMF'.:
TEMP:
TEMF.:
TEMF.:
TEMP..:
TEMF'.:
TEMF.:
TEMF.:
TEMF.:
TEMP.:
TEMP.:
31
32
33
34
35
Zb
37
38
7.9
40
41
42
47,
44
45
404
47
48
TEMF'.:
TEMP. :
TEMF.:
49
50
TEMP.
TEMP..:
52
TEMF.:
TEMF.:
TEr-IR.:
TEMF.:
TEMP.:
TEMF.:
TEMF.:
t
2.
27
28
29
30
51
57
54
55
56
57
58
59
60
7.
AF
7. 755 BAF
7.7 BAR
S. 199 BAF:
DFU :
DRUF.:
DF.U1..
DRUK:
DRLU<
DF:UK:
DRUK:
DRUK:.:
DRUK:
DRUK:
DRUK..:
DR U 1<::
DRUK:
S. 4 BAR
S. 87: BAR
9.11 BAR
9.352 BAR
9.599 BAR
9.851 BAR
10. i os BAR
10.769 BAR
DRUK:
10.60.6 BAR
DRUK:
DRUK:
DRUK:
10. 908 BAR
11.185 BAR
DRUK::
8.412
BAR
11.467 DAF:
11.754 BAR
DRUK:
12.047 BAR
DRUK:
12.345 BAR
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
DRUK:.:
DRUK.:
DRUK:
DRUK:
DRU}<.:
DRUK:
DRUK:
DRUK:
12.643
12.57
13.272
1.5Q2
BAR
BAR
BAR
BAR
13.918 BAR
14.24Q BAR
14.587 BAR
14.9T B A R
15.279 BAR
15.634 BAR
15.995 BAR
16.762 BAR
1.705 BAR
17.115 BAR
17.5 BAR
17.892 BAR
Grafiek 1
--
-•.---•7R!-7PORUK VAl"
RLS Fuwrit Vq w E
iq
•-------------
----..-------.
-- ___------------- ---
/2
CIW
rk
-.
-
9
--
g
----5
___-- ---
-2
------------- ZRRTUU PUilT.
--_.-___-- ----••.. ..
--
-t----
- :
--------
iïii0,.f9
3D-ZD
-:
-----------
------
----------------------------- ------ ----------- -- -
,
=TFMP(RRT.I'JR(cJ
-
-7-
Bijlage 3
Berekening uitstroomsnelheid t.g.v. warmteoverdracht
Ge
Soortelijke warmte
0,958
0,497
3,766
0,418
Verdampingswarmte : chloor
287 kJ/kg
Overall warmteoverdrachtscofficient
(water-vatwand-chloor)
850 W/m2 ° C
Aangenomen diepte 25
watertemperatuur 10
kookpunt chloor op 25 meter is 0
kookpunt chloor aan oppervlakte is -33
kjikg
kJ/kg
kJ/kg
kJ/kg
°C
°C
°C
°C
vloeibaar chloor
gasvormïg chloor (0,488 + 0,000033 T)
(zee)water
staal
m
°C
°C
°C
Als eerste effect na opening van het vat zal een uitflashen (koud koken) optreden.
- Op 25 m diepte zal maximaal 10000,958(10-0) = 33,4 kg Cl 2 verdampen.
287
10000,95843 - Aan de oppervlakte is dit : 287- 143,5 kg C12.
Na dit flashen zal het restant uitkoken, wat bepaald wordt door de warmtetoevoer
naar het vat.
Aannamen : de drukval over de uitstroomopening is nihil.
Het vat ligt horizontaal.
In grafiek 2 is de berekende verdampingssnelheid uitgezet als functie van de
hoeveelheid chloor op een diepte van 25 meter en aan de oppervlakte.
De totale verdampingstijd bedraagt op 25 m diepte 5 uur en aan de oppervlakte
70 minuten.
.1..
CtIWoR
VFT
/0
!
jT
:
•
•
•J
'1
/0 DO
1(D
- - - - - - - mmm -- - = - m - - -
Bijlage 6
I
Algemene informatie chloor
'
•
Bij de behandeling van slachtoffers bij ongevilen =et chloor dient
men de navolgende instructies in acht te nemen:
Algemeen:
$neHe eerste hulp aan personen, die door vloelbaar chloor zijn
getroffenof chioorgas hebben ingeademd, is noodzakelijk, ook In
de gevallen dat men meent dat de blootstelling aan chloor maar
gering is geweest.
Een arts moet worden geraadpleegd.
Zorg zelf voor afdoende bescherming, wordt zelf geen slachtoffer.
•
•
'•• :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
• Chloorgas werkt steeds prikkelend op de sHjmvllezen van de
adenwegen en op het longweefsel; geeft bij inademen aanleldin
tot hoesten, heftige benauwdhed, bewusteloosheid, kans op
bronchi'tis en longoedeern.
Longoedeem kan ook na een klachtvrije periode van 6-36 uur
optreden.
• ..
Hoewel alleen een arts de ernst van een vergiftiging kan be•
oordelen, is het toch gewenst, in afwachting van zijn komst,
de navolgende maatregelen te nemen:
1 Slachtoffer zo snel mogelijk uit het gevaarlijke gebied bre
gen.
•
Volledige rust van de patient is van het grootste belang,
dus niet laten lopen en niet laten spreken. Transport per
brandcard, in haifzittende houding.
• Iedere inspanning gedurende 48 uur vermijden.
Met chloorgas verontreinigde en doordrenkte kleding uittrek'
ken en verwijderen.
Afkoeflng. vermijden.
Indien transport patient door een gevaarlijke rutmte plaats
vindt, ook patient beschermen m.b.v. gasmasker, vochtige
doek e.d.
- De toediening van een corticosteroid-houdende spray direct
na inademing van chIoorgas. Een ieder, dle bij huipverlenin
betrokken is, dient hiertoe in staat te zijn (Zie gebruiks
aanwijzing)Zuurstof toedienen
BIJ spontane ademhal ing alleen zuurstofsuppletle m.b.v.
neussiang of los voor het gelaat te houden masker (flowmete
2 1/min.) Plaats de kap van de zuurstofcyllnder op mond en
neus van het slachtoffer en dien hem 3 liter zuurstof per m
toe. Dit gedurende ca. 45 minuten. Voor ophoesten van sH-jm
• moet de kap steeds even worden verwIjderd.
.
•
• •
"
r
•'
.t
S••
..
.
4
- • • • - .
•
•
-
•
4 . .
•.
.. •
• t • -- -.
. 4
.4
1
a
tiedische hulp inroepen
Na iedere inademing
hoe gering dan ook
dlu enz .n
•
geraadpleegd te worden.
•
•
in ernstige gevallen (zeer snel ademen van het slachtoffer
• paarsachtige of grijsachtige kleur; hevig hoesten, waarb(
schuim of rood slIjm wordt opgegeven) het slachtoffer zo
snel mogelijk naar een ziekenhuis laten vervoeren ondet'
• toediening van 100
zuurstof,
•
r
•
1'•
•
»11
•
•
•
•
• •
•
Vloeibaar chloor (— 31 °c) tast de huId aan met als gevolg
pijn, roodheid en blaren (brandwonden t.g.V. bevriezing).
Wanneer iemand vloeibaar chloor op de huid of de kleren heef
gekregen, dent men als volgt te handelen:
alle kleding, welke met vloeibaar chloor in aanraking is
geweest, onmiddellijk verwijderen.
dogetroffen huiddelen direct en overvloedig met water
• afspoeien (-s- 10 min, lang); daarbij moet ernstige afkoelin
worden vermeden.
het slachtoffer naar een EHBO'post brengen.
Chloor heeft zowel in Vloeibare vorm (spatten) als in gasvor
een prikkelende werking op de ogen met als gevolg pijn, rood
held, slecht zien, tranenvlbed en kans op beschadiging van ii
• hoornvlies (vooral door vloeistof).
• Wanneer de ogen in contact zijn geweest met chloor dient men
direct novesine 0,14druppelen (1 Z 2 druppels) om adequa
spoelen mogelijk te maken.
- zo snel mogelijk met veel water uitspoclen (+ 15 min, lang)
liet Is hierbij van groot belang de oogleden zoveel mogelij
van elkaar te houden en de patient te verzoeken de oogbol
op en neer te bewegen.
Het ul tspoelen mag niet met grote kracht geschieden om Ver
beschadiging Van het oog te voorkomen.
controle door (oog)arts.
1
Na al deze maatregelen moet de pat'ient voor observatie en verdere
behandeling naar een ziekenhuis gebracht worden.
Hij moet iedere lichamelijke inspanning gedurende 48 uur vermijden.
De verschijnselen van longoedeern openbaren zich pas na enke•le uren,
tot dagen en worden versterkt door lichamelijke inspanning.
Rust en opname in een ziekenhuis Zijn daarom noodzakelijk.
corticosteroidhoudcnde spray:
•
•
-
De Inhaler" bevat voldoende voor 200 inhalatles: per Inhalatle is
verbruik ca. 50 microgram. Als het enigszins kan, moet het slacht
offer de "inhaier" zelf bedienen.
Aantal inhalaties: volgens aanwijzing arts of anders maximaal twee Inhalaties.
-:
Lees de gcbruiksaanwLizflg goed.
V66r gebruik de inhaler" goed schudden.
Ua gebruik de Ii n h a l c ru met warm water en zeep reinigen.
Als het apparaatje niet vaak gebruikt wordt, af en toe even proberci
of het nog goed werkt. Bij het schudden van de inhaler is ook te
is. Is dit het cevai dan tIjdig een nieuwe
,Ç ki I h
.
-
*
n chlocr.
1. E
Chloor is cen orodukt dat, riadt het uit reoervoirs 0f
tuur is vrijgokoen, door zijn fti;;heid en corrosvitcit in
staat is schcidc van min of meer ernetige aard te berokkenen aan
menc, dier, plant of' 3oed-eren.
Het is een geel-roen gas, is ifti en heeft een karakterictieke, prikkelcndc geur. De re:rcns ligt bij onev2er03 P?.m.
(c,3 c3 er .3 lucht) afhankelijk vn dc gevocliheid van de oersoon. De iK-waarde is rcmer.tecl 1 o.t'.m. (TAX- irde = geen
sc'ade indien men z i j n gehele loven gedurende 8 uur Der da Z zou
i•zerken oP een arheicslaats ':aar de concentrat!e de aanecven
waarde niet te bovcn gaat). Een hoeveelheid van 1000 .o.m. kn
rce.sbij zeer korte inadein dodelijk zijn. De hinder die tersonen ondervinden van chloorconcentraties boven de 1 .om. is
onder andere afhankelijk van de lichamelijke toestand van de oer.
soon (astma e.d-.). 10 p.p.m. geeft reed.s ad-emhalingsstoorr.issen.
0omerkin Zodra men chloor ruikt zit men dus eigenlijk reed-s in
con gevarrlijk gebiedis bozchermin noodzakelijk.
Chi000en zijn ongeveer 2,5 x zo zwaar alz lucht, d-amcn blij.
ven dus bij dc grond hangen.
\Tloeibaar chloor is geel-oranje vn kleur. De vloeistof is ongeveer 1,5 x zoaar als water.
Vloeibaar chloor kookt bij ongeveer -C. Vloeibrar chloor dat
Vrij komt aan de buitenlucht zal dan ook onmiddellijk gaan koken
en grote hoeveelheden damo veroreiden. Uit 1 deel voeibaar
chloor ontstaan bij 000 en een druk van 1 kg/cm2 (atmosferioch
omstandigheid) ongeveer 460 delen chloorgas. Als vuistregel kar..
dus worden ngenomen dat uit 1 liter vlocibar chloor bij norma
le omgevingstemperatuur en druk ongeveer 500 liter damp ont.t
Coor i, zowel -azvorm 4 g als vloibaar, roch exolosief noch
brandbaar aan de lucht. iet anclore stoffen kan het echter heftig
reageren. Dc bekendste voorbeelden hiervan zijn:
dc reactie met waterstofgas indien men een verhouding heeft
van 1:1, de zogenaamde chloorknalgasverhouding;
voor de brand-weer belangrijker is dc mogelijk.hcid- van een
chloorijzcrbrand. Indien chlogr in contact komt met ijzer bi;
een temperatuur van 170 - 200 C kan, het ijzer spontaan gaan
ontbrancn, dus zond-er aanwezigheid- van lucht. Het koolstc:gc
halte van het ijzer speelt hierbij een belangrijke rol. Het
is bekend, dat gietizer vamege dit hoge koolstofgehalte re
bij kamertomperatuur gaat branden indien het met chloorgaz i
aanraking komt.
0oloharheid in water. Onder zeer gunstige omstr.dighcden (la
ratoriu:n) k men in 1 liter water bij atmosferische omstsnaigh
den 7 gram chioorgas olosscn. De praktijk lert dt men
men ret sroeiztralc werkt, veel lagere waarden kr13t. r,Cn k'
hiervoor als vuiotrcel hanteren, d a t., ongeveer 4 ra: gavori
ch oor oost in 1 litr water.
',!ater scclt bi ch1oo' ecn belnrijrc rol Droog chlocr (dus
zor.cr water) is n;cno niet ccrrsic cr1 kan dn 'ok
chloor (dun besmet c'
cont:-iiner :order. o.c1a.;cn. Vochti
is d:rentecn zeer c•srrosicf'. in1en en 0? een lccne cc'r.tr
n e r met ::tsr zo' s:i t•:, .an wort ecn klein lok binnen korse
ti j3 een ;ot 1k z:vs1 v:n cczc coz - rcc:e.
C t...
,'- _ j'- root,i'! 1...5o r1'1'
;
i•::
-2-
in, dat cont.iners (dru:s, cil.ndcrs, lciincn e.d.) die door
brand in d o:vin verhit
word.cn, zowel con extra risico loex
Ll
wat betreft een rnoelij:e chlocrijzcrbrand (zic hiervoor), alsicde dat deze door de cxtra 'kverhci aie ontstaat bij
raturen boven 1)LOC, uit elkaar kunnen barsten. De kritische ter
peratuur vrtn een gas is irrerz de terperatuur waarboven het niet
rnccr mogelijk is een gs door saenperzïng (druverhoging) tot
vloeistof te verdichteri.
I
1
S
1
I
. AAflD VAN DE CHI.0O0TSrIA?ING.
In het hoofdstuk alercn is getracht u een indruk te geven van e
aantal belangrijke cigenschapcn van chloor, waarom deze eignchao'en van belkunnen zijn bij eei ootred.en van de brandcr
en waar men chloor zou kunnen aantreffen. Indien men toet otreden bij een ongeval met chloor dient u echter aan deze kennis ge:
deskundigheici te ontlenen, dczc kennis kan slechtc dienen om te
voor1çoren, dt men grote fouten zou gaan maken door een ancicrz
uit bran :eeroogpunt bezien wellicht juist optreden, maar onder
chlooromctandigheden• fataal otredcn.
Indien men een chloorlekae aantreft kan dit chlorgas van glob
gnomcn 2 claatsen afkomstig zijn. Te weten uit de d faze van
een contai::er of uit dc vloeitof'fase. We hebben in de theorti
bescouzingn gezien, dat uit 1 liter v'oebar cloor ongcVer
500 litervor:rig chloor ontzat. Hot zal hieruit duidcl
zijn, dat ecn iekcac onder de uloeistofcpicgel van dc ccta!ner
dan ook ernstiger iz dan ecn lckkae in de damfase (uiteraard
bcchou:i hij ecn zc117 1e oervlaktc vn het lek)
'Jloibau' ciccr d:.t tit •c: lk l':t zal onmi.idellijk d
oricn en over;aar. in dam,
bij lo ;ar '.:-chlor' als hij vlo•ibitr "c:ocld-c1" .
Tr rî i cn
' : :a I daron ec n ndc co:'.t.Lnr
i
lek in dczo criel ogeli j: mn .:Or:.efl
cn wl zouükct lek i.r de ta::f kc:. Ie cLez
c-t•vno' bcin e.f - et •n l: i:
t ;o -- ;'1o'':t l'•' ,
door zl '.1';rk ine cD:i.'r:alerL, ':ichlo:'
hicra
'n worden aan dc omcvin,
—
—
Bij een duktar.k zal dan ook dc temperatuur langzaam aan dalen
tot de v?oeis'of afgekoeld is tot on:over -500. Dan is echter
tevens dc trk afeno:cn tot dc atmozfcr.sche druk van
•Nu heeft men minder druk en men kan gaan trachten het lek te
dichten. et hiervoor beschrcvn proces noemt men "Koudkoktn".
Dit betekent dus dat "koudckookt" chloor nog maar weinirr gas
afgeeft. Voordat deze toestand is ingetreden raakt men echter
20-25; van het vloeibare chloor door verdamPing kwijt.
3. TE !E•:AAT:EL..
Bij een' ongeval met chloor kan men zo'iel voor de veiligheid van
eigen perscneel al voor cie veili;eid van personen in dc o:ev,
niet voorzichti genoeg zijn. Een aantal factoren waar men dan
persé rekening mee moet houdén zijn:
.l. Aanrijroute in verband met de \•Tindrichti
Dit punt spreekt voor zich. Zo mogelijk uitrukken van eon
meer posten en wel zodanig, dat men de plaats van het onge
val boven:ind.s kan benaderen. Bij windstil '.zeer erop bcdac
zijn dat het c'nloorgas zich naar alle richtingen zal verspreiden.
3.2. Evacuatie bedreigde gebied.
Indienbij aanlcomst eerste voertuig blijkt dat men inderda
te maken heeft met een ernstige chloorlekkage, dan is ook
hier een snel en juist '-der bericht" van doorslaggevend
belang in verband met snel te nemen acties.
Bijvoorb&cld: het afzetten van wcgen evacuatie van perso
nen in de omgeving (loodrecht oo de windrichting), het ter
beschikking kri jgen van abulancs, het inroepen :az
digen, het inschakelen van de chloorrampenbeztrijdings.voer
tuigen van de chloorleveranciers. Dit is nodig daar immers
Vrij lage concentraties chloor;as grote gevolgen kunnen he
ben on Dersoncn bir_nen een zeer korte tijd.
33. ?ersoonljkebeschermin"smiddelen.
Al het brandweeroersoncel dat bij het ongeval betrokken i
dient persluchtmaskers te dragen. Juist in deze ge-vallan 1
ten op een goede afdichting van het gelaatstuk o het
(de zgn. dichtheidscontrole). Ook indien men met een voert
door een chlcor;as'.iolk moet rijden eerst oersluchtmas:er c
zetten (ook de chauffeur). Ramen van voertuig sluiten, blo
wers van kachels e.d.. afzetten. Dit rijden door een chloor
gaswolk ma; sichts gebeuren, indien het niet mogelijk is
andr ..rijze de laats vn het orgeval te beadrn. t!itr
aard noet dc snelheid van het voertuig wordc a'D:st,
daar ook de chauffeur belemmerd wordt door het :crolchtt
stel. 3ij uitrukken naar het ongeval volledige blus l•din:
gebr1iken.
3.4. Xlirnolts vri het oval.
3.. 1 . Gebruik indien mogcltk.. rubber hndschOefle en 1r.r
Indien 11:kge In vI isto'.ze is, zo mog1ijk nlrt
houder kar.telcnc1at le in de da:;fasc kc:t.
YO(Tt'.:'ter.tralen o.' '.en' coort:
-
oe_n in • -•v:l v:n br::nd ine':?iu:, '::'
-51
- of uit dc omgeving wordon verwijcrd. (drucrhogig
en0? chloorijzcrbr:ind)
11t rzcct. ror.cnDrcccrc1 de ont ,.-iijkendnbcnede.n winds met zrroeistralen neer te slaan. Dus r'.l
tijL van het vat af spuiten dat l&zt. Dan kn dit vat
niet nat worden. (zie schets.)
.
1. Indicn men te rnken heeft met gekoeld chloor ( - 35 ° C)
of met "drukchloor" dat ttcoot" is, k.n men
indien dit vloeibare chloor ergens door natuurlij':e
orntandihedn (kuil, bassin e.d.) verza:icld is, dz.z
vloeistof afdckkn met schuim. NOOIT met water daar d
alleen de verdaDin3 maar versneït. Schuim bevat ool:
watcr, dit water zal•aanvankelijk dc verda::ing bevor
deren. Indien gebruik gemaakt wordt van zwaar schuirn,
dit schuim langzaam o' de vloeistof laten vloeien.
Door chioorhydraat-vor:ing en bevriezing wordt dan
een ijskorst gevormd op de vloeistof (-35 00 ).
tevens kan men goede resultaten verwachten van syntho
tisch schuim (bijv. •KES) met een verschuiminsfactor
van ongeveer 75. Dit schuim kan bovendien "zarhter't
worden oogebracht dan zwaar schuim en het schuimd&-: i
wat eenvoudiger te onderhouden. In beide gvallcn
schuiistraalpi jpvoerders bovenwinds of op de flanzen
op s t cli en.
B.O.-îtkATGELET.
Ei slchtofîcr: die chloor hcbbcn ingeademd is het noodzakellj:
zo snel mogelijk neec1:unciie huin in te roeoen. Neederen dat
varenzone brnen.
chloor incadc is. Slachtoffers buiten de
Zuursto tocö.ienen, indien mogelijk reeds gedurende dc periode d
de slachtoffers in veiligheid 4 wcrd.cn gebracht.
Kunztmatige ademhaling (ook pul-motor) mag toegepast worden ndic
aderDstiistand. is ingetreden.
Volledige rust is voor de patient van groot belang.
Ind.ienhuid er/of oi zijn gerat, goecl en langdurig stoelen met
water (terninste 15 minuten).
Net chioordoordrenl:te kledingstukken uittrekken en huid spoelen.
Bijlage 7
I
Uitslag voorbreidende proeven
- j
-2-
Bijlage 1
Uitgevoerde proeven
Met een leeg chloor vat zijn de volgende proeven uitgevoerd (proeven 3 t/m 7
onder water).
Inschieten van een ponsbout (diameter 16 um) (niet onder water) levert een
uitstekend gat op.
Inschieten van een luchtbout (boven water).
No. 3 geeft onvoldoende penetratie.
No. 4 levert een goede verbinding (gat diameter ca. 7 min).
Ronde lading met spiegel van ca. 9 gram. Vermoedelijk door lucht in de
springstof werd slechts een ongeveer 4 umi diep gat verkregen.
Met een ronde lading met spiegel van ca. 12 gram ontstond een door de messing
spiegel verstopt gat.
Eenzelfde lading als onder 3, maar langer gaf een gaatje van 2-4 mm in diameter
Een lading van ca. 34 gram met een snijvlak juist boven de draad was voldoende om de afsluiter af te breken. Het gat was voldoende groot hoewel het
kanaal enigszins was verbogen.
Met 25 gram en een rechte spiegel werd een goed sleufgat verkregen. Lengte
ca. 30 mm breedte ca. 5 mm.
.1..