In het rapport Baseline Assessement van jaguars en kaaimannen te

2013
National Zoological
Collection of Suriname
Dr. P.E. Ouboter
G.U. Satnarain MSc.
BASELINE ASSESSMENT VAN JAGUARS EN
KAAIMANNEN TE BIGI PAN MUMA, NOORD
CORONIE MUMA EN NOORD SARAMACCA
MUMA
-- This project is funded by the Global Environment Facility --
Table of Contents
1
Inleiding ................................................................................................................................... 3
2
Methodologie ........................................................................................................................... 3
3
Resultaten ................................................................................................................................ 4
4
Conclusies ................................................................................................................................ 7
5
Aanbevelingen ......................................................................................................................... 8
6
Dank......................................................................................................................................... 9
7
Literatuur.................................................................................................................................10
TABLES
Table 1 Waargenomen jaguars en kaaimannen door geinterviewden ............................................ 4
FIGURES
Figure 1 Spoor van een puma .........................................................................................................4
Figure 2 Sporen van puma .............................................................................................................. 4
Figure 3 Lokaties van de camera traps ........................................................................................... 5
Figure 4 Resultaten Kaaiman Survey ............................................................................................. 6
2
1
INLEIDING
In het kader van het op nationaal niveau beheren van beheersgebieden en het beschermen van de
biodiversiteit in deze gebieden, is een baseline studie noodzakelijk. In opdracht van het
Ministerie van Ruimtelijke Ordening Grond- en Bosbeheer (ROGB) is door de Nationale
Zoologische Collectie Suriname (NZCS) een baseline studie uitgevoerd met betrekking tot de
populatie van jaguars en kaaimannen in de Bigi Pan, Noord Coronie en Noord Saramacca
Multiple Use Management Areas (MUMA’s).
2
METHODOLOGIE
Om het gebied en zijn mogelijkheden ten aanzien van het voorkomen van jaguars en kaaimannen
te leren kennen, zijn er eerst oriëntatie bezoeken gebracht aan de drie MUMA’s. Een beperkende
factor in de Noord Saramacca MUMA was dat de zeer grote concessie van Staatsolie niet
toegankelijk was.
De aanwezigheid van jaguars werd vastgesteld door middel van interviews met de plaatselijke
bevolking en door camera traps te plaatsen. De aanwezigheid van kaaimannen werd eveneens
initieel vastgesteld door middel van interviews, die daarna middels nacht surveys in de
aangewezen gebieden werden bevestigd.
Interviews in relatie tot het voorkomen van jaguars volgde de methodologie die door de
internationale organisatie Panthera is ontwikkeld. Bij de interviews werd aan de hand van foto’s
van katachtigen geverifieerd of de geïnterviewde werkelijk een jaguar had waargenomen of een
andere katachtige.
De camera’s die bij dit onderzoek zijn gebruikt zijn van het merk Reconyx, type PC900
Professional en Bushnell X-8 Digital Trail Camera model 119327C. De camera’s werden op een
hoogte van 40-60cm aan een boom of paal bevestigd met behulp van een kabelslot. Het gebied
werd onmiddellijk voor iedere camera werd vrij gemaakt van hogere vegetatie om te voorkomen
dat bewegende bladeren de camera (ten onrechte) zouden doen ontspannen. Door middel van een
walktest werd bepaald of de camera goed gericht stond. Zodra een warmbloedig dier passeert
maken deze camera’s automatisch een foto. De camera’s zijn voor een maand op iedere plek
blijven staan en waarbij één keer de batterijen en geheugenkaart zijn verwisseld.
Kaaimannen zijn middels nachtsurveys geteld door gebruik te maken van koplampen, waarbij
het licht van deze de ogen van de kaaimannen doen reflecteren. In het Bigi pan gebied is er
gebruik gemaakt van een boot om de survey uit te voeren, terwijl in Coronie en Saramacca de
survey te voet is uitgevoerd. De leeftijd van kaaimannen werd afgeleid uit de schatting van hun
lengte volgens de methode gebruikt door Ouboter & Nanhoe (1987).
Voor Coronie werd het identificeren van potentiële locaties voor het plaatsen van de camera
traps versneld, doordat een medewerker van Landbouw Veeteelt en Visserij (LVV) benaderd
was die de verschillende veeteelt houders persoonlijk kende.
In Nickerie hebben twee medewerkers van Natuurbeheer het onderzoeksteam van advies gediend
bij het identificeren van potentiële gebieden zowel voor de camera traps als de kaaiman surveys.
3
3
RESULTATEN
Analyse van de interviews resulteerde in het volgende resultaten (Tab. 1).
MUMA
Bigi Pan
Noord Coronie
Noord
Saramacca
Aantal
Jaguars
Aantal
Kaaimannen
geinterviewden waargenomen jaguars
waargenomen
waargenomen
gedurende
afgelopen
jaar
28
27
7
28
32
17
11
30
34
19
5
28
Table 1 Waargenomen jaguars en kaaimannen door geinterviewden
Uit een totaal van 34 geinterviewden in Saramacca is gebleken dat 5 van hen binnen één jaar
jaguars in het gebied hebben waargenomen. In district Coronie hebben van de 32 geinterviewden
11 aangegeven dat zij binnen één jaar jaguars op hun eigendoms gebied, danwel bij buurtgenoten
hebben gezien. Ten aanzien van Nickerie hebben van de 28 interviewers 7 aangegeven dat zij
jaguars binnen één jaar op hun terrein hebben waargenomen.
Na alle informatie van de geinterviewden geanalyseerd te hebben, zijn uiteindelijk de camera
traps op de locaties geplaatst, zoals weergegeven in figuur 3. De camera traps hebben gedurende
een maand op de desbetreffende locaties gestaan. Na analyse van de foto’s bleek dat er binnen 30
dagen geen jaguars zijn waargenomen door de camera traps in de verschillende gebieden.
Vermeldenswaard is dat in de middenstandspolder (Nickerie) geen jaguars zijn waargenomen op
de foto’s van de camera traps. Er zijn wel sporen van een puma waargenomen kort voor het
plaatsen van de camera trap alsook gedurende de service beurt (zie figuren 1 en 2).
Figure 1 Spoor van een puma
Figure 2 Sporen van puma
Op de dag waarop de camera trap op Bourne Bush (Nickerie) geplaatst zou worden, waren ook
sporen van een jaguar op het strand te zien. Voorafgaand hieraan was er een gesprek met
verschillende vissers/jagers die ter plekke waren, waarvan twee beweerden de jaguar rond 5.30
am persoonlijk gezien te hebben.
Figure 3 Lokaties van de camera traps
5
Met betrekking tot de kaaiman surveys zijn de resultaten weergegeven in figuur 4:
Aantal Kaaimannen
Aantal Waargenomen Kaaimannen per MUMA
35
30
25
20
15
10
5
0
Bigi Pan
Noord Coronie
Noord Saramacca
Levensjaar
Figure 4 Resultaten Kaaiman Survey
Uit het figuur is waar te nemen dat de kaaiman populatie in het Bigi Pan gebied relatief groter is
dan die van de Noord Coronie en Noord Saramacca MUMA’s. De populaties lijken een gezonde
leeftijdsopbouw te hebben. Opvallend is het relatief grote aantal baby kaaimannen ten opzichte
van andere leeftijdsklassen in de Noord Saramacca MUMA. Dit komt waarschijnlijk omdat de
surveys hier kort na de kleine regentijd zijn uitgevoerd en dit is de periode waarin de kaaimannen
zich voortplanten.
Onderstaand volgen de meningen van assistenten die tijdens de kaaiman surveys hebben
geparticipeerd m.b.t. de populatie grootte van de kaaimannen in de verschillende MUMA’s:



Bigi Pan: de medewerkers van Natuurbeheer veronderstellen dat het aantal kaaimannen
dat geobserveerd is tijdens de survey relatief minder is als gevolg van de volle maan.
Kaaimannen zijn dan schuwer.
Noord Coronie: het aantal kaaimannen in het noordelijk deel is drastisch afgenomen,
onder andere vanwege de activiteiten m.b.t. het aanleggen van de nieuwe dijk in het
noordelijk deel van de MUMA. Daarnaast gaf de plaatselijke bevolking aan dat er veel
gejaagd wordt op de kaaimannen.
Noord Saramacca: Volgens de assistenten zijn er haast geen kaaimannen in het noordelijk
deel van de MUMA waar te nemen, maar juist in het zuidelijk deel.
6
4
CONCLUSIES
De analyse van de foto’s wijst uit dat er geen jaguars binnen 30 dagen zijn waargenomen. Er zijn
wel twee maal sporen van puma (s) gezien in de Middenstandspolder bij familie Ramnath. De
resultaten van de interviews wijzen juist uit dat er relatief vaak jaguars waargenomen zijn in het
gebied. Vermeldenswaard is dat in Coronie behalve de jaguars ook vaak puma’s waargenomen
worden. Een groot deel van de Noord Saramacca MUMA wordt ingenomen door de concessie
van Staatsolie, met grote natuurlijke gebieden. De populatie van jaguars in dit gebied kon niet
worden nagegaan.
Met betrekking tot de resultaten van de kaaiman surveys in de verschillende MUMA’s kan het
volgende geconcludeerd worden: de populatie grootte in de Bigi Pan MUMA waarschijnlijk
groter is dan in de twee andere MUMA’s, vanwege het feit dat dit gebied veel water heeft en een
goede habitat voor brilkaaimannen in de pannen. Ten aanzien van de populatie grootte in de
Noord Saramacca MUMA was een beperkende factor het gebrek aan bereidwilligheid van
Staatsolie voor het verlenen van toestemming om in hun concessie gebied, (welke een relatief
groot deel van de MUMA beslaat) camera traps te plaatsen, alsook kaaiman surveys te mogen
uitvoeren. Ten aanzien van de populatie grootte van de kaaimannen in de Noord Coronie
MUMA wordt door de locale bevolking gesuggereerd dat de populatie enorm is gedaald,
vanwege de stijgende jacht op deze dieren met als doel het consumeren van de kaaiman.
7
5
AANBEVELINGEN




Camera traps langer (1 jaar) in het gebied laten.
Lokmiddel gebruiken als je slechts voor een maand de camera traps laat staan
‘s Avonds werken de camera’s niet bepaald goed, dus misschien geanvanceerde camera’s
aanschaffen (voor ‘savonds)
Kaaiman survey ook heel jaar door in de verschillende seizoenen uitvoeren
8
6
DANK
Een woord van dank gaat uit naar de verschillende actoren die een enorme bijdrage hebben
geleverd bij het uitvoeren van dit onderzoek, namelijk:








Onderzoeksteam bestaande uit:
o Dr. P.E. Ouboter (senior wetenschapper)
o G.U. Satnarain MSc.(adjunct-wetenschapper)
o V. Kadosoe BSc. (Technician/interviewer)
o M. Hardjoprajitno BSc. (Technician/interviewer)
o C. Kasanpawiro BSc. (Technician/interviewer)
Natuur Beheer medewerkers in Nickerie: Dhr. Bhulai,, Dhr. Kanhai
Veeteelthouders in Nickerie: Dhr. Soeroedjbali, Dhr. Jibodh en Dhr. Ramnat
Assistent in Coronie: Dhr. Remie,
Veeteelthouders in Coronie: Dhr. Eugene Windzorg, Dhr. Cedric, Dhr. Arnie Riedewald
en Dhr. John
LVV medewerker in Coronie: Dhr. Dors,
Veeteelthouders in Saramacca: Dhr. Sharwan, Dhr. Mohan, Dhr. Andre
Alle interviewers uit de districten Nickerie, Coronie en Saramacca
9
7.
LITERATUUR
Ouboter, P.E. & Nanhoe, L.M.R. (1987): Notes on nesting and parental care in Caiman
crocodilus crocodilus in Northern Suriname and an analysis of crocodilian nesting
habitats. Amphibia- reptilia 8(4): 331-348.
Ouboter, P.E. & Nanhoe, L.M.R. (1988): Habitat Selection and Migration of Caiman
crocodilus crocodilus in a swamp and swamp-Forest habitat in Northern Suriname. J.
Herpetol. 22(3): 283-294.
Ouboter, P.E. & Nanhoe, L.M.R. (1989): Notes of the Dynamics of a population of
Caiman crocodilus crocodilus in Northern Suriname and its Implications for
management. Biol. Conserv. 48(4): 243-246.
Ouboter, P.E., M. Hardjoprajitno, V. Kadosoe, C. Kasanpawiro, K. Kishma & A.
Soetotaroeno (2011): A comparison of large mammal communities between Brownsberg,
raleighvallen and Coesewijne, Suriname. Acad J. Suriname 2: 176-181.
Ouboter, P.E. (1989): The distribution and abundance of caimans in Suriname. Abstr.
First World Congress of Herpetology, 11-19 September 1989, canterbury.
Ouboter, P.E. (1989): The Impact of an Indian Village on Caimans. (area reports:
Suriname). IUCN Crocodile Specialist Group Newsletter 8: 28.
Ouboter, P.E. (1990): Crocodilians and pollution. (Area Reports: Suriname). IUCN
Crocodile Specialist Group Newsletter 9(3):12.
Ouboter, P.E. & Nanhoe, L.M.R. (1991): Notas sobre la anidación y la protección de las
crias por los padres en Caiman crocodilus crocodilus en el norte de Surinam y un analisis
sobre el habitat de anidacion de los Crocodylia. In: F.W. King (ed.), Crianza de
crocodrilos: Información de la Literatura Cientificia. Grupo de Especialistas en
Crocodrilos, IUCN, Gland, pp. 65-80.
Ouboter, P.E. & Peeters, G.M. (1993). Annual cycle of the spectacled caiman. In: P.E.
Ouboter (ed.), The Freshwater Ecosystems of Suriname, pp. 215-222. Kluwer Academic
Publisher, Dordrecht.
Ouboter, P.E., J.C. Vie, T. Montford, M. Blanc & J.M. Prevoteau (2000). Black Caiman
Population in kaw swamps. IUCN Crocdile Specialist Group Newsletter 19(2): 13-15.
10

Download Report